Book Title: Aagam 13 RAJPRASHNIYA Moolam evam Vrutti
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004113/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [13] zrI rAjapraznIya (upAMga)sUtram namo namo nimmaladaMsaNassa pUjya zrIAnaMda-kSamA-lalita- suzIla-sudharmasAgara gurubhyo namaH "rAjapraznIya" mUlaM evaM vRtti: [mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH] [Adya saMpAdakaH - pUjya AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma. sA. ] (kiJcit vaiziSThyaM samarpitena saha ) puna: saMkalanakartA- muni dIparatnasAgara (M.Com., M.Ed., Ph.D.) 30/10/2014, guruvAra, 2070 kArtika zukla 7 jain_e_library's Net Publications muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH ~0~ Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: 000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 KREEMAHASARAMMARKoinsmissBEHREADRATERESTIVATWAREEMAHETAN AcAryavaryazrImanmalayagiripraNItavRttiyuktam prata sUtrAka zrImat rAjapraznIyasUtram / dIpa anukrama prakAzakaH-zrImatyA AgamodayasamityAkhyasaMsthAyA ekaH kAryavAhakA mhezANAvAstavyaH zreSThI sUracandrAtmaja veNocandraH pattanavAstaspaH zrI kSemacandAtmajottamacandayuksuratavAstavya zreSThipratApacandrAtmaja maganalAlAbhiSakRtadravyasAhAyyena. asya punarmudraNANAH sarve'dhikArA patasaMsthAkAryavAhakANAyamAtA: sthApitAH / pratayaH 75.0. bIra saMvat 2451. paNyama 8-10 vikrama saMvat 1981. kAsTa 1925. T M andanna -000000000000000000000000000000000000000 0 000000ananda LER Jantaratminematiind rAjapraznIya (upAMga)sUtrasya mUla "TAiTala peja" ~1~ Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlAGkA: 43+30 rAjapraznIya (upAMga) sUtrasya viSayAnukrama dIpa-anukramA: 77 mUlAMka: pRSThAMka: mulAMka: | viSaya: pRSThAMka: mulAMka: viSaya: pRSThAMka: 01-47 / 004 48-85 004 030 sUryAbhadeva-prakaraNaM |-AmalakalpA nagarI | -sUryAbhadevasya vimAna, sabhA, | parSadA, bhagavada vaMdana, |-divyavimAna vikarvaNA, nRtya |-sidhdhAyatana: evaM.. | ...jinapratimA-adhikAra: pradezirAjana-prakaraNaM / 231 | -sUryakAntAdevI, zrAvastInagarI | -kezikamArasya dharmadezanA, | -pradezIrAjJaH...... .....kezikamAra sArdhaM dharma-vArtA | -pradezirAjJasya samAdhimaraNaM | -sUryAbhavimAne utpatti: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: ~ 2~ Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ['rAjapraznIya' - mUlaM evaM vRttiH] isa prakAzana kI vikAsa-gAthA yaha prata sabase pahale "rAjapraznIya sUtram" ke nAmase sana 1925 (vikrama saMvata 1981) meM Agamodaya samiti dvArA prakAzita huI, isa ke saMpAdakamahodaya the pUjyapAda AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI (sAgarAnaMdasUrijI mahArAja sAheba | isI prata ko phira se dusare pUjyazrIone apane-apane nAmase bhI chapavAI, jisame unhoMne khudane to kucha nahIM kiyA, magara isI prata ko oNphaseTa karavA ke, apanA evaM apanI prakAzana saMsthA kA nAma chApa diyA. jisame kisIne pUjyapAd sAgarAnaMdasUrijI ke nAma ko Age rakhA, aura apanI vaphAdArI dikhAI, to kisIne svayaM ko hI isa pure kArya kA kartA batA diyA aura zrImadsAgarAnaMdasUrijI tathA prakAzaka kA nAma hI miTA diyA | * hamArA ye prayAsa kyoM? * Agama kI sevA karane ke hameM to bahota avasara mile, 45-Agama saTIka bhI hamane 30 bhAgome 12500 se jyAdA pRSThomeM prakAzita karavAe hai, kintu logo kI pUjya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI ke prati zraddhA tathA prata svarupa prAcIna prathA kA Adara dekhakara hamane isI prata ko skena karavAI, usake bAda eka speziyala phorameTa banavAyA, jisame bIcame pUjyazrI saMpAdita prata jyoM kI tyoM rakha dI, Upara zIrSasthAname Agama kA nAma, phira viSaya aura mUlasUtra ke kramAMka likha die, tA~ki par3hanevAle ko pratyeka peja para kaunasA viSaya evaM mUlasUtra cala rahe hai usakA saralatA se jJAna ho zake, bAyIM tarapha Agama kA krama aura isI prata kA sUtrakrama diyA hai, usake sAtha vahA~ 'dIpa anukrama' bhI diyA hai, jisase hamAre prAkRta, saMskRta, hiMdI gujarAtI, iMgliza Adi sabhI Agama prakAzanoMmeM praveza kara zake / hamAre anukrama to pratyeka prakAzanomeM eka sAmAna aura kramazaH Age baDhate hue hI hai, isIlie sirpha krama naMbara die hai, magara prata meM gAthA aura sUtroM ke naMbara alaga-alaga hone se hamane jahAM sUtra hai vahA~ kauMsa [-] die hai aura jahAM gAthA hai vahA~ || II aisI do lAina khIMcI hai yA phira gAthA zabda likha diyA hai / hamane eka anukramaNikA bhI banAyI hai, jisame pratyeka viSaya Adi likha diye hai aura sAthameM isa sampAdana ke pRSThAMka bhI de die hai, jisase abhyAsaka vyakti apane cahite viSaya taka AsAnI se pahu~ca zakatA hai| aneka pRSTha ke nIce viziSTha phUTanoTa bhI likhI hai, jisameM usa pRSTha para cala rahe qhAsa viSayavastu kI, mUla pratameM rahI huI koI-koI mudraNa-bhUla kI yA kramAMkana sambandhI jAnakArI prApta hotI hai / abhI to ye jain_e_library.org kA 'iMTaraneTa pablikezana' hai, kyoMki vizvabharameM aneka logo taka pahu~cane kA yahIM sarala, sastA aura Adhunika rAstA hai, Age jAkara Isi ko mudraNa karavAne kI hamArI manISA hai| .......muni dIparatnasAgara. ~3~ Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalita........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAka // aham // zrImanmalayagiryAcAryavihitavivRttiyutaM zrImadrAjapraznIyamupAGgam // ||AUM nmH|| praNamata bIrajinezvaracaraNayugaM paramapATalacchAyam / adharIkRtanatavAsavamukuTasthitaratnarucicakram // 1 // rAjapraznIyamahaM vivRNomi yathA''gamaM guruniyogAt / tatra ca zaktimazaktiM guravo jAnanti kA cintA ? // 2 // atha kasmAdidamupAGga rAjapraznIyAbhidhAnamiti ?, ucyate, iha pradezinAmA rAjA bhagavataH kezikumArazramaNasya samIpe yAn jIyaviSayAna praznAnakAt,i yAni ca tasmai kezikumArazramaNo gaNabhava vyAkaraNAni cyAkRtavAna , yaba vyAkaraNasamyakapariNatibhAvato ISbodhimAsAtha maraNAnte zubhAnuzayayogataH prathame saudharmanAni nAkaloke vimAnamAdhipatyenAdhitiSThat , yathA ca vimAnAdhipatya-II prAptyanantaraM samyagavadhijJAnAbhogataH zrImadrdhamAnasvAminaM bhagavantamAlokya bhaktyatizayaparItacetAH sarvasvasAmagrIsameta ihAvatIrya bhagavataH purato dvAtriMzavidhi nATyamanarInRtyata , nartitvA ca yathA''yuSkaM divi mukhamanubhUya tatazcayutvA yatra samAgatya muktipadamavA psyati, tadetatsarvamasminnupAGge'bhidheyaM, paraM sakalavaktavyatAmUlaM rAjapanIya iti-rAjaprazneSu bhavaM rAjapraznIyaM / atha kasyAGgasyedaKImupAGga, ucyate, sUtrakRtAGgasya, kathaM tadupAGgateti cet , ucyate, mUtrakRte jhaGge azItyadhikaM zataM kriyAvAdinAM, caturazIti rakriyAvAdinA, saptapaSTirazAnikAnA, dvAtriMzadainayikAnA, sarvasaGkhyayA trINi zatAni tripaSTayadhikAni pAkhaNTikazatAni pratikSipya dIpa anukrama Santauratonu vRttikArazrI kRt zAztra-prastAvanA ~ 4~ Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [3] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) mUlaM [1-2] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH zrIrAjamazrI malayagirIyA vRttiH // 1 // svasamayaH sthApyate, uktaM ca nanyadhyayane- "suyaMgaDe gaM abhIyasamaM kiriAvAINaM caturAsII akiriyAbAINaM sattaTTI aNNANiyavAINaM battIsA veNaiyavAINaM tiSTaM tevadvANaM pAsaMDiyasavANaM jiyUhaM kiyA sasamae avijjaI"ti, pradezI ca rAjA pUrvamakriyAvAdimatabhAvitamanA AsIt, akriyAvAdimatameva cAvalannya jIva viSayAn prabhAnakarot kezikumArazramaNatha gaNadhArI sUtrakRtAGgasUcitamakriyAvAdimataprakSepamupajIvya vyAkaraNAni vyAkArpita tato yAnyeva sUtrakRtAGgasUcitAni kaizikumArazramaNena vyAkaraNAni vyAkRtAni tAnyevAtra savistaramuktAnIti sUtrakRtAGgagatavizeSaprakaTanAdidamupAGga sUtrakRtAGgasyeti / etadvaktavyatA ca bhagavatA varddhamAnasvAminA gautamAya sAkSAdabhihitA, tatra yasyAM nagaryo yena prakrameNAbhyadhIyata tadetatsarvamabhicitsuridamAha te kAle NaM te NaM samae NaM AmalakappA nAmaM nayarI hotyA, riddhatthimiyasamiddhA jAva pAsA dIyA darisaNijA abhiruvA paDiruvA (sU0 1) // tIse NaM AmalakappAe nayarIe bahiyA uttarapuratthime disIbhAe aMbasAlavaNe nAmaM ceie hotthA, porANe jAva paDirUbe ( sU0 2) ' te NaM kAle NaM te NamityAdi ' 'te' iti prAkRtazailIvazAcasminniti draSTavyaM asyAyamartho yasminkAle bhagavAn varddhamAnasvAmI svayaM viharati sma tasminniti, 'Na'miti vAkyAlaGkAre, dRSTavAnpatrApi zabdo vAkyAlaGkArArthoM yathA- 'imA NaM puDavI' ityAdAviti, 'kAle' adhikRtAvasarpiNIcaturthavibhAgarUpe, atrApi zabdo vAkyAlaGkRtI, 'te NaM samae NaM samayo'vasara' 1 murute azItaM zataM kriyAvAdinAM caturazItimakipAvAdinAM samaSTimajJAnikAnAM dvAtriMzataM vainayikavAdinAM trayANAM tripaSTayadhikAnAM pAkhaNDikazatAnAM nirmUDa phatvA svasamayaH sthApyate / AmalakalpAnagarI evaM AmrazAlavana caityasya varNanaM For Parts Only ~5~ AmalakalyAvarNanaM mR0 1 AmrAzAla varNanaM mU0 2 // 1 // Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [1-2] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka dIpa vAcI, tathA ca loke vaktAro-nAdyApyetasya vaktavyasya samayo varnate, kimuktaM bhavati ?