Book Title: Deda Shah
Author(s): Mohanlal C Dhami
Publisher: Navyug Pustak Bhandar Rajkot
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004523/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ audha mohanalAla cunIlAla uMwlAla yAmI In Education International e para Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dedA zAha : lekhaka : vaidya mehanalAla cunIlAladhAmI - : prakAzaka:navayuga pustaka bhaMDAra bukaselarsa : 4 pablizarsa navA nAkA reDa rAjakeTa-360 001 : : : [saurASaka] Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka : navinacaMdra mohanalAla mahetA nava yuga pustaka bhaMDA 2 navA nAkA roDa, 1le mALe rAjakeTa-360 001 H [saurASTra) (c) vaidya mohanalAla cunIlAla dhAmI puna: mudraNaH cothuM (1988) kiMmata rU. 44-oo mudraka : sunIla nAnAlAla zAha sa daya mu NA la ya mu. sAdarA- 382 320 ji. amadAvAda Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma, sadAcAra, sa`skAra ane svAzrayamAM sadAye magna rahenArA mArA parama pUjya sauMskAra gurU sva. pa*tizrI prabhudAsa becaradAsa pArekhanA pavitra AtmAne bhakti ane zradhdhA sAthe apaNa --mehanalAla cu. dhAmI Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thoDI paLo mATe meM mahAmaMtrI pethaDazAha lakhavAne vicAra karyo paraMtu temanA pitAzrI dedA zAhanuM jIvana mane ghaNuM bhavya lAgyuM ethI dedAzAha lakhAyuM. deda zAha mAlava ane marU pradezanI bhUmi para thaI gayA hatA. lagabhaga 13mI sadImAM mArA manamAM thayuM ke meM ghaNA kathAnake gujarAtanA caraNe dharyA che paNa sAdAImAM sukha mAnanAra sadAcArI dharmapremI, saskArI, nirlobhI ane vacanane vaLagI rahevAmAM kartavya samajanAro eka Adarza zrAvaka kevo hovo joIe te vAta je mAre jhIlavI hoya te zrI dedA zAhanuM kathAnaka sattama che. paNa A pahelAM meM bhAvaDazAha, jAvaDazeTha lakhyA hatA paraMtu dedA zAhanuM cAritra mArA hRdayamana para chavAI gayuM ane mera saurASTranA suprasiddha dainika "jayahiMdImAM dhArAvAhika rUpe dedA zAhanuM kathAnaka lakhavuM zarU karyuM. ATha daza prakaraNe chapAyA pachI mArA para vAcaka- mitrenA preraNabharyo patra AvavA mAMDyA. lakhavAnI icchA hatI pethaDazAhanI paraMtu lakhAI gayuM dedA zAha ane te paNa eTaluM AkarSaka banyuM ke tenI pahelI AvRtti TuMkAgALAmAM pUrI thaI gaI ane meMghavArIe cAre dizAethI bharaDo lIdhe. kAgaLanA bhAva, chApakAmanA bhAva ane bAMdhaNanA bhAva AsamAne pahoMcyA. Ama chatAM mArA prakAzaka zrI navinacaMdra dedA zAhanI navI AvRtti pragaTa karavAnuM sAhasa karyuM che. je yuganI A kathA che te yugamAM ApaNA deza para vidhamaenA nAnA moTA AkramaNo thayA karatA. gujarAta, siMdhu, kaccha, paMjAba Adi pradezomAM vaTALa pravRti ane sItamanI jhaDIo varasI rahI. jyAM jyAM hiMdu jAti baLavAna, sazakata hatI tyAM tyAM te Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vakhate vidharmIo purA phAvI zakayA nahi. mAlava ane marUbhUmi virakSatrIya vaDe ujjavaLa hatI. ane anya hiMduo paNa dharmarakSA karatAM karatAM vaTALa pravRttinI gojhArI chAyA sArA rASTramAM dhIre dhIre phelAI rahI hatI paraMtu meM AvA kalahane A kathAmAM koI sthAna ApyuM nathI. te kALe mAlava ane tenI AsapAsanA pradezamAM vizrI ramatI hovAthI vidharmIonI vaTALapravRtti vega pakaDI zakI nahatI. e game te hoya, dedAzAhanuM A kathAnaka vAMcanAranA haiyAmAM sadAcAra, saMskAra ane dharma premanI rekhA doravAmAM apAMze paNa saphaLa thaze te AjanI bhautika bhUtAvaLathI gherAyelA yugamAM eka sAdagIbharyA jIvanane dhabakAra UbhuM karI zakAze ane mArA prayatnane paNa baLa maLaze. kathA lekhake kevaLa ItihAsane vaphAdAra rahevAnuM hoya che ane ItihAsanuM khaMDana na thAya te rIte atihAsika kALanI paristhiti, samAjaracanA ane kathAne baLa Ape te prakAranI kapanAne paNa sahAro levo paDe che. meM paNa A kathAne e rIte ja maDhI che. have je kaMI kahevAnuM che te A kathAne ja kahevA de... garIbI haTAvonI Adhunika yuganI dhamAcakaDImAM A kathA preraka banaze tevI AzA sAthe mArA preraNAdAyI vAMcakamitro, vidvAnamitra ane pu. gurUdevene huM A take hArdika AbhAra mAnuM chuM. Ama to meM mArA zudra mAnavajIvanamAM lagabhaga 145 kathAothI vadhu kathAnakonI racanA karI che. ane Aja eketeramA varSe paNa hArI vArtA lakhavAnI bhAvanAmAM oTa nathI Avyo e badala huM vANI devI zrI sarasvatIne RNI chuM emanI kRpA vagara huM eka DagaluM paNa AgaLa vadhI zakata nahi. karaNupurA : dhAmI nivAsa, rAjakoTa : kArataka su. 15. 2032 vaidya mohanalAla cunIlAla dhAmI Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjI AvRtti vakhate... dedA zAhanI trIjI AvRtti pragaTa thaI rahI che. prastuta kathA aMge mArA pitAzrIe prastAvanAmAM jaNAvI dIdhuM che chatAM eka agatyanI vAta jaNAvavAnuM nahi bhUluM. teoe prastAvanAmAM "pethaDa zAhane ullekha karyo che te pethaDazAhanI kathA teoe lakhI rAkhela che je apragaTa che. TUMka samayamAM pragaTa thaze. mArA pitAzrInuM apragaTa sAhitya DhagalAbaMdha che te kramazaH pragaTa karavAnI bhAvanA che. deda zAhanI trIjI AvRtti pragaTa thaI rahI che te vAMcakane prema darzAve che. Ape A kathAne aMtaHkaraNathI apanAvI che te mArA mATe ati harSanI vAta che. gujarAtI sAhitya rasikajanone saharSa AbhAra mAnuM chuM. saMvata 20: 7 : Aso suda 1 01 karaNaparA, kizorasiMhajI roDa, -vimalakumAra mohanalAla dhAmA dhAmI nivAsa rAjakeTa 360 001 cethI AvRtti veLAe Aja mArA pitAzrInI lokapriya nivaDelI navalakathA "dedAzAha'nI cothI AvRtti pragaTa thaI rahI che. prastuta kathA aMgenI noMdha mArA pitAzrIe prastAvanAmAM karela che. A kathAne AgaLa dhapAvatI kathA pethaDa zAha" paNa pragaTa thaI gaI che. A kathAnI cothI AvRtti pragaTa thaI rahI che te vAcakane prema darzAve che. gujarAtanI sAhityapriya janatAe A kathAne AdarathI apanAvI che te badala saharSa AbhAra mAnuM chuM.. savaMta 2044 : saMvatsarI ) karaNaparA, kizorasiMhajI roDa dhAma nivAsa, rAjakoTa- 1 - vimalakumAra mohanalAla dhAmI. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dedA zAha 1 atihAsika navalakathA ] Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a nu ma prakaraNa pRSTha prakaraNa pRSTha 1 madhura milana 2 bImAra sAdhu. 3 siddha nAgArjuna ! 21 4 so TacanuM senuM 5 eka ciMtA UbhI thaI!41 6 rAjAnI tapAsa pa0 7 satyane raNakAra ! 59 8 Azcarya...!! 9 yAtrA thaI gaI ! 10 satkAra...! 11 rAjAne bhAva... 100 12 devagiri tarapha... 19 13 mahAtmAnuM milana 118 14 dedA zAhanI bhAvanA 127 15 rAjAnI bhAvanA 138 16 nAginI devI ! 17 kavi saMmelana ! 160 18 heDaya......! 19 khAta murata ! 180 20 vimalazrIno prabhAva...! 100 21 nAginInI ciMtA.. 201 22 nimaMtraNane svIkAra 211 23 AzA dera...! 22 24 tame jItI gayA...! 232 25 parAjayamAM jaya... 240 26 putra janma 25? ra7 utsavanA dina sAMkaDA 260 ra8 gurunI smRti mATe 269 29 yAtrAe... ra8 30 " zrIphaLa vadhAyuM-' 287 31 AzIrvAdanAM phUla...! ra97 32 sAvI zrI nirmalAzrIjI 306 33 pethaDane prazna... 315 34 "paMkhI uDI gayuM-' 35 zekanI vAdaLI...! 135 upasaMhAra 34 150 170 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 1luM: : madhura milana koI koI nagaramAM, gAmamAM, bhavanamAM ke parivAramAM aNadhArI. rIte sumeLa sate heAya che. samagra bhArata varSamAM mAlavadeza sukhI, samRddha ane sadAcArI. gaNAto hato. Ama to kALa vicitra hato. jema koI hiMsaka prANu mAnavInuM lohI cAkhI jAya ane mAnavI mATe bhayajanaka banI rahe tema rASTramAM musalamAne cAre dizAe patharAI cUkayA hatA. rASTranI bhoLI, dharma prANa ane saMtoSI janatA para talavAranI dhAra para aTahAsya karatI zAMti patharAI cUkI hatI. muslImenAM dhADAMo vaTALa pravRttinA khaMjara vaDe pitAnI jamAta vadhAravAmAM khudAnI bhakti mAnI rahyAM hatAM. ane hiMdu nArIonAM rUpayauvana ane satItvanI dUra ThekaDI karanArAo kevaLa vAsanA-vRttine poSavAmAM dharma kalpI rahyA hatA. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dedA zAha teramI sadI hatI. allAudIna khIlajIne kALa hato. paNa hindu prajA sAva nirmAlya nahotI. teoe TheraThera mukAbale karyo. hato. dharma saMskRti, sadAcAra ane potAnA parApUrvanAM Adarzone jALavI rAkhavA khAtara hindu jAtinA navajavAna ne vRddho, bALake ne nArIe hasatA mukhe mRtyune bheTavAmAM AnaMda mAnatA hatA ne bhANutA hatA. koIne paNa Azare ApavAmAM kartavya jenArI hindu prajA musalamAnanAM AvA atyAcArathI sAvadha banI gaI hatI ane virATa bhAratamAM evAM ghaNAM sthaLo hatAM ke jyAM hindu jAtinuM gaurava varadAna mAphaka mahekI rahyuM hatuM. mAlavadeza paNa evA ja gauravathI maDhAyelo hato. ane aNadhAryo je sumeLa sarjAya che te paNa addabhuta hoya che. mAlavadeza nA sUne nahoto. temAM paNa nAnAM moTAM ghaNAM rAja hatAM ane dareka rAjya mAlavanAthanI AjJA nIce rahetAM hatAM. AvA ja eka pradezanuM nAma hatuM nAmyAra pradeza. A pradezanI sohAmaNI nagarInuM nAma hatuM -nAMdurInagarI. A nagarImAM ghaNAM maMdire hatAM. bhagavAna zaMkaranA maMdira, zrIrAma maMdira, zrIkRSNa maMdira, zrI cAmuMDA Adi devIonAM maMdira ane eka hatuM bhavya, suMdara ane kalAtmaka maMdira zrI neminAtha prabhunuM. A rAjyanA mahAmaMtrInuM nAma hatuM nArAyaNa maMtrI. navajavAna haiyAne thanaganATa Ape tevI eka rUpavati nagaranArI hatI. enuM nAma hatuM nAginI gaNikA. dezAvarathI ke anya pradezamAMthI AvanAro pathika nAginInuM bhavana nihALavAmAM pitAne dhanya mAnatA, gaNikAnuM jIvana ja evuM hoya che ke tenI dhananI pyAsa kadI tRpta Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhura milana thatI nathI. nAginInA dhana bhaMDAramAM aDhaLaka suvarNa hatuM, motI hatAM, ratna hatAM. e ja rIte nAMdurI nagarInAM kuberane paNa laje evA nAga nAmanA zreSThi hatA. ane nagarInA bahAranA vana pradezamAM chellA cAra varSothI AvIne vasele eka pegI hato...enuM nAma hatuM. yogI nAgArjuna. te pitAnI kuTira cheDIne kyAMya jato nahi, khAsa karIne vasatimAM ja nahi. mAtra varasamAM ekavAra te devI cAmuMDAnA maMdira darzanArthe Avato. kuLa ane jAti ucca hoya eTale dhana aDhaLaka ubharAya evuM banatuM nathI. dezamAM ucca kuLa ane ucca jAtinI parakha dhana bhaMDAra parathI thatI nahotI. saMskAra, sadAcAra, satya, vinaya, saMtoSa ane dharmazraddhA jyAM birAjatAM hoya tyAM ja kula jAtinI zreSThatA gaNAtI hatI. A nAMdarI nagarImAM eka samaye ukeza vaMza samagra mAlavadezamAM prakhyAta banyo hato. A vaMzanuM padmakuLa ati uttama gaNAtuM hatuM. AvA uttama padmakuLamAM paNa puNyadaya ane pAporayanA chAyAM taDakA AvatA jatA hoya che. AvA mahAna avakuLamAM deda nAmanA zrAvakane janma thayo hato. enA janma samaye kuLanI jAherajalAlI apUrva hatI. samagra jaina saMghamAM padmakuLa mugaTamaNi samAna gaNAtuM. paraMtu karma vipAkanI lIlA A kuLane sparzI gaI. deda mAtra traNa varSano hato tyAre tenA mAtApitA avasAna pAmyAM. deda chatra viheNo banI gayo. dUranI mAsIe tene ucheryo. paNa dhaNI vagaranA dhaMdhA haMmezA kathaLatA hoya che. te nyAye dezanI saMpattine paga AvavA mAMDayA. nekara cAkara, mahetA, munIma vageree dhanane vagesage karavA mAMDayuM ane deda jyAre vIsa varSane navajavAna thayo Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dedA zAha tyAre te lagabhaga daridra banI gaye. nokara cAkara badhA cAlyA gayA hatA. mAtA samAna mamatA rAkhanArAM mAsI paNa vRddha banI gayAM hatAM. temanI IcchA dedAne dharabArI karavAnI hatI paNa gharamAMthI jyAre zrInI vidAya thAya che tyAre leke te gharane vicAra karavA paNa thobhatA nathI. Ama chatAM mAsIe potAnA keTalAka sagAMone vinaMtI karI ane dedane ThekANe pADavAnI pitAnI chelI AzA vyakta karI. sagAenAM haiye bhAvanA jAgI kAraNa ke deda navajavAna hatA, svastha hate, suMdara hatuM ane tejasvI paNa hatuM. vinaya, viveka, saMtoSa, dharmaprema, satya, sevAbhAva vagere guNe to jANe lehImAM ja maLelA hatA. vaMza athavA kuLanI ze bhA A rIte ja parakhAya che. ane je divase loko guNanI parakha choDIne saMpatti athavA bhautika sukhanA gaja vaDe mAnavIne mApatA zIkhaze te divase jIvataramAM sAro AnaMda bhAgye ja maLato thaze. mAsIbAnA eka sagAe bAjunA eka madhya gAmamAMthI A khAnadAna kuLane zobhe evuM kanyA rana zodhI kADhayuM. kanyAnA pitA sAthe vAtacIta karI. tyAra bAda mAsIne maLIne kahyuM : "mAsIbA, tamArI AzA phaLe evuM lAge che." * zuM kaI kanyA maLI ? ' "hA. ahIMthI bAra kesa dUra karavADA AvyuM che. tamane yAda hoya to tame paNa te gAmamAM. "hA. hA." mane yAda che. kekaravADAmAM huM kuMvArI hatI tyAre mArA bhAI sAthe gaI hatI ne cAreka varasa rahI hatI." mAsIbAe kahyuM. I gAmamAM tolA zeTha nAmanA eka zrAvaka rahe che. parivAra bahu mATe nathI. eka raMDavALIbena, gharavALI eka juvAna dIkarI ne eka nAno dIkare. dIkarInuM nAma vimalazrI che mAsIbA, kharekhara Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhura milana nAma evA ja guNa, rUpa te teja madhyama che. kuLanI khAnadAnI evI mAMDa peAtAnu nabhAve che, eTale te mAge che.' sagAe kahyuM. pa khAraDu' sAva bharyA che. paratu ne evI che paNa teAlAzeTha mAMDa kaMkunA cAMdale kanyAdAna karavA . mAsIkhAe kahyuM : bhaIlA, te ApaNA dharamAM kayAM, abhare bharAya che ? che!karI sArI hAya te gALa khAI leje.' ane eja aThavADiyAmAM dedranuM sagapaNa jAhera thayuM. savA mahinA pachI lagna nakko thayAM. mAsIbAe maraNamUDI rUpe potAnI pAse je ka MI hatuM. te dene ApI dIdhuM. dede hisAba gaNI joye. lagna patI jAya ema tene lAgyuM. eTaluM ja nahi paNa AvanArI mATe e dAgInA ne pAMca joDI kapaDAM paNa prApta karI zakAya tema hatuM. A badhe! kharaca kADhatAM pacAsa sAnaiyA vadhI paDe tema hatA. eTalI mUDIthI nAnakaDA dhaMdhA karavAnI dede kalpanA karI. nizcita tithie dedanAM lagna thaI gayAM, e divasa rahIne jAna trIje divase AvI gaI, mAsImAe nAnA evA jamaNavAra karyAM. nemanAtha bhagavAnanAM maMdiramAM pUjA bhaNAvI. lADavAnI lANI karI. vasavAyAnAM lAgA paNa cUkavAI gayAM. Ama dedanA lagna patI gayAM. navadaMpatInA navajIvananI prathama milana kavitA. dedanAM sagAM vahAlAMe kAMI khAsa nahAtAM. etraNa mitrA hatA te khuzI vyakta karIne cAlyA gayA hatA. bimalazrI paNa mAsIbAnA khATalA pAse paDezanAM dasabAra aurAMo vacce ekI hatI ane vimalazrIne jonArAM pratyeka khairAMe rUpa, vinaya ane vinamratA joI ne khUba ja prasanna thayAM hatAM. rAtrinA khIne prahara zarU thayA eTale strI varga paNa potapeAtAnA bhavana tarapha vidAya thayeA. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 dedA zAha vimalathI mAsIbAnA paga dAbavA besI gaI mAsIbAe kahyuM: beTI, have tAre sUI javuM joIe Aja te tuM nirAMte jamI paNa nathI." nA mA...huM pAdaramAM ja jamI hatI. sUryAstane to vAsa hatI paNa gAmamAM dAkhala thayA pachI eTale samaya na maLe...' te tuM ceviyAra kare che ? " "hA mA...cha varSanI hatI tyArathI. " " sAruM...sAruM...dIkarI, tArI dharmabhAvanA joI mArA kaThe TADhaka vaLI. mAre deda paNa covihAra kare che basa have tuM jA hAlya, huM ja tane tAro oraDe dekhADuM." nA bA, tame sUI raho..mane maLI jaze." kahI vimalazrIe mAsIbAnAM paga dAbavAnuM cAlu rAkhyuM. mAsIbAe sUtAM sUtAM vimalazrIne hAtha pakaDI lIdho ane kahyuM : "vimala, tArA viveka ane vRddha mAvatara pratyenI mamatA joIne mane ema ja thAya che ke tArA jevI dIkarInA meLAmAM mAthuM rAkhIne maravAmAM paNa AnaMda maLe ! beTI have basa...bIje para to pUruM thavA AvyuM haze..." "mA, evuM amaMgaLa na bole. tamArI chAyA vacce dazake. nIkaLI jAya te mane ghaNuM jANavAnuM maLe..." bhAsIbA hasI paDyAM. temaNe ati bhAvabharyA svare kahyuMH "je beTI, eka vAta tane kahI dauM. Ama te tArAM sAsarIyAM ghaNuM sukhI, AbarUdAra ane jAtavAna gaNAyAM. paNa tArA sasarAnA mRtyu vakhate dedanI ummara mAMDa traNa-cAra varasanI haze. gharamAM kaI karatA koI karavAvALuM nahi. dhanadhAnya sArI rIte bharyuM hatuM. paNa dekharekha nahi. ahIM eka peDhI hatI. ane traNa peDhI bIjA gAmomAM hatI. nIti ane pramANikatAthI vepAra cAlato hato. dhIme dhIme badhuM WWW.jainelibrary.org Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhura milana veravikhera thaI gayuM. vepAramAM sAruM evuM nukasAna thayuM. mahetA munIme phAve tema kheDavA mAMDayA. deNuM paNa thaI gayuM. tyAre dezanI uMmara cauda varasanI hatI. deNa peTe bApadAdAnI havelI ApI devI paDI. kAMka dara dAgIne bacyo hato te paNa deNAmAM apAI gaye. ahIMnI bajAramAM meDIvALI dukAna hatI te paNa deNAmAM AvI paDI. nokara cAkarane chUTA kya. A nAnakaDuM makAna rahI gayuM hatuM eTale huM ne deda ahIM rahevA AvyA. be oraDA nIce che ne eka eAraDe meDI mAthe che. phaLiyuM nAnuM che. DhoraDhAMkhara koNa sAcavI zake ? badhI jAhojalAlI AMkhanA palakArAmAM cAlI gaI. mAro deda nAnapaNathI ja zAMta che. te aDhAra varasano thayo. dhArmika jJAna sAruM meLaveluM. roja pUjA karavA jAya. mahinAmAM be cAra AyaMbila kare. ceviyAra te kaI di cUke nahi. amArI A sthitimAM ame tane lakSmI rU5 gahaNa karI che mane to vizvAsa che ke, saMsAranAM dukhadarda badhuM tArA pagalAMthI naSTa thaI jaze, beTI, saMbhALavAnuM ghara che. eTale tAre paNa koI cIjavastu na hoya to manamAM kAMI lAvavuM nahi." "mA, Apa nizciMta raheje. mAruM sagapaNa thayuM tyAre meM AvuM keTaluMka sAMbhaLyuM hatuM...paraMtu mArA haiyAmAM dhana ke vaibhavanAM koI svapna piSAyAM nathI. vaLI mArA pitAnA abhAvavALA gharathI huM sArI rIte TevAyelI chuM." vimalazrIe kahyuM. tyAra pachI mAsIbAe vahune sUI rahevA meDIe ravAnA karI. deda te lagabhaga aDadhA praharathI pitAnA oraDe AvI gayo. hate. ugate navajavAna hato. kAyAmAM baLa hatuM, Arogya hatuM, kaMIka karavAnI tamannA hatI. paraMtu koIne Teke maLe evo sahAre nathI. vADatha vinA veya caDe kevI rIte ? hA. mAsIbAe pitAne Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ detA zAha daradAgIne-vecIne paraNAvyo. cAreka mAsa cAle eTaluM anAja bharAvyuM ane nAno baMdha karI zakAya eTalI mUDI paNa rAkhI hatI. AvA ne AvA vicAramAM samaya kyAre pasAra thavA mAMDe tenI khabara ja na rahI. jyAre vimalazrI oraDAmAM AvI ane saMkeca zaramabharyA nayane svAmInA caraNamAM namI paDI tyAre dedaroka. bhaviSyanI ne bhUtakALanI tamAma kapAnAone smRtio adazya thaI gaI, mAnavIne sadAya magna rAkhanAro vartamAna sAme Ubhe hato. oha, jIvataranI pAMkha ! navajIvananI preraNuM, yauvananI madhura jhAlarI ane jIvanabharano sukhaduHkhane mIThe sathavAro ! nArI mAtra puruSanI zayyAzAyinI nathI. mAtra puruSanuM ramakaDuM nathI. mAtra puruSanI vAsanA tRpti nathI. nArI te che sukhanuM sarjana karanArI ane mAnavavaMzanI amaratA sIMcanArI eka divya-bhavya devI ! deda patnInA nirmaLa vadana sAme joI rahyo. zuM besavuM ? Aja sudhI te keI nArInA ochAye paNa AvyA nahote, sAmAnya samAna vayanI strI bAthe sAmAnya vAta karavAne paNa prasaMga pADe nahAtA ! bajAramAM phare, dahere upAzraye jAya, koI muni mahArAja padhAryA hoya to temanI sevA kare ane mAsIbAnI bhakti kare. A sivAya tenA mana mAnasa para anya koI chabI aMkita thaI nahotI. deda Ubho thaI gayo. mananA vicAromAMthI jhabakIne jANe jame. patnInA baMne hAtha pakaDI laIne bolyoH "huM tAruM svAgata kevaLa aMtaranA bhAvathI ane hRdayanI saMpatti vaDe ja karuM chuM. tArA kaMThamAM ApI zakuM evo koI alaMkAra nathI. tArI kamaLa AMgaLIne abhinaMdI zake evI kaI ekAda mudrikA paNa nathI kharekhara, tane joIne mane lAge che ke meM ghaNuM utAvaLa karI nAkhI. mAsIbAnI bhAvanAne huM rokI zake nahi." AchA hAsya sahita vimalazrI e kahyuM : "svAmI zuM nArI Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhura milana kevaLa alaMkAra ne dhananI ja bhUkhI hoya che? nA. nA... nA... nArI kevaLa prema ane samarpaNanI ja jhaMkhanA rAkhatI hoya che. ApanI paristhiti aMge meM sagapaNa vakhate ja sAMbhaLyuM hatuM ahIM paNuM mAsIbAe mane samaja pADI. ethI mAruM mana jarAya kuMThita nathI banyuM. dhana, saMpatti, vaibhavanAM sAdhane ke evAM badhAM sukha puNyodayathI prApta thAya che. ne pAdiyathI naSTa thAya che. pUrva karmanA phaLarUpe prApta thayelI sthitine hasatAM hasatAM pacAvI levI eja strI puruSanI zobhA che. zakti che ane e ja kartavya che. Apa jevA svastha, suMdara ane dharma prANa patinI prApti thavI eja mArA mATe mahAna gauravanI vAta che. patnInAM tejasvI ane nirmaLa nayana sAme deda Azcaryacakita najare joI rahyo. vimalathI paNa nIcI najare jotI UbhI rahI. A oraDAmAM kaMI palaMga bichAvyo nahato. sugaMdhI phUlenI saurabha ramatI nahotI, naranAranA prANumAM unmata bhAva pragaTAve evAM keI upacAra sAdhane paDyAM nahotAM. mAtra be nAnAM nAnAM gAdalAM bAjubAjumAM mAsIbAe jAna Ave te pahelAM pAtharI rAkhyAM hatAM. jaina vaNikanuM sAdu ane achatanA avatAra jevuM ghara hatuM. sUryAsta pachI deda dUdha jaLa, anna ke kazuM lete nahoto. vimalazrI cAviyAra karatI haze evI dedane khabara nahotI. te bo9yoH "vimala, tArA mATe dUdhanuM pAtra rAkhatAM mAsIbA bhUlI gayA lAge che." mAre te coviyAra hoya che. ' " vAha, vAha !" kahI dede patnInA khabhA para hAtha mUkyo. vimalazrI, svAmIne vaLagI paDI. dede kahyuM : "vimalazrI, ApaNA pAse dhana saMpatti ane ratna karatAM ya eka mahAna vastu che je tuM Iche te." Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 patnIe praznabharI najare pati sAme joyu', dede kahyuM : devI, ApaNA nUtana jIvananu Aje moMgala prabhAta che. ApaNe banne traNa navakAra gaNI zro zAsanadevanI sAkSIe dRza tithI ane pUrva divaseAe mana vacana ane kAyA karIne brahmacayanA pAlananI pratijJA laIe.' dA sAhe vimalazrI ati dumAM AvI gaI. ane e hAtha joDI pU taraph meDhuM rAkhI navakAramatra gaNatAM UbhAM rahyAM ane jAvajIva pa'ta daza tithI ane AyaMbilanI oLI paryuSaNu, dIpeAtsI, vagere parvonA divaseAe mana vacana ane phAyA vaDe brahmacarya pALavA pratijJA lIdhI. bhAgyavaMta ane puNyazIla AtmAnI pahelI rAta AvI ja zAbhe che ! AtmabhAvathI unmAda baneluM madhura milana AthI rUDu' anya yu hoI zake? Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa jI : navajavAna denuM nAma jyAre tenAM dUranAM phaIbAe pAyuM hatu', tyAre dedAbhAI rAkhavAmAM AvyuM hatuM, paraMtu tenA mAtA pitA te te bAlyakALe ja vidAya laI gayAM hatAM ane te vakhate daMdAbhAIne sahu dedanA hulAmaNA nAme melAvatA ne ramADatA, : khImAra sAdhu pachI teA dhArA bALakane AdhAra maLI gayA tenI mAsIne. karyAM vipAkanA pariNAmarUpa paDatIne kALa zarU thayA. pachI tA dedAbhAI, dedAzeTha ke dedAzAhanA nAme keLu khelAve ? dedanA nAme ja sahu melAvavA mAMDayA. ane samaya te gatimAna ja hAya che. te kadI aTakatA nathI. ke keAInI rAha jotA nathI. dede juvAna thaye|. mAsInI mamatAe paraNyA paNa tenA nAmane keAIe zeTha, zAha ke bhAInA alaMkAra vaDe na maLyuM te na maLyu. sAna, tapa, sadAcAra ane sa MskAra rUpI saMpatti jenA prANamAM bharI hAya te jarUra leAkAdarane pAtra bane che. paraMtu deda sahu mATe nirUpI hovA chatAM dedanA deDha ja rahI gayeA. kharekhara, soMpatti vi hIna mAnavIne Adara thave bhAre ThaMgu hAya che, phAI vyabhicArI Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 dedA zAha hoya, vilAsI hoya ke vyasanI hoya. paNa je tenI gAMThe garatha hoya te sahu tene zeTha zeTha kahIne ja mUlAve che. paraMtu saMpattihIna sadAcArI sAme koInI najara sthira thatI nathI. mAsIbAe vaMza ane kuLane zebhe ane dezane bhaviSyamAM zaramAvuM na paDe eTalA khAtara vaLate divase nAtane jamaNavAra karyo. ane be mahinA sukharU5 vItI gayA. dedanA vepAra mATe mAtra vINa sonIyA rahyA hatA. mAsIbAe te dedanA hAthamAM soMpatAM kahyuM : "bhAI, tu vepAra karIne tAre ghara vahevAra calAvI zake te AzAe meM ATaluM rAkhyuM hatuM. tuM mana daIne nAne e dhaMdho zarU kare che. je bhAI jemAM pApakarma bahu baMdhAya nahi e vepAra karavo joIe. ema ApaNe dharma kahe che. sonuM, cAMdI, jhaverAta, kApaDa, kariyANuM, dhI A badhA dhaMdhA ochA pApavALA che. AmAM sonuM ke cAMdI ke jhaverAtano dhaMdho karI zakAya eTaluM dhana ApaNI pAse che nahi. kApaDa, kariyANuM ke vIno dhaMdhe paNa saMgha mAgatuM hoya che ane hATaDI vagara cAle nahi. tuM juvAna che, taMdurasta che. je AsapAsanA gAmaDAMomAM pahoMcIne ghI bheguM karAvIne teno Ave to tame be mANasa pUrato roTale jarUra maLI jaze. vaLI dhaMdhe paNa jAta mahenatane che. je beTA, ApaNA gharamAM have khAsa mUDI jevuM kaMI rahyuM nathI. A nAnA kharaDAne Azaro che. dharmane sahAre che." mAsIbA ApanI vAta mane barAbara gaLe UtarI gaI che. meM paNa ghIne vepAra karavAnuM vicAryuM che. e dhaMdhAmAM bahu nANuM paNa nahi rokavA paDe te roje rojanuM lAveluM ghI bIje divase bajAramAM vecAI jaze. ApaNuM gharanI dazA hu kayAM nathI jANo tamArI vahu paNa jANe che ane sAva sAdAIne karakasarapUrvaka rahevAnuM ame nakkI karyuM che.' Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khImAra sAdhu 13 eTA de, sAdAI e mana, AtmA ne kAyAneA sAcA zaNagAra che ane karakasara etA kamAu dIkaro gaNAya che, mATe bhaviSyamAM sthiti sArI thAya te pazu A be sAthIene jALavI rAkhaje, mAsIbAe dedAnA khabhA para hAtha mUkIne kahyuM. ane eka zuJa divase dedAzAhe thI bheLuM karavAnuM mUrata karyuM. rAja vahelI savAre ane bAju adhamaNa adhamaN dhInA kuMDalA mUkI zakAya evI kAvaDa khabhe lai mAsIbAnAM page paDI, bAjarAne raTale te kAMka athANuM bheguM laI, te zrI meLavavA javA mAMDayA jyAM madhyAhnana veLA thAya tyAM TIbaNu karI letA ane gAmaDAMomAMthI ghI meLavI lete. e sAnaiyA vaTAvIne tenA DhiMgalA phArI sAthe rAkhatA. te keAI mAla-dhArI pAsethI udhAra lete nahi ane namatA prahare eka maNa vajananI kAvaDa khaMbhe jhulAvate, cAra pAMca gAunA patha kApIne peAtAnA ghera AvI pahoMcatA. keIvAra mA uN paNa thaI jatuM. paraMtu mATe bhAge te sUryAsta pahelAM vALu patAvI lete. Ama pahelA aThavADiyAnI pherImAM be rUpiyAne sATha DhiMgalAne napho thayeA. mAsIbAe sASa vyakta karyAM. patnIne paNa duSa thayA. deda te game te paristhitimAM rahevA TevAyelA hateA paNa A prakArane rAjanA rajhaLapATa joI ne mAsIbAnA manamAM kAMInuM kaMI thatuM hatuM. paNa zuM kare? ghera koi adha nahotA. DamI nahAtI ke evuM sAduM vAhana paNa nahAtu. de rAja savAre snAna pUjana patAvIne mArge caDI jatA. mAgamAM sauMdaya thayA pachI e ghaDI gaye ne!kArasInuM paccakhANa pALatA ane jamavA TANe sAthe lAveluM bhAtuM kAI paNa gAmaDAnAM goMdare besIne vAparI lete. madhyAhna pachI te kAvaDa laIne gharabhaNI AvavA nIkaLI paDatA...hAthamukha dharma vALu karI lete. jo sUryAsta Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 sadA zAha thaI gayA te ceviyAranuM paccakhANa dhArI le. tyAra pachI baMne mANase najIkanA zrIjina maMdire darzane jatAM. koIvAra mAsIbA paNa sAthe AvatAM. Ama ne Ama bIjA be mahinA vItI gayA. A be mahinAne ekadhAro zrema joIne mAsIbAe dedane pUchayuM : "bhAI, tArA vepAramAM kema che ?" nukasAna keI jAtanuM nathI. ApaNe traNane gujAre nabhe che. haju sudhI ekeya somaiye tuTayo nathI." dedAzAe kahyuM. te bhAI, ekAda nAnI hATaDI vasAvI lene. paracuraNuM tela paLIne baMdha rAkhI zakAze. vIsa sevaiyA dhaMdhAmAM rekIza te dukAna paNa bharI bharI lAgaze ne nirAMtano roTale meLavI zakAze. A te rojanA ghaDA kokadI thakavI dIye." dede hasIne kahyuM: "mAsIbA, mane kAMI thAkabAka nathI lAgyo. paNa tame kahe che ema ekAda hATaDI karuM to kaMI vAMdho nahi Ave. vaLI A rajhaLapATa maTI jaze. Ameya mAsu beThA pachI te ghI levA niyamita javuM paNa AkaruM thaI paDaze. ema ja thayuM, eka nAnI bajAranA nAma para mahine eka kerInAM bhADAthI hATaDI maLI gaI. hATaDI sAva nAnI paNa nahoto. thoDe ghaNe mAla rAkhI zakAya evI sagavaDa paNa hatI. mAsIbA deda sAthe hATaDI jaI AvyA. temaNe AzIrvAda ApyA. ane dedAzAe traNa navakAra gaNI kuMbha mUkyo. dIvo pragaTAvyo ane haMmezanA vaparAzane thoDeghaNe mAla paNa bharyo. khAsa karIne goLa, sAkara, tela, dALIyA, mamarA, ghI maracAM thoDeghaNe tejAne. mATalIo meLavIne temAM judI judI vastuo bharIne tenI goThavaNa karI. WWW.jainelibrary.org Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAra sAdhu 15 A badhA mAla teNe gAmanA eka jaththAkha dha vepArI pAsethI lIdhA hatA eTale sattara AnI dhaMdhA thaI zake tema hatA. navIsavI hATaDI tarapha gharAkI vaLatAM vAra teA lAge. dedAzA zAsanadevanuM smaraNa karIne dhadhe besI gayA, sAmAnya gharAkI zarU thaI hatI. dukAna jAme te pahelAM mAsIbA mAMdAM paDayAM. vimalazrI ne de mAsamAM mAsInI sevAcAkarImAM barAbara rAkAi gayAM. paNa lAMbI cAkarI karavI paDe tema na banyuM. navame divase vimalazronA meDhethI aMtima ArAdhanA sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM mAsIbAe vidAya lIdhI. dharamAM vRddha mAnavI hoya, te mAtra gharanI zAlA nathI paNa gharamAM rahetA sahu mATe zILI chAMyaDI samAna hAya che. deAzA ane vimalazrIne mAsIbAnA avasAnathI duHkha thAya te svAbhAvika hatuM, paraMtu jaina daCnanAM upAsaka hovAthI bannee vicAyuM ke A kAyA te| paDavAnI ja che. AyuSyakrama pUrAM thAya eTale jIva paLa, samaya ke divasa kazuM jotA nathI. peAtAnA karmAnusAra anya gatimAM javA vidAya letA heAya che. dedA zAhanA manamAM thayuM, kAyAne game te prakAre saMbhALeA paNa te kadI TakatI nathI. mAnavInA mAthe mRtyu rUpI talavAra laTakatI ja rahe che, kayAre trATakaze ane kayAre vatamAna jIvatarathI mukti meLavaze te kAI kalpI zakatuM nathI. mAsIkhAe mA karatAM ye savAyeA vAtsalyabhAva rAkhIne mane mATeA kayeryAM, paraNAvyeA. peAtAnuM sasva homIne mane pAdhyeA. ane jatAM pahelA paNa teoe chAsATalA raLI zakAya evI vyavasthA paNa karI ApI. ane maratAM pahelAM paNa sAMpathI rahejo, satASathI jIvo, dhamathI kadI vimukha banazeA nahi. evA uttama upadeza paNa ApyA. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dedA zAha mamatAnA baMdhananI tamAma graMthIo teDIne teo cAlyAM gayAM. hA cAlyAM gayAM... ! pADa pADozIone bheLAM karI dedA zAhe mAsIbAnA aMtima saMskAra karyA. pAMca paMdara divasa kaMIka manaduHkha vacce vidAya thayA. ane dedAzeThe hATaDI saMbhALI. divase vitavA mAMDayA. gharamAM mAtra be ja mANaso hatA. mAsIbAnA Atma kalyANa nimitta baMnee eka vIsa AyaMbilanuM tapa karyuM. paraMtu hATaDImAM khAsa kaMI vRddhi na thaI. mAMDa mAMDa roTale. raLI zakAto hato. je mAla mATe rokI zakAya evuM dhana hota te. jarUra A yauvanakALe kaMIka saMcaya karI zakAya athavA sarakhI rIte jIvavAne puruSArtha AcarI zakAta. Amane Ama dedAzA ne vimalazrInA lagna para navA varSanA vahANAM vAI gayAM. kaMIka dhaMdho kheDavAnI dhagazanA lIdhe dedAzAhe DuM deNuM karIne hATaDIne vadhArI...paNa vadhAryuM kAMI vadhatuM nathI...bhAgyane etha hoya te aNadhAyuM' vadhI zake che. Ama hovA chatAM mAnavIe pramANikapaNe puruSArtha karavA ja joIe kAraNa ke bhAgyane palaTAvavA mATe dharma ane vizuddha puruSArtha kare ja kAragata nIvaDe che. dedAzAhane trIsamuM varSa beThuM, vimalathI chavIsa varSanI jAjaramAna nArI banI. dasadasa varSanA paraNetara pachI paNa ghaDiyuM baMdhAyuM nahotuM. pADa pADozIone thayA karatuM ke hajI sudhI pAraNuM kAM na baMdhAyuM ? paNa baMne mANase e mATe kadI baLApo karatA nahatA. teo mAnatA hatA ke artha ane kAma e bhAgyathI phaLe che. dharma ane mekSa e purUSArthathI maLe che. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bImAra sAdhu cAlIza gAu dUranA eka zaheramAMthI dedA zAhe dhaMdhAne vadhAravA mATe ane dhaMdhAne kaMIka tejale banAvavA mATe uttama prakAranA cokhAnI se guNI kharIdI. gAmamAM AvIne teNe cokhA veMcavA mAMDayA. paNa bhAgyanI yArI na maLI. sArI evI khoTa gaI. nAnA moTA leNadAra to hatA ja. je ke deNuM bahu moTuM nahotuM. mAtra baso sonaiyAnuM paNa jyAM eka sonaiye nahoto tyAM baso sonaiyAnuM deNuM bhAre akaLAvanAruM banI jAya. eka rAte teNe patnIne kahyuM : "vimaLa, basa sonaiyAnuM deNuM thaI gayuM che. leNadAre ugharANI kare che, have zuM karavuM te sUjhatuM nathI. mane thAya che ke hATaDImAMthI hATa na karyuM hota to AvuM kAMI banata nahi." svAmI, ciMtA na kare. ApaNI pAse daradAgIne ghaNe kaMI che nahi. A eka mALA ne eka veDha che. je ethI kaMIka deNuM patAvI zakAtuM hoya te laI jaje." vimalazrIe kahyuM. "vimala, sAta soyAnI kiMmatanA tArA dAgInAthI kazuM pate ema nathI. e karatAM mane ema lAge che ke huM bhAgya ajabhAvavA ujajyanI jauM.' "dhana vagara tyAM jaIne ya zuM karazo ?" mArA akSara sArA che...pAkuM nAmuM AvaDe che. mane zuM koI zeThiyAne tyAM munImagIrI nahi maLI rahe ?' vimalazrIe kahyuM : "svAmI, je bhAgyane prasanna thavuM hoya te ahIM zA mATe na thAya ?' tArI vAta sAcI che. mAnavI jyAM jAya che tyAM pitAnuM bhAgya sAthe ja laI jAya che. chatAM kaMIka karavuM ja rahyuM. de. 2 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 deddA zAha leNuMdArAthI chUpAI ne pharavu te bhAre zaramajanaka che. hATaDImAM bahu mAla rahyo nathI. mAMDa ATha dasa seAnaiyAnA mAla haze. te karatAM huM kaMIka puruSArtho karavA jauM te vadhAre uttama che. Ama teA tane sAthe laI jAuM paNa ujajayanImAM kaMika thALe paDayA pachI tane laI javuM te kharAkhara gaNAze.' patnI vicAramagna anI gaI. derA zAhe kahyuM : 'gharamAM tuM ekalI teA rahI zakIzane?' ' hA svAmI, mArI ciMtA karavA jevuM zu` hatu` ? paNa Apane samaya keTalA thAya ? ' * ekAda varasa te thaI ja jAya. Ama to tane tArA piyaramAM mUkata paNa kamanasIbe tyAM kAI rahyuM nathI. mAre paN evAM kAi sagAMvahAlAM nathI ke jenA Azare tane mUkI zakuM? ' vimalazrIe kahyuM : svAmI, Apa khuzIthI jA mArI ciMtA karaze nahi. jyAre badhAM rakSaNa paDI bhAMge che tyAre dhatu rakSaNa majabUta du' banIne rakSA karatuM rahe che. mane dhama' para pUrI zraddhA che. huM A nAnakaDA gharamAM ApanA zubha samAcAra sAMbhaLa vAnI AzcAe rAha jotI besI rahIza.' AvI vicArasaraNImAM cAra divasa vItI gayA. ledArA jyAre sAmA maLe tyAre tagAdA karatA hatA ane dedA zAha vinamra bhAve uttara paNa ApatA hatA. Ama yAM sudhI cAle ? ' pAMcame divase vahelI savAre dedA zAhe patnInI vidAya lIdhI. dharamAM kAI vizeSa sapatti hatI nahi. mAtra cAra cha mahinA cAle teTaluM anAja hatuM. dasa bAra karI paDI hatI. deA sA gherathI nIkaLIne sIdhA zrI nemanAtha bhagavAnanAM maMdi Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 bImAra sAdhu ramAM gayA. tyAM teNe bhAvapUrvakanI bhakti karI ane lavAbhava zrI jinezvara bhagavaMtanuM zaraNa maLe evI prAthanA karI. potAnI pAse mAtra be kArI hatI. te teNe maMdiranA bhaMDAramAM nAkho. lAtAmAM patnIe banAvelI sukhaDIne eka nAneA hamarA hatA ane be joDa kapaDAM hatAM te eka khalatAmAM mUkIne madira bahAranA ATe rAkhyAM hatAM. kAraNu ke maMdiramAM jato vakhate sAthe laI javAya te doSa lAge ema te samajatA hatA. zrI tainanAtha bhagava MtanI bhakti karIne te bahAra Avyo khalo khabhe bharAvo teNe gAma bahAra javAneA raste pakaDayA. jyAre dhInA badhA te karatA tyAre page cAlavAnI tene Teva paDI gaI hatI. gAmanA pAdaramAM zaiAlatI nAnI nadI ujaJayanI jatA mAtra e kesa pachI maLI te matamAM navakAramaMtranuM smaraNu karatA karatA vaTAvIne te mAge caDhayeA eTale zake tema hatA cAlavA mAMDayeA. sUryaya thaI gaye| hatA. ekAda keAsa pachI vanane prAra bha tho hateA. thaDe dUra jatAM ja mAga'mAM eka vRddha dekhAtA mAnavIne eka vRkSa nIce paDelA joyA. dedAzAnA haiyAmAM rahele ruNu bhAva ApeApa jAgRta thayA ane te jyAM vRddha pAyeA hateA te vRkSa tarapha vaLyA. vRkSa nIce eka sIttera varSanA vRddha sAdhu Tu TIyu vALIne pAye hateA ane uMhakArA karI rahyo hatA. teNe mAtra eka lageTa paheryAM hatA. e sivAya tenI pAse anya koi parigraha naheAte. hA, eka pANIthI bhareluM tu baDuM paDayu hatu ane te paNa khulluM hAvAthI vRkSa paranA paMkhIeAnuM cakra paNa temAM dekhAtuM hatuM. dedA zAhe vAMkA vaLI sAdhunA kapALa para hAtha mUkIne kahyuM : tAva che...AvA sthaLe kema paDyA che ? , Apane te - mahArAja, Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kedA zAha keNa che ?" sAdhue AMkho baMdha rAkhIne ja prazna karyo. huM eka vaTemAguM chuM. jatA jatAM ApanA para najara paDI... eTale ahIM Avyo. mArA sarakhuM kaMI kAla hoya te jaNAvo." * vaTemArgu, tAruM hRdaya bhAre svacha che...huM cAra divasathI A vRkSa nIce paDo chuM. tAvanA kAraNe harI pharI zakatA nathI. bhUkhanA kAraNe sAva zakti hIna banI gayo chuM, bhAI jo tuM mAruM eka kAma karIza te bhagavAna tAruM bhaluM karaze." "pharamA..." dedA zAhe kahyuM. A vanamAM mArI kuTira che. huM chellA paMdara varSathI A vanamAM rahuM chuM. je tuM mane tyAM pahoMcI zake te mArA upara moTo upakAra karyo gaNAze. mArA tAvanI auSadhI paNa mArI kuTi. ramAM che." sAdhue ka. "ApanI sevA karavAthI huM dhanya banIza mahArAja, cAle huM Apane mArA khabhe besADuM." - sAdhu mAMDa mAMDa beTho thaye. dedA zAe enI sAme besI sAdhune uThAvI lIdho. tyAra pachI pitAne khalato, sAdhunI tuMbaDI laIne sAdhue cIMdhelA mArge cAlato thayo. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 3 juM : : siddha nAgArjuna ! vanapradezanAM UMDANamAM be kesano paMtha ane te paNa eka bImAra sAdhune uThAvIne kApavo te kAMI nAnIsUnI vAta nathI. paraMtu dedA zAha manathI paNa caMcaLa thayA vagara sAdhue dekhADelI kuTiranA prAMgaNamAM pahoMcI gaye. kuTira sArI ane be khaMDavALI hatI. dedA zAhe sAdhune jALavIne nIce utAryA. tyAra pachI kahyuM : mahArAja, ApanuM Asana kayAM che ?" bhAI, sAdhune Asana zenuM ? eka chaNiyuM pAtharIne mane sUvADI de. pachI huM kahuM te davA mane Apaje. A kuTiranA pAchaLanA bhAgamAM eka nAno kUve che. temAMthI pANI bharI leje." dedA zAe kuTiranA aMdaranA bhAgamAM eka khUNe dharatI vALIne chaNiyuM pAthayuM. esIkuM te hatuM nahi eTale tyAM paDele eka kathaLe ghaDI vALIne mUkyo...tyAra pachI mahArAjane ArAmathI suvADayA. sUtA pachI sAdhue kahyuM: "bhAI, tAruM nAma zuM?" * de..." bhAI dede, je sAme mATalAMonI utaraDa paDI che. temAM jamaNI bAjunI trIjI utaraDamAMthI ethI mATalI laI le." sAdhunA kahyA pramANe dedAzAe cothI mATalI nIce utArI. WWW.jainelibrary.org Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 dedA zAha sAdhue kahyuM : "temAMthI eka guTikA mane Apa...pachI kUInuM pANI pelI tuMbaDImAM laI Ava." eka guTikA ApI dedA zA tuMbaDI laIne kuTiranA pAchaLanA bhAga tarapha gayo. tyAM eka nAnI kuI hatI. pANI ghaNuM svaccha ane chalachala bhareluM hatuM. tenAthI tuMbaDI sApha karI pANI bharI lIdhuM. kuTiramAM paDelo eka laTake che temAM jaLa bharIne sAdhune ApyuM. sAdhu tarata jaLa vaDe guTikA gaLI gayo ane bolyo : "dedA, te je mArA para ATalo upakAra na karyo hota te avazya Aja rAta sudhImAM mAre motane zaraNe javuM paData. mArI A kuTiranA aMdaranA bhAgamAM traNacAra moTAM ThAmanI eka utaraDa che. temAM ekamAM cekhA che, ekamAM maganI dALa che ne ekamAM ghauM haze. tene je rAI AvaDatI hoya to dALabhAta karI de...javaranA saMtApa karatAM e mane sudhAne saMtApa vadhAre che. tAvamAM bhojana karaze ?' dedAe navAIbharyA svare pUchayuM. "sAdhue AchA hAsya sahita kahyuM: "saMsArIne sanyAsIna tAvamAM ghaNe pharaka hoya che...vaLI traNa divasathI meM kazuM khAdhuM pIdhuM nathI...mane lAge che ke, kaMIka peTamAM paDaze eTale huM svastha thaI jaIza." "mahArAja, dALabhAta te huM karI dauM...paNa je Apa laI zako tema che te mArA bhAtamAM thoDI sukhaDI paDI che.' vAha... dedA vAha! zIre sukhaDIne lApasI to jvarane pacAvI de che...saMsArInA nahIM-sAdhunAM.' kahI sAdhu punaH ADe paDakhe thayA. dedA zAe potAnA khalatAmAMthI sukhaDInI piTalI kADhI ane temAMthI thoDI sukhaDI kADhIne sAdhune ApI. dedAne paNa bhUkha te lAgI ja hatI tenA manamAM thayuM, ahIM ja TIMbANa karIne pachI AgaLa vadhuM. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (saddha nAgAna ! ka teNe paNa cAra cha TukaDA sukhaDInA khAI lIdhA. sAdhue khIja vAra sukhaDI mAgI eTale dedAe je kai hatI te sAdhunA mATInA pAtramAM mUkI dIdhI. dede sAdhune jalapAna karAvyu', pAte paNa jaLapAna karIne tRpta thaye!. tene eka vicAra mUjhavatA hatA. ujayanInA cAra divasanA rastA che. bhAtu te badhu' ahIM ja samApta thaI gayuM. vATamAM zuM karavuM ! vaLI e kArI sivAya sAthe kazuM lIdhuM nathI...hatuM ja nahIM. dedane vicAramagna joIne sAdhue prasanna svare kahyuM: bhAI dedA, mAthe dhAma dhakhe che...AvA tApamAM pravAsa zA mATe karave joI e ? vaLI mArI icchA to evI che ke, khecAra divasa huM svastha thaI jauM eTale tuM ujjayanI tarapha jA teA sAru.' * huM e ja vicAruM chu ke Apane javaramAM sapaDAyelA cheDIne mAre javuM ke nahi ?' ' dedA, tuM manane! umarAva che. jo rokAI jAya te sAru mArA tAva te tArI sukhaDInA prabhAve saMghyA pahelAM ja vidAya leze...paNa zarIra eTaluM ni La thaI gayuM che ke, huM jarA haratA pharatA thA... tyAre tuM jAya te ghaNuM sAruM. te mArA para anahada bhakti dekhADI che...te...' mahArAja, Apa naciMta raheA. Apa jyAre AjJA karaze tyAre ja huM jaIza. paNa AvaDI meATI kuTiramAM zuM Apa ekalA ja raheA che ? 3 ' ' hA dedA...sAdhune vaLagADa na zobhe. e ziSyeA hatA paNa AvA vanamAM temene akaLAmaNa thavA mAMDI eTale cAhyA gayA ane sAdhanAmAM je majA ekalapaguAmAM Ave che te kArya prakAranA parigrahamAM nathI AvatI. AreAgya ghaNu sAruM che paraMtu kramanA phaLa tA sahune bhAgavavAM paDe che...sa'sAramAM kAI ne krama cheADhatAM nathI...kAraNa e Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 deda zAha teNe pite ja utpanna kyAM hoya che ane meLavavAmAM paNa tene ja hoya che.' dedA zAha rokAI gaye. Ame ya tene evI koI utAvaLa nahetI ..ane sAdhunI sevA karavAmAM tene koI AzA nahotI mAtra karuNAvaza teNe A rIte rokAI javuM pasaMda karyuM. sUryAsta pahelAM ja dedA zAhe baMne kuTire vALI cALIne svaccha karI ane sAdhunA kahevA mujaba cekhA ne maganI dALa kADhI be hAMDalAmAM taiyAra karyA. sAdhue kahyuM : "dedA, ApaNI kuTira pAchaLa eka nAnI nadI che...nadIne sAme kAMThe be-traNa khetaravA dUra eka nAnuM gAmaDuM Avaze. tyAM ATha dasa ghara mAladhArIonAM che. game tene ghera jaIza eTale tene dUdha maLI jaze. kaheje ke jhUMpaDIvALA bAvAjIe maMgAvyuM che. te loko paisA nathI letA eTale kazuM devuM nahi paDe. mahArAja, sUryAsta pahelAM jamI levAno mAro nIma che.. eTale je Apa AjJA kare to huM vALuM patAvIne ApanA mATe dUdha laI AvuM dedAe kahyuM. oha, tyAre tuM jaina che kema ?' hA mahArAja." "dhanya che tene...saMsArane sarvazreSTha ane sarvocca dharma che. A dharma pALavo e paNa moTe puNyadaya gaNAya che. sAruM tuM jamI le. huM paNa jamI lauM." baMnee dALabhAta khAI lIdhAM. hajI sUryAstane be ghaTikAnI vAra hatI. mATInAM vAsaNo dhoIne UMdhA mUkI deda dUdha levA cAlyo gayo. A rIte cAra divasa pasAra thaI gayA. sAdhune tAva baMdha thaI gayo hato. have te UbhA thaIne kuTiranA prAMgaNamAM paNa Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddha nAgArjuna! 25 AvatA. khorAkamAM te maganI dALa ne bhAta sivAya kazuM hatuM ja nahi. sAdhunI anubhavI najarathI dedAne nirmaLa svabhAva, nisvArtha sevAbhAvanA ane vinaya vivekanI saMpatti chUpAM rahI zakyAM nahi. eka be divasa pachI dedAe kahyuM : " kRpALu, have Apa AjJA Ape te huM pravAsa zarU karuM ....." bahu utAvaLa che ?" evuM kAMI nathI paNa mArI Arthika kaThanAIne lIdhe ja huM mArI juvAna patnIne ghera ekalI mUkIne kaMIka kamAvAnI AzAe nIkaLI paDa chuM. ' "gharamAM keTalA mANase che?" huM ne mArI gharavALI.' 'tyAM dhaMdho zene kare che? " kariyANAne....." tArA bApadAdA zuM karatA hatA ? teo jaththAbaMdha vepAra karatA hatA, paNa traNa varSanI vaye huM mA-bApa vihoNe banyo. mArA eka mAsIbAe mane meTo karyo..." Ama kahIne dede pitAnA para kevI Apatti AvI, traNa cAra dukAnane milakata kevI rIte alepa thaI gaI, vIsa varSanI vaye mAsIbAe pitAnuM je kaMI hatuM te kharacIne mArAM lagna kevI rIte karyA, ghI bheguM karavAne dhaMdhe, nAnI hATaDI, moTo vepAra karavAnI bhAvanA thatAM kareluM sAhasa, temAM maLelI niSphaLatA mAsIbAnuM mRtyu, mAthe thaI gayeluM traNamo senayAnuM deNuM ane pote dhaMdhA ke nokarI mATe nIkaLI paDayA te saghaLI vAta sAdhune kahI. sAMbhaLIne sAdhunA manamAM thayuM. dedA zAha kharekhara supAtra mANasa che, paragaju che, pavitra che, dharmAbhimukha che, pApabhIrU che ane Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kedA zAha sadAcArI che. be paLa dedA zAhanA vadana sAme ane kapALa sAme joIne teo belyA : dedA zAha, tAre nokarI mATe rajhaLapATa karavAnI koI jarUra nathI. te mAruM nAma jANyuM che? nA mahArAja." "leke mane siddha nAgArjunanA nAmathI oLakhe che. te mArA para bhAre upakAra karyo che... te mArA para bhAre upakAra karyo che... upakArano badalo to zuM vALI zakAya...paNa tArAM bhAgya tejasvI che. becAra divasamAM ja huM tane traNa divya vanaspati pratyakSa dekhADIza. e vanaspatinA prabhAvathI sIsAmAMthI senuM banI jAya che. e senuM sAcA senA karatAM paNa vizuddha hoya che. huM tane suvaNa banAvavAnI rIta zIkhavIza...paNa tAre A rIte banAvelA survaNane vilAsa ke pApa kAryomAM kadI upayoga na kare sonuM ane mArI baMne amArA jevAnI najare samAna hoya che. paNa saMsAramAM senAnI mAyA apUva hoya che. joke senA pAchaLa gAMDAtUra banI jatA hoya che, tenuM prApta karavA yuddho Adare che, kaMkAsa, kayA ne vaira saje che. kharekhara senuM e mAnavIne cagadI nAkhanArI eka rUpALI mAyA che. eja senuM je mAnavI zubhakAryamAM vApare to jarUra te potAnI bhavabaMdhananI beDIo teDavA samartha thAya che. tArAmAM meM uttama guNa joyA che. eTale huM ghaNuM ja harSathI A vijJAna tane zIkhavIza. paNa tAre koIpaNa saMgomAM A jJAna keIne ApavuM nahi." "jarUra huM ApanI AjJAnuM pAlana karIza. paNa mAruM eka Azcarya samatuM nathI." kahe..huM sonuM banAvuM chuM chatAM kaMgAla kema chuM ? e jANavA mAge che ne ? e te huM samajI gayo hato ke ApanI daSTie senAmAM ne mATImAM koI taphAvata nathI." For Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAgArjuna ! "to.." sAMbhaLyuM che ke, siddha nAgArjuna nAmanA eka mahAna puruSa bhagavAna buddhanA samarthaka thaI gayA hatA... zuM Apa..." vacce ja siddha puruSe hasIne kahyuM: "vatsa, siddha nAgArjuna nAmanA mahApuruSo sAta thaI gayA che. eka te mahAna rasazAstra ane AyurvedanA rasa auSadhanAM zodhaka siddha nAgArjuna bhagavAna buddhanA samayamAM thayA tyAra pachI bIjA siddha nAgArjuna bhagavAna mahAvIra pachI pAdaliptAcAryanA kALamAM thayA. teo paNa suvarNa siddhinA sAdhaka hatA. tyAra pachI be siddha nAgAjunA thayA teo AtmasAdhaka hatA. eka baMga dezamAM thaI gaI gayA ane bIjA kAzmIra dezamAM thayA. haju baso varSa pahelAM eka saMgItAcArya siddha nAgArjuna thayA dakSiNamAM thayA hatA. bIjA magadhadezamAM thayA. jeo mahAna vaida hatA ane dasa bAra graMthe teo nirmANa karyA hatA. trIjA Arnata dezamAM thaI gayA. teo yogavidyAnA pAraMgata hatA ane bAvanamAM varSe teoe jainadarzananI dikSA aMgikAra karI hatI. jena tatvadarzana para be graMthe lakhyA hovAnuM meM sAMbhaLyuM che AThamo nAgArjuna huM chuM. meM jaina darzanano abhyAsa karyo che ane mane te vizvanuM sarvazreSTha unnata darzana lAgyuM che. bIjA kayAM jyAM thayA haze te huM jANato nathI...ane loko nAgArjunanA nAma pAchaLa siddhanI upAdhi mUkI detA hoya che. huM kaI siddha puruSa nathI paNa mane ya badhA siddha kahe che...' Apa te kharekhara tyAgamUti che." dedA zAhe bhAvapUrNa svare kahyuM. siddha nAgArjune tenA khabhA para hAtha mUkyo : prasanna najare deTA zAha sAme joyuM. be divasa pachI dedA zAhane laIne siddha nAgArjuna vana prade-- zamAM nIkaLI paDayA. lagabhaga ekAda kaSa dUra jatAM nadInA taTa para eka nAnI vela Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 muddA zAhu adA, patharAyelI maDAtmAe joI ane te dedA zAha sAme joi ne khelyAH A nAnI patharAyelI velI joI le...enA pAna uparathI lIlAM che, pAchaLanA bhAgamAM AchA jAtruDIyA raMganA che pAna pUNa gALa che ane ati nAnA che. eka pAna para mAMDa caNAThI mUkI zakAya. A divya vanaspatinI viziSTatA e che ke, mAtra aDadhA gajanA gherAvAmAM ja patharAya che...ethI AgaLa jatI ja nathI..ane A divya auSadha pAse kAI paNa prakAranI jIvAta besatI nathI. A velInu nAma citrAvelI che. barAbara joI lIdhI ? A velaDIne AchA kesarI ra`ganA caNAThI jevaDAM nAnA phUla bese che, jo pAMca sAta phUlA dekhAya che, joyAM ne ? sAcI citrAvelInI khAtarI enuM mUlya karAve che. mAtra eka ja phUla eka vATakI pANImAM nAkhavu...lagabhaga adha ghaTikA pachI te pANI ghaTa banI jaze arthAta dahI mAphaka jAmI jaze. have tuM A divya vanaspati citrAvelIne hRdayamAM barAbara ke|tarI le.' dedA zAhe citrAvelI sAme sthira najare joyuM ane kahyuM : kharAkhara manamAM rahI gaI.' sAruM. have manamAM navakAra maMtra gaNIne mAtra eka DALakhI 6 .6 ' laI le.' dedA zAhe te pramANe karyuM. tyAra pachI AkaDAnA eka cheDa cI'dhIne prazna karyAM : Ane oLakhe che ? $ te AgaLa vadhyA, theADe dUra jatA ja dheALA dekhAyA. siddha nAgAjIne te tarapha AMgaLI * hA mahArAja, AkaDe lAge che. paNa pharaka dekhAya che.' . kahe.' * ADe! lIlA pAna te DAghavALA hoya, A saMpUrNa dheLA che. AnAM phUla pAna, DALa, thaDa ardhuM zveta che.' ' barAbara che. paNa A eka divya auSadhi che. AnuM nAma zvetaka' che, A auSadha ati guNakArI che. A AkaDAnuM tela Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddha nAgArjuna! 29 siddha karavAmAM Ave to te tailane raDAnuM cUrNa ghaNA udara rogamAM kAma Ave che. paNa Ano mukhya guNa ghaNA ochA vido ke loke jANatAM hoya che. suvaNuM banAvavAmAM taka ghaNe sahAyaka bane che. tuM cAra pAMca pAna laI le. je ISTanuM smaraNa karIne leje.' jI..." kahIne dedA zAhe navakAra maMtranuM smaraNa karI pAMca pAna laI lIdhAM. pachI bane AgaLa vadhyA. lagabhaga be eka kesa cAlyA pachI cAre tarapha najara karIne siddha nAgArjune kahyuM : "dedA, have huM tane je vanaspati batAvavAne chuM te saMsAranI eka mahAna vastu che. tenAthI mAtra sonuM bane che tema nathI, mAnavI seMkaDe varSo javI zake evuM kAyAkalpa karanAruM mahAna auSadha paNa tenA prabhAvathI taiyAra karI zakAya che. paraMtu muzkelI eka ja ke A divya auSadhi maLavI sahaja nathI. ApaNA dezamAM mAtra traNa sthaLe A auSadhi thAya che. eka mALavAnA A bhAgamAM, bIje Anarta dezanA madhya bhAgamAM AvelA nAnA nadInA pahADI pradezamAM ane trIje sarasvatI nadInA taTa pradezamAM. huM A vanaspatine zodhavA mATe vIsa varSa paryata pharyo chuM. mane A traNa sthaLe sivAya anya kayAMya dekhAI nathI. enuM nAma che tripatrI. bhAre prabhAvika auSadhi che. uttama keTinAM sape A vanaspatinA prabhAvanuM sevana kare che ane hajAra varSa paryata jIve che." cAlatAM cAlatAM teo eka sthaLe UbhA rahI gayA ane bolyA: " dA. tu baDabhAgI che. je A tarapha najara kara... A nAnakaDA choDa je...mAtra chathI ATha tasu UMco che. A vanaspatine viziSTa paricaya e che ke ene mAtra traNa mULa hoya che. dharatI bahAra nIka. lAM traNa thaDiyAM hoya che. dareka thaDiyAmAMthI traNa traNa zAkhAo nIkaLe che. dareka zAkhAomAMthI traNatraNa prazAkhAo nIkaLe che. ane dareka zAkhA prazAkhA para traNa traNa pAnanAM vadhumAM vadhu traNa traNa Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 dedI zAha jhumakhAM hoya che. A tripatrIne phaLa ke phUla thatAM ja nathI. A pradezamAM nAga ghaNAM a85 che eTale AvI divya auSadhi bacI zakI che. tuM barAbara nirIkSaNa karIne manamAM dhArI le ane traNa pAnanuM eka jhumakhuM ISTanuM smaraNuM karIne grahaNa karI le." dedA zAhe manamAM traNavAra navakAra maMtranuM smaraNa karyuM ane traNa pAnAnuM eka jhumakhuM laI lIdhuM. siddha nAgArjune kahyuM : "pAna barAbara joyAM?" "hA mahAtmana !" enuM varNana karI je.' caNoThInA pAnane maLatAM paNa saheja moTAM che. bIlInAM pAna karatAM jarA lAbAM ne nAnA che... pAnano uparane raMga ghero lIla che...ane pAchaLano raMga bagalAnI pAMkha jevo dhoLo che.. ati mulAyama lAgatI ruMvATI pAchaLanA bhAgamAM dekhAya che." " zAbAza.. A paNuM kAma pUruM thayuM paNa huM tane tripatrInI eka viziSTatA samajAvuM. auSadha banAvavAmAM A vanaspatine koI bhAga sIdhI rIte kAmamAM nathI Avato. mAtra AnuM cUrNa karavAnuM hoya che ane suvarNa banAvavAmAM te cUrNane ja upayoga karavAne hoya che. dedA, tuM A divya prabhAvika auSadhine barAbara oLakhI gayo che ne ? " hA mahAmana..." cAlo have kuTiramAM...ApaNe kuTiramAM pahoMcazuM te pahelAM ja tripatrInA pAna je teM lIdhAM che te sUkAI gayAM haze." kahI dedA lAha sAme joIne mahAtmA AgaLa cAlavA mAMDyA. lagabhaga traNeka khetaravA jatAM ja deda zAha bolI UThayo : mahAtmana" juo ahIM paNa tripatrIne eka choDa dekhAya che.' siddha nAgArjune te joIne dedAnA vAMsA para eka haLavo dhabbo mAryo. bane Azrama tarapha vidAya thayA. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 4 thuM : so TacanuM senuM saddha nAgAnanA kahevA pramANe kuTiramAM pahoMcatA pahelAM ja tripatrInuM traNa pAnanuM jhumakhuM sUkAI gayuM hatuM. dedA zAe kahyuM, 'mahAtmana, A te sAva sUkAI gayuM.' have tAre eka kALajI rAkhavAnI che. te traNeya pAna eka paththa. ranI kharalamAM mUkI deje, ane paththaranA laDhaNiyA vaDe tarata kADhI nAkhaje, bhUle cUke paNa tripatrInA pAna loDhAnA koI paNa pAtramAM na paDavAM joIe." kahI mahAmAe kuTiramAM AvIne eka nAnI kharala ane nAne patto Apo. dedA zAhe jhumakhuM mUkIne tarata battA vaDe vATI nAkhyuM. lagabhaga ekAda capaTI jeTaluM cUrNa thayuM hatuM te emane ema kharalamAM rahevA dIdhuM. bI. kharala ApIne sihe kahyuM: "have A kharalamAM citrA velInI DALakhI ane AMkaDAnA pAna jarA bhInAM karIne vATI nAkha. pachI rasoI karI nAkhazu, ane bhejanathI nivRtta thayA pachI tenuM banAvazuM. ema ja thayuM. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deDhA zAhe 32 'nee bhajana patAvI lIdhuM. sAdhu mahArAja paththaranu eka pAtra, nAnI bhaThThI, lAkaDAM vagere ekatra karavAmAM paDavA ane dedA zAha mATInAM aDhAM pAtrA svaccha karavAmAM reMkAyA. ' lagabhaga e ghaDIkamAM dedA zAha badhu sApha karIne kuTiranA prAMga NumAM Avye tyAre siddha nAgArjuna trikANakAranI mATInI bhaTTI, paththaranu kaDhAI jevuM pAtra, lAkaDAM vagere sAmagrI ekatra karIne nAnakaDA phaLInA eka khUNAmAM dedA zAhanI rAha jotA UbhA hatA. dedA zAhane jotAM ja teo melyA : Aga dedA, jo sIsu garama karyA mATe paththaratu kuDI jevuM pAtra jarUrI che. phAi prakAranAM dhAtunA paNa pAtrane ke dhAtunI kaDachI vagerenA upayAga na thavA joie. agninI bhaTTI mATe A prakAranA trikoNAkAra cUlA banAvavA jarUrI che. emAM mahattvanI vAta yAda traNa bAjuthI lAkaDAM nAkhI rAkAze. have tuM rAkhI le. AmAM agni mATe je lAkaDAM khALavAnAM che te keraDAnAM hAvAM joIe. jo A DhagalA keraDAnAM lAkaDAMnA che. lAkaDAM jADA na hAvAM joie...ame cAra phADA paNa karI zakAya, samajAyuM ?' * deddA zAha mastaka namAvIne hA pADI, eTale siddha puruSe kahyuM : have tuM mArI kuTiramAM jA. tyAM mATInA ThAmamAM sIsAnA TukaDA paDayA che...te ahIM laI Ava.' dedA zAha tarata kuTiramAM gayA ane dasa bAra sIsAnA eka sarakhA TukaDAvALuM pAtra laI AvyeA. ' tyAra pachI siddha puruSe kahyuM': * jo A TukaDA lagabhaga vIsa vIsa tAlAnAM che, tAre mAtra be TukaDA levAnA che. kAraNa ke A paththaranI krUDI bahu moTI nathI. have tuM A bhaDImAM agni pragaTAva...keraDAnA traNa lAkaDAM laIne rasoIgharamAM jA...tyAM bhArevA agni dvArA ene pragaTAvI lAvaje, pachI A bhaThThI saLagAvo.' dedA zAha tarata traNa lAkaDAM laI ne rasaDAmAM gayA. thADI Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saLagatI siddha . ane i eTale so TacanuM senuM 33 vAramAM te AvI gayo. tyAre tenA hAthamAM traNeya keraDAnAM TukaDAo. saLagatA hatA. pachI siddha puruSanI sucanA mujaba traNeya bAjuthI eka eka saLagatuM lAkaDuM goThavyuM enA para bIjA lAkaDA paNa goThavyAM... thoDI paLomAM bhaThThI upara saLagatI thaI gaI eTale siddha puruSe bhaThThI upara prastaranuM pAtra mukAyuM...lagabhaga ardha ghaTikA pachI te pAtramAM sIsAnA be TukaDA mUkAvyA...tyAra pachI citrAvelI ane zvata akapatranI vATIne karelI lugadIvALuM pAtra ane tripatrInuM je sva5 cUrNa hatuM te pAtra maMgAvyuM, dedA zAha baMne pAtro laI AvyA. bhaThThImAM traNeya bAju eka eka lAkaDuM mUkAvIne kahyuM : "je dedA, A bhaThThIne agni jarAya maMda na paDa joIe. tema ugra paNuM na thavo joIe. atyAre je agni che te barAbara che. A tuM yAda rAkhI leje. sIsAne ogaLatAM eka ghaTikA thaI jaze. tAre sIsuM halAvI jovA mATe paNa koI dhAtune upaga karavAne nathI. velaNa ghATane pattharane eka be hAtha lAMbe daMDikA je TukaDe taiyAra rAkhavAno. je sAmenI vADa pAse paDeyo te laI le. ane kapaDAM vaDe lUchI nAkhaje. bhUlecUkeya jaLanA aMzano sparza A sIsAne na thavuM joIe. nahi te kaI vAra sIMsu uDIne kriyA karanArane bhAre nukazAna karI bese che." deda zAha paththarane be hAtha lAMbo velaNAkAra deDike laI Avyo. teNe pitAnI mAthe bAMdhavAnI pAghaDInA cheDA vaDe svaccha banAvyo. sIsuM ogaLI rahyuM hatuM. agni sapramANu apAto hato. siddha nAgArjunanA kahevA mujaba dedA zAhe paththaranA pAtramAM daDiko. pheravI je. sIsuM ogaLI gayuM hatuM. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 dedA zAha mahAtmA nAgArjune paNa khAtarI karI lIdhI. pachI kahyuM: "have A divya vanaspatine camatkAra tuM jeje. cAla prathama pelI lugadI laIne hAtha vaDe nIcovI tenAM paMdara jeTalAM buMda A ukaLatA zAbhanAkhI." dedA zAhe manamAM navakAmaMtranuM smaraNa karIne prastara pAtramAM barAbara paMdara soLa TIpAM nAkhyAM, e ja vakhate sIsuM UbharAtuM hoya evuM dekhAvA mAMDayuM. paNa navAInI vAta e hatI ke, sIsuM pAtranI bahAra nIkaLatuM nahotuM. ane citra vicitra dhumADAo nIkaLatA hatA. lAla, pILA, lIlA, jAMbalI ema vividharaMgI dhumADAo dekhAtA hatA. lagabhaga thoDI vAra pachI dhumADAo zamI jatA dekhAyA. ane sIsuM sthira thavA mAMDyuM. je agni maMda na paDavo joIe." siddha puruSe kahyuM. dedA zAhe te kALajI rAkhI ja hatI. sIsAne raMga pharavA mAMDyuM...tAmra varaNa je thate dekhAya. lagabhaga dhagela trAMbA jevo lAla raMga thaI gaye eTale mahApuruSe kahyuM : " have agni sAva haLavo karI nAkha...ane sIsuM sAva sthira jaNAya eTale tripatrInuM eka capaTI cUrNa nAkhI deje.' dedA zAhe traNe bAjuthI saLagatAM lAkaDAM kheMcI lIdhAM. agni maMda thaI gayo ane thoDI ja paLomAM sIsAno rasa sthira thaI gayelo dekhAya....eTale dedA zAhe tripatrInuM cUrNa je mAtra eka capaTI jeTaluM ja hatuM. te prastara pAtramAM nAkhyuM. have daMDikAthI barAbara halAva. jarAye gabharAIza nahIM. gulAbI ane vAdaLI raMganA dhumADAo nIkaLaze,' siddha puruSe kahyuM. deda zAhe paththaranA daMDikA vaDe pAtramAMnuM sIsuM halAvyuM... vaLatI ja paLe gulAbI raMga ane vAdaLI raMgamAM megha dhanuSa jevI dhUmra zere gaganagAmI thavA mAMDI. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ se TacanuM sonuM 35 zAbAza dedA, tAro pahelo prayatna saphaLa thaI gayo che. dhumADA zAMta thAya eTale daMDike kADhI leje. ane bhaThThIne tamAma agni zAMta karI nAkhaje." ema ja thayuM. trikoNAkAra bhaThThImAMthI tamAma agni aLage karyo. paththarane daMDike paNa kADhI lIdho. siddha nAgArjune kahyuM: "have tuM eka kamaMDaLa pANI laI Ava ane culA pAse sANasI paDI haze te paNa laI Ava.' dedA zeTha harSabharyA hadaye sANasI ane cekhuM pANI bhareluM kamaMDaLa laI Avyo. siddha nAgArjune kahyuM : "dedA, sAme vADa pAse ATha dasa nahi paDayAM che, temAMthI eka laI Ava ane thoDI mATI laI Ava.' dedAe te pramANe karyuM. siddha puruSe patharanI kaDAI sAme joIne kahyuM : " jo bhAI, suvarNanA rasa barAbara thaI gayo che, temAM sahaja baDabaDa thAya che. te zAMta thaI jAya eTale sANasI vaDe paththaranI kaDAI uThAvI leje ane A nALiyAne thoDI mATI bhInI karI tenA para sarakhI rIte goThavI de. pachI A suvarNa rasa te naLiyAmAM nAkhI deje. basa.. ApaNuM kArya pUruM thaI gayuM.' bada khuda zAMta thAya te pahelAM dedA zeThe thoDI mATI palALI ane jamIna paNa bhIMjavI. tyAra pachI tenA para mATI bichAvI te para naLiyuM goThavyuM. siddha nAgArjune naLiyA sAme joIne kahyuM: "vatsa, have adabada zAMta thaI gayAM che...A naLiyAmAM sonAne DhALIo pADI de.' dedA zeThe tarata paththaranI kaDAI sANasI vaDe ucakI ane sIsAmAMthI thayelo senAne rasa naLiyAmAM nAkhe. tarata gheDe lAMbe DhALiyo paDI gayo. WWW.jainelibrary.org Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dedA zAha have kamaMDaLamAM je pANI che tenI dhAra naLiyAmAMnA DhaLiyA para kara." dedA zeThe ema ja karyuM. thoDI vAra pANI baLavAna chamakAro thayo. tyAra pachI thoDIvAra rAha joIne siddha nAgArjune kahyuM: basa dedA, have senAne DhALiyo laI le. AvatI kAlathI traNa divasa paryata tAre reja A rIte sonuM banAvavAnuM che. tane saghaLuM yAda te rahI gayuM che ne ?" hA mahAmana...' te kAle vahelI savAre tuM ekalo divya vanaspatio levA upaDI jaje. huM sAthe AvIza paNa tane kazuM kahIza nahi, tArI meLe ja tAre auSadhinI parIkSA karavAnI che." Ama te mane A kriyA yAda rahI gaI che. traNeya divya vanaspatio paNa haiyAmAM kotarAI gaI che. suvarNanA nirmANa mATenAM saghaLAM sAdhane paNa manamAM dhArI lIdhAM che...chatAM Apa mArI koI bhUla thAya te sUcane karaje." jarUra. have A badhuM yathAsthAne mUkI de...huM kuTiramAM jAuM chuM." bhale... huM paNa hamaNAM AvuM chuM. mArA mananuM eka Azcarya manane bhAre mUMjhavI rahyuM che.' tArI je kAMI zaMkAo haze tene huM zAMta karIza...A te eka mahAvijJAna che. ethI Azcarya thAya te svAbhAvika che." kahI siddha nAgArjuna kuTiramAM gayA. deda zAhe tyAM paDelAM paththaranAM sAdhane vagere yathAsthAne mUkI dIdhAM. tyArapachI suvarNane DhALiye, tuMbaDI vagere laIne kuTiramAM gayo. siddha nAgArjuna pitAnA Asana para beThA hatA. dedA zAhe AvI namana karI, sonAne DhALiyA temanI sAme mUkyo. sidhe prasana svare kahyuM : "besa...kahe tane kaI vAtanuM Azcarya thAya che ?" Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ se TacanuM senuM 37 "sIsAmAMthI A rIte tenuM kevI rIte banI jatuM haze ? A senuM bhaviSyamAM punaH sIsAnAM ke leDhAnAM svarUpamAM AvI jatuM haze "sAMbhaLa vatsa, pRthvInA peTALamAM aneka to bharyA paDyAM che... kaI kaI tanA milanathI hIrA, mANeka, nIlama Adi kImatI paththara bane che. koI tanAM yogathI sonuM, cAMdI, tAtra, baMga, nAga, yazada Adi dhAtuo bane che. ApaNA prAcIna rasazAstrIoe pRthvInA peTALamAM rahelA tattanI parIkSA karI..kayA to kaI dhAtune maLe te suvarNa bane te zodhI kADhayuM. ApaNA prAcIna vijJAnavIrAe suvarNa ane ropya banAvavAnI ghaNI rIte zodhI kADhI mArA gurudeva suvarNa banAvavAnI A sarala sahaja rIte mane samajAvI ane meM enuM banAvyuM. dedA A paddhatithI banAveluM senuM kAyama mATe tenuM ja rahe che. enuM anya parivartana kadI thatuM nathI. vaLI, A senuM saMpUrNa se TacanuM senuM ja bane che. A senuM mAtra dekhAvamAM sonuM hoya che tema nathI, paNa guNamAMye sonuM ja rahe che. A senAnA alaMkAra banAvI zakAya che, keI paNa anya dhAtu sAthe meLavI zakAya che ane A senAnAM sUkSma patra paNa banAvI zakAya che.' dedA zAha gaMbhIra banIne sAMbhaLI rahyo. kaMcana aMgenI bIjI koI paNa zaMkA hoya te tenuM nirasana karavAnI vAta kahI eTale dedA zAhe be hAtha joDIne kahyuM : "have mArA manamAM kaI zaMkA ke koI Azcarya nathI rahyuM.' bIje divase dedA zAhe siddha puruSanI hAjarImAM pharI vAra sonuM banAvyuM. siddha nAgArjuna joI zakAya ke kaI jAtano doSa rahyo nathI. senuM banAvavAnI rIta athavA divauSadhinI parakhamAM paNa koI prakArane doSa dekhAtuM nathI. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 dedA zAha A rIte uparA uparI traNa divasa paryata deTAzAhe suvarNa banAvyuM. ceAthe divase siddha nAgAjIne kahyuM : "dedA, tane supAtra dhArIne A kriyA batAvI che. suvarNa banAvavAmAM tAre sIsAne ja upayoga karo ane jeTalA pramANamAM banAvavuM hoya teTalA pramANamAM banAvI zakIza. paNa cAra zera pAMca zerathI vadhAre sIsuM na levuM. kAraNa ke ethI vadhAre karavA jatAM koI vAra paththaranI kuMDI phATavAne bhaya rahe che. bIjI khAsa sUcanA e yAda rAkhaje ke sIsuM gALatI vakhate pANIne jarA paNa sparza na thavo joIe." "mahAtmana ! Ape je je bhayasthAna batAvyA che te huM barAbara yAda rAkhIza" ane tAre apnAvaNane upaga dehasukha mATe, vilAsa zaibhavanA sAdhane mATe na kare. puNya kArya sadAya karato raheje, ane koIne paNa A kriyA zIkhavIza nahi, kAraNa ke supAtranI parIkSA karavI te sahaja ane kupAtranAM hAthamAM A vijJAna paDe to moTo anartha thavAne saMbhava che. bhAI, tuM mArI khUba cAkarI karI che. huM to AvatI kAle prAtaHkALe be traNa varSanA pravAse upaDI jAuM chuM...yAtrAnuM puNya prApta karIne karmanA bejathI huM haLavo thavA mAguM chuM.' mahAtmana, je Apa mArI eka prArthanA svIkAro to..." vacce ja AchA hAsya sahita siddha nAgArjuna bolyA : vatsa, tArA mananI icchA huM jANI gaye chuM. tuM saMsArI jIva che. gharamAM guNavaMtI patnI che...pahelAM tuM tArI sAMsArika pharaja bajAvI le. tAre mATe puNya ne kIrti ne mArga A sonuM ja Apaze. madhyAhUna pachI dedA zAhe pitAne ghera javA gurudevanA caraNamAM mAthuM namAvyuM. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke kahyuM: "manA pAMceya hAni sAthe laI se TacanuM senuM siddha nAgArjune kahyuM: "je dedA, tAre puNyadaya zarU thAya che. jema pApodaya cAlato hoya tyAre mAnavIe sthira ane zAMta rahevuM jarUrI che tema puNyodaya kALe paNa acaMcaLa ane dhamadhIna rahevuM jarUrI hoya che. te A je suvarNa banAvyuM che te tuM sAthe laI jA." kahI siddha nAgajune suvarNanA pAMceya DhALiyA dedA zAhane AyA. dedA zAhe kahyuM : " prabhu, ApanA pravAsa kALe ..' 'bhAgyavAna, mAdhukarI vaDe jene piTa bharavuM che, dizAo jenuM rakSaNa kare che, AkAza jenuM oDhaNuM che ane pRthvI jenI mAtA che tene senAnI zI jarUra ? beTA, badhuM tArI pAse rAkhaje. ane sanuM banAvavA mATe trikoNAkAra cale, prastaranI kaDAI, prastarane daMDike vagere tuM tArI sAthe laI jA... hAla turata tane kAmamAM Avaze.' siddha nAgArjune Agraha karIne tenuM ane tenuM banAvavAnAM sAdhano dedA zAhane ApyAM. dedA zAha gurunI A kRpAthI gaLagaLo thaI gayo ane vAraMvAra caraNasparza karIne vidAya thayo. sUryAsta pahelAM deda zAha potAnA ghera pahoMcI gayo. pitAnA svAmIne Ama thoDA ja divasamAM pAchA pharelA joIne panIne bhAre navAI lAgI. dedA zADa prasanna mudrAe patnI sAme joyuM. tyAra pachI teNe gharamAM eka khUNAmAM enuM banAvavAnAM saghaLAM sAdhano mUkI dIdhAM. vALu taiyAra hatuM. patnIe rasoDAmAMthI ja kahyuM : "vALane samaya thaI gayo che...padhAro." A Avyo, kahI senAnA pAMca DhALiyAvALuM poTaluM eka tarapha mUkI deva zAha bahAra Avya, hAyamukha gheI te jamavA beThe. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 dedA zAha rasoImAM te khIcaDI karI hatI. Aja caudaza hovAthI zAka bhAta kAMI hatAM nahi, mAtra lIMbune AcAra hato. dedA zeThe bhojanane prAraMbha karatAM kahyuM, "vimala, leNiyAta koI AvyA hatA ?" nA ghera to koI nathI AvyuM, paNa Apa tarata kema pAchA vanyA ?' eka mahAtmA bImAra paDI gayA hatA eTale mArgamAM temanI sevA cAkarI karavA rokAI gayo hato. ujajayinI to gayo ja nathI." keNa hatA e mahAtmA ?" "te nAma to sAMbhaLyuM haze. A paNa gAmathI traNa cAra kesa dUra vanamAM teo rahe che, bhAre sAttvika ane tyAgI che... temanuM nAma siddha nAgArjuna ! " nAma to sAMbhaLyuM che paNa..." "zuM ?' "deNuM...hATaDI...' vacce ja dedA zAhe hasatAM hasatAM kahyuM: "mahAtmAe kahyuM che ke tAro pApodaya pUro thaye che ne puNyadayane prAraMbha thayo che. have kaI ciMtAnuM kAraNa nathI. je jamIne tuM jaladI taiyAra thaI ja. ApaNe prathama zrI neminAtha bhagavaMtanA darzana karI AvIe." hA..Aja to ajavALI caudaza che eTale darzanethI AvIne pratikramaNa paNa karI lezuM."vimalazrIe kahyuM. thoDI ja vAramAM baMne taiyAra thaI gayAM. maMdire jatI vakhate deda zAhe potAnA phaLiyAnAM cheDe bhaMDAra mUkavA mATe senAne eka DhALiye lIdhe. patnI suzIla hatI...teNe koI prazna na ryo.. baMne zrI jIna maMdira tarapha vidAya thayAM. sUryAstane bahu vAra nahotI. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 5 muM : : eka ciMtA UbhI thaI! pI.tikramaNa Adi Avazyaka kriyAthI nivRtta thaIne dedA zAhane vimalazrI meDI upara gayAM. jhAMkho dIvo saLagAvIne vimalazrIe sAthe rAkhyo hato. te oraDAmAM tenA sthAne mUkIne svAmI sAme joIne kahyuM : "svAmI, have Apa ArAma kare. cAlIne AvyA che. vaLI sAthe pANunI kuMDI ne e badho bhAra hatuM eTale tame sUI jAo. huM thoDIvAra ApanA paga dabAvuM.' vimala, mane jarAya thAka nathI lAgyuM. paraMtu te mane tyAM zuM banyuM, e aMge to kazuM pUchavuM ja nahi." svAmI, mane ApanAmAM eTalI atUTa zraddhA che ke Ape je ryuM haze te vAjabI ja karyuM haze." "chatAM huM tane saghaLI vAta kahuM.' kahI dedA zeThe bImAra thaI gayelA siddha nAgArjunane khaMbhe laI temanA Azrame laI gayA pachI pote Aja suvarNanAM pAMca DhALiyA laIne AvI gayo tyAM sudhInI saghaLI vAta kahI. sAme najara nedhIne vimalazrIe kahyuM : "ajaba gAga thaI gaye. svAmI have A vAta koIne kahezo nahi Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dedA zAha kAraNa ke lekamAM vAta phelAya te rAjane khabara paDe ane kadAca ApaNe herAna paNa thaI e. senuM kaI kaI vanaspatithI banAvavAmAM AvyuM te vAto bhUlecUkeya koIne karaze nahi. e jANavAne koI vAra huM Agraha karuM to mane paNa kaheze nahi. mahAtmAe Apane je kaI sAvadhAnI rAkhavAnuM jaNAvyuM che te barAbara rAkhaje ane..." prathama be DhALIyA veMcI nAkhIne sahunuM deNuM patAvI de. tyAra pachI hATaDI kholIne kazuM nathI banyuM e rIte tyAM beso ane gupta rIte rAja sonuM banAvatA rahe. e mATenAM sIsuM, lAkaDAM vagere je kaMI sAdhane joIe te paNa bhegAM karatA jAo. be eka mahinA pachI tenuM sArA pramANamAM thaI jAya eTale tene sadupayoga karavA mAMDajo gaNa dhIredhIre koIne paNa saMzaya na Avavo joIe. tArI vAta uttama che. koI ne koI prakArano saMzaya na jAge e prakAre ja huM senuM banAvIza." dedA zAhe patnInI vAtane svIkAra karyo. cAra cha divasa pachI zAhe hATaDImAM dazeka maNa jeTaluM sIsuM judA judA cAra vepArIo pAsethI kharIdIne ekatra karyuM : vAta e rIte phelANI ke dedA zAha have sIsuM veMcavAne vyavasAya paNa karaze. A pramANe sIsuM ekatra karIne keraDAne lAkaDAnAM be traNa gADAM bharAvyAM ane gharanI eka oraDImAM mUkAvyAM. suvarNa banAvavA mATe nagarImAM maLatI sAmagrI ekatra karIne deda zAha vana pradezamAM nIkaLI paDyo. teNe cAra pAMca ta AkaDA joyA ane citrAvelInAM dasa bAra patharAyelA velA paNa joyA. paNa tripatrI na dekhANuM. deda zAha aparAnDa samaye ghera pAcho AvI gayo. bIje divase te punaH vanapradezamAM gayo. tripatrInA sAta ATha Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka ciMtA UbhI thaI! 43 choDavA dekhAyA. teNe tripatrinI vIzeka jeTalI zAkhAo laI lIdhI. ghera AvatAM te sUkAI gaI ane teNe vATIne tenuM cUrNa karI eka mATInA pAtramAM bharyuM. lagabhaga traNa cAra maNa senuM banAvI zakAya eTaluM te cUrNa hatuM. cUrNanuM mATInuM pAtra cokkasa sthaLe mUkIne bIje divasathI teNe suvarNa nimaNane prayoga zarU karyo. keI ne paNa. kalpanA na Ave ane koInA haiye saMzaya na jAge te rIte dedA zAhe sonuM banAvavA mAMDayuM. lagabhaga bAreka divasa pachI eka maNa sonuM laIne teoe tenuM dhana banAvavAnuM vicAryuM. eTale vimalazrIe kahyuM : "svAmI ATaluM sonuM A gAmamAM veMcazo to lekene kaMIka ne kaMIka kutUhala thaze ane saMzaya Avaze." hamaNAM to jeTaluM bane teTaluM sonuM banAvo...pachI mAla kharIdavAnA bahAne ApaNe baMne ujajayanI jaIzuM. tyAM senAnA ghaNAM vepArIo che eTale ApaNuM so maNa sonuM haze to paNa khapI jaze. paNa ApaNe eka eka maNathI vadhAre veMcavuM nahi. bhale becAra AMTA ujajyanInAM thAya. vaLatAM theDe ghaNe mAla paNa laI Ava ane bajAramAM veMcavo eTale leko paNa ema ja. mAnaze ke have dhaMdhAmAM kaMIka sarakhAI AvI che." "kharekhara, dhana na hoya to meLavavAnI ciMtA rahe. maLe te tene sAcavavAnI ciMtA rahe ane vAparavAnI paNa ciMtA rahe. zAstra kAroe dhanathI dUra rahevAnuM jaNAvyuM che te jarAye khoTuM nathI. tArI salAha vAjabI che ane ApaNe te rIte ja karIzuM." dedA zAhe kahyuM. punaH suvarNa nirmANanA kAryamAM baMne mANaso paDI gayA. doDha mahinAmAM lagabhaga cAra maNa sonuM taiyAra thaI gayuM. tyAra pachI eka zubha divase be maNa sonA sAthe pati patnI Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dA zAha baLada vALuM te vizvAsu mANadivase savAre teo ujjayanI eka pAMthazALAmAM utArA karyAM, e divasa sudhI baMne mANDA bajAramAM pharyAM ane khIjA cAra divasamAM e maN sAnu' veMcI nAkhyu. seAnaiyAnI thelIenI thelIe pAMthazALAmAM saMbhALapUrvaka rAkhI. 44 ujjayanI javA vidAya thayAM. sArA sanuM gADuM bhADe lIdhu hatuM . paheoMcI gayA. tyAM jaI ne teoe ceAthe vaLate divase, ane mAseAe petA mATenA madhyama kakSAnAM vajrA kharIdyAM ane eka gADu bharAya teTale| mAla kharIdIne eka ADatiyA mAraphata nAdurI ravAnA karyAM ane dedA zAha sAnaiyAne patnI sAthe petAne gAma javA upaDI gayA. deddA zAhe je mAla kharIdyo hatA te lagabhaga pacIsa maNune Azare hatA. temAM pAMca maN sIsu' paNa kharIdyuM hatuM. te sivAya jAramAM vecI zakAya teve mAla paNu bharyAM hatA. rAjA uttama hAya tyAre upadrava thatA nathI. ahIvaTIyA, lUMTArA vagerenA trAsa UbhA ja hoya. hu tA cera, ceAthe divase dedA zeTha nAdurI pahAMcI gayA. pAtAnA ghera gADuM UbhuM rakhAvI, temAMthI sAnaiyAnI zailI vagere eraDAmAM mUkAvI, kapaDAM, alakAro vagere je kharIdela te paNa vimalazrIe eraDAmAM mUkAvyuM. gADAMvALAne meM mAgyuM bhADu uparAMta bakSisa paNa ApI. AthI gADAvALA prasanna citto ghara bhaNI vidAya thayeA. khIje divase ujjayaMtInA mAlanuM gADu AvI gayuM. dedA zAhe saghaLe mAtra peAtAnI hATaDImAM utAye. paDezanA eka vepArIe kahyuM : * mAM dedA, kaye gAma gayA te ? hamaNAM dasabAra divasathI tArI dukAna baMdha rahetI hatI.' " huM ujjayanI gayA hatA. A mAla tyAMthI lAvyA chuM ane echA nake veMcI nAkhIza...eTale bIjo magAvIza.' Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka ciMtA UbhI thaI! 45 sAruM sAruM..." paDezI vepArIe kahyuM. ane pAMca sAta divasamAM lagabhaga saghaLo mAla rokaDethI veMcAI gaye. pAMca maNa sIsAmAMthI paNa traNa maNa vecI nAkhyuM. mAla chUTo thayo eTale baMne mANase punaH be maNa senA sAthe ujajyanI gayAM tyAM pahoMcyA pachI mAlanAM be gADAM bharAvyAM. sIsu paNa pAMca maNa lIdhuM ane be maNa senAnA DhALiyA veMcI. tenI suvarNamudrAo meLavI lIdhI. dasame divase pati patnI pitAne gAma AvI pahoMcyA, bIje divase mAla bharelAM baMne gADAM paNa AvI pahoMcyA. ane sonuM banAvavAno prayoga punaH zarU karyo. lagabhaga be mahinAnA gALAmAM bIju cAra maNa senuM taiyAra karyuM ane sAthe sAthe hATaDI paNa dhamadhokAra calAvavA mAMDI. ujajayanIthI teNe ADatiyAne khepiyA dvArA saMdezo mokalIne be gADAM mAla punaH bhagAvyo. vepArIonA manamAM thayuM ke dedA zAhane ujajayanImAM kaI sage saMbaMdhI ADatiyo maLI gayo lAge che. tethI ja mAla rokaDethI veMcIne ADatiyAne paisA mokalAvI dete lAge che. senAno nikAla karavA mATe be maNa jeTalA DhALiyA laI ne baMne mANase ujajayinI gayA, ane dasame divase kArya patAvI dasa gADAM mAla bharI baMne pAchA AvI gayAM. dedA zeThanA manamAM thayuM ke ghaNuM senuM ekatra thayuM che, lekone keI prakArane saMzaya paNa AvyuM nathI. kAraNa ke pati patnI hajI paNa alaMkAra vihIna sAdA poSAkamAM ja rahetA hatA. gharamAM koI dAdAsI paNa rAkhyA nahotAM. A sthitine vicAra karIne baMnee dAna devAnuM kArya zarU karavuM ema nakkI karyuM. WWW.jainelibrary.org Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dedA zAha comAsAne samaya AvI rahyo hato. ujajayanInI chellI khepa karIne ane sone badale suvarNa mudrAonI thelIo bharIne teo AvI gayA. dedA zAhe gAmanA daravAjA bahAra eka bhojanAlaya zarU karyuM. kaI paNa mAnavI ahIM AvIne vagara paise peTa puratuM bhojana laI zake evI temAM vyavasthA rAkhI. baMne mANaso nagarInA garIba latAmAM jatAM ane garIba parivArone annavastra vagere ApavA mAMDayA. A badhuM joIne lokone Azcarya thAya te sahaja hatuM. dedA zAha aMge vividha vAte thavA mAMDI. koI mAnatu dedA zAhane vepAra bahu maTe nathI tema ujajyanIthI Avate mAla paNa ujajaya. nInA bhAve ja veMce che eTale AvuM bhejanAlaya calAvI zake athavA te garIba parivAranI Arthika muzkelI nivArI zake evo tene naphe raheto nathI to A jAhojalAlI kayAMthI UbhI thaI? zuM ujajayanImAM teNe vepAra karyo haze ? zuM koI sagA kuTuMbIjano vAso ma haze? zuM kayAMyathI nidhAna (khajAno ) prApta thayela haze ? mAsAmAM sonuM banAvI zakAya paNa deTA zAha custa zrAvaka hato eTale teNe comAsAmAM bhaThThI na karavI evo nirNaya karyo hato. dhIre dhIre tenI prazaMsA paNa vadhavA mAMDI. dedA zAhe hATaDI calAvI zake e eka vANetara paNa rAkhyo ane gharakAma mATe eka AdheDa bAIne rokI lIdhI. loko vividha kalapanA kare che te vicArIne payuMSaNanA pavitra divase baMnee alaMkAre dhAraNa karyA ane parvAdhirAjanA prathama divase ja pati patnIe pAMcaso eka suvarNamudrAnI bolI bolIne bhagavAna nemanAtha prabhunI pUjA ane AMgInI racanA karI. jena saMghamAM AthI Azcarya phelAyuM. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka ciMtA UbhI thaI ! 47 parvAdhirAjanA ATheya divase baMnee aThAInA tapathI pUrA karyAM ane pAraNAnA divase sArA evA ullAsa vyakta karyAM. zrIsaMgha jamaNa karyu. ane jamavA AvelA pratyeka naranAra tathA bALakone eka eka sonaiyAnI prabhAvanA ApI. deA zAhe hajI potAnA mAnamAM koI prakAranA sudhArA vadhArA nahotA karyAM...cAturmAsa pachI makAnane navu banAvavuM. evuM banae nakkI karyuM. paraMtu aThThAI nimitte dedAzAhe karelI sAnaiyAnI prabhAvanA ane uttama sAmagrI vaDe jamADele zrIsa`gha mAtra jainemAM nahi paN samagra nagarImAM cA ne viSaya banI gayA. temAMya je vepArIe dedA zAhunI A prazaMsAthI manamAM kaMika baLI jaLI rahyA hatA. teonA manamAM eka ja savAla ghUMTAtA hatA ke haju gaikAla sudhI je sAva kaMgAla hatA, mAtra peAtAnu peTa mAMDamAMDa bharI zake eTaluM kamAte hatA ane bhUkhaDI bArasa jevI hATaDI calAvatA te navajavAna dedA Aja ATale mAladAra kevI rIte banI gayA karaze ? zrIsatra jamaNa, dareka daherAsaremAM pUjA AMgInA ullAsa ane ATheya divase mAtIyA lADunI prabhAvanA karavI ane pAraNAnA divase AbAlavRddha sane bhAjana karAvyA pachI eka eka sAmaiyAnI prabhAvanA karavI...A sivAya bhejanAlaya calAvavu, garImAne anna vastranI sahAya karavI A kevI rIte bane ? eveAkeAI moTA vepAra kheDayeA nathI, evA koI ekAeka bhAva vadhAre thaye| nathI. to pachI ATalu nANu tene maLyuM. kayAMthI ? jarUra dedA zAhane game tyAMthI dharatImAM dATelA khajAnA maLyA lAge che. ane A aMge ApaNA mahArAjAne jANa karavI joIe. kAraNa ke jamInamAMthI nIkaLelA khajAnA rAjyanI mAlikAnA gaNuAya che. rAjyane jANa karyAM vagara athavA rAjyanA hissA ApyA vagara je kAI AvA khajAnAnA upayeAga kare che te bhAre gunegAra gaNuAya che. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhA zAha deddA zAhane paNa aMdara thatI AvI badhI vAteAnI khabara paDI ane me cAra AgevAna vepArIe cAra cha divasamAM rAjA pAse jaze te paNa jANavA maLyuM. ' rAte dedA zAhe patnIne kahyuM : * vimala, keTalAka vepArIonA manamAM ApaNA zubha kAryo age sa'zaya jAgyA che. teoe nakkI karyu che ke mane je kaI maLe che dharatImAM dATele kAI khajAnA che. AvA khajAnA para rAjyane adhikAra hAya che ane cArI chUpIthI AvA khajAnAnA kAI upayegakare te te gunegAra gaNAya che.' 48 " svAmI, ApaNe kAI prakAranA anyAya teA karyAM nathI. siddha puruSanI kRpAthI ApaNe jAta mahenatathI sonuM banAvyuM che vaLI ApaNe keTalAka mahinAe javA daI ne sAnAne upayega zubha kAryamAM ja karyo che. rAjA ApaNane zuM karaze ? priye rAjA, vAjA ne vAMdarAnA vizvAsa na rAkhI zakAya ! tu tA jANe che ke huM asatya khelatA nathI.' hA...paNa Ape asatya zA mATe kahevu joie ? rAjAne spaSTa zabdomAM jaNAvavu joIe ke mane kayAMyathI nidhAna prApta thayuM nathI.' 6 paNa rAjA pUche ke ATaluM badhuM dhana vApayu kayAMthI te ? " vimalazrI vicAramAM paDI gaI. deA zAhe kahyu siddha puruSane ApelA vacana mujaba hu kAIne A prayeAga batAvI zakatA nathI...tane paNa vanaspationAM nAma vagere jaNAvyAM nathI. eTale mArAthI sonuM banAvavAnI rIta kahI zakAya nahi. hu' to mahApuruSanI AjJAnA bhaMga karyA gaNAya, ene sIdhI vAta karavA chatAM rAjA Agraha kare ke mArI najare setu banAve pachI zu thAya ? ? Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka ciMtA UbhI thaI ! mauna rahelI vimalazrIe kahyuM: "ApanI vAta sAcI che. ApaNe kaMIka karavuM joIe." eka ja rasto che." " kaho..." "ApaNI pAse somaiyA keTalI che ? hajAra hajAra sonaiyAnI vIsa thelIo paDI che. e sivAya ekAda hajAra rUpiyA ne paracuraNa paNa che." vIsa hajAra sonaiyAmAMthI huM ApaNI bhojanazALA calAvavA mATe ahIMnA mahAjanane pAMca pAMca hajAra naiyA ApI daIza eTale eTale bhAra ocho thAya bAkInI paMdara thelIo paththaranI kuMDI, thoDuM ghaNuM je kaMI bacyuM che. te senuM banAvavAnuM cUrNa ane ApaNA alaMkAre vagere laIne tu parama divase kaIka gAmaDAmAM cAlIja." ema barAbara nathI. ATalA jokhama sAthe ajANyA sthaLe ekalA javuM te barAbara na gaNAya. e karatAM te rAjA samakSa te leke bhale je kaMI kahevuM hoya te kahe...rAjA zuM kahe che te jAyA. pachI ApaNe vicArI lezuM. paNa AvatI kAle Apa pAMca hajAra senIyA mahAjanane sepiI dejo eTale bhejana zALAnuM zubha kArya aTake nahi." chevaTe baMnee rAha jovAnuM nakkI karyuM. sAthe sAthe game te paLe nAsavuM paDe to nAsavAnI taiyArI paNa rAkhI, kiMmatI mAla asabAbanAM kothaLA bAMdhI lIdhA. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 6 ThuM : : rAjAnI tapAsa rAjA potAnA pradezamAM gAmaDAMonI ane prajAnI paristhiti jANavA gayA hatA. lagabhaga dasa paMdara gAmaDAMomAM pharIne te nAMdurImAM pAcho pharyo hate. je cAra vepArIo dedA zAha aMgenI vAta mahArAjAne karavA mAgatA hatA, te vepArIone paNa mahArAjanA AgamananA samAcAra maLI gayA hatA paNa Aja ne Aja maLavA javuM ucita na jaNAtAM bIje divase savAre sUryodaya pachI teo rAjabhavanamAM pahoMcyA kAraNa ke rAja sUryodaya pachI mulAkAtIo sAthe vAtacIta karato hato hajI rAjAe prAtaH kArya ATopyuM nahotuM eTale cAreya vepArIene rAjabhavananA mukhya vyavasthApake Adara sahita beThaka khaMDamAM besADayAM. Ama te nitya niyama pramANe rAjA e samaye mulAkAtIone maLatuM ja hatuM. paraMtu pravAsanAM zramanA kAraNe ane dasabAra divasanA viyAga pachInA milananI mastInAM kAraNe te cheka madharAte nidrAdhIna thaI zakyo hato. zirAmaNa Adi patAvIne rAjA beThaka khaMDamAM Avyo tyAre divasanA prathama praharanI cAra ghaTikAo vItI gaI hatI. ane vepArIo paNa rAha jotA besI rahyA hatA. rAjAne beThakakhaMDamAM praveza karato jotA ja cAreya vepArIo vinayapUrvaka UbhA thaI gayA ane sahue mastaka namAvI rAjAne jayanAda pokAye. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAnI tapAsa rAjAe potAnA Asana para beThaka laIne prasanna svare kahyuM : Avo, mArA priya zreSThi veryo. huM ApanuM bhAva pUrNa hRdaye svAgata karuM chuM. kaho, Apa sahu parivAra sahita kuzaLa chone?" "hA kRpAnAtha, ApanI chatrachAyA taLe ame dareka vAte kuzaLa chIe. ApazrIne pravAsa sukhabharyo nIvo hato ne ?' hA...jyAM prajA premALa hoya tyAM sukha ja rame che. ApanA Agamana parathI huM kahI zakuM chuM ke Apa kaMIka phariyAda laIne AvyA haze. pharamAve.' "kRpALu, ApanAM suzAsanamAM phariyAda hovAne koI saMbhava nathI. ame mAtra eka vAta karavA ja AvyA chIe." eka vepArIe kahyuM. " kahe... mAdhu zeTha, sakeca vagara kahe." rAjAe mAdhavazeTha sAme jaIne kahyuM. mAdhavazeTha pacAsanI AsapAsane ane kariyANuM bajAra AgevAna vepArI hato. teNe potAnA traNe sAthIdAro sAme najara karIne kahyuM : "kRpAnAtha, Apa mAtra dayALu nathI paNa prajAnA rakhevALe ya che. nAnA moTA dareka vepArIo para anahada kRpA che. vepArIone jyAre Arthika muzkelI paDI hoya tyAre Ape sahAre ApIne te muzkelI dUra karI hoya che. amArI bajAramAM eka nAno ane garIba vepArI che, tenuM nAma che dede. Ama te tenuM kuLa khAnadAna che, tenA bApadAdAo eka kALe amIra ane moTA vepArIo hatA. paraMtu saMsAramAM keInA sukha saMpatti acaLa nathI rahI zakatAM te nyAye deda juvAna banyA. tyAre tenI dukAna ghara vagere vahecAI gayAM hatAM paNa tenA eka mAsIe tene para cAlyo ane sAmAnya mUDI ApIne dedAne dhaMdhe caDAvyuM. prathama dedAe AsapAsanA gAmaDAMomAMthI maNa paNe maNa jeTaluM ghI kharIdIne ahIM vecavuM zarU karyuM. paMdara vIsa DhiMgalA maLI jatAM ane lukhu sukuM dhAna khAIne mAsI sAthe beya mANaso peTa gujAre karatA hatA. ghInI pherImAM jhAjhuM Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa2 dedA zAha phAvyuM nahi. eTale dedAe nAnI hATaDI nAkhI. pAMca sAta sonaiyAnI mUDImAM hATaDI zarU karI ane tenAM mAsIbA rAmazaraNa thayAM. dede. vepAra vadhAravA mAMDaye paNa base sonaiyAnuM deNuM thaI gayuM. te bhAre akaLAye. gharamAM kAMI daradAgIne nahi ne hATaDImAM kAMI mAla nahi. akaLAyelo deda kAMIka dhaMdhA mATe ujajayInI gayo. dasa paMdara divase pAcho Avyo. pachI ame sAMbhaLyuM ke te ApazrI pAse Avele ane Aje tenA vepAranA vikAsa arthe rAjyamAMthI sAru evuM dhana ApeluM. A sAMbhaLIne amane AnaMda thayo ke mahArAjAe pitAnA eka garIba vepArIne khare TANe sahAre Apo ! ApanI kRpAthI dedo Aja bhAre samRddha banI gayo che. gAmamAM garIbone tyAM pharI pharIne annavastra Ape che. nagarI bahAra eka bhejanazALA khelI che. game te kSudhArthIne kazuM lIdhA vagara tyAM bhajana apAya che. ane gayA pasaNamAM be mANasoe aThAI karI hatI. chellA keTalAya varasomAM na thayo hoya evo saMghane jamaNavAra karyo hato ane jamavA AvanAra AbAlavRdhdha sarvane eka eka senIyAnI parabhAvanA karI hatI. kRpAnAtha, ApanI dayAthI amArA gAmane eka du khI vepArI tarI gayo che tene harSa darzAvavA ame ApazrI pAse AvyA chIe." sAdhu zeThe ThAvakAIthI vAta karI. rAjAe AkhI vAta sAMbhaLI. temaNe kahyuM : "mAdhu zeTha, mane paNa A vAta sAMbhaLIne Azcarya thAya che. dedA zeThanuM nAma huM jANuM chuM. dharmiSTha, saMskArI ane sadAcArI juvAna che. jIvanamAM paNa sAdAI che. teNe bhojanazALA kholI che te vAtanI paNa mane khabara che. paraMtu meM tene kaI prakAranI sahAya karI nathI. saMbhava che ke tenA keI sagA saMbaMdhIe madada karI hoya.' amane paNa A sAMbhaLIne navAI lAge che. dedAne sagA vahAlAmAM koI nathI. vaLI te ujajayanIthI je mAla magAve che te lagabhaga paData bhAve ja vece che...vaLI tene koI bIje vepAra Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAnI tapAsa 53 nathI. Azcarya ! ame te mAnatA hatA ke ApazrInI kRpAnuM pariNAma AvyuM che. ApanI vAta sAMbhaLyA pachI lAge che ke dedAne kyAMkathI nidhAna prApta thayuM haze. te vagara A rIte kharca karI zake nahi. tenI agAunI sthiti to ame jANIe ja chIe ane chellA thoDA mahinAthI tenuM thayeluM parivartana paNa joI zakyA chIe. jyAre rAjya taraphathI tene kAMI sahAya nathI maLI to jarUra tene kaI gupta nidhAna prApta thayuM hovuM joIe.' rAjAe kahyuM: "mAdhu zeTha, evuM hoya te mane khabara paDayA vagara kema rahe? je keI ne kyAMyathI paNa gupta dhana maLyuM hoya te te rAjAne jAhera karavuM joIe evo niyama che. dedA zAhe evI kaI jAherAta karI lAgatI nathI.' "kharuM che kRpAnAtha, jarUra dedA zAhanuM bhAgyabaLa jera veratuM hovuM joIe." kahI cAreya vepArIo UbhA thayA. rAjAe kahyuM: "mAruM Azcarya zamAvavA mATe huM tapAsa karIza. kadAca mArI gerahAjarImAM dedA zAhe mukhyamaMtrIne ke nagarapAlane vAta karI hoya." vepArIo mastaka namAvI jayanAda belAvI vidAya thayA. vepArIo mahArAjanA cittamAM zaMkAnI cinagArI mUkavAmAM saphaLa thaI gayA hatA. rAjAnA manamAM thayuM ke A aMge ADakatarI tapAsa karAvavI paDaze. teoe rAjasabhAnA kAryathI nivRtta thayA pachI mahAmaMtrInA kAna para A vAta nAkhI, mahAmaMtrIe kahyuM : "dedA zAhe koI paNa prakAranuM nidhAna maLyuM hoya tevI sucanA ane ke nagarapAlakane kadI ApI ja nathI. Ama te e navajavAna vepArI che. khAnadAna kuTuMbane nabIrA che. ane dharmapremI che. sAva sAdAIthI rahe che. vaLIe koI pAse paNa asatya bolato nathI te taddana ghasAI gayelo hato ane muzkelI vacce jIvana vItAvate hato. Ama chatAM Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 teNe kadI keAI samakSa hAtha lAMme nathI karyu mAgI. chellA theDhAka samayathI tenI sthitimAM kadAca vyApAranA kAraNe paDyuM hoya.' mahAma trIdhara, vyApAranA kAraNe te dhanavAna nathI thaye! te vAta tenA paricita vyApArIoe kahI che. vaLI tene kAi sagA saMbadhone! dallA maLyA hoya tema banyuM nathI. eTale mane lAge che ke ApaNe kaMIka tapAsa karavI joi e.' bhale...prathama te! ApaNe tenA cepaDA tapAsarAvIe eTale teNe karela kharcanI vigata ane AvakanI vigata maLI jaze. te vyApAramAM kamAyA hAya te! ApaNe kazuM pUthvApaNuM nathI rahetu. ane jo za kAspada lAge te Apa ene melAvIne pUchaze! te! te kadI khATu nahi mele. je haze te jaNAvI deze.' matrIzvare rastA darzAvyA. < " hatA.' rAjAne A vAta gaLe UtarI gaI ane bIje divase nagarapA lakane A aMge vahIvaTa tapAsavAnI AjJA karI. pratikramaNu, snAna zrIjina pUjana zirAmaNuM AdIthI nivRta thaine dedA zAha hATaDIe javA ravAnA thaye. gAmanAM eka upAzrayamAM pAMca sAdhvIjI padhArelAM hovAthI vimalazrI upAzraye javA nIkaLI. dedA zAhanI hATaDI vANeAtare vALI cALIne svaccha karI hatI. dedA zAhane tyAM paracuraNa dharAkI rahetI hatI kAraNa ke grAhakane mAla sAre, tAlamAM namatA ane gAma karatAM kaMika sastA maLatA hatA. goLa ghI, ceAkhA vagere lenArA madhyamavarga ahI sArI sakhyAmAM AvatA hatA. dedA zAha hATaDIe pahoMcyA. 6 kharAne traNavAra namana karIne te kethaLAnI gAdI para thaDe khesI gayA. vANAtare kahyuM : 'zeTha", gheADIvAra pahelAM nagAsa haidA ha ke madada paNa nathI palaTe ANyeA che. Avya Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjanI tapAsa paDe? nagarapAla ? kaMI bolyA hatA ? ApanuM kaMIka kAma hatuM...DIvAramAM AvavAnuM kahIne cAlyA gayA.' vANotare kahyuM. dedA zAhanA manamAM thayuM, jarUra gaI kAle vepArI bhAIo mahArAjAne maLyA haze. Ama nagarapAlane mAruM zuM kAma hoya ? sAthosAtha saMzaya paNa jAgyuM ke mArI pravRtti AMkhe caDI lAge chetarata bIjo vicAra Avyo. kadAca anya koI kAme AvyA hoya. ekavAra emane AvavA de. tyAM to ekAda ghaTikA pachI nagarapAla punaH AvI pahoMcyA. tenI sAthe eka sevaka paNa hato. dedA zeThe UbhA thaI nagarapAlano satkAra karyo ane Adara sahita pitAnI gAdI para besADI kuzaLa pUchaLyA. nagarapAle paNa kuzaLa pUchaLyA ane kahyuM : "dedA zAha, prathama huM kSamA mAgI lauM chuM ke mAre ApanI pAse rAjAjJAne vaza thaI eka kArya mATe AvavuM paDayuM che.' "pharamA zI AjJA che ?" "Apa paDe rAkhe che ne !' "hA... vANiyAno dikaro cepaDA vagarane na heya." cAlu sAla ne gaI sAlanuM nAmuM jovAnI mane AjJA thaI che' "ghaNI khuzIthI. gaI sAlanuM te saravaiyuM paNa AMkeluM che." "mAre te mAtra ApanA dhaMdhAnI Avaka jAvakano ja hisAba je che." "to Apa aMdaranA bhAgamAM padhArazo ? athavA kaho to. cepaDA laIne ApanI sAthe AvuM.' aMdara AvuM chuM. cAle." kahI nagarapAla Ubho thaye. dedA zeThe tyAM paDelA cepaDA uThAvyA aMdaranA bhAgamAM gayA. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dedA zAha Ama te cApaDAmAM bahu moTA hisAba nahAtA. gaI sAlanA vepAra ThIkaThIka hato. paNa khAsa kazI Avaka naheAtI. tema kha paNu AMka evA nahotA ke je zaMkAjanaka gaNAya. eka yAgaLamamAM gaI sAlanI Avaka jAvakanI noMdha karIne nagarapAle A varSoMnA cepaDA jovA zarU karyAM.vepAra sArA hatA. Avaka jAvakanAM pAsAM sarakhAM hatAM. ka dedA zAhe pAte banAvelA seAnAnA hisAba cepaDAmAM rAkhyA nahAtA. kAraNa ke te seAnuM konA nAme jame karavuM ? te prazna temane akaLAvI gayA hatA. eTale teoe mAtra hATaDInA vyavahAranA ja hiMsAma rAkhelA. hATaDI mATe je sIsuM magAvelu te paNa vecANa khAtAmAM laI lIdhuM hatuM, arthAt pete seAnuM banAvavA mATe je sIsuM lIdheluM te varkarA khAte jamAmAM AvI jatuM hatuM. Ama TuMkI noMdha karI, tasdI ApavA badala kSamA yAcI nagarapAla namaskAra karIne vidAya thaye. cAra cha grAhako UbhA hatA. Ama to badhA zera khazeranA grAhaka hatA. dedA zAe dareka grAhakone saMteSapUrvaka patAvyAM Aje jamavA javAmAM jarA meDu karavu paDe tema hatuM, kAraNa ke vima lakSmI sAdhvIjI, mahArAjA pAse gaI hatI ane AvIne sAI mAMDavAnI hatI. eTale bIjo prahara pUrA thayA pachI dedA zAha jamavA mATe dhera javA nIkaLyA. je cAra vepArIe ADakatarI rIte arthAta kothaLAmAM vITIne pAnazerIne dhA karyAM hatA ane rAjAnA manamAM sazayanu Aja rAcyuM hatuM te vepArIe paN nagarapAlane dedA zAnI hATaDImAM jatA joI gayA hatA. dareka vepArIo jANatA hatA ke dedA zAha jIDuM' ekalatA nathI eTale teNe nagarapAlane sAcuM ja kahyuM haze. paNa nagarapAla ane deA zAha vacce kai vAta thaI haze te koI vepArI ANI zakayA nahi. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2AjAnI tapAsa ghera AvIne dedA zAhe joyuM, to patnI rasoDAmAM beThI hatI. e vakhate kazuM na bolatAM baMne jyAre jamI paravArIne oraDAmAM gayAM tyAre dedA zAhe kahyuM : "vimala, Aje rAjAzAthI nagarapAla hATaTIe Avyo hato ane be varasanAM copaDA joI ne cAlyA gaye hato." kema copaDA joyA haze ? " mane lAge che ke gayA paryuSaNa parvamAM ApaNe je kharca karela te kaI hitazatrunI AMkhe caDayo haze ane rAjA samakSa vAta karI haze." " e badhe kharca to Ape cepaDAmAM lakhyo nathI." " hA...paNa lakhuM kevI rIte ? eTalI Avaka batAvavA mATe mAre cheTuM nAmuM cItaravuM paDe. ujajyanIthI Avelo saghaLo mAla meM ujajayanInA mAla khAte jamA karyo che ane thayele vakaro udhArIne rAkhelo che. eTale ke mAlamAM thayele sAmAnya napho ja jANI zakAze. paNa mane lAge che ke mane rAjA eka be divasamAM bolAvaze. ane A badhuM dhana kayAMthI AvyuM te pUchaze. tyAre mAre e vakhate mauna rahevuM paDaze. sonAnI vAta mArAthI kahI zakAze nahi eTale tuM AvatIkAle vahelI savAre jajokhama ne jarUrane sAmAna je bAMdhI rAkhyo che te laIne cAlatI thaje. najIkanA keI sukhI gAmamAM rokAI jaje. gADAvALAne huM becAra divasa sAthe ja rahevAnuM jaNAvIza." * pachI ? ' je rAjA mane nirdoSa jANI mukta karaze to huM tane maLavA AvIza." paNa Apa mane zodhazo kyA gAmamAM che je tamane yAda hoya te ApaNuM mAsIbAne eka bhatrIjo pitAnA parivAra sAthe khajurIyA nAmanA gAmaDAmAM vase che sAdhAraNuM sukhI che huM emane tyAM ApanI rAha jotI zekAI jaIza." vimalazrIe kahyuM. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 dedA zAha thoDo vicAra karIne dedA zAhe kahyuM: " e paNa ThIka che. je mArA zabdo para rAja vizvAsa rAkhaze to mane pakaDavAne koI saMbhava nathI. tyAra pachI huM sIdhe tyAM AvIza athavA koI khepiyA sAthe saMdeza mokalIza. paNa tu ApaNe gADAvALA ne tyAM ja rokI rAkhaje." A rIte yojanA nakkI karIne dedA zAha hATaDIe gayo. sAMje vALuM karavuM nahotuM eTale te sIdho gADAvALA pAse gayo ane ATha dasa divasa sudhI khajurIyAmAM rekAvuM paDe to zekAI rahevA jaNAvyuM ane vahelI savAre ghera AvI javAnuM kahyuM. tyAra pachI ghera AvIne pati patnI zrIjina maMdira gayAM. bIjA divase vahelI savAre vimalathI jakhama laIne vidAya thaI ane dedA zAha sthAna pUnAthI nivRtta gaI hATaDIe javAnAM kapaDAM badalAvato hato e ja samaye DelInuM dvAra khakhaDayuM. dedA zAha dvArA kholyuM. nagarapAla pite Avyo hato. sAthe eka sainika paNa hatA. dedA zAhe nagarapAlanuM svAgata karyuM. nagarapAle kahyuM: "zeThajI, huM jANuM chuM ke Apa dharmiSTha pavitra ane sadAcArI sajajana che chatAM rAjAjJAne vaza thaI mAre AvavuM paDayuM che, mahArAjAe Apane atyAre ja lAvyA che." " AvuM chuM. mahArAjAnA niyaMtraNane saharSa svIkAruM chuM." kahI dedA zAe kAmavALI bAIne gharanI saMbhALa mATe sUcanA ApI ane pote nagarapAla sAthe vidAya thayo. Aja tIthi hovAthI teNe ekAsaNuM karyuM hatuM. eTale dUdha ke ziromaNa kazuM levAnuM nahotuM. zerInI bahAra eka ratha Ubho hato. te rathamAM nagarapAla besI gaye. dedA zAha paragAma javA sivAya koI vAhanamAM besatA nahotA. ratha rAjabhavana tarapha ravAnA thayo. senika pitAnA azva para besIne thanI pAchaLa pAchaLa javA mAMDayo. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : satyanA raNakAra ! nagarapAla ane dedA zAha rAjabhavananI sApAnazreNI prakaraNa 7muM : para caDavA mAMDayAM. beThaka khaMDamAM mahArAjA ane mahAmatrI rAha jotA kheDA hatA tyAM mahApratihAre AvI, jaya melAvIne kahyuM : 'kRpAnAthanAM nagarapAla dedA zAhane laIne AvI gayA che.' ne baMnene satvara ahI.... meTakala.' rAjAe kahyuM. gheADI ja paLeA pachI nagarapAla deA zAhane laI te khaMDamAM dAkhala thayA. < deddA zAhe be hAtha joDI namana karyAM, te eka taraph rAjAnI sAme UbhA rahyo rAjAe dedA zAhanuM nakhazikha nirIkSaNa karyu. caherA saumya hatA. AMkhA vidyArI dekhAI. kapALa bhavya hatuM. juvAna vaya hovA chatAM kAI prakAranI cAMcaLatA ubharAtI naheAtI. vastro sAva sAdAM hatAM. gulAbI raMganI pAghaDI, lAla kinAranI gheAtI, dhALu ane be ThekANe sAdhelu` aMgarakhuM, dhAyelA khesa. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 dedA zAha deda zAhanA vadana para koI prakAranI kUTilatA dekhAI nahi. rAjAe AvakAra ApatAM kahyuM " dedA zAha. tamane keTalAM varasa thayAM haze ?" DA divasa pachI batrIsamuM varasa pUruM thaze.' "dhaMdho zuM kare che?' "kariyANAnI nAnI hATaDI calAvuM chuM." gharamAM keTalA mANaso che ?' huM, mArAM patnI ane eka kAmavALI.' nAnI hATaDInA vepAramAM tamAruM gujarAna cAle che?" "karakasara ane sAdAIthI mAre vyavahAra nabhI jAya che." tamArA copaDA joyA pachI nagarapAle kaI prakAranI atItI nathI joI paraMtu eka vastu mArI samajamAM nathI AvatI' kaI vastu kRpAnAtha' meM sAMbhaLyuM che Apa eka kSudhA mATe kaMI paNa lIdhA vagara bhejanAzALA calAvo che. garIba parivArone ghera jaIne anna, va vagere Ape che ane Ape gayA payuMSaNamAM ghaNuM ullAsathI zrI saMgha jamaNa kareluM ane AbAla vRddha sarvane eka eka sonaiyAnI prabhAvanA ApelI. gaIkAle mane evA samAcAra paNa maLyA che ke bhojanazALAnA nibhAva mATe pAMca hajAra sonaiyA dAnarUpe mahAjanane ApyA che...A vAta sAcI che!" hA kRpAnAtha, Ape je kaMI sAMbhaLyuM che te satya che ?" te pachI garIba hovA chatAM ATaluM dhana Ape kayAMthI kADhayuM?' kRpAnAtha praznano uttara huM nahi ApI zakuM .. kAraNa ke huM kadI asatya belato nathI ane dhamane raste kadI na cUkavo paDe eTale sAvadha rahuM chuM.' dedA zAhe zAMta svare jaNAvyuM. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satyane raNakAra! "to zuM Apane A dhana AkAzamAMthI prApta thayuM che?" rAjAe vyaMgamAM kahyuM. kRpAnAtha, pUrva janmanA keI duSTakarmane aMta Ave che ane zubha karmane udaya thAya che tyAre mAnavInI kalpanAmAM paNa na hoya, te rIte tene sukha, saMpatti vagere prApta thatA ja heya che, e rIte mane paNa prApta thayela che. dedA zAhe kahyuM. tamArA cepaDAmAM tame je kaMI dAna karyuM ke prabhAvanA karI ke koIne kazuM ApyuM tenI keI noMdha zA mATe nathI ?" kRpAnAtha mane kevI rIte dhana maLe che te vigata mATe asatya. jaNAvavI nathI eTale meM kyAMthI maLe che ne kevI rIte tene upayoga thAya che, te vAta huM lakhI zaktA nathI. paraMtu huM Apane eka vAtanI khAtarI ApuM chuM ke, jyAMya corI karIne ke koI sAthe jugAra ramIne ke e koIpaNuM anucita vyApAra karIne meM eka dekaDe. paNa meLavyo nathI." dedA zAhe kahyuM. rAjAe be paLa vicArIne kahyuM : "dedA zAha, meM sAMbhaLyuM che te mujaba tamane keI nidhAna prApta thayuM che. tame e vAta zA. mATe chupAve che ?" "mahArAja evuM keI nidhAna mane svapnamAM paNa maLyuM nathI, ane je maLyuM hoya to tene huM ApanI AjJA vagara rAkhI paNa na zakuM. kAraNa ke huM jANuM chuM ke dharatInA peTALamAM dATeluM koIpaNa nidhAna bahudhA bInavArasI hoya che ane evI binavArasI saMpati para tyAMnA rAjAne ja adhikAra ja hoya che." to pachI tamAre A badhuM dhana kyA upAyathI athavA kyA mAgethI athavA tenI pAsethI maLe che te jAhera karavuM paDaze. je tame satyanA AgrahI ho to A vAta chUpAvavAnuM koI prayajana mane lAgatuM nathI." rAjAe kahyuM. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dedA zAha kRpAnAtha, A badhuM mane kyAMthI prApta thAya che vAta te kahevAmAM mane anya keI bAda nathI kAraNa ke huM karmavAdane mAnanAre chuM paraMtu mArI muzkelI eka judI ja che. A bheda kAIne jaNAvo nahIM evA vacanathI huM baMdhAyela chuM. vacanabhaMgane doSa vahoravA karatAM A aMge mAre mauna rahevuM e ja kartavya che ema huM mAnuM chuM.' Apane sAMja sudhIne samaya ApuM chuM...te daramyAna Apa vicArIne mane jaNAvaje. nahi to Apa rAjyane chetarIne keI nidhAna chupAvI rahyA che evuM mAnavAne mane kAraNa maLaze... ane Apa te jANe che ke rAjyane chetaranAra vyakti bahu ja AkarI - sajAne pAtra hoya che." rAjAe spaSTa zabdomAM jaNAvyuM. dedA zAhe evA ne evA svastha svare kahyuM: "mahArAja, Apa prajAnA pitA samAna che, prajA pratye prema rAkhanArA cho ane prajAnA rakhevALa paNa che, Ape prajAnA zAoN para vizvAsa rAkhavuM joIe. je rAjA prajA pratye vizvAsa nathI rAkhI zakato te rAjA sAco nyAya paNa nathI karI zakate. saMbhava che ke ApanA kAne keIe AvI vAta nAkhI heya ane Apane cittamAM saMzaya jAgye heya jenA pariNAme Apa mArA zabdo para mahatva na ApI zake te sahaja che. chatAM huM Apane khAtarIpUrvaka kahuM chuM ke mane koI sthaLethI prajAne maLyuM nathI. maLyo hoya to huM jAhera karyA vagara huM nahi. e sivAya koI paNa prakArane anItimUlaka dhaMdho karIne paNa dhana meLavyuM nathI. lUMTane bhAla, cerIne mAla ke jugArIone mAla laIne paNa huM dhanavAna banavAmAM mAnatA nathI. mane maLelI saMpatti pAchaLa raheluM satya huM Apa samakSa vacanabaddhatAnA kAraNe khulluM karI zakatA nathI. A mAre spaSTa karAra che. vicAra karavAne samaya sAMja sudhI Apo ke, ATha divasa sudhI Ape,mArA kathanamAM kAI parivartana thavAnuM nathI.' FOT Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 satyanA raNakAra ! mahArAjA AchuM hasyA ane mahApratihAra sAme joI te mAlyA, zeThane ApaNA atithigRhamAM laI jA. teenA bhAjananI vyavasthA temanI IcchA mujaba karavAnI che. rAtrinA prathama prahare ja zeThajIne mArI samakSa hAjara karaje.' ' * mahApratihAra dedA zAhane lai ne cAlyeA gayA. rAjAe mahAmatra sAme kahyuM : 'meM evA vicAra karyAM che Aje enA dharanI ane hATaDInI jaDatI laI levI. saMbhava che ke, sAMja sudhImAM dedA zAha je kAMI haze te batAvI deze.' mahAma`trI kazu melyA nahi, kAraNa ke, teone dedAzAhanA zabdo pAchaLa satyanuM teja dekhAtuM hatuM. temane ema paNa thayuM ke, rAjA atyAre AgrahI banyA che, eTale samajAvavA chatAM paNu lIdhI vAta nahi mUke. tyAra pachI rAjAe nagarapAka sAme joI ne prazna : dedA zAhanA gharanA hAla havAla kevA che ?' " kRpAnAtha, dedA zAhanuM ghara eka sAmAnya mAnavI jevu' ja che. jarA RNuM paN thaI gayu che. ane dharamAM kAMI kImatI asabAba mane dekhAyA nahAtA.' sAru...tame bhAjanathI nivRtta thayA pachI cAra pAMca sainikA sAthe dedA zAhanA ghera janme ane barAbara tapAsa karajo. kAI kA spada sthaLa jaNAya tyAM kheAdAkhyu paNa karAvajo. ane bIjA tamArA mANasane kAmadAra sAthe dedA zAhanI hATaDInI talAzI levA meAkalajo.' ' nagarapAlake mastaka namAvI AjJA mAthe caDAvI. madhyAhna pachI nagarapAlaka ane tenI nIcenA kAmadAra bane pAMcapAMca sainikA sAthe dedA zAhanI hATaDI ane tenuM ghara tapAsavA nIkaLI paDyA. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 kedA zAha lagabhaga ekAda praharanI tapAsa pachI kAmadAra dedA zAhanA vANetarane hATaDI soMpI pAcho pharyo. hATaDImAM koI sthaLe kaI prakAranuM dhana suvarNarUpe ke, jhaverAta rUpe hatuM ja nahi. mAla paNa vadhAre pramANamAM hato nahi. eja rIte dedA zAhanuM ghara tapAsavA gayelA nagarapAlike paNa nAnA gharanA khUNe khUNuM zodhI-tapAsI joyA, gharamAM paNa pAkI tapAsa karI...paraMtu kyAMyathI kazI zakAspada vastu prApta na thaI. hA eka majusamAM se eka jeTalI korIo paDI hatI ane eka kula DImAM thoDA trAMbAnA DhigalA bharyA hatA. nagarapAlike zaMkA jaNAya evA be sthaLe khodANa paNa karAvyuM...paraMtu kazuM maLyuM nahi. kAmavALI bAI ne pUchatAM paNa nagarapAla kaMI vizeSa jANa zake nahi. nagarapAlike prazna karyoH "tArAM zeThANI kema dekhAtAM nathI ?' mahArAja, huM gaI kAle sAMje mAre ghera gaI hatI tyAre teoe mane kazI sUcanA nahatI ApI. ghaNIvAra teo parvatIthinA divasee upAzrayamAM rahetAM hoya che. Aja savAre huM ahIM AvI tyAre zeThANI gharamAMthI nIkaLI gayAM hatAM...mane kazI sUcanA nahotI ApI. baMne mANasane ekAsaNanuM tapa hovAthI rasoInA koI prakAranA prabaMdhanI paNa mane sUcanA nathI ApI. mAtra zeThajIe mane eTaluM kaheluM ke, "rAjadarabAramAMthI huM vahele moDe AvuM to kazI ciMtA na karavI. paDozamAM DelInA tALAnI cAvI ApIne tamAre javuM. nagarapAlane lAgyuM ke, zeTha dedA zAha pAse koI khajanAnuM dhana heya ema dekhAtuM nathI. aparAnta kALe te kAmavALIne ghara saMpIne cAlyo gayo. paDozanA mANase bhegA thaI gayelA. nagarapAla gharanI jaDatI levA zA mATe Avyo haze te keIthI kalpI zakAyuM nahi. lekee vividha kalpanAo karavA mAMDI. keI leNadAre Ama karyuM. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asatyane raNakAra haze. athavA rAjanuM kaMI leNuM haze mATe AvI tapAsa AdarI haze. nagarapAle paNa pADozIomAMthI pAMca sAta puruSone deda zAhanI sthiti viSe pUchayuM te tene jANavA maLyuM ke, dedA zAha pAse dhana hoya evuM ame mAnatA nathI. enA mAsIne ene je kAMI vAra maLele temAMthI teNe dhaMdho zarU karela ane gayA posaNa vakhate pahelIvAra baMne mANasee suvarNanA alaMkAra dhAraNa karelA." AvI vigata ekatra karIne nagarapAlakane khAtarI thaI hatI ke, deda zAha upara mahArAjAe je tahomata mUkyuM che ne satya lAgatuM nathI. je tene prajAne maLyo hoya gharanI paristhiti sAva judI heya. ghara paNa nAnuM che ane sAre varasAda thAya to meM bheguM thAya evuM jarjarita che. nagarapAlaka pAMce ya sainike sAthe vidAya thayo ane saMdhyA pahelA ja mahArAjane maLIne pite karelI tapAsanI mAhitI ApI, amadAre paNa hATaDInI tapAsanI mAhitI ApI. rAjAe nagarapAlakane rAtrinA prathama prahara pachI AvavAnuM jaNAvIne rajA ApI. kAmadAra paNa tapAsa karIne nagarapAla sAthe ja vidAya thayA. - rAjAnA manamAM thayuM, jarUra AmAM kaMIka rahasya chupAyeluM che. dedA bhAre cabarAka lAge che, dukAnamAM ke gharamAM teNe koI prakArane purA rAkhyo nathI, tema potAnI sthiti garIba che te barAbara jALavI rAkhela che. A chatAM teNe puSkaLa dAna karyuM che ane teNe paNa te badhuM kabula karyuM che mAtra koI ne ApelA vacananuM bahAnuM AgaLa dharIne A dhana kayAMthI Ave che te jaNAvato nathI. bhAre cAlAka che ! bhAre khaMdhe che !! paNa enA satyavAdIpaNAne burakho huM kheMcI laIza. tane bhaya sAme Ave tyAre mAnavI je hoya te kahI nAkhe che." A pramANe nakkI karIne rAjA bIjA kAryamAM parovAye. rAtrine prathama prahara pUro thatAM ja mahApratihAra atithigRhade. 5 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deDhA zAha mAMthI dedA zAhane laI ne AvI pahoMcyA. mahAmaMtrIne ratha paNa AvI paheAMcyA hatA. beThaka khaMDamAM mahAma`trI ciMtAbharyo vadane beThA hatA... kAraNa ke nagarapAlake peAtAnI tapAsanI saghaLI mAhitI gheADI vAra pahelAM ja mahAmaMtrIne ApI hatI. dedA zAhane beThaka khaMDamAM lai gayA, aMdara dAkhala thai te teNe mahAma`trIne namaskAra karyAM ane eka tarapha UbhA rahyo. mahAmaMtrI tenA nirdoSa caherA sAme joI rahyA. ane nagarapAla paNa AvI gayA. gheADI paLeA pachI mahArAjA khaMDamAM dAkhala thayA. mahAmatrI ane nagarapAla UbhA thaI gayA. deA zAha tA UbheA ja hatA. mahA pratihAra dvAra pAse ja UbheA hateA. sahue mahArAjanA jaya pokAryAM, mahArAjA potAnA Asane besI gayA. dedA zAha sivAya anya esI gayA. < mahArAjAe mahAmatrI sAme joi te kahyuM, * maMtrIzrI narapAle Apane tapAsanI mAhitI te ApI ja haze.' " jI hA...' . Apane zuM lAgyuM' ? mahArAja, enA gharamAMthI ke hATaDImAMthI zaMkAspada lAge evuM kazu prApta thayu' nathI.' * mane paNa evI ja vAta kahI che paraMtu dedA zAhu ApaNe dhArIe chIe teve bhALeA ne lagata nathI, te khUba ja cAlAka ane badhA lAge che. savAla tA e che ke teNe hArA sAnaiyA zubha kAmAM vAparyAM che, te sAnaiyA tene kAI taraphathI vArasA rUpe ke udhAra rUpe ke bheTa rUpe nathI maLyA. tenI kabulAta paNa AvI ja che. vacana ahaMtAnu bahAnuM AgaLa karIne te ghaNI ja siddhatathI AkhI vAtane chupAve che, A badhA saMyogo evA che ke tene kAIpaNa sthaLethI gupta khajAnA maLelA lAge che.' * ' Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asatyanA raNakAra ! 67 * krama nagarapAla ke mahAmaMtrI rAjAnu` ma`tavya sAMbhaLyA pachI mauna ja rahyA. tyAra pachI rAjAe dedA zAha sAme joIne kahyuM : dedA zAha tame zuM vicAyu ?' * kRpAnAtha, mAre vicAravA jevuM kaMI che ja nahi, me te Aja savAre ja ApazrI samakSa mAre je kahevAnuM hatuM te kahyuM che dedA zAhe kahyuM. 3 * tA pachI Ape hajArA sonaiyA vAparyAMnI kabUlAta paNa savAre karI hatI. have prazna e thAya che ke ATaluM dhana AkAzamAMthI varSAM rUpe kadI paDatuM nathI...tema tame paNa e kabula karyuM' che ke vacanamahu thaye| hAvAthI ane asatya na khelatA hAvAthI kazu kahI zakIza nahi kharI rIte nyAya samakSa kAI vAta chUpAvavI te paNa gune che. tame je satya hakIkata je hoya te jaNAvaze! teA hu tamane mAnasahita chUTA karI daiza. tamAre mane e jaNAvavu ja paDaze ke tamane gupta nidhAna kayAMthI prApta thayuM che?' mahArAja, mane kayAMyathI gupta nidhAna maLyu ja nathI pachI huM kevI rIte Apane jaNAvu ? vaLI ApanI pAse guptacara hoya che. temene geAThavIne paNa atyAre Apa tapAsa karAvI zake che... AvA gaMbhIra gunAA mArA hAthe thayeA nathI e hakIkta che chatAM mArA para koIpaNu prakAranAM drazya purAvA vagara AkSepa mUkavAmAM Ave che, te nyAya yukta kema gaNI zakAya ? " * dedA zADu, te hajArA sAnaiyA vAparyAM che e zu nAne purAve che? ka k * e purAvA ja nathI. kAraNa ke mArA para mUkAyelA AkSepa paisA vAparavA aMgene nathI paNa kAI nidhAna prApta thayA a'gene che, meM spaSTa jaNAvyu` che ke mane koI gupta khajAtA maLyA nathI, me anIti mUlaka kAI vyavasAya paNa karyAM nathI, jo mArI spaSTa vAta Apa na mAnI zakatA hai aa Ape ApanA guptayA mAraphata me Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'dA zAha kyAMthI dhana meLavyuM che te zodhI kADhavuM joIe. evo purAvo prApta karyA vagara Apa zrImAna ane deSita kema gaNI zake ? dedA zAhe kahyuM dedA zAhanA A zabdo para mahAmaMtrI ane nagarapAla prabhAvita banI gayA. thoDI paLo vicArIne rAjAe kahyuM : "deda zAha, tArI kabUlAta e kaMI nAne sUne purA nathI, teM vacana baddhatAne pahade rAkhIne mArI samakSa kAraNa chUpAvyuM che...huM hajI paNa tArI juvAnI sAme najara karIne kahuM chuM ke tuM je hoya te khulluM kRpAnAtha, je huM kahI zakato heta te meM koIpaNa prakArane paDado rAkhyA vagara savAre ja saghaLuM kahyuM hata, huM prANuM karatAM paNuM vacana ApyAnI ane tene pALavAnI kIMmata adhika samajuM chuM. mArA ATalA khulAsA pachI paNa Apane je yogya lAge te nirNaya laI zake che." rAjA jarA krodhita banI gaye, te bolyo : "nagarapAla, A dedA zAhane kArAgAramAM pUrI de. be divasa pachI somavAre rAjasabhAmAM ene hAjara karaje, e vakhate ene pheMsala karavAmAM Avaze? nagarapAla Ubho thayo. dedA zAhe mahArAjA ane mahAmaMtrIne namaskAra karyA. tenA caherA para kaI prakArano bhaya ke nirAzA hatAM ja nahi nagarapAla dedAzAhane laIne khaMDa bahAra nIkaLI gayo. mahAmaMtrIe kahyuM: "mahArAja, A prazna e che ke Ape jarAya utAvaLa na karatAM nyAyane vizuddha rAkhavo joIe. dedA zAhanI hakIkata pAchaLa mane satyano raNakAra dekhAya che. mane lAge che ke dedA zAha ApaNa nyAya paMDitane paNa saMzayamAM mUkI zakaze." "semavAre je haze te jaNAI Avaze." kahI saba Ubhe . mahAmaMtrI paNa UThIne khaMTha bahAra nIkaLyA. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 8muM : : Azcaya...!! ratrinA khIjo prahara cAlatA hatA. kArAgAramAM gayA pachI dedA zAhe sAmayika athavA pratikramaNa mATenAM svaccha vastro ane sAdhanA na heAvAthI manamAM navakAramaM tranuM smaraNa karavAM mAMDayu. Aja tene ekAsaNuM karyu` hatu`. bapore rAja tara phathI AvelI raseAI tene khape tevI naheAtI. kAreNu ke temAM dALazAkamAM lIleAtarI hatI. AthI tene rakSaka dUdha, bhAta ane reTI laI Avyo ane teNe ekAsaNuM karyuM hatuM. tyAra pachI teA dedA zAha kaze! khArAka laI zake tema nahotA. saMghyA pahelAM ja ukALelu pANI pIne teNe ceviyAra vALI lIdhA hatAM. navakAramatra pUrA karIne tenA manamAM thayuM, mArA kAI pApAdayanA kAraNe ja A vipatti AvI paDela che, emAM nathI kAI vepArIonA ke nathI kAI rAjakarmAMcArIonA ke nathI rAjAne dveSa. mArA kAi dUSita thatuM ja A pariNAma che. tenA manamAM eka munivare kaheluM pravacana yAda AvyuM. munivare kahyuM hatu ke, koIpaNu prakAranI vipatti athavA du:kha athavA vedatA AvI paDe tA kAI kALe vipattine dveSa na devA ane hasatA hradaye saphaLa . Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deddA zAha bhAgavI levuM.duSTa kamanA nivAraNa mATe dhanI ArAdhanA eja savaeNttama upAya che. temAMya A pAMcamAM ArAmAM je vipattimAM sapaDAyelA mANase citta svaccha rAkhI, maneAvikArathI dUra rahI, nirmaLa hRdaye bhagavAna pArzvanAtha prabhunI mAnasika ArAdhanA kare to avazya, vipatti nirmULa bane che. vartamAna kALamAM zrI. pArzvanAtha bhagavaMtanA adhiSThAyaka deve jAgRta ane sadya phaLa ApanArA hovAthI mahAma galamaya uvasaggahara strotanI ArAdhanA karavI te uttama che. gujarAta pradezamAM AvelA stha bhanatItha nagarImAM virAjatA sthaMbhana pArzvanAtha prabhu pragaTa prabhAvI che.' go * dedA zAhane A yAda AvatAM ja temaNe manamAM sakalpa karyAM A vipattimAMthI huM mukta thaIza teA sthaMbhana tIrthInI yAtrA karIne ane sthaMbhana pArzvanAtha prabhunA nave aMge suvaNaeN vaDe pUjA karIza. manamAM AvA sa'kalpa karIne dedA zAhe nimaLa hRdaye mahAma galakArI uvasaggahara staMtranI ArAdhanA zarU karI. lakSmI, sattA, kAMti, kalA, caturAI ke zArIrika zakti vagere bhautika khaLA vaDe ghaNAM kAma thatAM haze paraMtu karmInI nirjarA te AvAM koI baLAthI thai zakatI nathI. e mATe saMsAranuM sarva zreSTha dhazraddhA rUpI baLa ja kAma kare che. zraddAnA baLa samakSa bIjA badhAM khaLA mAM te pAmara puravAra thAya che ane zaramAIne zira sUkAvatAM hoya che. deA zAhanA hRdayamAM dharmArUpI ratna pratye apUrva zraddhA hatI. te mAtra satyavAdI nahAtA, mAtra kriyArasika naheAte, mAtra dhA acaLA dhAraNa karavAmAM mAnatA nahotA. enA hRdayamAM kaI prakAranI AzA vagaranI apUrva`dhazraddhA hatI. AvA niLaThThA sahita zAhe uvasaggahara stAtrAnI ArAdhanA karavA mAMDI. eka gaDI, e gaDI, cAra gaDI...samayanu Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azcaya..!! 71 bhAna na rahyuM. hRdayamAM bhagavAna pArzvanAtha prabhunI maneAhara pratimA birAjI rahI hatI ane enI sanmukha te ujvasaggahara IAtranI ArAdhanA karI rahyo hateA. teNe stha'banatItha' joyu' nahAtu', tema, sthaMbhana pArzvanAtha bhagava tanI ati saumya pratimAnA kadI dana karyAM nahatAM. hA, te bhagavAna zrI. pArzvanAtha prabhunA jIvana vaheNanA paricita hateA. vamAna kALe zrI. pArzvanAtha prabhunuM smaraNa ati pavitra ane kalyANukArI che te vAta paNa tenI jANamAM hatI. bIjo prahara pUrA thayeA. kArAgAranA dvAra rakSake prahara pUrA. thayAnI jhAlarI vagADI. paNa dhyAnamagna deddA zAhanA kAna para jhAlarIne raNakAra na athaDAyA. samaya tA enI gatie cAlye ja jatA hoya che. trIjo prahara pUrA thaye. cethA praharaneA prAraMbha thayA. trIjA praharanI jhAlara paNa dedA zAhe sabhALI nahi. kAraNuke te bhagavAna pArzvanAtha paramAtmAnI bhaktimAM lIna banI gayA hatA. jyAM sudhI AvI lInatA prApta na thAya tyAM sudhI dhyAnanI siddhi kayAMthI maLe ? rAtrinA cAthA praharanI ekAda ghaTikA pUrI thatAM ja kArAgAramAMnI tenI oraDInuM dvAra khulluM, dedA zAha dhyAnamagna hatA. temane e paNa khyAla nahotA ke pote rAjAnA eka kArAgAramAM che, temane e paNa smaraNa naheAtuM rahyuM, ke potAnA mastake nyAyanI talavAr laTakI rahI che ane mAtra traNa divasa pachI sAmavAre rAjasabhA samakSa peAtAne eka gunegAra tarIke UbhuM rahevuM paDaze ane rAjAnA nyAya vizAra eka kalpita gunAnA nyAya jokhame peAtAnI navajavAna patnI, khajIriyA gAma tarapha gaI che, te paheAMcI haze ke mArgomAM koI vittimAM sapaDAI haze ke tenuM zuM thayu` haze te bAbatanI koI ciMtA tenA cittane sparzatI naheAtI. te te mahAma galakArI Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muddA zAha R ujvasaggahara stAntranAM smaraNamAM ane zrIsthalana pAnAca bhagavaMtanAM dhyAnamAM tadAkAra banI gayA hatA. rAtrinA a'tima prahara zarU thayeA hateA. samagra vizva jANe gADha aMdhakAramAM vizrAma laI rahyuM hatu. kArAgAramAMnI tenI koTaDInu dvAra khulluM chatAM te smaraNa bhAvanAmAM mastI mANI rahyo hatA. khullA bAraNAmAMthI eka tejasvI purUSa aMdara dAkhala thayeA. te kadAvara, sazakta, baLavAna ane tejarupa jaNAtA hatA. teNe lAlaratnAne mugaTa dhAraNa karyAM hatA. te ratnA eTalAM tejasvI hatAM ke AsapAsa ajavALu verAI rahyuM hatuM. tenI chAtI pahoLI ane vizALa hatI. vRSabha jevA tenA ska Mdha zAlatA hatA. tenI ane bhujAe DhIMcaNu paryaMtanI dI hatI. tenI samagra kAyA jANe zyAma raMgamAM akhtarathI maDhAyelI hatI. teNe dedA sAme AvIne gaMbhIra svare kahyuM : de! zAha, dhyAna mukta thaI traNa navakAra gaNI mArI " pAchaLa pAchaLa Ava.' Ave! gaMbhIra svara sAMbhaLIne dedA zAhanAM nayane khulyAM. teNe joyu te sAme ja koI prakAzavaMta subhaTa UmA che. enA tejanA pAra nathI. enI mukha mudrA saumya che. deza zAhe traNa navakAratuM smaraNa karIne kahyu, mahAtmana, hu' leba dhana vaDe badhAyele chuM. lekhaMDanI sAMkaLA dIvAlamAM jaDelI che. kevI rIte UbhA thA` ? . tuM tAre UbhA thaI jA. tAre kazI ciMtA karavAnI nathI.' dedA zAha UbhA thayA. pagamAM bharAyelI ane lAhu ja'jIrA jANe gArA jevI banIne nIkaLI gaI. te Azraya anubhavatA anu. bhavatA tejasvI purUSane namana karIne tenI pAchaLa cAlavA mAMDayo. vizALa kArAgAra jANe sAva zUnya samu banI gayuM hatu`. badhA praharIe jANe ghasadhasATa UMghI gayA hatA. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 Azcarya....!! kArAgAranA mukhya dvAramAMthI bahAra nIkaLIne subhaTe kahyuM : "je huM A azva para besuM chuM. tuM mArI pAchaLa besI jaje." jI...' kahI deda subhaTanI pAchaLa azva para besI gayo. teNe joyuM. kArAgAranuM mukhya dvAra Ape Apa baMdha thaI gayuM che? ane dedA zAha AvA AzcaryathI mukta bane te pahelAM ja subhaTe kahyuM: "deda zAha, tArI patnI A makAnamAM che. tene maLaje." deda zAha tarata nIce utaryo ane azvasahita subhaTa adraya thaI gayo. prAta:kALane samaya thaI gayo hate. dedAnA Azcaryane pAra nahoto. teNe potAnA mAsInA bhatrIjAnuM makAna joyuM. ahIM nAne hatA tyAre eka vAra mArI sAthe Avele. teNe DelInuM kamADa khakhahAvavAno vicAra karyo tyAM ja eka puruSa hAthamAM jaLa bharelo loTe laIne bahAra nIkaLe. A ajANyA javAnane joI ne te elya : "Apa keNu che ?" huM dedA zAha chuM. mArAM patnI ahIM AvI gayAM che ne?" hA...hA tamArA patnI sAmenA oraDAmAM sUtAM che. teo te parama divase madhyAnha pachI ja sukharUpa pahoMcI gayAM hatAM. paraMtu Apa..' huM hamaNAM ja eka subhaTa sAthe Avyo chuM. nAnapaNamAM mAsIbA sAthe ahIM Avela... mArA lagna vakhate Apa paNa A velA deda zAhe kahyuM. " Apa aMdara padhAro. juo sAme osarInA jamaNe hAtha paranA pahelAM eraDe vimaladevI sutAM che. kadAca teo jAgyAM paNa haze. jarA pAdara jaIne AvuM chuM." dedA zAhe DelImAM dAkhala thatAM kahyuM : " hA. Apa prAtaHkArya karI Ave." Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidA zAha mAsakhAnA bhatrIjo vidAya thayA. dedA zAhe AsarImAM jaI jamaNA hAthanA pahelA eraDA khakhaDAvyA, tyAM ja vimalazrIne madhura svara AvyA. ' udyADu' chu. bhAbhI, rAja vahelAM jAgI jAo che ?' dedA zAha manamAM AchuM hasyA. meAsUjha evA prakAza thaI gayA hatA. vimalazrIe oraDAnuM bAraNuM khelyuM. jotAM ja te camakI. mAlI : * Apa ?' 74 ' hA...kahIne te eraDAmAM gayA. vimalazrIe prazna karyo : paraMtu Apane keAI saMdeze te AyeA ja nathI ' " karyAMthI Ave! mane teA. rAjAe kArAgAramAM pUrI rAkhyA hatA.' " kArAgAramAM ? ' ' hA devI e vAta huM tane vigatathI hIrA...paNa ApaNe snAnapUjana AdithI paravArIne tarata vidAya thavAnu che 3 kema ? ' " " A gAma ApaNA nAMdurI narezatu che eTale ApaNe punaH vittimAM paDIe evA saMbhava che.' vimalazrIe vadhu kaI prazna na karyAM. dedA zAha zauca mATe jaLapAtra laIne vidAya thayA. tyAM tA bhAbhI paNa jAgyAM ane vimalazrI sAthe zauya javA gAma bahAranA strIonA vADA tarapha gayAM. divasanA prathama prahara pUrA thAya te pahelAM ja dena zAha ane vimalazrI sthAna pujana AdithI paravArI gayA. peAte tarata pravAse javA mAge che te vAta temaNe mAsInA bhatrIjAne jaNAvI eTale teoe ahI thADA divasa rAkAvAnA dhaNA Agraha karyAM paraMtu dedA zAhe pAtA para rAjanI khaphagI che ane ahIM rahevAthI tame paNa muzkelImAM mUkAI jAo ema che eTale nAMdurI rAjyanI hada cheADavA Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azcaya..! ! e vagara chUTakA nathI. dedA zAhanI A vAta sAMbhaLIne bhatrIjAe du:khabharyAM hRdaye vidAya ApatrAnI samati ApI. tarata rasAi ane bhAtu karavAmAM Avyu. dedA zAhe joyu ke mAsIbAnA bhatrIjAnI sthiti khAdhepIdhe zakAya ane sata kema karI * ThIka che chatAM sArI rIte vepAra kheDI zakAya evI bhAvanA sAthe dhaNuM! Agraha karIne eka hAra sAnaiyAnI eka thelI ApI ane kahyuM : * jue vepAramAM kaMika samRddha batA tyAre A eka hAra sonaiyA mane pAchA ApavAnI ciMtA na karatA. paNa A gAmanA derAzaranA guMChAramAM kho' tyAra pachI bhAjanathI nivRta thaI, gA` joDAvIne bAvIsa kesi dUra AvelA vidyApunagara tarapha javA dedA zAha patnI ane jara jokhama sAthe vidAya thayA. mAmAM dedA zADuM patnIne zrI. stha'jIna pArzvanAthanI gaI rAte kArAgAramAM karelI ArAdhanAnI ane unvasaggahara stotranAM smaraNanI pahelethI chellI sudhI vAta karI. mAmAM eka nAnA gAmamAM eka rAtri rAkANuM paDe tema hovAthI dedA zAhe te gAmanA gedare AvelI eka pAMthazALAmAM utArA karyAM. paraMtu nAMdurInI paristhiti bhAre vicitra banI gaI hatI. dedA zAhavALI kArAgAranI keATaDI ane kArAgAranuM mukhya dvAra khuRtu ja nahAtuM. chevaTe madhyAhna sudhInA zrama pachI kazuM pariNAma na AvyuM tyAre kArAgAranI bahAra AvelA khecAra sainike rAjabhavanamAM A samAcAra tarata ApavA jaNAvyuM, sainike bahAranA ceDhiyAtA hatA. temAMthI e sainike tarata rAjabhavanamAM gayA ane mahArAjA mecAra rAjakama cArIo ane mahAma`trI sAme beThA eThA rAjyanAM prazno aMge vicAraNA karatAM beThaka kha'DamAM beThA hatA. aMte saunikA eThaka khaMDanA dvAra pAse gayA. ane sainikAne joI ne mahApratihAre prazna karyo : kema? atyAre kema AvavuM paDyuM ? ' Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhA zAha 'kRpAnAtha, eka mahattvanA samAcAra ApavA che. kArAgAramAM bhAre navAI jevuM banI gayuM che. dedA zAha nAmanA maMdinI koTaDInuM dvAra kAipaNa upAye khulatu nathI ane kArAgAranuM mukhya dvAra paNa khulatu' nathI.' 76 'Azcarya!" kahI mahApratihAre mahArAja pAse jaIne namana karIne kahyuM : ' kRpAnAtha, baMdiAna dedA zAhanI koTaDI kAIpaNa upAye na khulatI hovAnA ane kArAgAranuM mukhya dvAra paNa khulatuM na hovAnA samAcAra laIne e raunikA AvyA che.' rAjA, mahAmaMtrI rAjakama cArIo AzcaryamAM paDI gayA. rAjAe tarata ane sainikane laI AvavAnI AjJA karI. * 'ne saunikA namana karIne rAjA sAme UbhA rahyA. rAjAe tarata prazna karyAM : 'zuM banyu che? ' kRpAnAtha, Aja savArathI ja dedA zAhanI keATaDI ane kArAgAranuM mukhya dvAra khulatAM ja nathI.' < < e mane ja phevI rIte? keATaDI aMdarathI baMdha karI zakAya evI che ja nahi. kadAca tenA tALAnI cAvIe khAvAI gaI Daze athavA bhaLatI ja AvI gaI haze. tame tatkAla tALAM tADI nAkhA.' kRpAnAtha cAvIe arAbara che ane tALA paNa khullI gayAM che. kamADa khulatAM ja nathI.' . * dedA zAha zuM kare che?' kRpAnAtha, ame te bahAranAM ceAkamAM hatA eTale aMdaranI bIjI kAI mAhitI nathI. kArAgAranA mukhIe. aMdarathI dvAra kheAlavA mATe cheka madhyAhna sudhI prayatna karyAM hatA paNa kamADa macaka ja ApatAM nathI .' ' Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azcaya...!! hAu * 'sAruM. tame khe luhArane tenA sAdhanA sAthe laIne jAo. huM gheADI ja vAramAM tyAM AvI paheAMcuM ..... A aMte sauniko namana karI vidAya thayA. mahAma trIe kahyuM: * kRpAnAtha, A te| bhAre navAI kahevAya. dedA zAhane gaikAle ekAsaNu hatuM. tene jaLa paNa nahi maLyu. hAya ane ApaNA kAragAranAM dvAra teA ghaNA sarasa che.' * ' hA. mane paNu e vAtanuM Azraya thAya che ke kATaDInuM bAraNu ane mukhya bAraNuM kema khulatu nathI ? kArAgAramAM lagabhaga eMsI jeTalA divAnA che, se| jeTalA rakSakA che ane rasAyA vagere bIjA paNa ghaNA mANase che.' 6 kharAkhara che. divAnA ane tenI rakSA mATe rAkAyelA sainikA sivAyanA badhA mukta ja haze. paNa atyAra sudhI aMdara rahelAone anna pANI nahi maLyAM hoya. Apa satvara taiyAra thAe.' mahAma trIe kahyuM. * Apa paNa mArI sAthe padhAraze. tyAra pachI mahA pratihAra sAme joI ne kahyuM : ' ratha taiyAra karA.' < jI' kahIne mahA pratihAra cAhyA gayeA. lagabhaga adha ghaTikA pachI rAjA ane mahAmaMtrI rathamAM esIne kArAgAra tarapha vidAya thayA. kArAgAra ghaNuM majabUta hatuM. vizALa jagyAmAM sthita hatu. kArAgAra bahAranA bhAgamAM raseAIgRha, bhaMDAra, mANasAne ane ronikAne rahevAnAM makAnA, azvazALA, gAzALA, thALA vagere AvelAM hatAM ane kArAgAra karatuM suMdara upavana hatu. ane A badhA pharatI cAre dizAe vaDI AvelI hatI. cAra cAkiyAtA rAtri bhara kArAgAra pharatA paherA bharatA hatA. e luhArAne laI ne mane. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 78 dA zAha sainike mukhya jhAMpAmAMthI dAkhala thayA ane eja vakhate rAjAne ratha AvI pahoMcyo. rAjAne ratha sIdho kArAgAranA mukhya dvAra pAse Ubho rahI gayo. rathamAMthI rAjA ane maMtrI bahAra AvyA. bahAra rahetA keTalAka nokara, saunike vagere ekatra thaI gayA ane mahArAjane jayanAda pikAravA mAMDyA. baMne luhAre paNa AvI dvAra pAse UbhA rahI gayA hatA. rAjA ane mahAmaMtrI kArAgAranA majabUta saLiyAvALA vizALa daravAjA pAse pahoMcyA. aMdara kArAgArane mukhI ane bIjA cheDA mANaso UbhA hatA. teoe mahArAjane jayanAda pokAryo. mahArAjAe kArAgAranA mukhI sAme joIne pUchayuM : "A dvAra na khulavAnuM zuM kAraNa lAge che ?' mahArAja, dekhItuM kAraNa te koI nathI lAgatuM. Avana jAvananI A nAnI bArI paNa baMdha che. ane A daravAje paNa khulatA nathI." aMdaranAM tALAM ?" badhAM kholI nAkhyAM che." dedA zAha zuM kare che?" ame ene ghaNI bUma mArI paNa javAba nathI maLato. gaI rAte sutA pahelAM te A taraphanI dIvAla pAse besI gayo hato. tenI zamyA to sAme ja che paNa temAM koI dekhAtuM nathI' mukhIe kahyuM. mahAmaMtrIe kahyuM : "koTaDIno daravAjo aMdarathI baMdha thaI zake che te che nahi. tame dedA zAhane jagADavAno prayatna pharIvAra karAvo.' 'mahAmaMtrIzvara, ame ATha daza vAra prayatna karyo." Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azcarya...!! rAjAe luhAre sAme joIne kahyuM: "A daravAjAne zuM thaI gayuM che te tapAsa ane game te upAye khelavA prayatna kare." jevI AjJA" karIne baMne luhAre AgaLa AvyA. lagabhaga ardhaghaTikA payaMta bArI, daravAjo ane tenI AsapAsanI jagyA joIne eka luhAre kahyuM : "kRpAnAtha, daravAjo ke bArI na khulavAnuM kaI khAsa kAraNa dekhAtuM nathI je Apa AjJA Ape te ame A bArI toDavAne prayatna karIe.' rAjAe mahAmaMtrI sAme joyuM. mahAmaMtrIe kahyuM : "A sivAya kaI mAga dekhAto nathI paNa mane navAI e vAtanI lAge che ke dedA zAha kema kaMI bolatA nathI ?" rAjA zuM javAba Ape? baMne luhAre daravAjAnI bArI teDavAno prayatna zarU karyo. saMdhyA thaI gaI paNa na bArI tUTI ke na eka saLiyo tUTayo! baMne luhAra parasevAthI nItarI rahyA hatA, mahAmaMtrIe kahyuM: "mahArAja, mane kaMIka navuM ja kAraNa lAge che ?' Apa eka dharmiSTha ane pavitra mANasa para je vagara vicAryuM pagaluM bharyuM che. tenuM ja mane A pariNAma lAge che. badhI keTaDI nA dvAra khullA che ne dedA zAhanI koTaDInuM dvAra kema na khUle ! dedA zAha kema dekhAya nahi ke uttara na Ape!' rAjA vicAramAM paDI gayo. chatAM bArI teDavAnI AjJA karI. baMne luhAree pitAnA gherathI keTalAMka sAdhano maMgAvyAM ghaNuM, chINI vagere. ane A puruSArtha karatAM karatAM AkhI rAta pasAra thaI gaI Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 dedA zAha paNa kAra bArInA saLiyAmAM eka ghasAre na lAge che chINIe. tUTI gaI. be ghaNanA hAtha tUTI gayA luhAre nirAza thaIne paDI gayA. kArAgAramAM purAI gayelA mANase mATe anna jaLanI vyavasthA saLiyA vaccenI jagyA dvAra mAMDa mAMDa thaI zakI hatI. sUryodaya thaI gayo. rAjA mahAmaMtrI tyAM ja rokAI gayA hatA. have zuM karavuM ? e prazna bhAre vikaTa banI gayo hato. jyAre dedA zAha pitAnI patnI sAthe gAmaDAmAM rAtavAso karIne vidyApura nagara tarapha AgaLa vadhI rahyA hatA. vidyApura rAjyanI hadamAM dedA zAhe praveza karyo. ahIMthI vidyApura mAtra be kesa dUra hatuM. paNa deda zAhane suvarNa banAvanArI traNe vanaspatio sArA pramANamAM dekhAI ane madhyAhna samaye teo vidyApura nagaramAM pahoMcI gayA. ane eja vakhate nAMdurInA kArAgAranI le khaMDI bArI vagara prayane khulI gaI. tyAM UbhelA sarvane Azcarya thayuM. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 9 muM : : yAtrA thaI gaI? kArAgAranuM mukhya dvAra khulluM thaI jatAM AzcaryanI lAgaNI dareka jenArAomAM prasarI gaI hatI eTaluM ja nahi paNa mahArAja ane mahAmaMtrI paNa cakita thaI gayA hatA. mahArAja ane mahAmaMtrI to thoDI vAra pahelAM ja prAtaHkAyathI, nivRtta thaIne AvyA hatA. teo baMne kArAgAramAM dAkhala thayA. tyAM eka mANase AvIne kahyuM : "kRpAnAtha, dedA zAhanI keTaDInuM bAraNuM khulI gayuM che paNa..." zuM?" keTaDImAM dedA zAha nathI." rakSake kahyuM. koTaDI to baMdha hatI pachI dedA zAha jAya kyAM? becAra jaNA cAre tarapha tapAsa kare." mahArAjAe AjJA karI. - mahAmaMtrIe kahyuM : "mahArAja, Apa e na bhUlI jAo ke deda zAha pavitra, dharmiSTha ane satyane pUjArI hatA. AvA puruSone ja teonA ArAdhya devatAo sahAyaka bane che. mane lAge che ke dedA zAha kArAgAramAM to nahi hoya paNa ApaNI nagarImAM ye nahi hoya.' Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deDhA zAha rAjAe AchA hAsya sahita kahyuM : ' maMtrIvara, Aje satayuga nathI...kaliyugamAM devatAe kAI ne sahAyaka thatA nathI.' kArAgAramAM pharIne temaja dedA zAhanI keATaDI nIrakhIne mahArAjA ane mahAmatrI pAchA kArAgAra bahAra nIkaLI gayA. . e vakhate tapAsa karavA gayelA sainiko paNa AvI paheAMcyA. eke kahyuM H kRpAnAtha, dedA zAha kArAgAramAM nathI, temaja koipaNa anya kATaDImAM chupAyela nathI.' ra 'sAruM...saMbhava che ke A dvAra khelavAnI dhAMdhalamAM dedA zAha chaTakI gayeA hAya. huM hamaNAM ja nagarImAM tapAsa karAvuM chuM.' kahI mahArAjA ratha taraph vaLyAM. mahAmaMtrI rAjAnA A zabdo sAMbhaLIne AchuM hasyA. tee pazu ratha tarapha vaLyA. ' nagarapAla paNa ahI' AvyeA hatA. te mahArAjanI pAse ratha sAme AvyA ane madhye : 'kRpAnAtha kArAgAranI saMpUrNa tapAsa thaI gaI che, dedA zAha tA nathI paNa tenA sagaDa keATaDI sivAya anya kAI sthaLe nathI.' " ' ....tame dedA zAhanAM ghera ane hATaDIe jAe ane ATha dasa saunikAne gAmamAM tapAsa karavA mekalI de.' 4 jevI AjJA...' kahIne nagarapAle mastaka namAvyuM. ratha gatimAna thayA. dedA zAha agenI tapAsa pUrI karIne nagarapAla sUryAsta pachI rAjA pAse AvI pahoMcyA. teNe namana karIne kahyuM : 'kRpAnAtha, dedA zAha nagarImAM kyAMya nathI. gharamAM paNa koI AvyuM nathI. dedA zAhanAM patnI paNa te divase savAranAM gayAM hatAM te pAchAM pharyA nathI. dedA zAhanI hATaDIne vAAtara paNa zeThanI rAha joI rahyo che. deza zAhane evA koI mitro ke svajane nathI ke jene tyAM te gayA hoya ane nagarImAM paNa dedA zAhane kAI e joyA nathI.' Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtrA thaI gaI ? tyAre te mahAmaMtrInI vAtamAM jarUra tathya haze. have koI prakAranI tapAsa karavAno artha nathI lAgatAM. rAjAe kahyuM. Ama rAjAe A prazna parathI potAnA manane aLaguM karyuM. vighApura nagarImAM pahoMcyA pachI dedA zAhane eka makAna cArase senaiyAmAM maLI gayuM. makAna sarasa hatuM be eraDA, eka koThAra, eka rasoDuM, eka snAnagRha A pramANe nIce sagavaDa hatI. uparanA bhAgamAM eka oraDe ne dakSiNa taraphanI agAzI hatI. makAna navA jevuM ja hatuM. moTuM phaLI ane makAnanI pAchaLanA bhAgamAM nAnuM sarakhuM upavana hatuM. upavananI pAchaLa eka nAnI gauzALA hatI ane bAjumAM nokara cAkarene rahevA mATe eka oraDo ne eka rasoDA osarIvALA be khaMDa hatA. traNa cAra divasamAM makAnane cune vagere devAI gayAM, vATA. varI thaI gayAM ane pAMcame divase dedA zAha sapatnI te makAnamAM rahevA gayA. makAnanI najIkamAM ja eka zrIjinamaMdira ane eka upAzraya Avelo hato. je divase dedA zAha rahevA gayA te divase teoe zrI zAMtinAtha bhagavaMtanI aMgaracanA karavA sAthe pUjA bhaNAvI pUjAmAM bhAga levA AvelA sarvane pAMca pAMca lADunI prabhAvanA ApI. nAMdurInA gADAvALAne khUba prasanna karIne vidAya karyo, be traNa divasamAM ja navuM makAna baMnene phAvI gayuM. eka kAmavALI paNa maLI gaI ane eka ja saptAha pachI dedA zAhe suvarNa banAvavAno prayatna zarU karyo. daseka maNa sIsuM meLavyuM, keraDAnAM lAkaDAnAM traNa bhara bhegA karyA. citrAvelI ane veta ane patra to sahaja prApta hatA. tripatrI paNa sArA pramANamAM maLatI hatI. deda zAhe puruSArthane prAraMbha karyo. aDhI mahinAmAM dasa maNa Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ddA zAha 24 suvarNInAM DhALiyA taiyAra karyAM ane eka oraDAmAM bheya paTArAmAM gAThavI dIdhA. ATaluM kAya patyA pachI makAnamAM kAyamI vasavATa karI zake evA eka tAkara rAkhyA ane zrI. sthUlata pArzvanAtha prabhunA nave a'ge zAle evA suvaNaeNnA alaMkAro karavA ApyA. vIseka divasamAM ala kArA AvI gayA eTale eka zubha divase pAMca hajAra sAnaiyA,thA uN rUpA nANuM vagere laIne patnI sAthe stha`bhanatIrthaM javAnuM eka gADAmAM prayANa karyuM. sAthe e ceAkiyAte paNa lIdhA. sAthe sAruM evuM jokhama hatu, vaLI pote navajavAna hatA, patnI paNa rUpavatI ane navajavAna hatI. pravAsamAM bhayasthAna te avAranavAra AvatA ja hAya. paraMtu jenA puNyAdaya vAdaLa vihANe hAya tene pagale nirbhayatA, hiM`mata ane dharmanI chAyA rahetI ja hoya che. bAvIsa divasanA dIdha pravAsamAM dedA zAhane keI muzkelI na paDI. pravAsamAM baMne mANasAe ekAsaNAnuM tapa cAlu rAkhyuM hatu.. ane tithie Ave tyAre baMne upavAsa karI letAM. cekiyA ane gADAkheDu' paNa dedA zeTha ane vimaLA zeThANInI AvI niSThA joi te bhAre prabhAvita banI gayA hatA. trevIsame divase teo parama moMgalamaya gaNAtI stha`bhanatI nagarImAM paheAMcI gayA. sthaMbhana tI je napurI gaNAtuM hatuM. satyAsI nAnAM meTAM jinAlayeA hatAM. TheraThera upAzrayA ane yAtrALupteA mATenAM atisvaccha tema ja sagavaDatA bharelAM pAMthagRha paNa hatAM. dedA zAhe eka pAMcazALAnA vizALa phaLImAM peAtAnu gADu UbhuM rAkhyuM. pAMcALAnA munIme mAlavadezanA A yAtrALune e ADAvALuM eka gRha kADhI ApyuM. peAtAne sadhaLA sarasAmAna Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtrA thaI gaI? nivAsagRhamAM mUkIne baMne cekiyA tathA gADA kheDUtane visAme levarAvyo ane daMpatIne Aje upavAsa hovAthI baMne kiyA ne gADakhene pAMthazALAnAM bhejanagRhamAM jamADayA. sAMja paDI tyAre baMne zrI sthaMbhana pArzvanAthanAM jinAlaye darzana mATe gayAM. bIje divase dedA zAha ane vimalazrIe vahelI savAre snAnAdi kArya patAvI, alaMkArone thALa dhAraNa karI bhagavaMtanI pUjA artha vidAya thayA. dedA zAhe ghaNuM ja bhAva ane zraddhA sAthe bhagavaMtanI pUjA karI. navenava aMge suvarNanA alaMkAre vaDe potAnI mAnatA pUrI karI. vimalazrIe paNa suvarNane eka hAra bhagavaMtane paherAvyo. eka prahara parvata pUjana, bhakita, stavanAdi karI. baMne lAkheNe lahAvo maLyo tethI pulakita hRdaye vAraMvAra namana karatA pAMthazALAe vidAya thayA. tyAM pahoMcyA pachI baMnee pAraNuM karyuM. jamyAM. bIje divase daMpatI eka sthAnika bhemiyA sAthe maitya pari. pATI karavA gayA ane dareka maMdiramAM baMnee suvarNamudrAo vaDe bhaMDAranI pUjA karI. pAMcame divase dedA zAha taraphathI saMghajamaNa karavAmAM AvyuM. ane vadhu traNacAra divasa rokAI badhAM darzanIya sthaLanuM nirIkSaNa karyuM eTaluM ja nahi paNa nagarInA anya jainetara maMdirAmAM sonaiyA mUkyA. Ama dasa divasa rokAIne teo vidyApuranagarI tarapha javA vidAya thayA. be divasanA pravAsa pachI eka nadI taTe AvelA madhyama gAmamAM dedA zAhane trikALa vItAvavA visAmo levo paDe. gAma nAnuM hatuM. taraMgA nAmanI svaccha ane bAre mAsa vahetI nadI WWW.jainelibrary.org Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 haidrA zAha hatI. A nadI mATe ema kahevAtuM hatuM ke, hArA varSa pahelAM brahmaSi vizvAmitre A nadI pAtAnA tapobaLa vaDe pragaTAvI hatI. janmathI ja taraMgavatI ane terjAstranI hAvAthI leAkA tene taragAnA nAmathI oLakhatA hatA. A madhyama gAma paNa vedakALanu prAcIna tIya' hatuM. ahIM mahAtmA aMgirAe svahaste pratiSThita karelA bhaga* vAna zaMkara, bhagavAna viSNu ane bhagavAna zrI brahmAjInI mUrtie eka maMdiramAM birAjatI hatI. zrAvaNa zuda punamanA divase te taragAnA kinAre lagabhaga ekAda lAkha mAnavAne meLA bharAtA hatA. A meLAmAM bhAga levA mATe sAdhu, saMta, bhakta, jogI vagere mATI sakhyAmAM AvatAM. meLA traNa divasa cAlatA. nAnA meTA vepArI AnI rAvaTIe paDatI. nikAnI ma`DaLIe AvatI, gujarAtaNAnA rAsa garamA levAtA. ramakaDAMvALAonI dukAnA ane halavAIenI dukAne A meLAnuM AkaSa Nu banatI. maNiyArA mATe te eka nAnI bajAra bharAtI ane cheka kaccha saurASTranA vepArIe AvI caDatA. polAdanAM tIra kAmaThAM bhala, talavArA, rikA, khaMjarA, sUDI, cappu, bedhArI talavArA, zatru para dUrathI pheMkI zakAya evAM esI kAMgarAvALAM tIvra dhAradAra carA vagere banAvanArA luhArA paNa cheka zirAhI, kaccha, siMdhu sauvIra Adi dezamAMthI AvatA hatA. madhyamagrAmanA A meLA jove te paNa eka DAvA gaNAtA. A gAmanA pAdaramAM ja ATheka jeTalI pAMthazALAo banAvavAmAM AvI hatI. AvI eka pAMthazALAmAM dedA zAhe rAtrivAsA mATe sthAna meLavyuM. vahelI savAre AgaLa pravAsa karavAnA hAvAthI deA zAha gAmanA e madirAnA darzanAthe patnIne laIne nIkaLI paDayA. Aje pacamI Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtrA thaI gaI ? hovAthI baMnee upavAsa karyAM hatA ane cekiyAte temaja gADAvALAnAM bhAjanane prabaMdha pAMthazALAmAM ja karyAM hatA. e madirAmAM eka zrI, jinama Mdira hatuM. te nAnuM hatuM paraMtu pratimAjI tejasvI hatAM. ba tee zrI AdinAtha bhagavaMtanI pratimA sAme vidhivata caityavaMdana karyuM, tyAra pachI maMdiranA nAnakaDA bhaMDAramAM khatee pAMca pAMca seAnaiyA nAkhyA ane khIjA maMdiranAM darzana mATe vidAya thayA. khIju zrIrAma maMdira hatu. rAma, lakSmaNu ane jAnakIjInI pratimAjIe ati sAhAmaNI hatI. madira paNa vizALa hatuM.. ahIM'nA bhaMDAramAM paNa bannee pAMcapAMca sAnaiyAo nAkhyA ane pAMcazALAe javA vidAya thayA. sUryAstane traNeka ghaTikAnI vAra hatI eTale nAnI bajAramAM na rAkAtAM sIdhA pAMthazALAe AvyA. tee ukALelA pANInuM pAna karyuM ane ceAviyAranA paccakakhANa lIdhAM. tyAra pachI gheADIvAra besIne baMnee pratikramaNa zarU karyuM. dedA zAhe jANI lIdhuM hatuM ke A gAmamAM jaineAnA mAtra pAMca ghara che ane pAMceya ghara sukhI che. 52 ane vahelI savAre pratikramaNa karIne pravAsa cAlu karavAmAM Avye A rItanA pravAsa kheDatAM kheDatAM ane mAga mAM AvatAM nAnAM meTAM tItha sthAnAnI ArAdhanA karatAM karatAM dedA zeTha lagabhaga eka mAsa ne terame divase vidyApura nagaramAM AvI gayA. Ama te te pANA mahinAmAM AvI zakatA hatA. paNa mAga mAM AvatA tItha sthAnAnA lAbha levAnA kAraNe ATalA divaseA thayA hatA. te peAtAnI sAthe pAMya hajAra sAnaiyA laI gayA hatA. temAMthI lagaga ekse sAnaiyA ne thaDuka rUpAnANuM rahyuM hatuM . ane cAyiAtA ane gADAkheDUne udAratApUrvaka mahenatANu Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 jaIne yahe be vAra ati ja dedA zAha ApIne TA karyA ane bIje divase vahelI savAre prAta:kArya ATopI baMne zrI jinapUjana karavA daherAsaramAM gayA. ATha divasane vizrAma lIdhA pachI dedA zeThe bajAramAM eka dukAna bhADe lIdhI ane ghaNuM vicAranA aMte teoe ghIne vepAra zarU karyo. te kALa evo hato ke ghI, tela, sAkara vagere AjanI daSTie pANInA mUlya maLatAM. te sivAya moTAbhAganA vepArIo potAnI zAkha bagADatA nahi. naphAnuM dhAraNa ghaNuM nIcuM rAkhatA ane bheLaseLa karavAmAM te narakanI gati ja mAnatA. dedA zAhe be vANotara paNa rAkhI lIdhA. eka gAmaDAmAM jaIne ghI ekatra kare. bIje hATa saMbhALe. ane dedA zAhanuM jIvana to prathamathI ja dharmapriya, Adarza, nirupadravI ane saMtoSI hatuM. baMne mANasa vahelA UThe pratikramaNa Adi karI prAta:kArya ATopI zrIjina pUjana mATe jAya. tyAMthI AvIne dedA zAha roja pAMcazera jeTaluM suvarNa banAve. tyAra pachI jamIne dukAne jAya. dukAne jaIne paNa koI vepArInI ISa na kare. che naphe vyApAra kare. be mahinA pachI to comAsAno prAraMbha thavAne hato eTale teo haMmeza sonuM banAvatA ane bheguM karI rAkhatA. aThavADiye ekAda vAra sonuM veMcavA ujajayanI paNa jatA. ujajayanI ahiMthI bahu dUra nahotuM. eka divasane rasto hato eTale kAma patAvIne puna: trIje divase sAyaMkALe ghera AvI jatA. senuM banAvavAnI guptatA teoe barobara jALavI rAkhI hatI. patnI sivAya koIne khabara nahotI paDavA dIdhI. Ama karatAM comAsAne prAraMbha thayo. bhaThThIo baMdha thaI gaI ane nAnI nagarInA sadabhAgye eka munivara cAra ziSyo sAthe WWW.jainelibrary.org Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtrA thaI gaI ? cAtumasa karavA AvI gayA hatA. be pAMca sAdhavajI mahArAjAe paNa cAturmAsa nimitte AvyA hatA. AthI vimalazrI ane dedA zAhane sonAmAM sugaMdha bhaLyA jevuM thayuM. baMne mANase haMmeza vyAkhyAna sAMbhaLavA paNa jatA ane TANe avasare nAne moTo jamaNavAra karatA, garIba zrAvakone dhaMdhe caDAvavA sahAyaka paNa thatA. vimalazrI paNa dharmakAryamAM pUrepUrI sAtha ApatI hatI. eka ghanaghora rAtrie patipatnI sUI rahevAnI taiyArI karatAM hatAM tyAre vimalazroe kahyuM, "svAmI, ApaNI pAse sonAne ghaNe saMgraha thaI gayo che. mane lAge che ke dhana pratye manamAM meha jAge te pahelAM dAna pravRtti zarU karavI joIe." priye, tArI vAta sAcI che. huM tenuM banAvuM chuM tenI pAchaLa nathI moha ke nathI le. ApaNe kaMIka uttama kAma karI zakIe e ja mAro hetu che. huM barAbara samajuM chuM ke AyuSya pUruM thatAM A badhuM choDIne cAlyA javuM paDaze. vaLI je ApaNuM nathI, tenA pratye mamatvabhAva zA mATe rAkhavo joIe? tuM eka kArya karaje. koIpaNa yAcaka ApaNe AMgaNethI khAlI hAthe pAche na ja joIe. eka pAkazAstrI rAkhI laIe. eka be bAIo ne ekAda vadhu dAsa paNa rAkhI laIe. ethI tuM paNa dharmakAryamAM kaMIka nivRtta thaI zakIza. mane bI je vicAra e Ave che ke anna dAna jevuM mahAdAna ApaNe zarU karIe, A nagarImAM paNa ApaNe eka bhajanagRha UbhuM karIe. keI yAtrika, abhyAgata ke sAdhu saMta traNa divasa sudhI jamI zake evI vyavasthA vicArIe." Apane vicAra uttama che. cAturmAsa pUro thAya te pahelAM ja Apa A aMge vyavasthA karI le. tamane yAda heya te gaI kAle mahArAjazrIe paNa vyAkhyAnamAM AvA gAmane pAdara eka zuddha ane sAtvika bhojanazALA hovI joIe tema jaNAvyuM hatuM.' WWW.jainelibrary.org Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 aa zAha " mane barAbara yAda che ane e kAma mATe ahIMnA mahA nane maLIne kAyamI vyavasthA karI laIza.' ' vAta karatAM karatAM eka pachI eka prazno UbhA thatA ja hoya che. vimalazrIe vAta vAtamAM kahyuM': hameza bhUlI jau chu... svAmI huM... eka vAta kahetAM kaI vAta ?' 4 Apa koi uttama guNavatI kanyA sAthe lagna karavA taiyAra < thAo.' ' lagna karavA?' ' hA prANeza, ApaNA lagna para dhaNe! samaya thayA chatAM ApaNA gharamAM pANu' baMdhAyuM nathI.' vimale kahyuM . < priye, je vastu bhAgyAdhIna heAya che, te vastumAM mAnavIe zA mATe mAthuM mAravuM joIe? vaLI bhAgyamAM saMtAna haze te te tArAthI ja thaze. ane nahi hoya te pAMca dasa strI paNa pAraNuM baMdhAze nahi. e sivAya tuM te jANe che patnIvratanI pratijJA lIdhI che.' karIza te ke me' eka patnI svAmI sAme sthira najare joI rahI. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 10 mu': cIturmAsa pU ru thayuM. dedA zA ane vimalazrIe veLAmaNa karyu ane e kosa dUranA gAme vALAvavA AvelA sarvAMne jamADayAM. paraMtu dedA zAha te parvAdhirAjanA divasomAM vidyApurI nagarImAM bhAre prakhyAta thaI gayA. : satkAra...! teNe e nekArazI jamADI. eka aMtaravANAnI ne khIjI pAraNAnI. e sivAya aDAI maheoNtsava ghaNA ja ullAsathI karyAM. bhagavAna mahAvIra paramAtmAnA janma vAMcananA divase teNe pittaLanI thALIenI lahANI karI. ane navA varSanA prathama divase teNe zrI, jaina saMdhanA AgevAnene dasa hajAra sAnaiyA ApI eka bheAnazALA kAyama mATe cAlu rahe ane jaita jainetara sakAI traNa divasa jamI zake evI vyavasthA karI. zrI saghanA AgevAne e AvA dAnavIra dedA zAhanI khUba khUba anumAdanA karI. sahunA manamAM thayuM ke dedA zAha mAtra dhIne vepAra kare che. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidrA zAha TI para`tu tenI pAse paraMparAnu puSkaLa dhana hovuM joIe. zrIsa MghanA AgevAna e dedA zAhane bahu mAnapUrvaka zrIsa MdhamAM satkAryAM ane temanA patnI zrI vimalazrInA paNa zrIsaMdhe Adarabhaye' satkAra karyAM. zrIsa dhanA AgevAnoe dedA zAhane evI vinaMtI karI ke Apa zrIsa Mghanu' kA sa MbhALA... paNa dedA zAhe be hAtha joDIne kahyuM : 'Apane! prema ane ApanI bhAvanA mArA mATe preraNA rUpa che. paraMtu ApaNI paraMparA ApaNA hAthe khaMDita bane te moTAmAM moTo adhama che. peDhI dara peDhIthI je mahAnubhAvA zrIsa ghanu zrI derAsaranuM, upAzraya Adinu kAya' sabhALe che te kharAbara che. emAM koI prakAranuM khaMDana na thavu' joi e : eTale huM Apa sarvAMnee hAtha kheDIne prAthanA karuM chuM ke mane kevaLa zrIsa Mghane dAsAnudAsa rahevAmAM ja meATo lAla che. eTale mArA para kRpA karaza." deddA zAhanI A bhAvanA joIne zrIsa'gha temanA pratye AkarSAyA. " dedA zAhujIe eka AdheDa vepArIe UbhA thaI prazna karyAM : je paraMparAnI vAta karI che, tene atha evA nathI ke koI suyeAgya vyaktine Avu kAM na sekaMpI zakAya. hu' te! icchuM ke, zrIdedA zAhajI jevA pavitra mANasanA hAthamAM AvI javAbadArI mUkavI joIe.' tarata dedA zAhe UbhA thaI namana karIne kahyuM: vaDilakSmI, ApanI vAtamAM tathya rahelu che te huM svIkAruM chuM. paraMtu paraMparAnA Adarza tuTavA na joi e. e Adaza pAchaLa lAhImAM rahelI sevA, bhakti ane bhAvanAnuM baLa paDayu che ane zrI saMghanA saMcAlananI javAbadArI peAtAnA je uttama kuLA hoya tenA para ja mUkI hAya che. AvAM kAI kuLa zreSTha thAya tyAre zrIsadha avazya anyane utama $ Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satkAra! kuLa, guNa ane zraddhAnI khAtarI karIne mUkI zake che athavA kAI kAryavAhaka aMdhazraddhALu, anyAyI ane dharma bhAvanAthI vimukha hoya tevAone paNa zrIsaMdha badalAvI zake che. jyAre A nagarImAM zrIsaMghapati dareka rIte pavitra ane uttama che. huM na bhUlato hou te A nagarI jyArathI vasI hatI, tyArathI A mahAna vaMzane zrIsaMghapatinI javAbadArI saMpavAmAM AvI hatI. te sivAya ApaNA nagaramAM mukhyatve vIsA poravADa visA zrImALI vIsA ane osAvALa traNa jJAti saMsthAo che. nAtanA zeTha tarIke jeo birAje che teo paNa khAnadAnI ane vaMzanI ujajavalatAmAM apUrva che. te traNeya zeThIyAo zrI saMghapatine sahAyaka banIne zraddhApUrvaka kArya karatA ja hoya che. teone nathI mAna ke kIti, dhana ke lAgavagane kaI moha je uttama che tene Apa sahu saMbhALI rAkha... emAM ApaNe kaMI paNa navuM ke khaMDana karIzuM te bhaviSyamAM ApaNuM zrIsaMgha saMsthA tUTI paDaze ane guNarUpI sAmagrInI upekSA thaze." sahue harSanAdathI dedA zAhane vadhAvI lIdhA. zrIsaMghapatie to UbhA thaIne dedA zAhane bheTI paDatAM kahyuM: deda zAha, kharekhara tame zAsananA hitaciMtaka che. tamArI kahelI vAta mane barAbara lAge che." dedA zAhe zrIsaMghapatinA caraNane paza karI mastaka namAyuM. Ama dedA zAhanI dilAvarI, sAdAI ane vinamratAnI vAto samagra vidyApura nagarImAM saumyagaMdhAnI saurabha mAphaka prasarI gaI. A sorabha cheka rAjAnA sanmukha pahoMcI. mahAmaMtrIe kahyuM : mahArAja, ApaNuM nagarImAM eka nAno parivAra Avyo che. zeThanuM nAma che dedAzAha ane zeThANInuM nAma che vimalazrI. baMne sukhI, samRddha ane parama dhArmika che. dedA zAha ane temanAM patnI hajAro sonaiyA zubha kAryamAM kharace che paraMtu pote sAva sAdAIthI rahe che. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dedA zAha "have mane yAda AvyuM. ahIM AvIne teoe eka nAnuM makAna lIdhuM hatuM. tyAra pachI teo yAtrAe gayA hatA e ja ne ?" "hA mahArAja, ahIM temaNe ghIne vyavasAya zarU karyo che. sAMbhaLavA pramANe tene vyApAra ujajayanImAM paNa che kAraNa ke mahine nAmAM eka be vAra teo tyAM jatAM hoya che." ahIM dedA zAha kevaLa ghIne ja vyavasAya kare che ?" hA. mahArAja." teo AvyA che kayAMthI? " ApaNA paDozI rAjya nAMdurI nagarImAMthI. tyAMnA rAjAnA kaMIka saMtApathI teo sAta sAta peDhIno vasavATa cheDIne ahIM AvyA che." mahAmaMtrIe kahyuM. barAbara che..uttama, dharmiSTha ane sadAcArI puruSe te rAjyanuM sAcuM dhana kahevAya" rAjAe kahyuM. dedA zAhe ahIM karelA nAnAM moTAM zubha kAryonI ane udAratAnI vAte mahAmaMtrI e karI. sAMbhaLIne rAjA khUba ja harSita banyA ane bolyA: "juo, AvAM ratanone jALavI rAkhavAM joIe. ApaNuM rAjya taraphathI temane koI prakArane saMtApa na rahe tenI kALajI rAkhavAnuM koTavALa vagerene kahI deje. puNyazALIonAM puNya baLe ja leke sukha ane saMtoSa prApta karatA hoya che. je banI zake te dedA zAhane rAjabhavanamAM padhAravAnuM AmaMtraNa Apaje. rAjya taraphathI AvA puNyavaMtA sajajanene Adara thavA joIe." jevI ApanI AjJA. zeThazrIne becAra divasamAM ja ahIM laI AvIza. " emanAM patnI bALako paNa sAthe ja Ave.' sAMbhaLavA pramANe teo mAtra be ja mANase che. teo saMtAnasukhathI vaMcita hoya ema lAge che." mahAmaMtrIe kahyuM. WWW.jainelibrary.org Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satkAra...! pa rAjAe kahyuM : 'te tene nimatraNa Apajo. mahArANI paNa zeThANIne joI ne prasannatA anubhavaze.' tyAra pachI mahAmaMtrI vidAya thayA. bIje divase snAna pUjana AdithI nivRtta thaI dukAne javAnAM kapaDAM dhAraNa karI dedA zAha esarImAM AvyA ane khIjA eraDAmAM vao paherIne kaMI kAma karI rahelAM patnIne uddezIne melyA : huM dukAne jau chuM. kaMI lAvavAnuM che? ' 6 < kaMI lAvavAnu` tA nathI. paraMtu Ape ziheArInAM kaTAsaNAnu zu karyuM ? ' kahetI kahetI vimakSazrI khaDa bahAra nIkaLI, dedA zAhe kahyuM : 'pAMcaseA kaTAsaNA ne asA saMthArIyA aMge gaIkAle ja khepiyA sAthe kahevarAvyu che. ekAda aThavADiyAmAM AvI paNa jaze.' e ja vakhate DelI khakhaDI. deza zAhe DelI tarapha joyu. eka sevaka DelI ughADI rahyo hatA. tyAM te rAjyane eka sevaka DelImAM dAkhala thayA ane khelye! : * zeThajI che? ' dAse hA kahI. dedA zeTha AsarI para UbhA rahIne melyA : * Apa kayAMthI padhAreza che.? ' zeThajI, namaHskAra mahAmatrIjI Apane maLavA padhAryAM che... bahAra rathamAM beThA che. AhA hA...mArAM dhanabhAgya...' kahetA kahetA dedA zAha DelI tarapha gayA. ratha DelInI bahAra ja UbheA hatA. dedA zAha tarata tha pAse gayA. te mahAmatrIzvarane oLakhatA hatA. araNu ke keAI koI vAra moTA derAsare te maLI jatA. " S dedA zAhe ratha pAse UbhA rahI, e hAya joDatAM kahyuM : padhAro padhAro...A sevakanu je kaI kAma hoya te jaNAvavAnI kRpA karo.' Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aa zAha mahAmaMtrI rathamAMthI nIce utaryAM. dedA zAhanA hAtha pakaDIne mAyA. ' zeThajI, huM Apane ja maLavA AvyA cheM.' deA zeThane manamAM Azraya thayuM. chatAM te prasanna bhAve mahAmaMtrIne lavanamAM laI gayA. mahAmaMtrIe joyuM. Ave dhanavAna mAsa ane ATalI sAdAI. esarImAM eka sAdI pATa bAMdhI che. mAtra lokhaDanI sAMkaLa koI prakAranA vaizvavanA dekhAva nathI vastro sAdA che. vadhu paDatuM rAcaracIluM dekhAtuM nathI...... dedA zAha mahAma trIne eka oraDAmAM laI gayA. jayAM eka tarapha gAdI bichAvelI hatI. sAva sAdI zetraMjI hatI ane cAreka cAkaLA rAkhyA hatA. deA zeThe mahAmatrane ghaNA ja Adara sAthe gAdI para besADavA ane vinayAvanata bhAve tyuM : ' maMtrIzvarajI, Apa ane ApanA parivAranAM sahu sukharUpa che ne!' ( hA zeTha", dharmanI kRpAthI sahu kuzaLa che...' mahAmatrIe ra kahyuM. tyAM te vimalazrI pote jaLanAM e pAtrA laIne khaDamAM AvI. dedA zAhe ane jaLapAtrA patnInA hAthamAMthI laI lIdhAM. ane kahyuM : ApaNA mAnanIya mahAmatrI che...zrI jinezvara bhagavaMtanA ArAdhaka che.' . vimalazrIe be hAtha joDI namaskAra karyAM. mahAmatroe rUpa, teja ane pavitratAnA sarva samI zAbha rahela vimalazrI sAme joine AzIrvAda ApyA. deA zAhe jaLanuM pAtra sAme dharatAM kahyuM : ' jaLa...' lAve...' kahIne mahAmaMtrIe jaLapAna karyu. dedA zAhe patnI sAme joIne kahyu', 'tame dUdha, mIThAI, kaIka laI AveA.' Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satkAra...! 97 tarata mahAmaMtrI kheAlI UThayA : ' nahi dedA zeTha. huM kAyama eka vakhata ja jamuM chuM, pachI jaLa sivAya kazuM nathI letA.' eha, dhanya che Apane' dedA zAhe kahyuM. ' < mahAmaMtrIe prasanna svare kahyuM : * dedA zAha, Apane tathA ApanA patnIne mahArAjAe nimaMtraNa ApyuM che. AvatI kAle lagabhaga A samaye Apa banne taiyAra rahejo. rAjabhavananA ratha Apane levA Avaze.' " huM dhanya banyA. AvatI kAle ame banne jarUra AvIzu.' mahArAjAzrI kuzaLa chene? ' hA zeThajI. teoe ApanA sAtvika jIvananI prazaMsA sAMbhaLI hatI eTale te ApanA darzona icche che. mahArAjA dhama priya che ane peAtAnA rAjyamAM ApanA jevA bhAgyavate vase emAM gaurava ye che.' huM eka nAnA vepArI chu.. saMsAranI jALamAM sapaDAyelA chu. huM teA eka vinamra sevaka chuM. mahArAjanI AvI kRpA prApta thavI e paNa puNyAyanI eka rekhA che.' dedA zAhe kahyuM. tyAra pachI gheADIka sAmAnya vAtA karIne mahAmaMtrI vidAya thayA. temane vaLAvIne dedA zAha punaH dharamAM AvyA ane patnI sAme joIne mAlyA : devI, rAjA pAse javuM che te e bheTaNAM taiyAra karavA paDaze...ema karajo sAnAnI e mALAe taiyAra rAkhajo.' " < be bheTAM ? ' de. " AchA hAsya sahita dedA zAhe kahyuM : Apa mahArANIne dharo. bIjI vastu letA AvIza.' " < sAru.........' vimalazrIe kahyu. C deDhA zAha dukAne javA vidyAya thayA. 7 huM mahArAjAne dharIza, huM sAMje AvIza tyAre Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dedA zAha teo sAMje pAchA AvyA tyAre eka uttama sADI ane eka bharatanI garama zAla letA AvyA. baMne vastuo vimalazrIne pasaMda paDI. ane bIje divase rAjAno ratha Avyo tyAre baMne devadarzana, pUjana prAta:kArya AdithI nivRtta thaI gayA hatA. rAjAne mahA pratihAra khAsa sAthe Avyo hate. zeThANI rathamAM besI gayAM ane zeTha cAlatA gayA. teo rAjabhavanamAM pahoMcyA tyAre osarImAM ja rAjA ane rANIe baMnenuM bhAvabharyuM svAgata karyuM. madhya khaMDamAM gayA pachI dedA zAha mahArAjanA caraNamAM bheTajne thALa mUkyo. e ja rIte vimalazroe mahArANInA caraNamAM bhaTaNane thALa dharyo. mahArAjAe kahyuM: "deda zAha, A vinaya...." vacce ja dedA zAhe prasanna svare kahyuM : "kRpAnAtha, A mAtra vyavahAra ke vinaya nathI. suyogyanI yogyatA darzAvavAne urabhAva che. huM te Apane eka sAmAnya prajAjana chuM." tyAM te mahAmaMtra paNa AvI pahoMcyA. rAjAe ane rANIe baMneno puchapahAra vaDe Adara karyo. ane be paricArikAe miSTAnane thALa ane dUdhanAM pAtre laIne AvI pahoMcI. eka tarapha mahArANI ane vimalazrI beThAM hatAM. bIjI tarapha rAjA, maMtrI ane dedA zAha beThA hatA. maMtrIzvara to kazuM letA nahatA eTale temaNe jaLapAtra maMgAvyuM. dUdha pItAM pItAM mahArAjAe prazna karyo : "zeThajI, meM sAMbhaLyuM che ke nAMdUrI nareze ApanA para kaMIka vipatti jevuM kareluM..." nAMdarI patine emAM koI deSa nathI. mArAM koI duSTa karmanuM Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakAra...! ja e phaLa hatuM. paNa mane e vAtanuM kaI duHkha nathI ke koI smaraNa paNa nathI. Apatti, vipatti, sukha ke vedanA A badhuM saMsAramAM rahelAo mATe sahaja hoya che. jJAnI puruSoe saMsArane tyAga bahu samajI vicArIne ja karyo che. e vAta jarAye khoTI nathI." " ApanI vAta sAcI che.' rAjAe kahyuM : "A saMsAramAM sattA, samRddhi, vaibhava vagere maLavA chatAM kaMIne kaMI vedanA UbhI thatI ja hoya che. Apane vyavasAya te barAbara cAle che ne?" " hA kRpAnAtha, mane kaI vAtane asaMtoSa nathI." meM sAMbhaLyuM che ke Apa dAnavIra cheudAra dila che..." vacce ja be hAtha joDIne dedA zAhe kahyuM : "kRpAnAtha, udAratA ke dAnavIrapaNuM te dUra rahyuM. huM mAtra eTaluM samajyo chuM ke dAna e tyAganA mArge jaI zakAya evuM eka vAhana che..ane je ApaNuM nathI ene vaLagI rahIne zuM karavuM ? saMsAramAM ame be ja mANase chIe. puNyame amArI jarUriyAta karatAM amane vadhu prApta thayuM che. vadhArAne amAre zuM karavuM ? koI ne koI upayogamAM Ave e bhAvanAe ApI daIe chIe.' vAto nIkaLe tyAre tene cheDe sahajamAM AvatuM nathI. eka bIjA praharanA aMta samaye sahue sAthe bhojana karyuM. rAjA dedA zAhanA svabhAvathI khUba ja prabhAvita banyo ane rANI paNa vimalajInA svabhAvathI khUba ja harSita banI. - vidAya ApatI vakhate rAjAe eka motInI mALA dedA zAhane paherAvI ane mahArANIe vimalazrIne vaja nIlamanAM jaDataravALAM valaya paherAvyAM. rAjArANIne namana karIne pati patnI vidAya thayAM. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 11 muM : : rAjAne bhAva... dA zAha ane vimalazrI vidAya thayAM. tyAra pachI mahAmaMtrI paNa vidAya thayA ane mahArAjA potAnA ArAma khaMDamAM gayA. che,I paLa pachI mahArANI paNa khaMDamAM AvyAM. rAjAe patnI sAme joIne kahyuM : "Ava priye, dedA zAha keTalA sAde dekhAya che" "mane te temanAM patnI paNa bahu sAdAM ane sAttvika jaNAyAM. ATaATaluM dhana hovA chatAM teNe khAsa koI alaMkAro paheryA ja nahetA. eka mAtra senAnI pAtaLI kaMThI, kAnamAM senAnAM karNaphUla ane hAthamAM eka vIMTI. are, mane Azcarya te e vAtanuM thayuM ke vimalazrIe kAMDAmAM ke bAvaDe paNa suvarNa nahotuM dhAraNa karyuM. mAtra kAcanAM be kaMgana ! AvI sAdAI te meM pahelI ja vAra joI." kharuM che. sAdAI ane saMskAra e ja naranArane sAce zaNagAra che. baMne keTalAM taMdurasta hatAM? baMnenAM nayane keTalAM tejasvI hatAM ? ATaATaluM rUpa hovA chatAM koI prakArano Thahere nahotA. A baMnene joyA pachI mane te emaja lAgyuM che ke rUpa yauvanane zaNagAravAne koI artha nathI. jema sUrya svayaM prakAro che WWW.jainelibrary.org Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAnA bhAva... 101 . tema rUpayauvana paNa svayaM prakAzatu rahe che.' mahArAjAe bhAvabharyAM svare kahyuM . rANI bAjunA Asana para beThI ane madhura svare khAlI : mahArAja, jo rUpayauvana svayaM prakAzatuM hoya te strIonA sALa zu...gAranI zI jarUra ? vividha prakAranA svarUpa mUlya ane bahu mUlya alaMkArAnI paNa zI jarUra ?' * * priye, tuM mArA zabdone samajI zakI nahi. mAruM kahevAtuM e che ke rUpayauvana peAte svaya' prakAzita hoya che. sALa prakAranA zu'gAra ane vividha alaMkArA tA strIonI zAbhA puratA hAya che, athavA puruSanA nayana rjana mATe hoya che athavA DhaLatA yauvanane upasAvavA mATe hoya che, paraMtu sAcA zRMgAra tA strI puruSanAM sugaThita dehamAM rahelAM niLa yauvana ane rUpamAM ramatA hoya che. tAruM ja udAharaNa le te...' < mAruM. udAharaNa ? ? ' * hA priye, tane pistAlIsamuM cAle che, mane bAvanamu. tAruM yauvana DhaLavA mAMDyuM che emAM te koI zaka nathI, chatAM tuM ati suMdara zA mATe dekhAya che ? tArA dehane zAbhAvanAra zRMgAra ane ala kArA sivAya khIjuM kaI mane dekhAya che? eka vAra zRMgAra ala kAra vihIna tuM jo tArI kAyA dapa Na sAme rAkhIne nihALIza tA tane paNa pratyakSa thaze ke alakA ane zRMgAra sAdhane kevaLa kAyAnAM ramakaDAM mAtra che. e nathI kAyAne sthiratA ApatAM ke nathI pa yauvanane bAMdhI zakatAM.' rANI vicAramAM paDI gaI, tene thayuM ke svAmI je kahe che temAM satya pAyu` che. e paLanAM mauna pachI rANIe kahyuM : 'svAmI, ApanI vAta mArA baLe UtarI che, rUpa ane yauvana jyAM khIlelAM hoya tyAM kAyAne kAI ramakaDAMthI zaNugAravAnI jarUra nathI rahetI Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 deDhA zAha ane kAyA pAtAnA dhama pramANe uttarAttaraparivartana pAmatI ja jAya che. mArA mAthAmAM eka paNa zveta vALa nahAtA. vALa kharatA paNa nahAtA. chellA ekAda mAsathI hu' joI zakuM chuM ke mAthAmAM cAra cha dheALA vALa dekhAya che ane kezamAna karatI vakhate vALa kharatA paNa hAya che.' barAbara che...eja rIte yauvana vidAya letuM hAya che. yauvana ane rUpanuM sarI javuM eTalu` dhImuM hoya che ke mAnavI te pArakhI zakatA nathI. vimalazrInuM yauvana zRMgAra-ala kAravihIna hovA chatAM zA mATe zAle che te tuM samajI zakI. ane dedA zAhanuM zarIra paNa keTaluM svastha ane sudraDha che ? ' " *hA svAmI, aMte pUrNa svastha ane nIrAgI che. paraMtu...' ' zu ? C eka praznanA mane koI ukela sUjhatA nathI." * karyo. prazna ? ' " ane nirogI, svastha ane sudraDha hovA chatAM saMtAna. vihIna kema haraze ? > < priye, saMtAna thavAM ke na thavAM te mAtra svasthatA upara ke nIrogIpaNA para AdhArita nathI, ghaNAM rAgI mANye evA hoya che ke jenA gharamAM pAMca sAta bALako ramatAM hAya che ane ghaNA svastha mANuke evA paNa hoya che ke tenuM AMgaNuM bALaka vagaranuM dekhAya che. jaina darzana te mAne che ke saMtAna thavAM na thavAM e badhuM kajanya che. hA. strI ke puruSa koI abhya tarika rAga heAya te ema banI zake. A mATe huM eka vAra dedA zAhane ApaNA vaidarAjane dekhADavAnI bhalAmaNa karIza.' > tyAra pachI svAmIne ArAma levAnI bhalAmaNa karIne rANI peAtAnA khaMDa tarapha gaI. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjano bhAva... 13 ekAda saptAha pachI rAjAe dedA zAhane bolAvyA. dedA zAha ekalA gayA. vimalazrI Aje sAdhvIjInA upAzraye gaI hatI. kAraNa ke cAra ThANAo gaIkAle ja vihAra karI AvyAM hatAM. rAjA rANI zirAmaNa Adi prAta:kArya patAvIne beThaka khaMDamAM AvI gayAM hatAM. Aja ahIM mahAmaMtrI ke koI AvyuM nahotuM. baMne sAmAnya vAta karatAM hatAM ane dedA zAhanI rAha jotA hatA. e ja vakhate Adara sahita deda zAhane beThaka khaMDamAM laI jate mahA pratihAra Age. rAjA rANIe UbhA thaI 'mIThI najare satkAra karyo. rAjAe kahyuM : "Ava zeThajI, Aja Apane eka prazna mATe takalIpha ApI che to prathamathI ja huM kSamA mAgI lauM chuM." kRpAnAtha, huM to eka nAno prajAjana chuM.' kahI dedA zAhe rAjA raNane namana karyA. pararapara kuzaLa pUchAyA pachI mahArAjA dedA zAhane eka Asana para besavAnI vinaMti karI. dedA zAha puna:namana karIne sAmenI gAdI para besI gayA. mahArANIe dedA zAhanuM nirIkSaNa karI lIdhuM hatuM. teo samajI zakyAM hatAM ke dedA zAha mAtra surUpa che tema nathI paNa vina yAdi guNothI alaMkRta che, tejasvI che ane prabhAvazALI paNa dekhAya che. mahArANue mRdu maMjula ravare prazna karyo : "zeThajI mArAM bahenane sAthe kema na lAvyAM ?" mane mahA pratihAre kahyuM hatu paNa gAmanA upAzrayamAM gaI kAle cAra sAthIjI mahArAjAe vihAra karatAM karatAM AvelAM, eTale teone vaMdana karavA ane vacyAvaccane kaMI lAbha maLe to pAmavA gayAM che. Apa jyAre AjJA karaze tyAre te Apane maLavA prasanna hRdaye Avaze.' sAruM. to eka be divasa pachI huM mArI dAsIne mokalIza.' mahArANIe kahyuM. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deddA zAha < te Ape eka upakAra karavA paDaze. Apa ratha ke kAI vAhana na meAkalazeA. pazuothI cAlatA vAhanAmAM besavAthI manane jarA du:kha thAya che.' dedA zAhe kahyuM. < Ape gharamAM raca ke vAhana kazu rAkhyu nathI ?' mahArAjAe 104 pUchyuM. C . 'tA. kRpAnAtha, cAlavAnA Anada jateA karIne pazumAne zA mATe herAna karavAM joIe ? ' hasatAM hasatAM dedA zAhe kahyuM. to pachI paragAma javuM hoya tyAre...? ' rANIe kahyuM. dedA zAhe kahyuM : ' mahAdevI, evA prasaMge kAI gADuM ke ratha lADe levA paDe. saMsAramAM rahIne jeTalu saMbhALI zakAya teTalu sAru ema ame ane mAnIe chIe. amArA aMgata upayAga mATe jeTalA apa parigraha thAya teTale karIe chIe.' * uttama ! AvA kalikALamAM ATaluM jALavavuM te paNa mATI vAta che, zeThajI, Apa samA prajAjane eja amArI zAnA che ane sAtvika puruSanAM puNya prabhAve ja rAjya sukhI ane sa MteASI rahe che.' mahArAjAe kahyuM. sahune peAtAnI prazaMsA gamatI hoya che, paNa deA zAha emAM apavAdarUpa hatA. teone praza MsA gamatI naheAtI. te dharatI tarapha joIne mauna esI rahyA. mahArAjAe dedA zAha sAme joIne kahyuM : ' zeThajI eka prazna aMge ame Apane kheAlAvyA che. ' AjJA karI mahArAja.' ApanA lagna jIvana para dazeka varSe te| vItyAM haze...' ' hA mahArAja...' " meM sAMbhaLyu che ke Apane AMgaNe bALakano kalarava nathI. e sAMbhaLIne mane thayuM ke AvA puNyazALIne tyAM bALaka na hoya C Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAne bhAva... 105 te barAbara nathI. ethI amane baMnene jarA duHkha paNa thayuM. mAruM anumAna che ke Ape keI uttama vedanI salAha nahi lIdhI hAya.' " nA mahArAja, ame to e aMge sAva nizcita chIe. kaI vaidanI salAha levAne vicAra paNa amane AvyuM nathI." "to pachI Apa baMne mANasoe yogya cikitsA karAvavI joIe. amArA vavRddha rAjauda bhAre vidvAna anubhavI ane AvA daradomAM ati niSNuta che huM rAjadane tamArA bhavana para mokalIza...barAbara che ne?" mahArAjAe dedA zAha sAme najara karI dedA zAha nIcuM joIne mauna bhAve besI rahyA. temanA manamAM ema hatuM ke dhana, saMtAna ke evA bhautika sukhanI prApti pAchaLa prArabdha mukhya heya che ane pusvArtha gauNa hoya che. vaLI kevaLa saMtAna mATe upacArane Azraya le te paNa barAbara nathI ane mahArAjAe nikhAlasa bhAve vaidarAjane maLavAnuM kahyuM che, emanI vAtane pAchI ThelavI paNa te barAbara nathI." dedA zAhane vicAramagna joIne mahArAjAe prazna karyo : "kema zeThajI zuM vicAra karo cho?" "kRpAnAtha, bhAgya mATe phAMphAM mAravA te rAkhamAM lIMpaNa jevuM ja hoya che paraMtu ApanI bhAvanAne satkAravI te mAruM kartavya che. eTale huM mArAM patnIne pUchIne Aja rAte athavA kAle savAre mArA mANasa sAthe kahevarAvIza athavA huM jAte AvIne kahI jaIza.' deda zAhe kahyuM. mahArANIe tarata prazna karyo. " zeThANIjI zuM AvavAno InkAra kare evI Apane dahezata jevuM kaMI lAge che ? " ne mahAdevI, huM parama divasanuM Apane kahyuM ane te pauSadha laIne upAzrayamAM beThA hoya to zuM thAya? eTale huM nakkI karIne Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 kedA zAha vaka zrInivAsa pAchaLanA zakatA kahyuM kahevarAvIza.' tyAra pachI mahArAja sAme joIne kahyuM : "Ama to ame baMne zaidarAjanA ghera jaIzuM, zaidarAja vayovRddha che eTale emane mArA ghera belAvavA te yaMgya na kahevAya." rAjA rANune A vAta gamI gaI. tyAra pachI keTalAka sAmAnya vAta karIne dedA zAha vidAya thayA. sUryAsta pachI pratikramaNa Adi nitya dharmakriyAthI paravArIne deda zAha patnI sAthe nagarInA mukhyamaMdire darzanArthe javA vidAya thayA, dedA zAhe Aja mahArAjA sAthe thayelI vAta hajI sudhI patnIne kahI nahotI. rAte sUtI vakhate nirAMte kahevI ema manamAM dhArI rAkhyuM hatuM. traNeka zrIjina maMdiromAM darzana karIne ane ghera AvI gayAM. kAmavALI eka dAsI pAchaLanA upavanamAM AvelI oraDImAM ja rahetI hatI ane tene dhaNI paNa zeThanA kAmamAM rokAI gayo hatuM. bIjI dAsI, rAyaNu ane bIje eka mANasa badhuM patAvIne cAlyAM gayAM hatAM. baMne ghera AvI gayAM. senuM ghaNuM banAvI lIdhuM hatuM ane koIne kalpanA na Ave te rIte goThavIne mUkI rAkhyuM. dedA zAhanI bhAvanA evI hatI ke sonuM vadhAre banAvavuM ane bhavanamAM ja eka bhUmigRha banAvIne rAkhavuM. jyAre A bAbatamAM vimalazrIne vicAra e hatuM ke kAyAne kaMI bharoso na gaNAya. vadhu paDatuM senuM zA mATe banIvavuM joIe? jarUra paDe tyAre kyAM nathI banAvI zakAtuM ? - zayanagRhamAM gayA pachI vimalae svAmI sAme joIne kahyuM: Apa sUI jAo. huM jarA paga dabAvI dauM. "tuM tAruM badhuM patAvIne ahI besa. mAre tane eka khAsa vAta kahevI che." Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAnA bhAva... 107 ' sAruM. huM jarA bahAra tapAsa karI AvuM.' kahI vimalazrI khaMDa bahAra nIkaLI. ane sIdhI rasoIgRhamAM gaI tyAra pachI teNe LImAM najara karI, chelle AsarInuM dvAra baMdha karI te lagabhaga adha ghaTikAe punaH zayanagRhamAM AvI ane belI : mAruM badhuM kAya patI gayu che. kahA zI mahattvanI vAta karavAnA hatA ? ' 'tuM kaMI kalpanA karI zake che? ' " zeThanI bAjumAM satAM vimalazrIe kahyuM : ' mane gRpanA kevI rIte Ave?siddhAcalajInI yAtrAne ke I vicAra AvyA che ke pachI sAnuM anAvavA mATe...' 'nA priye, gaIkAle mahArAjAe mane melAvyA hatA. ApaNe satAna vihoNA chIe te jANIne mahArAjA ane mahArANIne bhAre duHkha thayeluM. me temane kahyuM, amane A aMge kAI prakAranuM duHkha ke ciMtA che ja nahi. eTale teoe peAtAnA rAjavaidane tabiyata batAvavAnI salAha ApI.' pachI...' e huM nA pADu` teA teone du:kha thAya athavA teonI ApaNA pratyenI lAgaNInuM apamAna gaNAya.' AthI me tane pUchIne uttara ApavAnuM ja]AvyuM hatu...rAjavaidane ta taiyata batAvavAnI me hA pADI hatI paNa kacAre te tArA para rAkhyu hatuM." 6 vimalazrI vicAramAM paDI gaI. Ama te tene ghaNI vAra strIoe davA karavAnI ke keAI kaMI khAdhA hoya te tenu nivAraNa karavAnI ke koI graha naDatA hAya ! te a Mge kaMIka karI chUTavAnI salAha ApelI paraMtu vimalazrIe kadI A praznane mahattva ApyuM nahotuM. te svAmInA hRdayane samajatI hatI ane mAnatI paNa hatI ke bhAgyamAM je aMkAyuM haze, te kadI mithyA thavAnuM nathI. vicAramagna banelI patnInA khabhA para hAtha mUkAne dedA zAhe kahyuM: 'vimala AvatI Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 dedA zAha kAle savAre ja mAre mahArAjAne kahevarAvavAnuM che. bola tAre zuM vicAra che?" Ama to ApaNe baMne svastha ane nIrogI chIe....mane keI bIjuM kAraNa lAgatuM nathI. paraMtu mahArAjAnI bhAvanAne ApaNe anAdara karIe to te ghaNuM beTuM gaNAze eTale Apane je divasa yogya lAge te divasa jaNAvo." sAruM. to huM mahArAjane kahevarAvI daIza ke parama divase zukravAre ame rAjadanA ghera jaIzuM. parama divase Ameya ApaNe ekAsaNuM karavAnuM che. eTale bhUkhyA peTe jaI zakAze.' vimalathI A vAtamAM samaMta thatAM bolI : "barAbara che. paraMtu huM Apane eka vAta kahI dauM.' zuM ?" Ama te huM niyamita ogaNatrIsamA divase rajasvalA thauM chuM. paNa A vakhate tenA niyamitapaNumAM jarA khalela paDI che. cha divasa upara caDI gayA che.' - dedA zAhe patnIne haiyA sarasI letAM kahyuM : "priye, to to zaidarAja paNa kaMIka sapaSTa nidAna karIne jarUrI mArgadarzana Apaze." Ama vAto karatAM karatAM baMne sUI gayAM. savAre prAtaHkarma', snAna pUjana Adi patAvIne dedA zAhe pitAnA hATInA vANotarane eka ciThThI sAthe rAjabhavana tarapha ravAnA karyo. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 12 muM : : devagiri tarapha mahArAjAe potAnA vizvAsu mahA pratihAra sAthe rAja vaudane saMdezo mokalAvI dIdhuM ke : " AvatI kAle mArA mitra samAna dedA zAha ane temanAM patnI vimalazrI kaI paNa khAdhA pIdhA vagara Apane maLavA Avaze. banenI tabIyata joI yogya salAha ApavA kRpA karaze.' ane zukravAre snAnAdithI nivRtta thaI dedA zeTha patanI sAthe rAja vaidanA ghera gayA tyAre hajI divasane prathama prahara pUre nahoto thayo. rAjakIde baMnene Adarabharyo AvakAra Apyo ane eka judI kuTiramAM besADyA. cAra pAMca paragAmanA daradIone tapAsyA pachI rAjada kuTiramAM gayA. dedAzAhe ane vimalazrIe UbhAM thaI praNAma karyA. rAjauda eka gAbhA jevA Asana para beThA ene baMnene potAnI sAmenA cAkaLA para besavAnuM jaNAvyuM. tyAra pachI teoe dedA zAha sAme joIne kahyuM H gaI kAle mahArAjane saMdezo maLyo hato. Apa teonA mitra cho te jANIne AnaMda thayo. hamaNAM hamaNAM meM paNa ApanI udAratAnI vAta sAMbhaLI che. ghaNuM uttama. ghaNuM uttama. je dhana chAtIe bAMdhavA chatAM sAthe AvavAnuM nathI, te dhanano parahita mATe upayoga karavo eja zubha karmane saMcaya che. tyAra pachI thoDI paLe Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 dedA zAha . sudhI baMne sAme joI ne kahyuM : * zeThajI, Apa baMne saMpUrNa svastha, nIrogI ane sadAcArI che. emAM keAI zakI nathI. mAnavInA guNA, ArAgya ane svabhAvanA lakSaNA AkRti uparathI pArakhI zakAya che.' 'dAdAjI, Ama te ame baMne taMdurasta, nIrAgI ane svasya chIe. paraMtu mahArAjanI mamatAne vaza thaIne mAre Apa pAse AvavuM paDayuM' che.' ( koI ciMtA nahi. vaidatuM dhara to prajAnA Arogya vizrAma sthAna gaNAya, huM prathama mArI dIkarInI nADI tapAsI lauM......ApanI nADI jovApaNu mane kaMI lAgatu' nathI.' kahI rAjavaide vimala zrI sAme joIne vAtsalyabharyA svare kahyuM : * dIkarI, tArA DAmo hAtha * " batAva. vimalazrIe peAtAne DAme hAtha dharyAM. rAjavaide tenI nADI hAthamAM laI, AMkhA baMdha karI. * lagabhaga pA ghaTikA sudhI nADI dvArA yAga, prakRti ane sthitinuM dRna karI vadarAje prasanna hAsya vaDe kahyu : dIkarI, lagna thayAMne dasa varSa vItI gayAM lAge che.' jI...' ' paNa bALaka mATe ciMtA karavAnuM koI kAraNa nathI. bALaka te tArA udaramAM ja peASAI rahyuM che. hajI mAtra paMdara vIsa divasa thayA hoya ema mane lAge che. paNa tAre thoDI kALajI rAkhavI paDaze.' vaidarAje hyuM. paNa * vimalazrI vayAvRddha bauda dAdA sAme joyuM. dedA zAha Azramugdha banI gayA hatA. vaidarAje kahyuM : jo dIkarI, je strIone lAMbe gALe divasa caDe che. te strIoe khUba saMbhALavuM joIe. thAka lAge tevA vAhanamAM besavuM nahi, bahu bhUkhyA peTe rahevuM nahi, khATA, vAyaDA ane bhAre padArthAMthI bacavuM, vajana Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Dhavigira tare....... 111 ucakavu nahi...dIkarI, tu sagarbhA che emAM kAi saMzaya nathI ane tArI kAyAmAM koi prakAranA rAga che nahi. jema jema divaseA jaze ane tane khIjo mahinA pUrA thavA Avaze tyAre meLa, UlaTI ke arUci jevu lAge teA te aMgenI kAI ciMtA karavI nahi. rAja savAre tAre kALA dharAkhanuM pANI pIvuM. me tAlA jeTalI kALI dharAkha capaTI dhANA ane capaTI kariyAtAnA bhUke eka mATInA pAtramAM rAte dasa teAlA pANI nAkhIne palALavAM. savAre cALI, gALIne te pANI pI javuM'.' " . barAbara paNa ' " zu ?? - ame jaina chIe. Aya bila, ekAsaNA ke upAsanA jevA tapa avAranavAra karavAM paDe che. eTale AvA vratanA divaseAmAM kALI dharAkhatu pANI laI zakAya kevI rIte?' vimalazrIe pUchyuM. huM samajI gayeA. tAre eka kALajI khAsa rAkhavI. dara mahine upavAsa keTalA thAya che?? * " ethI traNa.' * teA tAre eka upavAsa karavA. ane ekAsaNA, Ayakhila keTalAM karavAnAM hAya che ?' ' cAra AyaMbilane cAra ekAsaNA karavAnA hoya che.' * samajyeA, vAratIthi pALatAM hazo.' vilazrIe mastaka namAvIne hakAra jaNAvyA, baidarA e paLa vicArIne kahyu : e dIkarI tAre mahinAmAM eka upavAsa karavA, eka AyaMbila karavu, cAra ekAsaNA karavA ane cAra besaNAM karavAM, tapa jaLavAI jaze. bhAvanAne bAda niha Ave ane garbhane koI prakAranA vAMdhA nahi Ave." dedA zAhanuM hRdaya te A zubha samAcAra sAMbhaLIne ja prasanna anI gayu hatu.. tee melyA, te pachI koI prakAranA auSadhanI... Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 dedA zAha nA zeThiyA, auSadha te roganuM hoya. tame baMne nIragI che ane jayAre koI prakAranuM kaMI pazu pUchavuM paDe to A tamAruM ja. ghara che ema mAnIne cAlyAM Avaje. manamAM jarAye saMkeca na rAkhaze." dedA zAhe ane vimalazrIe zaidarAjane namana karyA. rAjade baMnene AzIrvAda ApyA. deda zAhe aMgarakhAnAM gajavAmAMthI dasa sonaiyA kADhIne vaidarAja sAme mUkyA. vaidarAje tarata kahyuM, "kema dedA zeTha, A zA mATe?' mAtra vinaya...Apa samA mahAtmAnI pUjA kevI rIte karI zakAya ?" dedA zeThe AchI hAsyasaha kahyuM. rAjade gaMbhIra svare kahyuM. bhAI, mArAthI pApa na karI zakAya, zaidane dharma che ke tenI pAse AvelA keIpaNa daradIne tapAsIne yogya salAha ApavI. A dharmamAM je divase levAne lAbha Ubho thaze te divase danI salAha sAva jaDa banI gaI haze." vaidarAje kahyuM. dedA zAhe ghaNe Agraha karyo paNa darAja pitAnA nirNayamAM aTala rahyA eTale dedA zAhe kahyuM, "te mArA para eka kRpA karo." kaI evuM zubha kArya cIjo je huM karI ApuM." vaidarAje prasanna najare joIne kahyuM, "dedA zAha, A nagarIne AzIrvAdarUpa eka suMdara bhojanazALA te tamArA taraphathI cAle che." chatAM Apa kaMIka sUca." be paLa vicArIne vaidarAje kahyuM: "deda zAha, eka vAra tame pitA bane. pachI huM Apane kaMIka kAma cIMdhIza." e karatAM pahelAM ja kaho. kAyAne ze bharese ? ' to ema karajo ahIMthI ujajayanI jatAM mArgamAM jaLAzaya ghaNA a95 Ave che. eTale cAra pAMca jaLAzaya baMdhAvavAmAM Ave to musApharone bhAre rAhata maLe.' vaidarAje kahyuM. WWW.jainelibrary.org Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devagiri tarapha... 113 deda zAhe prasanna vadane kahyuM: "mAtra pAMca nahi, AsapAsanA anya mArgo para jyAM jyAM muzkelI che tyAM tyAM jaLAzaya UbhA karIza ane A kArya huM ahIMnA mahArAjanane ja soMpI daIza." rAjade deda zAhane vaso thAbaDyo ane kahyuM: "tame baMne mANasa khUba ja puNyavAna che. bhagavAna tamArA hAthe aneka zubha kAryo karAve." tyAra pachI dedA zAha ane vimalazrI vaidyarAjane puna: namana karIne vidAya thayAM. deda zAha ane vimalazrI ghera na jatAM sIdhAM nagarInA mukhya maMdire gayAM. tyAM bhagavAna zrI. jinezvara paramAtmAne namana karIne bahAra AvyAM. baMnenA manamAM thayuM, karmanI gati kevI vicitra che ? ghera bALaka hoya evI bhAvanA thayA karatI hatI, e mATe Akho prazna karma pratye zraddhApUrvaka choDyo hato, koI prakAranI ciMtA ke zuM thaze zuM nahi thAya evI kalpanA karatAM nahotAM, Aja sudhI koI vaidarAjane ke koI niSNAta dAyaNane pUchavAno paNa vicAra karyo nathI ane mahArAjanI bhAvanA khAtara rAjavaidane tyAM gayAM...tyAM te sagarbhAvasthA hovAthI AzA UbhI thaI. kharekhara karmanAM raMga na kapI zakAya evA pacaraMgI ja hoya che. vimalazrI ghara tarapha gaI ane dedA zAha dukAne AvyA. dedA zAhanA manamAM thatuM hatuM ke eka vAra sArI rIte sonuM banAvI levuM. kriyA mATe upayogamAM AvatI traNeya vanaspatio A sthaLe sahaja sulabha che. ane bIje ja divase teoe so maNa sIsuM ujajayanathI maMgAvyuM. sonuM banAvavA mATenAM sAdhane paNa moTAM karAvyAM. lagabhaga eka sAthe adhamaNa sonuM karI zakAya tevaDA. sAthosAtha keraDAnuM baLataNuM bheguM karavuM zarU karyuM. de. 8 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deddA zAha ATheka divasa pachI dedA zAha mahAjanane maLavA gayA ane rAjavaida sAthe thayelI vAtacIta jaNAvI. 114 ane mahAjananA AgevAnane ekatra karI AsapAsamAM jyAM jyAM jaLAzayanI jarUra hoya tyAM tyAM jaLAzayeA badhAvI ApavAnI peAtAnI bhAvanA jAhera karI. mahAjananA AgevAnA khUba ja khuza thayA ane mahAjane khepiyA mAkalIne tapAsa karAvI. khIjA TheTha divasamAM kayAM kayAM jaLAzayanI jarUra che te hakIkata maLI gaI, kharcanA aMdAja mukAI gayA ane lagabhaga ekse kuvA vAva AdinA svarUpe jaLAzayA baMdhAvavAnuM nakkI thayu.. mitroee ApelA aMdAja karatAM paNa vadhu dAna dedA zAhe mahAjanane aNu karyuM. vIsa hajAra sAnaiyA ane jyAM jaLAzaya thAya tyAM visAme laI zakAya evAM paththaranAM vizrAmagRhe paNa baMdhAvavAnuM nakkI karyuM". vizrAmagRhA sAdAM vicAryuM. traNa khAjI bhIMta, upara agAsI ane mukta dvAravALuM hATaDA jevuM makAna. ATha dasa mAse nirAMte visAme laI zake evI sagavaDatA. A samAcAra nagarImAM prasaratAM vAra na lAgI. leAkeA dedA zAhane vamAna yuganA deva mAnavA mAMDayA. cAre ne cauTe leke tenI ja prazaMsA karavA lAgyA. leAka mAnasa evu hAya che ke kaI dAnI, tapasvI, sattAdhArI ke jJAnI hoya ane tenI prazaMsA kare tyAre dhaNI vAra e prarAsA pAchaLa atireka chupAyA haiAya che. ane AvA ati raikA rajanuM gaja paNa karatAM hoya che. ane jo jenI prazaMsA thAya te mAnavI kItinA lapasaNuA paththara parathI lathaDe teA tenI bhAre viparIta gati thatI rahe che. kIti, dAna, dAna ke sattAnA meha mAnavI mATe viSarUpa banI jatA heAya che. dedA zAha ane vimalazrIe manamAM bhAre svaccha ane sAbUta hatAM. teo praza'sAthI phulAtA nahi ane nidAthI akaLAtA nahi. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devagiri tarapha... 115 vimalazrIe paNa peAtAnA bhavana para game te yAcaka Ave tene kaMI ne kaMI te ApavuM ja e rIte vyavasthA karI ja hatI. anAja, kApaDa, kerI, tAMbiyA vagere DhagalA baMdha rAkhavAmAM AvyA hatA ane vimazrI zrIjina maMdirethI pUjana patAvIne Ave ane pacca khANu pALavA bese tyAre yAcakAne e ghaTiyA paMta kaI ne kaI dAna ApavuM evo peAtAnA svAmI sAthe vicArIne niNaeNya lIdheA hatA. Ama AvA prasaMge dAna karavuM e ja sa zreSTha zubhakAya che. tema samajIne dedA zAha paNa patnIne khUba ja preraNA ApyA karatA. ane dedA zAhe suvarNa banAvavu zarU karyuM. rAja adhamaNu sAnu . ane sAbu rAkhavA mATe karelA bhUgarbha gRhamAM te setuM saMbhALapUrNAMka mUkI devAmAM AvatuM. dukAna cAlyA karatI. dedA zAha satyavAdI, prArmANaka ane sadAcArI che e vAta kevaLa vidyApura nagarImAM ja nahi, AsapAsanA pradezAmAM paNa prasArita thaI hatI. ethI dedA zeThane tyAM thrInAM ghaNAM ThAma AvatAM ane dedA zeTha ucita bhAva ApIne sASatA, vepArInI sAcI jAherAta tenI pramANikatA ane pratiSThA che, dedA zAhane tyAMthI mAla levA ke tyAM mAla ApavA temAM kAI ne paNa chetarAvavAne saMzaya rahetA nahi. Ama ghIne vepAra sArI rIte vikasyA. vimalathI divase divase rUpa yauvana ane gAMbhIya* vaDe vadhu ne vadhu khIlavA mAMDI. je nArInA rUpayauvana para mAtRtvanI chAyA prasare che, te nArI divase divase anizva suMdarI banatI jAya che. trIjo hinA pUrA thaye. A daramiyAna te be vAra mahArANI pAse paNa jaI AvI hatI ane dedA zAha te dara seAmavAre rAja bhavanamAM jatA hatA. te mATe bhAge divasanA prathama prahare ja jatA ane mahArAjA sAthe evaDI vAteA karI dukAne cAhyA jatA. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 'dA zAha vimalazrI sagarbhA thaI te jANIne tene harSa na thAya ? mahArANI e vimalazrInI sArasaMbhALa rAkhavA pitAnI eka anubhavI vRddha dAsIne paNa mokalI dIdhI. - pAMcamA beThA tyAre te vimalazrInA rUpanuM teja seLe kaLAe khIlelA cadra mAphaka ujajavaLa ane AMkhane ThAre evuM snigdha banI gayuM hatuM. dedA zAhe se maNathI paNa vadhAre suvarNa banAvI nAkhyuM hatuM. Ama sAra e ja thaI gayA pachI teoe AvI rahelA cemAsA tarapha daSTi karIne visAmo lIdho. dAna ApavAno krama vimalazrIe ane dedA zAhe barAbara jALavI rAkhyo hate. ane eka divasa sAMje vALu karavA AvyA tyAre dedA zAhe patnIne kahyuM : "vimala, parama divase mAre devaMgari javuM paDaze.' devagiri ? " hA devI, bahu majAnuM tIrthasthaLa che. pAdaramAM ja suMdara nAno parvata che. tyAMthI Aje ja vAvaDa maLyA che ke mahAtmA zrI. siddha nAgAne tyAM padhAryA che ane thoDA divasa rokAIne teo himAlaya tarapha javAnA che." "vAha, paNa Apane A samAcAra koNe ApyA ?' "devagirithI khAsa eka khepiyo Avyo hato. prathama te nAMdurI gayo hato ane tyAMthI sIdho ahIM Avelo." te pachI ene ghera na lAvyA ?" kevI rIte lAvuM ? meM ghaNe Agraha karyo hato paraMtu te mahAmAnA koI kArya mATe dakSiNa bhAratamAM javAnuM che. e to mane saMdezA ApIne tarata vidAya ja thaye. bahu Agraha karyo chatAM teNe ghera AvavAnuM na mAnyuM. meM tene pravAsa kharcamAM vadhe na Ave eTale parANe se sonaiyA ApyA." Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devagiri tarapha.. I sAruM karyuM...paNa devagiri jatAM divaso keTalA thAya ?" "sAtathI ATha divasa thAya. huM eka azva ne eka mANasane laIne ja jaIza. Ama to devagiri sAruM evuM nagara che. mAre vicAra che ke be eka maNa senuM sAthe rAkhuM." to pachI ekAda ratha bhADe laI lyo. ane je mANasa rAkhe te cekiyAta jevo rAkhaje pravAsamAM....." pravAsamAM koI prakAranI muzkelI nahIM paDe. vaLI devagiri pahoMcyA pachI kadAca dasa paMdara divasanuM rokANa tyAM thaI jAya." te to Apane pAchA pharatAM ekAda mahine saheje thaI javAno. hA devI, vakhate vadhAre divase thAya evuM jaNAze to huM tarata saMdeza mokalIza. paNa tAre vaidarAjanI sUcanA jarAye vIsaravAnI nathI.' vimalazrI svAmI sAme joIne AchuM hasI. bIje divase savAre dedA zAha rAjabhavanamAM gayo tyAre teNe sAmAnya svarUpe devagiri javAnI vAta kahI. mahArAjAe tarata rAjane ratha rAjanA be cekiyAte mokalavAnI vAta karI ene dedA zAhane svIkAravI paDI. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 13 muM : : mahAtmAnuM milana ? vagirI nagarIne raste kaMIka pahADI ane nadIovALA hato, paraMtu dedA zAha cha divase madhyAddana samaye lagabhaga gAmanA pAdaramAM pahoMcI gayA. nagarI samRddha ane sahAmaNuM hatI. dedA zAha jenenI eka pAMthazALAmAM utaryA. pAMthazALAnA munIme be oraDA kADhI ApyA. dedA zAhe munImane kahIne sAthe AvelA ekiyAte, rathacAlaka, nokarane mATe jamavAnI vyavasthA karI. pitAne Aja ekAsaNuM hatuM eTale teoe mArgamAM ja sAthenuM bhAtuM vAparI lIdheluM. ukALelA pANIne mAri sAthe hato ane temAM paNa hatuM. A rIte saghaLI vyavasthA karI, vastro badalAvI, jaLapAna patAvI lIdhuM ane pachI dedA zAha munIma pAse gayA. sunIme be hAtha joDI namana karyA. dedA zAhe vaLatA namana karI pUchayuM : "gAmanA pAdaramAM eka AMbAvADI che te kayAM AvI ? " AMbAvADI to che. paNa eka kesa dUra che. kaMI kAma hoya te jaNAve. AMbAvADIno mALI mAro paricita che." munIme kahyuM. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAbhAnuM milana ! 119 khAsa keI kAma nathI. mAre tyAM javuM che. ahIMthI koI DamaNI ke evuM maLaze?" hA zeThajI. Apane jyAM rahevuM ? kyAMthI AvavuM thayuM ane kaI tarapha javAnuM che ?" munIme prazna karyo. huM vidyApura nagarIne rahevAsI chuM. mAruM nAma che dedA zAha, ane huM A nagarImAM ja kAme Avyo chuM.' vidyApuravALA dedA zAha Apa pite ? are ame to ApanI prazaMsA ghaNI vAra sAMbhaLI che. ApanA darzanathI Aja ame dhanya banyAM. A te meM mAtra dharmazALAnA niyama khAtara pUchayuM hatuM. Apane AMbAvADIe javuM hoya te huM vAhana maMgAvI dauM chuM." munIma jANe bhAre harSamAM AvI gayo hato. thoDI vAra pachI eka DamaNuM AvI gaI ane dedA zAha AMbAvADIe javA vidAya thayA. sUrya astAcaLa tarapha prayANa karI rahyo hato. DamaNuM jANe tAlabaddha gatie cAlI rahI hatI. dedA zAhanA manamAM hatuM ke, mahAtmA nAgArjuna maLI jAya to ghaNuM uttama! emanI kRpAthI huM Aja pAMcamAM pUchAI rahyo chuM. je teoe mArA para kRpA na karI hatI te Aja mArI ne vimalazrInI koNa jANe zI ye dazA heta ?" AvA vicAromAM ne vicAramAM DamaNI AMbAvADayAmAM AvI pahoMcI ane hAMkanAre vacherA jevA nAnA dekhAtA ane Ubho rAkhyo. dedA zeThe cAre tarapha joyuM. AMbAvADiyuM ati sahAmaNuM hatuM. dedA zeTha haLavethI nIce utaryA tyAM AMbAvADiyAne mAlika deDa AvI pahoMcyo ane be hAtha joDI bolyo : "padhAre zeThajI, zI AjJA che ?" "A AMbAvADiyAmAM koI mahAtmA padhAryA che ?" "hA zeThajI, teo sAme dekhAtI kuTiramAM birAje che." Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 * teo ekalA che ke sAthe kAI..? ' ' nA hai nA ekalA DarAma che.' * emanA darzIte javuM che.' kahI zeThe DamaNIvALAne kahyuM ; dA sAhe 'bhAI tu ATalAmAM ja raheje. huM thoDI vAramAM ja pAchA AvuM chuM.' maNIvALAe ' jevI AjJA ' ema kahIne DamaNInA ane ' cheDayo. dedA zAha mALIe batAvelI kuTira tarapha cAlavA mAMDayA. dazeka kama gayA pachI teoe mALI sAme joI ne kahyuM : * mALI, A gADIvALAne bheAjana maLI zakaze ?' ' . hA zeThajI......' * teA tuM emane jamADI leje ane gheADA mATe paNa jogANu vagere Apaje. le A paisA.' kahI dedA zeThe aMgarakhAnAM gajavAmAMthI eka raukhamudrA kADhIne mALI tarapha pheMkI. tyAra pachI te cAlavA mAMDayA. raukhamudrA joIne mALI teA khuza thaI gayA. katyAM khecAra trAMbIA te kacAM rUpAnANuM ! dedA zAha kuTiranI sAme pahoMcyA. cAra pAMca AmravRkSonA jhUMDa vacce A sAdI ne nAnakaDI kuTira bhAre raLiyAmaNI lAgatI hatI. sUryAsta thaI rahyo hate. sAyaMgAna gAtAM 5 khIe peAtAnA mALe ekatra thai rahyAM hatAM. jANe samagra sine zrama sahIne mIThA vizrAma levA na AvI rahyAM hoya ! kreTirane kAI prakAranuM bAraNuM hatuM nahi. dedA zAha prasanna bhAve ane ullAsita huye kuTiranI nAnI esarImAM gayA, sAme ja kuTiranA mukhya khaMDa hateA. temAM eka mRgacama para siddha nAgArjuna tAlapatra para kAika lakhI rahyA hatA. dedA zAhe aMdara dAkhala thaI ghaNA ja ha bharyA svare kahyuM: Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAtmAnu' milana ! 121 mahAtmananA caraNa kamaLamAM dAsAnudAsanA trividha nama:skAra' Ama kahIne teo dharatI para mastaka namAvIne DhaLI paDayA. siddha nAgArjune dedA zAha tarapha jotAM ja vAtsalyabharyA svare kahyuM : * Ava deA. dareka vAte kuzaLa che ne? deA zAhe mahAtmAnA caraNa para hAtha mUkI prasanna hRdaye kahyuM : ' ApanI kRpAthI dareka vAte kuzaLa chuM. Apa ahI' AvyAne sadezA maLyA ke tarata huM vidyApurathI nIkaLI gayA hatA. kRpALu, kahe: ApanI tabiyata tA sArI che ne ? yAtrAmAM Apa kaI tarapha DuzA te te huM jANI zakaye! nathI. nahi teA evA keAI tI sthAne avazya darzana karavA Avata.' : ( sAdhune dehanA du:khanI koI ciMtA rahetI nathI...vaLI enI sAme rAga ke vipatti zuM meLavavA Ave? huM svastha ane kuzaLa chuM. paNa tuM vidyApurathI Avye te kema banyuM ? zuM nAMdurIne cheDayuM che ? ' . ' hA, mahAtmana, Ape ApelI rIte pramANe me' suvaNa banAva vAnA prAraMbha karyAM hatA. pariNAme nAMdurI narezane mArA pratye sa'zaya jAgyA. huM eka garIba mAnavI ATaluM dhana kayAMthI meLavate haIza, e saMzayanA kAraNe mArA para e navI vipatti AvI paDI.' Ama rahIne dedA zAhe nAMdurIne kevI rIte tyAga kayeryAM ane vidyApura kevI rIte pahoMcyA sthaMbhana...pArzvanAtha bhagavaMtanI yAtrA vagere sarva vAta TUMkamAM kahI saMbhaLAvI. ' AkhI vAta sAMbhaLyA pachI mahAtmA nAgArjune kahyuM dedA zAha, jIvanamAM je kaMI bane che te ApaNA sArAM mAAM karmAMnAM phaLa rUpa hoya che, tuM AkarI kaseATImAMthI pAra utaryAM ane satyane vaLagI rahyo te ja tArA zubha kamermAMnAM udayanu' cihna che. vidyApurImAM phAvI tA gayuM che ne ?' Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 deda zAha mahAtmana, rAjAne bhAva sAre che ane nagarInAM mANasa paNa nirupadravI che. vaLI ApanI AjJA mujaba ane ApanA upadezane najara sAme rAkhIne huM senAnA raMgamAM sapaDAyo nathI, tema vaibhava vilAsane sukhanA sAdhana mAnI zakyo nathI. senuM banAvyA karuM chuM. vidyApuramAM traNeya vanaspati puSkaLa che. eTale ghaNI saraLatA paDe che. te suvarNa maTe bhAge huM zubha mAge vyaya karyo karuM chuM. puNyAge gharavALI paNa suzIla, saMskArI ane dharmapriya maLI che." mahAtmAe dedA zAhanA mAthA para hAtha mUkIne kahyuM : "vatsa, huM parama divase ahIMthI cAlyA javAno chuM. have to cheka himagiri javAnuM che. kadAca tyAM be traNa varSa thAya athavA koI AzramamAM kAyama mATe rahI jauM, manamAM tane ekavAra joI levAnI bhAvanA hatI eTale meM ahIMthI eka khepiye pAThavela. mane khAtarI ja hatI ke tuM AvavAne." " zuM Apa A uMmare himAlaya..." vacce ja madhura hAsya sahita mahAtmA belyA : "dedA, saMsArane aMcaLo dUra karI vairAgyane Azraya lenAra sAdhune uMmarano koI hisAba hoto nathI. e to je divase bhagavAM dhAraNa kare che te ja divase samajI jato hoya ke A kAyA koInI thaI nathI ne keAInI thavAnI nathI. saMsAranA dareka prANIoe potAnA AyuSyakarma pUrAM thaye A kAyA game te paLe choDavAnI che. jIvanI IcchA na hoya, mamatvane eka virATa khaTako hoya ane kAyAne jALavavA mATe keTiTi upAya karI cUkI hoya te paNa je mAruM nathI te mAruM kevI rIte rahe? sarva zAstra vettAoe A satyamAM kyAMya matabheda Ubho nathI karyo. vaLI vartamAna janmanuM to je kartavya hoya te karI chUTayA pachI AvatA janmanI paNa kaMIka taiyArI karavI joIe ne ? A zabdo sAMbhaLI ne dedA zAhanAM netra palava sajaLa banI Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 mahAtmAnuM milana ! gayAM. teNe kaMIka bhInA svare kahyuM : "kRpALu, dezamAM rahIne zuM AvatA janama aMgeno koI puruSArtha...?" vacce ja mahAtmAe kahyuM : "badhuM thaI zake che. paNa sAdhu to jyAM jAya tyAM tene deza ja che. mArA pratyeno tAre bhaktibhAva tane mahAviSTa karI mUke te huM samajuM chuM. paNa mAre vicAra have judo ja che. jJAna, vijJAna, kalA, sAhitya, kAvya vagere kaI cirakAlina che ja nahi. vaLI himagirinI yAtrA karIne huM sIdho triviTapa javAne chuM. tyAM eka zailaguhA AvelI che. A guhAmAM jJAnArAdhananI apUrva sagavaDatA che. tuM te jaina che eTale tene khyAla haze ke jaina darzananA eka mahAjJAnI AcArya bhagavaMta zrI bhadrabAhu svAmI thaI gayA hatA ! hA. jeo samartha hatA ane nepAlathI AgaLa kyAMka rahetA hatA. amArA eka mahA puruSa bhagavAna sthULabhadrajI tyAM pUrvanuM jJAna levA gayA hatA.' basa eja mahApuruSe eka zaila guhAmAM jJAnArAdhanane eka mahAmaMDapa racyo che. emanI paraMparAnA have mAtra cAra ja tivaye tyAM birAje che ane tattvajJAnanAM amRtanuM pAna karIne virakta dazAmAM rahe che. mArI bhAvanA teo pAse jaIne rahevAnI che ane jana darzananAM mahAna tatva jJAnane haiyAmAM pacAvavuM che. dedA, mane samajAyuM che ke saMsAranuM keIpaNa jJAna ke vijJAna, koIpaNa camatkAra ke sajana jana taravajJAnanI haroLamAM mUkI zakAya tema nathI. to pachI AyuSyane aMtima cheDe zA mATe tyAM na leMpavo !" dedA zAha zuM bole ? be ghaDI mauna chavAyuM. tyAra pachI dedA zAhe kahyuM : " gurudeva mArI eka bhAvanA che." nAdurI pradezamAM Apa jyAM rahetA hatA tyAM eka dharmazALA, maMdira ane bhajanagRha banAvuM..." Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 mahAtmAe dedA zAhanA vAMsA para dhambe ' nahi meTA, evA smaraNeAnA vanamAM jaIza nahi. sthaLa che ke tyAM kAI yAtrALu Ave nahi e te| thaI jaze. tu tAre tIrthasthAneAmAM bhAjanagRhA yAtrikone lAbha maLe.' vAta vAtamAM rAtrinA prathama prahara pUrA thavA AvyeA hatA. dedA zAhe vidAya lIdhI. deddA zAha mArIne kahyuM : vaLI te evu Ape!Apa naSTa banAvaje jethI : bIje divase caityadarzIna, snAna zrIjinapUjana Adi kAryA patAvIne dedA zAha mahAtmA nAgAnane maLavA AvyA. khUkhavAtA karI, vividha kAryo a Mge mArgadarzana lIdhuM. sAMjanuM vALu paNa mALIne kahIne tyAM ja karyuM ane rAte pAtAnA utAre pAchA pharyAM. jatI vakhate mahAtmAe kahyuM, * dedA zAha, zubha kAryamAM jarAye vilaMba na karate. huM teA AvatIkAle vahelI savAre cAhyA jaiza eTale dhamamAM aTala raheje; tArI sAdAI eja tArA zaNagAra che. AvatI kAle vahelI savAre tu AMTA na khAIza.' dedA zAhe sajaLa nayane AmaNImAM besI gayA hatA. mahAtmA nAgAnane pazu dedA zAhane maLyA pachI pUratA sateSa thayeA hateA ke teee supAtranA hAthamAM peAtAnI suvaNlRsiddhi sAMpI che. ane vahelI savAre siddha nAgArjuna bhagavaMtanuM smaraNa karIne kuTiramAMthI bahAra nIkaLyA. mALI tyAM ja UbhA hatA; mALIe sASTAMga davata karyAM ane prazna karyo : ' bhagavata, have ApanA danane yAga kayAre maLaze ? ' bhAI, sAdhune kAI barAse! naha. himAlayathI yAtrAe jauM chu. tu bhagavAnane bhUlIza nahIM.' dahI mahAtmA AgaLa vadhyA. AMbAvADiyAnA dvAra pAme AvatAM ja dedA zAhanI DamI AvatI dekhANI. * Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAtmAnuM milana 125 mahAtmA UbhA rahI gayA... mALI paNa DemaNI sAme jotA UbhA rahI gayA. ceDIja paLAmAM DamaNI AvI pahoMcI. dedA zAha jhaDapathI utarIne utAvaLI gatie jhAMpA pAse pahoMcyA kaI paNa melyA vagara te mahAtmAnAM caraNamAM DhaLI paDayo. mahAtmAe tene premathI UbhA karyAM ane haiyA sarasA dabAvyA. kahyuM:"meTA,meM te tane nA pADI hatI ne !' ' huM samajuM` chu.... pazu jIva kema mAne? have te ApanAM darzananI AzA kevI rIte UbhI thAya? mahAtmana Apa sukha zAtAmAM raheje. ApanA upadezanuM pAlana e ja mAruM ka bya banaze.' kahetAM kahetAM dedA zAha gaLagaLA thaI gayAM. tyAra pachI dhama mAM sthira rahevAnu` kahIne mahAtmA cAlatA thayA 'te temanI pAchaLa thoDe sudhI gayA...paNa A vRddha mahAtmAnI gata eTalI jhaDapI hatI ke baMnene zakAI javu paDayu hatuM. prAta kALanA samaya hateA... uSA darzanane gheADI vAra hatI ane mahAtmA dRSTi maryAdAthI dUra thayA tyAre dedA zAha ane mALI pAchA pharyAM. mALI joI zakyo ke dedA zAha peAtAnA khesanA cheDA vaDe AMsu lUchI rahyA che. 'te jhAMpA pAse AvyA. * dedA zAhe DamaNImAM eka ropyamudrAnI kethaLI rAkhI hatI te ahAra kADhIne mALI tarapha dharatAM estheA : ' bhAI, gurUdevanI ATalI prasAdI saMbhALaje. eka hajAra rUpaiyA che... tAre je kAMI lAvavu karavuM hoya te khuzIthI kharIdache.' mALI dedA zAhanA caraNamAM DhaLI paDayo. dedA zAha DamaNImAM beThA ane DakhaNI dharmazALA tarapha vidAya thaI. dedA zAha snAna pUjanathI nivRtta thaI peAtAnA utAre AvyA. gAmanA upAzrayamAM peAtAnA cAra ziSyA sAthe eka munivara birAjatA hatA ene hajI theDhA divase rAkavAnA hatA. A samAcAra dedA Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 dedA zAha zAhane Aje maMdiramAMthI prApta thayA hatA. eTale teo potAnA mANasane utAre rAkhI upAzraye javA nIkaLI gayA. upAzraya bahu dUra nahato...teo pUchatA pUchatA pahoMcI gayA, munivarane bhAvapUrvaka vaMdanA karI tyAM beThA. upAzrayanA sAme khUNe dasa bAra jaina AgevAne carcA karavA beThA hatA. ATheka jeTalA jaine mahArAja zrI sAme beThA hatA. eka zrAvaka sAme joIne mahArAjazrI kahI rahyA hatA : ApanI vAta sAcI che, upAzraya bhAre jINuM banI gayA che. saMbhava che ke AvatA mAsAmAM kadAca tUTI paDe e sivAya anya be upAya sAva nAnA hovAthI tyAM mAMDa pacAsa mANasa vyAkhyAnamAM besI zake. sAdhvIjIo mATe upAzraya sAro...paNa A upAzrayane jIrNoddhAra thAya te gAma mATe uttama che." bIjA eka zrAvake kahyuM : "Ama te A upAzraya pAyAmAMthI karavAmAM Ave evuM jene Icche che." nagaramAM ghaNA jaina parivAro evA che ke jo teo dhAre to kyAMya hAtha lAMbo karavA javuM na paDe... ame te ema ja mAnIe chIe ke zubhakAryamAM dhana koI divasa ADuM AvatuM nathI." bIje khUNe beThelA AgevAne UbhA thaI gayA hatA ane sahu muni mahArAja pAse AvyA. eka AgevAne kahyuM : "amArA sa ghapati Aje sAMje ujajyanIthI AvI pahoMcaze eTale AvatI kAle vyAkhyAna pachI ame badhA ahIM vicAraNA karazuM." munirAjazrIe mAtra prasannatA darzAvI. ane sahu namana karIne javA mAMDyA. dedA zAha paNa namana karIne bahAra AvyA. teo eTaluM jANI zakayA hatA ke upAzraya bAMdhavA mATe AvatI kAle AgevAne maLaze. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 14 muM : : dedA zAhanI bhAvanA savArane prathama prahara lagabhaga aDadhe vItI gayo hate. devagirinagarInA zrAvaka upAzrayanAM ekatra thaI cUkyA hatA. ujaja. nIthI gaI sAMje pAchA pharelA nagarazeTha paNa AvI gayA hatA. dedA zAha paNa sevApujAthI paravArIne AvyA hatA ane pote ajANyA hovAthI mahArAjazrIne bhAvapUrvaka vaMdanA karIne eka khUNAmAM besI gayA hatA. | munivarazrIe vyAkhyAnano prAraMbha navakAramaMtranI ArAdhanAthI zarU karyo. maTha ane gaMbhIra svara. vizuddha vicAra navakAramaMtranAM zabda jANe sAMbhaLanAranA prANamAM prakAza verI rahyA hatA. muni mahArAje dAnadhana upara pravacana zarU karyuM. dAna ApavAthI saMcayanI mUchano tyAga thAya che ane dAna ApanAranA karmone kSaya kevI rIte thAya che tenA be eka dAkhalA ApIne dAna e saMsArIo mATe tyAganuM eka pratIka che, aparigrahanI ArAdhanA che ane zubha karmona upArjanane eka bhavya puruSArtha che te vAta kahI. bhUtakALanA dAnezvarIone dAnathI prApta thayelAM phaLonAM dAkhalA sAthe dAnane mahimA keTalAM apara che te vAta jaNAvI. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deA zAha dedA zAha ecito sAMbhaLI rahyA hatA. temanA manamAM thatuM hatuM ke AvA upAdhyeA baMdhAvavA te bhAre puNyanuM upArjana ane che. eka teA upAzrayamAM sAdhu sa Mto padhAre, dhama ane tyAgane koSTa pracAra thAya. bhagavaMtanI vANIneA zreAtAne lAbha maLe, ghaNA bhAgyazALI AtmAo jJAna dvArA lavane tarI javAnu mULa prApta karI zake. upAzraya e te tyAga mAga nI taraNI gaNAya. Ave bhabhya upA- zraya banAvavAnI mane taka maLe te keTaluM uttama ? AvA vicArAne baLa Ape evu ja munizrInu` pravacana hatuM. pravacana pUruM thayA pachI upAzrayanA eka khUNAmAM AgevAne javA mAMDayA ane khIjA zrAvake mahArAjane namana karI karIne bahAra nIkaLavA mAMDayA. deddA zAha paNu mahArAjane vaMdanA karIne AgevAna zrAvake jyAM bhegA thayA hatA te tarapha gayA ane sAdhI ene vaMdana karIne eka tarapha esI gayA. 128 navA upAAya banAvavAnI carcAne Arbha nagarazeTha dvArA thayeA. teoe kahyuM : ' ApaNe! A upAzraya mATe bhege jaNuM banI gaye che. je sArA varasAda paDe te! mane bhaya che ke upAzraya dhakhI paDe. vaLI AvA jINu upAzrayanA aMge ApaNe koi munIvarane cAturmAMsa mATe nimatraNa ApI zakatA nathI. ApaNe gaI sAla A upAyane pharIthI karavAne vicAra karyAM hatA, paraMtu te vakhate ApaNA sadhamAM matabhede UbhA thatAM ApaNu` kA` apUrNa rahI gayuM hatuM. te vakhate A upAzrayane meTA banAvavAmAM upayeAgI thaI paDe evA Ane lAgatAM e makAna paNa maLI zake ema hatAM. AjapaNa te khate makAne ApaNane maLI zake ema che, ane jo ApaNe khaMtapU ka prayatna karIe te! cAra mahinAmAM upAzraya pUreza karI zakAya emAM koi sazaya nathI. paNa muzkelI e che ke ene kharce eTalA badhA Ave ema che ke enA kharca ne prAdha ApaNA saMgha karI zake te Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 dedA zAhanI bhAvanA zakya nathI. eTale A mATe ApaNuM saMghanA cAra cha AgevAnoe ujani, nAMdurI Adi nagaromAM phALA mATe be eka mahinA javuM paDaze." eka AgevAne vacce ja prazna karyoH "gaI sAla tame sthapati sAthe A upAzraya aMge kaMIka vAta to karI hatI. teNe kharcanuM anumAna keTaluMka ApyuM che ?' Ane A upAzrayanA pAyA para jIrNoddhAra karavo hoya te mAtra dasa hajAra rIpyamudrAono kharca Ave ane bhaLatAM makAne laI vizALa upAzraya banAvIe te lagabhaga sIttera hajArano kharca thAya. paNa meM upAzrayanI majabUtI, upAzrayanA aMdaranA bhAgamAM AvelI zrIpujanI gAdI pAse padmAvatI devInA maMdiranI racanA ane vyAkhyAna maMDapa vagere vizALa banAvavA hoya ane munI mahA. rAjAo mATenAM nivAsagRhe taiyAra karavAM hoya to lagabhaga vadhumAM vadhu eka lAkha raumudrAono kharca Ave." nagarazeThe kahyuM. ahAhA ! eka lAkha rUpiyA ! rAjAne darabAragaDha paNa dasa paMdara hajAramAM thaI jAya. ATalA rUpaiyA bhegA karatAM pAMca varasa thaI jaze. ApaNo saMgha ATale beja jhIlI zake e nathI. A karatAM be pAMca hajAra rUpaiyA kharacIne vaTAvukIne raMgarogAna karAvavA zuM khoTA ? apAsaro kAMI sAMkaDe che naIne comAsA pahelAM badhuM thaI jaze." eka vRddha zeThiyAe kahyuM. pachI te carcAne vaLAMka jude ja levAI gayo. AjanA saMjogomAM ATaluM nANuM bheguM karavuM bhAre kaThaNa che, bhavya ImArata zA mATe karavuM joIe, je bhAga nabaLo che te sudhArI levo, vATAvaMTI karAvIne pharate ghIsIne lepa karAvavo, e varasanI AvaradA maLI jaze. ne apAsaro bharyobharyo thaI jaze. A rIte vaLAMka vaLI gayAM. dedA zAha joI zakyA ke A saMgha nANuM kADhavAmAM bhAre WWW.jainelibrary.org Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19o dedA zAha nabaLAI batAvanAra che. A vicAra AvatAM ja te UbhA thayA ane bolyA: "zeThiyAo, huM eka sevaka chuM. becAra divasathI Apane atithi banyo chuM. svAbhAvika ApanI carcAmAM mane rasa paDyo ane huM paNa eka svAmI bhAI hovAthI ApanI sAthe kaMIka vAta karavA prerAyo chuM. A gAmane zrIsaMgha sAmAnya nathI, samRddha ane bhAgyavaMta che, e dhAre to A upAzrayane virATa banAvI zake che. gaI kAle meM A upAzraya barAbara joyA che. sAva jIrNa banI gayo che ane tenA para thAgaDa thIgaDa karavAmAM Ave te paNa tenI AvaradA vadhI zake ema nathI. huM A5 zrIsaMgha samakSa eka prArthanA karuM chuM ke A upAzrayanuM virATa rUpa banAvavAnI mane AjJA Apo. ane eka paNAne puNyane lAbha ApavAnI kRpA karo. huM A upAzrayanA nirmANamAM je kaMI kharca thaze te harSapUrvaka ApavA taiyAra chuM " ATaluM kahIne dedA zAha pitAnA sthAne besI gayA. samagra zrIsaMghanA AgevAne vicAramAM paDI gayA. keTalAkanA manamAM thayuM ke A taka zAsanadeve sAme cAlIne ApI che to vadhAvI levI. keTalAMkane ema paNa thayuM ke AvI mAgaNI svIkAravAthI saMghanI AbarU zuM rahe? ane eka ajANyA mAnavIne vizvAsu paNa kema karI zakAya..." Ama vividha prazno ne vicAro vacce saMghanA AgevAne gaMbhIra banI gayA hatA. eka mANase nagarazeTha sAme joIne kahyuM, "zeThajI, Apa ja mArgadarzana Apo te vadhAre ISTa che." Apa sarvanA vicAre jANyA vagara huM zuM mArgadarzana ApuM ?" nagarazeThe kahyuM. tarata pelA vRddha AgevAna UbhA thayA ane belyAH " juo bhAIo, je ajANyA zrAvake ApaNI sAme potAnI bhAvanA vyakta karI che te uttama hovA chatAM mAre kahevuM joIe ke vyakti WWW.jainelibrary.org Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidrA zAhanI bhAvanA 131 karatAM zrIsaMgha mahAna che. jo ApaNe parAyAnI mAgaNInA svIkAra karIe te ApaNA zrIsaMghanI AbarU zI rahe? zrIsaMghanA gaurava khAtara paNa ApaNe je kaMI ane te ApaNI rIte ja karavuM joI e.' A vRddha AgevAnanA vicArAne anumedana ApanArA pAMca cha sabhyA maLI gayA. eke teA UbhA thaIne kahyuM: bhAIo, sAme kAI nA mahela dekhAya eTale ApaNe ApaNA jhuMpaDA pADI nAkhavA joI e tesuyeAgya nIti na kahevAya. ane devagirinA saMdha saikAothI potAnI rIte kAma karatA ja rahyo che. enu kAI kAma aTakayuM nathI. te| pachI ApaNe je gRhasthane oLakhatA nathI, jenA ApaNune kaiAI paricaya nathI ane jenA aMge ApaNe kazuM jANatA nathI evA eka ajANyA gRhasthanI IcchAne svIkAravI te ApaNA zrIsa Mghanu dhAra apamAna gaNAya. nagarazeThajIne te| mArI prAthanA che ke pacheDI jevI sADatya kheMcavAmAM koI prakAranuM duSaNa gaNAtu nathI. dedA zeDa UbhA thayA ane sahu sAme be hAtha joDyA. dareka sabhyA dedA zeThane joI rahyA hatA. sAva sAdA ne kaIka mele veSa! mAthAnI pAghaDI gulAbI raMganI hatI, paNa tenA para melanA jANye thara jAmyA hatA. hAthamAM hIrAmANekanI ke evI bahumUlya vIMTI paNa nahAtI. gaLAmAM eka senAnI pAtaLI kaMThI hatI. te paNa khajurInA cAlu dhATanI ! kAMya veDha nahi. kaDAM nahi ane juvAniyA ! dedA zAhe kahyuM : ' mArA pUjya vaDIlA ane sAdhamika svajane, meM je bhAvanA vyakta karI che te atrenA zrIsa MghanuM apamAna karavAnI manamAM icchA rAkhIne nathI karI, huM eka zrAvaka chuM, paragAmanA rahIza huM ane ahIM cAra pAMca divasathI Avye chu. meM ApanI carcA sAMbhaLI hatI ane pUjya muni mahArAjazrInI vANI paNa sAMbhaLI hatI. mane thayuM ke mArA hAthe AvuM zubha thAya te kaMIka zubha karma bAMdhI zakuM. A sivAya mArA manamAM anya koI hetu nathI. vaLI Apa sahune khAtarI thAya eTalA khAtara e paNa < Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 dedA zAha jaNuvyuM che ke A upAzrayano tamAma kharca huM bhegavIza paraMtu upAzraya zrIsaMghane ja gaNAze. mArA nAmanI ke mArA dAnanI koI prakAranI noMdha na thAya te huM vadhAre rAjI thaIza." eka baTakabole tarata bolI UThayo; "bhAI, tamArI vAta sAcI che paNa zrIsaMgha evI rIte ajANI vyaktine saMmati ApI pitAnuM nAka hAthe karIne na kapAve." zeThajI, mAre nAmanI jarUra nathI, takhtInI jarUra nathI, kIrtinI paNa jarUra nathI. pachI zrIsaMghanI nAnapa kayAMthI jazuM? mArI to AgrahabharI prArthanA che ke mane A lAbha levA de. kharca mATe huM jarAya lebha nahi rAkhuM. eka lAkha to zuM be lAkha rUpiyA kharca thaze te huM bhogavI laIza. ane sArAmAM sArA kArIgaro rokIne se varSamAM tene vATa paNa na khare evuM kAma karAvavAnI mArI IcachA che. dedA zAhe kahyuM. cAra cha jaNA AchuM hasyA. pelo baTakabAla kaMIka vyaMgabharyA vare bolyo : "tyAre te tame apAsare sonAne paNa banAvI deze kAM ?' hA zeThiyA, huM to nAne mAnavI chuM. paNa zrIsaMgha mane udAra hRdaye rajA ApatA hoya te huM A vizALa upAzrayane sene mahAvavA paNa taiyAra chuM.' dedA zAhe zAMta bhAve kahyuM. dedA zAhanA A zabdo koIne baLavALA lAgyA te koIne phAsa jevA paNa lAgyA. sonAnA apAsaro banAvanAranA kapaDAM latA kaMI AvAM melAghelAM na hoya. tene gaLe to hIrAne kaMThe jhUlato hoya ! nagarazeThe zAMta bhAve kahyuM: "zeThajI Apa A nagarImAM keTalA divasathI padhAryA cho?" Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 dedA zAhanI bhAvanA cAra pAMca divasa thayA che." Apa konA parANa che ?" * huM te zrIsaMghane sevaka chuM. mArA eka popakArIne maLavA Avyo hato. ahIM huM zrIsaMghanI dharmazALAmAM utaryo chuM." dedA zAhe kahyuM. " ApanuM nivAsasthAna kyAM AvyuM ? ApanuM zubhanAma jaNAvaze ?" dedA zAhe evA ne evA zAMta svare kahyuM : " mULa sAta peDhIthI huM nAMdurIne vatanI chuM. paNa have huM vidyApura nagarImAM rahuM chuM. tyAM bhAre jaththAbaMdha ghIne vepAra che. mAruM nAma che de." deda ! sAMbhaLanArAonA haiyA para jANe Azvaryane paDagho. paDavyo ! nagarazeThe tarata khulAse karyo : "Apa pote ja dedA zAha ?" " hA zeThajI... badhAMe harSathI kahyuM : "are Aja to tamArI nagarI pAvana thaI gaI. zeThajI, tame upAzraya banAvo. zrIsaMghanI saMmati che. zrIsaMgha Apa samA bhAgyazALIne udAratApUrvaka upAzraya karAvavAnI maMjUrI Ape che." dedA zAhanAM nayane harSanA kAraNe sajaLa banI gayAM. teNe be hAtha joDI sahune namana karatAM kahyuM: " Apa zrIsaMghe Aja mArA upara mahAna upakAra karyo. mArA jIvatarane opa Ape. kharekhara Apa mArA mATe mahAna upakArI banyA che. huM Apano AbhAra kyA zabdomAM mAnuM ? zeThIyAo, mArI eka prArthane Ape svIkAravI paDaze." Apa zrImAnane je kahevuM hoya te mukta manathI kahe. Apane najare nathI joyA, paNa ApanI nAmanA sAMbhaLIne ame jarUra dhanya banyA chIe. pharamA." nagarazeThe kahyuM. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 kedA zAha upAzraya baMdhAvavAmAM jarAye karakasara na thavI joIe, so varSa sudhI tenI eka kAMkarI paNa na khare evuM kAma banavuM joIe, upAzraya banAvavAmAM dedA zAhanuM nAma paNa na AvavuM joIe. ane zrIsaMgha samakSa huM bolI gayo chuM te vacana nirarthaka na javuM joIe. arthAta upAzrayane sone maDhavAnI ane anumati maLavI joIe." nagarazeThe UbhA thaI dedA zAhane bAthamAM letAM kahyuM: "zeThajI, Apa nizciMta rahe, cAlo ApaNe munivara pAse jaIe ane emanI nizrAmAM jaya bolAvIe." upAzrayanA sAmenA cheDe DhALelI pATa para hajI muni mahArAja beThA hatA. temanI sAme pAMcasAta zrAvake paNa beThA hatA ane tyAM beThA beThA zrIsaMghanA AgevAnonI carcA sAMbhaLI rahyA hatA. thoDI ja paLomAM saMghanA AgevAno dedA zAha sAthe AvI pahoMcyA. sahue vidhivat namana karIne beThaka lIdhI. dedA zAhe paNa muni bhagavaMtanA caraNa speza karIne beThaka lIdhI. nagarazeThe kahyuM : "pUjyazrI, ApaNuM atithirUpe vidyApura nagarInA dedA zAha Aja pAMceka divasathI ahIM AvyA che teoe vizALa upAzraya banAvI ApavAnI zrIsaMghanI anumati mAgI che. AvA mahA dAnIne anumati ApavI e uttama che ema samajIne ame sahue Adeza ApavAne vicAra karyo che." munizrIe deda zAha sAme joIne kahyuM : "deda zAha, Apane maLavAne vega nathI banyuM paraMtu je zAsanamAM sAdhuo niSThApUrvaka pitAnAM mahAna vratonuM pAlana karatA hoya che te zAsanane zrAvaka varga ke che te amAre najaramAM rAkhavuM ja paDe che. e daSTie huM ApanA nAma ane kAryathI paricita chuM. tamArI carcA ahIM beThAM ame sAMbhaLI che. Adeza te manathI ApI ja dIdhuM che paraMtu Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidA zAhanI bhAvanA 135 niyama pramANe AvatI kAle vyAkhyAna samaye zrIsa Mgha maLaze tyAre nagarazeThajI Adeza Apaze.' * kRpALu, upAzraya seAnAnAM pAtro vaDe maDhavAnI mArI bhAvanA sAkAra ane e rIte mane Adeza maLavA joI e.' dedA zAhe kahyuM. * ApanI bhAvanA sarvAMttama che. paraMtu sAdhuee te peAtAnA tratA ane vyavahAra dharmanA vicAra karavA joI e. kacana ane kAminInAM tyAgIe sAnAnA upAzrayamAM eka paLa mATe paNa zAlI zake kharA ? je vastunA tyAga karyAM hAya tene sparzI zuM vrata bhaMga na kare ? vaLI vyavahArika rIte upAzrayane seAnAnA pAtro vaDe maDhAvIe to lUTa, ceArI ne kAItuM mana bagaDe evA bhaya satata rahyA kare. te sivAya anya dhI enA prANamAM IrSAnA bhAva paNa jAge; eTale suvaNa thI maDhavAnI vAta barAbara nathI, dedA zeTha, upAzrayanI racanA te chellA keTalAka saikAethI thaI che. sAdhu, tyAgI, muni ke evA nirUpadravI AtmAe te| vana-upavanamAM pathA rahe. Ata sAdhvIjI mahArAjAnAM vrata, tapa jaLavAya e hetu lakSamAM rAkhIne ja upArAmAgAranI racanA pUrve thaI hovI joIe ane upAzraye meTe bhAge dharmArAdhananA hetu nimitte mAtra sa MsArIe mATe yeAjAyA che. eTale Apa evA Agraha rAkhyA sivAya upAzraya banAvaze te te dharmAM karaNInuM ane sAdhu sa MtAnA virAmanu pratika banaze.' 8 bhagavata, mArA A graha pAchaLa khIjI' eka kAraNa che.' kahA.' huM samajaNA thaye tyArathI asatya khelatA nathI, je huM matsyeA chuM te pramANe upAzrayamAM sAnAne upayeAga na karuM te| mane mithyAvacanane doSa lAge; Ape je bhayasthAna batAvyAM che te huM kharAkhara samaju chuM. te Apa mane evA mA batAve ke jethI L Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 kaiA zAha huM mithyA. vacatI na khatuM ane Apa kahA che te rItaneA upAzraya banAvI zakuM.' dedA zAhe kahyuM. badhA vicAramAM paDI gayA. gheADI paLeA pachI munizrIe kahyu` : * dedA zeTha ApanI bhAvanA sava anukaraNIya che. Apane nAma mATe kIti ke evA kAI meha nathI te nAnIsUnI vAta nathI, paN mane eka madhyama mArga sUjhe che. A upAzrayamAM pUjya zrI pUjatI gAdI che ane tenI jamaNI tarapha zrI padmAvatI devInuM nAnuM maMdira che. Apa upAzrayamAM zrI padmAvatI devInA maMdirane jarUra seAnA vaDe maDhAvI zakA che. ema thavAthI Apa methyu mithyA nahi thAya ane upAzrayane Adaza jaLavAI raheze.' A mAga sahune besI gayeA. tyAra pachI hraSa, AnaMda ane ulllAsapUrvaka sahu UbhA thayA. * e ahAra nIkaLyA pachI nagarazeThe dedA zAhane kahyuM : have mArA para eka kRpA karo. Apa dharmazALAmAM raheA zrIsadha mATe bhAre zaramAvAtuM gaNAya. ApanI sAthe huM AvuM chuM. tyAMthI Apane je kaMI sarasAmAna hoya te vAsamAM laI AvIe. nagarazeThanI bhAvanAnA anAdara kema thaI zake ? dedA zAha, te amArA ema ja thayu. bIje divase vyAkhyA vakhate AkhA upAzraya cikakAra bharAI gayeA. kAraNa ke A vAta chAnI rahI zakI nahotI, tethI strI puruSA vagere ghaNA AvyA hatA. dhama zALAe mArA atithi mahArAja sAhebe mAMgalika kahIne sAdAIthI jIvavAmAM keTale lAbha che ane citta parigrahamAM khUMcatuM nathI te vAta potAnI zailImAM jaNAvI ane dedA zAhanA dAkhalA ApatAM kahyuM : * vidyApura nagarInA Avaratna zrI, deza zAha Aja A nagarInA zrIsaMdhanA pANA ' Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 dedA zAhanI bhAvanA banyA che. teonuM nAma to tame sAMbhaLyuM haze. teo dAna bhAvanAne jANe varelA che. nAma ke kItine jarAye meha rAkhyA vagara teo dAna ApatA ja rahe che. tame teonI sAdAI joIne Azcarya pAmI jazo. aMga upara eka vANiyAne zobhe evAM sAdAM vastro ane eka pAtaLI senAnI kaMThI sivAya kazuM dhAraNa karatA nathI. huM gaIkAle ja jANI zako chuM ke teo mAtra sAdA che ema nathI paNa mithyA vacana kadI belatA nathI. eka suzrAvakanAM saghaLAM lakSaNe temanA vadana para aMkita thayelAM che. AvA nirAbhimAnI zrAvaka kaMI vRddha nathI paNa pAMtrIseka varasano juvAna che. ane parigrahano jItanAra che. teoe A nagarImAM eka bhavya upAzraya baMdhAvavAnuM manathI nakkI karyuM che. A aMge saghaLI mAhitI Apaze." pravacana pUruM thayA pachI nagarazeThe ane bIjA AgevAnoe upAzrayanA nirmANa aMgenI mAhitI ApI ane tyAra pachI sahue harSollAsapUrvaka zrI dedA zAhanI bhAvanAne vadhAvI lIdhI. dedA zAhe UbhA thaI sakaLa saMghane namana karyA, tyAra pachI mahArAjazrInAM caraNa kamaLamAM mastaka mUkI kahyuM: " kRpALu, huM Aja dhanya banI gayo." mahArAjazrIe sUryamaMtrathI siddha karele vAsakSepa deda zAhanA mastaka para mUkyo. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 15 su: * < gararoDhanA bhavana para AvyA pachI bhojanAdithI nivRtta thaI te dedAzAe kahyuM : Aja rAte zilpazAstrI Avaze ne ? ' * aa zeThajI, pelA m'ne makAne paNa maLI jaze, paraMtu A ceomAsA pahelAM upAzraya kevI rIte thaze?' mane paNa e prazna satAve che. chatAM ApaNe kA nA prAraMbha karavA joIe. ane AvatI kAle mArA taraphathI zrI. saMdhane jamaNuvAra karavAnA che.' AvatI kAle ja ? ' ' hA. kAraNa ke mArAthI vadhAre rokAI zakAya evA sa`yegA nathI ane bIjuM kAma Aja dhyAna pachI patAvavAnu che.' < pharamAve..' * > A nagarImAM seAnAne bhAva zuM che ? . : rAjAnI bhAvanA vecavA jaIe te sADAbArane jaIe te! teranA bhAva paDe.' ' tAle jAya ane levA tyAre te ujjayanI karatAM kaMIka bhAva UMcA lAge che.' Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha kalAke pheka nagaro ja laI rAjAnI bhAvanA hA zeThajI, aDadho Take bhAva UMce ja rahe che. kAraNa ke amAre tyAM tenuM ujajanithI ja Ave che. sonAnA bhAvanuM kema pUchavuM paDayuM ?" mAre thoDuMka vecavuM che...' keTaluMka che...?' be maNanA Azare. sAthe ja laIne ja Avyo hato. be maNa sonuM ! nagarazeTha to camakI ja gayA. je mANasa be maNa senuM sAthe pheravato hoya tenA gharamAM keTaluM saMgharAyuM haze? nagarazeTha kahyuM: 'ApanuM sonuM veMcAI jaze. mAruM hATa paNa sonA cAMdInA vepAranuM che ane bIjA paNa dasa bAra jhaverIe senAcAMdIno vepAra kare che. ApaNe ghaDIka ArAma laIne jaIzuM tyAre sonuM letA jaIzuM. tyAM gayA pachI vepArIone belAvazuM. hamaNAM sonAnI kaMIka achata che. eTale Ajane Aja veMcAI jaze." te AvatI kAlanA zrIsaMgha jamaNa mATenI vyavasthA kevI rIte karazuM ? huM to ahIMne sAva aja chuM eTale A badhuM kAma Ape ja levuM paDaze." "ApaNuM saMghamAM laluzA bhAre hoMziyAra che. jamaNavAranA kAmamAM to tene jeTe nahi maLe. ahIM sAMjanA jamaNane rivAja che " nagarazeThe kahyuM. "bhale. amAre tyAM paNa saMdha ke nakArazInuM jamaNa divasanA trIjA prahara pachI ja thAya che. saMbhALa eTalI rAkhavI paDe che ke sUryAsta pahelAM rasoDuM sameTAI javuM joIe." barAbara che.. amAre tyAM paNa temaja che. have miSTAna zuM banAvazu?" uttamamAM uttama miSTAna banAvIe. jamaNavAramAM jarAye lebha nathI rAkhavo. ApaNe nekArazI jamADIe to ?" Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 dedA zAha - "huM paNa eja kahevAno hato. mAtra dasa ghara digaMbaronAM che. e leke saMpa rAkhe che." to pachI nakArazI ja kare. e mATe je vidhi hoya te karavAmAM mane kaI vAMdho nathI." Aja rAte thALI pITavI paDaze. te thaI jaze. vidhimAM te nagarazeThanI AjJA levI joIe. e Apane maLI gaI che. jamaNa vakhate nagarazeThane eka pAghaDI ne savA rUpiyo zrIphaLa sAthe cAMdale karIne ApavAno. zrIsaMgha taraphathI paNa Apane pAghaDI baMdhAvavAmAM Avaze, ane cAMdalo karavAmAM Avaze. nakArazImAM nAnAM moTAM keTalAM mANaso jamaze ?" Ama te pAMcasene sItterano samudAya che. ApaNe rasoI se mANasanI vadhAre karAvavI paDe che. derAsaranA pUjArI, mALI, vasavAyAM vagerene prasAdI rUpe thALIo ApavI paDaze. "barAbara che. to Apa eka hajAra rUpiyA rokaDA magAvI rAkhaje. dareka jamanArAone cAMdalo karIne prabhAvanA rUpe eka eka rUpiyA ApavAnI mArI bhAvanA che." dedA zAhe kahyuM. "ati nahi kahevAya ! e karatAM eka eka thALI ApIe. rUpiyAnI cAra pAMca maLaze." nagarazeThe kahyuM. ApavAmAM vaLI labha zA mATe ! badhAM vasavAyA je saMghanA hoya te sarvane prabhAvanA ApavAnI che." deda zAhe kahyuM. pachI vAtamAM vizrAmane samaya rahyo nahi. jaLapAna karIne baMne pagapALA nagarazeThanI peDhI tarapha gayA. kAraNa ke dedA zAha moTe bhAge pazuovALA vAhanamAM besatA nahotA. mArgamAM dedA zAhe joyuM devagirinAM loke taMdurasta ane sukhI dekhAya che. bALake paNa cakhAM ane masta dekhAya che. strIo tarapha najara karavAnI de zAhane Teva nahotI. ane baMne nagarazeThanI be bAraNAvALI Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAnI bhAvanA 14 vizALa dekhAtI peDhI para pahoMcyA. nagarazeThanA baMne dIkarAoe peDhInuM kAma saMbhALI lIdhuM hatuM. baMnene paraNAvyA hatA ane baMne saMskArI temaja mAtR pitR bhakta hatA. nagarazeThe ghaNuM ja Adara sahita dedA zeThane potAnI bAjumAM gAdI para besADayA. tyAra pachI be mANasone ghera senAnA be kothaLA lAvavA ravAnA karyA ane potAnA moTA dIkarAne ATha dasa cekasI. one bolAvavA mokalyA. eka vAtarane lalukAkAnA ghera ravAnA . lagabhaga ekAda ghaTikA pachI vepArIo AvI gayA. tyAM to senAnI lagaDIovALI maNamaNanI be kothaLIo paNa AvI gaI. bhAvatAlanI vAta zarU thaI. eka DhALiye kADhIne tene kasa kADhavo zarU thaze. tenuM nirbheLa hatuM. AvuM sonuM to bhAgye ja prApta thAya. se TacanuM senuM. sADA bArane pAMca DhiMgalAnA bhAve sonuM veMcAI gayuM. adhamaNa senuM nagarazeThe rAkhyuM. deDhamaNa sonuM anya vepArIo laI gayA. badhA vepArIonA gayA pachI dedA zeThe kahyuM : "nANAM tamAre tyAM jamA rAkhaje. mAre kaMI jarUra nathI. Azare betAlIza hajAra Avaze. cAlIza hajAra upAzrayanA khAte jamA karaje. bAkInAmAM jamaNuM vagere patI jaze.' tyAM to lalukAkA AvyA. sATha varasane khaDatala puruSa, dubaLI kAyA paNa moDhA para teja ghaNuM...temaNe tera varasanI vaye cothAvatanI bAdhA lIdhI. ane khAdhe pIdhe sukhI hatA. pite koI prakArane dhaMdho karatA nahi. be moTA bhAI dhaMdho karatA. baMne paraNelA hatA. nagarazeThe lalla zAhane AradapUrvaka besADayA. pachI teoe dedAno zAhano paricaya Apyo ane AvatI kAle nakArazInA jamaNanI vAta karI. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 dedA zAha lalla zAhe dedA zeTha sAme joIne kahyuM : "zeThIyA, tamArAM vakhANa to khUba sAMbhaLyAM che. pUrvanI punyAIne A sadupayoga viralA ja karatA hoya che bolo zeThIyA AvatI kAlanI nokArazImAM zuM zuM banAvavuM che? amAre tyAM te moTe bhAge sukhaDI ne seva, gAMThIyA ne taLyA cUramAnA lADavA, zIrA ne maga A pramANe thatuM hoya che. dALa bhAta paNa kharA. AvatI kAle tIthi nathI eTale lIluM zAka paNa thaI zakaze.' zeThajI, mAre vicAra te je uttama hoya te banAvavAnuM che." uttama to maganI dALane zIre gaNAya che." to te banAve. sAthe be zAka, kulavaDAM, pApaDa, caTaNI, maganI dALa, bhAta, kaDhI." dedA zeTha vAkaya pUruM kare te pahelAM ja nagarazeTha bolI UThayA : "A te ghaNuM sarasa thaI paDaze." pachI lalla zAha sAme joIne kahyuM : "lallubhAI, A badhI sAmagrI taiyAra thaI zakaze?" tamAre kazI ciMtA na karavI. maganI dALa vATavA mATe huM paMdara golaNane kahI daIza... kAchIyAone atyAre ja kahI daIza ke lIlAM zAka savAranAM ApI jAya...kArelAM ane keLu gavAranAM be zAka sarasa thaze. maganI lacakA dALa, sArA mAyalA cokhA ane kaDhI. AmAM ka vakhata lAge tema hato. ApaNe chaso mANasonI rasAI karavI paDaze." dedA zeThe kahyuM : "kAkA, Apane je yogya lAge te karavAnuM kharcamAM koI prakArane khaTo lobha nahi karavAne. mAre sahu sAdhamI bhAIone ullAsa ane premathI jamADavA che eTale paisA karatAM mArA mana sAme jeje. rasoI te keTalA mANasonI karavI e tamAre viSaya che paNa mane lAge che ke so base mANasanI rasoI vadhAre Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAnI bhAvanA 143 thAya to kaMI khoTuM nathI. huM samajuM chuM ke vasavAyo varga kadI saMtoSa nathI pAmate paNa ApaNe tene dharavI devA che. vaLI rAjanA karmacArIo, saMghanA AgevAne, rAjA, cokiyAto keTavALa, anya dharmanA AgevAno ane ahIM keI akhADA ke anya dharmIo, saMtamahaMta vagerene tyAM ApaNe porasaNA paNa mokalavAnAM che. lalla zAhe dedA zAhanA khabhA para hAtha mUkIne kahyuM: "zeThIyA, have tuM jeje kAlane jamaNavAra. tAruM mana huM samajI gayo chuM. paNa eka prazna naDe che..." * belo..." * magano zIro kAMI zekyA vagara rAtavAsI rAkhI mUke te deSa Ubho thAya." barAbara che... paNa ApaNe vasavAyA ke evA vargane je zIre ApavAnuM che te zekAvIne ja Apo. dedA zAhe kahyuM. nagarazeTha te dedA zAhanuM udAra dila joIne bhAre prabhAvita banI gayA hatA. teoe tarata pAMca rUpiyAnI eka thelI lalu zAhane ApatAM kahyuM : "A pAMcase che. sahune rokaDA cUkavavAnA che. vaLI kAle saMgha jamaNa pachI zeThajI taraphathI eka eka rUpiyAnI prabhAvanA thavAnI che. tamAre paisAnI jarUra paDe tyAre ciThThI lakhIne koI mANasa dvArA magAvI leje." lalla zAhe pharI vAra deda zAhane vAMse thAbaDIne kahyuM : "tamArA jevA marada ne meTA dilanA mANaso je dareka gAmamAM hoya te jaina dharmane jaya jayakAra bolAI jAya.' tyAra pachI lalla zAha vidAya thayA. dedA zAha eka vAtarane laIne upAzraye munivarane vaMdavA gayA. ane vALa vakhate nagarazeThanA ghera AvI gayA. rAtano prathama prahara pUro thAya te pahelAM ja zilpazAstrI AvI gayA. nagarazeThe AvakAra ApIne pitAnI beThakamAM besADayA...gaI Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 dedA zAha sAla upAzraya moTo banAvavAnI vAta nIkaLI hatI tyAre zilpazAstrIe be nakazA taiyAra karelA. eka je che tene ja pharI banAvavAne ane bIje baMne makAne sAthe bheLavIne vizALa banAvavAne. A nakazAo dedA zAha joI gayA. upAzrayanuM vizALa svarUpa ghaNu majAnuM hatuM ane te nakaze teoe pasaMda karyo, tyAra pachI kharcanI vAta nIkaLI. zIlpazAstrIe eMzI hajAra rUpiyAmAM vizALa upAzraya thaI jaze e AnumAnika kharca darzAvyo." dedA zAhe kahyuM: zAstrIjI, A upAzrayane banatAM keTalo samaya lAgaze?" ochAmAM ochA cAra mAsa thaI jAya, paNa vacce mAsuM Ave che eTale AvatA bhAgasaramAM upAzraya saMpUrNa taiyAra thaI jaze." "barAbara che... ApaNe utAvaLa karIne kAma bagADavuM nathI tema ThaMDI rIte vadhAre samaya paNa bagADavo nathI. juo zrIpUjanI beThaka sAme Ape je padmAvatIjInuM maMdira dekhAyuM che tene mAre sonAnAM patarAMthI maDhavuM che eTale Apa e gaNatarIe ja tenA nakazI kAmanI vicAraNuM karaje." nagarazeThe paNa mAla sAmAnanI yAdI taiyAra karavAnI ane uttama kArIgare bhegA karavAnI bhalAmaNa karI. Ama madharAte zilpazAstrI AnaMda ane utsAha sAthe vidAya thayo. bIje divase to navakArasInuM jamaNa hatu gAmamAM dedA zeThanI vAto vidhavidha svarUpe prasarI gaI hatI. yathA samaye navakArasInuM jamaNa patI gayuM. dedA zAha taraphathI sahune eka rUpiyAnI prabhAvanA karavAmAM AvI. dedA zAhanI vAhavAha bolAI gaI. paNa dedA zAha mAna vagerethI sAva aLagA ja rahetA. pate eka sAmAnya mAnavI che e vAta teo kadI bhUlatA ja nahi eTaluM ja nahi paNa e rIte sAdAIthI rahevAmAM teone parama saMtoSa hato. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 rAjAnI bhAvanA deda zAhanI udAratAnI vAta te samagra nagarImAM paragaMdhilA kevaDAnI saurabha mAphaka prasarI gaI hatI. zrIsaMghe paNa dedA zAhane niyama pramANe pAghaDI baMdhAvI hatI ane dedA zAhe nagarazeThane cAMdalo karIne eka sanIya arpaNa karyo hato, eka pAghaDI baMdhAvI hatI ane eka bharelI zAla mUkI hatI. jainAnA ghera ghera dedA zAhanI udAratAnI vAto thaI rahI hatI. e ja rIte rAjA jyAre rAtanA prathama prahare beThaka khaMDamAM maMtrIo vagere sAthe vAto karatAM beThAM hatAM tyAre paNa eka maMtrIe dedA zAhanI udAratAnI vAta karI. vAta jyAre vAyare caDe che tyAre tenuM mULa nAnuM bane che ne velaDI virATa thAya che. maMtrInI A vAtane vadhAvI letAM eka pArSade kahyuM : "kRpAnAtha, dedA zAha che te juvAnaDe paNa bhAre Tharela che ne enI udAratA to jAye ADe AMka! meM te sAMbhaLyuM che ke ene ghera je koI yAcaka jAya tene sau Ape che. pANInAM paraba to cAre bAjA baMdhAvyA che ne enI thApelI bhejanazALAmAM to managamatuM sAtvika bhojana maLe ne koI pAse eka trAMbiyuM paNa mAge nahi." meM sAMbhaLyuM che ke dedA zAhe ApaNuM gAmamAM apAsaro baMdhAvavAnuM jAhera karyuM che.' hA mahArAjA, I vANiyo te senAnAM patarAM maDhAvIne apAsare banAvavAnI haTha laI beThA hatA paNa amArA gurUdeve ene samajAvyo. ane chelluM vacana mithyA na thAya eTalA mATe sone maDheluM eka maMdira apAsarAmAM banAvavAnuM kahyuM.' bhAre dhanavAna lAge che." kIye che ke be pAMca varasa pahelAM to ene bhejananAya sAMsA hatA, paNa vepAramAM bhAgya camakavuM ane kaI sagAne vAra maLyo. de. 10 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 dedA zAha eTale dhana chalakAvA mAMDayuM. mahArAja, navAInI vAta te I che ke beya mANasa sAva sAdA ne sadAcArI che...garIba jevAM sAdAM vastro pahere che ne gaLAmAM eka pAtaLI kaMThI sivAya deha para koI alaMkAra nathI." eka jaina maMtrIe kahyuM. rAjAe mukhyamaMtrI sAme joIne kahyuM : "mahAmaMtrI, AvAM ra vaDe ja pRthvI zobhe che. pitAnI pAse aDhaLaka dhana hoya chatAM vaibhava vilAsamAM ene upayoga na karavo te kaMI nAnI sUnI vAta nathI. dedA zAha kyAM utaryA che ?" mahAmaMtrIe kahyuM: "kRpAnAtha, enI sAdAIne sIdhe dAkhala. AvIne utaryA vANiyAnI dharmazALAmAM ane jyAre tenI bhAvanAnI khabara paDI tyAre nagarazeTha temane pitAnA bhavanamAM laI AvyA." dedA zAhanI vigata sAMbhaLIne rAjA ghaNe ja AnaMdita thayo hato. temaNe mahAmaMtrIne kahyuM : "mahAmaMtrI, AvatI kAle dedA zAhane nimaMtraNa ApI deje. saMdhyA pachI rAjabhavanamAM nagara zeTha sAthe padhAre, AvA puNyavaMta mAnavInAM pagalAM paDe to pApanA aMdhArA aLagAM thAya. dedA zAhane poSAka Apavo che eTale tenI paNa vyavasthA karI rAkhaje. zrI saMgha taraphathI rAjabhavanamAM pirasANa AvyuM hatuM. zuM rasoI banAvI hatI ! rAjAnA ghera paNa AvI rasavatI na bane !" mahAmaMtrIe tarata kahyuM : "kRpAnAtha, ApanA uttama vicAre ane prajA pratyene Apane bhAva kharekhara adbhuta che. rAjAe kalAkAra, paMDita, dAnIpuruSa, kavio, saMta, munione satkAravA joIe e rAjAne Avazyaka dharma gaNAya che. huM dedA zAhane ane nagarazeThane maLIne kAle A samaye ahIM AvavAnuM AmaMtraNa ApIza." - tyAra pachI bIjI keTalIka prAsaMgika carcAo karIne beThaka pUrI thaI bIje divase prAtaHkArya ane darzana-pUjanathI nivRtta thaIne Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAnI bhAvanA 147 mahAmaMtrI rathamAM besI nagarazeThanA vizALa bhavananA prAMga- humAM AvyA. nagarazeThanA ane putroe mahAmaMtrInuM bhAvapUrvaka svAgata karyuM. ane mahuAma MtrIne beThakagRhamAM besADayA. dedA zAha ane nagarazeTha bAjumAM AvelA zrIjinamadire pUjA mATe gayA hatA, temane vAra na lAgI. dhera AvI, vastro badalAvI baMne devagiranagarInA mahAamAtyane maLyA. mahAmaMtrIe Aja rAtrinA prathama prahare zrImAna dedA zAhane rAjabhavanamAM padhAravAnuM nima MtraNa ApyuM. rAjAnA nimatrane asvIkAra kema thaI zake ? saha nimaMtraNa svIkAryuM. tyAra pachI anya keTalIka vAte karI mahAmaMtrI vidAya thayA. Aje zuddei AThama heAvAthI dedA zAhe upavAsa nakkI karyAM hatA, nagarazeThe Aya bilanA saMkalpa dhAryo hatA. ane vastro badalAvIne upAzraye gayA. vyAkhyAnamAM theDu ka mehu` thayu` hatu`. baMnee munirAjazrIne ane sakaLa saghane namana karIne tyAM sthAna lIdhuM. ane sAMje devadarzana, pratikramaNa Adi dhamakaraNIthI nivRtta thaI ane rAjabhavanamAM javA taiyAra thaI gayA. nagarazeThanA ratha dvAra pAse UbhA hatA. dedA zeThe kahyuM : ' Apa rathamAM padhAre...huM kAI mAsane laI te pagapALe AvIza.' ' ema te kaMI cAle ? ' " deddA zAhe kahyuM : sthaLe pazu vAhanamAM besatA nathI.' te ApaNe te cAlIne jaI e. rAjabhavana bahu dUra nathI.' nagarazeThe kahyuM' ane 'ne pagapALA ravAnA thayA. Ama teA huM cAlIne jaI zakAya tevA Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 udA zAha mahArAjAe maMtrIo, paMDite, bhAyAto vagerene nimaMtraNa ApyuM hovAthI teo potapotAnA vAhanamAM AvI gayA hatA. mahArAjA paNa pitAnI traNeya rANIo sahita nIcenA virATa beThaka khaMDamAM AvI gayA hatA. tyAM ja bhavananA saMcAlake AvIne kahyuM : " nagara zeThajI memAna sAthe padhAre che." ane thoDI ja vAramAM nagarazeTha ane dedA zAha beThaka khaMDanAM dvAra pAse AvI gayA. be maMtrIo dvAra pAse ja svAgatAthe UbhA hatA. dedA zAhane nihALavA mATe sahunAM nayane te tarapha sthira banyAM hatAM ja traNeya rAkhe, je kuvarIe, je kuvara, raja parivAranI anya strIo, dAsIo vagere sAva sAdA vastrovALA, navajavAna ane tejasvI vadanavALA dedA zAhane joI rahyAM. deda zAhe sau prathama mahArAjane agiyAra rUpiyA vaDe ghoLa utAryo. tyAra pachI traNeya rANIe, baMne kuMvarIo ane rAjakuMvarane paNa ghoLa utAryo. nIkaLatAM pahelAM ja zrI nagarazeThe A badhI vyavasthA samajAvI hatI. tyAra pachI mahArAjAe kesariyAM dUdhanAM kaTorA maMgAvyA. zrIma pAna maMgAvyuM. ane dedA zAhane nagarazeThanI bAjumAM besADayA. sAmAnya vAto thavA mAMDI dedA zAha te mauna bhAve beThA hatA, tyAM mahArAjAe prazna karyo : "zeThajI, meM sAMbhaLyuM che ke Apane ApanA keI sagAne vAra maLyo hato.' kRpAnAtha, evuM kazuM nathI banyuM. leke to potAnI kalpanAnA raMge raMgIne vAto karatA hoya che. huM to kevaLa puNyane ga ja mAnuM chuM. puNyano udaya heya te tenI AsapAsa sukhanA sAdhane sarajAtAM jAya che. mAruM paNa evuM ja banyuM che.' Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAnI bhAvanA 149 kharekhara Apane dhanya che. dhana hovA chatAM vaibhavathI alipta che. ApanI sAdAI joIne ema ja lAge ke Apane mAna, kIti yaza ke alaMkArano kaI moha ja nathI.' mahArAjAe kahyuM. tyAra pachI nagarazeThe dedA zAhe karavA dhArelA upAzrayanI vAta karI. rAjA ane badhA mANase khUba AnaMdita banI gayA. mahArAjAe deda zAha sAme joIne kahyuM: "zeThajI, upAzraya banAvavAmAM Apane koI vastunI jarUra che te mane saMkoca vagara jaNAvaje. AvA zubha kAryamAM sahakAra Apavo te paNa zubha karma che." tyAra pachI vepAra aMgenI aneka vAto nIkaLI. tyAM sevako dUdha, pAnaka, mukhavAsanA thALa vagere laIne AvyA. rAjAe pote UbhA thaI dedA zAha sAme dUdhano kaTare dhaye deda zAhe kaToro laI mastake aDADI, eka tarapha mUkatAM kahyuM : "kRpAnAtha, Aja mAre upavAsa che ane sUryAsta pachI to huM jaLa paNa nathI leta to kSamA mAgI lauM chuM." sahunA AzcaryamAM vRddhi thaI. tyAra pachI rAjAe dedA zAhane paherAmaNI karI. poSAka Apyo ane thoDI vAre sahu vidAya thavA mAMDayAM. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 16 muM : : nAginI devI ! Aje divase upAzrayane bhaLatI bheMNInA baMne makAne maLI gayAM. zilpazAstrI sAthe upAzraya aMge karAra thaI gaye, upAzraya aMgenA tamAma mAla sAmAnanI yAdI karAvavAmAM AvI ane lokhaMDa lAkaDuM, vagerenI yAdI eka khepiyA bhArata ujajayanInAM vepArI para nagarazeThe ravAnA karI. savathI uttama vAta e banI ke munIvarazrInAM cAturmAsanuM nakkI karavAmAM AvyuM ane mahAjana vADImAM te aMge sagavaDa karavAnuM zrInagarazeThe mAthe lIdhuM. trIje divase dedA zAha nagarInAM saghaLAM maMdiranA darzana karavA nIkaLyA ane dareka maMdiranA bhaMDAramAM eka eka sorna mUke. upAzrayanA navA makAnane pAye khodavAnuM muhUrta cheka aSADha mAsamAM AvyuM. vaizAkha jeThamAM te kaI zubha ga maLatuM nahote. Ama be mahinAne gALe maLavAthI badhI vyavasthAne pahoMcI vaLAze evI nagarazeThane khAtarI thaI. ane cothe divase dedA zAhe pate lAvelA rathamAM vidAya lIdhI. pitAnI sAthe nagarazeThanA eka vizvAsu munImane paNa sAthe lIdhe kAraNa ke teo tenI sAthe senuM mekalavA icchatA hatA. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAginI devI ! 151 Ama eka zubha mAnuM svapna sthira karIne dedA zAha yathAsamaye vidyApura nagarImAM AvI pahoMcyA. nagarazeThanA munImane pAMca divasa rAkAI javAnA dedA zAhe Agraha karyAM. munIme te svIkAye| ane deva zAhe AsapAsanAM tItha darzana aMge eka DamaNI bhADe lIdhI ane eka mANasane paNa sAthe javAnuM jaNAvyuM. Ama be divasa rokAI ne nagarazeThanA munIma tIdana nimitte nIkaLI gayA. te zeThanI ane zeThANInI sAdAI joIne bhAre cakita banI gayA hatA. teNe joyuM, dedA zeTha mAtra peAtAnA kapaDA puratA ja sAdA nathI, temanAM patnI paNa sAdAM che ane nAnA evA bhavanamAM sAdAI mahekatI hAya che. nahi besavAnA sAnAnA ke rUpAnA Asane, nahi kayAMya tripadi ke catuSpadma bheAjana mATe paNa cAlu vAsaNA ane te paNa mATe bhAge kAMsAnA. bheAjana mATe AniyA pATalA paNa sAva sAdA, trAMbA pittaLanAM ThAma vAsaNu, kayAMya vaibhaga vilAsanI ekAdI paNa jhAMkhI dekhAtI nathI. nagarazeThane munIma ema paNa na samajI zakyA ke roDa roThANI leAbhI che! kAraNu ke me divasamAM te joI zakayeA hateA ke rAja savAre zeThANI yAcakone dAna ApavAmAM jarAya lAbha rAkhatAM nathI kAI ne seAnuM, kAIne rUpapaiyA, kAIne vastro, keIne anna vagere ApatAM hoya che. jyAre zeThanA te paricaya thaI ja gayeA che. teme teA bIjAne ApavAmAM jarAya paNutA darzA. vatA nathI. ane jamavAnuM paNa keTaluM sAduM ne sAtvika ! roTI, mATI, gALa, dALa ane bhAta, ekAda lIleAtarI zAka ! kharekhara vaibhavanAM kuMDALAM vacce rahIne vaibhavathI alipta rahevu' te eka meTAmAM moTuM tapa che! Ama khUba ja prabhAvita banIne nagarazeThanA munIma tItha dazane gayA hatA. dedA zeThe cAra maNa sAnAnAM DhALiyAnAM cAra kAthaLAo paika karAvIne oraDAmAM rakhAvyA hatA.teoe vimalazrIne devagirimAM upAzraya Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra deda zAha karavA aMgenI vAta paNa karI ane tyAM saMgha jamaNa, rAjAne bhAva munivarane cAturmAsano nirNaya vagere saghaLI mAhitI ApI. svAmInA kAryanI vAta sAMbhaLIne vimalazrIe khUba ja AnaMda thayo. mahAtmA zrI nAgArjuna have pharI vAra nahi maLe e sAMbhaLIne manamAM jarAka duHkha thayuM. A du:kha vyakta karatAM temaNe kahyuM : "svAmI, huM kamalAgI ke ApaNA para mahAna upakAra karanAranAM darzana na pAmI zakI. dedA zAhe patnIne prasannatApUrvaka hAtha paMpALatAM kahyuM: "priye, sAdhu, saMta, tyAgI, bhakta e sahu kyAMya mamatAnA baMdhanathI baMdhAtA nathI ane A umare to teo cheka triviSTapa pAsenA kAI pahADamAM AvelA guphAgRhamAM javAnAM che ane tyAM teo jainadarzanane tattvaparicaya pAmavA Icche che. teoe mane ekavAra kahyuM hatuM saMsAranAM samagra dazane karatAM jaina darzananuM tattvaciMtana aneruM che, apratita che ane zAzvAta che. kharekhara mane to ema ja lAge che ke gurudeva pitAnA kAryamAM jarUra saphaLa thaze." - tyAra pachI dedA zeTha ane vimalazrI vaLate divase zaidarAjane maLavA gayA. vaidarAje vimalazrInI nADI parIkSA karIne khUba ja prasannatA darzAvI ane kaI prakAranA auSadhanI hAlamAM jarUra nathI tema jaNAvyuM. sAthosAtha pravAsanI vAhanamAM besavAnI ane vAyaDA tema ja khATA padArtho khAvAnI paraheja ApI, ane drAkSanuM pAnaka pIvAnuM cAluM rakhAvyuM. rAjadane namana karIne baMne vidAya thayAM. be divasa tIrthadarzana karIne devagirinA nagarazeThane munIma AvI gaye. tenA mATe vAhana ane be cokiyAtanI vyavasthA karI rAkhI hatI. dedA zeThe tenI sAthe cAra maNa senuM, vidyApuranI vakhaNAtI mIThAInA paMdara jeTalA karaMDiyA ane mahArAjane arpaNa karavAne eka mIThAIne moTo karaMDiye paNa ravAnA karyo. nAMdurI nagarImAM dedA zAhanI udAratAnAM sAdAInA dAnavRttinA Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAginI devI ! 153 ane vinamratAnAM samAcAro te ghaNA samayathI prasarI cUkyA hatA, paraMtu have te devagirimAM upAzraya banAvavAnI bhAvanAnAM, temAM senAnuM maMdira karI ApavAnA, zrIsaMgha jamaNanA vagere samAcAro paNa vRddhi pAmIne AvI gayA hatA ane leko potAnA rAjAe vagara vicAryuM eka pavitra ane dAnezvarI nAgarikane herAna karyo hato ane sArA ye rAjyanI kItine jhAMkhapa lagADI hatI te vAta paNa dedA zAhanI prazaMsA sAthe janatAnA mukhe ramavA mAMDI hatI. rAjAne A aMge manamAM ghaNuM duHkha thayuM hatuM. paNa tene potAnI bhUlanA saMzo. dhanano koI upAya prApta thato nahato. mahAmaMtrIe eka upAya sUcavyo hato ke vidyApura narezane vinaMtI karavI ane deda zAhane Adara sahita ahIM lAvavA mATe eka ucca kakSAnuM pratinidhi maMDaLa mekalavuM. paNa A upAyathI deda zAha puna: nAMdurImAM Avaze ke kema? te aMge rAjAne zraddhA na hovAthI teoe mahAmaMtrInI sUcanane keAI amala nahoto karyo. chevaTe temaNe ema mAneluM ke mAnavI badhuM bhUlI jAya che, paNa pitAnI janmamakAne kadI vIsarate nathI. eTale dedA zAha pitAnI jamadhArAnA AkSaNe game tyAre pAchA Avaze. paNa A AzA para divaso nahi mahinAo vItavA mAMDayA. ane dedA zAhanI prazaMsA gulAbanA satva samI samagra dezamAM prasaravA mAMDI. nAMdurI nagarImAM dedA zAha pAchA Ave to zrI jaina saMghanuM gaurava vadhe evuM zrI jaina saMghane vAraMvAra thayA karatuM ane dedA zAhe devagirimAM upAzraya baMdhAvavAnI vAta sAMbhaLI eTale zrIsaMghe dedA zAhane nimaMtraNa ApavA pAMca AgevAnone vidyApura nagarI tarapha ravAnA karyA pAMca AgevAnImAM traNa dedA zAhane oLakhatA hatA. bene khabara hatI paNa koI vAra maLela nahi. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 dedA zAha nAMdurI nagarInI gaNikA nAginI devI mAtra rUpa yauvanathI prasiddha nahotI paraMtu nRtya, kalA ane game tevA puruSane paravaza banAvavAmAM paNa kuzaLa hatI. tenuM vaya mAtra trIsa varSanuM hatuM paraMtu rUpa yauvana jALavavAnuM jene paraMparAnuM jJAna maLeluM hoya che tevI nAginI te kalAmAM paNa nirNata hatI. game tevo cakera nirIkSaka athavA cikitsaka athavA mAnasazAstrI athavA kalAkAra nAginIne joIne kaI paNa rIte ema na kahI zake ke A rUpavatI nArI vIsa varSathI moTI haze ! - nAginI chellA pAMca varSathI mAtAnuM avasAna thatAM bhavya bhavananI ravAminI banI gaI hatI. tenA gaNikA bhavanamAM vIsathI vadhAre gaNikAo ane sAThathI vadhAre dAsIo, cAlIsa jeTalA sevake kAma karatA hatA. nAginI pAse bahu vizALa dhanabhaMDAra nahote. kAraNa ke tenI mAtAnI mAtAe be kareDa senaiyA pitAnA eka premIne ApI dIdhA hatA ane te pAchA maLI zakyA nahotA. jayAre nAginInI mAtA eTalI AkarSaka nahatI chatAM te kAmazAstramAM niSNAta hatI ane pitAne kharca sukhathI kADhatI hatI. temaNe nAginI traNa varSanI hatI tyAre vaMcAtI lIdhI hatI. tenuM bAla svarUpa joIne tenI kiMmata eka hajAra sonIyA ApI hatI ane te pAMca varSanI thaI tyArathI tene nRtya, saMgIta ane anya kalAomAM taiyAra karavA mAMDI hatI. te jyAre seLa varasanI thaI tyAre teNe saMgIta, nRtya, kAmazAstra, zaMgAra zAstra, kAvya, bhASA, vyAkaraNa vagerene sarasa abhyAsa karyo hato, tenuM mULa nAma zuM hatuM te lagabhaga keI ne yAda rahyuM nahotuM paNa tenI mAtAe tenuM nAma nAginI rAkhyuM hatuM. kAraNa ke te ati kamaLa, tejasvinI ane suMdara hatI. soLa varSanI vaya thaI eTale nAginI devInAM rUpanI kavitAo vilAsapriya vargamAM ramatI thaI eTaluM ja nahi paNa tenA rUpanI saurabha samagra mAlava pradezamAM prasarI gaI. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAginI devI!. 155 sattaramA varSe unnata urajA nAginI devIne kaMcukIbaMdha bola vAne utsava ujavAye. gaNikA saMpradAyamAM A utsava ati maha ne heya che. ane kacuMkIbaMdha mukta karanAre kaI paNa puruSa vadhumAM vadhu rakamanI balI karIne tene prathamavAra bhagave che. kharI rIte sAta divasa payata nAginI te puruSanI sahacAriNI banIne rahe che. Ama utsava racAyo. bAjunA pradezane eka rAjakumAra je cAlIza varSano hato. te dasa hajAra rUpiyAnI belI belIne nAginInA yauvanane prathama sahayogI banyo hate. mAtra sAta divasa...! pachI to nAginInA rUpanI vAta nagarInA rAjAe sAMbhaLI ane teNe nAginIne potAnA raMgabhavanamAM nRtya mATe bolAvI. nAginInuM rUpa te madabharyuM hatuM ja, yauvana paNa kAmadevane ye ramADe tevuM hatuM ane tenuM nRtya jonAranA prANamAM nArI pratyene vilAsa jAgRta kare evuM kAmaNagAruM hatuM. nagarInA rAjA A rUpa yauvana ane madabharI nAginInA nayana palavamAM sapaDAI gayo. baMne vacce traNa varSa paryata saMbaMdha rahyo. A traNa varSamAM nAginIe be traNa lAkha sonaiyAne mAla upahAra rUpe paDAvelo. paraMtu rAja parivAramAM bhAre asaMtoSa UbhuM thayuM. rAjAnI AbarU para kaTAkSo thavA mAMDayA. prajAnA haiyAmAM rAjA pratye roSa jAgavA mAMDayo ane te vakhate tenI mAtA jIvatAM hatAM teNe ekanAeka putrane ghaNe vAryo ane mAMDamAMDa gaNikAnA baMdhanamAMthI mukta karAvI uttama maMtrIonI ane paMDitanI nizrAmAM goThavI dIdhe. mAtra traNa varSa ! nAginIne rAjA gayo tenuM koI duHkha nahatuM paNa tenI mAtAne te hatuM ja. kAraNa ke AvI saMpatti bIju keNa ApI Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 dedA zAha zake? paraMtu jyAM rUpa, yauvana ane madabhara nayane hoya che tyAM saMpatti laLI laLIne AvatI hoya che. mAtAe joyuM ke, dIkarI bhaviSyamAM kadI duHkhI nahi thAya. AvA saMtoSa vacce bIjAM cAra varSa vItI gayAM ane mAe TuMkA maMdavADa pachI vidAya lIdhI. Aja te trIsa varSanI thaI hatI, paraMtu jenAranA nayana ane haiyAM chetarAI jatAM hatAM. sahunI najare te vIsa varSanI naDhA ja dekhAtI. nAginIne vyavasAya gaNikAlaya calAvavAnuM hovA chatAM, mAlava gujarAta, lATa, kaliMga, aMga, magadha Adi pradezamAMthI aneka nava javAne kAmazAstranuM zikSaNa levA AvatA hovA chatAM nAginI pitAnI kAyAne jALavI rAkhavAmAM vadhAre sajAga hatI. te potAnA kAma jIvanamAM paNa ghaNu maryAdA rAkhatI te samajatI hatI ke gAMDapaNabharyuM kAma jIvana kAyAne vahelI khatama kare che. Aje vahelI savAre ja zrIsaMghanA pAMca AgevAne vidyApuranagarI tarapha be ratha sAthe vidAya thayA hatA ane temAM gayelA eka zrImaMta vyApArIne juvAna putra nAginIdevIne Azaka banyo hato. te be cAra divase AvatA ane gIta nRtyane AnaMda mANI jato. koI gaNikA sAthe sahavAsanI tene kalpanA paNa nahotI AvatI. hA, tenuM mana nAginIne heyA sarasI levA mATe talapatuM thayuM hatuM, paraMtu te pitAnI bhAvanA vyakta karI zakato nahato, nahi to pAMca payAsa hajAra rUpiyA ApI devAmAM tene bIjI koI muzkelI paNa nahotI. vepAra ghaNo sAro cAlato hato. mukhya peDhI ujajayanImAM hatI, siMdhusauvira. magadha ane dakSiNa bhAratamAM paNa jaththAbaMdha mAlanI peDhIo hatI. pote pAMca bhAIo hatA. meTA be pUrva bhArata ane dakSiNa bhAratanI peDhIe sAcavatA. ujajayanInI peDhI pote Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAginI devI ! 157 saMbhALatAM ane siMdhu sIviramAM be pramANika muname saMbhALatAM. nAMdurInI peDhI te ArAmagRha jevI ja hatI. kAraNa ke rUno vyavasAya. mukhya hatuM ane te kAma mATe bhAge vAta karI letA. be bhAI hajI nAnA hatA. gurUnA ghera abhyAsa karavA jatA hatA. zreSThIne A vaceTa putra nAginI pratye AkarSA hatA ane tenA manamAM thayuM hatuM ke, jo nAginIne ujajayanI laI javAmAM Ave te tene vyavasAya khIlI UThe. lAkha sonaiyA tenA caraNamAM patharAya. Aje samagra mAlavamAM AvI rUpavatI ane madabhara yauvanathI zobhatI bIjI eka paNa nartakI, gAyikA ke gaNikA che ja nahi. Aje nAginI devIe nRtyasaMgItanI mijalasa rAkhI hatI, paNa Aje savAre ja teNe A beThakane saMmelanamAM pheravI nAkhI hatI. kAraNa ke mAlava pradezanA be mahAkavio nAMdurI nagarImAM AvyA hatA. nAMdurImAM paNa dasabAra kavio hatA ane kalpanAnA khelADI gaNatA. nAginIe savAre ja mAlavanA baMne mahAkavione sAkAra karavAnI bhAvanA sAthe Aja rAtrinA prathama prahare padhAravAnuM nimaMtraNa ApyuM hatuM, je baMne mahAkavioe svIkAryuM hatuM. rUpathIvananI je svAminI hoya tenA nimaMtraNano keNu asvIkAra kare ? nagarInA saghaLA kavione nimaMtraNa mokalI ApyAM hatAM. vaLI nAginI pate paNa kaI kaI vAra kAvyo banAvI letI. kavi saMmelananI beThakamAM mAtra keTalAka khAsa nAgarikene grAhakone nimaMtraNa apAyAM hatAM. jemAM zreSThi putra nIlavaraNa kumArane samAveza thato hato. vepArIne ne kavitAne to baCdhA bApe mAryA vera jevuM ja hoya che. paNa A nimaMtraNa kevaLa kavitAnuM nahatuM, hatuM madabharI nAginInuM. nIlavaraNanA lagna gaI sAlanI hemaMtamAM thayAM hatAM. patnI Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deDhA zAha 158 paNa suMdara ane sarala maLI hatI. paNa chellA be mAsathI te suvAvaDa mATe piyara gaI hatI ethI nIlavaraNa bA bApunI sevA mATe ane dezamAM ArAma laI zakAya e bhAvanAe ahIM ANye. hatA te jyAre ahIM AvatA tyAre nAginI devInI mijalasamAM jatA Aja tene kavi saMmelanamAM padhAravA nimaMtraNa maLyu. hAvAthI te khuza khuza thaI gayA hatA, kavitAnA jIvana sAthe te ghaNuM! sparza heAya che, paNa vyavasAya sAthe nathI hoto. temAMya navajavAna haiyAne kavitA na samajAya chatAM galagaliyAM to karatI ja hoya che, ane nAginInuM rUpa yauvana pAte ja eka mAdaka kavitA samuM hatuM. te avAranavAra Avato, se-base rUpiyA verI jato, paraMtu madirA pAna ke koI paNa prakAranA khAdyapeya dravyA letA naheAno. kAraNa ke te jaina hato ane parivAranA paraMparAgata sa MskAra tene ye maLyA hatA. vaheluM vALu patAvI te peDhIe gayA. peDhImAMthI khase rUpiyA peAtAnA khAte lakhAvIne lIdhA. mukhya muIme pUchyuM : ' nAnA zeTha, vigata zuM lakhuM ? ' Ama to kAkA, Aje kavi saMmelana che ..rAte tyAM javuM che. vakhate kAI kavinI bharI kavitA uTa UbhI kare to bheTa rUpe kaMIka ApI zakAya. vigatamAM eTaluM ja lakho ke kavi samelananAM bheTa segAda mATe." nIlavaraNe kahyuM. munIme vigatamAM te jaNAvyu. tyAra pachI tene eka mitra Avye eTale dhaDIka vAA karIne ane cAkanA zrI jinamaMdire darzAnArthe gayA. tyAM AratI utaravAne suyaeNga maLI gaye| eTale baMne mitrAe Arati magala dIveA utAryAM ane pachI te mitro Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAginI devI ! 150 pharatA pharatA nAginI devInA bhavana tarapha gayA. rAtrine prathama prahara cAlatuM hatuM. baMne mitro nAginI devInA raMga maMDapamAM dAkhala thayA. AjanA jalasAmAM bhAga levAnuM kaI zuka hatuM nahi. dhIre dhIre nimaMtrita AvavA mAMDyA nagarInA. kavio paNa AvI pahoMcyA ane nAginI devI AvanArAonAM svAgata nimitte mukhya dvAra pAse paricArikA sAthe UbhI hatI. - nAginI devIe baMne mahA kavione eka eka mALA paherAvI ane kahyuM: "mahAkavi, ApanA AgamanathI mAruM AMgaNuM pavitra thayuM. mArA nimaMtraNane mAna ApIne Apa baMnee mArA para mahAna upakAra karyo che. huM bhAvabharyA haiye mAlavanA baMne mahApuruSano satkAra karu chuM." eka mahAkavie kahyuM : "devI, Apa paNa kaviyatrI che e ame jANyuM che. Aja te Ape paNa eka kAvya rajU karavuM paDaze.' nAginI lajAmaNunI vela mAphaka baLA paDI. zaramAI gaI. tyAra pachI bane mahAkavione niyata karelA Asana para besADIne nAginIe pitAnI mukhya paricArikAne IzAro karyo ane pote raMgamaMcanA eka khUNA pAse besI gaI. lagabhaga bahAranA sAThathI vadhAre prekSako hatA. mahAkavio taraphathI paNa dasa prekSako AvyA hatA ane nAginInA bhavananA paNa keTalAka naranAra AvI pahoMcyA hatA. Ama prekSakasamUha deDhAnI AsapAsa pahoMcI gayo hato. ATha dasa paricArikAe pAnanAM pAtro, bharelA thALa ane aurayana kuMbha laIne AvI pahoMcI. besADInA eka evAthI Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 17 muM : kavi saMmelana ! gamaMDapa raLiyAmaNe hate. pUrvAbhimukha raMgamaMca zemate hato. A raMgamaMca para moTe bhAge nRtya ane saMgItanI mahephIlo saptAhamAM traNa vAra thatI hatI. koI viziSTa mahemAna AvyA hoya te tenA manoraMjana mATe ADe divase paNa mahephIla jAmatI. raMgamaMca para pharatA gAdI takIyA gAThavyA hatA ane gAdIe para makhamalI raMgIna cAdara bichAvI hatI. sAme sabhApati rUpe nagarInA vayevRddha saMgItAcAryane besADyA hatA. temanI bAjumAM baMne mahAkavio ane bIjA Asana para nagarInA kavione besADavA hatA. nAginI devI eka khUNAmAM beThI hatI. tenI pAchaLa tenI be mukhya paricArikAo hatI ane jamaNA hAtha tarapha vAghamaMDaLI beThI hatI. prekSakagRhamAM paNa nimaMtrite, nAginIdevInAM dAsadAsIo, gaNikAo, abhyAsa mATe ahIM rahetA dasa yuvAno vagere goThThAI gayA hatA te sivAya mahAkavionAM ATha dasa saMbaMdhIo ane sthAnika kavionAM vIseka jeTalA saMbaMdhIo paNa goThavAI gayA hatA. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavi samelana ! 161 nIlavaraNa potAnA mitra sAthe kaMIka vahelA AvelA haiAvAthI AgalI hareALamAM ArAmathI besI gayA hatA. vayeAvRddha saMgItAcAye devI sarasvatInI ArAdhanA karIne mahAkavione Trako paricaya ApyA ane vi saMmelananA prAr la karyAM. sau prathama nAginInAM bhavananI dAsIee AvIne bhagavAna zakaranI prAthanA karI, kalyANa rAgamAM. tyAra pachI e bAlikAoe e TopalAmAMthI phUleAnI mALA kADhavA mAMDI ane nAginIe ubhA thaI saMgItAcAya, aMte mahAkavie ane anya sava kaviene ArApI. nAginI jevI rUparANInA hAthe mALA paherAvavAnuM bhAgya sAMpaDe te paNa eka prakAranuM saubhAgya gaNAtuM. ane sabhApatijIe prathama nAma uccAryuM. nAMdurInA navajavAna kavi maNibhadra bhaTanuM maNibhadra UbhA thaI sahu kavine namana karIne prekSakAne namana karyAM. tyAra pachI bulaMda svare temaNe 'AyeAgrISama samAja' e nAmanu svaracita kAvya saMbhaLAvyu. kAvyamAM gISma RtunA varNana sAthe virahiNI nArInI kahI na zakAya evI gepanIya vedanA darzAvI hatI. gIta pUruM thayuM tyAre sahue hranAda vaDe kavine laDAvyeA. tyAra pachI zivadattajI nAmanA eka cAraNa kavi UbhA thayA. zivadattane UbhA thayelA jotAM ja sahue dhvani karyAM. kAraNa ke kavivara zivadattajI samagra mAlava pradezanAM leAkalADilA kavi gaNAtA hatA. teo koIpaNa rasane sAkSAtkAra potAnA kAvyamAM darzAvI zakatA hatA. teoe sahune namana karI eka vIrarasa pradhAna kavitA lalakArI. A kavitA teoe Aja savAre ja banAvI hatI ane temAM pAMDava kauravanA yudghanA eka prasaMga uDAvyeA hateA. badhA prekSako A vIra kAvya sAMbhaLIne bhAre raMgamAM AvI de. 11 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dedA zAha gayA. kAvya pUruM thayA pachI sahue harSanAda karyo ane kavine vividha rIte biradAvyA. anya cAra sthAnika kavioe pitAnI kavitAo gAI. tyAra pachI sabhApatie kahyuM: "have Apa sahu samakSa mahAkavi InduprakAzajI UbhA thaze. teo ApaNuM mAlava dezanA gaNyAgAMThyA uttama kaviemAMnA eka che. ane teonI vANI khUba ja artha gaMbhIra heya che. teozrI Apa samakSa eka kAvya rajU kare che. je kAvya teoe gaI rAte ja racyuM che.' kavivara InduprakAzajI UbhA thayA. harSavani ane ullAsakvani ghaDIbhara prathama aSADhanI meghamastI je banI gayo. mahAkavie sarvane namana karIne eka kAvya lalakAyuM, kAvyamAM ziva pArvatInA niSkAma anurAganuM bhavya alaMkArothI maDheluM varNana hatuM. e varNana pAchaLa hRdayamAM dhabakato adhyAtmavAda prakAzI rahyo hato: dunyavI prema e mehanuM ja eka svarUpa che te satya rajU karIne parasparanA samarpaNathI zobhatAM nara-nAra vaccene anurAga keTale mahAna ane keTalo jivaMta hoya che. te vAta kavie vyakta karI hatI. A kAvya sAMbhaLIne mAtra tyAM beThelAM kavio ja nahi paNa prekSakagRhamAM beThelA dareka mANase pitAnI jAtane dhanya dhanya mAnavA lAgyAM. harSavanithI raMgamaMDala umila banI gayo. dhanya kavi dhanya mahAkavi'nA zabdoccAra ghaDIbhara guMjavA mAMDyA. mahAkavi sahune namana karIne potAnA sthAne besI gayA. tyAra pachI be sthAnika kavioe hAsyarasamAM be kAvyo raju karyA ane sAMbhaLanArAo kharekhara hAsyarasathI tarabaLa banI gayA. sabhApatie beThA beThAM kahyuM : "have Apa sahu samakSa nAMdurI nagarInAM kalApriya devI nAginI Apa samakSa pitAnuM eka kAvya rajU Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavi saMmelana ! 163 karaze...teo uttama gAyikA hovA chatAM kavi hRdaya dharAve che, temanAM kAvyo saMgItabaddha hoya che. tyAra pachI ApaNA navajavAna kavi rasika bhATa gaIkAle ja banAveluM pitAnuM eka kAvya saMbhaLAvaze. teo chellA paMdara divasathI vidyApura nagarImAM potAnA kArya nimiti gayA hatA. tyAM teoe ApaNI nagarInuM eka ratna joyuM. teo temanA bhavana para gayA ane kAvyanI sAmagrI prApta karIne be divasa pahelAM ja atre pAchA pharyA che. tyAra pachI mahAkavi dhunnaradeva pitAnuM Aje ja banAveluM kAvya rajU karaze. tyAra pachI thoDI prasana geSThi karyA bAda Aja rasabharapura samAraMbha pUro thaze.' - nAginI UbhI thaI ane sarvane namana karIne maMDaLInI madhyamAM besI gaI. vAdyakAroe potAnAM vAgha para savarAMdalane upasAvavA zarU karyA. dareka kavionI najara nAginInA nayana para sthira banI gaI hatI. dareka prekSako paNa jANe nAginIne ja sAMbhaLavA na AvyA hoya ! harSavani zAMta thayA pachI nAginIe darabArI kAnaDAmAM eka gIta lalakAyuM. eka to kavi hRdayavALI nAginI suMdara rUpavatI nArI ! bIjuM tene ati madhura kaMThe ! trIjuM saMsAramAM nArI eka ja aparAjitA zakti che te bhAvane darzAvatuM gIta ane te paNa darabArI kAnaDAnI mAdhurI sAthe. leka sthira hadaye, mane, nayane jANe potAnuM astitva paNa bhUlI gayA hatA. nAginIe kAvyamAM kahyuM hatuM ke nArI abaLA che paNa evIya vizeSa prabaLA che. nArInI sahanazakita eTalI apUrva hoya che ke, sahu ene abaLA ja mAnI le che. anaMta vipattio, vedanAo, I al. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 deddA zo duHkhA pIvAnI tAkAta saMsAramAM nArI sivAya keAnAmAM che ? AvI prabaLA nArI dhAre te karI zake che. munIvAne, mahApurUSAne ke game tevA sAdhakane paNa te pAtAnI zakti vaDe potAnA nayana pallava rUpI kArAgAramAM jhakaDI le che. kAvyane bhAva ghaNA uttama hatA. jANe puruSo sAme eka paDakAra sameA banI gayA ! gIta pUruM thayuM. sahue dhanya dhanya vaDe vadhAi karI. < nAginI devI sahune namana karIne peAtAnA Asana para besI gaI. ane nAMdurI nagarIne navajavAna, AkaSa ka ane kaMThamAM bharelA darda vaDe gAnArA kavi rasika bhATa Ubhe thaye. savane namana karI teNe devI sarasvatInI mUrti sAme joi mastaka namAyuM. te medhaga'bhIra svare AyeA : A bhavya kavi samelananAM yajamAna zrI nAginIdevInu kAvya sAMbhaLIne mAruM hRdaya prasanna banyu che para tu devIzrIe nArInI prabaLa zaktine biradAvavA jatAM puruSanI virATa zaktinA je pracchanna upahAra karyAM che te mane barAbara nathI lAgyA. huM atyAre eka evA puruSanuM citra rajU karIza keje puruSane meM najare joyelA che, je puruSa mana, vacana ane karmathI svadArA sa MtoSa vratamAM paNa saMyamIpaNe jIve che. je suvarNanA dAtAra tarIke jAhera thayelA hAvA chatAM ane jeNe lAkhA sevaiyAe potAnA nAmanI paNa lAlasA sevyA vagara vAparyAM che. navANA badhAvyA che, bheAjanagRhe UbhA karyAM che. dareka sapradAyamAM devasthAnAnAM chaEhAra mATe dhana ApatA ja rahe che. te puruSane nathI kati rUpI nArI calAyamAna karI zakI ke nathI koI navayauvanA rUpavatI tenA para jAdu bichAvI zakI. AvA A navajavAna puruSa anya kArya nathI para Mtu A nagarIne ja vatanI dedA thAya che. jenI tejasvinI patnI vimalazrI Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavi sa'melana ! 165 Aja paNa peAtAnA sAdA nivAsamAM roja savAre savArora senAnuM dAna prasannacitto Ape che. A nagarI jenI jamabheAmakA che ane jenA vaDavAe A nagarImAM jIvyA hatA te zrI dedA zAhanuM eka prazasti kAvya meM banAvyu` che. je hu' Apa sarva samakSa vinamrabhAve raju karuM chuM.' hanAda vaDe ragama'Dapa gahekI UThayo. rasika bhATe kAvya gAnanA prAraMbha karyAM. tribhaMgI chaMdamAM banAveluM A kAvya bhASAnI bhavya sa MgItathI sabhara banyuM hatuM. eka teA kaMThe madhura, gaMbhIra, vraja bhASAnA pacaraMgI suzobhanathI maDhelu kAvya are dedA zAhanA dAnavIrapaNAnA, bhakti zraddhAne ane cAritryavAnapaNAnA udAtta bhAva ! jema aSADhamAM merale Tahuke ane tene madhura gaMbhIra svara vanavagaDA vIMjhatA vIjhatA kAI girigaharane spazI jAya tema kavinA yuraka sAMbhaLanAranA aMtastarane sparzavA lAgyA. e ghaTikA paryaMta kAvya cAhyuM. kAvyamAM kavie nAMdurI naga rInA mahArAjAnI paNa khabara laI nAkhI hatI ane dedA zAhane nAMdurImAMthI bhAgavuM paDayuM. tene nAMdurI nagarI ane rAjyanI paDhatInAM pAdacihna rUpe gaNAvyuM hatuM. kavie na MdurInA jaina saMghane paNa cheDayo nahAtA Ama AkhuM kAvya dedA zAhanI prazastinu hovA chatAM kavie rAjanA kamacArIe, rAjA, ma trI, zeThiyAo vagerene barAbara saMbhaLAvyuM hatuM. vaLI AjanA A samAraMbhamAM nagarInA gaNamAnya nAgarike ane e rAjakarmAMcArIone paNa niyaMtrita karyAM hatA. te sivAya zrI jainasannatA traNeka jauna juvAnA paNa hatA. Ama A kAvyamAtra samArabha puratuM maryAdita ane tema nahetu paNa samagra nagarImAM tenI jAherAta thavAnA puratA saMbhava hatA. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dedA zAha prekSakoe kavinA A kAvyane harSapUrvaka " dhanya dhanya ' vaDe biradAvyuM ane rAjAne paNa utArI pADavAmAM kavie darzAvelI niDaratA dareka kavio ane prekSakone sparzI gaI hatI. thoDI vAra pachI dAsIo ane dAsa pAnakanA pAtro, pAna bIDAMnA thALa, maireya pInArAo mATe maireya vagere pIrasavA nIkaLI paDayAM. lagabhaga ekAda ghaTikA pachI zAMti sthApita thaI gaI. mahA kavi dhunnaradeva UbhA thayA. sahue harSanAda vaDe temane vadhAvyA kAraNa ke dhunaradeva mALavAnA mahAkavi gaNAtA hatA. teonAM kAvya moTe bhAge lokabhogya rahetA. prema, zRMgAra, viraha, milana, nArInAM rUpa, nArInI najAkata, nArI jIvananI rasa mAdhurI vagere aneka vastuo temanA kAvyomAM gUMthAyelI rahetI. temaNe sarvane namaskAra karIne sau prathama devI sarasvatInI cAra zleka vaDe ArAdhanA karI. tyAra pachI teoe rAdhA ane zrIkRSNanAM virahanuM eka alaMkAra ane bhASA samRddhithI zobhatuM kAvya zarU karyuM. vrajanArInA aMtaramAM rahelI priya milananI cirakAmanA ane rAdhikAnA hRdayamAM zrI bAlakRSNanA rUpamAM arUpa banI javAnI mastIbharI tamanA kavie evA bhAvathI rajU karavA mAMDI ke badhA prekSake DelavA mAMDayA. kavio "dhanya dhanya" pakAravA mAMDayA. nAginInA hRdayamAM thayuM ke mahA kavi gAya ne huM nAcyA karuM ! rAtrinA trIjA praharanI mAtra be ja ghaTikA bAkI rahI hatI. ane jyAre mahAkavi dhunaradeve kAvya pUruM karyuM tyAre rAtrine trIjo prahara lagabhaga pUro thavA Avyo hato. prekSakoe mahAkavine sArI rIte biradAvyA. mahAkavi pitAnA Asane besI gayA. DI ja vAra pachI prazna goSThine prAraMbha thaze. prazna goSThimAM evo zirasto hato ke kavimaMDaLa sivAyanA prekSakabhAIe paNa game Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziva samelana ! 167 te prazna pUchI zake ane tenA javAba maheAkavio, athavA salA patijI Ape. sabhApatijIe UbhA thaI ne prekSakA sAme joine kahyuMH ' sajjanA, have praznagASThi zarU thAya che. Ape A kavi saMmelanamAM je je kAvye sAMbhaLyAM, te kAvye aMge athavA saMgIta, nRtya, zuMgAra, kAma, prema Adi viSayAnAM zAstro age je kaI prazna pUchavA hoya te khuzIthI pUchI zakI che.' prekSakagRhamAMthI eka cAlIseka varSoMnA nAgarika UbhA thayeA ane eyeA: ' mahAkavi chunnaradevanuM kAvya sAMbhaLyA pachI mArA haiyAmAM eka prazna aNuukela rahyo che. kavizrIe virahanI vyathA peAtAnA bhavya kAvyamAM darzAvI ane milananI AturatAnu paNa dana karAvyu, paraMtu e emAM mahattA kAnI ? milananI ke virahanI ?' C AchA hAsya sahita mahAvi dhunnara UbhA thayA ane sabhApatinI AjJA mAgIne khelyA : bhAI, ApanA prazna mAne che. vira eka vyathA che. paraMtu e vyathA pAchaLa priyanI smRti ramatI hoya che, jyAre milanamAM virahanI vasamI paLeAnI vidAya hovA chatAM emAM cira tRptinA abhAva hoya che. ethI ja kavioe ciratRptinI jha MkhanA samA virahane vizeSa mahattva ApyuM che. jo viraha na hoya te| milananI tRptinA anubhava ne maLe ? eTale rasazAstranI dRSTie mahattA virahanI che. kAraNa ke viraha e eka prakArane tyAga che, tapa che. agnine pacAvavAnuM amRta che ane peAtAnA priyamAM sadA tanmaya rahI zakAya evA yeAga paNa che.' kavine uttara sAMbhaLIne sahue ha dhvani karyAM je mANase prazna ryuM hateA teNe paNa harSoMnAda karyo. tyAra pachI e vAra prazno kavi ma`DaLamAMthI pUchAyA ane enA uttara evA ApyA ke sahune sASa thayA. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 kaiTTA zAha ane prekSakagRhamAMthI nilavaraNa UbhA thayeA. navajavAna zreSThi putra nIlavaraNa! te e hAtha joDI namana karatAM khelyeA : ' sabhApati, zrInAginI devIe peAtAnA sagItamaya kAvyamAM nArIte aparAjitA gaNAvI hatI, jyAre kavivara rasika bhATe eka prazasti kAvyamAM A nagarInA dedA zAha nAmanA viNakane koIpaNa nArIthI aparAjita rahelA eka bhavya dAnavIra darzAvyeA hateA. savAla e vAtane che ke, devI nAginIe nArIne aparAjita jaNAvatAM pahelAM dedA zAha jevA koI samatha' mAnavInA haiyAne vAMcavuM joItu hatu. athavA evA keAi unnata puruSanA caraNusparza karavA joItA hatA. paraMtu devIe tema na karatAM nArIne aparAjita kahIne biradAvI che. jyAre kavivara rasika bhATe peAtAnA prazasti TAvyamAM deA zAhanA guNAnu... varSoMna karIne nArInI zitane upekSAnI najare nihALI che. kavizrIe spaSTa darzAvyuM che ke pote dedA zAha ane temanA patnIne maLIne saghaLuM jANyuM che. paNa maLavA mAtrathI athavA te vAtacIta karIne athavA temanA caherAnuM nirIkSaNa karIne A rIte prazasti banAvavI te yeAgya bhale hAya paNa temAM kaMIka utAvaLiye nim karIne nArInI zakitanI upekSA karI ja che. mArI sAme savAla e jAgyA che ke aparAjita kANu ? puruSa ke nArI? gheADI paLeA mATe raMgamaMDapamAM sannATo chavAI gayeA. nIlavaraNu tarata sahune namana karIne potAnA Asana para beso gayA, sabhApatinI AjJA laI ne nAginI devI UbhI thaI. te nIlavaraNane kharAkhara eLakhatI hatI, kAraNa ke te avAranavAra tenI mijalasamAM AvatA ane bheTa sAgAda paNa ApatA. 1 eka vAra samagra prekSakagRha tarapha najara karIne nAginIdevIe mRdu madhura svare kahyuM : nArI aparAjita che e mArA kAvya dhvani pAchaLa mArI hetu kevaLa jagajananI nArI zaktine biradAvavAnA hatA, ane meM je bhAvanA vyakta karI hatI te bhAvanA jarAye Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavi saMmelana ! 160 asatya paNa nathI. bhagavAna zaMkara samA paNa pratApI ane kALane thaMbhAvanArA tejasvI puruSa zreSTha paNa bhIlaDI samakSa parAjita thayA hatA. jenA tapane prabhAva IndranA siMhAsanane ukheDavA mATe tatpara thayo hato, te mahAna rAjarSi vizvAmitranI ajoDa zakitane menakAe rUMdhI nAkhI hatI. mahAsatI draupadInA teja AgaLa kauravo yuddhanA medAnamAM pAmara-paMgu banI gayA hatA. mahAdevI sItAjI rAvaNa jevA rAkSasarAjanA aneka upAyo ne AkarSa sAme aNanama rahyAM hatAM. ApaNe ItihAsamAM AvA seMkaDo kissAo che ane strI potAnI buddhi vaibhavathI pitAnA samarpaNa bhAvathI ane pitAnI AtmazaktithI moTe bhAge haMmezAM aparAjita rahI che. jyAre kavivara rasika bhATe gAyelI prazastimAM to eka ja vyakti pUrato savAla che. paraMtu rAjamArga nathI. rAjamArga to meM kahyo te ja che. nArI kadI parAjita thaI nathI, thaze paNa nahi." sahue harSapUrvaka A vicArane vadhAvI lIdhe. kavivara rasika bhATa Ubho thayo ane sabhApatinI AjJA prApta karIne sahune namana karI bolyo : "A carcAmAM huM mAtra eTaluM ja kahevAnuM chuM ke zrI nAginI devI sAcAM che, paraMtu rUpa ane yauvanane pyAsI puruSonI najare! dedA zAha mAtra dAnI nathI paNa bhavya puruSa che. vaibhava vasAvI zakAya evI saMpatti hovA chatAM te sAva sAdAIthI rahe che. teo je sthitimAM ahIM rahetA hatA. te sthitimAM je AvA puruSa para keI nArI vijaya prApta karI zake to huM mukatA hRdaye nArI aparAjita che te satyano svIkAra karuM." prekSakee harSavani karyo. paraMtu kavivare mAre eka cAbuka nAginInA haiyAne samasamAvI gayo. teNe paNa manamAM kaMIka nirNaya karyo. prAtaHkALa thavA Avyo hato eTale sabhApatie TuMkamAM samAropa karIne kavi saMmelana samApta thayeluM jAhera karyuM. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 18 muM : : hAya..! prazna goSThi to pUrI thaI gaI. paraMtu prazna goSThimAM camakelA raMge phAgaNanAM phUle mAphaka cAre dizAe vistaravA mAMDayA. kavivara rasika bhATe gAyeluM prazasti kAvya ane rAjA, jaina saMgha, mahAjana vagerene saMbhaLAvelA vAkaya bANe jANe navI navI phUlakalagIo sAthe lokomAM rasa jagADavA mAMDayA. eja rIte nilavaraNe UbhuM kareluM prazna paNa barAbara lekamukhe carcA zarU thaye. rAjakarmacArIone to khabara paDI ja gaI hatI paraMtu eka maMtrIe khuda rAjA samakSa jaIne kahyuM: "kRpAnAra, ApaNI nagarInA bhATa kavi rasike cAra pAMca divasa pahelAM nAginInA bhavanamAM thayelA kavi saMmelanamAM dedA zAhanuM eka prazasti kAvya gAyuM hatuM. e kAvyamAM teNe ApazrIne ahIMnA mahAjanane, rAjanA maMtrIone ane jana saMghanA AgevAnone paNa choDayA nathI." "kavi rasika pAsethI te gIta sAMbhaLavuM paDaze. Aja rAte ja tene ahIM bolAvavA mATe ratha mokalaje. badhA maMtrIone paNa kahevaDAvajo." jevI AzA." kahIne maMtrI AcArya sahita pitAne Asane besI gayo. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAya...! 191 " rAjAe kahyuM : kavi haMmezAM masta hoya che, mananA mAlika hAya che. kavi kevaLa kALa sarjaka nathI hatA. janatAne mArgadarzIka hAya che, saMskRti, sadAyAra ane bhAvanAne rakSaka paNa heAya che. maMtrI maheAya emAM Azraya' pAmavAnu` zu` che? huM samajI' chu` ke dedA zAha pratye meM eka rAjAne chAje evuM valaNa nahotu dAkhavyu. eTale kavie karelI mArI niMdAmAM mane koI prakAranuM duHkha nahi thAya.' rAjAnA AvA vicArA joine maMtrInA haiye dharapata thaI ane te namana karIne vidAya thayeA. rAtrinA prAraMbha thatAM ja mahArAjAnA vizALa eTaka kha'DamAM Asane vagere gAThavAI gayA. rAjAnA manamAM nAginIne khelAvavAnu mana thayuM hatuM paNa tarata teNe manane vALyuM. prathama yauvanane vilAsa punaH camake te ? mAMDa gRha jIvana thALe paDayu hatuM. ane puna: visa MvAda UbhA thAya to ? lokanajare jAgelI cAritryahInatA mAMDa mAMDa samAI gaI che ane leAkeAnA prema jAgRta thayeA che. mArA AvA zAMta jIvana vacce zA mATe akAraNa cinagArI mUkavI joIe ?' AvA prazno haiyAmAM jAgatAM ja naginIdevIne jAgelu` mana rAjAe pAchuM vALyu.. lAvavAnu ane rAtrine prathama prahara purA thAya te pahelAM ja maMtrI, jaina saMghanA AgevAne, mahAjananA zeThiyAo vagere AvavA mAMDayA. kavi rasika bhATane levA gayelA ratha paNa kavine laIne AvI pahoMcyA. mahAma`trIe kavinu svAgata karyu ane AdarapUrvaka temane khAsa Asana para mesADavA. rAjapiravAranI keTalIka strIe, keTalIka dAsI ane e rANIe AvI pahoMcyA. sahu vinayapUrvaka eka tarapha geThavAI gayAM. tyAM te ATha dasa sevakA ane paricArikAoe caMdanayukta grISma pAnakanAM pAtrA vaDe sarvAMnuM svAgata karavAnuM zarU karyu. mahArAjA potAnA nAnA putra sAthe beThaka khaMDamAM dAkhala thayA . Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 deDhA zAhe sahu Asana parathI UbhA thaI gayA. rAjAe sahune vivekapUrvaka esI javAnuM kahyuM ane pote paNa kuMvarane bAjumAM besADI peAtAnA Asane gayA. Asana para beThaka letAM pahelAM rAjAe navajavAna kavi rasika bhATa sAme joIne prasannavadane kahyuM : : kavivara, Aja savAre ja meM ApanA eka kAvyanI praza MsA sAMbhaLI hatI. kharekhara Apa samA nIDara, mAdaSTa, satyavakatA kavie je rAjyamAM hAya, te rAjya kharekhara bhAgyavaMta che.' rasika bhATe mahArAjAne namana karIne kahyuM : * kRpAnAtha, huM te Apane eka sAmAnya dAsa chu'. kuLa paraMparAnA saMskAre kavi banyA chu. Ama te| amAru kAma yuddha kALe vIrezane preraNA ApavAnuM hAya che ane ce!gya vyakitanI prazaMsA karIne tenA pratye leAka dRSTine vicAra karatI karavAnu... hAya che. kRpAnAthanA jaya thAe...!' kahI puna: namana karIne rasika bhATa pAtAnA Asana para besI gayA. ' pAnaka pAna thaI rahyAM hatAM. rAjAe paNa eka pAtra hAthamAM lIdhuM hatuM. lagabhaga aTikA pachI mahAmaMtrae UbhA thaIne kahyuM : kavizvara, che. cAra divasa pahelAM ApazrIe naginI devIne tyAM thayelA kavi samelanamAM dedA zAhatuM je prazasti kAvya sAMbhaLeluM, te kAvya Apa sakAca vagara sAMbhaLAvavAnI kRpA karaze. mahArAjazrI te mAne che ke kavi saMskAra, sadAcAra ane bhAvanAnA rakhevALa hoya che. kavi hamezA mAdaka rahetA AvyeA che. ApanA kAvyathI kAI prakAranu du:kha thavAneA ke rASa karavAne keAI sabhara nathI.' vi AMsaka bhAre UbhA thaI mahArAjA sAme e hAtha beDI kRpAnAtha, dedA zAhanu' kAvya sahuthI chellu sa bhaLAvIza. te pahelAM bIjA be cAra kAvyA saMbhaLAvu.' kahyuM': ' ( ApatI jevI meAja, paNa dedA zAhanuM kAvya te sahune sAMbhaLavu che,' jevI kRpAnAthanI AnA !" kahI rasika bhATe bulaMda svare bhagavatI vINAANituM eka prAnA gIta gAyu. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hADaya...! 173 sAMbhaLanArAe kavinA adbhuta kaMThe para mugdha banI gayA. visiSTha bhATe nAmyATa pradezamAM thaI gayelA bhUtakAlina vIra nAranI eka yazagAthA lalakArI. A yazagAthAmAM kevaLa rAjAAnI vIratAnAM nAma-guNu ke evu kaMI naheAtuM. A yaza:gAyAmAM te nAmyATa pradezamAM thaI gayelA satA,. bhakto, jJAnI puruSa, tapasvIe, satI strI, ziyaLa rakSA khAtara hasatAM hasatAM prANa visarjana karI cUkelI Arya ramaNIe, parAyA du:khanA nivAraNa khAtara zahIda thayelA cAreya varNInA vIra puruSa vagerenI yazagAthA e TTikA pa``ta cAlI ane emAM nAmyATa pradezanAM bhUtakAlIna mAnava ratnAne AvarI levAmAM AvyA hatA. kavitA sAMbhaLIne strI puruSa sava koi prasanna banI gayAM hatAM. kAvya pUruM thayuM tyAre ha`dhvani vaDe AkhA beThaka kha'Da mukharita banI gayA hatA. tyAra pachI kavie sadAcAranI preraNA utpanna karanArAM e kathA gIte gAyAM. kavinI bhAvanA para sahu vArI jatA hatA. rAtrinA trIjA praharanI eeka ghaTikAo vItI gaI hatI. kavi mahArAjA sAme e hAtha joDIne kahyu: 'kRpAnAtha, have huM dAnezvarI dedA zAhanuM prazasti kAvya zarU karU chuM. A kAvyamAM dedA zAha jevA pavitra mAnavI pratye sahAnubhUti na darzAvanAra ane IrSAnI AgamAM jalanArA jAti bhAIo temaja ApaNA mAnanIya rAjarAjezvara tathA ApaNA DAghA matrIoe dAkhavelA upekSA bhAva vagere mArA A kAvyamAM Ave che. jo kavi satyane namana na kare te te kadI janamAga dazyaka banI zakate nathI Apa sahu sajjane zAMta bhAve A gIta sAMbhaLajo.' kahI bhATe DheDA zAhanu' prazista kAvya zarU karyuM. kAvyanA prAraMbha dedA zAhanA vaDavAonI rASTrabhakti, pramANi katA, dhArmika zraddhA vagerenuM varNana karyA pachI dedA zAhanA janma Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 ddA zAha ane tenI garIbI kevI rIte sajANI te vAta raju karI. tyAra pachI nirUpadravI jIvana, vrata, tapa, dhAmika kriyAkAMDa, vagerenI vAta karI. dedA zAhe nAnapaNuthI ja asatya na khelavAnI lIdhelI pratijJA, dUranAM, eka mAsInA vAtsalya bhAva, mAsIe karelu sagapaNa, lagna, dhInA nAnA dhaMdhAnI zarUAta ane deva ramaNI jevI patnInI dhama, sAdAi te sAra pratyenI abhiruci vagere vAta pachI deDhA zAhane bhAgya yeAge prApta thayelI saMpattinA ane e sa`pattinA ane mANasAe zubha kA pAchaLa karavA mAMDelA sadupayA, sAtheAtha peAtAnAM sAdA ane sAtvika jIvanane jALavI rAkhavAne puruSAtha, AvA bhavya dAtezvarI ke jeNe ahIMnA maDAjananA hAthamAM sAnaiyA bichAvIte bhAjanagRha banAvyuM nagarInA pratyeka garIeAnA ghera baMne mANyuM jatA ane anna, vastu vagere ApatA. paNa ra amArA rAjA kAcA kAnanA nIkaLyA. irSAnI AgamAM vALu - dhAI rahelA mecAra zeThiyAenI javALAmAM te sapaDAi gayeA ! rAjavaTa bhUlIne, peAtAnuM gaurava eka bAju haDaselIne teoe dedA zAhane khelAvyA, tenA cepaDA tapAsyA, paNa bhayanI mArI devI vimalazrI tarata potAnA koI sagAnA ghera javA gADAmAM nIkaLI gaI. rAjAe dharanI jaDatI lIdhI paNa khAsa kaMI maLyuM` nahi. rAjAe dedA zAhane khUba pUchyuM paNa satyavaktA navajavAna dedA zAha mauna rahyA, eTale rAjAe temane kArAgAramAM nAkhyo. kArAgAramAM deda zAhe sthabhana pArzvanAtha bhagava tanI dIvya pratimA hRdayamAM dhAraNa karIne sthaMbhana tInI yAtrAe javAnA manathI nizcaya karyAM ane sava prakAranA vighne naSTa karanAra ma MtrarAja upasa hara speAtranuM ArAdhana zarU karyuM. ane uttara rAtrie temanI ArAdhanA phaLI, zAsanadeva hAjarA hajura sAme AvyA ane A rAjyanuM koI prakAranuM ahita ciMtaLyA vagara dedA zAha gheADI ja paLeAmAM jyAM peAtAnAM patnI gayAM hatAM te gAmaDe paheAMcI gayA. paNa A gAma teA nAMdurI narezanuM hatuM. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ heDaya.! 175 AvatI kAle punaH ahita thavAne bhaya Ubho thayo ane teo patnI sAthe gADAmAM besIne potAnI thoDIghaNuM gharavakharI daradAgInA, senaiyA vagere laIne vidyApura nagarI tarapha vidAya thayA. ane amArA mahAna rAjAe eka nirdoSa nAgarikane pIyA aMgenuM koI prAyazcitta na karyuM. na nAMdurInA buddhi vaibhavathI zobhatA nArAyaNa maMtrIe rAjane zikhAmaNa ApI...na zreSThiva nAgazreSThio dedA zAhane huMpha A pI. na jaina AgevAno potAnA eka abola bALakanI vahAre dhAyA. na mahAjananA zeThiyAonAM haiyAM saLavaLyAM. nAMdurI nagarIno eka mahAna satvazIla navajavAna kAyama mATe janmabhUmi cheDIne cAlyo gayo. paNa bhAgya tenI sahAye hatuM. dedA zeTha ane vimalazrI devIe tyAM eka makAna laI raheNAMka sthira karI, sthaMbhana pArzvanAtha prabhunI yAtrA nimite prayANa zarU karyuM. sthaMbhana tIrtha te jaina purI gaNAya. tyAM bhagavAnanI suvarNanA alaMkAro vaDe aMgaracanA karI, ane e badhA alaMkAro vahIvaTadArone soMpyA tyAre zrIsaMgha jamADe. sAruM evuM dAna karIne yAtrA karatAM karatAM daMpatI pAchA AvI gayA tyAra pachI te dedAzAhe seMkaDo navANe gaLAvyA. eka bhejanazALA UbhI karI, dharmane bhedabhAva rAkhyA vagara dareka dharma sthAnamAM chUTe hAthe dAna devA mAMDayuM. Ama kavie dedA zAhanI prazasti bulaMda svare gAI saMbhaLAvI. keTalAMka sAMbhaLanArAonAM manamAM bhaya jAgyo hato ke mahArAjA A gIta sAMbhaLIne kavine jhATake mAraze. paraMtu mahArAjAnA vadana para kaI prakArane zeSa nahoto. temaNe Asana parathI UbhA thaIne kahyuM : "kavirAja, huM tamArI nIDara, satya ane mArgadarzaka vANI para khUba ja prasanna thayA Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deda zAha chuM. dedA zAha pratye meM ajAkatuM vartana dAkhavyuM hatuM, tenuM mane pArAvAra du:kha thAya che. A nagarImAMthI keTalAka AgevAne dedA zAhane samajAvavA gayA che, nahi te chevaTe mAre temanI pAse jaIne mArA doSanuM prAyazcita mAgavuM paDaze. ane huM emAM jarAya nAnapa nahi anubhavuM.' harSadhvanithI khaMDa bharAI gayo. rAjAe kavivara rasika bhATane eka senAne hAra, senAnuM eka kaDuM, pizAka vagerene thALa bheTa karyo. cheka pAchalI rAte nimaMtrita mahArAjAne namana karIne vidAya thavA mAMDI. kavivara rasika bhATe paNa rAjya parivArane namana karIne ane mahArAjAnA caraNa sparza karIne vidAya lIdhI. teoe namana karato vakhate kahyuM hatuM : "kRpAnAtha, ApanuM hRdaya kharekhara pavitra ane vizuddha che. jo evuM hadaya na hoya to mAnavIne prAyazcittanI kaI bhAvanA utpanna thatI nathI. Apa amArA zirachatra che, maMgala svarUpa che.' mahArAjAe kavine haiyA sarase laIne vidAya ApI hatI. paNa A samAcAra bIje divase madhyAhana pachIno ArAma laIne nAginI devI pitAnA ArAmagRhamAMthI bahAra AvI tyAre eka cara puruSa je rAjabhavanamAM gayo hato te Avyo ane teNe kavivara rasika bhATe gAyelo bIte, rAjAnI prasannatA, rAjAe prAyazcitta aMge karelI jAherAta vagere vAto nAginI devI samakSa kahI saMbhaLAvI. nAginIe paNa manathI nizcaya karyo hato ke ekAda saptAhamAM vidyApura javuM ane nArI aparAjita che te khAtarI karAvavAnA Azaya sAthe dedA zAhane rUpanA baMdhana vaDe bAMdhIne ahIM laI Ava. je zeThiyAo dedA zAhane puna: nAMdurImAM lAvavA mATe nimaM. traNa ApavA ane samajAvavA gayA hatA te badhA dedA zAhane tyAM WWW.jainelibrary.org Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ heDaya...! 177 ja uryA hatA, dedA zAhe pitAnA dharmabaMdhuonuM ghaNuM ja Adara sahita svAgata karyuM hatuM. rAte jayAre carcA nIkaLI tyAre zrIsaMghanA AgevAnoe ghaNuM ja bhAvapUrvaka dedA zAhane pitAnI janmabhUmimAM padhAravAnI vinaMtI karI. mahArAjAnA haiyAmAM jarAye roSa nathI paraMtu potAnA hAthe thaI gayelA anyAyane pastAvo bharyo che. A rIte khUba samajAvaTa karyA pachI maunabhAve sAMbhaLI rahelA dedA zAhe kahyuM: "mArA pujya vaDIlazrIo, Apa sarvenI mamatA joIne huM kharekhara bhAgyavaMta banyo chuM. mArA gAmamAM AvavAmAM mane koI prakAre pUrvagraha che nathI, hAya paNa nahIM. bhagavAna nemanAtha prabhunA darzana mATe paNa hadaya bhAre talasatuM rahe che. paraMtu hAlamAM huM tyAM AvI zakuM evI mArI paristhiti nathI. mAsa patnI sagarbhA che ane vaidarAjanI sUcanA pramANe tene laIne kayAMya pravAsa kheDavo te barAbara nathI. tema dhaMdhAnA kAraNe ane eka nagarImAM upAzraya baMdhAvavAnI meM bhAvanA bhAvI che tene lIdhe mArAthI kayAMya nIkaLavuM bhAre kaThaNa che. A baMne kArya nivine patI gayA pachI huM Apa sarvanA caraNanI raja levA nAMdurImAM jarUra saparivAra AvIza." dedA zAhanA A kathana pachI tarata AvavAne Agraha karavAnuM rahyuM nahotuM. be divasa zeThiyAo rokAyA. be divasamAM badhA zeThiyAo dedA zAhanI sAdAI nihALIne mugdha banI gayA ane roja savAre vimalazrInA hAthe apAtuM savAzera sonAnuM dAna joIne te chaka thaI gayA. trIje divase zeThiyAo nAMdurI javA vidAya thayA. nAMdurI pahoMcyA pachI zeThiyAoe zrI. saMghane belAvI de de. 12 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidrA zAha se zAhe amuka samaya pachI ahIM darzanAthe AvavAnI hA pADacAnI ane tenA jIvataranI sAdAinI vAta karI. eka zeThiyAe kahyuM : ' bhAIo, Apa sahune sAMbhaLIne Azca thaze ke rAja savAre ane mANase devapUjana AdithI paravArIne bhavana para Ave che tyAre devI vimalazrI pAtAnA hAthe savAzera senAnu dAna kare che. paNa navAInI vAta tA e che ke zeThazeThANI ane sAdAM ja vastro pahere che. hIrA mANeka, metI ke pannA jaDelA koIpaNa alaMkAro baMnemAMthI kAI dhAraNa karatuM nathI. teo na MdurImAM rahetA hatA te vakhate jevAM vastro paheratAM hatAM tevAM ja vastro Aja paNa dhAraNa kare che. vaLI tyAMnA rAjA dedA zAhane deva svarUpa mAne che ane dedA zAhatu` keAI vacana uthApAtuM nathI. devagira nagarImAM eka bhavya upAzraya baMdhAvavAnA dedA zAhane tyAMnA saMdhe Adeza ApyA che. thAGA divaseAmAM ja tyAM khAta murata thaI jaze. upAzrayane bhavya banAvavA mATe tamAma sAmagrIe ekatra karavA mAMDI che ane Akhu` kA` tyAMnA zrI saMdhane soMpyuM che.' nIlavaraNa paNa AvyA hatA. teNe UbhAM thaI te prazna karyo : * dedA zeTha jevA mahAtmAnA kAyamI nivAsa ahIM thAya evuM Ape zu karyuM ?' * eka zayiAe kahyuM : ' bhAI, ame tene vepAra joI zakayA chIe, tenI Abaru kevI che te jANI zakayA chIe, teNe seMkaDo maNu setu dAnakA mAM vAparIne suvaNu dAnanI prazaMsA prApta karI che, temanA patnI sagarbhA che, rAjAnA cAreya hAtha che. A .dhAnA tyAga karIne dedA zAha kAyamI vasAvaTa mATe ahI kevI rIte Ave ? teo zrIsa dhanA ane bhagavAna nemanAtha prabhunA daza te jarura Avaze.' nIlavara kazu kheAyA nahi. Aje te peAtAnA eka mitra sAthe nAginIdevInA bhavana para javAneA hateA. zresadhanI beThaka pUrI thaI. sahu deddA zAhanAM vakhANa karatA karatA potapeAtAnA ghara tarapha javA mAMDayA. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAya...! 199 bIje divase savAre jainama trIoe zrIsaMghamAM thayelI tamAma hakIkata jaNAvI. rAjAe nArAyaNa maMtrI sAme joIne kahyuM: mahAmatrI, mane lAge che ke huM te Apa dedA zAhane maLavA jai AvatI ane manane bhAra haLavA karavA deDhA zAhanI kSamA paNa mAgatA AvIe.' gheADA samaya pachI te varSAne prAraMbha thaze eTale ApaNe dIvALI pachI vidyApura jaIe te ThIka gaNAze. vaLI dedA zAha deviMgarI gayA haze to ApaNe pherA niSphaLa jaze.' nArAyaNu ' maMtrIe kahyuM. jyAre nAgina devIe vidyApura javAnuM nakkI yuM hatuM. varSAnA prAr'ne hajI paMdareka divasanI vAra hatI. kadAca khIjA paMdara divasa nIkaLI jAya. ane e ja rIte nIlavaraNu zrosaMghanA aAgevAnAne maLelI niSphaLatAnI vAta kahI. ( tame eka vAta yAda rAkhajo ke nAginIe kahyuM ; zeThajI, nArIneA koI paNa puruSArthI niSphaLa jatA nathI.' nIlavaraNe praznabharI najare nArkaMganI draDha svare olI : 'jIgme devI, Apa dedA zAhane ahIM laI Avaze| ane ArI aparAjitA che te vAta satya karaze te huM ApanA caraNamAM sa hajAra se|naiyA ANu karIza.' < huM jarUra tameAne hAra ApIza ..ane jo huM aparAjita hi anu' te... kahetAM kahetAM nAginI aTakI gaI. ruM tilAMjalI ApIza.' ' * devI...' 'huM satya kahuM chuM.' nAginIe prasanna vadane kahyu. ja kA sAme joyuM. C teA hu' mArA vyavasAyane kAyama Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 19 muM : : khAta murata: vI, Apa satya kaho che. emAM mane saMzaya nathI, Apa vijaya meLavaze evI zraddhAno huM tyAga karatA nathI paraMtu AvI heDaya Ape na karavI joIe. nIlavaraNe kahyuM. zA mATe ?" " Apa mAlavadezanA eka ati suMdara, kalAkAra ane jJAnapriya gaNikA che, nArI che. AvI hAya koI vAra mAnavInI tAkAtane ane garvane pADI detI hoya che. A karatAM Apa dasa vIsa hajAra senaiyAnI heDaya karo te vadhAre ucita che." "nIlavaraNa, tArI bhAvanA badala huM tAro AbhAra mAnuM chuM. paNa mArI kAyA A nagarInA pANIthI poSAyelI che. mAruM pANI zaramAya evuM mArAthI kema thAya? huM avazya vijayinI banIza emAM mane koI prakArano saMzaya nathI, chatAM huM hArI jauM to jenA baLa para meM A sAhasa kheDayuM che te mAruM betara kaLAonuM jJAna ane A rUparaMga aTala kema rahI zake ? nIlavaraNa nAginInA tejasvI nayane sAme joI rahyo. ane WWW.jainelibrary.org Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 Ata surata ! prasthAna mATenI pUrva taiyArI zarU thaI. nagarInA jyeAtiSIe ASADha suda bIjanuM prasthAna muddata Apyu. mahArAjAne nIlavaraNa sAthenI hADayanA samAcAra maLI gayA temane trizvAsa hateA ke nAginI aparAjitA rahI zakaze. je rUpayauvana anyane calAyamAna karI zake che te rUpayauvanane sIdhe! vijaya nathI paNa mAnavInA hRdayamAM rahela supta kAmabhAvanA vijaya che. jo te kAmabhAva nahota to vizvAmitrane hajAra menakAe paNa calita karI zakta nahi. ahIM vidyApuranagaramAM dedA zAhane evI kalpanA paNa naheAtI ke peAtAnA mAthe eka upasaga UbhA thaI rahyo che. dedA zAha tA potAnA dhama kamamAM vepAramAM ane peAtAnA sAdA jIvataramAM sa`dA tanmaya rahetA. suvarNa puSkaLa banAvI nAkhyu` hatu`. kAraNa cAmAsAnA prAra Mbha thAya eTale dharmAMdRSTie paNa teo bhaTTI ke lIleAtarIne upayega karI zake tema nahAtA. te sivAya eka saptAha pachI te devagiri javAnA hatA. paraMtu te pahelAM eka Ajanaka ghaTanA banI gaI. ujajayanIthI nirAza thaIne pAchA vaLelA eka sA vidyApura nagarInA pAdara AvI pahoMcyA. sAtha'vAha mU MjhavaNuM anubhavI rahyo hateA. cAmAsu bese te pahelAM jo kesaranI zADha pAyA na vecAya te bhAre nukasAna sahevuM paDe. ane traNa traNa mahinAthI pAte kesara veMcavAtA puruSA' karI rahelA heAvA chatAM mAtra eka ja pATha mAMDamAMDa vecANI hatI. ujiya nImAM teNe badhu kesara veMcAI javAnI AzA rAkhelI ane eka mahinAnA vasavATa pachI te AzA ThagArI nIvaDI. nAMdurI nagarImAM tA kAI vepArIe kaisara sAme joyu paNa Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ drA zAha 182 nahi. kAraNa sahu pAse vepAra puratuM acchera pAraoNra kesara hatu. jana maMdira pAse paNa kesara hatuM. eTale eka rAta rAkAIne te vidyApura nagarI tarapha vaLyeA. nagarI bahu meTI nahotI. chatAM sukhI ane samRddha hatI. paNa ATaluM badhu kesara kharIde kANu ? eka peTha eka maNa kesaranI thAya te paNa pA| maN. AvuM sATha maNa kesara lenAra kANu maLe? ane poMdareka divasa pachI te ceAmAsAne bhaya UbhA thaze. eTale jo eka e divasamAM kesara thALe na paDI jAya te AkhuM cAmAsu` ahIM ja vItAvavu' paDaze. 6 bIje divase teNe nagarImAM tapAsa karI, paNa ATalA badhA mAla vecAya tevI zakayatA nahotI. vadhumAM vadhu zerabazera kesara khape. paNa eka vepArIe kahyuM : bhAi, tame nirAza na thAzeA. amArA gAmamAM dedA zAha nAmanA eka vepArI che. tene vepAra tA mAtra zrIne che, paNa che udAra ne eliye. jo temane kesar gamI jaze te tamArA sATheya kAthIe kharIdI zake evI tAkAta eka mAtra dedA zAhamAM che. bIjA eka be gRhasthAe paNa AvA ja abhiprAya ApyA. madhyAna pachI AzAnuM puSpa haiyAmAM dhAraNa karIne navajavAna sAvAha dedA zAhanI peDhIe gaye. dedA zAhe A ajANyA sAvAhanuM AdarapUrvaka svAgata karI peAtAnI gAdI para sthAna ApyuM'. ane kahyuM: 'Apa kayAMthI padhAre che. ? navajavAna sAtha vAhe peAtAnA paricaya ApatAM kahyuM : 'zeThajI, hu' sovarane vatanI chu'. me' pahelI vAra sA kADhayo che. mArI sAthe pAMsaDa peDhiyA kesaranI hatI. kAzmIra dezamAMthI khAsa vINAeluM kezara che. paraMtu cAra cAra mahinAnA rajhaLapATamAM huM pAMca maN kesara veMcI zakaye| chuM. Ama te huM pAchu laI jAta, paraMtu mAthe cAmAsu ese che ane varSAnA kAraNe A mArA kImatI mAla naSTa thavAnI Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAta murata ! 183 pUrI saMbhAvanA che. kesara ghaNuM vizuddha ane uttama che. juo A namune." detA zAhe tarata kahyuM : "bhAI, huM to ghIno vepArI chuM.' "e vAta huM jANuM chuM paNa A nagarInA cAra pAMca vepArIe mane jaNAvyuM hatuM ke, amArI nagarImAM rahetA dedA zeTha ja eka evA udAra ane sAhasika che ke je teone gya lAgaze te avazya tamane ciMtA mukta karaze." dedA zAha vicAramAM paDI gayA. thoDI vAra pachI bolyA : "lekene vizvAsa paNa ajaba che!" ATaluM kahIne teonAM manamuku ramAM devagirinA upAzrayanA nimaNane prazna Ubho thayo, tarata teo belyA: "navajavAna mitra, te nAnI vaye jabara sAhasa kheDayuM che. tAruM paheluM sAhasa tane bhAMgI na nAkhe e eka vicAravA jevI vAta che. juo bhAI, mAro kesarane vepAra nathI ke kesaranI parIkSA paNuM nathI. vaLI mAla ghaNo che. tene je vAjabI bhAva hoya te tamArI pramANikatA najara sAme rAkhI AMkaDa kare ane AvatI kAle savAre mArA bhavanamAM sATheya piTha kesaranI mekalI Apaje tamane paisA paNa tyAM ne tyAM maLI jaze.' dhanya banI gayo. zeThajI...je Apa AjJA karazo to Apa anyatra keI sthaLe kaheze to tyAM paNa piTho pahoMcatI karIza." te te sonAmAM sugaMdha. ema kare. Aja rIte Apa mAre ghera padhAre. huM eka ciThThI lakhI ApIza. tamAre pacAsa paThayo devagiri nagarInA zrI saMghapatine tyAM pahoMcatI karavAnI che. tyAM mArI vakhAra che. eTale sacavAI jaze. dasa poTho mAre ghera raheze. devagirine rastA mAne che. AThathI dasa divasa lAgaze. tamAro AMkaDA Aja rAte ja letA Avaje, eTale huM cUkavI daIza." "nahi zeThajI, mAre evI utAvaLa nathI. Apane mAla devagiri Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 detA zAha pahoMcI gayA pachI huM AMkaDe ApIza. huM pote ahIM rokAI jaIza ane mAre sAthe dakSiNa tarapha AgaLa vadhaze. keI uttama nagarImAM rokAI jaze." e karatAM Apa ujajayanImAM sArthane mokalI Ape ane Apane rokavAnI kaI jarUra nathI. paisA to huM Aja rAte ja cUkate ApI daIza." dedA zAhe kahyuM. nahi zeThajI, e mane zobhe nahi. Ape mArA para moTe upakAra karyo che. huM te sAva nirAza thaI gayo hato. have huM rAtanA prathama prahara pachI AvIza." kahI navajavAna sArthavAha Ubho thaye ane dedA zAhane namI paDe. dedo zAhe tenA banne hAtha pakaDI letAM kahyuM, "nahi mitra, huM kaI upakAra nathI karate. mAla laIne paisA ApuM chuM. tuM manamAM A bhAva rAkhIza nahi. prAmANikatA, satya ane sAhasikavRtti e ja tArA jevA ugatA vepArIne sahAro gaNAya." AnaMdabharyA haiye sArthavAhane juvAna putra pitAnA paDAva tarapha vidAya thayuM. tenA manamAM thatuM hatuM ke A te kevo udAra ane sAhasika vepArI che. kesarano dhaMdho karyo nathI chatAM sATha poThayuM kharIdI lIdhI ane te paNa bhAvatAla nakkI karyA vagara...! kharekhara AvA pavitra ane moTA mananA mANasethI ja saMsAra sahAmaNuM lAge che! ATale vizvAsa keNa rAkhI zake? rAtrine prathama prahara pUro thAya te pahelAM ja zeTha zeThANIe pratikramaNa devadarzana Adi kArya patAvIne osarIe beThAM tyAM dasa piTho sahita juvAna sAthe vAha DelImAM dAkhala thayA. dedA zAhe UbhA thaI dasa maNa kesaranAM kethaLA pAchaLanA phaLimAM eka oraDAmAM mUkAvI dIdhA. paThe laIne sArthavAhanA be nekare vadAya thayA ane dedA zAha Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAta murata ke 185 navajuvAna sAthe vAhane Adara sahita laIne peAtAnA eka kha'DamAM AnyA. eTeka khaMDamAM eraDiyA telanI e dIvaDI A prakAza verI rahI hatI. eka gAdI para eka letAM sAtha vAha putranA manamAM thayuM, AhA, A tA kAI sAdhu jevI sAdAI, samagra bhavanamAM eka paNa jhAkamajhALa prakAza veratI dIpa mAlikA nathI. mAtra sAdI dIvaDIA ane vaibhavanu' eka paNa sAdhana najare caDhatuM nathI. ane Ave eka sAdA dekhAtA mAnavI vizvAsapUrvaka sAr3a pAThayuM. kesara kharIdI le che? navajavAna sAthe vAhanuM hRdaya bhAre Azraya anubhavI rahyuM hatuM. tAru zubha nAma?' deA zeThe tenA sAme joi ne prazna karyo : ' ' kRSNavallabhadAsa...! mAtA pitA dezamAM rahe che ne ? 6 jI hA... " tArAM lagna thayAM che ? ' hA roDa, be varasa pahelAM ja paraNyA chuM. mArA che . meTA bhAI paNa paraNelA che. eka bhAI parivAra sahita kAzmIra rahe che. tyAM amArI eka peDhI che. khIjA meATAbhAI hastinApura rahe che, tyAMnI peDhI tee calAve che. mArA nAnA bhAI mAtA pitA pAse rahe che. hu' A pahelI vAra sAthe laIne nIkaLye! chu.' tyAra pachI bIjI keTalIka vAte! karIne dedA zeThe sATha maNu saranA AMkaDA mAgyA. kRSNavalane kahyuM : ' bAkInI pacAsa pAyA devagiri pahoMcI jAya pachI badhuM thaI paDaze.' . " nahi bhAI, kayu te kAma...vaLI mAre paNa e cAra divasa pachI devagiri javu paDe tema che...' de zAhe kahyuM. chevaTe ghaNA AgraDa pachI kRSNavallabhe sAThe maLyu kesarane AMkaDe banAvI dIdheA. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane 1 parabiDI ja bI rAkhe che, 186 dedA zAha dedA zAhe tarata AMkaDA pramANe sonaiyA cUkavI ApyA. kRSNavallabhe AMkaDAmAM cUkatenI pahoMca karI ane kezaranI pacAsa piTho devagiri pahoMcatI karavAnI che tevuM lakhANa paNa karI ApyuM tyAra pachI keTalIka vAto karIne kRSNavallabha UbhuM thayuM ane belyo : "Aja vahelI savAre pacAsa piTha mAro munIma laI ne ravAnA thaI jaze." "uttama. meM patra taiyAra karI rAkhe che." kahI gAdI nIcethI eka patravALu parabiDIyuM kADhIne dedA zAhe kRSNavallabhane ApyuM ane kahyuM : "te tuM, tArI patnI, munIma vagere sahu AvatI kAle mAre tyAM bhejana rAkho." zeThajI, ame AvatI kAle pAchalA prahare ujajayanI tarapha vidAya thazuM eTale enI taiyArImAM mAre rokAI javuM paDaze. ane Ape te mane jiMdagIbhara huM yAda karuM e rIte A sodo karIne jamADI dIdho che." dedA zeThe ghaNe Agraha karyo. chevaTe bhAtArUpe thoDI mIThAI AvatI kAle te mokalaze ema nakkI karyuM. kRSNavallabha sAthe be cekiyAta AvyA hatA. tene ratha paNa bahAra zarIramAM rAkhyo hato. sonaiyAnI thelIo upaDAvIne kRSNavallabha dedA zAhanAM caraNasparza karIne vidAya thayo. deda zAha DelI sudhI vaLAvavA gayA. - teo pAchA AvyA ane osarInI pATa para besI navakAra maMtranuM smaraNa karavA mAMDyA. - "vimalazrIe oraDAmAM beThAM beThAM kahyuM : have Apa ArAma kare. zeThe kaMI uttara na Apyo eTale zeThANI samajI gayA ke navakAra gaNe che. thoDI vAra pachI dedA zAha oraDe gayA. patnI hajI jAgatI ja Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAta surata ! 187 kheDI hatI. dedA zAhe potAnAM vastrone utArI eka tarapha mUkyAM... mAtra paMciyuM paherIne te peAtAnI zayyA tarapha gayA. vimalazrIe kahyuM : ' koNa hatuM ? * me' tane sAMje vAta karI hatI te te tenI pAsethI sAda maLyu kesara kharIda karyuM cUkavI dIdhA.' ' sAta mRNu kesara zuM karazu? meM sAMbhaLyu che ke eeka varSamAM teA te saDI jAya che.' sAthe vAha hatA. ApaNe che tenA paisA paNa sa ' hA... paNa cha mahinAmAM ja ene ja upayeAga thaI jaze. maNu kesara ahI rAkhyuM che. te badhuM e traNa divasamAM AsapAsanA gAmaDAomAM te nagarAmAM jyAM jyAM zrI, jinamadirA che tyAM tyAM zera zeranA paDIkAM vALIne mekalI ApazuM. pacAsa maNu kesara devagiri mAkahyuM che.' * devagari ? ' * hA, priye, upAzrayane sAne maDhavAnI mArI bhAvanA te pUrI thaI zake ema nathI eTale A pacAsa maNu kesara cUnAmAM meLavI daIzuM. caNatara kAma ghaNu' uttama ne majabUta thaze ! ' dedA zAhe svAbhAvika svare kahyuM. vimalazrI avArUM banI gaI. jhAMkhA dIvaDA maLatA hatA. tenA prakAza apa hovA chatAM patnInA vadana para chavAyeluM Azcaya dedA zAhe nihALyuM. dedA zAhe karyuM': * kayA vicAramAM paDI gaI ? ' < Apa je kaMI karaza temAM saMzayane sthAna na hoya. paNa cUnAmAM kesarane yAga thaI zake evu` Aja pahelI vAra sAMbhaLyuM.' te * tArI vAta sAcI che. kesara eka ki...matI dravya hAvAthI bahudhA tene upayoga karatAM mANase acakAya che. para Mtu mane A Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keda zAha vAta zilpazAstrIe karI hatI. ApaNuM ghaNA sarvotkRSTa tIrthamaMdiremAM kesara vaparAyelA ghaNA kissA zilpazAstrIe mane kahyA hatA. Ama te upAzraya jJAna ane sAdhanAnuM maMdira ja che ne ?" ADe paDakhe paDyA dedA zAhe kahyuM. ghaNuM uttama kahevAya. padayanA kAraNe gurudeva maLyA. paisAne toTo nathI paDato. ApaNe aMgata upayogamAM kazuM vAparatA nathI, pachI puNyakAryamAM zA mATe lobha rAkhavo? paNa..." zuM ?' aSADha suda bIjanA divase to huM murata vakhate AvI nahi zakuM." "mane paNa e vAtanuM duHkha thAya che paNa bIjo upAya nathI. paraMtu meM tane mAre saMkalpa te jaNAvyo ja che. ApaNe baMne bALakane laIne jazuM tyAre upAzraya khIlI UTha haze. A vakhate huM upAzrayanuM mAnacitra vagere sAthe lete AvIza." Apa kaye divase javAnA che ?" cAra pAMca divasa pachI.' pAchA kayAre Avaze ?" aSADha suda bIjanuM patAvIne cAra pAMca di' rekAIza eTale viseka divasa te thaI jaze." te pachI aSADhI bIjanA divase nokArazI jamADaje ne.." vimalazrIe kahyuM. te ThIka yAda karyuM... nekArI jamADIza muratanI ane pAchI tuM AvIza tyAre..." dedA zAhe kahyuM. bIje divase adhamaNa adhamaNa mIThAInA cAra karaMDIyA dedA zAhe sArthavAhanA paDAve mokalyA. jatAM pahelAM kRSNavallabha maLavA Avyo ane khUba AgrA karIne vimala mATe eka pATaNanuM paToLuM Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAta surata ! 189 bheTa rUpe Apyu. ane dedA zAhune kAzmIranA eka dhAtI joTA ApyA tyAra pachI te tenI caraNaraja laI ne prasannavadane vidAya thaye. pAMcame divase dedA zAha eka ratha bhAMDe lai ne devigira javA vidAya thayA. mArgamAM tApa sakhata paDatA heAvA chatAM pAMcame divase te devagira paheAMcI gayA. pacAsa pAThayA paNa eka divasa pahelAM AvI gaI hatI ane nagarazeDe pacAsa maNu kesaranAM kAthaLA eka oraDAmAM bharAvI dIdhA hatA. jarUra mATenA saghaLA sarasAmAna AvI gayA hatA. upAzraya ane aMte makAne paNa paDhAI gayAM hatAM. zipazAstrIe uttama kArIgaronI paNa vyavasthA karI hatI. Ama upAzrayanA nirmANunI pUrva taiyArI sArI rIte thaI gaI hatI. khIje divase dedA zAhe khIjanA divase neAkArazI jamADavAnI bhAvanA darzAvI ane jamavA AvanArA pratyekane eka eka zrIphaLa sAthe eka eka rUpiyA prabhAvanA rUpe ApavAnI potAnI bhAvanA darzAvI hatI. zilpazAstrIe paNa traNa divasamAM upAzrayanA mAnacitranI nakala anAvI ApavAnuM jaNAvyu hatu. ane khIjanA divase nagarInA adhA dizamAM pUjA bhaNAvavAmAM AvI. eka nAnA bALakanA hAthe pAyAnuM surata karAvavAmAM AvyuM. ane madhyAhna pachI zrI neAkArazInu jamaNu temaja prabhAvanA patAvI. aSADha sudi dasamanA divase dedA zAha vidyApura nagara javA -- ravAnA thayA. cAturmAsa mATe rokAI gayelA mahArAjazrIe dedA zAhane dharmaepa ApyA ane temanI bhAvanAne anumAina Apyu. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 20 muM : : vimalazrIne prabhAva...! nAginI devIe nIlavaraNa sAthe jaya parAjya aMgenI hi te karI lIdhI hatI ane teNe pravAsa aMge taiyArI paNa karavA mAMDI hatI. nAMdurInagarInA patie aSADha suda bIjanuM uttama sUrata ApyuM hovAthI nAginIne thoDo vilaMba kare po. paNa A heDanI vAta samagra nagarImAM prasArita thaI gaI hatI. rAjA paNa jANune khuza thayo hato. tene khAtarI hatI ke, nAginI ati catura rUpavati ane bhalabhalAne calita kare evI capaLA che, jarUra dedA zAhane game te rIte potAnI mohajALamAM sapaDAvIne nagarImAM lAvyA vagara nahi rahe. - zrIsaMghanA AgevAno A koI nirNaya karI zakyA nahotA kAraNa ke teo dedA zAhane barAbara oLakhatA hatA. gharamAM devaramaNI jevI patnI che, vrata, tapa, saMyama ane ahiMsAne Acara- nAre che, rUpa yauvanamAM na phasAya e sAvadha paNa che. enA aMge evI eka paNa vAta sAMbhaLavA nathI maLI ke dedA zAhe kaI paNa nArI sAme dhArIne najara karI heya ! jarUra A sedAmAM nAginI harI jaze... Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 vimalazrIne prabhAva...! - tyAre trIje eka varga evo paNa hato ke je dedA zAhane dharmiSTha saMyamI, sadAcArI ane sAdAImAM rahenAra mAnate hato paraMtu sAthosAtha teonA manamAM ema paNa hatuM ke, nArInAM nayana bANa AgaLa mahAna tapasvIo ane RSio paNa calita thayA vagara rahyA nathI. dedA zAha te game toya eka saMskArI che ! A rIte vividha vicAraNA cagavA mAMDI ane je divase devagirimAM dedA zAhe upAzrayanuM khAta murhata karyuM te ja divase nAginI devI potAnA rasAlA sAthe vidyApura nagarI tarapha javA vidAya thaI. teNe pitAnI sAthe vAgha maMDaLI, pAkazAstrI, dAsa dAsIo, cekiyAte, pitAnI priya sakhI kuMdanamaNi vagerene lIdhAM hatAM. tene prauDhAvasthAmAM Are pahoMcele munIma cAra divasa pahelA svataMtra raheThANanI vyavasthA karavA ravAnA thaI gayo hato. nAginIno vaphAdAra munIma vaNika putra hato eTale AvI hoDa na karavI joIe ema te mAnato hato. paNa dhaNIne zuM kahevuM? vidyApura nagarImAM AvIne teNe tarata kaI sAruM ane ekAMta sthaLe AveluM makAna meLavavAnI tapAsa karI. temAM tene bIje divase saphaLatA prApta thaI vidyAnagarInA eka bhAyAtano utAre traNeka varSathI sAva khAlI hato. bhAyAta mRtyu pAmyo hato ane tene ekano eka putra atyAre cha varSane hato. utAre paNa khAlI karIne rAkhI mUkyo hato ane eka oraDAmAM keTaleka sAmAna bharI rAkhyo hato. makAnamAM sagavaDatA sArI hatI. sAre evo bagIce hato. nekara cAkarene rahevA mATenI dasa oraDIo hatI. mALI mATe be oraDIo alaga dizAe AvI hatI. azvazALA, gozALA, rathagRha uparAMta ghAsacAre bharavAnuM eka ghara hatuM. bagIco suMdara hato paNa ati. vizALa nahoto. raheNAMka makAnamAM pAMca oraDA nIce hatA ane eka beThaka Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 191 DhA sAha cU hatu, e erA upalI bhUmi para hatA. eka eka khAMDa hatA te sivAya seAgRha, kedAra, snAnagRha vagere paNa hatA. bagIcAmAM eka mIThAjaLanA kUve hatA. munImane A makAna gamI gayuM ane tarata vyavasthApakane maLIne makAna bhADe meLavI lIdhuM. Ama te makAna sAruM hatuM paNa avAvarU hAvAthI ja! jUnavANI lAgatuM hatu. munIme sArA kaDiyAe rAkhIne raMgadhALa karAvavAnI zarUAta paNa karI, ane nAginI devI peAtAnA rasAlA sahita ahI paheAMce te pahelAM makAna svaccha sudara banI gayu hatuM. ane ceAthanI sAMje nAraMganI devI rasAlA sahita AvI gaI. munIme paNa kalpanA karI hatI ke, devI sAMja TAMNe AvI jaze. eTale te dakSiNanA daravAje rAha jotA UbhA hatA. AvI rahelAM rathA jotAM ja te agrasara thayA. ceAkiyAtA paN munImakAkAne oLakhI gayA. ane khabara aMtara pUchyA pachI munIma rasAlAne laIne utAre pahoMcyA. rAtrinA prathama prahara te sarasAmAna ne bheAjatamAM vItI gaye ane rAtrinA prathama prahara pachI aSADhI vAdaLAM jANe pAgala hAthI mAphaka AkAzamAM nRtya karavA mAMDayA. munImajIe devI pAse jaIne prazna karyAM : devI, rastAmAM te! AvuM koI taphrAna nahAtu AvyuM ne? ' nA amane tA AkAzanA zakuna jonArAoe ema kahyuM hatu` ke meNu varasAda aSADhI pUnama pachI Avaze.' k paNa Abha te gAbha akaLa heAya che. mane te lAge che ke Aja rAte ja varasAda paDaze.' ' * enA divase che ! eNu vIsa divasa varasAda meDA thaye che. ema sahu kahe che.' < kharuM che. bhIma agiyArase aa mATe bhAge vAvA thaI jAya.' munIme kahyuM.. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimalazrIne prabhAva..! 193 kaLajugamAM kAMI cekasa na kahevAya, hA, paNa tame dedA zeThanA gharanI ne hATanI tapAsa te karI rAkhI che ne? "hA, devI, dedA zeThanuM ghara te sAva sAdu ne nAnuM che. vimaLa zeThANuM roja savAre savAzera suvarNanuM dAna niyamita karatAM hoya che. paNa devIjI tamane sAMbhaLIne navAI thaze ke vimaLa zeThANInAM aga para saubhAgyasUcaka sivAyanAM kaI khAsa vizeSa alaMkAra nathI. jenI pAse naiyA hoya te ja A rIte senAnuM dAna roja ApI zake, paNa A zeThANI te vastrAmAMye sAva sAdI che." munImajI, sukha AvavuM te jema bhAgyAdhIna che tema bhegavavuM te paNa bhAgyAdhIna hoya che. arasika leke sukhane saMbhALapUrvaka bhegavI zaktA nathI. vimaLa zeThANI dekhAve kevAMka che ? nAginIe moDhAmAM pAnanuM bIDuM mUkatAM pUchyuM. * devI, zeThANInuM rUpa to adbhuta che. keI devaramaNI temanI sAme jhAMkhI lAge. temanA caherA para sUryacaMdranA mizraNa samuM teja ramatuM hoya che. e teja sAme vikArI nayane kSaNa mAtra mATe paNa sthira thaI zakatAM nahi hoya evuM pahelI vAra jotAM ja lAge te sivAya temanA nayane vadane vilasI rahelI saumyatA te apUrva che. ane vANI mIThI madhura che. jANe sAMbhaLyA ja karIe.' kAkA, tame ene kayAre joyAM hatAM ?' gaI kAle derAsaramAM stavana gAtAM joyelAM, pachI huM eka garIba jaina banIne emane tyAM gaye. teoe mane eka senaiyo Ape." munIme kahyuM. " dedA zAha zuM karatA hatA ? ' teo te devagiri gayA che. paNa cAra cha divasamAM AvI jaze. ema temanA vANetara pAsethI sAMbhaLyuM che. te paNa kahe che ke deva jevA rUpavAna ne tejasvI che paNa sAva sAdA che... sAMdhelA vastro paheratAM paNa zaramAtA nathI.' munIme kahyuM. de. 13 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 * dedA zAhanI peDhI joI? * hA...peDhImAM e traNa gumAstA che. ghInA dhaMdhA kare che. paNa meM eka navI vAta sAMbhaLI.' " mudrA zAha kaI ' gheADA divaso pahelAM A nagarImAM koI vaNajhAra AvelI. tenI pAse sATha peDhaceA kesaranI hatI. karyAMya khapatI nahAtI eTale te sAvA dedA zeThane maLyA ane potAnI muzkelI jaNAvI dedA zAhe tarata sATha maN kaisara kharIdI lIdhuM. ane sAvAhanI ciMtA dUra karI.' ' sAThe maNu kezara' Azcayacakita thaIne nAginIe prazna karyo. hA devI...eka pAThayamAM eka maNu kesara samAya.' ' paNa tame tA kaheA che te ke dedA zAha te tyAM mAtra dhInA ja vepAra che? . 'huM najare joyelu rahuM chuM. enI hATaDImAM paNa ghI sivAya khIjuM kazuM nahatuM.' 'teA pachI ATalu badhu kesara...? dedA zAha dhunI ke pAgala te nahi hoyane? ' * devI, meM te tyAM sudhI sAMbhaLyu che ke zAha bhAre zAMta ane gabhIra che, vaLI ahIMnA rAjAnA tenA para cAreya hAtha che.' munIme kahyuM. ' kAkA, Azcarya upajAve tevI vAta che. tame kaho che ke dhUnI nathI pAgala nathI, zAMta ane gaMbhIra che. teA pachI ATalu badhu kesara laI ne kare zuM?' kesara teA ekAda varasa pachI bagaDI jAya.' mane to ema lAge che ke tenuM karUNA bharapura hRdaya sArthavAhanI vAta sAMbhaLIne dravI gayuM haze. ane enI muzkelI dUra karavA badhu kesara kharIdI lIdhuM haze.' * * udAra mANasa che eTale A rIte bane. pazu sAThe maN Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimalazrInA prabhAva..! 195 kesara vecAya kayAre? enuM thAya zuM? kharekhara dedA zAha bhAre na samajAya evA lAge che.' * nA devI, kesarane khAMdhe evI rIte kothaLAmAM karyAM hoya che ke e varasa sudhI te kesara bagaDe nahi ane meM ema paNa sAMbhratyu che ke dedA zAhe pacAsa pADayuM. devagiri mekalI dIdhI hatI ane anya dasa kAthaLA cheDIne nAnA meATA barAe bharI bharIne AsapAsanA madirAmAM ravAnA karyAM hatA. me" te ema paNa sAMbhaLyu che ke daza zera daza zeranA DabarAe bharIne ATha dasa tIsthAnamAM khepiyAe mAraphata ravAnA karI dIdhA che.' ' kATA, A badhuM gaLe na utare evuM lAge che. tamAre eka kAma karavAnu che.' " kahA.' " parama divase mAre jAteya dedA zAhanA ghera javu' che. tame jenA bahu vakhANa karyAM. te zeThANIne paNa jovAM che ane dedA zAha ahI na Ave tyAM sudhI... ' devI, Apa mAlavAnA zreSTha gaNikA che, gAyikA che ane nRtyAMganA paNa che. A vAta kaMI chupI rahevAnI nathI. jo A vAta ahIMnA mahArAjane kAne jaze te Apane avazya niyaMtraNa maLaze.' te sivAya leka paNa ApatI kalAnA darzana karavA AvavA mAMDaze, AchuM hasIne nAginIe kahyuM: * klAnA darzana karavA mAgatA leAkeA bahu ochA hoya che. leAkA aa payauvananA AkaNe ja kheDUcAtA haiAya che enI mane kAI ciMtA nathI. paNa huM dedA zAha mATe ja ahI` AvI chuM ne vAta bahAra phelAvI na joIe. * ApanI vAta sAcI che. ApanI mukhya dAsI ane mArA sivAya kANu jANe che? vaLI Apa sAja sarjAma sAthe AvyAM che. eTale leke ApanI kalAne nihALavA talase te svAbhAvika che. munImajIe mRdusvare kahyuM. pazu have Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidrA zAha thaDIvAra vyavasthA aMgenI sAmAnya vAtA karyAM pachI munImajI potAnA khaDa tarapha gayA. 196 nAginI paNa pravAsanA zramathI zramita thaI hatI. eTale te paNa potAnI priya sakhI samAna mukhya paricArikA. OM namaNI sAthe uparanI bhUmipara zayanagRhamAM gaI. paragAmane AbhAsa na thAya jharUkhAnuM dvAra khAlIne nAginI devIe bahAra najara karI. varSI rahI gaI hatI. paNa vAdaLadaLanI umaTa bhAre hatI. ema lAgatuM hatuM ke rAte varasAda tAMDava nRtya karaze. dharatI rUpI priyAne maLavA AvI rahela megharAja rUpI priyatamanI milana jhaMkhanA kevI tItra ane unmAjanaka che te dasya nAginInI 5nAmAM ramavA mAMDyu. jANe yauvananA prathama vega jANe jIvanane prathama paNa dharatInuM rUpa kevuM haze ? Aha, nArI potAnA maneAbhAva bhAgye ja bahAra paDavA detA haiAya che. dharatIne ullAsa megha jeve spaSTa nahotA. nArI keTalI dhIra, gaMbhIra ane pacAvanArI che. te satya nAginInA netro sAme spaSTa thatu hatu. te AkAza sAme sthira najare nihALI rahI. ullAsa ! vyavasthA ghaNI suMdara thaI hatI. eTalI kALajI munImajIe jALavI hatI. kuMdanaNuie nAginI devInA pakSaga paranI cAdara sarakhI karIne pAMgathe eka rezamI cAdara mUkI. tyAra pachI nIce potAnI pathArone sarakhI karIne kahyuM: ' devI...' krama ? ' madharAtanA samaya thaI gayA che. have Apa ArAma kare... * hA. paNa ArAma karatAM ye parama zAMti aSADhanI vIjaLIe ane vAyunI lahera verI rahI che. Avu'dasya te kadI joyu che? Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimalazrIne prabhAva..! 197 emAM navuM zuM hatuM ? varasAda te prativarSa AvatA hoya che." kuMdanamaNie kahyuM. kuMdana, jema yauvana nitya nUtana che tema naranAranuM milana paNa nitya nUtana che. megha ane dharatIne saMbaMdha priyA priyatama samo che. varSAkALa e teonuM milana tIrtha che. priyA priyatamanA haiye AvA milana avasare kevo utkaTa harSa nAce che te ASADhanA prathama meghanuM svarUpa joIne kalpI zakAya che tuM ahIM Ave ane meghanuM svarUpa jo. gaDatura banIne priyAne maLavA jyAre priyatama Ave tyAre te lagabhaga masta divAnA jevo banI jAya che. je uttaranAM vAdaLAMo atyAre aMdhakAranA zaNagAra samAM zobhI rahyAM che.' "devI Apa kavayitrI che. eTale kalpanAmAM rame te sahaja che. paraMtu Apa pravAsanA zramathI thAkI gayelAM cho, aSADhane A pracaMDa vAyu ApanA Arogyane kathaLAvI mUkaze eTale e badhI kapanAo zayyA para paDyAM paDyAM mane samajAvaje." kahI kuMdanamaNie najIka AvI nAginI devIne hAtha pakaDayA ane zayA tarapha laI gaI. pagalI, tuM to mArA karatAM cAra varasa nAnI che...zuM tane milananAM kAvyanI koI jhaMkhanA nathI thatI ? " nAginIe AchA hAsya sahita kahyuM. devI, evI jhaMkhanA amArA jevI strIone kayAMthI hoya amArI dAsa jAti. jenuM kAma karIne temAM tanmaya rahevuM e amAruM kartavya... pachI vaya nAnI hoya ke meTI heya. jhaMkhanAne avakAza ja kayAMthI maLe? e te je nArI sarva sukho vaDe samRddha hoya che. tene ja jhaMkhanA jAge che. kAraNa kahuM ?" Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 dedA zAha devI sukhopabhoganAM jyAM pracura sAdhano paDyAM hoya che tyAM atRpti paNa paDI hoya che ane vyavahArika zabdomAM kahIe te milananI jhaMkhanAnuM mULa ja atRpti che. AvI koI atRpti amArI pAse TakatI nathI. eTale jhaMkhanA paNa jAgatI nathI. " kuMdanamaNie kahyuM. nAginIdevI sakhInI vAta sAMbhaLIne avAk banI gaI. te belIH "kuMdana, tArI vAtamAM mane tathya lAge che. paraMtu mArI paristhiti to sAva nirALI che. mAro vyavasAya puruSamAM jhaMkhanA jAgRta karavAno che ane enI ja huM rUpayauvananI nArI sarvadA aparAjita rahe che ema mAnuM chuM. mAre anubhava paNa e che ke nArInA nayana bANa keI muni-saMta paNa sahI zakatA nathI.' devI, ApanA bhavanamAM Ape A aMge mArI sAthe carcA karelI ane meM Apane kaheluM ke Apa AvuM sAhasa na kare paNa Ape te gaMbhIra hAtha bakI nAkhI hatI." hA sakhI, paNa mane mArI kalAmAM, mArA rUpayauvanamAM ane mArA A jJAnamAM pUrepUrI zraddhA che. mane vizvAsa che ke huM dedA zAhane avazya kArI na bANa vaDe ghAyala karIza." paraMtu meM sAMbhaLyuM che te ati gaMbhIra che." chatAM saMsArI che...navajavAna che.' "deda zAha parama dharmiSTa che." "hA...paNa te sarva tyAgI nathI ke munivara paNa nathI." devI, Apa e na bhUlI jaje ke zrI dedA zAha sAva sAdAImAM rahenAra che." kuMdana kAma jIvanathI nivRtta to che ja nahi. suMdara patnInA svAmI che. ane mAtra sAdAI vaDe mAnavI vajI puruSa banI zakate nathI. ane mArI kalAne vijaya te deda zAhane mAro banAvuM Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimalazrIno prabhAva 18 te ja gaNI zakAya. ethI ja meM AvaDo maTe jugAra khelI nAkhe che." kuMdanamaNi avApha banI gaI. te kazuM bolI nahi. UbhI thaI ane jharUkhAnuM dvAra aTakAvIne bolI : " tamAre vijaya thAya evI amArI paNa bhAvanA che...have Ama ArAma kare. kALa te enI gatie cAle ja jAya che." "hA." kahI nAginI palaMgamAM sUtI. kuMdane devInA aMga para cAdara oDhADI. tyAra pachI zayanakhaMDanuM dvAra aTakAvI sAMkaLa caDAvI ane dI sAva jhAMkhe karI pitAnI pathArImAM ADI paDI. bIje divasa paNa ArAmamAM gayo ane trIje divase savAre kuMdanane laIne nAginI vimalazrIne maLavA gaI, te vakhate vimalazrI dAna devAnuM patAvI cauvihAranuM paccakhANa pALI dAtaNa karI rahyAM hatAM. ratha bahAra Ubho hato. vimalazrIne maLavA mATe AvelI nAginI ane kuMdana nIce utaryA. eka dAsI paNa eka thALa laIne nIce utarI. nAginI phaLImAM AvI tyAre vimalazrI A nUtana nArIne joI ne AzcaryamAM paDI gaI. koNa AvyuM haze ? AvAM suMdara vastro rAjarANIne aradhe evA alaMkAra, apUrva rUpa sajaja zuM rAja bhavananI keI rAjakumArI haze ?" vimalathI kaMI paNa nakkI kare te pahelAM ja nAginI najIka AvI gaI. vimalazrIe dAtaNa patAvIne Adarabharyo AvakAra Apyo. aMdaranA beThaka khaMDamAM baMne sakhIone besADIne vimalazrIe kahyuM, "kema devI, kuzaLa chene ? meM Apane oLakhyAM nahi." Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 dedA zAha nAginIe AchA hAsya sahita mRdu maMjula svare kahyuM: zeThANIjI, Ama to ApaNe baMne eka ja nagarInAM. paNa kadI maLyAM nathI. hA mAtra huM ApanA svAmI zrI. dedA zAhane nAmathI ane kartavyathI oLakhuM. A te eka kArya aMge mAre ekAda mAsa ahIM AvavAnuM thayuM che. potAnA gAmanA eka mahApuruSane maLavAnI bhAvanA manamAM jAge te svAbhAvika che. eTale ApanA ane zeThajInA darzana karavA AvI chuM." "dhanya banI gaI. zeThajI te devagiri gayA che. paNa pAMcasAta divasamAM AvI pahoMcaze." tyAra pachI vimalazrInI kAmavALI kAra pAse AvI. vimalazrIe tene dUdha-mIThAI lAvavAnuM kahyuM. vimalazrIe thALamAMnI mIThAI arpaNa karI. nAginIe saharSa svIkArI tyAra pachI theDI vAta karI dugdhapAna karI nAginI vidAI thaI. vimalathI cheka ratha sudhI vaLAvavA gaI ane nAginI devIne bhajananuM nimaMtraNa ApyuM, nAginIe kahyuM: "ApanuM nimaMtraNa mastake dhAraNa karuM chuM. paNa zoThajI AvyA pachI huM AvIza, pachI Apa banee AvavuM paDaze." jarUra" kahIne vilamazrIe namaskAra karyo. nAginIno ratha vidAya thaye paNa tenA nayanamAM vimalazrInI suMdaratAe bhAre pADayo hate. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 21 muM: : nAginInI ciMtA... varasAda te barAbara maMDAI gayo. pahele ja varasAda ATha dinI helImAM pUro thaye eTaluM sAruM thayuM hatuM ke saMghajamaNa, khAtamUrata vagere kAryo AnaMdapUrvaka patI gayAM hatAM ane dedA zAhane ghera AvatAM cha sAta divasane vilaMba thaye. teo cheka aSADha vada pAMcamanA divase vidyApura nagarInA pAdaramAM pahoMcI gayA. varasAda to cAluM ja hatuM paNa divasanA bahu vAMdho na Ave. sAMja pahelAM koI gAmaDAmAM rokAI javuM paDe. zeThane ratha cokiyAta sahita bAra samaye zeThanA bhavana pAse AvI pahoMcyA. vimalazrI sAmAyika laIne osarImAM ja beThAM hatAM. dedA zAha rathamAMthI UtarIne DelImAM dAkhala thayA. ekiyAto zeThanI rajA laIne potapotAnA ghara tarapha vaLyA. zeThe cAreya cokiyAtane gAmanA pAdaramAM ja pAMca pAMca sonaiyA ApI dIdhA hatA. rathamAMnA sarasAmAnamAM be piTalAMne eka karaMDi gharamAM AvI gayAM. rathike paNa vidAya lIdhI ane sAthe gayela eka dAsa paNa vidAya thaye. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 dedA zAha zeTha gharamAM AvyA. priya patnI osarImAM ja sAmAyika laIne beThI hatI. patnIne sukharUpa joI ne zeThanA manane saMtoSa thayo. teoe aMgarakhuM, pAghaDI vagere khATa mUkayuM. keDeye bAMdhelI senaiyAnI vAMsaLI paNa pATa para mUkI. tyAra pachI teo raDAmAM gayA. rasAyaNa to ghera hatI. DozImA eka tarapha oraDImAM suI gayAM hatAM. dedo zAhe prathama cUle saLagAvyo ane tyAra pachI eka degaDImAM pANI laI tenA para garama karavA mUkayuM. Aje teoe haju sudhI dAtaNa nahotuM karyuM. savAre vahelA nIkaLyA hatA ane mArgamAM varasAdanA kAraNe rokAI rahevuM paDayuM hatuM. eka vRkSa nIce A gALA daramimyAna cekiyAte, dAsa vageree dAtaNa karI lIdhAM hatAM ane zeThanA kahevAthI sahue bhAtu paNa ADazamAM besI vAparI lIdhuM hatuM. varasAdanI chAMTanA bhaye teoe dAtaNa na karyuM. manathI nakkI karyuM ke ghera jaIne ja snAna dAtaNa vagere patAvavuM. pANI garama mUkIne teo punaH osarImAM AvyA. DozImAne jagADavAnuM teone ucita na lAgyuM. tema pAchaLanA upavana pAsenA makAnamAM rahetI bIjI dAsIne bolAvatAM paNa teo acakAyA. temanA manamAM thayuM, mAnavI paristhitine gulAma nahi paNa svAmI bano joIe duHkha hoya, sukha hoya, baMne karmanAM ja phaLa che ane baMne prakAranAM phaLane prasanna hRdaye jhIlIne pacAvavAM joIe. pANaArethI dAtaNa laI teoe jaLano eka loTo bharyo ane pitAnA nityanA abhyAsa pramANe teo osarInA oTe besI gayA. varasAda rahI gayuM hatuM. vAdaLA paNa kaMIka svaccha banI rahyA hatAM. chatAM sUryanAM darzana durlabha hatAM. zeThe paccakakhANuM pANIne traNa kavaLa karyA ane pachI navakAramaMtranA smaraNa sAthe dAtaNa cAvavuM zarU karyuM. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAginInI ciMtA... 203 dAtaNa karI teo garama pANInuM degaDuM laIne nAnagRhamAM gayA. tyAM eka kaLAmAM cIkaNI mATI rAkhI hatI ane bIjA coLAmAM mAlisa mATenuM sarasavanuM tela rAkhyuM hatuM. zeThe theDI ja vAramAM mAlIsa patAvI te para cIkaNuM mATI coLI ane pachI nahAvAnuM zarU karyuM. snAnathI nivRtta thaI jaMgaluchaNa vaDe zarIra lUchI eka paMciyuM paherIne dedA zAha bIjA khaMDamAM gayA. vimalI sAmayika pALI rahyA hatA. dhotI paherIne teo bahAra AvyA eTale vimalazrIe kaTAsaNuM saMkelatAM prazna karyo : "mArgamAM varasAde Apane herAna karyA herAna te zuM paNa varSAnA kAraNe ja pAMca sAta divasa meDu thaI gayuM. tArI tabiyata kema che?' ghaNI sArI. aThavADiyA pahelAM ja maida bApAne tyAM gaI hatI. teoe bhAre prasanna hRdaye kahyuM, "garbha uttama che ane kaI prakArane vAMdho nahi Ave. teoe have dharAkhanuM pANI na letAM roja savAre eka goLI dUdha sAthe gaLavAnI ApI che ane upavAsa AyaMbila karavAnI cokakhI nA pADI che. keI vAra ekAsaNuM karavAnI chUTa ApI che. have Apa be ghaDI hIMcake bese tyAM huM garama rasoI banAvI nAkhuM." Ama kahI vimalazrI vastro badalAvavA pitAnA oraDe gaI. dedA zAha osarImAM jhulatI lAkaDAnI khATapara beThA. tarata Aja zrI jinapUjana ke darzana thayuM nathI te yAda AvatAM ja teo UbhA thayA ane raDA tarapha joIne bolyA : " utAvaLa na karIza. huM jarA bAjunA zrIjina maMdire jaI AvuM.' sAruM. dALa zAka to che, bhAta ne bArI hamaNAM ja taiyAra thaI jaze. Apa maMdire jaI Avo." Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhA zAhe dedA zAha potAnA eraDe gayA ane pUjAnAM vastro dhAraNa karI kapura kaisara AdithI bharelA pUjAnA dAkhaDeA lIdheA ane te tarata mahollAnA maMdire gayA. 204 A evA samaya hatA ke jaina darazanAM dvAra abhaMga gaNAtAM hatAM arthAta koI paNa maMdizanA divasanA prathama praharathI rAtrinA prathama praharanAM aMta sudhI madirA khullAM rahetAM. madirAmAM kadAca karADa rUpiyAnI kiMmatanAM ratnAnA alaMkAre! hAya te paNa janatA deva dravya pratye kadI kuSTi karatI nahotI. deddA zAha dana, pUjana, caitanya Adi karIne ghera AvyA tyAre divasanA cethA praharanA prAraMbha thaI gayA hatA. rasAyaNa, rAma vALI, dAsI vagere potapotAnA kAme besI gayAM hatAM. vimalazrI khATa upara kheDI kheDI svAmInI rAha joI rahI hatI. dedA zAhe vastro badalAvyA. vimalazrIe tarata esarImAM bhANu maMDAvyuM. dedA zAha hAthamukha svaccha karIne jamavA beThA. have kAMI vALu karavApaNuM rahyuM nahatuM. kAraNa ke sUrya namatA thayA hatA. bheAjanathI nivRtta thaI zeThajI puna: pATa para AvyA. vimalazrIe paNa vALuM patAvI lIdhuM ane khATa pAse esarInI thAMbhalInu ADIgaNa daI zakAya te rIte cAkaLA biAvIne beThA. deddA zAha patnInA vadana sAme sthira najare joI rahyA. manamAM thayuM, jeNe puratA puNya karyAM heya tene ja AvI su Mdara, sAtvika ane sadguNI patnI prApta thAya, te me e prazna karyAM : vimala, tArI tabiyata te sArI lAge che. dAna devAmAM koI divasa khAlI nathI gayeAne?' * ane abhAva khAlI zA mATe jAya ? agavaDatAvALA, garIba mANye ane mAyakA tA varasAdanI elImAM paNa AvatA hatA. duHkha keTalA kaparA hoya che? are hA, ApA jUnA gAmanI keAI ' Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAginInI ciMtA.. 205 nAginI devI nAmanI bAI mane ne Apane maLavA AvI hatI. Apa te hatA nahi. eTale meM teno satkAra karyo ane jatI vakhate ApaNane baMnene pitAne tyAM jamavA AvavAnuM kahI gaI che." * nAginI devI ?" hA..meM tenuM nAma pUchayuM hatuM. paNa koNa che tevuM pUchatAM saMkeca thaye hate. Ama dekhAva parathI te kaI rajavADAnI rANI lAgatI hatI. tenI kAyA paNa uttama alaMkArathI maDhelI hatI. balavAmAM vivekI ne madhura dekhAI "koNa haze ? huM te kaI nAginI devIne oLakhato nathI, are hA...rAjabhavananI ke I...oha, yAda AvyuM. nAMdurI nagarImAM nAginI devI eka prakhyAta gaNikA rahe che. te potAnA prathama yauvanamAM ApaNuM rAjAnI priyatamA paNa banI hatI. vaMzagauravanA bhayathI ke pachI game te kAraNe rAjA temAMthI chUTayo hato. paNa nAginI devI te dhanavAna che ane ahIM zA mATe Ave ? kadAca bIjI ke nAginI devI haze..." "Ape nAginI devIne koI divasa joI che?" arere.... para nArIne ke gaNikAne jovAnuM pApa huM zA mATe karuM meM te tene kadI joI nathI A te sAMbhaLI vAta yAda AvI dedA zAhe kahyuM. te pachI kaI nAginI devI haze te pitAnA keI kAma aMge ahIM AvyAnuM kahetI hatI ane ApanA ane mArA darzana karavA AvI hatI. te Apane mAlavadezanA eka mahApuruSa mAnatI hatI. vimalazrIe kahyuM. "haze koI nArI! jo jarA peDhIe jaI AvuM. sUryAstane hajI ghaNI vAra che." kahI dedA zeTha pATa parathI UbhA thayA. vimalazrIe kahyuM : "atyAre thAkyA pAkayA na jAo te..." dI' Athame munIma ne vANotara te Avaze." Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 dedA zAha 'thAkabAka zene lAge ? kyAM pagapALo Avyo chuM ? vaLI ApaNI kAyA kayAM suMvALI hatI ! A te pratikramaNano samaya che eTale jarA AMTo mArI AvuM!" kahI dedA zAhe khIMTIye mUkelo khesa uThAvyo ane mAthe pAghaDI mUkI. vimalazrI vadhu kaMI na bolI. osarInAM bAraNu pAse jaI ne zeThe pUchyuM, "kaMI lAvavAnuM che? " nA...nA paNa bahu moDuM na karatA." "dI' Athame huM AvI jaIza. vaLI rathamAM beThA beThAM zarIra jarA akaDAI gayuM che te chUTuM thaze." kahI dedA zAha cAlatA thatA. A tarapha nAginI devIe nRtya ane saMgIta sAdhanAnI janatAmAM bhAre prazaMsA janmAvI hatI. enA rUpayauvananI mAdhurI paNa gulAbanI saurabha mAphaka mahekI cUkI hatI. ATha ATha divasanI elI paDavA chatAM roja eka darzake AvI caDatA. eka divasa to te vidyApura narezanA rAjabhavanamAM paNa khAsa nimaMtraNathI gaI hatI. ane tyAM rAjaparivAra tathA rAjakamacArIo samakSa pitAnI kalA pIrasI hatI. rAjAe tane rANIe bhAre prasaMzA karI hatI eTaluM ja nihi motInI eka mulyavAna mALA bheTa ApI hatI. te sivAya ekase ekAvana sornayA apaNa karyA hatA. Ama nAginI devI lekamukhe kalArANI tarIke paMkAI gaI hatI. tenI sAthenI saMgata ApanArI cAra navayauvanA nataMkIoe paNa sAro e sAtha ApI kItamAM vadhAre karyo hato. Aje dedA zAha AvI gayA che. te samAcAra nAginIne haju maLyA nahotA. Ama te te dedA zAhanI rAha joI rahI hatI ane munImane e mATe samAcAra lAvavA teNe remyA hatA. munImajI hiMmezA sUryAsta pachI dedA zAhanA samAcAra meLavatA. kAraNa ke teo Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAginInI ciMtA... 207 rAja vALu karyA pachI zrIjina madire darzane jatA ane khajAramAM AMTA mArI dedA zAhanI dukAne jaI ne tapAsa karatA. : Aja naMdinInA raheNAkavALA phaLImAM eka ratha AvIne UbhA hatA. temAM ahIMnA rAjAnA matrI AvyA hatA. teoe nAginI devIne mahArAjAnA khAsa saMdezA ApyA : Aja rAtrinA khIjA praharanA prAraMbhamAM mahArAjA peAtAnA atithimitra rAjavIe sAthe ApatI kalAnAM darzana karavA padhAraze.' A saMdeza| nAginIe saharSa svIkArI lIdhe ane madhyakhaMDa geAThavavA mATe AsA paNa karI dIdhI. rAjAneA maMtrI namana karIne vidAya thayeA. Aja sAMjathI varasAda sAva nahAtA, ema lAgatuM hatuM ke thADI kharADa kADhaze ane ema thAya teA ja kheDUtA vAvaNI karI zake. nAginIe ke danamaNi sAme joI ne kahyuM : ' sakhI, munIma TAkA AvI gayA che ke nahi ?' * hajI AvyA nathI. paNa have thADI ja vAramAM AvI paheAMcavA joIe. devI, A nagarInA leAkeA samakSa Ape pratyeAgA zarU karIne bhUla to nathI karIne ?' kaI bhUla Apa AvyAM che dedA zAhu para jaya meLavavA. paraMtu Apa nAMdurInagarInA prakhyAta gaNikA zreSTha che te vAta nagarInAM khUNe khUNe phelAI gaI che ane leke ApanA rUpa yauvana ane kalA para divase divase mugdha banatA jAya che. juone, varSAnAM tAMDavamAM paNa leAkeA ahIM AvatA... ghaNI vAra te madhyakhaMDa sAva sAMkaDA thaI paDatA.' ' , " tArI vAta sAcI che paNa huM e jANavA mAgu chu ke meM bhUla kaI karI ?? Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 dedA zAha e ja kahuM chuM. dedA zAha eka dharmapremI zrAvaka che. te kadI paNu gIta saMgItanA jalasAomAM, nRtyAMganAo pAse ke gaNikA bhavanamAM gayela nathI, jatA paNa nathI, meM sAMbhaLyuM che ke jenA dharmamAM AvA sthaLe javuM te ucita gaNAtuM nathI.' kuMdamaNie kahyuM. jainadharmamAM Avo kaI doSa hoya te zreSThiputra nIlavaraNa ApaNe tyAM zA mATe AvatA hatA ke huM jANuM chuM ke, rAtrikALe te jaLapAna paNa karatA nathI teNe koI divasa mArA yauvana sAthe ramavAnI mAgaNI karI nathI ke ApaNA bhavananI anya koI gaNikAne saMga icchane nathI. te custa jaina hovA chatAM nRtya saMgItanAM prayogamAM Avato hato. nIlavaraNa paNa dhanavAna pitAne putra che." "meM te evuM sAMbhaLyuM che ke sAcAM jana kadI AvA sthaLe jAya nahi. eTale Apa dedA zAhanAM manane pIMkhazo kaI rIte ?" nAginI devI hasI paDI ane hasatAM hasatAM bolI: "ghaNuM jaina zreSThio jatA hoya che, ghaNA nRtya saMgItamAM rasa letA hoya che ne ghaNI gaNikAo sAthe ramatA hoya che. tuM nizcita rahe huM dedA zAha AvI jaze eTale mArA puruSArthamAM paDI jaIza. pagalI, nArI pote ja puruSane pAgala banAvavAnuM eka samartha sAdhana che. tuM kadAca ema kahIza ke dedA zAhanI gharavALI vimalazrI rUpa yauvanamAM apUva che. huM paNa te joI zakuM chuM. paraMtu tAre eka vAta na bhUlavI joIe ke, puruSanI AMkha ati sthira hoya che. paranA- rInI tenI jhaMkhanA anaMta yugothI evI ne evI rahI che ane pAgala puruSane paranArImAM vadhAre sauMdarya hoya che.' kuMdanamaNi kaMI javAba ApavA jAya te pahelAM ja eka dAsI khaMDamAM dAkhala thaI ane namana karatAM belIH "devI, munIma kAkA AvI gayA che.' WWW.jainelibrary.org Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAginInI ciMtA... 208 "tuM temane satvare ahIM mokala..." ane sAMbhaLa, khaMDamAM vyavasthA thaI gaI che ?" hA, devI, ApaNe dAsa bhADethI uttama prakAranA gAdI takiyA lAvyo hato. badhuM goThavAI gayuM che paraMtu..." vadhAremAM vadhAre sIrorathI eMsI darzakone besADI zakAze.' barAbara che. mahArAjA sAthe te tenA mitro, maMtrIo, bIja maLI Azare pacIseka Avaze. bIjA pacAseka darzakane ApaNe sarakArI zakIzuM. Aje varSo zAMta thaI che eTale saMbhava che ke dazake, vadhu pramANamAM Ave...paNa ApaNe ApaNI maryAdA jALavavI paDaze." dAsI namIne cAlI gaI. thoDI paLe pachI munIma AvI pahoMcyA. nAginIe munIma sAme joIne sIdho prazna karyoH "dedA zAhanA kaMI samAcAra jANI zakyA che munIma kAkA ?" hA, devI teo Aja bapore nagarImAM AvI gayA hatA ane thoDI vAra mATe potAnI peDhIe paNa AvyA hatA.' " barAbara che?" "hA mahAdevI." " jarA nirAMte besane. mAre Apane keTalIka vAta kahevI che ne keTaluMka jANavuM che." eka cAkaLA para munImajI besI gayA. ane bolyA : " zI AjJA che ? " Aja vaSA nathI eTale ke ghaNuM Avaze. jagyAnI maryAdA..." e mATe Apa nizciMta raho. mane dAsa maLyo hato ane de. 14 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 dedA zaha meM ja gAdI takIyA, gAlIcA, dIpamAlikAo vagere bhADethI ApavI dIdhA hatA. Aje ApaNe mukhya vyaktione ja satkAra karIzuM.' * te e vyavasthA tamAre saMbhALavAnI...' munIme mastaka halAvyuM. nAginIe kahyuM: "maireyanAM bhAMDa..." hamaNAM ja bAra bhAMDa AvI jaze. te sivAya varSo pAnakanI paNa vyavasthA karI che, kAraNa ke ghaNuM daza ke maireya pAna nathI karatA. vaLI A gAmane rAjA paNa aireyane prajA jIvananuM duSaNa mAne che." "haM.." have eka vAta pUchI lauM: "tamArA jena dharamamAM gaNikAne tyAM ke saMgIna-nRtya jalasAomAM javAnI manAI hoya che ?' "hA devI. jene dharmane sparza thayo hoya te lake AvA sthaLa sAme dRSTi paNa karatA nathI." to pachI nAMdurImAM te nIlavaraNa ne tenA mitro AvatA hatA." devI dharmanI AjJAnuM pAlana karavuM, keTaluM karavuM ke na karavuM te vyaktinI niSThA para AdhAra rAkhe che. amArA dharmamAM te gRhastha jIvanArAo mATe svadrArA saMtoSa vratane niyama hoya che... paranArI gamanane khulle niSadha hoya che ane vadhAre uttama jIvavuM hoya te eka patnI vatanI bAdhA paNa apAya che." oha kahIne nAginI vicAramAM paDI gaI. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 22 muM : : nimaMtraNano svIkAra nAginI devInAM raheNAkanA eka khaMDamAM thayela nRtya saMgItane jalaso cheka bhaLakaDA sudhI cAlyo. mahArAja ane tenA atithI rAjavIo bhAre prasanna thayA. traNeya mitroe eka eka hajAra sonaiyAnI thelIo arpaNa karI. mahArAjA vidyApura nareze paNa eka suvarNamALA pradAna karI. A sivAya anya darzakoe paNa chUTe hAthe sonaiyA varasAvyA. Ama bhaLakaDe pUro thayelo jalase nAginInI kIrti mATe sukhada puravAra thayo hato. nAginI tarata zayAmAM paDI hatI, kAraNa ke teNe Aja be nRtya ApyAM hatAM. nRtyane zrama ghaNIvAra mAnavIne thakavI de che. kuMdanamaNie AvIne kahyuM : "devI, taila madananI sAmagrI ane snAna jaLa taiyAra che." besa kuMdana, Aja huM khUba ja amita thaI chuM. have te jAgyA pachI ja snAna kArya patAvIza." te jarA deha kacarI ApuM ?" sakhI, citta bIje paravAyuM hoya ane kArya trIju ja Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 haidA zAha karatA hAi e tyAre zrama jaNAtA hoya che. dehathI huM rAja atithie samA nAcatI hatI paNa mAruM citta bhamI rahyuM hatuM. dedA zAhanA bhavanamAM ene joIne eka vAra cakAsI levA mAruM citta bhAre adhIra banI gayu che.' 8 devI, gaIkAle meM A aMge ja ApanI sAthe carcA karI hatI. have thADA divasane visAme levA joIe ane je hADaca karI che te ageneA prayatna karavA joIe ema mane lAge che.' tArI vAta barAbara che. have mAru kAryo siddha na thAya tyAM sudhI ahIM jalase nahi rAkhIe: hA, ahIMnA mahArAjAnI AjJA tA mAnavI ja paDaze.' nAginIe kahyuM. ' * eTalA apavAda tA rAkhave ja rahyo. mane lAge che ke have sUI jAo. prAtaH samaya thaI gayeA che.' sakhIe kahyu`. tuM ? ' ( * mane have nidrA nahi Ave.. huM jarA prAta:kA patAvI. lauM.' kahI kuMdana UbhI thaI. AkhI rAtanA ujAgarA che. dhaDIka sUI rahene,' ujAgarA te mArA mATe varadAna rUpa che. Apa sUI jAo, huM kamADa aTakAvI dauM chuM. kahI kuMdana bahAra nIkaLI gaI ane nAginIe pala`ga para ADe paDakhe thaI gaLA sudhI rezama cAdara oDhI lIdhI, C kuMdanamaNi sau prathama jaLapAtra laIne vADAmAM gaI. tyAra pachI nahAvAnuM jaLa garama karavA mUkayu ane dAtaNa laine bhavananA eTale beThI. e dAsIe jAgIne savAranA kAmakAjamAM vaLagI gaI hatI. lagabhaga divasanA prathama praharanI beeka ghaTikA bAkI haze tyAre nAginIe zayyAnA tyAga karyAM. teNe jharUkhA pAse jaIne bahAra Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimaMtraNane svIkAra ra13 najara karI. AkAza nirabhra hatuM ane sUryanA kiraNe bagIcAmAM varasatAM hatAM. A gALAmAM kuMdanamaNi traNekavAra khaMDamAM tapAsa karI gayelI. ethI vAra AvI tyAre te joI zakI ke devI jharUkhA pAse UbhAM che te bolI : "devI, prAta:kArya mATe padhAre." hA..." kahIne nAginI bahAra nIkaLI. divasanA bIjA prahara pachI bhejanAdithI nivRtta thaI nAginI kuMdanamaNi sAthe vizrAmakhaMDamAM gaI ane sukhAsana para besatAM belIH "Aja tAre ane kAkAne dedA zeThane AvatI kAlanA bhajana mATe nimaMtraNa ApavA javAnuM che. temanAM patnIne paNa sAthe AvavAno Agraha karaje. chatAM te na AvI zake tema hoya to bahu kheMcatANa na karatI. ApaNe te dedA zAha maLI jAya eTale gaMgA nAhyA." kuMdanamaNie devIne manabhAva samajI lIdhe. be paLa pachI moDhAmAM mukhavAsa mukatAM te mRdu svare belI: " ahIM AvavAnI nA pADe to?" nA zA mATe pADe? huM emanA ja gAmanI chuM....maLavAnuM mana thAya te sahaja che." devI, duHkha na lagADe te mArA manane bhaya kahuM." nAginIe praznabharI najare kuMdana sAme joyuM. kuMdanamaNie kahyuM : "devI mane vAraMvAra ema thayA kare che ke deda zAha paLa mATe paNa parAjita nahi bane." eTale zuM tuM ema mAne che ke mArAM rUpayauvanamAM koI kAmaNa rahyAM nathI ?' nahi devI..Apa te cira yauvanA samA zobhe cho. mAro kahevAno Azaya deda zAhanA paththara jevA haiyAne che." "tane kema khabara paDI ke dedA zAhanuM haiyuM paththara jevuM che! zuM tane emane paricaya kaI vAra thaye hatA ?" Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 dedA zAha "huM eTalI kamabhAgI chuM ke meM AvA mahApuruSane najare paNu joyela nathI. paraMtu enI dharmabhAvanA, enA niyame, enI dAnabhAvanA, enI sAdAI vagere parathI to ema ja lAge che ke te pitAnA rakSaNa mATe vaja jevA haze.' "pagalI, nArInA nAyabANa te vajana paNa vadhI zake che. dedA zAhanuM zuM gajuM ? eka vAra huM ene maLuM, pachI tArA saghaLA vicAra alopa thaI jaze. hasatAM hasatAM nAginIe kahyuM. - "ApanI zraddhAne huM abhiva du chuM, paNa mAruM hRdaye deha zAhanI vAto sAMbhaLI bhAre saMzayAtmaka banI gayuM che. vaLI ApaNe nIla varaNa sAme bhAre kaThera haya karI che. AvI hAtha na karI hota te mane kazI ciMtA na thAta ! athavA Ape dasa hajAra sonaiyA sAme vIsa hajAra sonaiyAne dAva mUkyo hota to paNa te barAbara gaNata." kuMdana, eka satya tAre bhUlavAnuM nathI ke gaNikA hovA chatAM eka nArI chuM. mArI pitAnA jIvatarane hoDamAM mUkIne ja sa sAra para zAsana calAvatI rahI che. jene saMsAranAM badhAM nIti sutro ke, dharma graMthAe nArIne vAtavAtamAM baMdhanagrasta banAvavAne upadeza Apyo che. zA mATe? nArImAM rahelI supta zakti jAgRta thaIne virATa krAMti na saje eTalA mATe ja ne ? ane nArInI krAMti nAnI sUnI nathI hotI. te dhAyuM: pAra pADavAmAM ja jIvanane sAco AnaMda mAnatI hoya che. priya sakhI, tuM mArA prazna AgaLa sAva nizciMta raheje. je RSi, muni ane mahAna tapasvIone calita karavAnI zakti dharAve che te nArInA pratIka rUpe zuM huM eka sAdA ne bhoLA vepArIne mArA caraNamAM nahi namAvI zakuM ?" kuMdana nAginI devInA tejasvI vadana sAme joI rahI. kazuM bolI nahi. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 nimaMtraNane svIkAra kema kazuM na belI? kuMdana, nArInI pyAsa puruSanA prANumAM anaMta yugathI bharelA che. game tevo baLavAna, sattAdhIza, samartha jJAnI ke vijJAnI puruSa nArI AgaLa pitAnuM samagra gaurava vIsarI jato hoya che. prakRtinuM A ciraMjIva satya che ane A satyanA AdhAre ja meM kaThora gaNAtI heya khelI che. dedA zAhanA vyakitatva aMgenI meM paNa ghaNI vAto sAMbhaLI che e badhI vAta sAMbhaLyA pachI huM e paNa samajI zakI chuM ke, mAre eka bhavya puruSa sAthe ramata karavAnI che. huM A aMge jarAye asAvadha nathI." kuMdanamaNie UbhA thaI devIne eka hAtha pakaDI letAM kahyuM : ApanI jAgRtine dhanyavAda ApuM chuM. paraMtu ..paraMtu..." "dhanyavAda ApIne paNa hajI paraMtu...." hA devI Ape e vAtanI upekSA karI hoya tema lAge che." "kaI vAtanI ?" dedA zAhanI patnInI." enI upekSA meM nathI karI...paNa enI upekSA have dedA zAha karaze. huM vimalazrIne maLIne eTaluM joI zakuM chuM ke, enAmAM rU5 che, yauvana che. badhuM che paNa eka vAtane mane khule abhAva dekhAya che." kaI vAtane ?' enA haiyAmAM patibhakita haze, pati pratyenI premadhArI paNa haze... paNa patine cheDe bAMdhI rAkhavAnA upacArane mane abhAva dekhAyo che. teM te mArI pAsethI kAmazAstra aMgenI ghaNI vAte sAMbhaLI che. kAmazAstramAM eka majAnuM satya che. puruSa gaNikA ke paranArIne yAsI zA mATe bane che? e praznanI carcAmAM kAmazAstra kAre ghaNuM kAraNe darzAvyA che paNa temAM eka mukhya kAraNa te paNa darzAvyuM che ke je puruSane rUpayauvanathI ubharAtI patnI hoya chatAM te Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 deddA zAha < patnI pAse premapacAranI uSmA na hoya teA tenA pati avazya paranArI ke gaNikAnA pyAsI banI zake. A dRSTie vicAra karIne huM tane kahuM chuM ke tuM devI vimalazrInI jarAya ciMtA karIza nahi.' kadAca ahIM AvavAnI dedA zAha nA pADaze te ?' te vaLate divase huM temane maLIza. ane tee avazya mArI vinaMtIne amAnya nahi kare.' pUrI zraddhA sAthe nAginIdevIe kahyu`. nAganInI zraddhA joIne ku MdanaNi kaMIka prasanna citta thaI. paraMtu tenA manamAM rahelA saMzayane kIDe! mRtyu na pAmyA. sUryAsta thavAne e ghaTikAnI vAra hatI tyAM eka rathamAM esIne munImakAkA sAthe kuMdanamaNi deA zAhanA bhavana pAse AvI pahoMcI. haju vALu karIne dedA zAha ane temanA patnI hAtha mukha dhAI osarImAM beThAM hatAM. mukha zuddhi mATe baMne gheADI vaLiyArI cAvI rahyA hatA. baMne osarI para caDayAM, vimalazrI ku danamaNine oLakhI gaI, kAraNa ke te nAginI sAthe eka vAra ahIM AvI hatI. deA zAhe ane vimalazrIe baMnenuM svAgata karyuM ane eThaka tarIke oLakhAtA eraDAmAM tene pAtharelA cAkaLA para besADIne vimalazrIe kahyuM : nAginI devI kuzaLa che ne ? ( > ' ApanA puNya prabhAve sahu kuzaLa che. devIe paNa Apa tenI kuzaLatA pUchAvI che.' " dhama pasAye ame kuzaLa chIe. hu' ne zeTha thoDI paLeAmAM ja AvIe chIe.' kahI vimalazrI khaDa bahAra AvI. pati patnIe pANInA kAgaLA karIne meDhuM svaccha karyu, tyAra pachI baMnee gheADuM jaLa pAna karIne cAviyAranAM paccakhANu dhArI lIdhAM. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 217 nimaMtraNano svIkAra tyAra pachI baMne beThaka khaMDamAM AvyAM dedA zAhe munImanI sAme joine kahyuM : " kSamA karaje viyAra levA hatA eTale jarA vilaMba thayo. pharamAvo zI AjJA che ?" "zeThajI, huM to prArthanAne adhikArI chuM ne ApazrIne eka prArthanA karavA Avyo chuM.' are bhAI, huM te eka nAno mAnavI chuM. je kaMI kAma heya te kahe. mArI prArthanA svIkAravAnuM vacana Ape te kahuM.' paricaya..." huM nAMdurI nagarIne vatanI chuM, ApanI udAratA para AkhI nAMdurI nagarI mugdha banelI che. huM jaina chuM ane devI nAginIno TAmadAra chuM. Ape devI nAginInuM nAma sAMbhaLyuM haze. nAma te sAMbhaLyuM che ane teo eka vAra A garIbanA ghera paNa AvI gayA che...tyAre huM devagiri gayo hato. devI nAginIe mane Apane tyAM padhAravAnuM nimaMtraNa ApavA atyAre mokalyo che. AvatI kAle Apa baMne amAre tyAM padhAre. ane ApanI caraNarajathI amane bhAgyavaMta kare. A mArI prArthanA che." kuMdanamaNie kahyuM : "zeThajI, nAginI devI AvyAM tyArathI Apane maLavA talasI rahyAM che. eka ja gAmanA ApaNe vatanI chIe. vatanane bhAva manamAMthI bhuMsAya nahi. amArI A bhAvanAne bhAva Apa satkAra karI amArA para eTalI kRpA karo." bhAvanAno Adara kare ja joIe." ema kahI zeThe patnI sAme joyuM patnIe tarata kahyuM : "nAginIbahena ahIM AvelAM tyAre paNa Agraha karI gayelA vatanane prema mAnavI kadI bhUlI zakane nathI." Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deddA zAha 118 zeThe munImajI sAme joine kahyuM : ' munImajI, ApazrI nAginIdevIne kahejo ke dedA zAhe nima traNanA satkAra karyAM che. huM AvatI kAle divasanA pAchyA prahare mArI hATaDIethI sIdhA AvIza. Ama to ame baMne Avata, paNa vaidarAje ArAma levAnI bhalAmaNa karI che eTale te nahi Ave...paNa eka vAra devI nAginI peAtAnA badhA rasAlA sAthe ahIM bhejata laIne mane dhRtA karI jaze pachI ame ane temane tyAM eka vAra AvI jazuM.' ' zejI Apa mahAna che. munIme be hAtha joDIne kahyuM : nAginI devInu kavi hRdaya che, khUba ja lAgaNI pradhAna che temAMya kekavAra paragAma jAya ane janmadharAnA kArya mAnavI maLI jAya eTale tene ema ja thAya ke Aja mane svaga prApta thayuM.' kAmaLa hRdayanA mAnavI paNa ati mulAyama te lAgaNIbharyAM hAya che.' dedA zAhe kahyuM. * C kuMdanamaNIe vimalazrI sAme joIne kahyuM : zeThANI", je Apa paNa sAthe AvavAnuM rAkheA tA...' ! nAginI devIne tyAM AvavAmAM mane bIjo keAI vAMdho nathI. vaidarAjanI salAha pramANe mArI A sthitimAM bhAre vavuM joI e te mAru kartavya che. tema chatAM huM pharIvAra zeTha Avaze tyAre jarUra temanI sAthe AvIza. vaidarAjane maLIne rajA meLavI laIza.' AkhA prazna je ati gahana guNa te hatA te sAva saralatAthI patI gaye joI ne munImajInA haiyAnA harSI mAtA nahetA. te eyeA : zeThajI, te zuM AvatI kAle madhyAhana pachI ApanI peDhIe ratha laine AvIza. C " ' nahi munImajI evI kAI takalIpha na lezeA. huM bahAragAma dUra javAnuM hoya tema ja pazuthI cAlatA vAhanane upayega karuM chuM.' dhanya che Apane...' munImajIthI khelAi javAyuM. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimaMtraNano svIkAra ra19 tyAra pachI baMne UbhA thayA ane zeTha zeThANIne namana karIne vidAya thayA. zeTha baMnene khaDakI sudhI vaLAvavA gayA. sUryAsta thaI gayo hato eTale zeTha zeThANI baMne prathama bAjunA zrIjina maMdire darzane gayAM ane tyAMthI AvyA pachI pratikramaNa karavA besI gayAM. kuMdanamaNi rathamAMthI utarIne sIdhI uparanI bhUmi para gaI. munImajI paNa dhIme dhIme devIne maLavA gayA. nAginI devI snAnagRhamAMthI thoDI paLe pahelAM ja khaMDamAM AvI hatI. AkhuM bhavana dIpamAlikAonAM prakAzathI sohAmaNuM banI gayu hatuM. nAginI pitAnA khaMDamAM kuMdanamaNu ane munima kAkAnI rAha jotI besI rahI hatI. jharUkhAnuM dvAra mukta hovAthI kaMIka bhIne vAyu Avato hate. AkAza nirabhra hatuM. tArakagaNo nRtya karI rahyAM hatAM. uttama varSAnA kAraNe vAtAvaraNa ghaNuM saumya, madhura ane Urmila banyuM hatuM. nAginI jharUkhA tarapha jaI rahI hatI. tene A Urmila vAtAvaraNamAM piyumilananuM koI madhura kAvya saMbhaLAtuM hatuM. AvA vAtAvaraNamAM priyA ane priyatamanuM milana gIta keTaluM sukhada lAge ? svargIya thaI paDe ? vAtAvaraNanA madhura darzanamAM mAnavI jyAre vibhora banI jAya che. tyAre te lagabhaga bIju badhuM vIsarI jato hoya che. nAginI devI prathama varSanAM saumya vAtAvaraNamAM eTalI tallIna banI gaI hatI ke kuMdanamaNie khaMDamAM praveza karatAM ja kahyuM ke : devI...' tyAre te jANe jAgrata thaI camakI ane bolI : "dedA zAha maLyA ?" "hA devI maLyA ane phaLyA paNa kharA.' kuMdanamaNie prasanna savAre kahyuM . Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 dedA zAha "AvatI kAle teo padhAraze." "hA devI... AvatI kAle madhyAnha pachI teo padhAraze. Ama te temanAM patnI paNa AvatI paraMtu temane pAMca mahine cAlate hevAthI vaidarAje pacyA pathya para rAkhela che. teoe eka vacana te ApI dIdhuM che ke nAginI devI pitAnA badhA mANase sAthe eka vAra ahIM jamI jaze. eTale huM avazya zeTha sAthe AvIza." tyAM munIma kAkAe khaMDamAM paga mUkyo ane bolyA : "devI zeThajIe ApanA nimaMtraNane udAra hRdaye satkAra karyo che. AvatI kAle madhyAhana pachI teo cAlIne ahIM Avaze.' cAlIne ? Ape ApaNe ratha mokalavAnuM nahotuM kahyuM" kahyuM hatuM. devI, paraMtu teo gAmatare javuM hoya tyAre ja pazuthI cAlatA vAhanamAM bese che. te sivAya pagapALA ja jatA hoya che." " "A zrImaMta mAnavI ane..." devI, jaina dharma pALa te khAMDAnI dhAra para cAlavA jevuM che. vaLI meM prArthanA svIkAravAnI vAta karI tyAre to teo sAva nAnA banI gayA ane mArI vAta sAMbhaLIne bIjA koI prakAranI carcA vagara teoe nimaMtraNa svIkArI lIdhuM. vimalazrI zeThANI kaMIka paththamAM che eTale teo nahi AvI zake." tyAra pachI munImajIe mAMDIne saghaLI vAta kahI. beThaka khaMDamAM keTalI sAdAI, vastro sAva sAdAM jIvana jIvavAnI rItamAM koI prakArano vaibhava nahi, gharamAM jhAjhA dAsa dAsIo nahi, khaTo caLakATa nahi vagere vAta paNa kahI. AkhI vAta sAMbhaLIne nAginIe kahyuM : "kA, AvA puruSanAM pagalAM thAya te paNa eka puNya prabhAva che. Apa AvatI kAle emane levA jarUra jaje.' "bhale." kahI kAkAe vidAya lIdhI. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimaMtraNane svIkAra nAginIe kuMdana sAme joIne kahyuM : "sakhI AvatI kAle zeThanA bhajananI vyavasthA tArI dekharekha nIce karaje. teo bhojana te lezene?" ame e aMge kaMI prazna nathI karyo, paraMtu teo suryAsta pahelAM jamI le che eTale madhyAhna pachI maLavA AvavAnA hovAthI jamaze to kharA ja." * temanI rUci arUci aMge jANI lIdhuM hota te sAruM hatuM. paNa have kaMI nahi.. kAkAne pUchIne jaina dharmane bAdhaka hoya tevI vastuo na raMdhAya te hakIkata samajI leje ane A virAmagRha ane mAruM zayanagRha baMne tuM ja zaNagAraje. goThavaNI evI karaje ke emanI sAdAI ne DAgha na lAge arthAta emanuM mana na dubhAya.. svAgata mATe uttama phUlanI mALAo paNa taiyAra rAkhaje." nAginIe kahyuM. Apa e mATe nizciMta raho. huM zeThajIne du:kha na thAya evI ja vyavasthA karIza...paraMtu...zayanagRha zA mATe sajAvavuM joIe ?" pagalI..huM AvatI kAle ja mArA rUpa yauvananI pratibhA dekhADavAnI chuM, ane AvatI kAlanI rAta zeThajI mArA banIne raheze ema karavA mAgu chuM. mane te azakya lAge che. Apa pAMca sAta vakhata maLyA pachI kaMIka prayatna karazo to ThIka paDaze." kuMdana, puruSane ghAyala karavAmAM divase ke mahinAo na hoya. e kArya mATe te amuka paLe ja basa thaI paDe che. te nizcita raheje. huM evI kaI UtAvaLa nahi karuM ke jethI mAre hAravuM paDe." nAginIe kahyuM. eka paricArikA vALa mATe bolAvavA AvI. nAginI kuMdana sAthe nIce gaI. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 23 muM : : AzAne dAra...! A ya-parAjayanAM trAjavAM para paga mUkanArane vicAre, AzA, nirAzA ane kalpanAthI UbhAM thatAM svapna vacce khovAI javuM paDe che. nAginI devI cheka pAchalI rAte nidrAdhIna thaI zakI hatI. teNe haju sudhI dedA zAhane joyA nahotA chatAM tenA aMgenI sAMbhaLelI vAto parathI teNe eka mAnasa pratimA aMkita karI hatI. eka sazakta, svastha, suMdara, sAdA ane saMskAra mAgI puruSanI teNe mane mana mUti ghaDI kADhI hatI A mUrti sAthe prema rasamAM DUbI javAnI ane te rIte vijaya prApta karyAnI eka madhura sukha tRpti paNa mANI hatI. paNa kalpanA, svapna ke taraMgabharI sRSTi karatAM vAstavika jIvananI sRSTi sAva nirALI hoya che. eTaluM kharuM ke je saMsArI mAnavI AzAnA taraMge rUpI mAyA maricikAmAM na aTavAya te tenA haiyAnI hiMmatano aMta AvI jAya. ghaNI vAra mAnavIne mana AzAnAM taraMge rUpI A mAyA mRganI chabI cetanAdAyaka banatI hoya che. jyAre jJAnI puruSo to AzAnA dAsa na thatAM AzAne ja pagataLe kacarIne besatA hoya che eTale teone ka9panAnAM taraMgomAM ramavuM paDatuM nathI. teo te nakkara satyane dara pakaDIne ja AgaLa vadhatA hoya Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzAne dora..! 223 che A rIte AgaLa vadhavAmAM game tevAM duHkha, vedanA ke vipattio varasI paDatI hoya chatAM teo potAne mArga cAtaratA nathI ke lapasIne nIce gabaDI paDatA nathI. nAginInA manamAM thayuM, dedA zAha eka mAtra garIbAImAM ucharelo ne sAmAnya bhaNataravALo sAva nAne vepArI che. te jJAnI, tyAgI ke saMta te che nahi. de zAha jarUra mArI rU5 laharIoma ramata thaI jaze, jarUra mArA IzAre raMgamAM AvI jaze. mArAmAM kaI khoDa khAMpaNa che nahi, hA trIsa varSane kALa vItI gayo hovA chatAM meM rUpa ane yauvanane mArI kalAnA baLe bAMdhI rAkhela che. hA gaI rAtrie ja AvelA rAjavI atithio mArAM nRtya-saMgIta para kevA khuza thaI gayA hatA...? mArA nayanano mAtra eka ja ulALe tenI vaja jevI chAtIne hasavalAvI nAkhate ha. kuMdanamaNinA haiyAmAM saMzaya kema che te ja samajAtuM nathI ghaNI vAra mAnavI vastu karatAM vastunA bhayathI vadhAre nabaLo banI jato hoya che. AvA ne AvA aneka vicAra taraMgamAM te cheka pAchalI rAte sUI gaI ane jAgI tyAre sUryodaya thavAne be ghaTikAo vItI gaI hatI. kuMdanamaNi te pitAnA nitya niyama pramANe jAgIne prAtaH kAryathI paravArI gaI hatI ane gRha vyavasthAnA kAryamAM bhAga laI rahI hatI. nAginI bahAra AvI. eka paricArikAne kahyuM : " kuMdanane mokala. ane jaLapAtra taiyAra rAkha." jevI AjJA." kahIne desI pAchI vaLI. thoDI ja paLa pachI kuMdana AvI gaI ane devInA vadana sAme jotAM ja bolI UThIH "devI, cahere ati-praphula che chatAM ApanI AMkho ujAgare thayo hoya enI cADI khAI jAya che.' WWW.jainelibrary.org Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 'dA zAha tAruM anumAna sAcuM che tuM te zayAmAM paDI ke tarata nidrAdhIna thaI gaI hatI ane huM vividha vicAra taragamAM evI athaDAI rahI hatI ke mane cheka pAchalI rAte nidrA AvI hatI. paNa A ujAgare kAyAne nahote-manane hate. ane jyAre najara sAme raNabhUmi dekhAtI hoya tyAre kaI yodhdho aAgRta rahI zakatA nathI." kaI vAtanA vicAra AvatA hatA ?" aneka vAtenA...prathama huM zauca snAnAdithI nivRtti thau. pachI huM tane mAnasa sarovaramAM ramI gayelA taraMgonI mAmitI ApIza." kahI nAginI jaLapAtra laIne bhavananI pAchaLanA bhAgamAM AvelA vADA tarapha vidAya thaI. munImakAkA paNa darzana pUjana karIne AvI gayA hatA. teo bIjuM kaI vata laI zakatA nahotA paraMtu coviyAro niyama che. cheka nAnapaNathI sAcavI rahyA hatA. munImajI dAtaNa pANIne loTo laIne eka vRkSa nIcenA oTA para beThA. daMtadhAvana, snAna Adi prAtaH kAryathI nivRta thaI nAginI pitAnI sakhI sAthe zirAmaNa karavA beThI. zirAmaNa karatAM karatAM nAginIe beThaka khaMDanI zobhA kevI rIte karavI ane zayanagRhamAM sAdAInA badale vilAsa mAM vibhora karI mUke evI goThavaNa karavAnI sUcanA karI. A carcAmAM bhAga levA munImajI paNa AvI gayA. temaNe A badhuM sAMbhaLIne hAla turata sAva sAdAIthI badhI vyavasthA karavI joIe. te mata darzAvatAM kahyuM : "devI, dedA zAha kRpaNa nathI paNa sAva sAdA che ane ochAmAM ocho parigraha rAkhe che. AvA puruSane bhapakA vaDe AMjavAnuM karavA jatAM kadAca te chaTakI jAya athavA pharI vAra na paNa Ave. ethI Apa utAvaLa karyA vagara kaurya rAkhe. mane lAge che ke ekAda mahinA sudhI te ApaNe WWW.jainelibrary.org Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzAne dora...! 225 ahIM rokAvuM ja paDaze. e gALAne lagabhaga ekAda mAsanI vAra che ane Apa ApanI kArya siddhi ATalA lAMbA samayamAM avazya karI zakazo." nAginIe ghaDIbhara vicArIne kahyuM, "kAkA, tamArI vAta paNa vAjabI lAge che. paraMtu Ama te dedA zAha keI tapasvI, jJAnI ke yogI che nahi. enA manane pArakhavAmAM ane palALavAmAM mane bahu samaya nahi lAge. huM te evA nizcaya para AvI chuM ke dedA zAha jevA eka juvAna vepArIne palaTAva te sAva nAnI vAta che te tame joI zakaze ke Aja maLyA pachI huM mArA vijayanI khAtarI tamane ApI zakIza." munImajI mauna thaI gayo. - kuMdanamaNi mRdu svare belI : devI, ApanI zakti ajoDa che ane Apane temAM vizvAsa hoya te sahaja che. paraMtu munIma kAkAnI vAta upekSA karavA jevI nathI. eka vAra tela, telanI dhAra vagerenI khAtarI karI levI te dIrdhadaSTi ane dauryanI zobhA che ane Aje ja ApanA kAryamAM saphaLatA meLavI zakaze to te mATe vaibhava vilAsanA dekhAvanI zI jarUra che ?" chevaTe ema nakkI thayuM ke beThaka khaMDamAM sAva sAdAI rAkhavI ane zayanakhaMDa zaNagArIne taiyAra karo. je kaMIka vijayanuM pagaluM paDaze te pachI zayana khaMDamAM javuM vAjabI gaNAze. tyAra pachI nAginI kuMdanamaNi sAthe beThakhaMDamAM gaI. Ama te ahIM asthAyI nivAsa hote eTale sAdhano pitAnAM hatAM ja nahi. paNa vaibhavanI chaTA dekhADanArAM je kaMI Asane sukhAsane, tripadIo vagere beThaka khaMDamAM hatAM te khaseDI levAM ane khaMDa vacce mAtra eka dhUpadAnI baMne tarapha gAdI takiyA vagere rAkhavAnI sUcanA ApI dIdhI. A khaMDamAM mAtra eka citra pUrNa yauvananA abhisA. ranuM rAkhyuM hatuM te paNa anya khaMDamAM mUkAvI dIdhuM. de. 15 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 dedA zAha Ama beThakanI sAdI vyavasthA vicArIne nAginI kuMdana sAthe zayanagRhamAM gaI. zayanagRha mATe pote eka citra nAMdurIthI lAvI hatI te citra kalAtmaka hatuM ane prathama milananI UrminuM tAdrazya bhAna karAvanAruM hatuM. citra lagabhaga ardha nagna hatu te zebhatuM hatuM. palaMga kevI rIte rAkho, kaI cAdara rAkhavI, phUlanI mALAo kyAM mUkavI, dhUpa ane dipamAlikA kayAM goThavavA vagere vacana ApIne nAginIe kahyuM: "kuMdana. tane yAda che, nAMdurIthI nIkaLatAM pahelA meM tane kAmazAstrane citra saMpuTa sAthe levAnuM kahyuM hatuM ?' "hA devI, te sAthe ja lIdhe che ane ApanI peTikAmAM rAkhyo che." ne te saMpuTa eka thALamAM mUkIne palaMga pAsenI tripadI para rAkhaje. pAna bIDAnI sAmagrI, kAmottejaka cATaNanI dAbaDI vagere mukhavAsanAM sAdhano paNa eka thALImAM mUkI rAkhaje." paNa devI...dedA zAha te sUryAsta pachI kazuM nathI leta.. nIma dhArI che.' pagalI, nArInA IzArA pAse tAravIe paNa lAcAra banI jatA hoya che. tuM tAre badhAM sAdhane taiyAra rAkhaje." "jI..." kahIne kuMdana manamAM AchuM hasI. manamAM hasavAnA bhAva aneka hoya che. kuMdanamaNinuM e supta hAsya nAginInI najare nahetuM caDayuM, ane kuMdana hasI hatI nAgi. nInA aMtaramAM ramatI AzA nihALIne. tenA manamAM sAMbhaLelI vAto parathI khAtarI thaI hatI ke dedA zAha dharma ane niyamamAM custa che, ane gaI kAle prathama vAra dedA zAhane joyA pachI tene khAtarI thaI gaI hatI ke, koI paNa paranArInA IzAre potAnuM gauravane rajhaLatuM kare tevA dedA zAha nathI. to pachI eka nAmacIna gaNikAnA rUpa yauvana para te AkarSAya ane devInA zaNarelA zayanagRhamAM Ave te to azakya che ! Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzAtA dvAra...! AvI. 227 nAginInI sUcanAo sAMbhaLyA pachI baMne sakhIe nIce munImajIe e sevako sAthe uparate cheThaka khaMDa vyavasthita karavA zarU kace. bhAjananA samaya thayeA tyAre munImajIe devI pAse AvIne kahyuM : " devI eka khaMDa joI yeA. pachI bhAjana arthe padhAro,' ema ja thayu. bhAjanathI nivRtta thayA pachI kuMdanane laIne nAginI virAma khaMDamAM AvI ane khelI : ' ku Mdana, Aja huM. khUba 4 prasanna TyuM. jene kAI vAra joyA nathI, jene keAI anubhava nathI ane jenA svasrAvane kAi paricaya nathI, tenAmAM mana mugdha banavuM te kharekhara zubha pariNAmanI AgAhI ja gaNAya.' * devI, Apane joine mane eka navI ja kalpanA Ave che.' kaI ?' ' Apa jANe aparAjita rahevAnA ApanA nirNaya karatAM Apa jANe koI na joyelAnA premamAM paDI gayAM hA tevu mane dekhAya che ane manamAM eka vicitra prazna jAge che...' > * vicitra prazna ? " AchA hAsya sahita nAginIe prazna karyAM. * devI, Ape ghaNA puruSonA sapa` mANyA che...zu' Ape ATalI AturatA kayAreya darzAvI hatI ? ' * tArA prazna kharekhara vicitra che. prathama te! meM ghaNA puruSo sAthe sapaka mANyA ja nathI. mArI kAyA meM eka puruSane samapata karI hatI. te anya kAI nahi paNa ApaNe rAjA. mane te puruSamAM prema karatAM kAmanI Aga vadhAre dekhAI ane tuM jANe che ke rAja padanA gaurava khAtara teNe mArA tyAga karyAM. tyAra pachI huM kAI puruSane kAyA sAMpavA jeTalI pAgala nathI banI. mArA vyavasAya nRtya, saMgIta, ane gaNikAnA AgavA viSaya kAmazAstra. A kAmazAstra Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 dedAM zAha zIkhavavAmAM bhAre cuMbana AzleSa jeTalI chUTa levI paDatI hatI. paNa meM koI sAthe yauvanano sAco AnaMda mANyo nathI." devI...' huM satya kahuM chuM. tuM ja yAda karIne kahe ke meM koI divasa mArI zaiyyA zaNagAravAnI tane AjJA ApI che ? pagalI mane Aja paryata evo koI puruSa maLyuM nathI ke jenA para mAruM hRdaya mugdha banyuM hoya ! tane navAI lAgaze ke mArI kAmecchA paNa meM meM daphanAvIne nRtya-saMgItamAM pheravI che. ane tene e paNa jaNAvI dauM chuM ke dedA zAhane meM joyuM nathI. mAtra huM tenA parAjayamAM ja tallIna banI chuM. hA, je mane te puruSa gamI jaze to huM jarUra tene mArA zayanakhaMDamAM Adara ane premapUrvaka ramADIza sakhI, nArI jAtinuM ane temAMya gaNikAnArInuM jIvatara abhinayathI bhareluM hoya che. ghaNI vAra te mane ema paNa thaI jAya che ke gaNikAmAM abhinayanI kalA na hota to avazya akALe mR yunI godamAM samAI jAta. nAginIe kaMIka dardabharyA bhAve mana mokaLuM karyuM. kuMdanamaNi A sAMbhaLIne bhAre prabhAvita banI gaI. baMnee pAnabIDAM laI meMDhAmAM mUkyAM. thoDIvAra pachI nAginIe kahyuM : "Ama to huM jAgI ja jaIza. paNa tuM trIje prahara pUro thAya te pahelAM ja munIma kAkAne ravAnA karI deje.' manImakAkA enA kAmamAM bhAre sAvadha hoya che. have Apa thoDI vAra ADe paDakhe thAo." nAginI UThIne potAnA zayanakhaMDa tarapha gaI. kuMdana nIce cAlI gaI divasanA trIjA praharanI be ghaTikA bAkI hatI tyAre munImajI deda zAhane levA moTI bajAra nIkaLI gayA hatA. temaNe ratha ke anya kaI vAhana sAthe nahotuM lIdhuM. kAraNa ke dedA zAha vAhanamAM besatA nahotA. deda zAhanuM sAdu ane sadAcArI jIvana joI ne munIma bhAre bhaginIe ke sAMbhaLIne bhAre - DIvAra pachI nAga Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzAnA dvAra... 129 prabhAvita thaI gayA hatA, tene nAginI devIe karelI hADayanI khabara hatI ane tenA manamAM dedA zAhane cetavI devAnI bhAvanA vAravAra jAgatI hatI, paraMtu A rIte gupta vAta kahevI te tene vizvAsadhAta lAgatA eTale te AkhI vAta manamAM ja dabAvI rahyo hatA. moTI bajAra bahu dUra nahotI. varSAe kharADa kADhI hovAthI gAmanA mArgo sukAIne svaccha thaI gayA hatA. paraMtu AkAzamAM avAranavAra vAdaLa daLeA ghumatA rahetAM. ethI anumAna karI zakAtuM hatuM ke e cAra divasamAM ja varasAda puna: zarU thaze. kheDUtAmAM hra vyApI gayA hatA. kAraNa ke, rAha jovaDAvIne AvelA varasAda AdinI elImAM kLyeA hateA. vAvaNAMnAM kAnA prAraMbha thaI gayA hatA. je kheDUtAnAM khetara hajI paNa pANIthI kacakacalAM hatAM te kheDUtA e divasa pachI vAvaNAM karI zake tema hatA. dedA zAhanI dhonI dukAna pAse jaine munIme joyu to thaDe dedA zAha beThA hatA naheAtA. munImanA haiyAmAM trAsake payeA. zu zeThajI vIsarI gayA haze? " temaNe vANeAtarane pUchyuM : 'zeThajI hajI nathI padhAryAM ?' AvA munImajI, gAdI para bese. zeThajI bajAramAM ja phAI vepArIne tyAM gayA che. Apa Aja AvavAnA che te vAta temaNe amane kahI hatI. AvA birAjo.' vANeAtare kahyuM. hATaDInA aMdaranA bhAgamAM zatAdhika dhInA kuDalAe bharelA paDayA hatA. eka nANAMtara tenA mukha khadha karI rahyo hateA ane upara cIkaNI mATInA lepa mArI rahyo hatA. munImane bahu vAra mesavuM na paDyuM. gheADI ja vAramAM dedA zAha AvI gayA ane munImane jotAM ja melyA : Ave! munImajI, kuzaLa che ne ? huM taiyAra ja chu.' tyAra pachI vAAtara sAme joIne ' kahyuM : 'kema bhagubhAI, have keTalA kuDalA bAkI rahyA ? cAra pAMca rahyA che. hamaNAM ja thaI jaze.' Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 dedA zAha pAMca gADA ne darabArano kAmadAra DI ja vAramAM AvI pahoMcaze. ekaso maNa ghI tene ApI deje. maNa maNa ghInA so kuDalA barAbara goThavI deje tenA paisA AvI gayA che. eTale mAgavAnA nathI. huM jarA munImajI sAthe jAuM chuM, sUryAsta pahelAM te huM AvI jaIza." dedA zAhe kahyuM. vANetara munIme kahyuM : "jevI AjJA.' tyAra pachI dedA zAha munImajI sAthe nAginI devInA utAre javA ravAnA thayA. lAMbI bAMyanuM aMgarakhuM, ghInA DAghavALo khesa ane evI ja jADI dhotI..." paNu deda zAhanI kAyAmAM teja ajabanuM hatuM. je koI dedA zAhane rAjavI poSAka dhAraNa karAve te dedA zAhane jenArA koI moTA dezane rAjA ja kaTapI le. utAro sAme dekhAya eTale munImajIe kahyuM: "devIne nivAsa mATe A makAna maLI gayuM che.' badhI sagaDatA te che ne?" hA zeThajI..." "devI ahIM keTaluMka rokAvAnA che? nAMdurI bahu dUra nathI... te varasAdamAM rasto bhAre kharAba thaI jAya..vaLI retALa bhAga ghaNo eTale jarA muzkelI Ave.' 2 "hA zeThajI, paNa teo Arogya prApta karavA ane vizrAma levAnI bhAvanAe ja ahIM AvyAM che.' dedA zAhe kaMI uttara na Ape. bahArane daravAjo khullo ja hato. baMne aMdara gayA. sAme ja koIne darabAragaDha hoya tevuM makAna dekhAyuM. bhavananI osarI khullI na hatI. khapATanI jALIvaDe zelatI hatI. "bhavananA dvAra para nAginI UbhI hatI tenA hAthamAM phUlanI eka mALA hatI. bAjumAM kuMdanamaNi UbhI hatI tenA hAthamAM cAMdIne eka thALa hato. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 24 muM : : tame jItI gayA ! kanImajI ane dedA zAha bhavananAM pagathiyAM caDavA mAMDayA. e ja vakhate be hAthamAM phUlane hAra dhAraNa karIne nAginI devI sAme pagathiyAM utaravA mAMDI. dedA zAhanI najara gaI ane teo tarata bolI UThayA : "devI, kRpA karIne mALA vaDe mAruM svAgata na karazo. Aja tithi che ane mArA aMgata upagamAM sacita vastune sparza huM nathI karato...' zeThajI, A te..." deda zAhe hasIne kahyuM: " huM tamAro manebhAva samajI zakuM chuM. ApanI bhAvanA huM prasanna hRdaye jhIluM chuM....ane AvI suMdara puSpamALAo to bhagavAnane samarpaNa karavI joIe. ethI bhAvanAne vikAsa thAya che, bhAvanA vizuddha bane che, ane A bhAve temaja paramavanuM maMgala thAya che." nAginI devI palabhara mATe dedA zAhane joIne mugdha banI gaI hatI. A sazasta, suMdara ane sAdAImAM rahenArA ekapaNa puruSa teNe Aja sudhI kaI ja nahoto. A zrImaMta, dAnezvarI ane surupa mAnavI jeTaluM garIbone ApavAmAM vApare che teno sAmo bhAga paNa potAnA sukha-vaibhavamAM kharca te nathI. je te kRpaNa hoya te roja savAzera suvarNanuM dAna kare nahi . kharekhara sAMbhaLI vAto karatAM paNa A puruSa adUbhuta che. kuMdanamaNie thALa para rUmAla dUra karyo. emAM jaLa kUla, zrIphaLa, vagere rAkhelAM hatAM. e joIne dedA zAhe kahyuM: "devI, Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23ra dedA zAha Arya nArI patine ane pUjyane A rIte sakAre che te bhAratanI nArInI samarpaNa bhAvanI eka viziSTatA che. huM A prathAne virodhI nathI paraMtu mArA je eka sAmAnya mAnavI AvA svAgatane adhikArI nathI." paNa Apa mahAna dAnezvarI..." "AvuM asatya Apane koNe kahyuM ? huM to eka sAdo vepArI chuM. mahAna dAnezvarI huM kevI rIte banI zakuM ? hA...mArA upayoga pUrate parigraha rAkhIne bIjuM vadhArAnuM ApI dauM chuM...paNa A to mArA svArthanI vAta che. parajanmamAM kAMIka pAmavAnI AzAe verU chuM, devI, ApanA aMtarabhAvanuM svAgata huM mArA mastake jhIluM chuM.' kahI dedA zAhe be hAtha joDayA. tyAra pachI nAginI dedA zAhane laIne bhavananA uparanA sAdAIthI taiyAra karelA beThakakhaMDamAM gaI. dedA zAhane eka gAdI para besavAno prArthanA karI, dedA zAha, zAMtabhAve besI gayA... tenI sAme nAginI besI gaI. munImajI nIce jAjama para beThA ke tarata dedA zAhe UbhA thaI temano hAtha pakaDI lIdho ane kahyuM : "ema na zebhe...Apa che...mArI bAjumAM ja bese.' munI mane kaMIka saMkeca sAthe gAdI para besavuM paDayuM. nAginIe kuMdana zrI sAme joIne kahyuM : " prathama tuM varSa. pAnanAM pAtro laI Ava..ane rUkSmaNIne kaheje ke, khAdya sAmagrInA be thALa laI Ave." dedo zAhe kuMdana sAme joIne kahyuM: "bahena, evI kaI khaTapaTa karaze nahi. Aja tithi che ane mAre ekAsaNuM che. eTale kazuM khapaze nahi." kuMdanamaNi zeTha sAme joIne UbhI rahI gaI. nAginIe kahyuM: zeThajI, pAnakamAM koI akhAdya dravya nathI AvatuM, kesara, kasturI AdithI taiyAra kareluM zarabata che.' " devI, amArA jenenAM vrata bhAre kaThaNa hoya che. ekAsaNamAM Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tame jItI gayA...! 233 ame mAtra eka vakhata bhANe besIne abhakSya dravya sivAyanuM jamI zakIe. vacce pharALa, dugdhapAna, pAnaka evuM kazuM levAya nahIM ane amAre jaLapAnanI paNa moTI maryAdA che. ukALIne ThAreluM pANI ja laI zakAya. eTale A pa manamAM jarAye lAvazo nahi." dedA zAhe kahyuM, tyAre to..." devI, doSa Apano nathI. mAre che. nimaMtraNanA svIkAra vakhate mane tithinuM maraNa na rahyuM nahi to huM avazya khapatuM bhojana karI leta. Apa manamAM evuM paNa na lAvazo ke mArA hRdayamAM ApanI jAti pratye ApanA vyavasAya pratye jarA jeTale ye tiraskAra che. ApanuM nimaMtraNa sAcavavA nimitte ja bhAre AvavuM paDayuM che. have Apane je kaMI kahevuM hoya te ni:saMkoca kaheje.' sAMbhaLyuM che nAdurI narezanA dilamAM have bhAre pazcAttApa thAya che." " kharI vAta che...meM paNa amArA zrI saMghanA AgevAno AvelA tyAre sAMbhaLeluM. sajajana puruSo bahudhA bhUla karatA nathI. kadAca tenA hAthe bhUla thaI jAya to tarata teo te bhUla aMge vedanA anubhavatA hoya che. kaDo Apano vyavasAya ?' "sAre cAle che. vyavasAya che te deSa-pAparUpa paNa amAre te sivAya anya koI upAya nathI." AchA hAsya sahita deda zAha sAme joIne nAginIe kahyuM, "devI, ghaNI vAra pApane samajavA chatAM pApane cheDI zakAtuM nathI. pApa karatAM ye pApamAM rahelo rasa bhAre kharAba che. ane e rasa ja mAnavInuM moTAmAM moTuM patana che. dareka dharmanA zAstragra the ane saMte vAraMvAra lokene kahe che ke, " vezyAgamanathI dUra raho, paradAnA saMvananathI dUra raho, viSayanI jhaMkhanAthI dUra rahe. zastro ane saMtapuruSonI ATaATalI kALajI hovA chatAM ghaNA loke patagAmI banatA hoya che, kAraNa ke, viSayano rasa teone Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 kaiA zAha amRta jevA madhura lAge che. Apa samA kalAnAM ArAdhaka, zikSita ane surUSanArI jo aMta:karaNathI pApane pAparUpe samajatA hoya te vaLatI ja paLe teeAe pApanA tyAma karyAM hAya, ane prAyazcitta amRta vaDe AtmAne nima La banAvyA hAya. " nAginIne Aja zRMgArabharI vAta kahevI hatI ane vAtene pravAha bIjI ja bAju vaLI paDayA. ku danarmANue zeThajI sAme joIne kahyuM : " zeThajI Apa kaho che, tema viSaya pApa hoya te naranArane sabadha yogya gaNAya nahi ame ethI teA prajAnI utpatti ja naSTa thavA mAMDe.' bahena, huM teA eka sAmAnya vepArI chu. dharma zAstrane abhyAsI nathI. tema AvI zakAonA uttare ApavAnu keMdI banyuM paNa nathI, paraMtu anubhavathI ane ApaNA Aregya zAstranA niyama pratye jotAM viSayane rasa vizva sameA hoya che. patipatnI vaccenA saMbaMdhamAM patha ghaNI maryAdAo Aya puruSoe mUkI che...kAraNa ke sacarAcara sRSTinA jIve anaMta bhavathI viSayavAsamAM khUMcelA ja rahetA hAya che jo enI sAme maryAdAnI dIvAla mUkavAmAM na Ave te patipatnI baMnenI kAyA rAgagrasta ane eTaluM ja nahi paNa viSaya rasanA prabhAve teee bhavabhramamAM bhaTakavuM paDe. jJAnI puruSoe arthAt mahAsa tAe te! viSaya rasathI sarvodA dUra rahI AtmajJAnanI pravRttimAM magna banavuM joIe. kAraNa te vagara janma jarA te mRtyu parane vijaya sahelAIthI maLI zakatA nathI..muktinAM bAraNAM khakhaDAvI zakAtAM nathI. vaLI tame tamArA praznamAM patipatnInA khale nara-nAra zabda vAparyo che te te bhAre anyAya che. nara-nAra kevaLa parasparanI viSaya tRptinAM sAdhana mAtra che, evuM mAnI levu te keTale! moTA vicAra gaNAya? jo ema mAnavAmAM Ave te vizva kAM aMdha banI jAya, kAM vyavasthAmAM pAmara banI jAya. kAM pAla banI jAya...ane samagra mAnavajAti leAhiyALa kaheAmAM aTavAI paDe. AvuM na bane, dareka parivAre zAMti, sukha ane ka bya < Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tame jItI gayA...! 235 bajAvI bhogavI zake ane parasparanA pUraka aMge banIne jIvanayAtrA pUrI kare te dRSTie ja zAstro ane saMto anaMtakALathI lokone jAgRta rAkhatA rahyA che. nAginI devIe kahyuM: "zeThajI ApanI vAta sAcI lAge che. paraMtu, naranAramAM raheluM paraparanuM AkarSaNa...parasparanI milana jhaMkhanA ane ene bhavya banAvavA mATe saMgIta, nRtya, zRMgAra vividha kalAo vagerenuM zuM ? AvuM badhuM paNa zAstrakAroe ja nirmANa karyuM che. dAkhalA tarIke kAmasUtra tenA racayitA AcArya vAtsAyana te brahmacArI ja hatA." " Apane prazna ghaNe uttama che. A prazno zAstrIya uttara Avo mArA mATe azakya che. kAraNa ke meM AvAM keI zAstro vAMcyA ja nathI. tema chatAM mArI sUjha pramANe uttara ApIza. strI ane puruSa vacce je parasparanuM AkarSaNa jAge che, athavA milananI tamannA jAge che te manovikArathI TevAyelo A jIva anaMtayugathI enI raDhamAM sapaDAyelo hoya che. tethI tene haiyAmAM AvA vikAranuM tophAna jAgatuM rahetuM hoya che. mAtA paNa eka nArI che, paNa tenA putro game teTalA suMdara hoya chatAM baMnemAMthI keImAM milananI jhaMkhanA jAgatI nathI. kAraNa ke, ApaNA saMto ne zAstroe A aMge anaMtakALathI hitavANI kahyA karI che ne mArgadarzana ApyA karyuM che, ethI jIvanA hRdayamAM mAtA, bhaginI ke evAo pratye vikAra bhAva saMbhavato nathI, A manovikAra ja mAnavInuM patana karavAmAM kAraNabhUta rahe che, eTale manovikArathI vizudhdha rahevAnI upadeza dhArA anaMta yugathI A AryadezamAM cAlI Ave che ane loka jIvana jIvavAno viveka, Adarza vagere zIkhI le che. je divase AvI upadeza dhArAnI sAme bhautika sukhomAM ja svarga che ke sukha che, tevI pracAradhArA prabaLa banaze te divase A Arya prajA pitAnA naitika mUlyo veDaphI nAkhIne pAmara, pAparasika ane bhayaMkara banI jaze have zuMgAra WWW.jainelibrary.org Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 dedA zAha nRtya, saMgIta, vagere zAstro pAchaLa bhautika bhUtAvaLane poSaNa ApavAno koI hetuM hoya ema mane nathI lAgatuM. nRtya, saMgIta mATe te meM sAMbhaLyuM che ke prabhu samakSa potAne urabhAva vyakta karavAno ane Atma darzananI yogya bhUmikA prApta karavAne emAM eka hetuM rahe che. paNa ghauMnA loTamAMthI jema roTalI banAvI zakAya, lADu banAvI zakAya, sukhaDI banAvI zakAya, purI banAvI zakAya, ema ghaNI vividha sAmagrIo banAvI zakAya che. paNa e sahunuM mULa to ghau ja hoya che. mAnavI jayAre rUcine ramADavAmAM tallIna bane che, tyAre AdhyAmika dhyAnanA pAyA samAna nRtyasaMgItane paNa potAnA ja manovikAra pramANe ghaDato rahe che. emAM ghauM ne za doSa ? jyAre zuM gAra to dehane raLiyAmaNe banAvavAnI eka mAtra kaLA che, A kaLA parivartanazIla paNa che dAkhalA tarIke bhUtakALamAM strI o mAthAno aMboDe kamaLa jevo athavA zrIphaLa jevo banAvatI...Aja UbhA seMthAne eTalo rAkhe che, AvatIkAle vaLI enuM koI navuM rUpa haze. eja rIte vastrAbhUSaNe paNa parivartana pAmatAM rahe che. paraMtu gharmazAstro te spaSTa jaNAze che ke Arya nArIe paheraveza, bhASA, vANI, vartana AdimAM koInA reyAmAM vikAra na jAge tenI kALajI rAkhavI. eTale zRMgAra e zAstra nathI. paNa manovikAramAM sahAyaka thatI eka kaLA che. kAmazAstra to meM kadI joyuM paNa nathI. paraMtu meM sAMbhaLyuM che te pramANe strIpuruSa svastha, saMyamI ane uttama prajA utpanna karanArAM bane e ucca hetunA AdhAre ja kAmasUtro lakhAyA che. Arogya ane teja jaLavAI rahe che te teno Adarza hoya che. je naranAranAM teja ke Arogya na hoya to A kAmasUvo ne zuMgAra prasAdhane zuM karI zake ? " munImajI, nAginI, ane kuMdanamaNi dedA zAhane sAMbhaLIne stabdha thaI gayA. eka sAdo sIdho vepArI keTaluM jANe che ? nathI teNe kAmazAstra jevuM ke viyAvuM, chatAM tenI uttaramAM koI prakAranI Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tame jItI gayA...! 237 uNapa nathI. nAginIe je dhAryuM hatuM tethI viparita jANe banI rahyuM hatuM. teNe sakhI ane munImajI sAme sA na karI. kuMdanamaNi thoDI ja vAramAM UbhAM thatAM bolI; " devI, ApanA snAnajaLanI vyavasthA karIne hamaNAM ja AvuM chuM." - nAginIe sahamati darzAvI. tyAra pachI teNe dedA zAha sAme joIne kahyuM : "Apa snAnagRhamAM padhAraze ?" "kSamA, devI... mane eka ja vakhata nahAvAnI Teva che." dedA. zAhe sahAsya vadane kahyuM. tyAM munImajIe UbhA thatAM kahyuM : "zeThajI, huM thoDI vAramAM ja AvuM chuM. meM to AzA rAkhI hatI ke Aje mane ApanI sAthe bhajanano lAbha maLaze..." zuM karuM ?' paNa AvatI kAle Apa sahu nAginI devI sAthe mAre tyAM ja padhArajo...dAsadAsIe keI rahI na javA je Ie. devI Apa ATaluM svIkAre...pachI ame baMne Apane tyAM jarUra AvazuM." | munImajI te kazA uttara ApyA vagara cAlatA thayA. nAginIe kahyuM : "zeThajI, huM eka kArya nimitte ahIM AvI. chuM. temAM huM saphaLa thaIza to jarUra AvIza." to ema sAMbhaLyuM che ke, A5 Arogya prApta karavA ane vAyu parivaMtana nimitte atre padhAryA che..." lokonI najare tema ja kahevAyuM che, paNa mAruM kAma bIju ja che." koInA aMgata praznamAM mAthuM na mAravAmAM dedA zeTha kALajI rAkhatA hatA eTale teo kazuM bolyA nahi. thoDI paLo maunamAM vItI gaI. chevaTe dedA zAhe UbhA thatAM kahyuM : " devI, have huM jaIza. hATaDIe thaIne mAre divasa chatAM ghera pahoMcavuM paDaze. huM IcchuM chuM ke ApanuM kArya saphaLa thAya." bese zeThajI, mAruM kArya te Apa jANyuM nathI." Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 dedA zAha keInA aMgata kAye jANavAmAM mane rasa nathI paDato." dedA zAha UbhA UbhA ja kahyuM. mArA kArya sAthe Apa paNa saMkaLAyelA che... ApanI bhAvanA vagara mAruM kArya thaI zake tema nathI." deda zAhane navAI lAgI. huM to ke InA paNa kAryamAM saMkaLAyela nathI...evuM kayuM kArya haze ? zuM koI Adi du:kha sAthe nAginI devI AvyAM haze ? dedA zAha punaH Asana para besI gayA ane bAyA : "devI, mArI bhAvanA pratye jarAye saMzaya na rAkhazo. kahe, huM kaI rIte Apane upayogI thaI zakuM ema chuM ?' eka vAra mArA priyatama banIne...' ararara...! Apa A zuM bolyA ? devI, Ape mane samaja vAmAM bhUla to nathI karIne ke huM eka patnI vratanuM pAlana karuM, chuM...Aja paryata svapnamAM paNa meM anya koI strI aMge vicAra sarakheAye karyo nathI. temAMya Apa to mAre mana dharmabhaginI che." "zeThajI..." " na akaLAze bahena, tamArA vyavasAya e che ke jemAM je Ave che te priyatama banavAnI AzA laIne ja Ave che. bhAI banavAnI bhavya bhAvatA laIne bhAgye ja koI AvatuM haze.. devI mananA saghaLAM maLa dUra karone mane mA jaNyAM bhAI tarIke svIkAre..." zeThajI, huM hArI gaI.' " bahena koI divasa bhAI pAse hAratI ja nathI bhAInI kalyANa kAmanA sivAya tenA haiyAmAM anya koI visA hotI nathI" 'tame mArI vAta sAMbhaLazo eTale kabUla karaze ke huM hArI gaI chuM.' kahI nAginIe nIlavaraNa sAthe kavionI mijalasa aMge thayelI hoDathanI ane pite aparAjita hovAno garva sAthe ahIM AvI te saghaLI vAta TUMkamAM kahI saMbhaLAvI. AkhI vAta sAMbhaLIne dedA zeTha prasanna vadane bolI UThayA. * bahena, Apa jItI gayA. pahelI jIta hAravAmAM paDI che...A 5 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tame jItI gayA...! 239 heDaca mujaba ApanA vyavasAyano tyAga karaze te kaMI nAnI sUnI vAta nathI . pApakarmane tyAga karavo te mAnavInA meTAmAM moTo puruSArtha che. ane bIjI chata Apane eka bhAInI prAptinI thaI che. gaNikAjIvanamAM saMpatti ke deDanI bhUkhavALA mAnavIo maLavA te sahaja che paNa eka bhAI maLavo ati durlabha che. Aja Apa te pAmI zakyA che. kharekhara, huM Apane dhanyavAda ApuM chuM ane eka vinaMtI karavA lalacAu chuM.' praznabharI najare nAginIe dedA zAha sAme joyuM. dedA zAhe kahyuM : "A dhaMdhAnA tyAganuM koI duHkha to nahi thAya ne ?" nA...mAruM hRdaya na kahI zakAya tevo AnaMda anubhavI rahyuM che.' prasanna bhAve nAginI belI. have huM mArI vinaMti kahuM chuM. A paLathI Apa mane sahadara mAnajo ane ApaNuM A dezanI bahene jIve tyAM sudhI pitAnAM piyaranuM gaurava jALavI rAkhatI hoya che. Apa paNa ApanAM piyaranuM gaurava sa bhALI rAkhaje arthAta game tevA mAyAbharyA Aka. rSaNa pratye mugdha na banaze ane jayAre koI paNa prasaMge bhAInI jarUra paDe tyAre bhAIne saMdezo mokalaje hajAra kAma paDatAM mUkIne huM eka bahenanuM kArya karavA tamArA ghera cAlyo AvIza." "Aja dhanya banI...mArI evI samaja hatI ke puruSa mAtra rUpa yauvana AgaLa pAmara banI jatA hoya che, paNa A panA paricayathI samajI zakI chuM ke, ApanA jevA mahAna puruSo paNa saMsAramAM paDayA che. jeone prANamAM para kalyANa sivAya anya keI kAmanA nathI hotI." "te have huM rajA laIza...AvatI kAlanuM mAruM nimaMtraNa UbhuM che...te bhUlazo nahi je Apa Iccho te A badhI vAta tamArI bhAbhIne kahuM.' khuzIthI kahejo." kahI nAginIe mastaka namAvyuM. dedA zAha AzIrvAda ApIne vidAya thayA. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 25 muM : : parAjayamAM jaya...! nAginIdevIne tyAMthI nIkaLI deda zAha sIdhA ghera gayA...kAraNa ke, dukAne jAya te sUryAsta thaI jAya. pratikramaNa, devadarzana, AdithI nivRtta thaI jyAre baMne mANase , zayanagRhamAM gayAM tyAre dedA zAhe nAginI devIne ghera je kaI banyuM hatuM te kahI saMbhaLAvyuM. badhuM sAMbhaLIne vimalazrIe kahyuM : svAmI ApanuM puNyabaLa apUrva che. ApanA hAthe kharekhara eka nArIne narakamAMthI bacAvyAne uttama upakAra thaI gayA. AvatIkAle rase I mATe zuM vicAryuM che?" "bhadabApAne ApaNe munIma sAthe kahevaDAvyuM che. be rasoyA AvI jaze, uttama prakAranI sAmagrI banAvI zake tevA samartha che. tuM bahuM uThabesa na karatI. dedA zAhe kahyuM. - "Akho di ArAma karavAthI kAyA sAmunI nabaLI paDe. vaidabApAe kaMI Akho divasa sUI rahevAnuM nathI kahyuM. vAhanamAM na besavuM, gADAnI saphara na karavI, vajana na ucakavuM ane vAyaDA padArtho khAvA nahi. A niyamo huM barAbara pALuM chuM. pachI gharamAM haratA pharatA te rahevuM joIe." vimalazrIe kahyuM. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parAjayamAM jaya...! 241 tArI vAta barobara che chatAM ApaNe sAvadha rahevuM sAruM tuM rasoIgRhamAM jaIne jarUrI sUcane ApatI raheje paNa tArA svabhAva pramANe..." vacce ja vimalazrIe kahyuM: "mArA svabhAvamAM Apane karyo deSa dekhAye ?' doSa nahi paNa keTalAka guNa evA hoya che ke jenAthI sAvadha rahevuM joIe. huM jANuM chuM ke tane AjJA karavAnI Adata nathI. eAsarI barAbara svacha na hoya te kAmavALI ne kahetAM tuM piote ja vALavA besI jatI hoya che. hamaNuM AvA guNathI sAvadha rahevuM. puNya pasAthe kazuM banavAnuM nathI ema huM mAnato hevA chatAM sAvadhapaNuM barAbara rAkhavuM joIe. kahe AvatIkAle rasoImAM zuM banAvazuM ?" "kesariyAlADuM A RtumAM uttama gaNAze. lIlI cALInuM zAka, dUdhInuM zAka, maganI dALa, bhAta, pUrI ane ekAda bIjI miSTAna!" "barAbara che. tane yogya lAge tema karaje. dUdhiyAmodaka karavA hoya to te paNa ThIka paDaze." * Ape ThIka yAda karyuM. paNa savAre vahelAM je ekAda maNa dUdha AvI zake te." te AvI jaze. huM pote savAre vahele UThIne rAmabhAI ne ghera jaIza. paNa mukelI eka che ke..." teo masA nathI letA ema ja ne? te ApaNe rAmabhAInA gharane paNa jamADI daIe." vimalazrIe kahyuM. deda zAha patnInA tejasvI vadana sAme joI rahyo. sAmAnya rIte dedA zAha hameza ekAda dharmakathA patnIne kahetA ane baMne sUI jatAM. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ drA zAka e niyama pramANe dedA zAhe eka nAnI dhamakathA zarU karI. dedA zAhane zraddhA hatI ke patnI sagarbhA hoya tyAre tene uttama ane preraka dhama kathAo kahevAthI tenu citta svaccha rahe che, hRdayane khaLa maLe che, ane garbhane parAkSa rIte uttama saMskAra maLe che. dharma kathA pUrI karIne ane sUI gayA. 242 dedA zAhu hameza karatAM vahelA UThavA ane rAmabhAI ne tyAM gayA. rAmabhAI e zeThane dUdha ApavAnu prasannatApUrvaka svIkAryu ............ kAraNake temane tyAM bAra gAyA dUjhaNI hatI ane roDanI jamavAnI nimaMtraNanI bhAvanA paNa sathArI. Ama dudhanuM nakakI karIne dedA zAYa ghera AvI gayA. pratikramaN Adi nitya karma karI prAtaHkAthI paravAdI baMne mAse zrI, jina prasAda tarapha gayA. te pAka zAstrIe AvI gayA ane dUdhanAM khAgharaNAMe paNa AvI gayAM. vimalatroe pAkazAstrIne zuM zuM banAvavAnuM che te samajaNa ApI. pAka zAstrIoe tarata phaLImAM lakhaMDanA cUlA goThavI dIdhA ane rasAi ne! prAraMbha karyo. divasanA khIjo prahara pUre thAya te pahelAM ja saghaLI rase I patI gaI hatI...vimalazrIe svAmIne kahyuM : have Apa menane teDavA jAo...rasAI taiyAra che. * - uttama...pelA hAra te vastronI joDI AvI gayAM che...me tArA majUsamAM mUkayAM che...yAda rAkhaje...huM jau chuM.' tyAM te DelI bahAra ratha AvyAM hovAne avAja saMbhaLAyA... DelInuM dvAra khulluM hatuM. nAraMganI potAnI dAsIe sAthe DelImAM dAkhala thaI. dedA zAhe patnI sAme joI ne kahyuM : eka te! AvI gaI. Ava, tenu svAgata karIe.' tarata zeTharazeThANI osarI utaryAM. tyAM te nAganI sAmI Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parAjayamAM jaya....! 243 maLI ane najIka AvatAM ja zeThazeThANIe tenuM umaLakAbharyuM svAgata karyuM. nAginI baMnene namI paDI. sahu bhavanamAM gayA. beThaka khaMDa te sAva sAdo ne sughaDa hato. mAtra cAreka jAjama pAtharI hatI ane eka tarapha cArapAMca cAkaLA goThavyA hatA. sAmenI bhIMta pAse be takiyAvALI eka gAdI hatI. nAginI eka cAkaLA para besI gaI eTale tarata vimala bIe kahyuM : " Apane na zobhe bena ApaNe baMne gAdI para besIe.' nA bhAbhI, evA vivekanI zI jarUra che ? huM to nAnI bahena chuM..." nAginI vAkya pUruM kare te pahelAM dedA zAhe AchA hAsya sahita kahyuM: "bena, Avo Agraha gharanA mANasane na zobhe te huM svIkAruM chuM paNa A viveka pAchaLa mAtra bahena nathI...eka pitAnA hIna vyavasAyane tyAga karanArI jAjaramAna nArI che." mane na zaramAvo...meM e moTo karyo tyAga karyo che?" bena, saMsAramAM sukhanI vyAkhyA ne kalpanA vividha prakAranI hoya che. tArA jIvananA sukhanI vyAkhyA judI ja hatI...je sukha pAchaLa teM tArI tamAma AzAo UbhI karI che...te sukhano tyAga karo e zuM nA sUno bhAga che ? have tuM ne tArI bhAbhI ahIM ArAmathI besI jAya che." zeThANInA AgrahanI upekSA thaI zakI nahi. nAginIne laIne vimalazrI gAdI para besI gaI. deda zAha eka cAkaLe laI gAdInI najIka bichAvIne besI gayA. ardha ghaTikA paryata sAmAnya vAto karIne sahu osarImAM jamavA gayA. dedA zAhe nAginI ane tenA tamAma mANasane osarImAM daLelA pATalA bAjaTha sAme besADI dIdhA. vimalazrI ane dedA zAhe Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 pIrasavAnuM kArya zarU karyu. nAginI kheAlI UThI : mATe? nA...nA..Apa ane amArI sAthe ja deddA zAhe kahyuM : mArA AMgaNe Aja pahelI vAra eka bahena AvI che. Atithya satkAranuM puNya ame zA mATe jatu karIe ? ' * paNa eka gaNukAne....... * dedA zAhe pIrasatAM vacce ja kahyuM : gaIkAla sudhI tuM game te hatI...Aja mArI bahena che...tAre have bhUtakALane bhUMsI nAkhavAno puruSArtha karavAnA che.' nAraMganI kazu khelI zakI nahi. ane lagabhaga eka TikA pachI badhAne bhAjana karAvyA pachI deddA zAha ne vimalazrI jamavA beThAM. kaiA zAha * zejI Apa zA esI jAme.' tyAra pachI sahu eThakanA eraDe beThAM, nAginInAM dAsa dAsIo, munIma vagere zeThazeThANIthI rajA laIne utA2e gayAM. nAginI sAthe tenI mukhya paricArikA rAkANI. vAtavAtamAM nAginIe kahyuM : ' bhAI, hamaNAM cAra divasathI varasAda nathI ane hajI cAreka divasa bhAre varasAda nahI thAya evu lAge che...eTale me ema vicAyu che ke parama divase mAre prasthAna karavu' * ATalI badhI utAvaLa zA mATe ? ' vimalazrIe prazna karyAM, varSARtunA kAraNe jo ahI zakAI jau'te mAre ekAda mahine rahevu paDe vaLI A vakhate varasAda vilaMbita thaye! hAvAthI kadAca zrAvaNamAM paNa na jaI zakAya.' * te ahIM bhAInuM dhara che...tyAMnA vyavasAyanI te have kAI ciMtA che nahi...pachI ?' bhAI, ahIM paNa mArI sthiti vicitra banI gaI che. rAjA * Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parAjayamAM jaya....! 245 ane rAjAnA mahemAne mArA nRtya-saMgIta pratye AkarSAyA che...je huM have nA pADuM to paNa muzkelI...e karatAM vahelA cAlI jauM to chuTakAro meLavI zakAya." deda zAha ane vimalazrI vicAramAM paDI gayAM. thoDI vAra pachI vimalazrIe kahyuM : "to ema karIne amAre ghera ja utaro." "nA bhAbhI, mAre mAyA saMkelavI che ane parAjayanA amRta vaDe pavitra banavuM che." nAginIe prasanna svare kahyuM. tyAra pachI dedA zAha sAme joIne kahyuM: "bhAI, huM nAMdurI pahoMcyA pachI ja mAro parAjaya jAhera thaze ane meM mArA vyavasAyane tyAga karyo che te vigata paNa khullI karavAmAM mane koI kSobha nahi rahe." dedA zAhe zAMta svare kahyuM: "bena tAre vicAra barAbara che. tuM khuzIthI jA...Ama to huM tArI sAthe tyAM AvatA paraMtu tArI bhAbhIne prazna patI gayA pachI huM saparivAra tyAM AvIza ane tArA ja bhavanamAM ATha dasa divasa rahIza...' "basa bhAI ...paNa huM mAruM bhavana te kADhI nAkhavAnI chuM.' je jIvana jIvavuM nathI te jIvananuM smaraNa thAya tevA lattAmAM rahevuM mane barAbara nathI lAgatuM. huM tyAM pahoMcyA pachI eka ja saptAhamAM dAsadAsIo vagerene dAsatvathI mukta karIza. mArA gaNikAlayamAM vIsa pacIsa navajavAna gaNikAo che. kAmazAstrane abhyAsa karanArA juvAne paNa paMdareka jeTalA che. e sarvanI kaIka vyavasthA karI bhavana veMcI nAkhIza. te pahelAM koI nIrava lattAmAM eka makAna veMcAtuM laI laIza. Ama A badhA prAthamika kAryamAM ja eka be mahinA nIkaLI jaze." je bahena, lAgaNInA pravAhamAM kheMcAIne evuM pagaluM na bharatI ke pAchaLathI pastAvo thayA kare. je tuM..." Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DheDhA zAha 242 ' bhAI, mArA nirdhAra aphara che. lAgaNIveDAne emAM kAi sthAna nathI. eka mahAna bhAInI mena tarIke mAre jIvavu' che. mAtra dekhAvathI nahi aMtaranA rUpanI bhAvanAthI,' dedA zAha ane vimalazrI khUba ja prasanna thayAM. tyAra pachI vimalazrI bAjunA khaMDamAM gaI ane DhAMkI rAkhelA eka thALa laI AvI. dedA zAhe patnInA hAthamAMthI thALa laI ne nAginInA sAme mukatAM mRtyu: ' mena, Ane satkAra karaje.' kahI temaNe thALa paraMtu kapaDuM uThAvI lIdhuM. temAM eka joDI zveta raganAM kauzeya vastro hatAM. eka hAra hatA. cAra seAnAnI baMgaDIo hatI. bAjubaMdha, kaTimekhalA, veDha, phUla vagere paNa hatAM. ' bhAI, A badhuM zA mATe ?' ' * mena, ApaNA dezamAM bhAI benane Ape e kAMI ATalu badhuM na rahevAya ke navAI pamADanAru paNa na gaNAya. tu tArA bhAIne tyAM prathamavAra AvI che te jo tane kApaDu paNa na Ap tA bhAre deSamAM paDe.' nAginIe Umi bharyA haiye A badhI vastuene svIkAra karyAM tyAra pachI gheADIvAra besIne nAganI potAnI mukhya paricArikA sAthe vidAya thaI...vidAya ApavA zeThazeThANI DelI sudhI gayAM. ratha cAlyA gayA pachI vimalazrIe kahyuM : enanI jAti koI ucca heAvI joIe. ' kharuM che. te vagara AvI vRttine tyAga karavAnu sUjhe ja nahi vimala, sa MsAramAM meLavavu te meTI vAta nathI, cheDavuM eja meATI vAta che.' * vimalazrIe patinA bhavya vadana sAme joyuM. ane kahyuMH ' kharI vAta che. ApanI pAse suvarNanA bhADAra bharyA che chatAM Apa tenAthI alipta rahe che.' Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parAjayamAM jaya...! 247 pagalI, bhava bhramaNa karAvanArI mAyAthI jeTaluM dUra rahevAya teTaluM sAruM. paNa ApaNA vepAra have jAmatA jAya che. sihapurInA rAjAe eka hajAra maNa ghI ApaNI pAsethI maMgAvyuM che. temaja seA maNa, pacAsamaNunA kAma teA chellA daseka divasathI thatAM ja rahe che. mane lAge che tArA udaramAM peASAI rahelA jIvane A puNya prabhAva hAvA joIe. ' vimalazrI kazu melI nahi. dedA zAha patnInI rajA laI ne sIdhA hATaDI tarapha vidAya thayA. nAginIe utAre AvyA pachI munImakAkAne parama divase prasthAna karavAnI ane je kaMI sarasAmAna bahArathI lAvyA hAI e te sahune parata karavAnI, kaMI paNa deNuM thayuM hoya te te cukate karavAnI ane badhA sarasAmAna AMdhIne taiyAra rAkhavAnI sUcanA ApI dIdhI. munImakAmAe hukamanA amala zarU karI dIdhA ane eka divasa pachInA divasanA bIjA praharanA prAraMbhamAM nAginI devI rasAlA sahita vidAya thaI gaI. dedA zAha gAmanA geAMdarA sudhI vaLAvavA paNa gayA ane teoe nAginIne kahyuM : * sna, udAratApUrvaka tArAM dAsadAsIone chUTAM karaje. tArA hAtha nIcenI gaNikA enA AveA hIna vyavasAya cheDIne sAduM jIvana apanAve evA upadeza Apaje ane jene jarUra paDe tene ucita dhana Apaje. dhananI jarUra paDe to munImajIne mAkalaje. huM sa keca vagara ApIza.' nAginInAM nayanA sajaLa anI gayAM. rathamAMthI nIce utarI teNe dedA zAhanA caraNa sparzI karyA, dedA zAhe tenA mastaka para hAtha mUkI AzIvA~da ApyA. tyAra pachI nAginanA rasAlA vidAya thayeA. dedA zAha rasAlAne Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 DheDhA zAha jotAM thADI vAra UbhA rahI gayA. teo vicAratA hatA : od nArI pAtAnAM rUpa, yauvana ane kalAnA vaibhava para vizvAsa rAkhI mArA jevA eka sAmAnya vepArIne peAtAnA aMdhanamAM bAMdhavA icchatI hatI, te nArI Aja Atma baibhavanuM sAcuM svarUpa samajIne pAchI vaLI che. jenA jaya parAjaya para bhAre hADaca khelANI hatI te Aja parAjayane amRta mAnIne prasanna hRdaye jaI rahI che. he bhagavAMta, nAginInI bhAvanAne baLa maLajo...enA navA jIvatarane preraNA maLaze. manamAM A rIte bhAvanA bhAvIne dedA zAha sIdhA hATaDIe gayA. chellA keTalAka samayathI teone zrIne vepAra bhAre jAmyA hatA. AsapAsanAM zatAdhika gAmaDAomAM rahetA mAladhArIo peAtAnu dhI dedA zAhane ja vecatA. dukAna nAnI paDavAthI temaNe eka meTI vakhAra paNa lIdhI hatI. A vakhAratu phaLI meTu hevAthI ghIneA tAvA paNa tyAM geAye hatA. A kAma mATe cAra majUrAne e kArIgare paNa rAkhyA hatA. ane pachI teA dedA zAhanA pramANikapaNAnI prazaMsA samagra mAlava pradezamAM prasaravA mAMDI. koI paNa rAjA ke mAladArane tyAM dhArmika athavA sAmAjIka utsava hAya tyAre dedA zAhanu' thI magAvavu' te eka gaurava gaNAtuM. teonA vepAra pAchaLa e Adarzo mukhya hatA. zrI vizuddha ApavuM ane sattara AnIthI vadhAre naphA levA nahi. sAtheAsAtha dhInA utpAdakAne kAI sAgAmAM chetaravA nahi ke eche. bhAve kharIdavuM nahi ke teAlamAM kAI prakAranI ghAlakhela karavI nahIM. jo vepArI pramANika rahe ane vizuddhi jALavI rAkhe te tenI zAkha kadI kalaMkita anatI nathI. trIje divase nAginIdevI potAnA rasAlA sahita nAMdurI pahAMcI gaI. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parAjayamAM jaya..! 240 loke to kAganA DoLe rAha joI rahyA hatA. samagra nagarImAM heDalyanI carcA jAgI cUkI hatI. ane nIlavaraNa hArI jaze ema moTA bhAganA lAke mAnatA hatA. khuda rAjA ane mukhya maMtrIne paNa evI zraddhA beThI hatI ke rUpa yauvananI svAminI nAginI dedA zAha para vijaya meLavIne avazya Avaze. ane bIje divase nIlavaraNa dasa hajAra senauyA sAthe Avyo tyAre nAginIdevIe kahyuM : "zreSThiputra, hAthamAM huM hArI gaI chuM ... AjathI ja mAre vyavasAya baMdha thaze ane A gaNikA bhavana paNa saMkelAI jaze." "devI, Apa A zuM kahe che ? zuM dedA zeTha arasika ane budhu che ke Apane maLyuM ja nathI." "deda zeTha mane maLyA hatA. eTaluM ja nahi paNa mArA A kSudra parAjayane vijayamAM palaTAvavAmAM sahAyaka banyA hatA. teoe mane nAnI bahenanuM mahAna gaurava pradAna karyuM che. emanA patnI vimalazrI paNa mahAna che. AvA niSThAvAna daMpatIne saMsAranuM kaI rUpa, yauvana ke vaubhava vilAsapUrNa jIvana calAyamAna karavA azakta che te mAro anubhava thayo che. nAginIe kahyuM, nIlavaraNa avApha banI gayo. ane teja rAtrie varSano prAraMbha thaye. nAginIe gaNikA bhavana saMkelavAnI zarUAta karI dIdhI pitAnA bhavanamAM rahetI vIsathI vadhu navajavAna gaNikAone nAginIe samajAvI ane mukata karI. temAM sattara gaNikAoe A vyavasAya ane A mAnavatA viheNe gaMdavADa haMmeza mATe choDavAne niradhAra karyo. nAginIe A bahenone dhanyavAda ApyA ane darekane eka eka hajAra senayA bheTarUpe ApyA. eja rIte nAginIe dAsa dAsIo, azvo, ratho vagere paNa chUTA ryA. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 dedA zAha eka saptAha pachI varasAda haLavo thayo tyAre nAginInA vizALa bhavanamAM mAtra be dAsI o hatI jemAM tenI eka priya sakhI hatI. eka vRddhA dAsI jeNe nAginIne nAnapaNathI sAcavI hatI. eka munIma kAkA ane eka dAsI sivAya koI na rahyuM. lokomAM bhAre Azcarya vyApta banyuM. A rIte taibhava, vilAsa ane dhIkatI Avaka choDavA pAchaLa hoDaze sivAya anya kazuM kAraNa haze te kaI samajI zakatuM nahotuM. ane zrAvaNa zudi dazamInA divase nAginIe eka cAra khaMDanA moTA phaLavALuM makAna kharIdI lIdhuM. te makAna ghaNuM svaccha ne sukhanA AbhAsavALuM hatuM. vaLI gAmanI pazcime nIrava latAmAM AvyuM hatuM. makAnanuM phaLI ghaNuM vizALa hatuM. Amra, nIma, AsopAlava jevA suMdara vRkSa zelatAM hatAM. - nAginInI AjJA pramANe munIma kAkAe makAnane raMgoLa karAvavA zarU karyA. tiSIe navA makAnamAM javAnuM mUrata A zudi dazamInuM ApyuM hovAthI nAginIe na chUTake potAnA jUnA makAnamAM rahevuM paDayuM paNa te bhAgyazAlinI hatI. tenuM gaNikAlaya te latAmAM rahetI eka anya gaNikAe kharIdI lIdhuM. ane nAginIe potAnA jIvanamAM sAdAI ne agratA ApI. saMskAra ane vicArane mahatva ApyuM. A badhA samAcAra teNe eka khepiyA mAraphata deda zAhane pAThavI dIdhA Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 26 mu : putranA janma 2)ne seA mAsa besI gayeA. dedA zAhanI eka pramANika vepArI tarIkenI kati te samagra mAlavAmAM prasarI cUkI hatI. paraMtu te reja savAzera suvarNa dAna kare che te vAta samagra dezamAM saumyaga dhAnI saurabha mAphaka prasarI cUkI hatI. ane dedA zAhe upAzrayanA caNataranA cUtAmAM paryAsa maNa kesara bheryuM che. te vAta mAtra Azcayajanaka naheAtI, dedA zAha abajopati haze evI mAnyatA sthira karanArI hatI. ane dedA zAhane ghInA vepArI khUba khUba jAnyeA hatA. traNamAMthI dasa mANasA rAkhavA paDayA hatA ane Avaka paNa sArI rahetI hatI. koIne varSamAM, yajJamAM, anuSThAnamAM ghInI jarUra paDe tyAre dedA zAhane ja yAda karavAmAM AvatA hatA. deA zAha dhaNA ja maryAdita naphAthI kAma karatA hatA ane AchA na2e meTA vepAra e ukti ritA thaI rahI hatI. dedA zAha pAse suvaNuM te puSkaLa hatuM ane mahAtmA nAgAjunanA pratApe dhAre teTaluM seAnuM banAvI zakAya tevI tenI kSatA Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara deTA zAha hatI. Ama chatAM teoe A senAmAMthI aMgata upayoga mATe kazuM vAparatA nahi. hA, teoe prAraMbhamAM patnI mATe ne pitA mATe keTalAka alaMkAre banAvyA hatA, paraMtu tene upayoga bahu karavAmAM na Avato. teonI sAdAImAM jarAye parivaMna thayuM nahotuM. bhAdaravA mAsamAM dedA zAha becAra divasa mATe devagiri jaI AvyA hatA. varSARtunA kAraNe caNatara kAma jarA dhImI gatie thatuM hatuM ane eka bhavanamAM devI padmAvatInA maMdiranAM kamADa ane bIjI vastuo suvarNamAMthI kArIgare banAvI rahyA hatA. upAzrayanA mukhya zilpIe mAgazara mAsamAM upAzraya pUre thaI jaze evI khAtarI ApI hatI. traNa divasa rokAIne dedA zAha ghara tarapha pAchA pharyA hatA. nAMdurIthI paNa nAginI devInA samAcAra avAranavAra AvatA hatA, te eka nAnA chatAM su dara makAnamAM rahevA cAlI gaI hatI teNe jaNAyuM ke : "bhAI, ApanI kRpAthI huM hIna mArga cheDI zakI chuM ane dharma karaNImAM parovAtI jAuM chuM. saMgIta, nRtya badhuM choDI dIdhuM che. mAtra zrI rAmanI mUtI sAme savAra sAMja be gIto gAIne mArA AtmAne svaccha karavAnI prayatya karuM chuM. keIvAra paMDitane bolAvIne tenI pAsethI dharmagraMthanuM zravaNa karI lauM chuM. Apa sahunI tabiyata sArI haze. mArA bhAbhIne have divaso pUrA thavA AvyA haze ane teo khUba ja prasannacittA haze. huM khUba ja AnaMdamAM chuM. have A tarapha padhAravAnI kyAre kRpA karavI che te jaNAvazo.' dedA zAha paNa avAranavAra bahenane yAda karatA ane utsAha vardhaka saMdezo pAThavatA. dIpotsavInA parva dino AvyA. dedA zAhe caudaza, amAsa Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putrane janma 253 ane besatA varSanA maMgala divasee AThamanuM tapa AdaryuM. Ama to vimalazrI prati varSa AThama karatI hatI paraMtu have pUrA divase thayelA hovAthI te tapa karI zakI nahi, paraMtu dAnakarmamAM kaze bAda na AvyA. ghInA vepAramAM dedA zAhe paNa sArI evI mUDI jamA karI hatI ane teoe navajAta zizune jhulAvavA mATe sAnAnuM eka pAraNuM paNa karavA ApI dIdhuM. kArIgare paMdara divasamAM pAraNuM taiyAra karI ApavAnI khAtarI ApI. varase pachI ghera pAraNuM baMdhAvAnI AzA pragaTI hovAthI zAha ane vimalazrInA haiyAmAM vividha bhAvanA jAge te svAbhAvika hatuM. paMdarane badale vIsame divase pAraNuM taiyAra thaI gayuM hatuM. ane kArtika vadi bIjanA divase deda zAhanA ghera putraratnane janma thayo. janmane samaya paNa uttama hato. sUryodayanA samaye ja vimala zrIe putraratnane prasava karyo. puNya baLa uttama hoya tyAre sAttvika sukha svayaM UbharAtuM rahe che ane mAnasika ke kAyika duHkha ApoApa vilaya pAme che. dedA zAhane tyAM putra janma thayo te vAta samagra nagarImAM prasarI gaI ane nUtana atithinuM jIvana nirmaLa bane e bhAvanA haiye rAkhIne dedA zAhe ATha divasa sudhI anna vastra ane dhananI dAnadhArA vahetI rAkhI. senAnuM pAraNuM paNa AvI gayuM. sArA jayotiSIe janmakuMDaLI kADhI ApI ane savA mahine Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 deza zAha nAnA nahANa pachI nUtana atithinA nAmakaraNa vidhi karavAmAM AvyeA. putranu nAma pADyu.. pethakumAra ane zeThazeThANIe prasanna hRdaye zrI navakArazrInuM jamaNu karyu. ane badhA derAsarAmAM aMgacanA tathA pUjA bhaNAvI. deddA zAhe putra janmanA ane tyAra pachI nAmakaraNa sudhInA vigata pUNa samAcAre! nAginI devIne khepiyA dvAra mekalyA hatA. nAgatIe A samAcArAthI bhAre harSa anubhavyA hatA ane nAmakaraNa vidhi vakhate munImajI sAthe pethaDa mATe eka mALA, eka sAnAnA kaMdorA, cAMdInA cAra pAMca ramakaDAM vagere mekalIne jaNAvyu hatu ke 'mArI tyAM AvavAnI tIvra bhAvanA hAvA chatAM savA kareDa rAmanAmanA japa upADacA heAvAthI ane japa pUrA na thAya tyAM sudhI nagarInA tyAga na karavAnI temaja ekAsaNA karavAnI Teka rAkhelI hAvAthI huM AvI zakatI nathI. have Apa ja mArAM bhAbhIne tathA peSDane laIne Ave. mArA jApane pUrA thatAM hajI ekAda mahinA lAgaze. hu hu'meza eka lAkha nAmanA jApa karI zakuM chuM, ane bhagavada bhajanamAM samaya vItAvuM .... bhUtakALanAM koI smaraNA matane pIkhI zakatAM nathI. paraMtu mAra hAthe yelA duSkarmAnA pastAveza thayA kare che. savA karoDa rAmanAmanA japa pAchaLa paNa aMtarane vizuddha karavA nimittanuM prAyazcita rahyuM che, mArA vatI pethaDane khUba ja vahAlathI ramADajo ane mArA bhAbhIne mArA vatI khUba khUba yAda karyAMnu jaNAvajo kharekhara, bhAI have mane lAge che ke huM ApanA pratApe bacI gaI chuM.' nAginIne patra vAMcIne zerazeThANI AnaMdita thayAM. pethaDakumAra traNa mAsanA thayA tyAre devaranA upAzraya taiyAra thaI gayA hatA. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putrano janma 255 cAturmAsa pUrNa thayA pachI tarata dedA zAhe se eka maNanuM banAvI nAkhyuM hatuM ane temAMthI pacAsa hajAra senayA sAthe laIne devagiri javAnuM vicAryuM hatuM. mAtA putra baMne pUrNa svastha hatA. rAjauda dAdAe paNa pravAsanI anumati ApI hatI ane mAgamAM kevA prakAranI kALajI rAkhavI te paNa jaNAvyuM hatuM. phAgaNa zudi cothanA divase upAzrayanuM uddaghATana karavAnuM nakkI thaI gayuM hatuM ane AsapAsanA pradezamAM vicaratA lagabhaga seka jeTalA yativaryA ane zrI pUja dAdA paNa A zubha prasaMge AvavAnA hatA. vidyApura nagarInA jenone dedA zAhe nimaMtraNa ApyuM ane eka jeTalA jaina gRhasthoe devagiri sAthe AvavAnI paNa saMmati darzAvI. e ja rIte dedA zAhe nAMdurI nagarInA zrI jainasaMdhane nimaMtraNa ApyuM hatuM. sAthosAtha nAginI devIne taiyAra thaIne mahA vadI 13nA divase savAre nAdurInA pAdaramAM AvavAnuM jaNAvyuM hatuM ane nAginIe bhAInuM A nimaMtraNa mastake caDAvyuM hatuM. pAMca divasane rasto hato evI gaNatarI karIne dedA zeTha zrI saMghanA ekase pAMca jaina bhAI baheno, vimalazrI, peDhInA mAse, tenA parivAranA sabhyo, dAsIo, rasoyA vagerenA nAnA evA saMgha sAthe mahA vadi dasamanA divase vAjate gAjate devagiri javA vidAya thayA. pacAsa jeTalAM gADAo, rAjanA ATha rA, azvArohI cekiyAto vagere rasahu AnaMdabharyA haiye sAthe hatA. mArgamAM sahane bhejana ApI zakAya evI vyavasthA paNa thaI gaI hatI. ane mahA vadi terasanI vahelI savAre dedA zeTha nAnA evA zrI saMgha sAthe potAnA jUnA gAmanA pAdaramAM AvI pahoMcyA. WWW.jainelibrary.org Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 nAMdurInA zrI jaina saMghe pAdaramAM ja hatI. nAginI devI peAtAnI e dAsI eka ratha laIne AvI pahAMcI. dedA zeThe bahenane joIne hu` vyakta karyAM, nAginI bhAIbhAbhInA pagamAM paDI ane nAnA pethaDane uThAvIne cuMbana vaDe AzIrvAda ApavA mAMDI. deddA zAha ahIM nAMdurInA zrI saMghane svIkAryuM. ddA zAha seAInI vyavasthA karI ane munIma kAkA sAthe mAtra gheDI ja vAra rAkAvAnA hatA paraMtu mAThuM na lAge te khAtara teoe jamaNu snAnAdithI nivRtta thaI dedA zAha patnI, pethaDa ane eka dAsI sAthe vatananA zrIjhina maMdire pUjA karavA gayA. nAginI paNa sAthe gaI. divasanA prathama prahara pachI zrI. saMghane jamaNavAra zarU thayeA. dedA zAhe bhAvabharyAM hRdaya nAMdurInA jenene page lAgI bhejanane prAraMbha karyAM. ATale Avye huM te mahArAjAne maLI AvuM. evI bhAvanA thavAthI de zAhe rAjabhavanamAM javAnI bhAvanA zrI saMghanA Age nAnA samakSa vyakta karo paraMtu mahArAjA potAnA parivAra sAthe ATheka divasathI ujjayanI gayA hatA eTale dedA zAhanI bhAvanA manamAM ja rahI gaI. aparAnta samaye sahue devagiri taraphanA pravAsa zarU karyAM. vacce AvatAM eka pAvatIya tIya sthAna zrI kAlikuDa pArzvanAtha bhagavaMtanA sahue bhAvapUrvaka vaMdana, pUjana Adi karyAM. gAma sAva nAnuM hatu;, jainonAM mAtra e ghara ja hatAM. eTale de zAhe A tIrthasthaLe eka rAta zakAI javAnuM nakkI karyu. apeAre sArA Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putranA janma 257 evA ThATha ane bhAvathI pUjA bhaNAvI, sAMje gAmasahita bhAjana karyuM', rAte bhAvanA beThI...prabhAvanAmAM dedA zAhe saune ekaeka sAnaiyA ApyA ane vahelI savAre AgaLa prasthAna karyuM. ane phAgaNa sudi ekamanA bIjA prahare dedA zAhu badhA yAtrALue sAthe devagira AvI pahoMcyAM. devaMgaranA zrIjana saMdhe dedA zAhanuM bhAvabharyu svAgata karyu. sahune tyAMthI mahAjana vADImAM utAro ApyA, sAMje dedA zAha, patnI, putra ane nAginI devIne laIne nagarazeThanA ghera gayA. nagarazeTha sAthenI vAtacItamAM dedA zAhe bIja, trIjanA divase navakArazInuM jamaNu rAkhyuM. ceAcanA divase gAmajamaNa rAkhyu. ane pAMcamanA divase paNa navakArazI rAkhI. devara ane nAMdurInA zeThiyAee paNu chaThe ane sAtamanI navakArazI rAkhI. AvatIkAla bIjathI aThThAI zarU karavAnI bhAvanA vyakta karI ane nagarazeThe bhAre harSathI A bhAvanA vadhAvI lIdhI. A uddaghATana nimitte zrapuja peAtAnA vIseka ziSye! sAthe e divasa pahelAM ja AvI gayA hatA. te sivAya anya yutivarA paNa AvI gayA hatA. lagabhaga trIseka jeTalAM sAdhvIjI mahArAjAe paNa padhAryAM hatAM. dedA zeTha peAtAnA parivAra sAthe nagarazeThane laIne zrI. jina maMdire darzanArthe gayA...tyAMthI sahu AcArya bhagavaMta yatizreSDa zrI zrIpuja ane anya mahAtmAone vAMdA gayA. rAtrikALa thaI gayeA hAvAthI sAdhvIjI mahArAjAone vAMdavA jaI zakAya tema nahAtu . zrIpujane badhA jainAe trikALavadanA kathA ane bhaktipUrvaka namana karyAM. nagarazeThe dedA zAhane paricaya karAvyeA. zrIpu2e dhama lAbha de. 17 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 deddA zAha ( ApIte kahyuM : dedA zAha, tArI dAnapravRtti aMge ame khUba ja sAMbhaLyuM che. hAthamAM rahelA dhanane parArthe ApavuM e sa tyAganA mA'nuM pagathiyu' che. A rIte dhananA upayAga karanArAone jIvanamAM dhana kadI satAvatuM nathI eTaluM ja nahi paNa aMtakALe dhanamAM lipsA rahetI nathI, te ghaNA sthaLe navANA baMdhAvyAM che ane bhejana zALAo paNa karI che...kharekhara, tArI bhAvanA leAkeApakAra che.' }aa zAhe zrIpujanA caraNasparzI karIne kahyuM : ' kRpALu, Apa samA mahApuruSonA puNya pratApe badhu thAya che, huM te mAtra nimitta chu.' * bhadra, tArA vinaya ane laghutA sahu koIe vaDe levA jevI che. tArI sAdAI aMge paNu ame sAMbhaLyuM che... kAjaLa koTaDImAM rahIne DAtra na paDavA devA e ja jIvataranI zAbhA gaNAya.' zrIpuja bhagavate kahyuM. tyAra pachI gheADI bIjI carcA karIne sahu vidAya thayA. khIje divase dedA zAha taraphathI baMne vakhatanuM zrIsa Mgha jamaNu thavAnuM hatuM...savAre zIrA, purI ne maga, sAMje dALa, bhAta, kaThoLa miSTAna ane pharasANuM rAkhyuM hatuM.. vahelI savAre devadarzana-pUjana karIne dedA zAha ane temanI sAthenA jaita bhAIbahena AcAya bhagavaMtanuM pravacana sAMbhaLavA dhama zALAnA vizALa prAMgaNamAM pahoMcI gayA. tyAM zrIsaMghe sarasa vyavasthA karI hatI. jaina sAdhu mahAtmAe saMsAramAM rasa paDe athavA teA dhana prApta thAya evA vyavasAyanu mArga darzana Ape ke leAkeAnI bhautika nAmanAone vega maLe evu kadI mele ja nahi. vimalazrI paNa cAra mahinAnA putrane laIne-e dAsI, Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putrane janma 250 nAginI, nagarazeThanA gharanI strIo vagere sAthe AvI pahoMcI hatI. cAra mahinAnuM bALaka raDaze e saMzaya nAginIe karelo tyAre vimalazrIe kaheluM : "bena dharmanA pasAye pethaDa jarAye nahi rahe evo mane vizvAsa che." mahArAjazrIno dhIra gaMbhIra svara navakAramaMtranA maMgalAcaraNathI prasaravA mAMDayo. AcArya bhagavaMta zrI zrI puja mahArAjAe tapa, dAna ane tyAganI mahattA samajAvavA mAMDI. - nAginIne bhAre navAI lAgI. teNe kadI jainamuninuM pravacana sAMbhaLyuM nahotuM eTale A prathamavAranA zravaNathI tenA hRdaya para bhAre prabhAva paDavA mAMDe. tene e vAta samajANI ke saMsAranA pratyeka sukhe baMdhanarUpa che ane tyAga e ja baMdhanamukitane maMgala upAya che. divasanA bIjA praharanI be ghaTikA vItyA pachI AcArya bhagavaMtanuM pravacana pUruM thayuM. zrotAoe zrIpuja bhagavaMtane jayanAda piokAryo. A pravacana kALa daramyAna cAra mAsano pethaDa mAtAnA khoLAmAM ja zAMtithI sUI gayo hate. sahu zrIpuja ane anya yativIrone vidhivata vaMdanA karIne vidAya thavA mAMDayA. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 27 mu : * utsavanA dine sAMkaDA ghaNA ja ullAsa, bhAva ane harSIpUrNAMka aTTAI mahAtsa vanA prAraMbha thayA. phAgaNa suda cothanA maMgaLa divase vahelI savAre upAzrayanuM udghATana thayuM ane zrIpadmAvatI devInuM seAnAnu` madira paNa pratyeka da ke! mATe AkaSa ka banI gayuM. peAtAnA parivAra sahita zrIpuja upAzrayamAM padhAryAM. bIjI tarapha zrIsaddhacakra pUjanane vidhi zarU thayuM. dedA zAhu pUrA puNyavaMta hatA, kAraNa ke AcA bhagavate pAte ja zrI siddha cakra pUjanane vidhi dedA zAha ane tenA patnInA hAthe karAvavA mAMDayA. divya maMtrAnAM dhvani vaDe jANe samagra vAtAvaraNa divya svarUpa dhAraNa karI rahyuM hatuM. Aja ane mANasee upavAsa karyA hatA ane navAInI vAta e hatI ke, pUjana vidhi pUrA thatAM sudhI pethaDa zAMtithI eka dAsInA kheALAmAM ramatA hatA. pUrNAhuti prasaMge eka camatkAra hArA mANasAnAM haiyAmAM zraddhAnAM khIja vAvI gayeA. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsavanA dina sAMkaDA ! 261 devagaNA mATenAM naivedyanAM thALe! jema jema ma`troccAra sAthe dedA zAha ane vimalazrIe ane hAtha vaDe UMcA karavA mAMDayA, tema tema divya maMtrazaktinA prabhAve temAMnuM naivedya ApeAApa vAtAvaraNamAM adRzya thavA mAMDayu,A rIte naivedyanA cAvIsa thALamAMnI miThAI devagaNAe jhIlI lIdhI ane siddha cakra'tranI viridha raMgI anna vaDe thayelI racanA para A RtumAM na thaI zake evAM sudara ane suga dhI puSponI vRSTi thaI. A camatkAra joIne dazake| avAk banI gayA ane deA zAha tathA vimalazrInA nayanAmAMthI harSanAM AMsu sarI paDyAM. kharekhara uccAra vizuddha hAya, matroccAra karanAra vyakti pavitra hoya ane vidhimAM keI prakAranuM khamplana na thayuM. hAya tA AvA camatkAre devagaNA paiAte ja sajjatA heAya che. vidhi pUrNa thayA pachI de| zAhe ane vimalazrIe zrIpujanA caraNakamaLamAM mastaka namAvyAM. zrIpujebhagavaMta dedrA zAha, vimalazrI, pethAkumAra nAgina vagerenA bharataka para matrasiddha vAsakSepa nAkhyA. tyAra pachI zrIpadmAvatInA pUjanamAM thADe! samaya gayA ane dedA zAha taraphathI A utsava jovA AvelA darekane eka eka seAnaiyA te eka eka zrIphaLanI prabhAvanA gaI. ahIthI sahuM sIdhA mahAjana vADImAM jamavA javAnA hatA. dedA zAha te vimalazrI, nAginI devI, e ghasIe ane putra sAthe mahAjana vADIe gayAM. navakArazImAM bhAga levA AsapAsanA dasa bAra gAmanA tA paNa AvyA hatA. Ama rge caMge aTTAI maheAtsatra pUrA thaye. dedA zAha ane vimalazrI ha Mmeza navA upAzrayamAM zrIpuja bhagavaMtanI vANI sAMbhaLavA jatAM. nAginI devIne jaina darzananI tattva bharI vAtA khUba navI Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 haidA zAha ane vAstavika lAgI. eka divasa teNe bhAIne kahyuM : 8 bhAI, AvuM tattvaciMtana ! meM kadI sAMbhaLyuM nathI. mArI eka bhAvanA pUrI karI zakaze? ' ' kahe.' dedA zAhe kahyuM. ( bhAI, mArI bhAvanA evI che ke jaina darzananA abhyAsa karavA. e mATe nAMdurImAM kaI sagavaDa thaI zakaro ?' dedA zAhe kahyuM : ' bahena, abhyAsa mATe badhI sagavaDatA maLI raheze, ame tamArI sAthe nAMdurI sAthe AvavAnAM chIe, tyAM tamArA atithi banIne ekAda saptAha rokAzuM. te gALAmAM keAI paDitanI vyavasthA karI lezu' paraMtu tattva'natuM sAcuM hArda paDatA karatAM sAdhvIjI mahArAjA pAse maLI zakaze. nagarI meATI che eTale cega maLavAne saMbhava che. tame janAnAM upAzraye jaI zakaze ?' ' jarUra jaI zakIza.' < sAruM tyAre tyAM jo keI sAdhvIjI mahArAja haze te tamArI bhAbhI badhuM karI Apaze.' ' tarata vimalazrIe kahyuMH * nAMdurI tarapha janArAM lagabhaga vIseka sAdhvIjI mahArAja che! atre padhArelAM che. pAMca sAta sAdhvIjI mahArAjA te AvatI kAle ja vihAra karavAnAM che' " dedA zAhe patnI sAme joI ne kahyu' : ' vimaLa, teA teA bahenanI bhAvanA avazya phaLaze.' tyAra pachI nAginI sAme joI te kahyuM : devI, ApaNA dezanA saxLA Adarzane muktinAM pAyA para ja racAyelA che. janma maraNa ne vyAdhinI pIDAmAMthI mukta, samarpaNu, jJAna dareka AyadarzInane puruSAtha rahyo che. prema bhakita, samarpaNu, jJAna tyAga ane rAgadveSa rahitapaNe judAjudA mArgoe badhAM dazane cAlatAM hoya che, jaina darzananuM tattvaci Mtana sa` tyAganA mArge kadama mAMDe che ane mukti mATe pApa puNya tethI chUTavAnA puruSAtha kheDe che,' Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsavanA dina sAMkaDA ! 263 nAginIne saMtoSa thayo. devagirimAM sAta nakArazInuM jamaNa karI, garIba, yAcake, brAhmaNa bhojaka vagerene mAgyuM dAna ApI, AcArya bhagavaMtane namana karI dedA zAha pitAnI patnI ane nAginI devI sAthe nAMdurI javA vidAya thayA. anya gAmethI AvelA zrI saMghanA AgevAne, vidyApura nagarInA jene, dAsadAsIo, sevaka, munIme, vAtare vagere paNa vidyApura javA vidAya thayA. utsavanA divaso sAMkaDA hoya che. vidAya thatAM vAra lAgatI nathI. devagirinA nagarazeTha vagere ghaNuM jene eka kesa dUra sudhI deda zAhane vaLAvavA AvyA hatA. dedA zAhe je dhana upAzraya mATe ane je senuM maMdira mATe ApeluM temAMthI sAta hajAra sonaiyA bacelA. nagarazeThe te laI javA ghaNuM vinaMtI karelI paraMtu dedA zAhe te sonaiyA pAchA na letAM sAta kSetramAM vAparI nAkhavAnI vinaMtA karelI ane zrI saMghanA AgevAnoe te vinaMtI svIkArelI, dedA zAhanI eka ja dalIla hatI ke: "meM A dhana ahIMnA kArya nimitto kADheluM hatuM, ane ahIM ja vAparavuM joIe. pAchuM laI jAuM to mane doSa lAge ..Apa sAta kSetramAM vAparaje." deda zAhanI udAratA ane dhana pratyenI udAsInatA joIne sahunA haiyAmAM khUba ja mAna vadhyuM. hajI gaI kAle ja zrIsaMghe dedA zAhane zrI sakaLasaMgha samakSa hAratorA karIne sanmAna ApavAne nirNaya karela. paraMtu deda zAhe AvA mAnapAnathI dUra rahevuM joIe te samajAvatAM kaheluM: "murabIo, zrIsaMgha te jIvaMta gaMgA samAna che. para tu huM eka sAva nAne mAnavI chuM. mAnapAnanA beja taLe pIsAI jatAM mane jarAye vAra na lAge ane evuM svIkAravA jatAM mArI bhAvanAne Thekara lAge. mAnapAna e te mAnavIno moTAmAM moTo duzmana che. enAthI WWW.jainelibrary.org Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidrA zAha 264 bacatA rahevuM e ja sAcuM" kata vyU che. Apa sanI uttama bhAvanAne huM satkAra karu chuM, paraMtu Avu kazuM na karavAnI mArI Apa sava ne prAthanA che.' Ama thavAthI gaI kAle dedA zAhane sanmAnavAnI sahunI icchA emane ema rahI gaI. nagarazeTha Adi zrI saMdhanA AgevAnane vidAya ApI dedA zAhanA traNa rathA mArge caDayA. mArgImAM eka nAnuM tIrtha sthaLa AvatuM hatu. tyAM dhama zALAmAM rAtrigALA khIje divase sevA pUjA karI dedA zAha potAnA parivAra sAthe AgaLa vadhyA. ceAthe divase savAre sahu nAMdurI paDeoMcyA ane nAginIdevInA nAnA bhavanamAM parivAranA sabhyA maka parama AnaMda sAthe dedA zAha vimalazrI, pethA e dAsIe sahita AvI gayA. dedA zAhe joyuM, nAginInA jIvanamAM barAbara parivartana thayu che. tenA gaNikA bhavanamAM je vaibhava, rAnaka ane vizvAsanAM prasA* dhanA ubharAtAM hatAM, temAMnu' ahI' kazuM nahatu. samagra bhavanamAM sAdAI ne sughaDatA zAbI rahI hatI. nAginInAM zayanagRhamAM sAva sAdI zayyA hatI. eka khUNAmAM betraNa vAdyo paDayAM hatAM. ane pUrvAbhimukhanI dIvAle cAMdInuM eka nAnuM maMdira eka bAjaDa para zeAlatu hatuM. eka nAnA pATalA para dhUpa, dIpa AdI pujananAM sAdhanA paDayAM hatAM. nAnAM maMdiramAM zrI rAma, lakSmaNu ane jAnakIjInI nAnI nAnI pratimAe hatI. traNeya pratimA senAnI hatI ane raMgaberaMgI vastro paherAvyAM hatAM. deA zAha ane vimalazro A traNeya pratimAne prasanna bhAve nihALI rahyA. tyAra pachI temaNe patnI sAme joI ne kahyuM : ' devI A sa MskRti keTalI bhavya che ? jyAM sudhI zrI rAma, zrI lakSmaNa, Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsavanA dina sAMkaDA ! 265 zrI sItAjI ane zrI hanumAnajInA Adarza jIvana kavanane himA A dharatI para mAnavInA haiyAmAM birAjatA haze tyAM sudhI A dezanI prajAne duHkha, asa teASa, vedanA ane tRptinI cinagArIe kadI paNa bhALI nahi zake ! zro rAma drajI...Aha ! !' kahI dedA zAhe ane vimalazrIe traNavAra namana karyAM. te nAginI teA Azrayakita banIne joI ja rahI hatI. tenA manamAM thayuM kharekhara dedA zAhu kAI bhavya AtmA che. enA prANamAM phAI pratye dveSa nathI ke meAha paNa nathI. jaina matAvalakhI hovA chatAM te keTalA udAcita che? bhagavAne patnI paNa evI ja ApI che. svAmInI mitra, sahAyaka ane preraNA banatI rahe che nahi keAI prakAranA vicAra bheda nahi keI prakAranA asa MtAya ! jANe mANaseA sadAcAra, sa MsAra ane sAdAInA satvathI dhaDAyelAM na heAya ? bIje divase sahuthI prathama nagarInA zrI jaina saghanA AgevAne maLavA AvavA mAMDayA ane sahue potAne tyAM utaravAnA Agraha yeryAM. para'tu dedA zAhe sahunA bhAvane vivekapUrNAMka satkAra karIne kahyuM: * ApanI bhAvanA badala huM Apane RNI chuM. para Mtu mahenatu dhara cheDIne anyatra javuM ucita nathI lAgatuM. Apa etA jANatA hazeA ke zrI nAginI devIne meM bahena tarIke svIkArI che ane teNe peAtAne dhIkatA vyavasAya cheDI dIdhA che. vaLI huM bahenanA nima traNane sAcavavA ja Avye chu.' nagarInA maMdira), jAhera sthaLe vagere nihALavA-juhAravAmAM khIjo divasa vItI gayA. rAtanA samaye mahArAjAnuM nimaMtraNa ApavA rAjyanA eka maMtrI ane nagarapAlaka AvyA. dedA zAhe AvatI kAle prathama prahara pUrA thayA pachI rAjabhavanamAM AvavAnu kabUla karyu. ane khIje divase prathama prahara pUrA thayA pachI dedA zAha peAtAnA haMmezanA sAdA vezamAM page cAlIne rAjabhavanamAM AvyA. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidrA zAha jeNe lAkhA rUpiyA zuM' lAkhA sAnaiyA dhama kA pAchaLa kharacyA che, te dedA zAhanI AvI sAdAI joIne rAjA tenI me rANIe ane anya sabhyA svAgata karatI vakhate chakka thaI gayA. 236 deza zAhe rAjA rANIne praNAma karI kuzaLa pUchyA. paraspara kuzaLavArtA thayA pachI dedA zAha sAthe rAjA ane tenI ba'ne rANIe beThaka mAM AvyAM. mahArAjAe eka gAdI para besADatAM kahyuM` : zeTha, sauthI prathama mArA hAthe thayelA eka anyAyanI kSamA mAgI la chuM .. < zaramAze niha. Ape phAI kadI mAnyuM nathI. amArI kRpAnAtha, Avu hIne mane prakAranA anyAya karyo heAya tema meM sAta sAta peDhInI A nagarI che. ane Apa amArA zirastra che.' vacce ja rAjAe kahyuM : * zeThajI, jo Apane kharekhara duHkha na lAgyuM hoya te| mArA para eka kRpA karIza. Apa saparivAra ApanI janmabhUmimAM Ave! huM Apane sagavaDa ApIza. icchA eTalI jamIna ApIza.' * dedA zAha gAdI parathI uThIne rAjAnA pagamAM paDyA ane gaddagada svare melyA, kRpAnAdha, Aje huM dhanya banI gayA. mAruM jIvatara sAthe ka thayuM. peAtAnu baLapaNu jyAM vItyu heAya te bhUmine mAnavI maratAM sudhI paNa nathI bhUlate, paraMtu keTalAka niyamethI hu aMdhAyelA chuM eTale jarUriyAtathI vadhAre paDatuM kaI paNu rAkhate nathI. vidyApura nagarImAM mAre dhIne vepAra sAre cAle che. eka nAnu makAna paNa maLI gayu che. chatAM janmasthAna pratyenI mamatA khAtara huM avazya A bhUmine vaMdanA karavA kAI keI vAra Avate rahIza ane Apa samA mahAna rAjavInA AzIrvAMda meLavIne dhanya khanatA rahIza.' 6 mahArAja ane tenI ane rANI dedA zAhanA nida'bhru vacane sAMbhaLIne tenA tejasvI vadana sAme joI rahyAM. rAjAe kahyuM, dedA ' Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsavanA dina sAMkaDA ! 237: zAha, rAjAnuM gaurava tenI prajA che ane temAMya je sAtvika ane sadAcArI puruSo hAya che te rAjAnu teja che. je rAjA potAnA gaurava ane tejane sAMbhALI zakateA nathI te rAjA svayaM guNahIna anIne naSTa thaI jAya che. zeThajI, Apa samA satvazIla puruSanu apamAna karIne meM mArI zAbhAne naSTa karI che. jo Apa ahIM pAchA Ave te ja mAruM teja mate maLI zake.' dedA zAhe kahyuM : * mahArAja, huM eka nAnA mAnavI chuM. Apa koI prakAratuM du:kha na dhAraze!, huM avazya ahI AvatA rahIza.' eka rANIe kahyuM: zejI, amArI nagarInI rUpavatA gaNAtI ane samRddha manAtI nAginI devIne Ape ka McanarUpa banAvI kharekhara eka mahAna camatkAra UbhA karyAM che.' 4 ' mahAdevI, huM teA kevaLa nimitta rUpa hateA. nAginI devInA prANamAM puNyanA udaya jAgyA. nArInA ciraMtana mAge' javAnI preraNA thaI ane teNe peAtAnA vaibhava vilAsatA tyAga karyAM. mahAdevI, amArA dhamazAstramAM eka satya evu jaNAvavAmAM AvyuM che ke je kaMI zubhAzubha kama hoya tenu phaLa bhAgavavu ja paDe che. sukha ke du:kha koI koIne ApI zakatuM nathI, mAtra nimitta rUpa bane che.' tyAra pachI rAjAnA Agrahane mAna ApI dedA zeThe tyAM bhAjana hyu` ane vidAya mAgI. mahArAjAe eka sevakane ratha taiyAra karvAnI AjJA karI. eTale tarata dedA zAha kheAlI UbhA : kRpAnAtha, rathanI jarUra nahi paDe tuM cAlIne ja jaIza.' ' paNa...' mahArAja, bahAragAma javuM hoya te sivAya huM pazuothI cAlatAM vAhana ke pAlakhI AdimAM besatA nathI. dedA zAhe vina " bhAve jaNAvyu . tyAra pachI mahArAja ane baMne rANIene namana karIne dedA zAha nAginIna ghara tarapha vidAya thayA. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 detA zAha nAginI ane vimalabI dedA zAhanI vATa joI rahyAM hatAM. baMnemAMthI keIe bhojana paNa lIdhuM nahotuM. kAraNake zeThajI rAjAne tyAM jamaze evI koIne khabara nahotI. dedA zAha AvI gayA. nAginI uMbaramAM ja UbhI hatI ane DelI tarapha joI rahI hatI. bhAIne AvelAM jotAM ja te prasanna banI gaI ane eraDAmAM beThela vimalazrIne udezIne bolI: "bhAbhI, mArA bhAI, AvI gayA.' kadAca jamIne ja AvyA haze. tame taiyArI karAvo. pethaDa hamaNAM ja dhAvatAM dhAvatAM sUI jaze." dedA zAha aMdara AvyA. nAginIe pUchayuM : "bahu moDuM karyuM !" "zuM karuM? mahArAjanuM mana sAcavavA mAre jamavA besavuM paDayuM. tame kaI jamyAM lAgatAM nathI." ame ApanI ja rAha joI rahyAM chIe." to have vilaMba karyA vagara jamI lyo.' kahI dedA zAha oraDAmAM gayA ane joyuM te pethaDa sUI gayo hato. vimalazrIe putrane saMbhALIne ghoDiyAmAM nAkhyo ane svAmI sAme joIne kahyuM: "Apa ghaDika ahIM ja besajo. ame jamI laIe.' bIjA be divasa pachI nAginIe jaina darzananuM prAthamika jJAna ApavAnI vyavasthA vimalazrIe karI dIdhI. vihAra karavAne azakta evAM vRddha sAdhvIjI mahArAja pitAnA traNa ziSyAo sAthe upAzrayamAM rokAI gayAM hatAM. ane haMmeza divasanA trIjA prahare nAginI devIe AvavuM tema nakakI karavAmAM AvyuM. ATha ne badale bAra divasa rokAIne dedA zAha vighA pura nagarI tarapha vidAya thayA. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 28 muM: : gurUnI smRti mATe. tamArA bosa kAraNa ke tame dada zAha pitAnA parivAra sAthe vidyApura nagarImAM AvI gayA teoe zrodhanA AgevAne ke, potAnA munIma vagere keI ne saMdeze nahote meka. kAraNa ke ema thAya te loko svAgata kare ane AvA kAryamAM mAnapAna prApta karavAmAM teone kadI rasa hato. nahi. teonA baMne ratha cUpacApa pAdaramAM AvI gayA ane dedA. zAha rathamAMthI utarIne page cAlatA gAmamAM dAkhala thayAM. mAna, kIrti ke, vaDapaNa meLavavAnI teo svapnamAM paNa tamannA. rAkhatA nahotA. teo mAnatA hatA ke huM je kaMI karuM chuM, te yogI. vara nAgArjunanI kRpAnuM ja phaLa che. emaNe suvarNa banAvavAnI siddhi na ApI hota to AvuM dAna vagere kazuM thaI zakata nahi. dAna ApatI vakhate ke keIpaNa leke pagI kArya karatI vakhate teo yogIrAjane kadI bhUlatA nahotA. bhavananA be dAsa ane vRddha DozImA te agAuthI AvI gayA hatA...teoe makAna svaccha karyuM hatuM. paNa zeThajI kaye divase Avaze tenI teone khabara nahotI. kAraNa ke teone potAnA mANasane devagirithI ja vidAya karyA hatA. zeThajI ane baMne ratha bhavana para AvyAM tyAre sUryAsta thavAne traNeka ghaTikAnI vAra hatI. Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2eo dedA zAha The che jaLa vaDe dedA zAhe snAnanI taiyArI karI paNa vRddha DezImAe tarata garama pANI mUkI dIdhuM. ane sahue snAna patAvyuM dUdha khAkharA khAI zakazeThANI putrane laIne nagarInA mukhya daherAsare zrI jinezvara bhagavaM tane juhAravA gayAM. - sUryAsta thaI gaye hatA, bhagavAnanI AratI utAravAnuM TANuM thaI gayuM hatuM. ane dedA zAha patnI sAthe garbhadvAramAM dAkhala thayA. pUjArIe AvIne kahyuM : "zeThajI, Aratino samaya thaI gayo che. Apa darzana karI le tyAM huM AratInI taiyArI karuM chuM." ema ja thayuM. dedA zAhe ne vimala zrI e AratI utArI ...maMgaLadI pethaDane hAtha aDakADIne UtA. dedA zAhe AratInI thALImAM eka senaiye mUka ha. zeThazeThANInAM citta bhAre prasanna thaI gayA. Aje ghera AvIne Avo bhAre lAbha anAyAse prApta thaI gayo. zrI jinAlayane bhaMDAramAM zeTha zeThANIe traNa sonaiyA nAkhyA .tyAra pachI pUjArIne eka eka sau ApI zeThazeThANI potAnA nAnA bALakane laI ne AnaMdabharyA haiye vidAya thayA. bIje divase nitya karmathI paravArI uttama prakAranI mIThAIno eka thALa bharI eka zrIphaLa be sonAnI mALAo, kesaranI eka dAbaDI, be caMdananI navakAravALIo vagere laIne dedA zAha rAjabhavanamAM gayA. vidyApura nagarInA mahArAjA prAta:kArya ATopI zirAmaNa pUruM karI rAjasabhAmAM javAnI taiyArI karI rahyA hatA tyAM deda zAhe rAjabhavananI sopAnazreNI para paga mUkayo, Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurUnI smRti mATe...! 271 mahApratihAre tarata rAjAne samAcAra ApyA ane rAjA pote tarata zeThanA svAgata mATe sAme Ape. dedAzAhane prasanna hRdaye AvakAra ApI, kuzaLa pUchI beThaka khaMDamAM eka Asana para besADyA, rAjAe gAdI para besatAM kahyuM : "zeThajI, mane gaI rAte ja samAcAra maLyA ke Apa eka mahAna kArya karIne AvavAnA cho te samAcAra agAuthI maLyA hatA te ApanA sarakArano paNa lAbha meLavI zakata. dedA zAhe UbhA thaI, be hAtha joDIne kahyuM : "kRpAnAtha, ApanI zabhabhAvanA mArA mATe preraNArUpa banI che, ane ApanA AzIvAMdathI upAzrayanuM udghATana thaI zakyuM che. mArA ghera AvavAmAM svAgata zebhe nahi ema dhArI meM kaIne agAuthI saMdeza mokalyo nahe. vaLI mAnanI IcchA ja puNyane aMta lAvanArI nivaDe che kAraNa ke mAnapAna vakhate madhyastha bhAva rAkhavo te koI vIrala puru Sane ja zakya hoya che... huM te Apano mAyAmamatAthI baMdhAyelo eka vinamra prajAjana chuM." rAjAnuM hRdaya deTA zAkanI vinamratA joIne ati prasana banI gayuM. deda zAhe UbhA thaI pAMca sonaiyA vaDe gheLa karyo tyAra pachI cAMdIne thALa badhI sAmagrI sAthe bheTaNa rUpe mUko. tyAM te rAjasabhAmAM javA mATe mahAmaMtrI paNa AvI gayA. devagirinA upAzraya aMgenI keTalIka mAhitI jANIne rAjAe khUba ja harSa vyakata karyo. DI vAra sAmAnya carcA karIne dedA zAhe vidAya mAgI. rAjAe tarata kahyuM : "mane yAda che ke Apa kaI vAhanamAM besatA nathI. huM zibikA taiyAra karavAnI AjJA ApuM chuM.' nahi kRpAnAtha mANase vaDe ucakAtA vAhanamAM paNa huM nathI Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra7ra dedA zAha besato. Apa manamAM kazuM na lAvaze, kAraNa ke hu page cAlavAmAM TevAyela chuM.' tyAra pachI rAjA ane mahAmaMtrIe deda zAhane dhanyavAda ApyA ane baMnene namana karIne dedA zAha pitAnI dukAna tarapha gayA. rAjA ane mahAmaMtrI eka rathamAM besIne rAjasabhA tarapha gayA.. dukAne AvIne joyuM to ghIne lagabhaga aDhIsa jeTalAM kAma Avelo. vAtare jekha karIne te kAma bIjA vAsaNamAM ThalavI letA ane pAke hisAba karI munImajI teone turata paisA cUkavI ApatAM. dedA zAhane tyAM ghI vecanArAone eka moTAmAM moTuM sukha hatuM ke, bahu vAra khoTI thavuM paDatuM nahotuM. temAM koIne chetaravApaNuM rahetuM nahotuM. ane mAlanA nANuM tarata rokaDA maLI jatAM. ghImAM koI prakAranA bheLaseLanI janatAmAM vRttija nahotI eTale dhI cekabuM AvatuM..paNa koI ThAmanuM gho jarA kAcu hoya athavA jarA vadhAre kaDaka hoya. A mATe dedAzAhe tAvaDe rAkhele. ane eka sarakhuM ghI bharAI jatuM. bahAragAmanI gharAkI ghaNI sArI hovAthI maNIyA kuDalA seMkaDonI saMkhyAmAM bharAtAM ane e badhAM kuDalA ThaMDA pANIthI keLavelI mATImAM mUkAtAM...AthI ghI dANAdAra banatu hatuM. Ama traNa traNa divasa paryaMta ThaMDI mATI upara kuDalA rakhAtA hovAthI ghI svAda sugaMdha ane jAtamAM prathama keTInuM gaNAtuM. peDhIe thoDIghaNI tapAsa karIne bAjumAM AvelA tAvA vALA makAnamAM gayA. cAra cAra tAvaDAe cAlatA hatA. cAra cha bAIe paNa A kAma mATe rokavAmAM AvI hatI. mATI para paDelA kuDalAonAM ghInI cakAsaNI karI, tAvaDA karanArAone kALajI rAkhavAnuM jaNAvyuM, tyAra pachI teo peDhIe gayA. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurunI smRti mATe.. ! 273 ghInA vepAranI Avaka jAvaka joI lIdhI ane munImajI sAthe keTalIka vAtA karIne teo ghera javA vidAya thayA. uttarAttara dhInA vepAra vadhI rahyo hatA... dUradUranAM nagarAmAM paNa dedA zAhanI prAmANikatA megarAnAM phUlAnI saurabha mATa prasarI gaI hatI ane vepArIe dedA zAhanA mAla magAvatA. eka teA nAmyAra pradezamAM mAladhArIo ghaNA hatA ane zrI ghaNuM thatuM. dhIre dhIre nAMdurInuM ghInu pIThuM sAmAnya banI gayu. ane mAladhArIo peAtAnA ThAma laIne vidyApura sudhI AvavA mAMDayA. marelA UMTanA cAmaDAmAMthA kuDalAonu nirmANa karanAra kArigaro paNa dedA zAha pAse ja AvatA. khAlI kuMDalAmeAnA soMgraha mATe dedA zAhane eka vakhAra rAkhavI paDatI hatI. Ama dhaMdhA dhamAkAra cAlatA hatA ane dAna ApavAnI pravRtti paNa ekadhArI cAlatI hatI. mAlava pradezamAM AvelAM nAnA mATA tIrthaM sthaLAnAM jIrNoddhAra mATe deA zAha dhana ApavA mAMDayA. ane dara varase pAte saparivAra cAra ATha divasa mATe janmabhomakA nAMdurImAM jaI AvatA. nAginI devI te! e varSoMmAM ja jainadarzananI rAgiNI banI gaI hatI. pahelAM tenA manamAM thayuM hatuM ke koI supAtra puruSa sAthe paraNIne gRhasthAzrama mAMDave, paraMtu janadarzananA sarakAra maLyA pachI tene bhAna thayuM ke saspeMsAranA apa jIvI sukhAnI jhaMkhanA mAre zA mATe karavI joIe ? puSkaLa dhana che, tene upayAga dhakA mAM te dAnakAryamAM thAya te pharIvAra Avu vedanAbharyuM jIvana prApta na thAya evI zraddhA tenA prANamAM jAgRta thaI cUkI hatI. ane pAMcame varSe dedA zAha nAMdurI gayA tyAre tekhA joI zakyA ke nAginI devI enI Adarza zrAvikA banI gaI che, ane dharmakaraNImAM ratta banIne sAdAIthI jIvana jIvI rahI che. de. 18 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra74 dedA zAha pethaDa pAMca varSane thayo hato. eTale dedA zAha ane vimalazrIe putrane paMDitanI pAThazALAmAM vidhipUrvaka mekalavAnuM nakkI ryuM. A mATe tapAsa karatAM suMdara mahArAjanI pAThazALA khUba ja vakhaNAtI hatI... dedA zAha suMdara mahArAjanI pAThazALAe gayA. suMdara mahArAje dedA zeThane ghaNI vAra joyA hatA ane teo tenI sAdAI, aDhaLaka dAna vRtti ane dharmabhAvanA para khUba ja prasane banyA hatA. AvA dAnavIrane prAMgaNamAM dAkhala thayelo jotAM ja suMdara mahArAja UbhA thaI gayA ane sAme AvatAM bolyA : "padhAre zeThajI padhAre! acAnaka A tarapha..? Aja huM dhanya banyo ApanI caraNa raja mArI pAThazALAmAM paDI." suMdara mahArAja lagabhaga paMcAvana varSanA, raMge zAmaLA, dehe sudaDha ane vANIe madhura hatA. dedA zAhe suMdara mahAjanane namaskAra kastAM kahyuM : "paMDitajI, huM eka kArya mATe AvyuM hatuM. paNa mane dAnavIra kahe te barAbara nathI. sAcA dAnavIra te Apa che." jJAna, sadAcAra, sAdAI ane mAnavatAnuM Apa niraMtara dAna karatA cho." zeThajI, huM te eka sAmAnya brAhmaNa chuM ane dharmathI maLeluM kartavya mAtra bajAvuM chuM. pharamAvo zI AjJA che?" pAThazALA khulI osarImAM rAkhI hatI. lagabhaga sATheka jeTalA vidyAthIo hatA.zeThane besADI zakAya evuM keI Asana paNa hatuM nahi eTale suMdara mahArAja manamAM ja saMkecAI rahyA hatA. dedA zAhe tyAM beThelA nAnA moTA bALake sAme joIne kahyuM. paMDitajI, mAre putra payaDa pAMcamAM varSamAM praveze che. Apa je zubhadivasa darzAve te zubha divase mAre tene ApanI pAThazALAmAM mUke che." Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurunI smRti mATe... ra75 ATaluM ja kAma hatuM ?" "hA. paMDitajI..." te Ape mane kahevarAvyuM hota to huM ApanA ghera Avata.' vidvAne, kalAcAryo ane gurudevanuM gaurava jALavavuM e saMsArIone eka dhama gaNAya che." dedA zAhe kahyuM. ApanA putranI janma patrikA lAvyA che ?" - " janma patrikA to nathI karAvI, paNa janmAkSara karAvyA che." kahI dedA zAhe keDiyAnA gajavAmAMthI eka bhuMgaLI kADhI. suMdara mahArAje zeThane osarImAM potAnI bAju eka cAkaLa mUkIne besADayA. tyAra pachI janmAkSara I TIpaNAmAM gaNatrI karI prasanna svare kahyuM : "zeThajI Aja maitra zudi trIja che... eka mahinA pachI akhAtrIjanuM muhurta ghaNuM ja zreSTha che. te divase nizALa garaNuM karavuM atyuttama che. zeThajI pethaDakumAranA graha ghaNuM tejasvI che...mane lAge che ke A putraratana bhaviSyamAM bhAre kirtA prApta karaze ane jIvanabhara nirogI raheze...koI paNa mAraka roga te Avaze ja nahi...oha sAta-sAta peDhInuM nAma ujavaLa kare evA enA sarvazreSTha grahe che.' zeThe kahyuMH "ApanA AzIrvAda phaLe! vaizAkha sudi trIjano divasa zreSTha che...ApanI pAThazALAmAM keTalA vidyAthIo che ?" atyAre sittera che ne meM paMcotera vidyArthIo rAkhavAnI maryAdA rAkhI che." "Apa ekalA ja pAThazALA calAvo che?" ekalA kevI rIte calAvAya ? be paMDite bIjA paNa che. Ama te mArI pAThazALAmAM bhASA, vyAkaraNa, gaNita, kAvya, zAstra, vyApAranI paddhati, nItizAstra, rAjanIti, saMgItAdi kalAo prAraM. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidA zAha 276 bhika jJAna vagere zikhavAya che. mArI pAThazALAmAM jaina bALakonI sa MkhyA pacAsathI vadhu che. eTale jainadhamatuM pAyAnuM jJAna paNa zIkhavavAmAM Ave che. lagabhaga dasathI bAra varSanA abhyAsakrama che.' * uttama...huM baizAkha suddhi trIjanA divase mArA putrane laIne AvIza.' kahI deddA zAha UbhA thayA ane paDitajIne namana karIne vidAya thayA. ghera AvyA pachI temaNe patnIne saghaLI vAta hI. patnIe hyuM : ' svAmI, nizALagaraNA nimitte zuM karazuM ?' * tArI je bhAvanA thAya te...' * mane ema thAya che ke pAThazALAnA dareka vidyAthI ene eka eka dheAtI eka eka khesa jevI cAdara ApavI. te sivAya samagra nagarInA bALakone mIThAInA paDA ApavA.' < barAbara che. paNu mIThAInA paDAmAM eka eka rUpiyA mUkI devA ane pAThazALAnA traNeya paDitAne hemanI eka eka ka'DI te pUjAmAM kAma Ave evA mugaTone khesa.' dedA zAhe kahyuM. " ane pAMceya jinama dizanAM pUjA ne aMgacanA karavI, yAcakone dAna Apavu ne garImAne vastro ApavAM.' kharAkhara che, tArI bhAvanA pramANe ja thaze. eka vAra mAre ujjayina javu paDaze.' " kema? . seAnuM ghaNuM bheguM thayuM che...vIseka maNu vecavu` che te sivAya A badhI vastu pazu kharIdavI che.' * 3 teA kyAre javu che ?' " padma divase ja....' * bhale jAo...cAreka divasa tA thaI jaze...' Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurunI smRti mATe....! ra77 "hA, traNa divasa te AvatAM jatAMnAM ne eka divasa tyAM rekAIza...kadAca eka divasa vadhAre thAya. Ama to eka ciMtA." "kaI vAtanI ?" mahAtmA nAgArjunane maLyAMne cha varSa thaI jaze...tyAra pachI mahApuruSanA kathA samAcAra nathI...Ama te teo cheka triviSTa 5 pAse javAnA hatA, ane mane lAge che ke tyAMja haze... chatAM e upakArInuM smaraNa manamAMthI jatuM nathI." "Apa eka kArya na karo ?" kahene.." ujani jAe che...e te meTuM tIrthasthAna che. jenA ane vaidika matAvalaMbIe sahu tyAM mAtrae Ave che AvA sthaLe mahAtmAnI yAdI rahe te pramANe eka sArvajanika dharmazALA na banAvI zakAya ?" jarUra banAvI zakAya...sAthe bhojanazALA paNa...eTale yAtrALuone vAMdho na Ave. huM tyAM jaIne A kAmanI mAhitI meLavI laIza. kadAca ekabe divasa vadhu rekAvuM paDaze to rokAI jaIza. barAbara che ne ?" ane bIje divase dedA zAha pacIsa maNa senA sAthe eka gADAmAM vidAya thayA. sAthe koI cokiyAta paNa na rAkhe ane mAtra eka vAtarane sAthe rAkhe. WWW.jainelibrary.org Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 29 muM : : yAtrAe....! ujajayanIne pravAsa karIne deda zAha pAMcame divase nahi paNa cheka sAtame divase AvI gayA. bALaka mATe so ghAtI, se rezamI cAdara, pAMca pItAMbaranI jeDIyo vagere sAmagrI letA AvyA. sAthosAtha kSiprA nadInA taTa para eka pAgyazALA baMdhAvavAnI ane bAjumAM eka bhojanazALA taiyAra karavAnI paNa vyavasthA karatA AvyA. A kArya teoe tyAMnA mahAjanane ja saMpI dIdhuM. dharmazALAnuM nAma zrInAgArjuna vihAra rAkhavAnuM sUcana paNa karI dIdhuM ane AnA kharca peTe dasa hajAra naiyA paNa mahAjanane arpaNa karyA. dharmazALA rUpa nAgArjuna vihAranI rUparekhA paNa teoe zilpazAstrI pAsethI samajI lIdhI. mAsu bese te pahelAM kAma zarU karavAnI khAtarI paNa maLI gaI, e ja rIte dedA zAhane eka vicAra Avyo ke je sthaLe yogIrAjanI kuTira hatI te sthaLe kaMIka baMdhAvavAmAM Ave to uttama. paNa sAva vanapradeza hato. keI mANase Ave paNa kaI rIte ? hA ardha kesa dUra eka nAnuM gAmaDuM hatuM. A aMge patnI Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 279 yAtrAe..! sAthe vATAghATa karIne deda zAhe tyAM nAganAtha mahAdevanuM eka maMdira baMdhAvAnuM nakakI karyuM. zaizAkha suda trIjanA divase pethaDakumArUM nizALagaraNa kara vAmAM AvyuM. nagarInAM pAMceya zrIjina maMdiramAM pUjA AMgI racAvavAmAM AvI. zALAmAM badhA bALakone chetI, cAdara, eka eka rUpiyo ne mIThAIno eka eka paDe ApavAmAM Avyo. samagra nagarInAM tamAma ghera jeTalAM bALako hoya teTalA mIThAInA paDA ne eka eka rUpiyo vaheMcavAmAM Avyo. A kAryamAM jJAtivAra paTeloe sArI evI sahAya karI. kAraNa ke nagarImAM kyA sthaLe keTalAM ghara che tenI yAdI dareka jJAtinAM paTelo pAse rahetI eTale sAMja paDe te agAu A kAma patI gayuM pethaDane pAThazALAmAM dAkhala karyAnA samAcAra paNa teNe nAginI devIne ane bIjA becAra sagAone mokalI ApyA. bIjA pAMca varSa pasAra thayA. ghInA vyApAramAM sArI evI prApti ne nAmanA prApta thaI hatI. lagabhaga ekAda lAkhathI vadhAre sonaiyA bhegA thaI zakayA hatA. mAtra vIsa senaiyamAM dedAzAhe nAMdurImAM vyavasAya zarU karyo hato. sAva nAnA pAyA para, Aja te ja vyavasAya lagabhaga pacAsa mANasa mATe AzrayarUpa banI gayo hato. jAhojalAlI UbhI thaI hovA chatAM deda zAhanA gharamAM te aMga para evI ne evI sAdAI rahetI hatI. temane jenAro kadI paNa ka9pI zake nahi ke A suvarNane dAnezvarI deda zAha che, jeNe bhavya upAzraya baMdhAvyo che. seMkaDe vAva phuvArUpa jaLAzaye baMdhAvyA che, DhoraDhAMkharane pANI prApta thAya evA avADAo baMdhAvyA che, vIseka jeTalA jinAlanAM jIrNoddhAra karAvyA che, pAMca sAta dharmazALAo baMdhAvI che. zrI hanumAnajInI derIo, zrI. zivAla, sAtvika mAtAnA maMdire rAmamaMdira, kRSNa Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280. dA zAha madirA vagere Aya". saMskRtinA pratIka samAM ane leAkeAnA cittane AdhyAtmika zAMti ApanArAM evA nAnA meATA ghaNA dirA paNu baMdhAvyA che. sAta bheAjanazALAe banAvI che jemAM koIpaNa vyakita kazu paNa mApyA vagara bheAjana pAmI zake che. A badhAM kAma teee karyAM. eTale samagra mAlava pradezamAM temanI kIti' leAkakavio mATe preraNArUpa banI gaI. grAmajIvanane ahelAvanArA lAkakavie jyAM jatAM tyAM dedA zAha ane vimalazrInI gIta kathAeka vidhi rUpe gahekAvatA hatA. khAsa karIne nAsyAra pradezamAM tA dedA zAha gharAgharanI preraNArUpa banI gayA hatA. A taraphanAM rajapute sazakata, baLavAna ane jorAvara hatA eTale musalamAnAnA atyAcArathI lagabhaga pradeza bacI gayA hatA. paMdara vaSa~nA pethaDa paNa pitAnI chakhI jevA ja sAdAI, saMskAra ane sadAcAranA Adaza banI zakayA hatA, pethaDakumAra paMdara varSanA thayA tyAre AcArya bhagavaMta zrIpuja mahArAja vidyApura nagarImAM caturmAsa nimitta padhAyA. dedA zAhe ghaNA ja ullAsapUrvaka munivaronuM svAgata karyu. ane trophaLanI prabhAvanA karI. chellA dasa varSanA gALAmAM deza zAhe lagabhaga traNaseA maNa seAnuM banAvIne rAkhyu hatu. ane teoe manathI ema paNa nakkI yu hatu ke, have seAnuM na banAvavu.... mahAjJAnI evA zrIpujamahArAja lagabhaga satyAora varSanA hatA. paraMtu tapazcaryA. ArAdhanA vyavahAramAM magna rahetA hovAthI teonu` ArAgya uttama hatuM. teo potAnA ziSyAne niyamita jainatattva jJAnamAM ati kaThina gaNAtAM zAstro bhaNAvatA ane jyAM vihAra karavA paDe tyAM pagapALA ja jatA. vRdghAvasthAne teoe Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtrAe..! 281 gaNakArI ja nahi, ziSya avAranavAra kahetA ke have DoLImAM besavuM joIe. paNa zrI bhagavaMte hasIne kahyuM: "A kAyAne jeTalI suMvALI banAvo teTalI ja te bojArUpa banI jAya che. mArI koI phariyAda to che nahi ane kAyAnuM damana karyA vagara AtmAnI parakha na thAya. tame mArI kaI phikara karazo nahi. A deha to nAzavaMta che, dehanI ALapaMpALa tyAgIone na hoya tyAgIo to AtmAmAM ja rame ane masta rahe.' zrIpujanI pravacana dhArA apUrva hatI. jemAsAnA samayamAM to AcArya bhagavaMtanA darzana mATe nAnA moTA aneka nagaramAMthI zrAvaka AvatA jatA hatA. kaI gADAmAM, keI page cAlIne to kaI game te vAhanamAM besIne potAne bhakitabhAva darzAvI jatA. AvanArA mahemAne mATe alaga rasoDAnI ke evI koI vyavasthA UbhI karavAno vicAra keIpaNa zrAvakanA haiyAmAM thato ja nahe, kAraNa ke ethI nimittabhAve doSa Ubhe thato ane jaina munivare paNa A mATe khUba ja sAvadha rahetA. Ama hovAthI zrAvake ja mahemAnone prema ane bhAvanA pUrvaka pitAne tyAM jamADatA A rIte jamADavAmAM atithi satkAranA puNyopAjanano lAbha paNa maLo hato. te samaye kaI paNa vastu ke kriyA sAdhuonA nimittathI banatI nahatI. muni saMsthA paNa sAvadha ane dakiTavALI rahetI. munivare pitAnA pravacana dvArA avAranavAra zrAvakone potAnA kartavyamAM jAgRta rAkhatA hatA ane zrI caturvidha saMghanI maryAdA sAcavavAne paNuM upadeza ApatA. munivaro samajatA hatA ke tIrthakara bhagavaM. tee prasthApita karelI saMgharacanA evAne evA svarUpamAM abhaMga raheze tyAM sudhI jana dharmanI jainatatvanI. jana AdarzanI ane khuda jainenI kIti paNa abhaMga raheze. Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 DhA zAha Ama zrIpuja mahArAjanA darzanArthe padhAratA zrAvakA ane zrAvikAone potAnA agarUpa mAntane nagarInA zrAvake sabhALI letA. dedA zAha paNu A lAbhathI vaMcita nahAtA rahetA. teoe puSkaLa suvaNuM banAvI rAkhyuM hatuM ane e saghaLu senuM zubha kAryomAM vAparavAne teone nizcaya hatA eTalu ja nahi paNa have pachI vadhAre setu na banAvavAne temaNe niya karI vALyA hatA. sAnAnuM AkaSa Na ane suvaNunI mAyA jANe yugayugathI jana hRdayane kheMcatI hatI. deddA zAha samajatA hatA. ke 5Ate jo sAnAnI mAyAmAM paTakAI paDaze teA dharmakaraNI cUkI jaze athavA AktinI jvALAmAM cAre dizAethI gherAI jaze. pethaDa padara vanA darzanIya navajavAna banI rahyo hatA. sa varSa' paMtanA abhyAsakALa pUrA thavA AvyeA hovA chatAM dedA zAhe tene e va vadhu abhyAsa mATe pAThazALAmAM mokalavAnuM nakkI karyuM.. te samajatA hatA ke bALakanA ghaDataranA pAyAmAM jo sadA cAra, sAtvikatA ane dharmanA saMskAra nahi paDayA hoya teA tenI AvatI kAla kevaLa bhautika bhUtAvaLanI gulAmImAM aTavAI jaze. ethI suAMdara mahArAje pethaDane e va pata dharma ane dharmanA tattva sAthe sadAcAranA sa skAra ApavAnuM yeAgya mAnyuM. cAturmAsa ghaNA ja sukharUpa gayA. dedA zAhe dasa saMzrva jamaNu karyAM. trIsa vakhata vividha vastunI prabhAvanA karI traNa vakhata aSTAnDikA mahAtsava karyAM. vidyApura nagarImAM jANe ceAtheA Age peAtAne prakAza pAtharI rahyo hatA. zrIpuja mahArAja vayeAvRddha tA hatA ja paN ati samarthAM hatA. parvAdhirAja pUrA thayA pachI evA samAcAra AvyAM ke, vidha mInA dhADAM A tarapha AvI rahyAM che. AcAya bhagava tazrI Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtrAe...! 283 zrIpuja mahArAjAe mAtra eka aThamanI ArAdhanA karI ane sAtvika maMtrabaLanA prabhAve te dhADAMonI dizA pheravI nAMkhavI ane eka vyAkhyAnamAM teoe kahyuM paNa kharuM ke, "sajajane, vidharmIe paNa mANasa ja che. enAmAM saMskAra ane sadAcArane abhAva hovAthI teo atyAcAranA zastra vaDe vaTALa pravRttimAM magna banyA che. paraMtu Apa sahu eka vAta cokkasa mAnajo ke AtmA koI paNa upAye vaTalAvI zakAto nathI. A deha para koI thUke ke meDhAmAM kaI vidhama kaMI nAkhe te ethI vaTalI zakAtuM nathI. eTale AvuM koI prasaMge bane to tame snAna zuddha thaI zrIjinezvara bhagavaMtanI ArAdhanAmAM tanmaya thaI jaje. huM Apa samakSa eka kahevata rajU karuM chuM ke vANiye vaTalAya nahi ane sonuM saMDe nahi. A kahevatane barAbara haiyAmAM sAcavI rAkhaje, tamArA haiyAmAM tamAre dharma, tamArA Adarzo ane tamArA sadAcAro para niSThA ane bhakti haze te jagatane kaI vAda, jagatanuM keI AkarSaNa ke jagatanI koI zakti tamArA khajAnAne luMTI zakaze nahi." zrI puja bhagavaMtanuM A pravacana hajAra jano mATe preraNAna saMketa samuM banI gayuM. Ama dharmakaraNa ane dharmanI jAgRtinA usavaso cAturmAsa pUrNa thaye. mAgasara sudi bIjanA divase teo vihAra karavAnA hatA, te pahelAM ja zeThazeThANIe AjIvana brahmacarya pALavAnI cothA vatanI bAdhA levAne nizcaya karyo. baMne mANasoe pitAnA A nizcayanI bhagavAna zrIpuja samakSa jANa karI ane mAgasara sudi bIjano divasa ghaNe uttama hovAthI te ja divase sArA evA samAreha sAthe zrI. caturvidha saMgha samakSa dedA zAha ane vimalazrIne cothA vratanA pAlananI jAvajIva parvatanI bAdhA ApI. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 dedA zAha A prasaMge nAginI devI paNa nAMdurIthI AvI hatI. teNe paNa zrAvakanA bAra vratanAM pAlananI ane brahmacaryanA pAlananI bAdhA lIdhI. nagarInA ghaNuM bhAgyazALI bhAI bahenee paNa AvI ane vividha prakAranI pratijJAo grahaNa karI. dedA zAha ane vimalathI vratadhArI banI gayAM. A utsavanA cAra pAMca hajAra jeTalA bhAIbahene ekatra thayA hatA. dedA zAha taraphathI suvarNa mudrAonI prabhAvanA thaI. ane mAgasara suda chaThanA divase AcArya bhagavaMta potAnA parivAra sAthe anyatra javA vidAya thayA. dedA zAhanuM vaya lagabhaga pacAsanI AsapAsa pahoMcyuM hatuM. paNa jonArane teo pAMtrIsa varSanA ja lAgatA. e ja rIte vimalazrI paNa pAMca varSa nAnAM hovA chatAM trIsa varSanAM yauvanA temAM lAgatAM hatAM. kAraNa ke baMne mANasone jIvanavyavahAra sadAcAra, dharma ane AcArapAlana para racAyelo hato. jemAM sadAcAranuM pAlana e te gaLathuthI prApta thayela vAraso hoya che. ane je jo A vArasAne vaLagI rahetA hoya che te jene moTe bhAge naremI, nirupadravI ane sarvanA hitanA yAsI thaI zake che. dAna devAmAM teone saMkeca nathI hota, tema game teTaluM dhana maLe te paNa tenAmAM Asakti nathI hotI. AthI ja hajAro varSathI jano janahRdayamAM vaselAM hatAM. eka nAnA gAmaDAmAM paNa raheto jaina e gAmaDAnI janatAne sanmitra ane zubhecchaka banI raheto. - AcArya bhagavaMtanI vidAya pachI thoDA divasa sudhI nagarImAM zuSkatA ubharAI rahI. nAginI devI paNa ekAda mAsa rokAIne bhAI bhAbhInI caraNa For Private a Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtrAe.....! 285 raja laI vidAya thaI. have te sAmAyika pratikramaNa, vrata, tapa Adi karI zakatI hatI. ane jyAM vasene vidAya letAM vAra nathI lAgatI tyAM be varSAne kALa kaI gaNatarImAM ? pethaDakumArane pAThazALAmAMthI vidhivat vidAya ApavAmAM AvI. bAra bAra varSa paryata teNe abhyAsamAM citta parovyuM hatuM ane tenA deha para prathama yauvananI gulAbI sAthe sadAcAranI tejasvitA, khIlI cUkI hatI. mAtApitAne mana bALaka game tevaDuM moTuM hoya to paNa nAnuM ja lAgatuM hoya che. gRhastha jIvanamAM jyAM prema, mamatA. ane vAtsalya ubharAtAM hoya che tyAM AvuM banatuM rahe che. dedA zAhe putrane peDhIe besADavo zarU karyo. vepAra te bahu vidha hato nahi, mAtra ghIne hatuM, paraMtu deda zAhanI pramANikatAe vepArane bhAre vizALa banAvI dIdho hato. je peDhImAM mAtra beja vANotara rAkhyA hatA. te peDhImAM Aja vAtare, munIme ne majuro sahita lagabhaga savA thaI gayA hatA. dedA zAha pitAnA dareka mANasanI kALajI rAkhatA. teonA gharamAM kaI sArA mAThA prasaMga Ave te dedA zAha te prasaMgane pitAne ja mAnI letA ane vAtara ke majUrone ghera javAmAM paNa saMkeca rAkhatA nahatA. zeThanI AvI bhAvanA jeIne mANaso. paNa je kaMI kArya karatA, te pitAnuM samajIne ja karatA. dedA zAhane eka vicAra Ave ke base pAMcase gAyanuM eka gokuLa karavuM paNa vimalazrI sAthenI carcA pachI teoe te vicAra mAMDI vALelo ane ghera cha sAta gAye rAkhelI. gAya uttama keTInI hovAthI dUdha sArI rIte ApatI ane dedA zAha, paNa potAnI gAyone parivAranA eka aMga mAphaka sAcavatA. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TUMkA zAha 28 je divase pethaDane peDhIe laI gayA te divase dedA zAhe putrane kahyuM hatu., * eTA, puNyathI samRddhi prApta thAya che paraMtu pramANakatA, saccAI ane alAbhanA yAgathI je kaMI maLe che te bhavya hAya che. e dokaDAnu nukazAna jatu hAya te hasatAM hasatAM sahI levuM, paNa e dokaDA vadhu meLavavA mATe koI pazu sa yAgamAM anyAya, anIti ke lebhane Azraya na ApavA. zrI jinezvara bhagavate darzAvelA niyame ne sadAyAA mAnavIne mAtra A bhavapuratA sahAyaka nathI paraMtu AvatA bha mATe paNa pAtheya rUpa anI jAya che. eTaluM ja nahi janma maraNanI jALamAMthI mukti prApta karavAmAM sahAyaka bane che.' navajavAna pethaDe pitAnA A vAkayane haiyAmAM kAtarI rAkhyuM. dhaMdho evA hatA ke jAgatA rahevuM ja joIe. Ama chatAM deA zAhe yAtrAe javAnuM nakkI karyu ane cAra mahinA mATe badhA mejo munImA mAthe mUkIne dedA zAha, patnI, putra, e sevake ane me dAsI sAthe eka zubha divase tIrthAdhirAja zrI, zatrujayanI yAtrAe nIkaLI paDayA. sAthe traNa ratha lIdhA hatA, eka gADu lIdhu hatuM. paraMtu pati patnIe page cAlIne pravAsa karavAnuM nakkI karyu. vidyApura nagarIthI te sIdhA nAMdurI gayA. tyAM cAra divasa zakAyA ane nAginI devI temaja nagarInA AThe dasa mANasA yAtrAne lAbha levA joDAyA. cAra mAsanA pravAsa hatA. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 30 muM : : zrIphaLa vadhAvyuM ! yAtrAmAM ghaNA lAbha thAya che. keTalAka bhautika lAbha thAya che, keTalAka AdhyAtmika lAbha thAya che. eka te nizcita mana vaDe ArAdhyanAM darzana, pUjana ane bhakitabhAva thaI zake. koI vAra bhAvanAnAM taraMgo karmabaMdhananI gAMTho paNa toDI nAMkhe. vividha kSetro, tyAM vasatI janatAnAM sukha duHkha, tyAMnAM vividha vizaparidhAna, vividha khAdya dravyo, vividha chatAM ekarUpa banatA Adarza vagerene abhyAsa thAya. pravAsanA kAraNe kAyAnuM ghaDatara thAya, anubhavanuM jJAna maLe, vividha vyavahAronAM darzana thAya, vepAravaNajano pratyakSa anubhava thAya, bAlavA cAlavAmAM viveka ane gAMbhIryane sumeLa thAya. pravAsamAM citta praphula rahe, saMkaTa sahavAnuM baLa maLe ane saMkaTa sAme mukAbale karavAnuM sAhasa pragaTe. game tevI paristhiti vacce jIvanane palaTavAno anubhava maLe ane yAtrA pravAsa pAchaLa dhArmika bhAvanA hovAthI pApabhIrU banavAnI tAlIma maLe, Ama dareka rIte yAtrA pravAsa hitakArI hoya che. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 dedA zAha deda zAhane cAra mahinAne pravAsa hatuM. jemAM nAnA moTA ghaNA tIrtho AvI jatAM hatAM. mAMDavagaDha, Abu, tAraMgAjI, zaMkhezvaratIrtha, zrI. siddhagirijI, zrI. giranArajI, zro. prabhAsatIrtha vagere sarvottama tIrthone sparzavAnI gaNatarI rAkhI hatI. dedA zAha jyAM jatA tyAM tyAM vividha prakAranAM sAtvika dAna ApavAnuM cUkatA nahi ane siddhagiri, giranArajI Adi tIrthomAM teoe saMdha jamaNa paNa karyA hatA. eTaluM ja nahi paraMtu tyAM vasatI garIba janatAne ane vastra vagere paNa ApatA hatA. mAgazara suda bIjanA zubha divase kareluM prasthAna mArgamAM kaI paNa prakAranA vitarUpa na nIvaDayuM. jyAM puNya hoya tyAM vipatti TakatI nathI. cAra mahinAnA prava sa sADAcAra mahine pUro thayo. dedA zAhe jene bahena karI che, te nAginI devIne A yAtrAmAM ghaNuM jANavA jevuM maLyuM hatuM. tenuM jIvana te palaTo laI cUkayuM hatuM paNa have tenA AtmAne paNa potAnuM bhUtapUrva pApamaya jIvana DaMkhyA karatuM hatuM. jyAM potAnA dUSaNa DaMkhe tyAM pazcAtApanI pAvaka javALA ApoApa pragaTe che. ATha dasa divasa paryata nAginI devI deda zAhane tyAM rokAI ane tyAra pachI te nAMdurI javA vidAya thaI. dedA zAhe sADA cAra mahinAnA A pravAsamAM lagabhaga be lAkha sevaiyA zubha kArya mAM vAparyA hatA, ane nagarImAM AvyA pachI paNa yAtrAnA kaLazarU5 navakArazI jamADI hatI. bIjA be varasa vItI gayAM. pethaDakumAra vIsa varSanAM pagathiye Ubho rahyo. suMdara, svastha, surUpa ane tejasvI navajavAna pethaDa, jonAranAM nayane ThArato hato eTaluM ja nahi paNa navajavAna strIo pethaDane joI rahetI. paraMtu pethaDanAM nayane nirmaLa hatAM. te kaI Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 289 zrIphaLa vadhAvyuM ! divasa koI paNa strI sAme najara sarakhIye naheti karate. pitAnA haiyAmAM jaLavAyelA saMskAra ane mAtAnA dhAvaNamAM prApta thayelA guNa jANe putramAM sadehe utaryA hatAM. putrane priyadarzana banelo joIne eka divasa mAtAe pitAnA svAmIne kahyuM, "have tamAre vyApAramAMthI kaMIka nivRtta thaIne gharanuM eka kAma karavuM joIe." have to huM lagabhaga nivRtta chuM. pethaDa vepAramAM khUba ja kuzaLa banI rahyo che. have te mAre bhale upAzraya, bhalA saMta puruSo ne bhalA bhagavAna! tame gharanuM karyuM eka kAma kahetAM hatAM ? tame jotA nathI? ApaNe pethaDa vIsa varSanA AMgaNe AvI pahoMcyo che. have ApaNuM gharane ane thiDane preraNArUpa bane evI vaDu zodhavI joIe." dedA zAhe zAMta svare kahyuM : " kALane jatAM kaMI vAra lAge che ? gaI kAle ApaNe pethaDane ramADatAM hatAM. Aja sudaDha ane svastha juvAna banI gayela che. tArI vAta sAcI che. Ama to dasa bAra sthaLethI vAta AvI hatI, paNa me koIne mana nahotuM ApyuM. have huM A aMge tapAsa karIne tamane jaNAvIza." 'supAtranI kALajI pahelI rAkhajo." tame jene cAreya pakhAM joIza. pethaDanA jIvatarane opa Ape evI kanyA zodhI kADhIza." "barAbara che...' kahI vimalazrI UbhA thayA. zeThajI paNa peDhIe javA taiyAra thayA. pethaDa te snAna pUjana Adi prAta:kArya karIne peDhIe pahoMcI gayo hate. ghIno vepAra dhamadhokAra cAla hato ane pethaDe pitAjInA Adarzone jALavI rAkhyA hatA. de. 19 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29o dedA zAha deda zAha manamAM putra mATe yogya pAtranI ciMtA karatA karatA peDhIe AvI pahoMcyA. pitAne jotAM ja pethaDa Ubho thaI gayo ane be, "kema bApujI, daherAsarajIthI sIdhA ahIM AvyA?' hA beTA." kahI dedA zAha gAdI para besI gayA. pethaDa ghInI parabamAM paDI gayo. dedA zAhe joyuM, lagabhaga soeka ThAma kharIdAI gayA hatA. pAMca ThAma eka tarapha rAkhavAmAM AvyAM hatAM. dedA zAhe e pAMceya ThAma joIne kahyuM : "pethaDa, A kAma kema alaga rAkhyAM che?" jAMbuDAnAM mAladhArInAM che. jarA nabaLAM che eTale judAM rAkhyAM che. I haTANuM levA bajAramAM gayo che. Avaze eTale tene pAchAM ApI daIzuM.' * nahi beTA, ema na karAya. bicArA mAladhArIo ApaNI pAse kevI AzA rAkhIne AvatA hoya che !" ghImAM zI khAmI che ?' bagarI bahu lAge che.' dedA zAha hasI paDaDyA ane bolyAM : "pethaDa, bagarI te tAva. DAmAM paDaze eTale baLI jaze. bagarInA kAraNe ghI nabaLuM na hoya paNa seDamamAM jarA khoTuM lAge. nA..nA..kaI mAladhArIne A rIte nirAza karavA nahi." jevI AjJA bApUcha.' kahIne pethaDe te pAMceya ThAmano tola karavAnuM munImane kahyuM. eja vakhate nAMdurI nagarInA zeTha svarUpacaMdana munIma peDhIe Avyo ane deda zAhane namana karI kuzaLa pUchI sAme besI gayo. deda zAhe prazna karyo: "kyAMthI padhAre che ?' Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 291 zrIphaLa vadhAvyuM ! huM nAMdurI nagarIthI AvuM chuM. sonA cAMdInA vepArI zeTha svarUpacaMdane huM munIma chuM. khAsa Apane maLavA mATe ja Avyo chuM.' dhana bhAgya: paNa Apane sAmAna..." "mArA eka mAsI ahIM rahe che. temane tyAM utaryo chuM.' zeThe hasatAM hasatAM kahyuM : "mArA kAme Ave ne bIje utare te zuM sAruM gaNAya ?' zeThajI, mAsIbAne duHkha na thAya e dRSTie tyAM utaryo chuM.' bhale paNa atyAre roTalA mArI sAthe levAnAM che. tamArA mAsInA ghera mAre mANasa kahI Ave che." kahI deda zAhe eka vANotarane belAvyo. munIma to nAnA karato rahyo ane dedA zAhe raheNAMka kyAM AvyuM te jANIne vANotarane ravAnA karyo. tyAra pachI temaNe svarUpacaMda zeThanA munIma sAme joIne kahyuM : " ahIM mArI pAse gAdI para beso ane je AjJA heya te jANe ." muname kahyuM : "ApanI sAme ja ThIka paDaze." " ema na zobhe.... varUpacaMda zeTha ne huM bALapaNamAM sAthe ramelAM chIe. zeThajI ane temane parivAra kuzaLa che ne ? ' hA zeThajI, teoe mArI sAthe eka patra mokalyo che ane keTalIka vigate jaNAvI che...paraMtu A vAta huM Apane ghera AvIne jaNAvIza." kahI munIma Ubho thayo ane saMkeca sahita zeThanI gAdInA khUNA para besI gayo. evI zI vAta che? huM te cheDA divasa pahelAM ja nAMdurI Avyo hato ane pAMca divasa rokAyo hato." mArA zeTha Apane maLavA mATe AvelA paNa Apa te ja Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidrA zAha 29: divase vahelI savAre nIkaLI gayelA. pachI teoe nAginI devI sAthe keTalIka vAtA karI. kAraNa ke te ApanA dhama ginI thAya che. nAganI devIe paNa eka patra lakhI ApyA che. < zu` kaI prakAranI vitti...' " nA nA...nA...evuM kazuM nathI. ApanI sAthe bhAjana laIne pachI patro ApIza.' * dedA zAha kaI kahevA joya te pahelAM ja pethaDa aMdarathI AvyA ane pitAjI sAme joIne bolyeA : bApujI, zrInA se kuDalA ujayanI ravAnA karI dIdhA che.' ' sAruM. jo A ApaNA mahemAna che. nAMdurInA cAkasI ze svarUpacaMdabhAInA mahetAjI che.' pethaDe UbhA UbhA ja hAtha joDIne namana karyu. munIma tA pethaDanuM AreAgya, rUpa ane sudraDha kAyA joI te avAka anI gayA. teNe sAMbhaLyuM hatuM ke pethaDakumAra navajavAna che paNa Aja najare joyA. pachI tenA manamAM thayuM ke sAMbhaLI vAtA karatAM to pethaDakumAra aneka gaNuA uttama dekhAya che. jANe keI deva putra...gulAbI rUvizALa nayanA, sapramANa ane svastha kAyA, baLapUrNa bAhu, vizALa vakSasthaLa, sAdAI te jANe jIvanarUpa banI gaI che. jADI dheAtI, lAMkhI khayatu keDiyuM, mAthe nAnA kaTakA ! aMga para koI jAtanA alakAra nahi. vAhare dedA zAha ! dhamadhAkAra cAle che. aDhaLaka Avaka lAge che, lAkhA sAmaiyAnuM dAna karyu che. ane rAja savAre savAzera sAnaiyAnuM dAna zeThANI karatAM rahe che... AvI delata hovA chatAM putra ne pitA baMne keTalA sAdA che ? kAI jonAra ema na kahe ke A pitA eka dAnezvarI che...AvA vicArAmAM khAvAI gayelA munIma sAme joIne dedA zAha khelyA ; che Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIphaLa vadhAvyuM ! 293 zuM vicAramAM paDI gayA munImajI ? cAle have ApaNe UThIye.. paDakhe ja tAvaDA cAle che te tarapha jarA najara karIne jamavA jaIe." pitAputranI sAdAIthI prabhAvita thayele munIma UbhuM thaye ane zeTha sAthe pAchaLanI zerImAM AvelA eka makAnamAM dAkhala thayo. ghInA tAvaDAnuM kArakhAnuM joIne munIma avApha banI gayo. seMkaDo kuDalA bhInI mATImAM ghInA bharIne goThavyA hatA ane tAvaDAe cAlatA hatA. lagabhaga pacAsathI vadhAre mANasa kAma karatA hatA. beghaDI rokAIne temaja ghInI barAbara parakha karIne zeTha ane munIma bahAra nIkaLyA. tyAMthI sIdhA ghara tarapha gayA. ghara te sAva sAdu hatuM. jhAjhA dAsadAsIo nahetA. phaLiyuM moTuM hatuM paNa ratha, azva ke enAM kaI sAdhano nahotAM. munImanA manamAM thayuM, lAkho senayA zubha kAryamAM vAparanAra deda zAha keTalA sAdA che ? evI ja sthiti gharanI aMdara hatI. beThaka khaMDamAM be gAdIo bichAvelI ane bIjA be cAkaLA. dedA zAha A khaMDamAM ja sUI rahetA. vimala zeThANuM paNa dhaNI karatAM savAyAM sAdAM hatAM. vratadhArI thayA pachI baMne mANase judA judA khaMDamAM sUI rahetA hatA. zeThe munImane eka gAdI para AdarapUrvaka besADavA ane bAraNuM pAsethI kahyuM. : "nAMdurInA cekasI zeThanA munImajI AvyA che. atyAre mArI sAthe ja jamavAnA che.' zeThANuM rasoDAmAMthI bahAra AvyAM ane tyAM : "Apane te Aje ekAsaNuM che ne rasoI te taiyAra che...thoDI vAra vAto kare te badAmane zIro karI nAkhuM." sAruM..kahIne zeTha munIma pAse AvIne gAdI para besI Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 deddA zAha ' gayA. khesa ane pAdhaDI eka tarapha mUkatAM melyA : munImajI, ApanuM zubha nAma ?' 'lallu'6.' ' lallubhAI, mAre ekAsaNuM che eTale dhaDIka vAto karIe. have lAvA zeThajInA saMdezA,' ' munIme tarata potAnA khalatAmAMthI be bhUMgaLAM kADhavAM ne zeTha sAme dharatAM eNyeA : AmAM zeThanA ane nAginI devInA putra che. * ane vAMsanA bhUMgaLamAM eka chakhI che...' chaMkhI ? ' : hA zeThajI, Apa prathama patra vAMce pachI Apa badhu samajI zakaro ' zeThe gatravALuM bhUMgaLuM khAyu. temAMthI e patrA nIkaLyA, svarUpacaMda zeThe patramAM prathama teA kuzaLa vata mAna pUchyA hatA tyAra pachI peAtAnI putrI prathamaNu paMdara pUrAM karIne seALamAM varSamAM pravezI che temaja tenAM rUpa, guNa, svabhAva vagerenI mAhitI ApIne teee pethaDakumAra vera peAtAnI kanyAnuM vevizALa karavAnI bhAvanA darzAvI hatI. te sAthe kanyAnA meAsALane, potAnA kuLaneA paricaya ApyuM. hatA. be putra ne eka putrI hovAnu paNa jaNAvyuM hatu. ane sAthe *nyAnI chabI nIrakhavA mATe meAkalI hatI. A patra vAMcIne teoe nAginI devInA patranuM vAMcana karyuM. temAM nAganI devIe prathamaNi kanyAnA rUpa, saMskAra, guNa, sadAcAra vagerenI vigatapUNa mAhitI sAthe darzAvyu` hatu` ke pethaDa mATe A kanyAnA svIkAra karaze. te AMgaNe keAI devaramaNI zeAbhI uThaze.... tyAra pachI teoe khIjA bhUMgaLAmAM rAkhelI bhInuM kAkaDu kADhayu ane upara vATelA hIranA gherA ukheDI chaSmI kheAlI dedA zeDa Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIphaLa vadhAvyu` ! 295 gheADI paLe! sudhI chabbI sAme joI rahyA. namAM nayanA, apAra rUpa, caherA para vinamra bhAvanI rekhAo vagere joIne teoe keTakapu vITALI pAthuM bhUMgaLAmAM mUkayuM. lalluca'da sthira najare de zAha sAme joI rahyo hatA. te eyeA : ' have mArA zeThANIjIne paNa patro vaMcAvA ne khI dekhADe. A aMge Apane je kaMI pUchyuM hoya te khuzIthI pUche ' * , < te ceAsIzene te huM sArI rIte eLakhuM chuM mane yAda che ke peAtAnI patnI sAthe devagiri paNa AvyA hatA, huM mArAM gharavALA sAthe A aMge carcA karIne pachI Apane je kaMI pUchyA jevuM haze te pUchIza.' " munIma kaMI uttara ApavA jAya te pahelAM ja eka prauDha vayanI dAsI bAraNA pAse AvI ane vinamra svare melI : * zeThajI, pATalA maMDAI gayA che. mArAM khAe kahyuM che ke jamavA padhAre ! ' ' sAruM. ame AvIe chIe.' kahI zeThe laluca'da sAme joIne : kahyuM : cAla lallubhAI, hAtha mADhuM dhoIne jamI laI e.' aMte UbhA thayA. pANiyArAnI cekaDImAM baMnee hAtha mukha dhoyAM. eka khAdInA agaluchyu vaDe hAtha mukha lUchI ne raseADAnI gajAramAM jamavA kheDA. bhojanathI nivRtta thayA pachI zeThe lallucadane ghaDIka ArAma levAnuM jaNAvyuM, pethaDa peDhIethI AvIne bheAjana karavA esI gayA hatA. zeThANI putrane jamADayA pachI pote janmyAM ane peAtAnAM khaMDamAM gayAM tyAre dedA zAha tyAM beThA hatA. temaNe patnIne baMne patro vaheMcAvyA ane chakhI dekhADI. kuLa ucca hatu, chakSmI devakanyA jevI hatI...jANe sAkSAt lakSma'...banete A sthaLa pasaMda paDayu.. kanyA paNa gamI gaI. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 dedA zAha piyaDane bolAvyo ane mAtAe tene prathamaNinI chabI dekhADI. picaDe pUchayuM : "bA kenI chabI che ?" A kanyA nAMdurInA cekasI parivAranI che, tenuM nAma prathamaNi che ane rU5 guNamAM uttama che. ApaNI jJAtimAM kanyAne jevAne rivAja nathI chatAM svarUpacaMda zeThe chabI mokalI che tAre zuM mata che ?" kaI vAta mATe ?" "tArA vevizALa mATe..." tarata pithala Ubho thaI gayo ane mAtApitAne namana karatAM bolyo : "mA, ApanA kartavyamAM vacce paDavAne mane keI adhikAra nathI." ATaluM kahIne te tarata cAlyo gayo. ane madhyAhna pachI goLa khavAyA. bIje ja divase munIma vidAya thayo. ane bAra divasa pachI nAMdurIthI zrIphaLa laIne cekasI zeThanA sagA-saMbaMdhIonuM eka jUtha AvI pahoMcyuM. ghaNA ja ullAsa sahita nagarInAM zatAdhika saMbaMdhIonI hAjarImAM dedA zAhe pethaDanA vevizALanuM zrIphaLa svIkAryuM. be mahinA pachI lagnanI tithi nakakI karavAmAM AvI. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 31 muM : : AzIrvAdanAM phUla.! zAkha sudi pAMcamanA lagna lakhAIne AvI gayA. vimalazrIe ghaNuM ja umaMga sAthe lagna vadhAvI lIdhAM. te ja divase vimalazrIe pati sAme joIne kahyuM: " juo, ApaNe janmathI sAdAImAM rahyAM chIe. paraMtu pethaDa mATe to kaMIka karavuM ja joIe." vimalazrI, tuM kahe te karavAmAM mAro koI virodha nathI. paraMtu sAdAI ne sadAcAra tapa vagara jaLavAya nahi." "huM kaI prakArano virodha nathI karatI. vaLI ApaNe te have AthamaNI dizAnA pravAsIo chIe ane mane kaI vAtanI uNapa nathI dekhAI ke kaI patIne asaMtoSa nathI . paNa ApaNe tyAM roja savAzera sonAnuM dAna apAya, ApanA hAthe paropakAranAM hajAre kAma thAya, lAkhe naiyAo kaI prakAranA saMkoca vagara vaparAya...AvA mAtApitAnA ekanA eka putrane keIema kahe ke "tArA mAbApa to ATaATaluM dhana vApare che ne tArA mATe AvAM sAdAM kapaDAM, koI alaMkAra nahi, keI uttama rAcaracIluM nahi...' te pethaDane kevuM lAge ? tame ja vicArIne kahe." Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaa zAha " huM tArI maneAbhAvanA samaju chu. mane e paNa khabara che ke dharamAM seA eka maNu sAnu' paDayu` che. paraMtu tuM teA jANe che ke te senAnA upayega ApaNe vaibhava mATe karI zakatA nathI.' " huM parapakAra mATenA dhana para najara nAkhavAnuM vicAruM paNa nahi. paraMtu chellA padara sattara varSathI ApanA dhaMdhA Abhane ake evA thayeA che. aDhI traNa lAkha sAnaiyA tamArA dhadhAe tamane ApyA che. tame emAMthI kaMIka kare.' 298 jo bhaIlAnA oraDe! upara che tene raMgarAgAna karAvIne naveA banAvIza. bAjunI AgAzI para eka bIjo eraDA banAvarAvIza eTale vahu mATe vyavasthA thaI jAya. tene kAMya Avavu navu hAya te eka ratha te e azvo paNa kharIdI laIza. dIkarA mATe tane game tevA vastrA kharIdI leje. mArA kaI prakAranA vAMdhA nathI. khIjuM kAMI yAda Ave che? * meDInI AsarImAM eka sAnAnA jaDataravALI khATa karAve ane eka senAthI maDhele palaMga e cAra virAmAsanA paNa levAM joIe.' vimalazrIe kahyuM. * tArI bhAvanA avazya pUrI thaze. paraMtu pethA AvA vaibhavane svIkAra nahi kare te?' ' AmAM vaibhavane teA keAI prazna nathI. pethaDane tevA koI sabadhIe meNAM na mAre e dRSTie ja mAtra ATalAM sAdhane vasAva- vAnAM che.' dedA zAhe sammati darzAvI. ane vaLate ja divase teoe makAnanAM raMgaregAna ane eka eraDe banAvavAnI vyavasthA karI. nagarImAMthI ja cAra uttama virAmAsane maLI gayAM, eka sutArane tyAM patra`ga banatA hatA te kharIdI lIdhA ane temAM suvaNa muDhAnu kAma eka kArIgarane sAMpI dIdhuM. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 299 karane kA kApaDiyAnI khetI karI. bIjI bAta cAra jaje AzIrvAdanAM phUla..! navAM vastro mATe pethaDane laIne tenI mAtA kApaDiyAnI peDhIe gayAM. pethaDa jADAM vastro ja pasaMda karato hato paraMtu mAnA Agrahane vaza thaI teNe mAtra cAra jeDI kauzaya ane sutarAu vastronI pasaMdagI karI. bIjI cha jeDI jADI kharIdI. ane lagnane daseka divasa bAkI rahyA haze tyAre pATa, palaMga vagere sAmagrIo AvI gaI. eka navo oraDe paNa taiyAra thaI gayo. temAM navA be majUsa goThavI dIdhA. suvarNa jaDita palaMga joIne pethaDa camakI UThelo. te AvuM kazuM Icachato nahotuM paraMtu mAtApitAnI bhAvanA vacce AvavuM teNe ucita na mAnyuM. nAMdurI laI javAnI jAna mATenA nimaMtraNa mokalAvI dIdhAM hovAthI devagiri, ujajayanI vagere nagaromAMthI mahemAne AvavA mAMDayA. ane mukhya jinAlayamAM aThThAI occhavane prAraMbha karavAmAM AvyuM. ekanA eka putrane paraNAvavAmAM mAbApanI hoMza apUrva hoya che. yathA samaye lagabhaga cAraso jeTalA jAnaiyA sAthe deda zAha nAMdurI nagarI tarapha vidAya thayA. A prasaMge rAjA-rANa paNa be kesa sudhI jAnane vaLAvavA AvyA hatA ane jAna mATe paMdara ratha, pacAsa azvArohI sainike, sATha jeTalA nAnA moTA taMbuo ane pacAsa jeTalAM gADAMo ApyAM hatAM. te sivAya rAja taraphathI tenA mukhyamaMtrInI AgevAnI nIce pAMca sabhyonuM eka pratinidhimaMDaLa, paNa sAthe rahyuM hatuM. cAraso jAnaiyAomAM lagabhaga eka dasa jeTalI strIo hatI ane dAsa dAsIe paNa ghaNuM rAkhavAmAM AvyAM hatAM. Ama bhAre gauravabharI jAna lagnanA divase savAranA prathama prahare AvI pahoMcI. nagarInA AgevAne, zreSThio, kavio, rAja Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhA zAha kayArIeA, rAjA-rANI vageree jAnatuM uSTabhera svAgata karyuM". game tema teAya dedA zAha A nagarInuM ja ratana hatA. eTaluM ja nahi paNa tenI sAta sAta peDhIe A nagarImAM ja jIvI hatI. kamanasIbe dedA zAhanA kei kuTuMbIjaneA nahotA rahyA. dasa dhara hatAM ane kALanA paDachAyAthI dazeya ghare ujjaDa banI gayAM hatAM. eka mAtra dedA zAhanu ghara rahyuM hatu. paraMtu teene janmabhUminA tyAga karavA paDayo hatA. 300 saMsAramAM AvuM ja banatuM ja rahe che. jo A rIte caDatI paDatI ane vaividhya na hoya te! sa MsAranA artha paNa ze? jAna mATe rAjyanA eka vizALa makAnamAM utArA ApavAmAM AvyA hatA ane bAjumAM ja e makAnaneAmAM jAnaiyAone utAravAnI vyavasthA karavAmAM AvI hatI. bheAjana mATe mahAjanane vizALa vaDe paryApta hatA. sAya kAle gelika samaye baMne pakSanI strIonAM lagna gIte vacce 'te pakSanA utsAha sAthe pethaDakumAra ane devI prathamaNunA hastameLApa thayA. brAhmaNa paMDitAe vidhivata maMgaLa pheryAM karAvyA ane e rIte rAtrinA khIjA praznaranI ke ghaTikA vISe lagna pUrAM thayAM. prathamaNinA pitA taraphathI ekanI eka kanyAne zreSTha gaNAya evA dAyajo jAhera karavAmAM AvyA ane dedA zAhe garIba dha - sasthAomAM hajArA sAmaiyAnuM dAna karyuM. khIje divase kanyA pakSa taraphathI navakArI thaI, trIje divase dedA zAha taraphathI baMne TaMkanI neAkArazI thai. ceAthe divase nAMduI nagarInA rAjAe nAkArazI karI. pAMcame divase vidyApuranA rAjAe AkArazI jamADI. ane `bhaginI nAginI devI kaI A prasa`ge rahI jAya ? Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzI sa~danA phUla' 201. ae divase nAginI devIe teAkArathI jamADI ane sAtame divase dedA zAhanA patnI devI vimaloe nAkArI jamADI. jyAM sAta Ta ka rahevuM hatuM tyAM sAta sAta divasa thaI gayA ane Ame divase vahelI savAre geAtrejanA geAkhale ke je dA zAhanA jUnA makAnamAM ja hatA tyAM jaI navada patInI cheDachADI cheDavAmAM AvI ane sUryodaya pachI tarata jAnanu vaLAmaNuM karavAmAM AvyuM. A vakhate nAMdurI nareza, peAtAnI baMne rANIe ane parivAra sAthe gAmane goMdare AvyA hatA. gAmane goMdare pahoMcyA pachI dedA zAhe nagarInA garIba pari-vArAmAM eka lAkha rUpiyAnuM dAna karyu. nAMdurI nagarImAM paNa dedA zAhe aTThAI utsava racAvyeA hateA ane tenI pUrNAhuti gaI kAle ja karavAmAM AvI hatI. brAhmaNe, kavie, cAraNA, khATA vigerene vimalazrI taraphathI senaiyAnAM bheTaNAM apAyAM. Ama keAI rAjAne paNa zaramAve evI dAnadhArA vahAvIne dedA zAha jAna sahita vidAya thayA. deA zAhanA Agrahane vaza thaI te nAginI devI paNa sAthe gaI, vacce mAsInA sagAnuM ghara AvatuM hatuM, te leAke! jAnamAM sAthe hatA ane temanA ati Aprahane vaza thaI jAna tyAM eka rAta zakANI. ane trIje divase savAre jAna vidyApuranagarInA pAdaramAM paheAMcI gaI jenA, jainetaro ane garIba janatAe bhAre ullahAsapUrvaka jAnanuM sAmaiyu kayu", sAmaiyAmAM rAjArANI ane matrIe paNa hAjara rahyA hatA. Aje dedA zAha putra ane putravadhUne laIne sIdhA ghera na jatAM zrI jinamaMdIre gayA. tyAM temaNe putra ane putravadhUnA hAthe ekase eka sAnaiyA mukAA. tyAM pachI sahu bhavana para AvyA. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 deda zAha mAtAe putra ane putravadhUne premapUrvaka vadhAvyA. nagarInI ghaNI strIo vahune jovA mATe AvI hatI. AvA prasaMge stro hadayamAM jijJAsA jAgatI hoya che. pote paraNelI hoya, be pAMca bALakanI mAtA hoya paraMtu keInI jAna nIkaLe eTale hajAra kAma paDatAM mUkIne te jovA jatI hoya che ane jyAre navI AvelI vahune jovAnI taka maLe tyAre to tenuM haiyuM harSa bharapUra banI jatuM hoya che. phaLInA cokamAM puruSo mATe eka zamiyANe bAMdhavAmAM Avyo hato. ane nIcenI bhUminA madhyakhaMDamAM strIonI beThaka gaThavI hatI, bIjI bAjunAM phaLImAM taDAmAra rasoInuM kAma cAlI rahyuM hatuM. jAnamAM AvelA sahune atyAre dedA zAhane tyAM jamavAnuM hatuM. ane nagarInAM bIjA paNa baso aDhIso strI puruSone nimaMtraNa ApyAM hatAM. te sivAya deda zAhanA be munImone nagarInA garIba lattAomAM mIThAI vaheMcavA mATe mokalI ApyA hatA. vidyApura nagarInA prakhyAta halavAIe pAca zera pAMca zera mIThAInA TopalA taiyAra karyA hatA. kAraNa AgalA paDAvathI ja dedA zAhe pitAnA munImane eka divasa agAuthI A vyavasthA mATe ravAnA karI dIdhA hatA. vahune jovA mATe ekatra thayelA nArI samAje vahune joIne khUba ja harSa vyakata karyo. kAraNa ke prathamaNi mAtra rUpa-yauvananI svAminI nahatI. vinaya, viveka, jJAna, guNa ane strIonI saTha kalA vaDe alaMkRta banelI hatI. enI vANI ati mRdu madhura hatI. jANe mAlatI pupone madhura pamarATa ! enAM nayano to yauvananAM nirmaLa teja vaDe mUlyavAna motI mAphaka caLakI rahyAM hatAM. chatAM te dharatI sAme ja joI rahI hatI ane jenArane ema ja lAgatuM ke, metI sAcava. nArI chIpanuM joDakuM jANe laLI rahyuM che ! ane dAMta joIne te WWW.jainelibrary.org Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzIrvAdanAM phUla... 303 jovA AvanArI strIo jANe Azcaryacakita banI jatI. te kALanAM rivAja pramANe kanyAonAM dAMta pothI vaDe raMgavAmAM AvatA hatA ane AchA gherA gulAbI dAMta kharekhara dADamanI kaLInI upamAne sArthaka karI rahyA hatA. strIo te prathamaNinuM rUpa joIne mugdha banI ja cUkI hatI ane dareka jevA AvanArIoe vimalazrIne dhanyavAda ApatAM kahyuM paNa kharuM "zeThANujI, puNyodaya vagara AvI vahu maLavI durlabha che. kharekhara ApanA puNya prakAzavaMta che." strIonI vAta sAcI hatI. nIti zAstra paNa ema ja kahetuM hatuM ke, patnI, bALako, putravadhU, dAsadAsIo vagerenI prAti pAchaLa puNyabI savizeSa kAma karatuM hoya che. puNya vagara uttama vastu prApta nathI thatI tema uttama mAnavIono saMga paNa thato nathI. bhojanane samaya thaI gayo hato. e mATe thALIo paNa mUkAI gaI hatI ane sUryAsta pahelAM raDAnuM kAma samApta thavuM joIe e jenone eka pracalita niyama hato. rAtrinA prathama prahara pachI prathamaNi paDozanI be samavyaska bahene sAthe uparanA khaMDamAM gaI. kahe ke vimalazrIe parANe mekalI. pratyeka navapariNita naranAranAM uramAM vidhavidha umaMge ubharAtA hoya che. AzAo nAcatI hoya che, milananAM kAvya guMjatAM hoya che. be navI bahenapaNIo sAthe prathamaNi jIvananI madhura vAtamAM magna banI gaI A tarapha pethaDakumAra paNa pitAnA mitro sAthe vividha vAtamAM magna banI gayuM hatuM. keI juvAna potAnA anubhavanI pahelI rAtanI vAta kare to kaI juvAna strInA rUpathI na aMjAI javAnI salAha Apo. koI vaLI ema paNa kahe ke je prathama milana vakhate puruSa strIthI dabAI jAya te jIvanabhara te dabAyele Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304. dedA zAha ja rahe che ane strI para pitAnuM varcasva je puruSa sthApI zake te sadAye strIno mAlika banIne rahI zake che. jo ke AvI vAtamAM thiDane kaI khAsa rasa nahote. kAraNa ke dharmadRSTie mAnatA hatA ke strI puruSa baMne potAnI rIte upayogI ane apUrva che, AmAM koIe jaya meLavavAno ke parAjayathI thaDakavAne prayatna na karavo joIe. A to kevaLa navA jIvataranuM paheluM paroDha che. AmAM parAjya ke bhokta-bhAgyanI vAtane koI sthAna na hovuM ghaTe. paNa te mitro saMbaMdhIonI kevaLa vAne ja sAMbhaLato hato. keI ne kaI praznano uttara ApavAnuM tenuM yogya nahotuM mAnyuM. ane A prasaMge sarakhI vayanA-juvAniyAe vividha raMgathI raLiyAmaNI banelI vAto karatA ja hoya che. zeTha zeThANI ane nAginI devI pratikramaNa karatAM besI gayAM hatAM. game tevA kAma vacce ke saMyoga vacce paNa teo dharma karaNI cUkatA nahatA. pratikramaNa karIne baMne bahAra AvyA tyAre rAtrinA bIjA praharanI cAreka ghaTikAo vItI gaI hatI. zeThe joyuM, phaLImAM bAMdhelA zamiyANuM nIce keTalAka puruSone DAyare jAmyo hato ane nIcenA beThaka khaMDamAM pethaDane DAyare jAmyuM hatuM, zeTha zamiyANAmAM AvyA ane sahu bhAI eAne ghaNuM ja vinayapUrvaka suI rahevAnI vinaMti karI. bahAragAmanA je mahemAne hatA te sau ahIM ja sUI rahevAnA hatA ane nagarInA sabhyo zeThane namana karI karIne vidAya levA mAMDyA. mahemAnonAM utArA mATe paDezanuM eka makAna maLI gayuM hatuM. mahemAno te tarapha gayA. zeThanA vAtAe sahu mATe gAdalAM pAtharI. rAkhyAM hatAM. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzIrvAdanAM phUla.... 305 nAginI devI zeThanA bhavanamAM ja utaryAM hatAM eTale te peAtAnI dAsI sAthe zeThANInA khaMDamAM sUI rahevA gayAM. zeThe eka khaMDamAM AvI sahune madharAta thavA AvI te sUcana karyuM. dasabAra juvAnIyAo dhIre dhIre vidAya thayA. chelle pethaDa UbhA thayA ane nitya niyama pramANe sUtA pahelAM mAtA pitAne te namaHkAra karatA hatA. ema pitAjInA caraNamAM mastaka namAvI te eNyeA : ' bApujI, ApanA AzIrvAda,' * pethaDa, mAtA pitA teA sadAya potAnA bALakAnu` magaLa ja icchatA heAya che. tame ane mAsA sukhI ane kata vyazIla banI raheA tevA mArA AzIrvAda che. bhAI, baLa, juvAnI, rUpa e badhAM eka kALe vidAya lenArAM AkaSa NA che. DAhyA puruSA AvA AkaSa NA vacce paNa mAdhyastha bhAva rAkhIne potAneA vana ratha calAvatA hoya che. beTA, Aja tArA navA jIvananuM parADha che, te kALe manamAM gAMTha mArIne besI jage ke strI puruSanI pAMkha che ane puruSa strInuM baLa che. baMne vacce Ave! sumeLa kadI paNa khaMDita na bane tenI tuM kALajI rAkhaje.' Ama kahI temaNe putranA mastaka para hArca mUkayeA. sajaLa nayane lUchIne pethaDa mAtA ane nAginI devInA caraNamAM namI AvyA. Ama vaDIlAnAM AzIrvAda rUpI puSpA vaDe samRddha banIne prasanna hRdaye te uparanI bhUmi para javA vidAya thayA. de. 20 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 32 mu: : sAdhvIzrI nimalAzrIjI paDanA haiyAmAM thI na zakAya evA ullAsa hatA, paraMtu jIvanamAM kadI paNa kAI strI sAthe vAta karavAne prasaga na Avye hAya tene prathamavAra patnI pAse jatAM jarA aneAkhu lAge te svAbhAvika che. pethaDa zayanakhaMDa mATe taiyAra karAvAmAM AvelA navA khaDanA bAraNAmAM paga mUkaye, eja paLe paDeAzInI be samavyaka bahene hAsya kaleAla karatI ekadama UbhI thaI gaI. eke pethaDa sAme joI te kahyuM: bhAI, mArAM bhAbhI tA bhAre rUpavaMta ane guNavata che. rUpayauvanane jALavI rAkhavuM e puruSanuM `nya che ane guNanI vRddhi karatAM rahevu te strInuM kata y che.' . L pethaDa zA uttara Ape ? bIjI pezIe kahyu : Ama ga'bhAra banI jaze! te kema cAlaze ? hAsa, parihAsa ane AnaMdanA A divasa sadAya evA ne evA divaseAnA vAhaka bane evI mArI bhAvanA darzAvuM chuM.' ane sakhIo jhapATAbaMdha khaMDa bahAra nIkaLI gaI ane tenA lagna eka varSa pahelAM ja thayAM hatAM. anemAMthI eke zayanagRhanuM ddAra aTakAvI dIdhuM. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhvIzrI nirmalAzrIjI 307 pethaDe joyu. deva ramaNI jevI patnI zarama ane sa kAcanAM khAjA taLe jANe cagadAI rahI che. pa ka pAse ja eka tripadI para phUlanAM me hAra vaDe zeAlatA cAMdInA thALa paDyo hatA ane tenA para eka bhInuM vastra DhAMkeluM hatuM.. dIpamAlikAmAM pAMca dIvA prakAza verI rahyA hatA. bahAranA jharUkhA khullA rAkhelA hovAthI pavananI laherakhIo AvI rahI hatI. pethaDe ghaDIbhara dhU'ghaTamAM mukha chUpAvIne kheDelI prathamaNi sAme joyuM. jANe AchA vAdaLa ADe chupAyelA cadra ! pethaDe dvAranI sAMkaLa caDAvI dIdhI ane tyAra pachI te thALamAM paDelI puSpamALA pAse gayeA. temAMthI eka mALA be hAthe laIne patnI tarapha vaLyA. gAdI para beThelI prathamaNu tarata UbhI thaI gaI. ne svAmInA caraNamAM namavA jAya te pahelAM ja pethaDe phUlanI mALA tenA kaMThamAM AreApatAM kahyuM : * priye, Aja tuM lakSmIrUpe mArA hRdayamAM AvI che. tArA Adara ane snehapUrvaka satkAra karatAM huM dhanya nu chuM.' . prANeza, prathamaNi svAmInA caraNamAM DhaLI paDatAM khelI : Apa samA bhavya puruSane sathavArA pAmIne Aja huM saiAbhAgyazAlinI banuM chuM. nArInuM sAcuM saubhAgya enA samapa*Nu bhAvamAM rahelu che. mArI tamAma AzAo, bhAvanAe, ane umaMgA sAthe huM jIvanabhara mATe Apane samarpita banuM chuM.' pethaDe patnIne kha'ne hAtha vaDe UbhI karI...tene ghUMghaTa dUra thaI gayA hatA ane tenu caMdravadana yauvanazrInAM tejathI jhaLahaLI rahyuM hatu. pethaDe patnIne haiyA sarasI bhIsI ane tenA vadana para uparAchAparI pAMca cha sukhana cAMpI dIdhAM. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 dedA zAha svAmInA AzleSamAMthI chuTIne jharUkhAnA dvAra pAse gaI. AstethI teNe dAra aTakAvI dIdhuM. ane dIpamAlikA para trAMbAnuM jALavALuM DhAMkaNa je kuMDInA AkAranuM hatuM te mUkI dIdhuM. prakAza haLavo thaI gayo. pitAnuM aMgarakhuM kADhIne khIMTIe vaLagADatAM pathaDe kahyuM: "priye, jharUkhAnuM dvAra khulluM rAkhavuM hatuM ne ? namatA zaizAkhane baphAro nidrAne bAdhaka banaze." prathamaNie tarata jharUkhAnuM dvAra kholI nAkhyuM. madharAta vItI gaI hatI. baMne paryaka para besIne vAte karavA mAMDyAM. suvarNathI maDhele palaMga AchA prakAzamAM paNa zobhI rahyo hato. zayyA para phUle ke phUlamALAo goThavavAmAM nahotI AvI. kule sacitta hovAthI te nirdoSanI hiMsA zA mATe thavI joIe ? prathamaNi ekAeka UbhI ane thALamAM paDelI puSpamALA uThAvIne svAmI sAme AvI. mRdumaMjula svare bolIH "svAmI, A mALA vaDe huM mArA saubhAgyane vadhAvuM chuM. puSpamALAnAM A phUle te prAta:kALa thatAM karamAI jaze. paraMtu ApaNA hRdayamAM rahelAM bhAvanAnAM phUle haMmeza khIlelAM ne saurabhavaMtA ja raheze." Ama kahI teNe svAmInA kaMThamAM mALA AropI. navadaMpatI ! ane te paNa prathama yauvananA phATaphATa taraMge vacce khulI rahelAM kemaLa haiyAM! baMne palaMga para besI gayAM... ane vAte...! naranAra vaccenI vAta koI aNakhUTa saravANI jevI ja hoya che...temAMya navadaMpatInI vAta te nIkaLyA ja kare che. ane vAte karyA pachI paNa ema lAge che ke ghaNuM kahevAnuM ne pUchavAnuM rahI gayuM. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhvIzrI nirmalA zrIjI 302 navadaMpatIo parasparanA parivArane paricaya lIdhe dIdhe. tyAra pachI te rasabharI vAte eka pachI eka zarU thavA mAMDI. je vAtamAM anyane kaI dama na dekhAya, te vAta A leke mATe sadya khIlelAM pupanI saurabha samI thaI paDe che. dhIme dhIme rAta gaLatI hatI. cheka paDhiyuM thayuM tyAre prathamaNi zayyA parathI ekAeka nIce utarI ane pitAnAM coLAI gayelAM vastro sarakhAM karavA mAMDI. palaMga para eka motInI mALA tuTIne temAMnAM motI verAI gayAM hatAM. prabhAtanAM puSpo samAM. pikaDe kahyuM : "kema priye? "paroDha thaI gayuM.' paNa te niMdrA te lIdhI ja nathI." Ape kyAM lIdhI che? have Apa be ghaDI suI rahe huM nIce bA pAse jAuM chuM. mane have nidrA nahi Ave. huM paNa nIce AvuM chuM. prathama mAtA pitAne namana karIne prAta:kArya patAvIe." kahete kaheto pikaDa paNa palaMga parathI nIce utaryo. tripadi para paDelA khAlI thALamAM zayAmAM verAI gayelAM motI prathamaNie vItIne mUkyAM. tyAra pachI baMne nIce gayAM. zeThazeThANI te pratikramaNa karavA besI gayAM hatAM. baMnene AvIne praNAma karyA. tyAra pachI prAta:kArya mATe pethaDa cAle gaye. AvA raMgabharyA ne rUpALA divaso eka pachI eka javA mAMDyA. navadaMpatI notare caLyAM hatAM eTale baMnene roja jamavA javuM paDatuM. rAjA, maMtrI, nagarazeTha, jaina AgevAno vagerenAM netarAM sAcavatAM sAcavatAM cauda divasa cAlyA gayA. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nI ane nA samajadAra che ke puruSa 310 dedA zAha paMdarame divase nAginIdevI vidAya thaI. dedA zAhe dharma bhaginIne uttama vastrAlaMkAronI bheTa ApI, sArA pramANamAM keTalIka vastuo ApI ane nAMdurI pahoMcADavA mATe be rakSake paNa ApyA. jJAnI athavA samajadAra puruSo bhoganI sAmagrIne durapayoga nathI karatA. teo samajatA hoya che ke puNyane udaya hoya tyAre bhega, zaibhava ane bhautika sukhonI sAmagrI prApta thatI hoya che, paraMtu emAM magna banI javAthI puNyano udayakALa vahelo pUro thaI jato hoya che. dedA zAha ane vimalazrI pAse puSkaLa suvarNa hovA chatAM teo tene upayoga vaibhava vilAsamAM karatA nahotA. teo pramANikapaNe mAnatA hatA ke sAdAI, sadAcAra, saMyama ane saMskArane vaLagI rahevAmAM ja jIvataranI sAcI khubu che. pethaDa paNa dedA zAhano putra hatA ane ekane eka putra hovA chatAM mAtA pitAe tene uchera khoTA lADakoDa vaDe nahAte karyo. AthI pethaDa paNa saMyama, sadAcAra ane sAdAInAM mahattvane samajI zakaLyo hato. prathamaNi paNa guNavaMtI ane saMyamapradhAna jIvanamAM mAnanArI hatI. pariNAme baMne mANasee parvatithInA vrata grahaNa karI lIdhAM hatAM eTaluM ja nahi paNa paraNyAne ekAda mahino vItyA pachI baMne sAyaMkAlanuM pratikramaNa ane savAranuM zrIjinapUjana niyamita karatAM rahyAM. temaja sAsunA jIvataranuM bhAna thatAM prathamaNie paNa pAMca tithInA ekAsaNuM ke AyaMbila karavA zarU karyA. pethaDa mahinAmAM be vAra upavAsa karato hate. eka mahinA pachI pethaDa ghInA vepAramAM parovAI gaye. dedA zAhanuM nAma moTuM hatuM, eTale bahAragAmathI jema thI puSkaLa AvatuM tema bahAragAmanI grAhakI paNa ghaNI rahetI. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 311. sAvIzrI nirmalAzrIjI deda zAhe senAne saMcaya ghaNo karyo hato ane rAja savAzera sonAnuM dAna ApavAnI prathA paNa enI e rIte cAlu rAkhI hatI. kALane jatAM vAra lAgatI nathI. comAsuM besI gayuM hatuM ane lekanA puNyodaye varasAda thaI rahyo hato. cheka A mahinAmAM prathamaNine teDavA mATe tene moTo bhAI ratha ane rakSako sAthe AvI pahoMcyo. dedA zAhe ghaNuM ja AgrahapUrvaka tene ATha divasa paryata rokI rAkhyo ane vijayAdazamI vItI gayA pachI prathamaNine paraNyA pachI pahelIvAra piyara mokalI. piyara pratyenuM mamatva nArInA prANamAMthI bhAgye ja bhUMsAtuM hoya che. strI pAMca bALakanI mAta hoya ke prauDhAvasthA vaTAvI gaI hoya paraMtu piyaranAM vRkSa nihALavAnI tamannA evI ne evI rahe che. mAgazara mAsamAM nAMdurIthI saMdeze Avyo ke, prathamaNine teDavA keIne mokalaje. je jamAI pote Ave to amArA sahune dharapata paNa thaze, ane AnaMda paNa thaze. deda zAhe mAgazara vadi sAtame pethaDane eka ne be rakSake sAthe nAMdUrI ravAnA karyo. pethaDanI gaNatarI evI hatI ke cAra divasa rokAIne tyAMthI nIkaLI javuM. paNa mAnavInI gaNatarI ghaNI vAra UMdhI vaLI jatI hoya che. nAMdurI narezanA nimaMtraNane sAcavavuM ja paDe te pachI nAginI devInI upekSA kema karI zakAya ? ane zvasurapakSanAM sagA saMbaMdhIono koI pAra nahoto. cAra divasane badale paMdara divasa thaI gayA ane ziyALAnI kaDakaDatI ThaMDImAM pathaDa patnI laIne jyAre ghera Avyo tyAre pioSa vadi bIjane divasa hato. zvasura pakSa taraphathI jamAInI khAtara baradAsa apUva gaI hatI te sivAya patnIne mAbApa taraphathI ghaNI vastuo maLI hatI. pethaDane paNa sArI rIte upahAra Apyo hato. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deddA zAha dharanA DelA pAse raca UbhA rahyo tyAre pati patnI traNa navakAranuM smaraNa karIne gharamAM gayAM. sau prathama kha Mte vimalazrInAM caraNamAM DhaLI paDayAM. dedA zAha peDhIethI hajI AvyA nahAtA ane Aja kaMika ghI sArA pramANamAM kharIdAyu' hatuM, temaja te AyaMbila karIne gayA hatA. 312 vimalazrIe putra ane putravadhUne AzIrvAda ApyA ane baMnene haiyA saramAM laI kuzaLa pUcho. madhyAna kALa vItI gayeA hateA. vimalazrIe rasAyaNa bAIne kaMsAra temaja AkhA maga karavAnuM jaNAvyuM. divasA AnaMdamAM vItavA zarU thayA. ekadhArU jIvana hatuM. pramANika dhaMdhA hatA, sutraNa dAnezvarI tarIkenI devra zAhane kIrti maLI hatI. paraMtu te mAna, kIti ke evA prasaMgAthI sAva nirALA rahetA hatA. kAI Ave ane temanAM vakhANa kare tyAre teo kahetA : ' bhAI, huM teA eka sAmAnya mAnavI chuM. mAna ane kIrtinA khejo upADavA mArA mATe azakaya che temAM ya koInA moDhethI mArAM vakhANu sAMbhaLavAmAM mAre ghaNuM sa MbhALavuMM paDe che. vakhANa te eka parama kRpALu paramAtmAnAM ja hoya. je sAMsAranA saghaLA Aka SaNAthI para rahIne zivasukhanAM svAmI banyA che. mArA jevA eka saMsArI vepArInA vakhANu kAI rIte zAbhe nahi.' dedA zAha jyAre Ama kahetA tyAre teo hRdayathI kahetA hatA. kAi prakAranA dAtA te sevatA ja nahi. jo te siddha nAgArjuna pAse vacanathI baMdhAyA na heta te game te puchanArane sAnuM banAvavAnI rIte batAvI detAM jarAya acakAta nahi. Ama ne Ama dha karNI nAnI nAnI yAtrAe, pApakAratuM ka trya vageremAM traNa varSoMnA kALa vItI gayA. A daramiyAna deza zAhe putra ane putravadhUne traNavAra nAMdurI mekakSyAM hatAM. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmavIzrI nimalAzrIjI 313 . ane chellA saptAhamAM samAcAra maLyA ke nAginI devI pitAnI tamAma milakatanuM dAna karIne sAvI jIvana svIkAravA taiyAra thaI che. e mATenI tithI paNa nakkI thaI gaI hatI. dedA zAhane vimalazrI nAginI devInA sarva tyAganA prasaMgane vadhAvavA nAMdurI tarapha ravAnA thayA. mahAtmA zrI. jina caMdrasurIzvarajI nAMdurImAM padhAryA hatA ane teozrInAM varada haste nAginI devIne dIkSA apAvAnI hatI. A prasaMganI zobhA vadhAravA dedA zAhe traNa nakArazI jamADI ane puSkaLa dAna karyuM. nAdurInA madhyavitta ane garIba samAjanuM koI paNa makAna evuM nahotuM rahyuM ke jyAM dedA zAha ane vimalazrIe jAte jaIne ane vastra dhana vagere na ApyuM hoya. ghaNA ja utsAha, AnaMda ane ullAsapUrvaka nAginI devIe sava tyAgano sahAmaNo sarvazreSTha chatAM kapara dekhAya te mAga svIkAryo temanuM nAma pADavAmAM AvyuM sAdhvI nirmaLAzrIjI. saMsAramAM levuM, bhogavavuM, keInuM AMcakI levuM ane bhautika sukhanI bhUtAvaLamAM bhamyA karavuM te saheluM che. koIne sahaja paNa che. paraMtu prApta thayelA sukha ane zaibhavane hasatA hadaye tyAga karo ane te paNa kAyama mATe te jarAya sahaja nathI. - nAginI devI eka divasa vaibhavanAM zikhara para hatAM. AMkhanA eka ja IzAre temanA caraNamAM samRddhi ALoTatI. seMkaDe dAsadAsIo AjJA pAlana mATe tatpara rahetAM. bhavavanathI kyAMya paNa javuM hoya to vAhana sivAya jaI zakAtuM nahotuM. rUpa hatuM, yauvana hatuM, saMgIta hatuM, nRtya hatuM, kalA hatI ane kIrti paNa prApta thaI hatI. paraMtu dedA zAhanA paricayathI tenA manamaMdiranAM dvAra khullI gayAM. tene A badhAM caMcaLa sukhane ane kAyAne kacarI rahelA upabhego keTalA bhayaMkara che. tene paricaya thaI gayo ane jIvananI dizAe palaTAI gaI. For PIN Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 jIvanane palaTo varasenA prayatna pachI paNa nathI Avate ane bhAgyazALI AtmAone mAtra gaNI paLomAM AvI jatA hoya che. sAvI nirmaLAzrIjI pravajyA grahaNa karyA pachI be divasa upAzrayamAM rahIne trIje divase gurUNI zrI kSamAzrIjI sAthe vihAra karI gayA. deda zAha ane vimalazrI bekesa paryata voLAvavA gayA. baMnenA hRdayamAM ema ja thatuM hatuM je ApaNe kamabhAgI chIe ke saMsAranA baMdhanamAMthI mukata thaI zakatA nathI. kyAre mukti maLaze? vaLate divase dedA zAha ane vimalazrI vidyApura nagarI tarapha vidAya thayAM. ghera pahoMcyA pachI bIje divase vimalazrIne khabara paDI ke chellA pAMca divasathI vahune roja savAre eka vamana thAya che ane Akho divasa mAthuM kaMIka bhAre rahe che. vadhAre khAtarI karatAM jANavA maLyuM ke, prathamaNine aDacaNa AvyAne eka mahinA upara sAta ATha divasa thaI gayA che. vRddha rAjada te mRtyu pAmyA hatA paNa temane vidvAna putra pitAnI pratiSThA ane jJAna saMpattine jALavI rahyo hate. cAreka divasa pachI vimalazrI putravadhUne laIne rAjaudanA ghera gaI rAjade AvakArapUrvaka satkAra karyo ane prathamaNinI nADI parIkSA karIne prasanna svare kahyuM : "zeThANImAM vamana ane mAthAnuM bhArepaNu vahumAne pAMcamo pUro thaye Ape Apa maTI jaze. rAja savAre kALI dharAkha ane dhANAnuM rAte palALI rAkheluM pAnaka pAje. zarIramAM keI deSa ke rega nathI. sAsu vahu harSabharyA hRdaye ghera AvyA. traNa mahinA na thAya tyAM sudhI A vAta koIne na karavI evuM vimalazrIe vicArI lIdhuM. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 33 mu : : pethaDanA prazna.. paMdara dara divasa pachI te prathamaNane sagarbhAvasthAnAM lakSaNe kaMIka spaSTa thavA mAMDayAM. drAkSanA pAnakathI mAthAnuM bhArepaNuM maTI gayuM ane khAsa ajIyAta paNa na rahI. prAta:kALe thatuM vamana emane ema rahyuM. vimalakSIe Aya bila apavAsanA badale ekAsaNuM karavAnuM jaNAvyuM. trIje mahine deha paranA lakSaNA paNa spaSTa thayAM. tyAra pachI dedA zAhe prathamaNine piyara A aMgenI mAhitI eka khepiyA mAraphata melI. A zubhasamAcAra jANIne prathamaNinA mAtA pitA, bhAI, bhAbhIe sate ghaNA ja ' thayA ane zeThe khepiyA sAthe ja sadeze| mAkahyA ke : ' prathamaNinA samAcArathI amane ghaNA ja hu thayeA che. ahIMthI prathamaNunI mAtA, eka bhAi ane e dAsIe prathamaNine pAMcame mahinA besaze pachI tarata tyAM Avaze ane suvAvaDa mATe teDI jaze. ApanA puNyabaLe sahu sArAM vAnAM thaze. zeThajI, amArA ena prathamaNine amArA savanA kuzaLa samAcAra jaNAvazeA. devadaCna vakhate yAda karazeA.' khepiyA pAMcame divase pA AA ne vevAIne patra dedA zAhane suparata karyo. Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidA zAha patra vAMcyA pachI patnInI salAha laIne vaLate aDADiye dedA zAhe khepiyA mAraphata patra mAkalI dIdhA. temAM " 316 jaNAvyuM hatuM ke : AnaMda thayeA. a. ApatI bhAvanA Apa sarvanI kuzaLatA jANIne gharanA sate sau. prathamaNi dareka rIte svastha ane kuzaLa che me mastake caDAvI lIdhI heAta, paraMtu muzkelI e che ke amArI getre janA niyama pramANe amArA kuLamAM vahunI pahelI suvAvaDa gharamAM ja thAya che eTale Apa teDavA nimitte na AvatAM ApanI putrIne maLavA nimitto jarUra Avajo. tamArAM vevANane ghaNA AnaMda thaze.' pachI te pAMcame mahine pethaDanAM sAsu, sasarA, e dAsI gayAM. te kALanA rivAja pramANe nahotAM letAM eTale de za!he vagere putrInI tabiyata jovA AvI dIkarIne ghera piyariyAM pANI paNa paDeAzanA eka makAnamAM sagavaDatA karI ApI hatI mAtA putrI maLyAM. ane vevAI, pethaDa paNa pUjya sAsu te vevANA bhAvathI bheTI paDayAM ane jamAI sasarAnI caraNa raja laI dhanya banyA. cAra pAMca divasa rokAvAnI icchAe AvelA atithine seALame divase dedA zAhe vidAya ApI. vevAInA gayA pachI avaMtInA rAjarAjezvaranA dUta AvyA ane seA maNu sAnu rAjabhAra mATe ekAda mahinAmAM mekalI ApavAnI dedA zAhane vina Mti karI, sAtheAsAtha e paNa jaNAvyuM ke ajAranA cAlatA bhAve tamane nANAM meAkalavAmAM Avaze AvI meTI kharIdI? dUte jaNAvyuM ke * sidezanA maha'rajA ApaNA rAjarAjezvarInAM mitra che ane teee seAnu` magAvyu che. seAnuM kharIdavA aMge vepArIone kheAlAvyA tyAre eka cekasIe jaNAvyuM ke sAruM zrIkAra ane ekasarakhu` seAnu` dedA zAha sivAya kAI ApI zakaze nahi. eTale rAjarAjezvare vicAra karIne ApanI Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pethaDane prazna..! 317 pAsethI tenuM kharIdavuM ema nakkI karyuM, ane mane ApanI pAse mokalya. dedA zAhe keTalAka samayathI sonuM banAvavAnuM baMdha karyuM hatuM ane rAjAnI upekSA karavI te paNa ucita nahotuM. temaNe pitAnA. bhaMDAramAM tapAsa karI te lagabhaga sATha sIrora maNa tenuM paDayuM hatuM. temaNe A sade savIkAryo ane jema jema rAjabhaMDAramAM mAla maLatuM jAya tema tema survaNa mudrAo mokalI ApavAnI vinaMti karI. dUta A saMdeza laIne avaMtI vidAe thaye. dedA zAha mATe tenuM sivAya anya keI upAya nahote. teoe lagabhaga pisA maNa sIsu magAvyuM ane gupta rIte senuM banAvavAno prAraMbha paNa karI dIdho. lagabhaga be mahinA pachI so maNa senuM avaMtInA rAja bhaMDAramAM mekalAI gayuM ane bajAra bhAve sonaiyAnA rUpamAM nANuM paNa AvI gayA, piDa eTaluM samajI zakyo hato ke bApujI pAse suvarNa nirmANa karavAne kaI kimi jarUra che. paNa te mAtra pitAne A aMge kazuM pUchI zake nahi. bhaMDAramAM aDhaLaka senIyA bhegA thaI gayA hatA ane cAlIsa maNathI vadhAre senuM bacyuM hatuM. na chUTake banAvavA paDelA survaNathI dedA zAhane manamAM duHkha paNa thayuM. paraMtu teoe samagra mAlava pradeza, marU pradeza, saurASTra gujarAta vageremAM AvelA zrIjina maMdiromAM jene jevI jarUriyAta te pramANe sonaiyA mokalavA zarU karyA. lagabhaga navaso sAta maMdiramAM. teoe sayA mokalI ApyA. niyama pramANe vimalathI roja savAzera sonaiyAnuM dAna karatAM hatAM, have teoe A saMskAra prathamaNine maLe eTalA khAtara dAnanI dhArA vahunA hAthe vahAvavI zarU karI. Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dA zAha AkhA rASTramAM dedA zAhane suvarNa dAnezvarI tarIkenIkItA prApta thaI gaI hatI. ane dUradUranA dezAvaramAMthI aneka paMThitA, kavi, yAcA, cAraNA vagere dedA zAha pAse AvatA ane dedA zAhe sahune sASatA. cAraNAe te dedA zAhanI biradAvalI banAvI hatI ane e biradAvalIo gujarAta, saurASTra, mAlava vagere pradezeAmAM lokapriya thaI paDI hatI. cAraNA mATe jyAM jyAM jatA tyAM tyAM dedA zAhanI dAnadhArAne svaga'nI gagA tarIke gaNAvatA ane deza zAhanA jIvatarane vaNI letA rAsAe paNa sAMbhaLAvatA. 318 pUrA divase sUryauMdaya kALe prathamaNie eka su Mdara ane svastha putrane janma ApyA. chaThThInA divase DhedA zAhe nagarImAM vasatI tamAma jJAtione bhejana Apyu. navakArazI jamADI ane jyAtiSAcAryanA sUcana mujaba pautranu nAma rAkhyu. jhAMjhaNa,' prasUta kALa pUrI thayA pachI dedA zAhe derAsaramAM lAkheNI AMgI racAvIne bhAre ThAThathI pUjA bhaNAvI. pUjAmAM AvanArA dareka mANasone thALI sahita mIThAinI prabhAvanA karI. 5dara divasa pachI meAsALathI mAma, mAmI, AmAM jhAMjhaNa kumArane ramADI gayA, sAnAnA kaMdAre, seAnAnI kaMThI, seAnAnAM kaDA, Ara joDI thAya eTaluM vividha kApaDa, cAMdIne dhUdharA, nagavALA vIMTI, cAMdInI vAvaNI, cAMdInu amalayu, cAdInAM pAMca ramakaDAM, ahenane e joDa kapaDAM ane sAta seranI seAnAnI mALA vagere ApyuM. dedA zAhe ghaNAM ja bhAvathI paMdara divasa rokAyA. ane ghaNA varasa pachI nAnuM bALaka kheALAmAM ramatuM thavAthI AkhA gharamAM AnaMda AnaMda thaI rahyo hatA. jhAMjhaNakumAra cha mahinAnA thayeA. dekhAvaDA ne taMdurasta hovAthI sahune ati vahAlA lAgatA hatA. Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pethaDanA prazna... 318 divase gaNatAM mahinA jAya ane mahinA gaNatAM varasa vIte. jhAMjhaNakumAra pAMca varasanA thayA. dedA zAhe pautrane vidyAgurUnI pAThazALAmAM mahAtsatra pU'ka bhaNavA besADayo. nizALa garaNAnAM A prasaMge dedA zAhe anna, vastra, vAsaNA vagerenuM garIeAmAM sArI rIte dAna karyu. neAkArI jamADI. dedA zAhane sAdhima kAne, garImene ane madhyama varganA mAna. vIone jamADIne tRpti karavAnA sAreya evA rasa hatA. nAnA meTA prasaMganu nimitta Ave eTale te sauthI prathama bhAjanane praznadha karavA taiyAra thaI jatA. te pramANikapaNe mAnatA hatA ke, koIpaNu prakAranI nAmanA kIti ke, svA` sAdhyA vagara dAna Apavu e ja uttama che ane anna bhAjananI vyavasthA karavI te sa mATe uttama che. jhAMjhaNanA abhyAsa zarU thaI gaye ane traNeka varSomAM te vidyAgurUe kahyuM paNa kharuM : ' dedA zAha, ApanA pautra dhAraNAzakti ane buddhimAM tejasvI che.' * dedA zAhe AchA hAsya sahita kahyu: paMDitajI, e badhA ApanI zaktinA prabhAva che. pethaDa paNa ApanA pitAzrI pAse ja taiyAra thayA hatA. ame teA bhaNataranA TUMkA atha' eTale ja karIe ke bhaNanAranA ghaDataramAM satya, dhama, pramANikatA ane dayAbhAvanA guNI sIMcavA joIe ane sAdAI, sadAcAra ane saMskAra vikasavA joIe * ApanI vAta sAcI che. bhaNataraneA hetu evA TakI rahe teA leAkajIvana samRddha ane sukhI rahe.' vidyAgurue kahyuM. jhAMjhaNa dasa vaSa nA thayeA tyAre deA zAhe samagra parivAra sAthe jIrAvalA, pArzvanAtha ane ANujInI yAtrAe nAnA evA saMgha Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 deDhA zAha sAthe vidAya thayA. dedA zAhanA Agrahane mAna ApIne vevAI vevANa paNa A yAtrAmAM sAthe rahyAM. yAtrA lagabhaga savA mahinAnI hatI. dasa gADAM ane vIsa rakSakA sAthe lagabhaga sauthI vadhAre yAtrALue ravAnA thayA. deddA zAha, pethaDa, prathamaNi ane vimalIe A yAtrA pagapALA karavAnuM nakkI karyuM hatuM. eka gRhasthe dedA zAhane vinatibharyAM svare kahyuM : zeThajI, Apane have avasthA thaI che . vaLI rastA paNa pahADI Avaze. Apa baMne gADAmAM esA te ghaNuM sAru' dedA zAhe hasIne kahyuM: * ze'jI, A kAyAne paMpALA rAkhIne te yAgya nathI. A kAyAne jeTalu kaSTa apAya teTalu' kAyA mATe kalyANakArI che, Ama te huM nIrogI chuM ane cAlavAne mane mahAvarA che te cAlIne yAtrAnA lAbha zA mATe na levA ? ' emanI sAthe khIjA zeThiyAo paNa joDAyA. zeThANI sAthe keTalAMka aurAMe paNa joDAyAM. nAnATA tIrthone sparzatA sparzItA DuMgarALa ane kaThina mA` vacce thaIne jIrAvalA paheAMyatA aDhAra divasa thayA. puNyavaMta AtmAne koi vipatti natI nathI. dedA zAhanA A nAnA sa`ghane paNa mArgomAM na koI hi Msaka prANIo bheTamAM ke na kAI luMTArAo maLyA. sahue raMgecaMge ane bhaktibhAva sabhara banelA hRdaye zrIjIrA valA pArzvanAtha bhagavaMtanA darzana karyAM. tyAra pachI nAhIne sahue pUjA karI. pahelI pUjAnI kheAlI dedA zAhane phaLI paNa teoe pahelI pUjA peAtAnI sAthe AvelAM eka madhyama vargIya DezIne karavA mekalyAM. badhA yAtrALuo dedA zAhanI A bhAvanA joine chakka thaI gayA. paisA pote kharace ane lAbha anyane Ape evA sajjane tA virala hAya che. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pithaine prazna.... jIrAvavALanI dharmazALAmAM traNa divasa rokAI, bhagavaMtane senAnAM alaMkAre caDAvI dedA zAha pitAnA nAnA sAthe sAthe cothe divase Abu girirAja para javA ravAnA thayA. rasto pahADI hatI ane A mArge vAgha, varU, cittA, siMha, ajagara vagere bhayaMkara prANuone pUrate bhaya hato. kAraNa Ape parvata jANe vividha vanaspatiothI chavAyele hato. dedA zAhe mArgamAM suvarNa banAvanArI divya vanaspatio sArA pramANamAM joI paraMtu have pachI eka rUpiyAbhAra paNa enuM na banAvavuM tevo teoe nirNaya karyo hato. mAlavapati mATe se maNa senuM paNa kacavAtA hRdaye banAvyuM hatuM. teone bIjo koI bhaya nahoto paraMtu dIkaro juvAna che, pautra hajI bALaka gaNAya. je te teonAM hRdaya suvarNa pratye kheMcAya ane vaibhava vilAsa bhogavavAnI ekAda cinagArI pragaTe che A mAnavabhava gumA besAya. teoe e paNa nakkI karyuM hatuM ke gharamAM senayAne pAra nathI. A nimitte prApta thayeluM dhana zubha kAmamAM ja vAparI nAkhavuM. rastAmAM traNa rAta gALavI paDI. caDhANu AkaruM hatuM ane mAga paNa pharIpharIne jatA hatA. sAthe rasoyA, badhI sAmagrI, kAma vAsaNa vagere hovAthI mArgamAM koIne bIjI kazI muzkelI na paDI. Abu girivaranI yAtrA paNa ghaNuM ja bhAvathI sahue karI. A kALa vakhate kalAkAragirIvALA maMdira nahatAM. ekmAtra bAvana jinAlaya zobhatuM ane temAM Adizvara bhagavaMtanI tejasvI pratimA birAjamAna hatI. ahIM paNa dedA zAha traNa divasa rokAyA. pUjA, aMgaracanA ane uttama prakAranA suvarNanAM bheTaNa dharIne dedA zAha kRtArtha thayA. ahIM pahelI pUjA pethaDa, tenAM patnI ane jhAMjhaNanA hAthe pahele divase thaI. bIjA baMne divanI prathama pUjA dedA zAhanI de. 21 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 dedA zAha hovA chatAM sAthenAM madhyamavargIya yAtrALuone lAbha ApavAmAM dedA zAha ati prasannatA anuvavA mAMDyA. cothe divase badhA yAtrALuo sAthe dedA zAha pAchA pharyA. mArgamAM be traNa tIrtha sthaLe AvatAM hatAM ane rasto jarA kaThaNa hato. chatAM te mArge ja prayANa karyuM. ane piNa be mahine dedA zAhane nAnakaDo saMgha vidyApura nagarImAM AvI gaye. nagarInI dareka jJAtinA AgevAnoe detA zAhanuM bhAvapUrvaka svAgata karyuM. rAjA to mRtyu pAmyo hato, tenI gAdIe teno putra AvyA hatA, te paNa pitAnI nagarInA eka dAnezvarInA sAmaiyAmAM hAjara rahyo hato. ane dharma kAryamAM deda zAhe tathA vimalazrIe citta parovyuM..... A yAtrA pachI bhavananI saghaLI javAbadArI vimalazrIe vahune sapI. vahIvaTanI saghaLI javAbadArI pitAe putrane seMpI. have te A satvazIla daMpatI dhamakaraNa ane dAnAdi kAryamAM ja tanmaya banavA mAMDayA. chaeka mahinA vItI gayA. pethaDanA manamAM eka saMzaya varSothI maMjhavato hato. eka divasa teNe pitAnA caraNa dabAvatI vakhate kahyuM : "bApujI, eka vAta pUchavAnuM mana thAya che." eka zuM cAra pUchane bhAI..." "bApujI, meM sAMbhaLyuM che Apa senuM banAvI zako cho. "tane koNe kahyuM pethaDa ?' "koIe kahyuM nathI paraMtu varasathI meM anumAna karyuM che.' tAruM apamAna sAcuM che." * te..." Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vithaDane prazna...! 3ra3 tane teno ItihAsa jaNAvuM. mArA lagna thayA te pahelAMthI mArI sthiti jarAya sArI nahotI. lagna pachI paNa mAMDamAMDa peTa poSI zakAtuM hatuM. mArAM mAsInA prayatna huM gharabArI thayo hato ane maratAM pahelAM mAsIbA mane vIsa sonaiyAnI mUDI ApI gayAM hatAM. meM eka nAnI hATaDI karI. mAMDamAMDa be muDI dhAna maLatuM ne huM emAM sukha nIhALato, paraMtu nagarInA vepArIomAM huM deNadAra thaI gayo. mAre mATe ujajyanImAM jaI bhAgya ajamAvavAne eka ja mArga rahyo eTale tArI mAne mUkI, gharamAM eka mahinA cAle teTaluM anAja bharI huM paga pALA ujajyanI javA vidAya thayA. e traNa kesa dUra eka bImAra sAdhu maLyA. mane thayuM ke mAre A sAdhunI kaMIka vyavasthA karavI joIe. eTale huM temanI pAse gayA. temane khabhe upADIne ekAda kesa vanamAM AvelI temanI kuTire laI gayo. ujajayanI javAnI mane utAvaLa ghaNI hatI paNa A mahAtmAne choDIne cAlyA javuM mane ucita na lAgyuM. bIje divase emane javara utarI gayo. teonuM nAma hatuM. siddha nAgArjuna, e kharekhara mahApuruSa hatA ane teoe mArI AkhI paristhiti jANI mane supAtra dhArIne teoe traNa cAra divasa tyAM roko ane sImamAMthI ghaNa a5 zrama vaDe enuM banAvavAnI vidyA ghaNuM ja bhAvathI ApI. teoe jAte ja vanaspatio oLakhAvI. mArA hAthe ja sonuM banAvyuM ane mane sonuM banAvavAnI rIta kaI ne na kahe. vAnI vAta kahI sAthesAtha jeTaluM sonuM banAve tene mATe bhAga zubhakAryamAM kharacavAnuM jaNAvyuM. meM temanI A vAta svIkArI. tyArathI Aja paryata meM koI ne A vAta kahI nathI. tArI mAtAne paNa nathI kahI. nAMduranA rAjAe mane kArAgAramAM pUryo hato chatAM meM A vAta nahotI karI. ane tane kahuM chuM te mAtra hakIkatarUpe kahuM chuM. sonuM banAvavAnI rIta aMge kazuM kahI zakato nathI. kahevAne paNa nathI." Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 dedA zAha bApu, te to eka vidhA naSTa thaI jaze." "hA beTA, sonuM e vaibhava vilAsanuM meTAmAM meTuM Aka varNa che. eka parivAra A rIte barabAda thaI jAya te karatAM khuda vidyA naSTa thAya te mane uttama lAge che. tuM mAro priyaputra che. saMskArI che. paraMtu karma saMyoge keIvAra ene UbhA thAya che ke AvI vidyA prANaghAtaka bane. tuM A aMge koI ciMtA karIza nahi. A gharamAM be dhana bhaMDAra che. ekamAM dhaMdhAthI prApta kareluM dhana che. tenI cAvI meM tane ApI dIdhI che. bIjA dhana bhaMDAramAM lagabhaga cAlIsa maNa sonuM che ane cAra lAkha jeTalA sevaiyA che. teno upayoga zubhakAryamAM thAya evI mArI satata jAgRti che. huM ne tArI mA pUrNa svastha chIe. paraMtu kALanuM teDuM kyAre Ave te kalpI zakAtuM nathI. eTale te A savAla karIne mArI ciMtA dUra karI che. kadAca ekAeka mRtyu AvI paDe to tuM mArA kaMdore bAMdhelI kuMcI saMbhALI leje ane emAM je kaMI dhana rahyuM hoya tene zubha kAryamAM upayoga karI nAkhaje." pethaDa pitAnA bhavya vadana sAme joI rahyo. ane be saptAha pachI vimalazrIe amanAM paccakhANa lIdhAM. kAraNa ke nagarImAM eka vAvRddha yati mahArAja pitAnA ziSyo sAthe AvyA hatA. ane sAdhvI vargamAM bhUtapUrva nAginI devI paNa AvyA hatAM. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa 34 muM : : paMkhI UDI gayuM amanuM tapa ! vimalazrIne avasthAnA kAraNe saheja nabaLAI dekhAtI hatI. deda zAhe paNa patnInAM zubhakAryamAM sAtha ApavA be upavAsa karyA hatA ane traNeka divasa baMne page cAlIne nagarInA mukhya zrIjina prAsAde jatA, upAzraye jatA ane dharma karaNa paNa AcaratA. aThThamanI ArAdhanA sukharUpa thaI gaI. vimalazrIe pitAnA pAraNuM nimitte khIra karAvI. kAraNa ke Aja yati ane sAdhvIjI mahArAjAo vahoravA AvavAne saMbhava hato. zeThazeThANI, prathamaNi, pethaDa ane jhAMjhaNa vahelA UThIne prati kramaNa karavA besI gayA tyAra pachI snAnAdithI nivRta thaI parivAra sahita dedA zAha suvarNamudrAnI eka kothaLI laIne zrIjina pUjana karavA mukhya derAsare gayA. bhAvabharI pUjA bhakti, ArAdhanA Adi karIne dedA zAhe maMdira bahAra nIkaLIne senayAnuM dAna karyuM. tyAra pachI sahu ghera AvyA. paccakakhANa pALavAno samaya thaI gaye hato. paraMtu vimalazrIe eka prahara pUruM thayA pachI piccakakhANa pALavAnuM nakkI WWW.jainelibrary.org Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 dedA zAha karyuM hovAthI dedA zAha, pethaDa, prathamaNi, jhAMjhaNa paccakakhANa pALIne dAtaNa karavA besI gayA. thoDI ja vAramAM munie vahoravA AvyA. vimalazrIe zraddhA ane bhaktibharyA hRdaye khIra, maga, Adi je sAmagrI hatI te vaherAvI. | munio dhama lAbha ApIne vidAya thayA. tyAM thoDI ja paLe pachI cAra sAdhavajI mahArAjAe AvI gayA. dharmalAbhanA dhvanithI vAtAvaraNa mukharati banI gayuM. ane gaIkAlanAM nAginI devI Aja kRza banI gayAM hatAM. kAraNa ke temaNe khAdya dravyomAM cAra ja vastuo mukta rAkhI hatI. varasI tapanI ArAdhanA chellA pAMca varSathI cAlatI hatI. kayAM rAga ane kayAM tyAga ? kyAM pagale pagale vaibhava ne kyAM aDavANA pagane vihAra ? kayAM suvarNa maDha ane tejasvI azvovALo ratha ne kyAM pitAnA parigraha khabhe uThAvIne cAlavAnuM? Ama chatAM sAdhvIjI mahArAjAne je sukha vaibhavamAM nahotuM dekhAtuM te sukha A mahA tyAgamAM dekhAtuM hatuM. thADI sAmagrI vaherI, dharmalAbha rUpI AzIrvAda varasAvI sAvIjIe vidAya thayAM. vimalI ane prathamaNi cheka poLa sudhI sAthe gayA. vaLatI savAre to badhAM sAdhavI jIo avantI tarapha vihAra karavAnA hatA. ane yati samudAya Aja madhyAhUna pachI mAMDavagaDha tarapha vihAra karavAno hato. deda zAhe ane anya jaina AgevAnoe ekAda mahino sthira thavAne ghaNe Agraha karelo. paraMtu teone hajI dUra javuM hatuM cheka pATaNa, eTale rokAI zakayA nahi. Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMkhI uDI gayuM 327 samaya thayo tyAre vimalathI pAraNuM karavA beThAM. gAyanA dUdhanI khIra uttama banI hatI. eka te traNa divasa ane cAra rAtri parvata anna jaLa tyAga hatuM. bIjuM vaizAkha mahine cAlato hatuM ane dhUma tApa paDato hato. bIju vimala zrI vRddha banI gayAM hatAM. A badhA saMyogo evA hatA ke pAraNAmAM kALajI rahevI ja joIe. dedo zAhe mAtra sUTha goLa ne ghInI mariyA gaLI, thoDI rAba ane maga lIdhA hatA. kAraNa ke teo pAraNAmAM kadI dUdha athavA dUdhanI banAvaTa nahotA letA. pethaDa, jhAMjhaNa ane prathamaNie chellA upavAsamAM sAtha Apyo hato. ane eka upavAsamAM juvAnone zuM thavAnuM hatuM ? paraMtu vimala zrI jyAre jyAre traNa ke tethI vadhu upavAsa karatAM tyAre pAraNAmAM moTe bhAge khIra ane maga letA. ane teone anukULa AvI jatuM, eTale Aja paNa teoe putra pautra ane putravadhUnA hAthathI thoDI khIra svIkArI. ceDA maga laI teoe pAraNuM patAvyuM. sAMje devadarzana karI sahu sAthe pratikramaNa karavA beThA. dedA zAha sAdhuone vaLAvavA gayA hatA ane vahelI savAre teo sAdhvIjI mahArAjAone vaLAvavA javAnA hatA. prathamaNi ane vimalathI paNa sAthe AvavAnAM hatAM. paraMtu madharAta pachI vimalazrIne piTamAM viTa AvavA mAMDI. paraMtu temaNe bahu dhyAna na ApyuM. vahelA UThI pratikramaNa patAvIne deda zAha patnI tathA putravadhu sAthe sAdhvIonAM upAzraye gayA. dedA zAha taraphathI be bAIo ane be vRddha cekiyAto rAkha. vAmAM AvyA hatA. sAthIjI mahArAjAo paNa taiyAra thaI gayAM hatAM. deda zAhe FO! ' Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra8 detA zAha badhAM sAdhvIjIone vidhivata vaMdana karyA. potAnA dharmabhaginI pAse jaIne kahyuM: "sAvI che, je rastAmAM kaMI paNa kAma hoya te jaNAvajo. meM mArgamAM zrAvakone saMdeza mokalAvI dIdho che eTale Apa keIne AhAre pANInI muzkelI nahi Ave." zeThajI, tyAganA paMthe muzkelIne vicAra na hoya. ApanI dharmabhAvanA sahu mATe AdarzarUpa bane eja amArI sadbhAvanA.' sAdhvIjI mahArAje kahyuM. ane sahue vihAra zarU karyo. nagarImAMthI lagabhaga ATha strI purUSa AvI gayA hatA. nagarI bahAra nIkaLyA pachI pUrva gaganamAM sUrye darzana dIdhAM. vimalazrIe vahune kahyuM : "vahu koI divasa nahi ne Aja mArA paga bahu tUTe che, rAte traNavAra vaDe gaI hatI. atyAre paNa javuM paDaze. te bAI jI, ApaNe pAchA pharIe. e badhA te doDha be gAu sudhI javAnA che." ema ja thayuM. sAsu vahu UbhA rahI gayAM. sAdhvIjI mahArAje sahune mAMgalika saMbhaLAvyuM. bIjA paNa vIseka strI purUSo pAcho vaLyo. deda zAha to deDha gAu cheTe AvelI vAva sudhI javAnA hatA. vimalazrIne peTamAM bhAre kaDhApe upADo hato, chatAM teo mAMDa mAMDa ghara bhegA thayAM. vahune thayuM: bA sAva sAjA naravAM hatAM ne Ama ekAeka zuM thaI gayuM haze? teNe tarata eka khATalo pAtharIne vimalazrIne sUvADyAM. dedA zAha vaLAmaNuM karIne pAchA vaLe te pahelAM cAra pAMca pAtaLA jhADA ne cAra pAMca vamana thaI gayAM. pethaDe kahyuM : "mA, huM rAjadane belAvavA jauM chuM.' Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMkhI uDI gayuM jaze.' 313 * nA beTA...evI koi jarUra nathI. mAruM pAApa thALe paDI C nA mA...mArA pitAzrI hajI sudhI AvyA nathI te pahelAM rAjavaidane khelAvavA oIe.' prathamaNie kahyuM : ' Apa DhIla na karo, AmAM pUchyAnuM na hAya.' pethA tarata ravAnA thayA. gharamAM ratha hatA, paNa sArathI nahAtA, kAraNa ke te khaper pachI ja Avato. bahArathI eka gheADA agI bhADe karIne te rAjavaidane tyAM paheAMcyA. peAtAnI mAtAne ekAeka thayelA rAganI vAta karI eTale rAjavaida thADI ja vAramAM vastra paherI taiyAra thayA ane eka auSadha peTikA laI ne pethaDa sAthe bahuAra nIkaLyA. pethA rAjavaidane laI ne dhera paheci te pahelAM ja dedA zAha AvI gayA hatA ane patnInI zayyA pAse eka kathaLeA nAkhIne mesI gayA hatA. patnIe kahyuM: Apa AvI gayA te sAruM thayuM. hu' koI divasa khImAra paDI nathI. eTale A bImArI mane a`takALanI lAge che. have Apa mArA aMtakALa na khamaDe ane mAru mAta sudhare eTaluM karajo.' ' * vimalazrI, tuM ATalI badhI nirAza na thaI jA. gaIkAle pAraNAmAM te khIra khAdhI hatI. mAre tane nA pADavI hatI. paNa tu mATe bhAge pAraNAmAM khIra le che eTale hu' kazuM' eNyeA naheAte. khIra tArI priya vastu che ane jJAnI puruSo kahe che ke atipriya hAya teja ghaNIvAra vipattimAM pariName che. e tane ajINu thaI gayuM che. dhai na gumAvatI zAsana deva sArA vAnA karaze,' * ApanI vAta sAcI che. atipriya vastu ja kAryavAra mAraka ane che. huM dhai nahi gumAvu paNa mane lAgyuM che ke A mArA pahelA ane chellA ma`davADa che.' patnIe kahyuM, tyAM tA pethA rAjavaidane laIne AvI paheMcyA. Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 dedA zAha dedA zAhe darAjane AvakAra Apyo. vaidarAje vimalazrInI nADI, peTa, jIbha, AMkha, naLa vagerenI tapAsa karIne kahyuM: "zeThajI, mArAM bAne ghora ajIrNane kAraNe vikRcikA nAmano vyAdhi thayo che. huM dasa guTikA ApuM chuM. dara babe ghaTikAe eka eka goLI DuMgaLInA rasamAM Apaje. traNathI cAra guTikA jatAM ja vaLatAM pANI dekhAvA mAMDaze.' vimalazrIne tarata vamanane eka vega Avyo. prathamaNie tatkALa pALuM dhayuM. pANI jevuM kaMIka vetabha vamana thayuM. vaidarAje vamana joyuM ne kahyuM : "emane pANI na Apaze. moTuM svaccha karavA kogaLA pUratuM A pI zakAze. have Apa tatkALa DuMgaLI magAve." vimalathIe kSINa svare kahyuM : "vaidarAja, mAre jAvajIvanI kaMdamULanI bAdhA che." oha, to te Aduno rasa ke lasaNuM kazuM nahIM laI zakAya. A rogamAM DuMgaLI amRta samAna che." "ApanI vAta satya che. dharma dRSTie je vastune tyAga karyo heya te vastu jIvavA mATe levI te eka aparAdha che. pANImAM levAya te ? dedA zAhe pUchayuM. emane ema gaLI javI. pANIno to niSedha che. paNa madhamAM laI zakAze.' nA... madhane upaga paNa mahA hiMsA che ane ApanA auSadhamAM te evo koI kaMdamULavALo ke abhaya padArtha nathI Avatone" dedA zAhe pUchayuM. vaidarAje tarata kahyuM : "nA. mAtra lIMbunA rasamAM ghUTela che." kahI vaidarAje piTikAmAMthI viSucikA vidhvaMsa rasanI dasa caThI jevaDI geLIyuM kADhIne ApI. tyAra pachI vaidarAja ne pithaDa bahAra javA UbhA thayA. vaidarAje vimalIne daurya, hiMmata ane preraNA ApI. Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMkhI uDI gayuM dedA zAhe kahyuM : mAtanA keAI bhaya nathI tema ke|I ciMtA nathI,' 331 kaudarAja, have teA avasthA thai che. vaidarAjane laIne pethaDa bahAra gayA. bagImAM besatA pethaDe prazna karyo : phema lAge che ? " . pethaDazeTha, sAcuM kahuM ? meM ApelI davA kAma nahi kare tA vadhumAM vadhu e rAta mAMDa nIkaLaze. nADI parathI mane lAgyu` che ke AjanI rAta vadhAre utpAtavALI nIvaDaze. pazu DUMgaLInA rasa sAthe A gALIe jaya to avazya bhaya mukta thaI zakAya. pethaDe bagIcAvALAne eka rUSiyA ApyA. rAjavaida te koi prakAranuM mahenatANuM letA ja nahetA, auDhAmAM evI dhana prApta karavAnI kAI para parA paNa naheAtI ane je vaida dhana le te hIna gaNAtA. bagI cAlatI thaI. A tarapha prathamaNie eka geALA sAsune gaLAvI hatI, paraMtu vIseka paLamAM vamanane eka vega AvatAM te gALI paNa nIkaLI gaI, vaidanI gaNatarI mujaba rAte te viSucikAnuM rUpa vadhI paDayu.. AkhI rAtamAM vIseka jhADA ne teTalI ja UlaTI thaI gayAM. zarIra sAva nakhAI gayuM.... pagamAM kaLataranA te koI pAra nahatA. kamanasIbe badhA sAdhu sAdhvIo vihAra karI gayAM hatAM. paNa dharmArAdhananuM kAyaM dedA zAhane karavu paDe tema hatuM. vahelI savAre pratikramaNathI nivRta thaI ne dedA zAhe patnI sAme besIne kahyuM: " vimalazrI, tArI zakA ane sAcI lAge che, tuM nira Mtara manamAM zrIsTinezvara bhagava'tanu' ane navakAra maMtranu smaraNu karatI raheje. huM tane keTalIka vAta kahuM chuM. te citta daI ne sAMbhaLaje.' patnIe mastaka halAvIne pati sAme joyuM. varasAne sathavAro ! emAMthI koI ne eka paLanA paNa maMdavADa Avele nahiM. aMte mAsA sAdA, sadAcAra ane dharmAMAdhanamAM sadAya nigna rahelA. Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 deTA zAha dedA sAhe kahyuM : "vimalazrI, A saMsAra te eka mAyAjALa che. mArI pratye, tArA putra pratye ke pautra ane putravadhU pratye koI prakAranuM mamatva rAkhIza nahi. mamatAnuM baMdhana aMtakALe anaMta saMsAranuM pagathiyuM. banI jAya che. tuM manamAM eka ja ciMtvana karaje ke he jinezvara bhagavaMta, ApanA caraNakamaLamAM huM namana karuM chuM. he traNekanA svAmI, Apa ja mAruM dhana che, gaurava che, yaza cho, kItI che, kalA che, kapanA che, kavitA che, preraNa cho, pratibhA che, prasannatA che, zraddhA che, sukha cho, zakti che, bhakti che, mukti cho. be mArA nAtha, Apa ja mAruM sarvasva che. he karUNAmaya, bhavobhava mane ApanuM zAsana prApta thaze. bhabhava ApanI bhakita prApta thaze ane bhavabaMdhananI beDIo na tUTe tyAM sudhI bhabhava ApanuM zaraNuM prApta thaje.' vamaLane eka vega Avyo dedA zAha pALuM dharyuM. tyArapachI eka pAtaLA jhADe che. prathamaNie svachatA karI, tyAra pachI dedA zAhe kahyuM : " vimalazrI, jaLa sivAya badhI vastune tyAga kare che ?" "hA...jaLane paNa..." deda zAhe tarata patnIne paccakakhANa karAvyAM. tyAra pachI traNa navakAra gaNIne cAra zaraNa levarAvyAM. ane pachI zAMta svastha svare kahyuM : vimalabI, najare dekhAtI dareka vastuo parivaMtanazIla che, nAza pAmanArI che, mahadazA UbhI karanArI che. samaju mANase dareka samaye jAgRta rahIne A saya bhulatA nathI. je vastu nAzavaMta che, te vastuno na heya moha ke na hoya ciMtana ke na hoya paLojaNa! dhana, saMpatti e badhu dhUmADAnA bAcakA jevuM che. sagAvahAlAonAM saMbaMdhe svapnAM samA ja hoya che. rUpa yauvana, Arogya jALavavA chatAM vaMTeLa mAphaka vilaya pAmanArAM che. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pakhI uDI gayu. 333 IndrAdi devA. je maraNane AdhIna thayA che, te maraNanA bhayathI jIvane keAnuM zaraNu ceAgya che te vicAravu' joI e kAraNa ke mAtA, pitA, bhAI, pati, patnI, putro, kanyA Adi AMkha sAme hovA chatAM AyuSya krama pUruM thatAM jIvane badhu choDIne cAlyA javu paDe che. mUDha buddhivALA mANasA potAnA karmothI maraNuM pAmanArA svajananAM zAka karatA hAya che.paNa svakrama vaDe mRtyu pAmanArA jIvA peAtAnA AtmAne zAka karatA nathI. bhayaMkara dAvAnaLa vacce gherAyelA mRganA bALakane kaI zaraNu nathI teja rIte aneka prakAranAM du:kha dAvAnaLathI gherAyelA A sa'sAramAM prANInu keAI zaraNu nathI. " * sauMsAra eka ragabhUmi samAna che. tyAM prANI kAMi vAra vidvAna brAhmaNa bane che te keAIvAra cAMDAla thAya che. kAi vAra zeTha thAya che te phAIvAra dAridrathI pIDAne dAsa thAya che, keI vAra mAlika bane che tA kAI vAra kALI majurI karatA sannura thAya che ema rvAidha prakAre jIva nana karatA heAya che. saMsArI jIva karmAMnA pariNAme vividha yeAniemAM bhaTakatA rahe che ane vividha svarUpa dhAraNa karatA hAya che. * A vizvamAM jIva ekalA ja utpanna thAya che te ekale ja macchu pAme che. ane bhavAMtaramAM karelAM zubhAzubhra meM paNa ekale ja bhegave che. zubhAzubha karmInA aMta AvyA vagara janma maraNa para vijaya prApta karI zakAtA nathI. je kamaneA Azraya thAya che. tenA saMvara karavA ane karmonI nirA karavI eja mukitane! sAce. upAya zrIjinezvara bhagavate darzAvye che. . * vimalazrI, jIvanamAM tArA hAthe je kaI zubha kAryo thayA hoya tenuM smaraNa karaje. je kaMI azubhra kAye thayAM hoya tenuM manathI. prAyazcita karaje, ane kama'nA saMyogathI mukta thavAnA puruSAtha' karavA teja muktinA sAcA upAya che. koI tAruM che. nahi tuM nahi, ane thavAtuM nathI tema kAInI tuM nathI e bhAvanA barAbara yAda rAkhIne Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 dedA zAha cittane zrIjinezvara bhagavaMtanA pavitra smaraNamAM magna banAvaje. jANatAM ajANatAM keIne ApaNuM hAthe duHkha thayuM hoya to tenI kSamA mAgI leje. kSamA ApI deje. hRdayane zuddha ane cittane nirmaLa rAkhaje." vimalazrI zAMta bhAve sAMbhaLI rahI hatI. pithaDa, jhAMjhaNa ane prathamaNi sajaLa nayane tyAM ja UbhAM hatAM. vamanane eka pracaMDa vega Avyo hato. dedA zAhe bulaMda svare navakAramaMtrane pATha zarU karyo. teo samajI gayA hatA ke, dIvaDo bujhAvAnI aNI para che. vimalathI vega zamI gayA tyAre dedA zAhe kahyuM : "vimalazrI tArI ke IpaNa zubha kArya karavAnI bhAvanA hoya te sabhAna dazAmAM kaheje..." kSaNa svare vimalazrIe kahyuM: "mArI pAchaLa kaI raDazo karaze nahi. huM sukha ane zAMtibharyA zvAsa laI rahI chuM. tame to pAmI gayA che bane teTaluM zubhakAmamAM vAparaje." navakAramaMtranuM smaraNa cAluM ja hatuM ane vimalathI paNa manamAM navakAranuM smaraNa karI rahI hatI. vAtAvaraNa bhAre gaMbhIra hatuM. ane lagabhaga be ghaTikA pachI deharUpI piMjaramAM purAyeluM paMkhI uDI gayuM. dedA zAha ghaNA sthira ane svastha hovA chatAM temanAM nya sajaLa thaI gayAM prathamaNi dhrusake dhrusake raDI paDI. kAraNa ke teNe vimalazrI, dvArA sagI janetA karatAM ye vizeSa vAtsalya prApta karyuM hatuM. thiDa navajavAna hatA. te paNa dhrusake dhrusake raDI paDe. ane dAdImAnA vAtsalyathI sadAya hasate ramato jhAMjhaNa paNa raDI paDo. Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa : zekanI vAdaLI...! atima kriyA patI gaI. kAyA baLIne rAkha thaI gaI saMsAramAM kenI kAyA amara rahI che? prathamaNi ane pethaDanAM AMsu sukAtAM ja nahatAM. dedA zAha samajatA hatA ke vaheluM ke meDuM janmanArane javAnuM to che ja. paNa teo moTe bhAge mauna rahetAM. temaNe putrane kahyuM : "bhAI, tArI mAtA to pAmIne maLyAM che. jIvanabhara te DAhyAM ne gauravabharyA rahyAM hatAM. maratI vakhate paNa evA ja rahyAM. AvA svajananI vidAya bhale vasamI hoya chatAM enI pAchaLa AMsuM nahi sAravAM joIe. enI bhAvanA zubha kAryamAM dhana kharacavAnI hatI. tArI peDhInA dhana bhaMDAramAMthI pacIsa hajAra sonaiyA kADhI rAkhaje ane sAtakSetranA kAryamAM tene upayoga karI raheje. meM zubha kArya mATe ekatra kareluM senuM to mArA dekhatAM ja vAparavA mAguM chuM." teramA divase bahAragAmanAM sagA saMbaMdhI AvI paDayA. teramA divase nAkarAzI karI hatI ane caudamAM divase samagra gAmanuM jamaNa karyuM hatuM. paMdaramA divase deda zAha pitAnA pAse paDelA zubha kArya mATenA senAnI dAna vyavasthA zarU karI. Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 dedA zAha vihAramAM munivare ane sAdhvIjIone je gAmaDAmAM muzkelI paDatI hatI te gAmaDAMmAM be oraDA ne eka osarIvALAM upAzraya karAvavA mATe te te gAmanA pratiSThita mANasane naiyA ApavA zarU karyA. ane je sthaLoe jayAM jayAM sArvajanika dharmazALAone abhAva hato tyAM tyAM tene bAMdhakAma mATe vyavasthA karI. bAreka divasa A kAmamAM nIkaLI gayA. paraMtu haju suvarNa paDayuM hatuM. dedA zAhe manathI vicAra karyo ke eka vAra yAtrAe javuM, avasthA thaI che. kALanI nobata kyAre gagaDe ne kaI paLe mRtyune bheTavuM paDe tenI koI gaNatarI karI zakAtI nathI. temaNe pe tAno vicAra putrane kahyo. pathaDe kahyuM: "pitAjI, yAtrAne virodha huM nathI karatA. paraMtu Apa ekalA jAo te barAbara nathI. huM, jhAMjhaNa ne jhAMjhaNanI mAtA sAthe AvIe." mane koI vAMdho nathI paNa jhAMjhaNane have abhyAkALanuM eka ja varSa rahyuM che. dedA zAhe kahyuM. te huM jANuM chuM. pitAjI, paNa cha mahinA vadhAre.... jhAMjhaNa pAThazALAmAM bhAre meghAvI ane tejasvI vidyAthI che, vaLI tenI dhAraNa zakti paNa gajabanI che have te rAja nIti ane dharma paricaya bAkI rahyo che. e te cha mAsamAM thaI jaze. yAtrAe kaMI tarapha javuM che !" prathama sthaMbhana tIrtha jaIe. tyAMthI pATaNa jaIe. pATamAM yati dAdA birAje che. tyAMthI bhAgamAM tIrtho karatA karatA siddhAcaLajI, girinArajI ane chelle prabhAsatI jaIe." paraMtu mAthe cAturmAsa Ave che. rastAmAM bhAre vipatti. paze. ane kArtikI pUnama pahelAM siddhagiri para jaI zakAze nahi." mane ene khyAla che. ApaNe pATaNamAM varSARtu vitAvavI paDaze. yatidAdAne lAbha maLaze ne pATaNanA base ATha derAsaranAM darzana paNa thaze." Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAkanI vAdaLI...! 337 ' ' te| bhApujI, cAturmAMsa pachI rAkhIe tA?' " paNa jIvatarane rAseA ze ? ethI ja huM munIma ane pAMcagrIsa yAtrikAne laIne jau tA vadhAre ThIka gaNAze.' C nA nA...Apane ekalA nathI javA devA. dasakhAra divasa taiyArImAM jaze te vIsa kvise sIdhA pATaNa paheAMcI zakazuM. aSADha sudi khIja trIje pATaNa pahoMcI javAze. tyAMthI Ase| mahinAmAM siddhagiri prayANa karazu. rastAmAM sthaMbhana tIya' thaIne jazu eTale ghaNuM saraLa thaI paDaze.' pethaDe kyu.. ' bhale. huM tArI vAtane! vicAra karIne AvatI kAle jaNAvIza.' paNa dedA zAha zrIjinapUjana karIne sUryodaya pachI cAreka ghaTikAe ghera AvyA tyAre jhAMjhaNane tenA mA-bApa zrIjina pUjana mATe derAsara gayA hatA ane eka sATheka varSanA jaTAjuTa dhArI sAdhu mAtra eka jhoLI sAthe phaLiyAmAM AvelA lImaDA pharatA banAvelA eTe beThA hatA. sAdhu tejasvI hatA, sATha varSanA AbhAsa nahAtA thate. jarA kula hatA paNa pUrA svastha hatA. dedA zAha DelImAM dAkhala thayA te temanI najara lImaDhAvALA ATe beThelA sAdhu para paDI. teo gharamAM na jatAM sIdhA temanI pAse gayA ane e hAtha jeDIne khelyA; vaMdana karu... huM mahAtmana Apa kyAMthI padhAreA che! te zI AjJA che ? * ' aa zAha Apa ja che|ne ?' 8 hA mahAtmana, je kaMI AnA hoya te karamAve.' * zeThajI, huM cheka triviSTapathI AvuM chuM. mahAtmA siddha nAgArjuna chellA dasa varSathI AcAya' dradevasUri pAse pratrajyA dhAraNa karIne tyAM ja rahe che.' * Apa cheka tyAMthI padhArA che ? tA gharamAM Ave.. snAnAdithI.... de. 22 Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhA zAha ' - dedA zAha, mAre vacce ja sAdhue hasatAM hasatAM kahyuM ; atyAre ja tyAM pAchuM javuM che. AvatI kAlathI mahAtmA anazananuM vrata dhAraNa karavAnAM che.' * AvatI kAle ?" 338 hA bhadra' " eka divasamAM paheAMcazeA kevI rIte? * paNa Apa eTale dUra sAdhue hasIne kahyuM : gurUdevanI kRpAthI kaI azakaya nathI. huM garda rAtrie trIjA prahare tyAMthI nIkaLyeA hateA ane sUryAMya vakhate te ahIM nagarInAM pAdaramAM pahoMcI gayA hatA. have mahAtmAnA saMdeza sAMbhaLI le. teo khUba ja AnaMdamAM che. tamane dharmAMlAbha jaNAvyA che. ApanA patnI vimalazrInA dehAvasAna thayAnA samAcAra tene maLyA hatA. teoe jaNAvyu che ke jyAM sneha che tyAM che, saMkaTa che ane baMdhana paNa che...eTale emanA bharaNuthI jarAya du:khI thazeA nahi, kAraNa ke AjathI seALame divase eTale je sudi agiyArasanA sUryaCdaya samaye Apane paNa ahIMthI vidAya levAnI che. pa...dara sALa divasamAM dharmanA tattvane haiyAmAM dhAraNa karI lejo ane zrI. jinezvara bhagavaMtanI bhaktimAM magna rahejo. je AtmA arahita bhagavaMtanAM zuddha svarUpamAM magna banIne nima La thavAnA puruSArtha kare che, te AtmA avazya janma maraNanAM viSayacakramAMthI mukta banI anaMta ane zAzvata sukhane vAmI ane che. mahAtmAe A sadeze! ApavA mATe ja mane ahI mekalyA che. sAthesAtha DhahevarAvyuM che ke mRtyunA samaya manamAM sAcavajo ane ullAsamAM rahejo. mRtyu teA kevaLa dehanuM hoya che AtmA tA amara, ajaya ane teja bharapUra heAya che. tenu maraNu nathI ke tenuM chedana nathI. mAtra manA phaLarUpe janma maraNunI ghaTamALamAM sapaDAvu paDe che. phrarIvAre e dhaTamALa vadhu lAMbI ane e dRSTie Apane jAgRta : Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zekanI vAdaLI 339 rahevA teozrIe mane ahI mokalyA che. priya sAthIo, sagAthI, vastuo vagerenA viSega tA pratyeka dehadhArI mastake paDaye! ja hoya che. A viyeAga sacetra paNa kama rAjAnI ja eka ramata che. Apa ApanA AtmAmAM tanmaya banI, zrI arahiMta paramAtmAnA rUpamAM lIna banI ApanI aMtima paLeAne sukhadAyI banAvazeA. dedA zeTha, gurUdeva ghaNIvAra Apane yAda karatA hatA. Ape temenI je niHsvAtha bhAve sevA karelI te aMge teA gurUdeva anyane dRSTAMta ApatA hatA.' deA zAhe A mahAtmAnA caraNamAM potAnuM mastaka namAvyuM, ane kahyuM : ' kRpALu, gurUdevane mArA praNAma kahejo ane jaNAvajo ke teonI sUcanA mArA mATe amRtarUpa banI jaze.' mahAtmAe dedA zAhanA mastaka para hAtha mUkaye ane tarata UbhA thayA. anya kAI vAtacIta karyA vagara tee cAlatA thayA. dedAzAha te! mahAtmAnA smaraNamAM magna banI gayA hatA. temanA manamAM thayuM, zuM teo pAse na paheAMcI zakAya ? jarUra A mahA-tmA kRpA kare teA gheADI ja vAramAM huM tyAM temanI pAse paheAMcI za' A vicAra AvatAM ja deA zAhe DelI tarapha najara karI mahAtmA DelI bahAra nIkaLI gayA hatA. dedA zAha tarata pAchaLa. dADhayA. paNa zerI sutI hatI. sAmethI putra, putravadhU ane pethaDa hAthamAM pUjAnI thALIe sAthe AvatA hatA. dedA zAha tyAM ja UbhA rahyA. najIka AvatAM pethaDe prazna karyAM : ' kema bApujI, keAnI rAhu jue che? ' C tamane koI bhagavA kapaDAMvALA ane jaTAvALA sAdhu sAmA maLyA ? hAthamAM eka kama`DaLa ne khabhe jhALI sivAya kai naheAtuM. Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dedA zAha nA bApujI, amane te kaI maLyuM nathI. zuM kAma hatuM ?' paDe kahyuM. khAsa te kaMI nahi." kahI dedA zAha DelImAM dAkhala thayA. hajI teoe pUjAnAM vastro paNa badalAvyAM nahotAM. teo tarata pitAnA oraDAmAM gayA. temanA manamAM thayuM, have koI paNa kALe te mahAtmA maLI zake nahi. huM paNa kevo kamanasIba ke teonI sAthe triviSTapa javAno vicAra mane jarA moDe Avyo ! vastra parivartana karIne teo hiMcoLA paranI potAnI beThake AvyA. pethaDa zAhe vastra parivartana karIne pitAjI pAse AvatAM kahyuM: "bApu, dUdha ahIM lAvuM ke...' nahi beTA, AjathI mAre AyaMbila zarU karavAM che.' paNa Aja..." AyaMbila mATe tithi atithi kazuM vicAravAnuM na hoya. ane mAre sALa AyaMbila karavAM che yAtrA mATe tArI vAta mane ThIka lAgI che. varSARtu pUrI thaye javuM te barAbara che." dedA zAhe kahyuM. pethaDane A jANIne AnaMda thaze. jhAMjhaNuM dUdha pIne Avyo ane dAdA tathA pitAjIne namana karIne pAThazALAe javA vidAya thayo. deda zAhe vaLate ja divasethI zubha kAryamAM vAparavAnI saMpattine ukela karavA mAMDyo. ujajayanImAM kSiprA taTe baMdhAvelA nAgArjuna vihAranI bhojanazALAmAM kAyamI nibhAva mATe dasa hajAra sonIyA mahAjananA zeThane mokalI ApyA. eja rIte nAMdurI, devagiri, vidyApura nagarI, mAMDava, sthaMbhana tIrtha Adi sthaLoe payuMSaNanA pAraNuM nimitte prati varSa vyAjamAMthI vyavasthA karI zakAya te rIte sonaiyAo mokalI ApavA mAMDayAM. For Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAkanI vAdaLI 344 paNa ApI ApIne keTaluM apAya ? dhana kaI dhULamAM ke apAtranA hAthamAM pheMkI zakAtuM nathI, ane paMdaramA divase potAnA bhaDAramAM mAtra trIsa maN sAnuM rahyuM hatuM. temaNe prathamaNine kheAlAvIne kahyuM : 'dIkarI, A dhana bhaMDAranI cAvI tuM rAkhaje ane jyAM sudhI seAnuM hoya tyAM sudhI tArI sAsu mAphka rAja savAre tane ceAgya lAge te rIte dAna para parA jALavI rAkhaje. emAM trIsa maNa sAnu` che. bAkI je sAnaiyA hatA te ane keTaluka sAnu zubha mAge' vaparAI gayuM che.' te| bApujI, A cAvI Apa ja sAcavajo.' ' nahi beTA, have huM vRddha thayA chuM. dharmomAM sthira thavuM eja mArA mATe te eka mAga rahyo che. jo AvI badhI ciMtA rAkhIne esI rahuM te pachI chUTakArAnA zvAsa kathAre pAmuM ? ' . pratharmAe sasarAne mastaka namAvIne cAvI sabhALI lIdhI. AvatI kAle je sudi agiyArasanA maMgaLa divasa mesavAne hatA. eka e varasAda sArA thaI gayelA eTale samagra janatA prasanna citta hatI ane kheDUtonA meTA bhAga AvatI kAle vAvaNI kara vAnA hatA.. sAya. pratikramaNu karI devadarzana mATe pAMceya jina prAsAdemAM jaI dedA zAha ghera AvyA. Aja temane paMdaramuM, Aya bila hatuM ghera AvIne te peAtAnA oraDAmAM AAkAravALI laI ne mesI gayA. koI prakArane rAga nahotA. kAyAmAM ke I prakAranuM asuja nahatuM, avasthAnA sAmAnya lakSaNA sivAya bIjuM kaMI jaNAtu nahatu. AMkhA svaccha ane tejavALI hatI, nAka kAnanI inDiye! barAbara kAma ApatI hatI. hA...eka mAtra vAra vAra e DhIMcaNu duHkhatA hatA ane A Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 dedA zAha ummare vA thAya teo samajatA hatA. e mATe teo auSadha vAparatA nahi, keI tela belanuM mAlisa karatA nahi ke koI ne koI prakAranI phariyAda karatA nahi. teo eka garama saMthArIyuM bichAvIne tenA para besI gayA. hAthamAM nakAravALI dhAraNa karI. prathama teoe zrI jinezvara bhagavaMtanA svarUpanuM dhyAna dharyuM, tyAra pachI pote je je nAnA moTA tIrthasthAnee gayA hatA tenuM smaraNa karyuM. tyAra pachA nava smaraNa gaNavA mAMDyA ane chelle navakAramaMtranI ArAdhana sAthe zrI arahiMta paramAtmAnA svarUpanuM dhyAna zarU karyuM. pethaDa be traNavAra AvI gayo, jhAMjhaNa paNuM bevAra AvI gaye ane prathamaNi paNa bevAra AvI gaI. paraMtu teone ema ja thayuM ke bApujI nakAravALI gaNe che. emanA dhyAnamAM khalela na pahoMcADavI joIe. rAtrino bIjo prahara pUro thAya te pahelAM ja AkhuM bhavana nidrAdhIna thaI gayuM. ekamAtra dedA zAha jAgRta dazAmAM hatAM. - prAtaHkALa thato tyAre teoe mAnasa ciMtvana karIne zrI jine. zvara bhagavaMtanI bhAvapUjA karI. ghara jAgRta thayuM. prathamaNi sauthI prathama bApujInA oraDe gaI jhAMkhA dIvAnA prakAzamAM joyuM, bApujI vahelA UThIne nitya karma karI rahyA che. eTale te pAchI vaLI. eja rIte pethaDa ne jhAMjhaNa paNa AvyA ane gayA sahu..snAnAdi kArya patAvIne bApujIne mALA pheravatA jeI jinamaMdire darzanArthe vidAya thayA. deda zAha te mAnasika bhAvanA vaDe pitAnA hAthe keIpaNa jIvanuM ahita thayuM hoya tenI kSamA yAcI rahyA hatA. saMsAranI Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 343 zAkanI vAdaLI...! dareka AzAo, IcchAo khAdha draze, peya dravyo, parivAra, saMpatti, kIti vagere darekane mAnasika rIte tyAga karyo. ane sUryodaya thaye. mahApuruSanuM vacana phaLyuM. siddha purUSe bhAkheluM bhaviSya sAcuM paDayuM. haiyAmAM eka AMcake AvyA ane dedA zAha tyAM ne tyAM DhaLI paDayA. putra, pautra, putravadhU kaI hatA nahi. bApujI mALA pherave che eTale koI nokara cAkara paNa tyAM gayA nahi. ane dehI dehane tyAga karIne zubhagatie vidAya thaye. jyAre pethaDa, jhAMjhaNa vagere bhavanamAM AvyA ane bApu haju mALA pherave che tevuM jANyuM eTale pethaDa bApujIne pUjAne samaya thaI gayAnuM kahevA gayo. zokanI gherI vAdaLI mAtra A ghara para nahi AkhI nagarI para chavAI gaI. dedA zAhanI kAyAnI smazAna yAtrA nikaLI. nagarInA hajAro naranAra kakaLatA haiye dedA zAhane vidAya ApavA smazAna yAtrAmAM joDAyA. Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasaMhAra deda zAhanI bhAvanA pramANe prathamaNie suvaNuMdana cAlu rAkhyuM. ane pethaDanA haiyAmAM senuM banAvavAnI eka ghelachA jAgI. teramA divase pethaDe navakArazI jamADI. sagAsaMbaMdhIone vidAya karyA pachI pethaDe zAhe ghInA vyApAra para dhyAna ApyuM. paNa tenuM mana senuM banAvavAmAM tanmaya banI gayuM hatuM. pitAjIe kyAMka lakhI rAkhyuM haze ema dhArI teNe copaDA tapAsyA, noMdho tapAsI paNa kazuM maLyuM nahi. paNa te thAko nahi. teNe dhAtuvAdanA graMthe vAMcavA mAMDyA. kimiyAgaramAM avAranavAra rasa levo zarU karyo. (samApta) Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevaLa so2 mAM ja nahi baTuke sArAyuM gujarAtamAM zrI mA hanalAla yunIlAla dhAmInI navalakathAo hoMze hoMze vaMcAya che. A ja sudhImAM teozrInI e kaso paMcotera navalakthAo pragaTayaIcukI che. sAta varSa payaMta prasiddha dainika akhabAra 'jayahiMda'mAM agralekhA lakhyA che. janasattA, gujarAta samAcAra, phula chAba, jayahiMdamAM jemanI navala kayAe dhArAvAhika rUpe pragaTa thai cUkI che. suSA nane ka9yANu jevA sarakArI sAmAyikAmAM vArtA ane agratIkhA lakhI cUkyA che. A rogyanA le khA niyamita rUpe jaya hiMda kula chAbamAM lakhIne jeoe AyurvedanI pratiSThA dIpAvI che. sadAcAra, Aya' sarakRti, dharma ane sAdA 'IbharyuM jemanuM jIvana tu te zrI dhAmIbhAInA janma temanAM vatana pATaNa (u. gu.) mAM saMvata 19 6 1nA jeTha suda agiyArasanA roja thayela ane saMvata 2 0 37 phAgaNa 16 terasane gurUvAre (tA. 2-4-1981) ' khApaNI vaccethI cira vidAya lIdhI. tyAre temanI vaya chotera varSanI RRtI. - navayuga ovuje lelibrary.org - kera : sa daya pri-TarI, 21, jAganAtha pleTa, rAjakoTa, Jain Education intern al Jan FOLPtivate ametsoma User