-nAcApyetasya vaktavyasyAvasaro vartate iti, tasminniti yasmin samaye bhagavAna sUryAbhadevavaktavyatAmacakathat tasmin samaye AmalakalyA nAma nagarI abhavat , nanvidAnImapi sA nagarI varcate dataH kathamuktamabhavaditi ?, ucyate, vakSyamANavarNakagranthoktavibhUtisamanvitA tadaivAbhavat, na tu vivakSitopAGgavidhAnakAle, tadapi kathamavaseyamiti cet , ucyate, ayaM kAla: avasarpiNI, avasapiNyAM ca pratikSaNaM zubhA bhASA hAnimupagacchanti, etaca supratItaM jinavacanavedinAmato'bhavadityucyamAnaM na virodhabhAk / sampatyasyA nagaryA varNakamAhariddhasthimiyasamiddhA jAva pAsAiyA darisaNijjA abhirUvA paDirUvA" iti RddhA-bhavanaiH paurajanaizcAtIva vRddhimupAgatA, 'RSi vRddhA viti vacanAt , stimitA- svacakraparacakrataskaraDamarAdisamutthabhayakallolamAlAvivarjitA, samRdA-dhanadhAnyAdivibhUtiyuktA, tataH padatrayasya vizeSaNasamAsaH, yAvacchabdena 'pamuiyajaNajANavayA' pramuditAH-pramodavantaH pramodahestuvatUnAM tatra sadbhAvAt , lanAnagarIvAstavyalokAH jAnapadAH-janapadabhavAstatra prayojanakzAdAyAtAH santo yatra sA pramuditajanajAnapadA, 'AiNNajaNamaNUsA 15 manuSyajanairAkIrNA, mAkUtatvAtpadavyatyayaH, "halasapasahasmamaMkivigidralaTrapaNNataseusImA" elAnAM zanaiH sahasrazca sarakaSTA-1 vilikhitA vikaSTA-nagaryA. dUravartinI bahitinIti bhAvaH, laSTA manojJA pAI-TekarAlA prAjJAptA, chephapuruSaparikarmineti bhAvaH, setusImA kulyAjalasekyakSetrasImA yasyAH sA halazatasahasrasaskRSTavikRSTalaSTamAzAptasetusImA, 'kukuDasaMDeyagAmapaurA' kuphuTasampAtyA |grAmAH sarvAsu dikSu vidikSu ca pracurA yasyAH sA kukuDasaNDeyagrAmapracurAH, 'gomahisagavelagappabhUyA gAvI-balIvadA madipAH-anItA gAva:-strIganya eDakA:-urabhrAste prabhUtA yasyAM sA tathA, 'AyAravantaceiyajubaivisiddhasamiciTThabahulA' AkAravanti-mundarAkArANi anukrama [1] Niunasurary.orm AmalakalpAnagarI evaM AmazAlavana caityasya varNanaM ~6~ Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [1-2] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka dIpa anukrama tyAni yuvatInAM ca paNyataruNInAmiti bhAvaH, viziSTAni sanniviSTAni, sannivezapATakA iti bhAvaH, bahulAni-bahUni yaspA sA zrIrAjapraznI " nathA, 'ukoTiyagAyagaMuibhedatakarakhaMDarakavarahiyA' utkoTA-laJcA tayA caranti utkoTikAstagAtrabhedaiH-zarIravinAzakAribhinyibhedaiH AmalakamalayagirI-ST rAgranthicchedaiH taskaraH khaNDarakSaH-daNDapAzika rahitA, anena tatropadravakAriNAmabhAvamAha, 'kSamA azivAbhAvAt , 'niruvaibA rAjAdikRto-kA yA vRttiH padravAbhAvAt , 'subhikSA' bhikSukANAM bhikSAyAH sulabhatvAta, 'visatthasuhAkAsA' vizvasto-nirbhayaH mukhamAvAso lokAnAM 01 // 2 // yasyAM sA tathA, 'aNegakoTikoDuciyAiNNaNibvuttasuhA' anekakoTIbhiH-anekakoTisaGkhyAkaiH kauTumbikairAkIpaNA nirdRttA santuSTajanayogAt zubhA zubhavastUpetatvAt , nataH padatrayasya karmadhArayaH, "naDanajalamalamuTThiyavelaMvagakahagapavakalAsakaAikkhayalaMkhamaMkhatUNailatuMbavINiyaaNegatAlAcarANucariyA" naTA-nATayitAro, nartakA ye nRtyanti, jallA-rAjJaH stotrapAThakAH, mallAH pratItA mauSThikA-mallA eva ye muSTibhiH praharanti, viDambakAH-vidapakAH kathakA:-pratItAH plavakA-ye ullavante nadyAdikaMcA taranti, lAsakA-ye rAsakAn gAyanti, jayazabdaprayoktAro vA bhANDA ityarthaH, AkhyAyikA-ye zubhAzubhamAkhyAnti laGkhyA- mahAvaMzAgra| khelakA maGlA:-citraphalakahastA bhikSukAH, 'tUNaillA' taNAbhidhAnavAdyavizeSacantaH tumbacINikA:-tumbavINAvAdakA, aneke ca ye tAlAcarA:-tAlAdAnena prekSAkAriNaH, etaiH sacaranucaritA-AsevitA yA sA tathA, "ArAmujjANaagaDatalAgadIhiyavappiNiguNI-19 |vaveyA" ArAmA yatra mAdhavIlatAgRhAdiSu dampatyAdInyAgatya ramante, udyAnAni-puSpAdimadRkSasakulAnyutsavAdI bahujanabhogyAni agaDatti-avaTAH kUpAstaDAkAni-pratItAni dIpikA:-sAriNyaH, vappiNitti-kedArAH, ete guNopapetA-ramyatAdiguNopapetA // 2 // yasyAM sA tathA, 'unviddhaviulagaMbhIrakhAtaphalihA' ucidaM-uNDaM viula-vistIrNa gambhIram-alabdhamadhyaM khAtam uparivistI CANA0000@be D ungaram.org AmalakalpAnagarI evaM AmazAlavana caityasya varNanaM Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [2] dIpa anukrama [2] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) mUlaM [1-2] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH muni dIparatnasAgareNa saMkalita. varNamadhaH saGkucitaM parikhA ca aya upari ca samakhAtarUpA yasyAM sA tathA, 'cakagayamukhaMDi orohasayagdhijamalakavADa ghaNaduSpavesA' cakrANi - praharaNa vizeSarUpANi gadAH praharaNavizeSAH muSaNDhayo'pyevaMrUpA avarodhaH-matolIdvAreSvantaHprAkAraH sambhAvyate, zataghnyomahArASTrayo mahAzilA vA yAH pAtitAH zatAni puruSANAM nanti yamalAni samasthitadravyarUpANi yAni kapATAni dhanAni ca nizchiOM drANi tairduSpravezA yA sA tathA, 'vaNukuDilavaMkapAgAraparikhittA' dhanukuDilaM- kuTilaM dhanustato'pi vakreNa prAkAreNa parikSiptA yA sA tathA, 'kavisIsayavaTTaraiya saMThiyAvirAyamANA' kapizIrSakettaracitasaMsthitaiH vartulakRtasaMsthAnaivirAjamAnA - zobhamAnA yA sA tathA, 'aTTAlayacariyadAragopuratoraNaunnayasuvibhattarAyamaggA' aTTAlakAH - prAkAroparibhRtyAzrayavizeSAH carikA - aSTahastapramANo mArgaH | dvArANi bhavanadevakulAdInAM gopurANi prAkAradvArANi toraNAni ca unnatAni-uccAni yasyAM sA tathA suvibhaktA- viviktA rAjamAgI yasyAM sA tathA tataH padadvayasya karmmadhArayaH, 'cheyAyariyaraiyadaDhapha lihaiMdakIlA' chekena - nipuNenAcAryeNa-zilpopAdhyAyena OM racito DobalavAn parighaH-argAlA indrakIlava-sampAditakapATadyAdhArabhUtaH pravezamadhyabhAgo yasyAM sA tathA, 'vivaNivaNicchitta1) sipiAiNNanivyasuhA' vipaNInAM vaNikpathAnAM haTTamArgANAM vaNijAMca kSetraM sthAnaM sA vipaNivaNikakSetraM tathA zilpibhiHkumbhakArAdibhinirvRtaiH sukhibhiH zubhaiH svasvakarmakuzalairAkIrNA, prAkRtatvAcca sUtre'nyathA padopanyAsaH, tataH pUrvapadena karmadhArayaH, 'siMghADagatiyaca uccaccarapaNiyApavivizvamuparimaMDiyA' zRGgATaka trikacatuSkacatvaraiH paNitAni - kayANakAni tatpradhAneSu AvageSu yAni vividhAni vasUni inyANi taizva parimaNDitA, zRGgATakaM - trikoNaM sthAnaM, trikaM yatra radhyAtrayaM milati, catuSkaM rathyAcatuSkamIlanAtArka, catvaraM bahurathyApAtasthAnaM, 'surammA' suramyA- atiramyA, 'naravaipaviinnamahivar3apahA ' narapatinA - rAjJA pravikIrNo AmalakalpAnagarI evaM AmrazAlavana caityasya varNanaM For Parts Only ~8~ 130303030305 andrary org Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [1-2] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata lpAvarNanaM sUtrAMka dIpa anukrama gamanAgamanAbhyAM vyApto mahIpatipayo-rAjamAgoM yasyAM sA tathA, 'aNegavasturagamattakuMjararahapahakarasIyasaMdamAgIAiNNajANajogA' zrIrAjapanI AmalakaanekairvaraturagANAM mattakuJjarANAM sthAnAM ca pahakaraiH saGghAtaiH tathA zidhikAbhiH syandamAnIbhiryAnapuMgyaizvAkIrNA-vyAptA yA sA nathA, malayAgirI AkIrNazabdasya madhyanipAtaH prAkRtatvAt , tatra zivikA:-kUTakAreNAcchAditA jampAnavizeSAH syandamAnikAH puruSapramANA yA vRttiH jampAnavizeSA yAnAni-zakaTAdIni yugyAni-gollaviSayamasiddhAni dvihastapramANAni vedikopazobhitAni jampAnAnyetra, 'vimaulanava- mU02 // 3 // naliNasobhiyajalA vimukula:-vikasitairnanalinaiH kamalaiH zobhitAni jalAni yasyAM sA tayA, paMDuravarabhavaNapaMtipahiyA uttANayanayaNa-17 pirachaNijjA' iti sugama, 'pAsAiyA' ityAdi, prAsAdeSa bhavA prAsAdIyA, prAsAdabahulA ityarthaH, ata eva darzanIyA draSTuM yogyA, prAsAdAnAmatiramaNIyatvAt , tathA Ama draSTana prati pratyekamabhimukhamatIva cetAdAritvAt rUpam-AkAro yasyAH sA abhirUpA, etadeva pAcaTu-patirUpA, prativiziSTam-asAdhAraNam rUpam-AkAro yasyAH sA pratirUpA // 1 // "tIse Na"mitpAdi, tasyAM Namiti pUrvavat AmalakalpAyAM nagaryA bahiH uttarapaurastye-uttarapUrvArUpe IzANakoNe itpardhaH, digbhAge 'ambasAlavaNa' iti AtraiH zAledhAtipracuratayopalakSitaM yadanaM tadAmrazAlavanaM tadyogAcatyamapi AmrazAlavana, citeH-lepyAdicayanasya bhAvaH kamme cA caityaM, janama iha saMjJAzabdatvAt devatApativimbe prasiddha, tatastadAzrayabhUtaM yadevatAyA gRhaM tadapyupacArAt caitya, taceha vyantarAyatanaM draSTavyaM,12 na tu bhagavatAmahetAmAyatanaM, 'hotya' ci abhavat , tacca kiMviziSTamityAha-cirAtIte purANe yAvarachandakaraNAt 'sadie kinie kAnAe sacchatte sajmae' ityAyaupapAtikagranthaprasiddhavarNakaparigrahaH / evarUpaM ca caityavarNakamuktvA banakhaNDavaktavyatA vaktavyA, sA caivaM-12 se gaM aMbasAlavaNe cehae egeNaM maiyA vaNasaMDeNaM savao samaMtA saMparikkhine, se NaM vaNasaMTe kiNhAbhAse ityAdi yAvatpAsAiela Punarayan AmalakalpAnagarI evaM AmazAlavana caityasya varNanaM ~9~ Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [1-2] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [2] dIpa anukrama darisaNije abhiruve pahirave ' tatra prasAdIyaM-kRSNAvabhAsatvAdinA guNena manaHprasAdahetutvAdarzanIyaM cakSurAnandahetutvAt , abhi-3 rUpapratirUpazabdArthaH prAgvat , tata uktaM-'jAva paDirUve // 2 // amAyabarapAyavapuDhavisilAvaTTayavanavvayA uvavAtiyagameNaM neyA (sU0 3) // azokavarapAdapasya pRthivIzilApaTTakasya ca vaktavyatA auSapAtikagrandhAnusAreNa jJeyA, sA caiva tassa NaM vaNasaMDassa bahumajjhadesabhAe itya NaM mahaM ege asogavarapAyace pannate jAva paDihave, se NaM asogavarapAyace annehiM bahUhiM tilaehiM jAba nNdirukssehi| sabao samatA saMparikArikhate, te NaM tilagA jAva nandIrukkhA kusabikusavisuddharukkhamUlA mUlamaMto kaMdamato jAva paDirUvA, te gaM tilagA jAca naMdirukkhA annAhiM vahahiM paumalayAhi nAgalayAhiM asogalayAhiM caMpagalayAhiM cUyalayAdi vaNalayAhi vAsaMniyamalayAhi aimuttayalayAhiM kuMdalayAhi sAmalayAhiM sancato samaMtA saMparikhittA, tAo paupalayAo jAva sAmalayAo niyaM kusumiyAo jAva paDirUvAo, tassa NaM asogavarapAyavassa uvariM bahave aTThamaMgalagA pannattA, taMjahA-sAtthiyaM sirivaccha naMdiyAvatta baddhamANaga bhadAsaNa kalasa mamala dapaNA sannarayaNAmayA acchA saNhA laNhA ghaTTA maTThA NIrayA nimmalA nippaMkA nikaMkaDhacchAyA sappabhA samirIyA saujjoyA pAsAdIyA darasaNijjA abhiruvA paDirUvA, tassa NaM asogavarapAyavassa uvariM bahave kiNDa cAmarajjhayA nIlacAmarajyA lohiyacAmarajjhayA hAlidacAmarajjhayA sukillacAmarAyA acchA sahA laNhA rUppapaTTA baharAmayadaMDA KjalayAmalagaMdhiyA sUrammA pAsAiyA darisaNijjA abhiruvA paDirUvA, tassa NaM asogavarapAyavassa uvari bahave chattAichattA paDAgAi-12 paDAgA ghaMTAjuyalA cAmarajuyalA uppalaitthagA paumahanthagA kumuyaitthagA NaliNahatyagA subhagahatthagA sogaMdhiyahatthagA poMDariyahanthagAne [2] SantairatnaSNA azokavRkSasya varNanaM ~ 10~ Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [1] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: azoka varNana prata sUtrAMka zrIrAjamaznI mahApoMDariyahatyagA sayapattahatthagA sahassapatnahatthagA sabbarayaNAmayA acchA jAva paDiruvA / tassa NaM asogavarapAyavassa hevA enya malayagirI NaM maha ege puDhavisilApaTTae pabatte isikhaMdhAsamahINe vikkhaMbhAyAmasuppamANe kiNhe aMjaNagaghaNakuvalayahaladharakosejasarisa-1 yA vRttiH AgAsakesakajjalakakeyaNaiMdanIlaayasikusumappagAse bhigaMjaNabhaMgabheyariTugaguliyagavalAirege bhamaranikuruMbabhUte jaMbUphalaasaNakasama-1 |saNavaMdhaNanIlappalapattaNigaramaragayAsAsagaNayaNakIyasivannanidai ghaNe ajhusire svagapaDirUbagadarisaNijje Aryasagatalovame surammakA | sIhAsaNasaMThite muruce munAjAlakhaIyatakamme AiNagarUyavUraNavaNIyatUlaphAse sambarayaNAmae acche jAtra paDirUve iti. asya vyAkhyA -'tamsa Namiti' pUrvavat banakhaNDasya bahumadhyadezabhAge 'atra' etasmin pradeze mahAn eko'zokavarapAdapaH prajJaptastIrthakaragaNadharaiH, sa ca kimbhUta ityAha-'jAva paDirUve' atra yAvacchabdena granthAntaraprasiddhaM vizeSaNajAtaM mucita, taveda-'durugNayakandamUlabaTTalagusaMghiasiliTe ghaNamasiNasiNiddhaaNupucimujAyaNiruvahatonviddhapavarakhaMdhI aNegaNarapavarabhuyaagejjhe kusumabharasamoNamaMtapattalavisAlasAle mahukaribhamaragaNagumugumAiyaNilitaur3eMtasassirIe NANAsauNagaNamihuNasumahurakRSNasuhapalattasahamahure kusavikusavisuddharukhamUle pAsAie darisaNijne abhirUve paDirUve' tatra duramut-pAvalyena gataM kandasyAdhastAt mUlaM gasya sa dUrodgatakandamUlastathA vRttabhAvena pariNata evaM nAma sarvAsu dikSu vidikSu ca zAkhAbhiH prazAkhAbhizca // amRto yathA vartulaH pratibhAsate iti, tathA laSTAH-manojJAH sandhayaH-zAkhA matA yasya sa laSTasandhistathA azlie:-anyaiH pAdapaiH sahAsasampRkto, vivikta ityarthaH, tato vizeSaNasamAsaH, sa ca padadvayamIlanenAvaseyo, bahUnAM padAnAM vizeSaNasamAsAnabhyupagamAt, tathA ghano-niviDo mamaNaH-komalatvak na karkazasparzaH, snigdhaH-zubhakAntiH, AnupUrvyA-mUlAdiparipATyA muSThu janmadoSarahitaM dIpa anukrama [2] 4 // Santaratinidar Janaturamom | azokavRkSasya varNanaM ~ 11~ Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) (13) --------- mUlaM [3] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka ARRHEORE yathA bhavati evaM jAta AnupUrvIsujAtaH, tathA nirupahata-upadehikAyupadravarahita udviddhA-uccaH pravara:-pradhAnaH skandhI yasya sa] ghanamamaNamnigdhAnupUrvIsujAtanirUpahatodvidamavaraskandhaH, tathA anekasya narasya-manupasya ye pravarA:-pralambA bhujAH-vAhayastagnAvaHaparimeyo'nekanaramanarabhujAgrAhyaH, anephapuruSavyAmairapyapratimeyasthaulya ityarthaH, tathA kusumabhareNa-puSpasambhAreNa sama-padavanamantyA patrasamuddhAH 'pattasamiddhati khaMdhapittalamiti vacanAt vizAlA-visnINAH zAlA:-zAkhA yasya sa kusumabharasamavanamatpatralavizAlazAlaH, tathA madhukarINAM bhramarANAM ca ye gaNA 'gumagumAyitA' gumagumAyanti sma, karmakartRtvAtkari ktamatyayo, gumagumati zabdaM kRtavantaH sanna ityartho, nilIyamAnAH-Azrayanta uDDIyamAnAH-tatmatyAsannamAkA paribhramantastaiH sazrIko madhukarIbhramaragaNagumamumAyitanitIyamAnoDDIyamAnasazrIkaH, tathA nAnAjAtIyAnAM zakunagaNAnAM yAni mithunAni-khIpuMsayummAni tepAM pramodavazato yAni parasparasumadhurANyata evaM karNamukhAni-karNasukhadAyakAni pralaptAni-bhASaNAni, zakunagaNAnAM hi khechayA krIDatA pramodabharavazato yAni bhASaNAni tAni pralaptAnIti prasiddhAni tataH 'palate nyuktaM, teSAM yaH zabdo-dhvanistena madhuro nAnAzakunagaNamithuna-11 sumadhukarNasukhamalapazabdamadhuraH, tathA kuzA-darbhAdayo vikuzA-balbajAdayAH terSizuddha-rahitaM vRkSasya-sakalasyAzokapAdapasya, hAra samUlaM zAkhAdInAmapi Adimo bhAgo lakSaNayA procyate, yathA zAkhAmUlamidaM prazAkhAmUlamidamityAdi, tataH sakalAzokapAdapa satkamUlapatipatnaye vRkSagrahaNaM, mUlaM yasya sa kuzavikuzavizuddhakSamUlI, yazcaivaMvidhaH sa draSTuNAM cittasantoSAya bhavati, tata Aha-0 prAsAdIpaH- prasAdAya-cittasantApAya- hitastadutpAdakatvAt prAsAdIya ata eva darzanIyo draSTuM yogyaH, kasmAdityAha-'abhirUpo' draSTAraM 2 pratyabhimukhaM na kasyacidvirAgahetU rUpam AkAro yasyAsArabhirUpaH, evarUpo'pi kutaH ? ityAha-pratirUpaH-prativiziSTa dIpa anukrama (3) Santaratinido Handiturary.com azokavRkSasya varNanaM ~ 12 ~ Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH azokakSa prata sUtrAMka [3] dIpa zrIrAjapraznI sakalajagadasAdhAraNaM rUpaM yasya sapatirUpaH, 'seNaM asogavarapAyace' ityAdi 'jAya naMdirukvahi' ityatra yAvacchabdakaraNAta, 'laumalayagirI- ehiM chattAvahiM sirIsehiM sattavaNNehiM loddhehiM dadhivannehiM caMdaNehiM ajjuNehiM nIvahiM kayaMtrehi phaNasehiM dADimehi sAlehi | varNana yA hAtAtabhAlehiM piyAlahiM piyaMgRhiM rAyarukvehiM naMdIrakakhehi iti parigrahaH, ete ca lavakacchatropagazirISasaptaparNadadhiparNalubdhakadhava mU03 candanArjunanIpakadambaphanasadADimatAlatamAlapriyAlapriyaGgarAjavRkSanandivRkSAH prAyaH suprasiddhAH, 'teNaM tilagA jAva naMdirukakhA kusa-2 |vikuse syAdi te tilakA yAvatraMdivRkSAH kuzavikuzavizuddhavRkSamUlAH, atra vyAkhyA pUrvavat, 'mUlabanta: mUlAni prabhUtAni dUrAvagADhAni | ca santyeSAmiti mUlacantaH, kanda epAmastIti kandavantaH, yAvacchabdakaraNAt sandhimanto tayAmanto sAlamanto pavAlamanto pattamaMto all puSpharmato phalamaMto vIyamaMto aNupucimujAyaruilabaTTabhAvapariNayA egakhaMdhA aNegasAhappasAhaviDimA aNeganaravAmamuSpasAriyaagijjha-6 ghaNavipulacaTTakhaMdhA acchidapattA aviralapattA abAIpacA aNaINapattA NivvuyajaraDhapaMDupattA nabahariyabhisaMtapattabhAraMdhayAragaMbhIradarisaNijjA uvaniggayanavataruNapattapallavA komalaujjalacalaMtakisalayasukumAlapabAlasobhiyavaraMkuraggasiharA nicaM kusumiyA nicaM mauliyA nicaM lavaiyA niccaM thavaiyA niccaM gulaiyA nicaM gocchiyA niccaM jamaliyA nicaM juyaliyA Ni NamiyA - nicaM paNamiyA nicaM kusumiyamauliyalavaiyathavaiyagulaiyagucchiyajamaliyajuyAlayaviNamiyapaNamiyasuvibhattapiMDimaMjarivarDisayadharA sukavarahiNamayaNasallAgAkoilakorugakabhiMgArakakoMDalakajIvaMjIvakanaMdImukhakavilapiMgalakkhagakAraMDavacakavAkakalahaMsasArasaaNegasauNagaNamihuNavirazyasonaiyamahurasaraNAiyA surammA supiDiyadariyabhamaramahuyaripahakaraparillavamattachappayakusumAsavalo| lamahuragumagumaMtagurjunadesabhAgA ambhirapuSphaphalA bAhirapattocchaNNA pattehi ya pupphehi ya ucchannapalicchinnA nirogakA sAra anukrama (3) G andiarary.org azokavRkSasya varNanaM ~ 13~ Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [1] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka dIpa phalA akaMTakA NANAvihagucchagummamaMDavagasohiyA vicittasuhakeupabhUyA vAvipukkhariNidIhiyAsu ya sunivesiyarammajAlagharagA piMDimanIhArimasugaMdhisuhasurabhimaNaharaM ca mahayA gaMdhaddhANaM muMcaMtA muhaseuketubahulA aNegasagaDajANajummAgillithillisIyasaMdamANipaDimoyagA pAsAiyA darisaNijjA abhiruvA paDirUvA' iti parigrahaH, asya vyAkhyA-daha mUlAni supratItAni yAni kandasyAdhaH prasaranti, kandAsteSAM mUlAnAmuparivartinaste api pratItAH, khandhaH-dhuI tvak-challI zAlA:zAkhAH pravAla:-pAlavAhuraH patrapuSpaphalabIjAni sumasiddhAni, sarvatrAtizayena kacid bhUgni vA matuSpatyayaH, 'aNupulvamujAyaruci labaTTabhAvapariNayA' iti AnupUrvyA-mUlAdiparipATyA suSTu jAtA AnupUrvIsujAtA rucirAH-snigdhatayA dedIpyamAnacchavimantaH, tathA attabhAvena pariNatA vRttabhAvapariNatAH, kimuktaM bhavati ?-evaM nAma sarvAsu dikSu vidikSu ca zAkhAbhiH prazAkhAbhizca prasUtA yathA vartulAH saMjAtA iti, AnupUrvIsujAtAca te rucirAzca AnupUrvIsujAtarucirAste ca te vRttabhAvapariNatAzca AnupUrvIsujAtaruciravRttabhAvapariNatAH te tathA, tilakAdayaH pAdapAH pratyekamekaskandhAH, prAkRte cAsya strItvamiti 'egakhaMdhA' iti mUtrapAThaH, tathA anekAbhiH zAkhAbhiH prazAkhAbhitra madhyabhAge viTapo-vistAro yeSAM te tathA, tiryag bAhudvayaM prasAraNapramANo vyAmaH,vyAmIyante-paricchidyante rajjvAdhaneneti vyAmaH,vaha lavaca-1 nAt 'karaNe kaciditi DapratyayaH, anekanaravyAmaH-puruSavyAmaiH suprasAritairagrAhyaH aprameyo ghano-niviDo vipulA-vistIrNo vRkSaHskandho yeSAM te anekanaravyAmasuprasAritAgrAhyaghanavipulavRttaskandhAH, tathA acchidrANi patrANi yeSAM te acchidrapatrAH, kimuktaM bhavati?-2 nateSAM patreSu vAtadopataH kAladopato vA gaDarikAdiritirupajAto yena teSu patreSu chidrANyabhaviSyannityacchidrapatrAH athamA evaM nAmAnyonya zAkhAprazAkhAnupravezAtpatrANi patrANAmuparijAtAni yena manAgapyapAntarAlarUpaM chidraM nopalakSyate iti, tathA cAha-'aviralapattA' anukrama (3) SANEmirathin JUNE azokavRkSasya varNanaM ~ 14~ Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) (13) --------- mUlaM [3] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH prata sUtrAMka dIpa zrIrAjapraznI azokakSamalayAgirI- iti, atra hetau prathamA, tato'yamarthaH-yataH aviralapatrA ato'cchidrapatrAH, aviralapatrA iti kuta ityAha-avAtInapatrA vAtInAni-bAtoyA uttiHpahatAni, vAtena pAtitAnItyarthaH, na vAtInAni avAtInAni patrANi yeSAM te tathA, kimuktaM bhavati? na pravalena kharaparUSaNa vAtena / teSAM patrANi bhUmau nipAtyante, tato'vAtInapatratvAdaviralapatrA iti acchidrapatrA iti, acchidrapatrA ityatra prathamavyAkhyAnapakSamadhi-19 mU03 // 6 // Rtya hetamAha-'adapattA' na vidyate itiH-gaDarikAdirUpA yeSAM tAnyatItIni atItIni patrANi yeSAM te atItapatrAH, atItipatra lAcAcchidrapatrAH, 'niddhayajaraDhapaMdupattA' iti nirddhatAni-apanItAni jaraThAni pANDapatrANi yebhyaste nirddhatajaraThapANTrapatrAH, kisaktaM bhavati?-yAni vRkSasthAni jaraThAni pANDupatrANi vAtena nirddhaya bhUmau pAtitAni bhUmerapi ca pAyo nirddhaya nirddhayAnyatrApasAritAnIti, 'navahariyabhisaMtapattabhAraMdhayAragaMbhIradarisaNijjA' iti navena-pratyagreNa haritena-nIlena bhAsamAnena snigdhatvena vA dIpyamAnena patrabhAreNa-dalasaJcayena yo jAto'ndhakArastena gambhIrA-alabdhamadhyabhAgAH santo darzanIyA navaharitabhAsamAnapatrabhArAndhakAragambhIradarzanIyAH, tathA upavinimateH nirantaravinirgatariti bhAvaH, navataruNapatrapaTavaistathA komalaiH-manojairujjvalaiH-zuddhaizcalandriHIpatkampamAnaiH kizalayaiH-avasthAvizeSopetaiH pallabavizeSaistathA sukumAraiH pavAlaiH-pallavADraiH zobhitAni varAGkurANi-varADaropetAni agrazikharANi yeSAM te upavinirgatanavataruNapatrapallavakomalojjvalacalatkizalayasukumAlapayAlazobhitavarAgurAgrazikharAH, ihAkurapravAlayoH kAlakRtAvasthAvizeSAdvizeSo bhAvanIyaH, tathA nityaM sarvakAlaM, SaTsvapi RtuSu ityarthaH, 'kusumitAH' kusumAnipuSpANi sajAtAnyeSAmiti kusumitAH, tArakAdidarzanAditapratyayaH, 'niccaM mAlaiyA' (mauliyA) iti nityaM-sarvakAlaM mukulitAni, mukulAni nAma kuDmalAni kalikA ityarthaH, 'nicaM lavaiyA' iti pallavitAH, nityaM 'thavaiyA' iti stabakitAH stavakabhAra anukrama (3) SAMEnirahini unmurary.org | azokavRkSasya varNanaM ~ 15~ Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [1] (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka vanta ityarthaH, nityaM 'gulaiyA' iti gulmitAH stavakagulmau gucchavizeSau, nityaM 'gocchitA' gocchavantaH, nityaM 'jamalitA' yamala-15 nAma samAnajAtIyayoryugmaM tat saJjAtameSAmiti yamalitAH, nityaM yugalitA yugalaM-sajAtIyavijAtIyayordvandaM tadeSAM sajAtamiti yugalitAH, tathA nityaM-sarvakAlaM phalabhareNa vinatAH-IpannatAH, tathA nityaM mahatA phalabhareNa prakarSaNAtidUraM natAH praNatAH, tathA nityaM sarvakAlaM suvibhaktaH suvicchittikaH prativiziSTo maJjarIrUpo yo'vataMsakastaddharAstaddhAriNaH, evaM sarvo'pi kusumitatvAdiko dharma ekaikasya vRkSasyoktaH, sAmpataM keSAzcidRkSANAM sakalakusumitatvAdidharmapratipAdanArthamAha-niccaM kusumiyamagaliyetyAdi / kimuktaM bhavati kecitkusumitAyekaikaguNayuktAH kecitsamastakusumitAdiguNayuktA iti, ata eva kusumiyamAlaiyamauliyetyAdipadeSu karmadhArayaH, tathA zukacarhiNamadanazAlikAkokilAkorakakobhavabhiGgArakakoNDalakajIvaMjIvakanandImukhakapilapiGgalAkSakAraNDavacakravAkakalahaMsasArasAkhyAnAmanekeSAM zakunagaNAnAM mithunaiH-strIpuMsayuktaryadvicaritam itastato gamanaM yacca zabdonnatika-unnatazabdaka madhurasvaraM ca nAditaM-laSitaM yeSu te tathA, ata eva suramyAH-suSTu ramaNIyAH, atra zukAH-kIrAH, bahiNo-mayUrAH, madanazAlikAHzArikAH, kokilA:-pikAH, cakravAkakalahaMsasArasAH pratItAH, zeSAstu jIvavizeSA lokato veditavyAH, tathA sampiNDitAHekatra piNDIbhUtAH dRptAH- madonmattatayA darpAdhmAtA bhramaramadhukarINAM pahakarAH-saGghAtAH 'paikara oroha saMghAyA' iti dezI nAmamAlAvacanAt yatra te sampiNDitahaptabhramaramadhukarIpahakarAH, tathA parilIyamAnAH-anyata AgatyAzrayanto mattAH SaTpadAH kususamAsavalolA:-kiJjalapAnalampaTA madhuraM gumagumAyamAnA guJjantazca-zabdavizeSaM ca vidadhAnA dezabhAgeSu yeSAM te parilIyamAnamattaSaT padakusumAsabalolamadhuragumagumAyamAnaguJjaddezabhAgAH, gamakatvAdevamapi samAsaH, tato bhUyaH pUrvapadena vizeSaNasamAsaH, tathA abhyantarANi dIpa anukrama (3) REaratinindiana lAudiorary.orm azokavRkSasya varNanaM ~16~ Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) (13) -------------- mUlaM [1] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: azokavRkSavaNanaM prata mu03 sUtrAMka dIpa zrIrAjapraznI abhyantarabhAgavartIni puSpANi ca phalAni ca puSpaphalAni yeSAM te tathA, 'bAhirapattocchannA iti' bahistaH patraizchannA-vyAptA bahiHpatracchannAH, malayagirI- tathA patra puppaizca avaruchanaparicchannAH-atyantamAcchAditAH,tathA nIrogakAHogavarjitA akaNTakakA:-kaNTakarahitAH, na teSAM pratyAsamA yA vRttiH babUlAdivRkSAH santIti bhAvaH, tathA svAdUni phalAni yeSAM te svAduphalAH, tathA snigdhAni phalAni yeSAM te snigdhaphalAH, tathA pratyAsannAnAvidhaiH-nAnAprakArairgucchai vRntAkIprabhRtibhirgulmaiH-navamAlikAdibhirmaNDapakaiH zobhitA nAnAvidhagucchagulmamaNDapaka zobhitAH, tathA vicitra:-nAnAbhakAraiH zubhaiH-maNDanabhUtaiH ketubhiH--dhvajairbahulA-vyAptA vicitrazubhaketubahulAH, tathA 'vAvipukravariNIdIjahiyAsu ya sunivesiyarammajAlagharagA' bApyazcaturasrAkArAstA eva vRttAH puSkariNyaH, yadivA puSkarANi vartante yAsu tAH puSka riNyaH, dIpikA-RjusAriNyaH, vApISu puSkariNISu dIpikAsu ca suSTu nivezitAni ramyANi jAlagRhakANi yeSu te vApIpuSkariNIdIrghikAsu sunivezitaramyajAlagRhakAH, tathA piMDimA-piNDitA satI niharimA-dUraM vinirgacchantI piNDimaniharimA tAM sugandhi| sugandhiko zubhasurabhibhyo gandhAntarebhyaH sakAzAt manoharA zubhamurabhimanoharA tAM ca, 'mahayA' iti prAkRtatvAt dvitIyArthe tRtIyA, mahatImityarthaH, gandhaghANi yAvanirgandhapuralairgandhaviSaye gandhaghrANirupajAyate tAvatI gandhapudgalasaMhatirupacArAt gandhaghANirityucyate, ta nirantaraM macantaH, tathA 'mahaseukeubahalA' iti zubhAH-pradhAnA iti setavI-mArgA AlavAlapAlyo vA ketavo-dhvajA bahulA-16 bahavo yeSAM te tathA, 'aNegarahasagaDhajANajuggagillithillisiviyasaMdamANiyapaDimoyaNA' iti, sthA dvividhA:-krIDArathAH samAmarathAca, zakaTAni pratItAni, yAnAni-sAmAnyataH zeSANi vAhanAni yunyAni-gollaviSayaprasiddhAni dviistapramANAni vedikopazobhitAni jampAnAni zivikA:-kuTAkAreNAcchAditA jampAnavizeSAH syandamAnikAH-puruSapramANajampAnavizeSAH, anekeSAM rathazakaTA anukrama (3) muraryorg azokavRkSasya varNanaM ~ 17~ Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ----------- mUlaM [1] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH prata sUtrAMka PAdInAM madhye'tivistIrNatvAt pratimocanaM yeSu tasathA, 'pAsAdIyA' ityAdipadacatuSTayaM prAgvat, 'te NaM tilagA' ityAdi pAThasiddha, hAnavara 'nAgalayAhi ti nAgA:-dumavizeSAH 'vaNalayAhiM' ti banA api dumavizeSAH, dumANAM ca latAtvamekazAkhAkAnAMka draSTavyaM, ye hi dumA UrdhvagatakazAkhA na tu digvidikramatavahuzArakhAste latA iti prasiddhAH, 'nicca kusumiyAo jAva paDirUvAo' jAtyatra yAvacchandakaraNAta nicaM kusumiyAo nicaM mAlaiyAo nicca lavaDyAo nicaM thavaiyAo ni gucchiyAo| nicaM gummiyAo nicaM jamaliyAo nicca juyaliyAo nicaM viNamiyAo nicaM paNamiyAo muvibhattapaDimaMjari-| kAvaDiMsagadharIo nicaM kusumiyamAlaiyathavaiyalavaiyagummiyajamAliyajuyaliyagurichayaviNamiyapaNamiyasuvibhattapaDimaMjarivahiMsagadha-19. rIo saMpiDiyadariyabhamaramahuyaripahapharaparileMtamattachappayakusumAsavalolamahuragumagumaitaguMjaMtadesabhAgAo pAsAiyAo darisaNijjAo abhiruvAo paDirUvAo iti' etacca samastaM prAgvad vyAkhyeyaM, tasya Nimiti prAgvana , azokavarapAdapasya upari bahUni aSTAvaSTau maGgalakAni prajJaptAni, tadyathA-svastikaH zrIvRkSo 'naMdiyAvatte' iti nanyAvarttaH, kacid nandAvatta iti pAThaH, tatra nandAvarta iti zabdasaMskAraH, varddhamAnaka-zarAbasampuTa bhadrAsanaM kalazo matsyayugmaM darpaNaH, etAni cASTAvapi maGgalakAni sarvaratnamayAni acchAni-AkAzasphaTikavadatIva svacchAni zlakSNAni-zlakSNapudgalaskandhaniSpannAni zlakSNa ( tantu) niSpannapaTavad laNhAni-pasaNAni ghuNTitapaTavad 'ghaTThAIti ghRSTAnIva ghRSTAni kharazANayA pASANapatimAvat 'maTThAIti mRSTAnIva maSTAni, sukumArazANayA pASANapratimeva, ata eva nIrajAMsi svAbhAvikarajorahitatvAta , nirmalAni-AgantukamalAbhAvAt , niSpakAni-kalaGkavikalAni kardamarahitAni vA niSkaGkaTA-niSkavacA nirAvaraNA niruSaghAteti bhAvArthaH chAyA dIptiryeSAM tAni dIpa anukrama (3) SAMEmirathindi , azokavRkSasya varNanaM ~ 18~ Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) (13) -------- mUla [3] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjamaznI malayagirI- yA vRttiH prata sUtrAMka dIpa niSkaTacchAyAni 'sapramANi' svarUpataH prabhAvanti 'samarIcIna' bahivinirgatAkaraNajAlAni, ata eva soyotAni-bahirvyavasthi- azokavRkSatavastustomaprakAzakarANi 'pAsAiyA' ityAdipadacatuSTayavyAkhyA pUrvavat / 'tassa NamityAdi, tasya 'Na'miti prAgvat , azokavara-12 varNanaM pAdapasyopari bahavaH kRSNacAmaradhvajAH, cAmarAANa ca dhvajAzca cAmaradhvajAH kRSNAzca te cAmaradhvajAca kRSNacAmaradhvajAH, evaM nIlacAmaradhvajAH, lohitacAmaradhvajAH, hAridracAmaradhvajAH, zuklacAmaradhvajAH, ete ca kathambhUtA ityAha-acchA:-sphaTikavadatinirmalAH, zlakSNAH -lakSNapudgalaskandhaniSpannAH, 'rUpapaTTA' iti rUpyo-rUpyamayo batramayasya daNDasyopari paTTo yeSAM te rUpyapaTTAH |'vaharadaNDA' iti bano-bajaratnamayo daNDo rUpyapaTTamadhyavartI yeSAM te vajadaNDAH, tathA jalajAnAmiva-jalajakusumAnAM padmAdInAmivAmalo gandho yeSAM te jalajAmalagandhakAH ata eva muramyA:-atizayena ramaNIyAH 'pAsAiyA' ityAdi pUrvavat , tassa Namiti mAgvat , azokavarapAdapasyopari bahUni chatrAticchatrANi chatrAt-lokamasiddhAdekasakhyAkAdatizAyIni uvANa uparyadhobhAgena disalyAni trisasyAni vA chatrANi chatrAticchatrANi, tathA bahvadhaH 'paDhAgAipaDAgA' iti patAkAbhyo lokaprasiddhAbhyo'tizA-12 vinyaH patAkAH patAkAtipatAkAH bahuni neveva cha prAticchavAdiSu ghaNTAyugalAni cAmarayugalAni, tathA tatra tatra pradeze utpalahastakAH-Tak utpalAkhyA jalajakusumasaGghAtavizeSAH, evaM pamahastakAH kumudahastakAH nalinahastakAH mubhagahastakA saugandhikahastakAH puNDarIka-12 hastakA mahApuNDarIkahastakAH zatapatrahastakAH sahasrapatrahastakAH subhagahastakAH, utpalaM-gardabhakaM pana-mUryavikAzi paDUja mukuda-kairavaM 6 nalinam-ISadraktaM padma subhagaM-padmavizeSaH saugandhika- kalhAraM puNDarIka-zvetAmbujaM tadevAtivizAlaM mahApuNDarIkaM zatapatrasahasrapatre |patrasayAvizeSAvacchinnau padmavizeSau, ete ca chatrAticchatrAdayaH sarve'pi sarvaratnamayAH sarvAtmanA ratnamayAH 'acchA sahA' anukrama (3) azokavRkSasya varNanaM ~ 19~ Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [1] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: 900000630308050000.30003 ityAdi vizeSaNajAtaM pUrvavat , 'tassa NamityAdi, tasya 'NAmiti prAgvat azokavarapAdapasyAdhastAta, 'etya Namiti azokavarapAdapasya yadadho atra 'Na'miti pUrvavat eko mahAn pRthvIzilApaTTakaH prajJaptA, kathambhUta ityAha-'isiMbaMdhI samallINe ityAdi, iha skandhaH sthuDamityucyate, tasyAzokavarapAdapasya yat sthuDaM tat ISad-manAk samyag lInastadAsanna ityarthaH, 'vikkhambhAyAmamuSpamANe mAiti, viSkambhenAyAmena ca zobhanam aucityAnativati pramANaM yasya sa viSkambhAyAmasupramANaH, kRSNaH, kRSNatvameva nirUpa-12 yati-'aMjaNaghaNakuvalayahalaharakosejjasariso' aJjanako-vanaspativizeSaH ghano-meghaH kuvalaya-nIlotpalaM haladharakauzeyaM-baladevavastra taiH sadRzA-samAnavarNaH, 'AgAsakesakajjalakakkeyaNaiMdanIlaayasikusumappagAse AkAzaM dhUlImeghAdivirahitaM, kezAHzirasiz2AH, kajalaM-atItaM, karketanendranIlau maNivizeSau atasIkusumaM prasiddhameteSAmiva prakAzo-dIptiryasya sa tathA, 'bhiMgajagabhaMgabheyariduganIlaguliyagavalAirege' iti bhRGgaH-caturindriyaH pakSivizeSaH aJjanaM sauvIrAJjanaM tasya bhaGgena-vicchittyA | bhedaH-chedo'JjanabhaGgabhedo riSThako-ratnavizeSaH nIlaguTikAH-pratItAH, gavalaM mAhirSa zRGgaM tebhyo'pi kRSNatvenAtireko yasya sa tathA, 'bhamaranikurampabhUe' iti atra bhUtazabda auSamyavAcI, yathA'yaM lATadezaH suralokabhUtaH, suralokopama ityarthaH, tato'yamarthaH-bhramaranikurumbopamaH, 'jaMbUphalaasaNakusumabaMdhaNanIluppalapattanikaramaragayaAsAsaganayaNakIyAsivanne' jambUphalAni pratItAni, asanakusumabandhana-asanapuSpavRntaM nIlotpalapatranikaro marakatamaNiH pratItaH, AsAsako-bIyakAbhidhAno vRkSaH, nayanakIko netramadhyatArAH, asi kharaM teSAmiva vaNoM yasya sa tathA, snigdho na tu rUkSaH ghano niviDI na tu koSThaka iva madhyazupiraH 'ajjusire' iti zlakSNazupirarahitaH, 'rUvagapaDirUvagadarisaNije' iti rUpakANAM yAni tatra sankAntAni (pratirUpakANi) SAREauratondlamind Taurasurary.com azokavRkSasya varNanaM ~ 20~ Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [1] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: TRA prata sUtrAMka zrIrAjapanI pratibimbAni taiH darzanIyo rUpakamatirUpakadarzanIyaH, 'AdarzatalopamaH' Adarzo-darpaNastasya talaM tena samatayopamA yasya sa Adarzatalo-HzvetarAjAmalayagirI- maH, suSTha manAMsi ramayatIti suramyaH 'kRr3hahula'miti vacanAt kartari yapratyayaH, 'siMhAsaNasaMThie' iti siMhAsanasyeva saMsthita- diparyuSAyA vRttiH saMsthAnaM yasya sa siMhAsanasaMsthitaH, ata eva surUpaH-zobhanaM rUpam-AkAro yasya sa surUpaH, itazca surUpo yata Aha-'muttAjA-kA sanA // 9 // lakhaiyatakamme' muktAjAlAni-muktAphalasamUhAH khacitAni antakarmasu-prAntapadezeSu yasya sa muktAjAlakhacitAntakarmA, 'AiNagarUya-1 ranavanIyatalaphAse Ajinaka-carmamayaM vastraM rUtaM pratItaM cUro-vanaspativizeSaH navanItaM-mrakSaNaM tala arkatalaM teSAmiva komala- mU04 tayA spartho yasya sa AjinakarUtacUranavanItatUlasparzaH, 'salvarayaNAmae' ityAdivizeSaNakadambakaM prAgvat // seo rAyA dhAriNI devI. sAmI samosaDhe, parisA niggayA, jAva rAyA pajjuvAsada (sU04) __'seo rAyA dhAriNI devI jAva samosaraNaM samatta'miti tasyA AmalakalyAyo nagaryA veto nAma rAjA, tasya samastAntaHpuramadhAnA bhAryA sakalaguNadhAriNI dhAriNInAmA devI, 'jAva samosaraNaM samatta'miti yAvacchandakaraNAdvAjavarNako devIvarNakaH samavasaraNaM caupapAtikAnusAreNa tAyadvaktavyaM yAvatsamavasaraNaM samApta tacaiva-tattha NaM AmalakappAe nayarIe seo nAma rAjA hA hotyA, mahayAhimavaMtamahaMtamalayamaMdaramahiMdasAre acaMtavisuddharAyakulavaMsappamUe niraMtaraM rAyalakakhaNavirAiyaMgamaMge bahujaNabahumANapUie sabbaguNasamiddhe khattie muie muddhAbhisittemAupiumujAe daya(ba)patte sImaMkare sImaMdhare khemakare khemaMdharemaNusside jaNavayapiyA jaNavayapAle jaNavayapurohie seukare keukare narapavare purisavare purisasIhe purisavagye purisaAsIvise purisavarapoMDarIe purisavaragaMdhahallI ar3e dine vise vikichannavipulabhavaSNasayaNAsaNajANavAhaNAine bahudhaNabahujAyarUvarajae AogapaogasaMpaune vicchaDDiya dIpa anukrama (3) SAREaratiNNI murary.org zveta nAmaka rAjJa: varNanaM ~ 21~ Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAka dIpa paurabhattapANe bahudAsIdAsagomahisagabelappabhue pahipunarjatakosakoTThAgArAuhayare bahudubbalapaccAmitte ohayakaMTayaM maliyakaMTayaM / kAuddhiyakaMTayaM appaDikaTayaM ohayasattuM nihayasattuM maliyasattuM udviyasattuM nijiyasattuM parAiyasatuM vavagayadubhikkhadosamAribhayaviSpa mukaM khema sivaM subhikartA pasaMtaviDamaraM raja pasAsemANe viharai / tassaNa seyoraNNo dhAriNInAma devI hotthA, sukumAlapANi-16 pAyA ahINapaDipugNapaMciMdiyasarIrA lakkhaNavaMjaNaguNovaveyA mANummANapamANapaDipuNNamujAyasavvaMgasudaraMgA sasisomAgArakaMtapi yadasaNA surUvA karayalaparimiyapasatyatibalivaliyamajjhA kuMDalullihiyA vINa ]gaMDalehA komuiyarayaNiyaravimalapaDipuNNasomajayaNA siMgArAgAracAruvesA saMgayagayahasiyabhaNiyacidriyavilAsalaliyasalAvaniuNajuttocayArakusalA suMdaracaNajaghaNavayaNakara-13 caraNaNayaNalAyaNNavilAsakaliyA seeNa raNNA saddhiM aNurattA avirattA iTTe sahapharise rasarUvagaMdhe paMcavihe mANussae kAmabhoge. pacaNubhavamANA viharai' epa rAjadevIvarNakA, asya vyAkhyA 'mahayAhimavaMteti' mahAhimavAna haimavatasya kSetrasyocarataH sImAkArI varSadharaparvataH malayaH parvatavizeSaH supratIto mandaro merurmahendraH-zakrAdiko devarAjastadvat sAraH pradhAno mahAhimavantamahAmalayamandara-1 mahendrasAraH, tathA atyantavizuddha rAjakulavaMze pramUto'tyantavizuddharAjakulavaMzapamUtaH, tathA nirantaraM rAyalakakhaNavirAiyaMgamaMge' iti / nirantaram-apalakSaNavyavadhAnAbhAvena rAjalakSaNaiH-rAjyabhUcakairlakSaNavirAjitAni aGgamaGgAni-aGgapratyaGgAni yasya sa nirantararAjalakSaNavirAjitAGgamaGgaH, tathA bahubhirjanaH bahumAnena-antaraGgaprItyA pUjito bahujanabahumAnapUjitaH, kasmAdityAha-'savvaguNasa-1 siddhe' sarvaiH zauryopazamAdibhirgaNaiH samRddhaH-sphItaH sarvaguNasamRddhaH tato bahujanabahamAnapUjito,guNavatsu prAyaH sarveSAmapi bahumAnasambhavAta,IPS tathA 'khattiye' iti kSatrasyApatyaM kSatriyaH 'kSatrAdiya' iti iyapatyayaH, anena navamASTamAdinandavat rAjakulapramUto'pi na hIna-| anukrama S Ninioraryara | dhAriNI nAmaka rAjya: varNanaM ~ 22 ~ Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAka dIpa zrIrAjapazI jAtIyaH, kintu uttamajAtIya ityAveditaM, tathA 'muditaH sarvakAlaM harpavAn , pratyanIkopadravAsambhavAt , tadasambhavazca pratyanIkAnA- cetarAjAmaLayagirI- mevAbhAvAt , tathA cAi-'muddhAbhisitte' prAyaH sarvairapi pratyantarAjaH pratApamasahamAna nyathA'smAkaM gatiriti paribhAvya mUrddhabhiH- diparyupAyA dRttiHmastakairabhiSiktaH-pUjito mUrdhAbhiSiktaH, tathA mAtRpitRbhyAM sujAto mAtRpitRsujAtaH, anena samastagarbhAdhAnaprabhRtisambhavidoSavikala sanA ityAveditaH, tathA dayA(dravya)mAptaH svabhAvataH zuddhajIvadravyatvAt , tathA sevAgatAnAmapUrvApUrvanRpANAM sImAM-maryAdA karoti yathA evaM vrti||10|| sU04 tavyamevaM neti sImaGkaraH, tathA pUrvapuruSaparamparAyAtA svadezapravarttamAnAM sImAM-maryAdAMdhArayani-pAlayati na tu vilumpatIti sImandharaH, tathA kSemaM vazavattinAM upadravAbhAvaM karoti lemaGkaraH caurAdisaMhArAt tathA tat dhArayati ArakSakaniyojanAt kSemandharaH, ata eva | manuSyendraH, tathA janapadasya piteva janapadapitA, kathaM pitevetyata Aha-'janapadapAla: janapadaM pAlayatIti janapadapAlaH, tato bhavati janapadasya piteva, tathA janapadasya zAntikAritayA purohita ica janapadapurohitaH, tathA setuH-mArgastaM karotIti setukaraH, mArga-12 dezaka iti bhAvaH, ketuH-cihna tatkarotIti ketukaraH, adbhutasaMvidhAnakArIti bhAvaH, tathA nareSu manuSyeSu madhye pravaro-narapavaraH, saca sAmAnyamanuSyApekSayApi syAdata Aha-'purisavare' puruSeSu-puruSAbhimAneSu madhye bara:-pradhAna uttamapauruSopetatvAditi puruSa varaH, yataH puruSaH siMha ivApatimallatayA puruSasiMhaH, tathA puruSo vyAghra iva zUratayA puruSavyAghraH, puruSa AsIviSa iva dopavinA2zanazIlatayA puruSAsIviSaH puruSaH varapuNDarIkamivottamatayA bhuvanasarovarabhUSakatvAt puruSavarapuNDarIkA, puruSaH varagandhahastIva parAnasaha- | tAmAnAn pratIti puruSavaragandhahastI tato bhavati puruSavaraH, tathA ADhayaH samRddho dImaH zarIratvacA dedIpyamAnatvAt dRpso vA dRptAriPmAnamardanazIlatvAt ata eva vitto-jagatyatIto, yaduktamADhya iti tadeva sAstiramupadarzayati-'vicchiNNetyAdi, vistIrNAni anukrama ~ 23~ Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAka dIpa vistAravanti vipulAni-abhUtAni bhavanAni gRhANi zayanAni AsanAni ca pratItAni yAnAni-rathAdIni bAhanAni-azvAdIna / etairAkINoM vyApto yukto vistIrNavipulabhavanazayanAsanayAnavAhanAkIrNaH, tathA bahudhanaM bahujAtarUpaM suvarNa rajataM ca-rUpyaM yasya sa bahudhanabahujAtarUparajataH, tathA AyogaprayogasampayuktaH-AvAhanavisarjanakuzalaH, tathA vicchaditaM- tathAvidhaviziSTopakArAkArinayA visaSTamakuriTakAdiSu pracura bhaktapAnaM yasmin rAjyamanuzAsati sa viccharditapracurabhaktapAnaH, anena puNyAdhikatayA na tasmina rAjyamanuzAsati durbhikSamabhUditi kathitaM, tathA bahUnAM dAsInAM dAsAnAM gAM-balIvAnAM mahiSANAM mAM-strIgavAnAM eDakAnAM ca prabhuH bahudAsIdAsagomahipagavelagaprabhuH, tataH svArthikamatyayavidhAnAt prabhukaH, tathA paripUrNAni bhRtAni yantrakozakoSThAgArANi yantragRhANi kozagRhANi bhANDAgArANi koSThayahANi dhAnyAnA koSThAgArANi gRhANi iti bhAvaH, AyudhagRhANi ca yasya sa patipUrNayantrakozakoSThAmArAyudhagRhaH, tathA balaM zArIrika mAnasikaM ca yasyAsti sabalavAn, durbalapalyayamitro, durbalAnAmakAraNavatsala iti bhAvaH, evaMbhUtaH san rAjya prazAsana viharati avatiSThate iti yogaH, kathambhUtaM rAjyamityAha-apahatakaNTaka, iha dezopadrava kAriNazcaraTAH kaNTakAH te apahatA avakAzAnAsAdanena sthagitA yasmin tat apahatakaNTakaM, tathA malitAH-upadravaM kurvANA mAnakAmlAnimApAditAH kaNTakA yatra tanmalitakaNTaka, tathA uddhatAH svadezatyAjanena jIvitatyAjanena vA kaNTakA yatra tat uddhRtakaNTakaM, tathA na vidyate pratimallaH kaNTako yatra tadapratimallakaNTaka, tathA 'ohayasattu iti pratyanIkAH rAjAnaH zatrabaste apahatAH svAvakAzamalabhamAnIkatA yatra tat apahatazatru tathA nihatAH-raNAGgaNe pAtitAH zatrabo yatra tanihatazatru, tathA malitA:-tagatasainyatrAsApAdanato mAna-1 glAnimApAditAH zatraco yatra tat malitazatra, tathA svAtantryayAvanena svadezacyAvanena jIvitacyAvanena vA uddhatAH zatracA yatra tat / anukrama [4] REmiratininewl TEmastaram.org ~ 24~ Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata satrAkA [4] dIpa zrIrAmapaznI uddhRtazatru, etadeva vizeSaNadvayena vyAcaSTe-nirjitazatru, parAjitazatru, tathA vyapagataM durbhikSa doSo mArizca yatra tat vyapagatadurbhikSadopa- cetarAjAmalayagirI-||mAri, tathA bhayena svadezotthena paracakrakRtena vA viSamuktaM, ata eva kSema-nirupadravaM ziva-zAntaM subhikSaM zobhanA-zubhA bhikSA darzaninAdiparyupAyA vRttiH dInAnAthAdInAM ca yatra tat subhikSaM, tathA prazAntAni DimbAni-vighnA DamarANi-rAjakumArAdikRtaSikRtaviDvarA yatra ttpshaantddimbddmrN| sanA devIvarNakaM-'mukumAlapANipAyA' iti sukumArI pANI pAdau ca yasyAH sA mukumArapANipAdA, tathA ahInAni-anpUnAni svarUpataH pratipUrNAni lakSaNataH pazcApIndriyANi yasmin tathAvidhaM zarIraM yasyAH sA ahInapratipUrNapazcendriyazarIrA, tathA lakSaNAni svastikacakA- 04 zAdIni vya anAni maSInilakAdIni guNAH-saubhAgyAdayastairupapetA lakSaNavyaJjanaguNopapenA, upa apa ina itizabdaprayasthAne hapRSodarAdaya' ityapAkArasya lope upapetA iti draSTavyaM, 'mANummANapamANapaTipuNNasujAyasabvaMgasuMdaraMgI' iti tatra mAnaM jaladroNa pramANatA, kathamiti cet , ucyate, jalasyAtibhRte kuNDe puruSe khiyAM vA nivezitAyAM yajalaM nissarati tayadi droNapramANaM bhavati / puSpa tadA puruSaH strI vA mAnaprApta ucyate, tathA unmAnaM-arddhabhArapramANatA, sA caivaM-tulAyAmAropitaH puruSaH strI vA yavarddhabhAraM tulati tadA sa unmAnaprApto'bhidhIyate, pramANaM-svAglenASTottarazatocchayitA, tato mAnonmAnapramANaH pratipUNNAni-anyUnAni sujAtAnijanmadoparahitAni sarvANi aGgAni ziraprabhRtIni yAni nai sundarAGgI mAnonmAnapramANapratipUrNasujAtasarvAGgasundarAGgI, tathA zazivatsomAkAram araudrAkAraM kAntaM-kamanIyaM miyaM-draSTaNAmAnandotpAdaka darzanaM rUpaM yasyAH sA zazisomAkArakAntapriyadarzanA, | ata eva murUpA, tathA karatalaparimito muSTigrAhyaH prazastalakSaNopetatrivalIko-calitrayopato rekhAtrayopeto baliko balavAna madhyomadhyabhAgo yasyAH sA karatalaparimitaprazastatrivalIkavalikamadhyA, tathA kuNDalAbhyAM ullikhitA-ghRSTA gaNDalekhA-kapolaviracitamRga anukrama ~ 25~ Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: madAdirekhA yasyAH sA kuNDalollikhitagaNDalekhA, 'komuIyarayaNiyaravimalapaDipuNNasomavayaNA' kaumudI-kArtikIpaurNamAsI tasyAM | rajanikara:-caMdramAstadvadvimalaM-nirmalaM pratipUrNam-anyUnAtiriktamAnaM saumyam-araudrAkAraM vadanaM yasyAH sA tathA, zuGgArasya-rasa vizeSasyAgAramivAgAraM, athavA zRGgAro-maNDanabhUSaNATopastatpradhAna AkAra:-AkRtiryasyAH sA tathA, cAru bepo nepathyaM yasyAH SasA tathA, tataH karmadhArayaH, zRGgArAgAracAruvepA, tathA saGgatA ye gatahasitabhaNitaceSTitavilAsalalitasalApanipuNayuktopacAra kuzalA, tatra saGgantaM nAsaGgataM gataM yadaguptatayA tadgRhasyaivAntargamana na tu bahiH svecchAcAritayA saGgataM hasitaM yatkapolavikAzamAtra 15 mucitaM na tvaTTahAsAdi hasiyaM kapolakahakahiya' miti vacanAta, saGgata bhaNitaM yatsamAgate prayojane narmabhANitiparihAreNa vivakSitArthamAtrapratipAdanaM saGgataM ceSTitaM yatkucajaghanAdyavayavAcchAdanaparatayopavezanazayanotthAnAdi saGganto vilAsaH svakulAcityena zRGgArAdikaraNaM, tathA sundarai stanajaghanavadanakaracaraNanayanalAvaNyavilAsaiH kalitA, aba vilAsaH sthAnAsanagamanAdirUpaceSTAvizeSaH, uktaM ca "sthAnAsanagamanAnA, hastabhUnetrakarmaNAM caiva / utpayate vizeSo yaH zliSTo'sau vilAsaH syAta // 1 // anye tvAH-vilAso netrajo vikAraH, tathA cokta-" hAvo mukhavikAraH syAta , bhAvazcittasamudbhavaH / bilAso netrajo jJeyo, vibhramo bhrUsamudbhavaH ||1||"te NaM kAleNaM te NaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva cautIsavuddhavayaNAisesasaMpane paNatIsa-10 saccavayaNAtisesasaMpatte AgAsagaeNaM cakkeNaM AgAsagateNaM chatteNaM AgAsagayAhiM seyacAmarAhiM AgAsaphAlihamaeNaM sapAyapITeNa sIhAsaNeNa purato dhammajjhaeNaM pagaDhijamANeNaM caudasahi samaNasAhassIhiM chattIsAe ajjiyAsAhassIhiM saddhiM samparicuDe / pucvANupuci caramANe gAmANugAma duijjamANe suI suheNaM viharamANe jeNeva AmalakappA nayarI jeNeca vaNasaMDe jeNeva anukrama Saintaintino d A murary.orm ~ 26~ Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sanA sutrAka dIpa zrIrAjapanI asogavarapAyave jeNeva puDhavisilApa? teNeva uvAgacchada, 2 tA ahApaDirUvaM uggaheM umpiNDicA asogavarapAyavassa ahe cetarAjAmalayagirI- pudavisilApaTTagaMsi puratyAbhimuhe saMpaliaMnisane saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharati" / idaM sugama, navaraM 'jAva | diparyupAyA vRttiH / cocIsAe' ityatra yAvacchabdakaraNAt 'Aiphare titvagare' ityAdikaH samasto'pi auSapAtikagranthaprasiddho bhagavadvarNako vAcyaH, sa // 12 // cAtigarIyAniti na likhyate, kevalamaupapAtikagranthAdavaseyaH, 'cottIsAe buddhabayaNAtisesasaMpane ' caturviMzad buddhAnAM bhagavatA-IN mahatAM vacanapramukhAH 'sarvasvabhASAnugataM vacanaM dharmAvabodhakararamityAdinA uktasvarUpA ye atizeSA-atizayAstAna prAptazcatukhiMzakAbuddhavacanAtizepasampAptaH, iha vacanAtizeSasyopAdAnamatyantopakAritayA prAdhAnyakhyApanArtham , anyathA dehavaimalyAdayaste pazyante, tathA ( cAha)-dehaM vimalamugandhaM AmayapasseyavajjiyaM arayaM / ruhiraM gokkhIrAbhaM nivisaM paMDuraM maMsa // 1 // mityAdi, 'paNatI|sAe savayaNAtisesasaMpatte paJcatriMzat ye satyavacanasyAtizeSA-atizayAstAn sampAptaH paJcatriMzadvacanAtizeSasammAptaH, te cAmI satyavacanAtizeSAH-saMskAravattvaM 1 udAttatvaM 2 upacAropetatvaM 3 gambhIrazabdatvaM 4 anunAditvaM 5 dakSiNatvaM 6 upanIta rAgatvaM 7 mahArthatvaM 8 avyAhatapaurvAparyatvaM 9 ziSTatvaM 10 asandigdhatvaM 11 apahRtAnyottaratvaM 12 hRdayagrAhitvaM 13 dezakAlavAyutatvaM 14 tattvAnurUpatvaM 15 aprakIrNaprasUtatvaM 16 anyonyagRhItatvaM 17 abhijAtatvaM 18 atisnigdhamadhuratvaM 19 aparamame-| vidhitvaM 20 arthadharmAbhyAsAnapetatvaM 21 udAratvaM 22 paranindAtmotkarSavipramuktatvaM 23 upagatazlAghatvaM 24 anapanItalaM 25 utpAditAvicchinnakautUhalatvaM 26 adbhutatvaM 27 anativilambitvaM 28 vibhramavikSepaphilikizcitAdiviyuktatvaM 29 anekajAti-| // 12 // saMzrayAvicitratvaM 30 AhitavizeSatvaM 31 sAkAratvaM 32 sattvaparigRhItatvaM 33 aparikheditatvaM 34 avyuccheditvaM 35 ceti, anukrama | tirthakarasya 35 vacanAtizayA: ~ 27~ Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [4] dIpa anukrama [4] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) mUlaM [4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra [13] upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH Jan Eucator tatra saMskAravatvaM saMskRtAdilakSaNayuktatvaM, udAttatvaM uccairvRttitA upacAropetatvam-agrAmyatA, gambhIrazabdatvaM meghasyeva, anunAditA pratiravopetatvaM dakSiNatvaM saralatA, upanItarAgatvaM utpAditA zrotRjane svaviSayavahumAnatA, ete sapta zabdApekSA atizayAH, ata OM Urddha tvarthAzrayAH, tatra mahArthatvaM paripuSTArthAbhidhAyitA, avyAhatapaurvAparyatvaM pUrvAparavAkyAvirodhaH ziSTatvaM vaktuH ziSTatvasUcanAt asandigdhatvaM parisphuTArthapratipAdanAt apadrutAnyocaratvaM-paradUSaNAviSayatA, hRdayagrAhitvaM- durgamasyApyarthasya parahRdaye mavezakaraNaM, dezakAlAvyatItatvaM prastAvocitatA, tattvAnurUpatvaM vivakSitavastusvarUpAnusAritA, aprakIrNamasRtatvaM sambandhAdhikAraparimitatA, anyo'nyamagRhItatvaM padAnAM vAkyAnAM vA parasparasApekSatA, abhijAtatvaM yathAvivakSitArthAbhidhAnazIlatA, atisnigdhamadhuratvaM vuzcakSitasya ghRtaguDAdivatparamasukhakAritA, aparamamaivedhitvaM paramamanuGghaTTanazIlatA, arthadharmAbhyAsAnapetatvaM- arthadharmmapratibaddhatA, udAratvaM ativiziSTagumphaguNayuktatA atucchArthapratipAdakatA vA, paranindAtmotkarSaviprayuktatvaM pratItaM, upagatazlAghatvaMuktaguNayogataH prAptazlAghatA, anupanItatvaM- kArakakAlavacanaliGgAdivyatyayarUpavacanadoSApetatA, utpAditAvicchinnakutUhalatvaMzrotRRNAM svaviSaye utpAditaM janitamavicchinnaM kautUhalaM kautukaM yena tasyA tadbhAvastattvaM zrotRSu svaviSayAdbhutavismayakAriteti bhAvaH, adbhutatvamanativilambitvaM ca pranItaM vibhramavikSepakilikeizcitAdiviyuktatvAmiti - vibhramo vakturbhrAntamanaskatA vikSepo vakturevAbhidheOM yA pratyanAsaktatA kilikiJcitaM roSabhayalobhAdibhAvAnAM yugapadasakRtkaraNaM AdizabdAnmanodoSAntaraparigrahaH tairviyuktaM yattattathA tadbhAvastattvaM, anekajAtisaMzrayAdvicitratvaM sarvabhASAnuyAyitayA citrarUpatA, AhitavizeSatvaM zeSapuruSavacanApekSayA ziSyeSUtpAditamativizeSatA, sAkAratvaM vicchinnapadavAkyatA, sattvaparigRhItatvam - ojasvitA, aparikheditvam - anAyAsasamvAt, avyavaccheditvaM 3 tirthaMkarasya 35 vacanAtizayA For Penal Use On ~ 28~ 4020305630 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH prata sutrAka 4 // 13 // dIpa vivakSitArthasamyasiddhiM yAvadavicchinnavacanaprameyateti / 'AgAsaphAliyAmaeNaM' AkAzasphaTika-yadAkAzavat atisparacha sphaTika rAjAdiparyatanmayena 'dhammajjhaeNati dharmacakravartitvamucakena ketunA mahendradhvajenetyarthaH, tathA 'pubbANupuci caramANe' iti pUrvAnupUrvyA krameNe pAsanA tyarthaH caran sazcaran , etadevAha-'gAmANugAma dUijjamANe' iti grAmathAnugrAmaca-vivakSilagrAmAdanantaraM grAmo grAmAnugrAma, tat dracangacchan , ekasmAdanantaraM grAmamanullaGgyan ityarthaH, anenApatibaddhavihAritA khyApitA, tatrApyautsukyAbhAvamAha-'suhasuheNaM m04 viharamANe' sukhasukhena-zarIrakhedAbhAvena saMyamavAdhAviraheNa ca grAmAdiSu viharana-avatiSThamAno 'jeNeveti prAkRtatvAtsaptamyarthe / tRtIyA yasminneva deze AmalakalpA nagarI yasminneva ca pradeze vanakhaNDo yasminneva deze so'nantaroktasvarUpaH zilApaTTakaH 'teNAmeveti| tasminneva deze upAgacchati, upAgatya ca pRthivIzilApaTTake pUrvAbhimukhaH, tIrthakRto hi bhagavantaH sadA samavasaraNe pRthivIzilA-- paTTake vA dezanAya pUrvAbhimukhA avatiSThante saMparyaDUniSaNNAH, saMyamena tapasA cAtmAnaM bhAvayan viharana aaste|| tataH parSanigamo vAcyaH, sa cavaM 'tae NaM AmalakappAnayarIe siMghADagatiyacaukacaccaracaummuhamahApahesu bahujaNo aNNamaNNaM evamAikakhada evaM bhAsei evaM paNNavei evaM parUvei-evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre jAva AgAsagaeNaM chatteNaM jAva saMjameNaM navasA appANaM| bhAvamANe viharati, taM mahAphalaM khalu devANuppiyANaM tahArUvANaM arahatANaM nAmagoyassavi savaNayAe kimaMga puNa abhigamaNabaMdaNanasaNapaTipucchaNapajjuvAsaNayAe, seyaM khalu egassavi Ayariyassa dhammiyassa suvayaNassa savaNayAe, kimaMga puNa viulassa // 13 // assa gahaNayAe ?, taM gacchAmo NaM devANupiyA! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmI NamaMsAmo sakAremo sammANemo kallANaM maMgalaM devayaM iyaM pajjuvAsemo, eyaM taM ihabhave parabhave ya hiyAe (suhAe khamAe nissesAe) ANugAmiyattAe bhavissai, tae NaM AmalakappAe. anukrama Tanasaram.org ~ 29~ Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [4] dIpa anukrama [8] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. sUryAbhadevasya varNanaM mUlaM [4] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri praNIta vRttiH nayarIe vahave umgA bhogA' ityAdyopapAtikagranthoktaM sarvamavasAtavyaM yAvat samagrA'pi rAjaprabhRtikA pariSatparyupAsInA avatiSThate // taNaM kAle NaM NaM samae NaM sariyAbhe deve sohamme kappe sariyAbhe vimANe sabhAe suhammAe sUriyAbhAMsa siMhAsAMsi cauhiM sAmANiyasAhassIhiM cauhiM aggamahisIhiM saparivArAhiM tihiM parisAhiM sacAhi~ aNiyAhiM satahiM aNiyAhivaIhiM solasahiM AyarakukhadevasAhasIhiM anehi ya bahUhiM sariyAbhavimANavAsIhiM vaimANiehiM devehiM devIhi ya saddhiM saMparivuDe mahayA''hayanagIyavAiyatatItalatAlatuDiyaghaNamuiMgapaDuppavAdiyaraveNaM divvAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharati, imaM ca NaM kevalakappaM jaMbuddIva dIvaM viuleNaM ohiNA AbhoemANe 2 pAsati / ' te NaM kAle Na'mityAdi, te iti prAkRtazailIvazAttasminniti draSTavyaM yasminkAle bhagavAn varddhamAnasvAmI sAkSAdviharati tasmi nkAle 'te NaM samae NaMti tasmin samaye yasminnavasare bhagavAnAmrazA lavane caitye dezanAM kRtvoparatastasminnavasare iti bhAvaH, sUryAbho nAmnA devo, nAmazabdo hyanyayarUpo'pyasti, tato vibhaktilopaH, tato saudharmmAkhye kalpe yatsUryAbhanAmakaM vimAnaM tasmin yA sabhA sudharmAbhidhA tasyAM yatsUryAbhAbhidhAnaM siMhAsanaM tatropaviSTaH sanniti gamyate, 'caDahiM sAmANiyasAhassIhiM' iti samAyune tivibhaOM vAdau bhavAH sAmAnikAH, adhyAtmAditvAdikaNa, vimAnAdhipati sUryAbhadevasadRzadyutivibhavAdikA devA ityarthaH, te ca mAtRpitRgurUpAdhyAyamahattaravatsUryAbhadevasya pUjanIyAH, kevala vimAnAvipatitvahInA iti sUryAbhaM devaM svAminaM pratipannAH teSAM sahasrANi sAmA For Parts Use Only atra sUryAbhadevasya prakaraNaM Arabhyate ~30~ andrary org Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [5...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: sUryAbheNa vIradarzana zrIrAjamaznInikasahasrANi taizcaturbhiH, prAkRtatvAcca mUtre sakArasya dIrghatvaM strItvaM ca, 'catamabhiragramahiSIbhiH" iha kRtAbhiSekA devI mahiSItyucyate, malayagirI- sA ca svaparivArabhUtAnAM sarvAsAmapi devInAmagre ityagrAH, agrAzca tA mahiNyazca agramahiSyastAbhizcatamabhiH, kathambhUtAbhirityAha-'sapari- yA vRttiH cArAbhiH parivAraH saha yAsa tAH saparivArAstAbhiH, parivArazcaikaikasyA devyAH sahasra 2 devInA, tathA timabhiH parSadiH, tisro hi vimAnAdhipateH sarvasyApi parSadaH, tadyathA-abhyantarA madhyA bAhyA ca, tatra yA vayasyamaNDalIkasthAnIyA paramamitrasaMhatisadRzI sA 0 // 14 // abhyantaraparSata , tayA sahAparyAlocitaM svalpamapi prayojanaM na vidadhAti, abhyantaraparSadA saha paryAlocitaM yasyai niveyate yathedamasmAkaM paryAlocitaM sammatamAgataM yuSmAkamapIda sammataM kiMvA neti sA madhyamA, yasyAH punarabhyantaraparpadA saha paryAlocitaM mdhymyaa| ca saha dRDhIkRtaM yasyai karaNAyaiva nirUpyate yathedaM kriyatAmiti sA bAhyA, tathA 'sattarhi aNiehi iti anIkAni-sanyAni, tAni ca sapta, tadyathA-hayAnIkaM gajAnIka rathAnIkaM padAtpanIkaM vRSabhAnIkaM gandharvAnIka nAvyAnIka, tatrAdyAni pazcAnIkAni saGgrAmAya kalpyante, gandharvanAvyAnAke punarupabhogAya, taiH saptabhiranIkaiH, anIkAni svasvAdhipativyatirekeNa na samyak prayojane samAgate satpupakalpyante tataH saptAnIkAdhipatayo'pi tasya veditavyAH, tathA cAha- 'satcahi aNiyAhivaihi, tathA 'poDazabhirAtmara-- devasahara'riti vimAnAdhipateH sUryAbhasya devasyAtmAnaM rakSayantItyAtmarakSAH, 'karmaNo'Ni tyaN pratyayaH, te ca zirastrANakalpAH, yathA hi zirakhANaM zirasyAviddhaM pANarakSakaM bhavati tathA te'pyAtmarakSakA gRhItadhanurdaNDAdiparaharaNAH samantataH pRSThataH pArthato'grataazvAvasthAyino vimAnAdhipateH sUryAbhasya devasya prANarakSakAH, devAnAmapAyAbhAvAt teSAM tathAgrahaNapurassaramavasthAnaM nirarthakamiti acet, na, sthitimAtraparipAlanahetutvAt prakarSahetutvAcca, tathA hi te samantataH sarvAsu dikSu gRhItAharaNA UrddhasthitA avati gAnAH anukrama // 14 // Santaratun. i n Munaturanorm sUryAbhadevasya varNana ~31~ Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [5...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAka 5 dIpa svanAyakazarIrarakSaNaparAyaNAH svanAyakaikaniSaNNadRSTayaH pareSAmasahamAnAnAM kSobhamApAdayanto janayanti svanAyakasya parAM prItimiti, ete ca niyatasaGkhyAkAH mUryAbhasya devasya paridhArabhUtA devA uktAH, ye tu tasmin sUryAbhe vimAne paurajanapadasthAnIyA ye tvAbhi| yogyAH-dAsakalpAste'tibhUyAMsaH AsthAnamaNDalyAmapi cAniyattasaGkhyAkA iti teSAM sAmAnyata upAdAnamAha-'annehiM yahUhi mUriyAbhavimANavAsIhiM devehiM devIhi ya saddhiM saMpariyuDe' etaiH sAmAnikaprabhRtibhiH sArddha saMparitRtaH-samyagnAyakaikacittArAdhanaparatayA parisRtaH, 'mahayA''haye tyAdi, mahatA raveNeti yogaH 'AyA' iti AkhyAnakAtibaddhAnIti vRddhAH, athavA ahatAni-avyAhatAni, akSatAnIti bhAvaH, nATyagItavAditAni ca tantrI-vINA talA-hastatAlAH kaMsikA tuTitAni-zeSatUryANi, tathA ghano-dhanasahazo dhvanisAdharmyatvAta yo mRdagI-maIla: paTunA-dakSapurupeNa pravAditaH, tata eteSAM padAnAM dvandaH, teSAM yo vastena, divyAn-divi bhavAn atipradhAnAnityarthaH, 'bhogabhogAI' iti bhogArhA ye bhogAH-zabdAdayastAn , mUtre napuMsakatA pAkRtatvAt , prAkRte hi liGgavyabhicAraH, yadAha pANiniH svaprAkRtalakSaNe-liGga vyabhicAryapI ti, bhuJjAno 'viharati Aste, na kevalamAste kiMtvima-pratyakSatayA upalabhyamAna 'kebalakalyA IpadaparisamApta kevalaM kevalajJAnaM kevalakalpaM, paripUrNatayA kevalasadRzamiti bhAvaH, jamcA ratnabhayyA uttarakuruvA-|| |sinyA upalakSito dvIpo jambUdvIpastaM jambUdrIpAbhidhAnaM dIpaM 'vipulena' vistIrNanAvadhinA, tasya hi mUryAbhasya devasyAvadhiradhaH prathamAM pRthivIM yAvattiryak asaGkhyeyAn dvIpasamudrAniti bhavati vistIrNastenAbhogayan-paribhAvayan pazyati, anena satyapyavadhI yadi taM jJeyaviSayamAbhoga na karoti tadA na kizcidapi tena jAnAti pazyati vetyAveditaM // tattha samaNaM bhagavaM mahAbIraM jaMbUddIve bhArahe vAse AmalakappAe nayarIe bahiyA aMvasAlavaNe cehae anukrama SAREmiration sUryAbhadevasya varNana ~ 32 ~ Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapraznI malayagirI sUryAbheNa vIradarzana prata yA vRttiH sutrAka // 15 // (5) ahApaDiruvaM uMggaha uggiNihattA saMjamaNaM tavasA appANaM bhAvamANaM pAsati, pAsittA hadvaTThacittamANadie Nadie pIimaNe paramasomaNassie harisavasavisappamANahiyae vikasiyavarakamalaNayaNe payaliyavarakaDagatuDiyakeuramauDakuMDalahAravirAyaMtaraiyavacche pAlaMbapalaMbamANagholaMtabhUmaNadhare sasaMbhamaM turiyacavalaM suravare (jAva)[sIhAsaNAo abbhuDhei 2 cA pAyapIDhAo paJcoruhati, 2 cA egasADiyaM uttarAsaMgaM karati, 2ttA sanaTrapayAI titthayarAbhimuhe aNugacchati. 2sA vAma jANaM aMceti. 2 nA dAhiNaM jANuM dharaNitalaMsi Nihahu tikhuno muddhANaM dharaNitalaMsi Nivesei, NivesittA IsiM pacunnamai, IsiM pabhunnamaittA karatalapariggahiyaM dasaNahaM sirasAvanaM matthae aMjaliM kaDDa evaM vayAsI-Namo'tthu NaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM AdigarANaM titthagarANaM sayaMsaMbuddhANaM purisottamANaM purisasIhANaM purisavarapuMDarIyANaM purisavaragaMdhahatthINaM loguttamANaM loganAhANaM logahiANaM logapaIvANaM logapajjoyagarANaM abhayadayANaM cakhudayANaM maggadayANaM jIvadayANaM saraNayANa bohidayANaM dhammayANaM dhammadesayANaM dhammanAyagANaM dhammasArahINaM dhammavaracAuraMtacakkavaTThINaM appaDihayavaranANadasaNadharANaM viyadRcchaumANaM jiNANaM jAvayANaM tiSaNANaM tArayANa buddhANaM bohayANaM muttANaM moyagANaM samvannUrNa savvadarasINaM sivamayalamaruyamaNaMtamalsayamavAcAhamapuNarAvanaM siddhigainAmadheyaM ThANaM saMpacANaM, namo'sthu Na samaNassa bhagavao dIpa anukrama SAMEmirathun W eenetaram.org | bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanaM ~33~ Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [4] dIpa anukrama [4] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) mUlaM [...] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. mahAvIrassa jAva saMpAviukAmassa, vaMdAmi NaM bhagavantaM tatthagayaM iha gate ] pAsada me bhagavaM tattha ga ihagataMtikaTu vaMdati NamaMsati vaMdittA NamaMsittA sIhAsaNavaragae puvyAbhimuhaM saNNisaNNe / ( sU0 5 ) tapa NaM tasa suriyAbhasa ime tArUve anbhatthite ciMtite maNogate saMkappe samupajjitthA 'tatra' tasminvipulenAvadhinA jambUdvIpaviSaye darzane pravartamAne sati 'zramaNaM' zrAmyati tapasyati nAnAvidhamiti zramaNaH, bhagaHsamagraizvaryAdilakSaNaH, uktaM ca- "aizvaryasya samagrasya, rUpasya yazasaH zriyaH / dharmasyAtha prayatnasya, SaNNAM bhaga itIGgannA // 1 // " bhago'syAstIti bhagavAn bhagavantaM 'sura vIra vikrAntau vIrayati - rupAyAn prati vikrAmati smeti vIraH mahAzvAsau vIrava mahAvIrastaM, jambUdvIpe bhArate varSe AmalakalpAyAM nagaryau vahirAmrazAlavane caitye azokavarapAdapasyAdhaH pRthivIzilApaTTa ke samparyaGkaniSaNNaM zramaNagaNasamRddhisaMparivRta pratirUpamavagrahaM gRhItvA saMyamena tapasA AtmAnaM bhAvayantaM pazyati, dRSTrA ca 'haTTatudrumANaMdie' iti, dRSTatuSTo'tIvatuSTa iti bhAvaH, athavA hRSTo nAma vismayamApanno, yathA-aho bhagavAnAste iti, tuSTaH santoSaM kRtavAn, yathA-bhavyamabhUt yanmayA bhagavAnAlokitaH, toSavazAdeva cittamAnanditaM sphItIbhUtaM 'Tu nadi samRddhAviti vacanAt yasya sa cittAnanditaH, sukhAdidarzanAtpAkSiko niSThAntasya paranipAtaH, makAraH prAkRtatvAdalAkSaNikastataH padatrayasya padadvaya 2 mIlane karmadhArayaH, 'pImaNe OM iti' prItirmanasi yasyAsau prItimanAH, bhagavati bahumAnaparAyaNa iti bhAvaH, tataH krameNa bahumAnotkarSavazAt 'paramasomaNassie' iti zobhanaM mano yasya sa sumanAstasya bhAvaH saumanasyaM paramaM ca tatsaumanasyaM ca paramasaumanasyaM tatsaJjAtamasyeti paramasaumana | bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanaM For Par Lise Only ~ 34~ Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [6...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka zrIrAjapanI sthitaH, etadeva vyaktIkurvannAha-'harisavasavisappamANahiyae harSavazena visarpata-vistArayAyi hRdayaM yasya sa harSavazavisarpaddha- vIravandamalayagirI- dayaH, harSavazAdeva 'viyasiyavarakamalanaeNe vikasite varakamalabat nayane yasya sa tathA, harSavazAdeva zarIroddharSeNa 'payaliyavarakaDa- nAya jigayA vRttiHgatuDiyakeuramauDakuMDale ti pracalitAni barANi kaTakAnikalAcikAbharaNAni truTitAni-bAhurakSakAH keurANi-bAhAbharaNa- miSA vizeSarUpANi mukuTo-maulibhUSaNaM kuNDale karNAbharaNe yasya sa pracalitavarakaTakatruTitakeyUramukuTakuNDalaH, tathA hAreNa virAjamAnena racita-zobhitaM vakSo yasya sa hAravirAjamAnaracivavakSAH, tataH pUrvapadena karmadhArayaH samAsaH, tathA pralambateka iti pralambA-padakastaM pralambamAna-AbharaNavizeSa gholanti ca bhUpaNAni dharantIti pralambapralambamAnagholabhUSaNadharaH, mUtra Daca pralambamAnapadasya vizeSyAtparato nipAtaH prAkRtatvAt , harSavaMzAdeva 'sasaMbhama saMbhrama iha vivakSitakriyAyA bahumAnapUrvikA pravRttiH saha sambhramo yasya bandanasya namanasya vA tatsasambhrama, kriyAvizeSaNametat , tvarita-zIghaM capalaM-sambhramavazAdeva vyAkulaM yathA bhavatyevaM suravaro-devavaro yAvatkaraNAt 'sIhAsaNAo abbhuTei abbhudvittA pAyapIDhAo paccoruhati 2 cA pAuyAo omayaha omuyaittA titthayarAbhimuhe sattaTupayAI aNugacchai aNugacchittA vAmaM jANuM aMcei [ utpATayati ] dAhiNaM jANuM dharaNitalAMsa | nihahu tikhutto muddhANaM dharaNitalaMsi nimei nimittA (nivesei 2 tA ) IsiM paccunnamai paccunnamittA kaDiyatuDiyarthabhiyabhuyAo sAharai sAharittA karayalapariggahiyaM dasaNahaM sirasAvattaM matthae aMjali kadu evaM vayAsI namo'tyu NaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM jAva ThANaM saMpattANaM, namo'tthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa Adigarassa titthayarassa jAya saMpAviukAmassa, baMdAmi Na bhagavaMtaM tatva 5 // 16 // gayaM iha gae' iti parigrahaH, pazyati mAM sa bhagavAn tatra gata iha gatamiti kRtvA vandate-stauti namaspati-kAyena manasA ca dIpa anukrama | bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanaM ~35~ Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) (13) ------------ mUlaM [6...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka dIpa anukrama kAvandityA namasthitvA ca bhUyaH siMhAsanavaraM gato gatvA ca pUrvAbhimukhaM snnissnnnnH|| 'tae NaM tasse 'tyAdi, 'tato niSadanAnantaraM 'tasya ryAbhadevasya ayametadrUpaH saGkalpaH samudapadyata, kathambhUta ityAha-'manogataH' manasi gato-vyavasthito, nAdyApi vacasA prakAzitaDAsvarUpa iti bhAvaH, punaH kathambhUta ityAha-AdhyAtmikaH AtmanyadhyadhyAtma tatra bhava AdhyAtmikaH, AtmaviSaya iti bhAvaH, saGkalpazca dvidhA bhavati-kazcid dhyAnAtmakaH aparazcintAtmakaH, tatrAyaM cintAtmaka iti pratipAdanArthamAha-cintitaH cintA saJjAtAsyeti cintitaH, cintAtmaka iti bhAvaH, so'pi kazcidabhilASAtmako bhavati kazcidanyathA, tatrAyamabhilASAtmakaH, tathA cAhapArthitaM prArthanaM pArtho NijantatvAt alpratyayaH, pArthaH saJjAto'syeti prArthitaH, abhilApAtmaka iti bhAvaH, kiMsvarUpa ityAha evaM (seyaM ) (me) khalu samaNe bhagavaM mahAvIre jaMbUddIve dIve bhArahe vAme AmalakappANayarIe bahiyA aMbasAlavaNe ceie ahApaDirUvaM uggahaM umgiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharati, taM mahAphalaM khalu tahArUvANaM bhagavaMtANaM NAmagoyassavi savaNayAe kimaMga puNa ahigamaNavaMdaNaNamaMsaNapaDipucchaNapajjuvAsaNayAe ?, egassavi Ayariyasta dhammiyasya suvayaNassa savaNayAe ?, kimaMga puNa viulassa aTThassa gahaNayAe ?,taM gacchAmi NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi NamaMsAmi sakAremi sammANemi kallANaM maMgalaM cetiyaM devayaM pajjuvAsAmi, eyaM me peccA hiyAe suhAe samAe NissesAe ANu1 baMdiU~ namaMsiDe sakAreuM sammANeuM (vRttiH) 2 pajjuvAsiGa ( niH) SAREaratani Maanasaram.org | bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanaM ~36~ Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH // 17 // varivandanajigamiSA prata sUtrAka dIpa anukrama [6] gAmiyattAe bhavissatittikahu evaM saMpahei, evaM saMpehitA Abhioge deve sadAveda 2 nA evaM bayAsI (sU06) -evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre jaMbUddIve dIve bhArahe vAse AmalakappAe nayarIe pahiyA aMbasAlavaNe ceie ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhitA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharada 'seyaM khalu ' ityAdi, zreyaH 'khalu ' nizcitaM 'me' mama zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM vandituM kAyena manasA ca paNantuM satkArayituM kusumAJjalimocanena pUjayituM sanmAnayitum ucitapatipattibhirArAdhayituM kalyANaM kalyANakAritvAt maGgalaM duritopazamakAritvAt daivataM devaM trailokyAdhipatitvAt caityaM suprazastamanohetutvAt paryupAsituM sevitum ' itikRtvA ' itihetoH 'evaM' yathA vakSyamANaM tathA 'sampekSate / buddhayA paribhAvayati, saMprekSya ca AbhiyogikAn-Abhimukhyena yojanaM abhiyogaH--preSyakarmasu vyApAryamANatvaM abhiyogena jIvantItyAbhiyogikAH 'vetanAdejIvantIti ikaNmatyayaH, AbhiyogikAH khakarmakarAstAn zabdApayatiAkArayati zabdApayitvA ca teSAM sammukhamevamavAdIt-evaM khalu devAnAM priyAH ityAdi sugama, navaraM devAnAM miyAHjavaH prAjJAH, taM gacchaha NaM tume devANuppiyA ! jaMbUddIvaM dIvaM bhArahaM vAsaM AmalakappaM NayariM aMbasAlavaNaM ceiyaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikhuno AyAhiNapayAhiNaM kareha karanA baMdaha NamaMsaha vaMditA NamaMsittA sAI sAI nAmagoyAI sAheha sAhittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa (savvao samaMtA) joyaNaparimaMDalaM jaMkiMci // 17 // SANEarathindSNIT | bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanaM ~37~ Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAka 7i) taNaM vA panaM vA kaTuM vA sakkaraM vA asuI acokkhaM vA pUi dubhigaMdha savaM AhuNiya AhuNiya egate eDeha eDettA NacodagaMNAimaTTiyaM paviralapapphusiyaM rayareNuviNAsaNaM divvaM surabhigaMdhodayavAsaM vasaha vAsittA NihayarayaM NaharayaM bhaTTharayaM uvasaMtarayaM pasaMtarayaM kareha karittA jalathalayabhAsurappabhUyassa biMTaTThAissa dasaddhavaNNassa kusumassa jANussehapamANaminaM ohiM vAsaM vAsaha vAsittA kAlAgurupavarakuMdurukaturukadhUvamadhamaghaMtagaMdhujhyAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTTibhUtaM divyaM suravarAbhigamaNajogaM kareha kArabaha karitA ya kAravenA ya khippAmeva (mama ) eyamANaniyaM paJcappiNNaha (sU07) 'taM gacchaha NamityAdi, yasmAdevaM bhagavAna viharan vartate tat-tasmAddevAnAM priyA ! yUyaM gacchata jambUdvIpaM 2 tatrApi bhArata varSa / tatrApyAmalakalpAM nagarI tatrApyAmrazAlavanaM caityaM zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM trikula:-trIn cArAn AdakSiNapradakSiNaM kuruta, AdakSiNAd -dakSiNahastAdArabhya pradakSiNaH parito bhrAmyato dakSiNa AdakSiNapradakSiNastaM kuruta, kRtvA ca vandadhvaM namasyata, banditvA namasyitvAca 'sAI sAIti' svAni ra AtmIyAni 2 nAmagotrANi, gotram-anvarthastena yuktAni nAmAni nAmagotrANi, rAjadantAdidarzanAnAmazabdasya pUrvanipAtaH, sAdhayata-kathayata, kathayitvA ca zramaNasya bhagavato mahAvIrasya sarvataH-sAsu dikSu samantataH sarvAsu vidikSa yojanaparimaNDala-parimANDalyena yojanapramANaM yat kSetra tatra yat 'tRNaM' kilizcAdi kASThaM vA kAThazakalaM vA patraM vA nimbA'zvatyAdipatrajAtaM kacavaraM vA-zlakSNatRNadhUlyAdipuJjarUpaM, kathambhUtamityAha-'azuci' azucisamanvitamacokSam-apavitraM pUyitaM-kuthitamata eva durabhi dIpa anukrama [7] SAREarathina SINomurary.org | bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanaM ~ 38~ Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAka (7) zrIrAjapraznIgandhaM tatsaMvartakavAtavikurvaNenAhatyAhatya ekAnte-yojanaparimaNDalAtkSetrAdavIyasi deze 'eDayata' apanayata eDayitvA ca nAtyudaka AbhiyomalayagirI- nApyatimRttikaM yathA bhavati evaM surabhigandhodakavarSa varSata, kathambhUtamityAha-divyaM pradhAnaM surabhigandhopetatvAt , punaH katha- gikasya bIyA vRttiH zambhUtamityAha-'paviralapapphusiya'miti prakarSeNa yAvadeNavaH sthagitA bhavanti tAvanmAtreNotkarSeNeti bhAvaH, sparzanAni aspRSTAni pravi- rAntike dharalAni dhanabhAve kardamasambhavAt aspRSTAni-prakarSavanti sparzanAni mandasparzanasambhave reNusthaganAsambhavAt yasminvaye tatpravirala- gamanam praspRSTaM, ata eva 'rayareNuviNAsaNaM' zlakSNatarA reNupudgalA rajaH ta eva sthUlA reNavaH, rajAMsi ca reNavazca rajoreNavasteSAM vinAzanaM, kAevambhUtaM ca surabhigandhodaka varSa varSiyA yojanaparimaNDalaM kSetraM nihatarajaH kuruteti yogaH, nihataM rajo bhUya utthAnAsambhavAt yatra tanihatarajaH, tatra nihatatvaM rajasaH kSaNamAtramutthAnAbhAvenApi sambhavati tata Aha naSTarajaH-naSTaM sarvathA'dRzyIbhUtaM rajo yatra tannaSTarajaH, tathA bhraSTuM-bAtodbhUtatayA yojanamAtrAt kSetrAta dUrataH palAyitaM rajo yasmAttad bhraSTarajaH, etadeva ekAthiMkadvayena prakaTayati-upazAntarajaH prazAntarajaH kuruta, kRtvA ca kusumasya jAtAcekavacanaM kusumajAtasya jAnUtsedhapramANamAtramoghena-sAmAnyena sarvatra yojanaparimaNDale kSetra varSa vapata, kiMviziSTasya kusumasyetyAha-'jalathalayabhAsurappabhUyassa' jalajaM ca sthalajaM ca jalasthalajaM jalaja panAdi sthala vicakilAdi bhAsvara-dIpyamAnaM prabhU-atipracura, tataH karmadhArayaH, bhAsvaraM ca tatpabhUtaM ca bhAsvaraprabhUtaM jalajasthalajaM ca tat bhAsvaraprabhUtaM ca jalajasthalajabhAsvaramabhUtaM tasya, punaH kathambhUtaspetyAha-'viMTaTThAissa' vRntena adhovartinAtiSThatItyevaMzIlaM vRntasthAyi tasya vRntasthAyinaH, vRntamadhobhAge upari patrANItyevaM sthAnazIlasyetyarthaH, 'dasaddhavanassa' dazAnAmardai pazca dazArdai varNA yasya tad dazArddhavarNaM tasya pazcavarNasyeti bhAvaH, itthambhUtasya ca kusumajAtasya varSa varNitvA tataH yojanapari dIpa anukrama REairatom indian ForFreePINEUMOM bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya Abhiyogika-devAnAm AgamanaM ~ 39~ Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ----------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAka 7i) maNDalaM kSetraM divya-pradhAnaM suravarAbhigamanayogyaM kuruta, kathambhUtaM sat kRtvA suravarAbhigamanayogyaM kurutetyata Aha-'kAlAgurupavarakaMda-13 rukatarukavamaghamaghaMtagaMdhuddhayAbhirAmaM kAlAguruH prasiddhaH pravara:-pradhAnaH kunduruka:-cIDA turuka-silhaka kAlAguruca pravarakundaruka-10 kAturukI ca kAlAgurupavarakundurukaturukAH teSAM dhUpasya yo maghamaghAyamAno gandhaH uddhRtaH-itastato vipramRtastenAbhirAma-ramaNIyaM kAlAgurumavarakundurukaturukadhUpamaghamaghAyamAnagandhodbhUtAbhirAmaM tathA zobhano gandho yeSAM te sugandhAste ca ne varagandhAkSa bAsAH sugandhavaragandhAsteSAM gandhaH so'syAstIti sugandhavaragandhika 'ato'nekasvarAditi' ikapratyayaH, ata eva gandhavabhRitaM, saurabhyAti-- zayAt gandhaguTikAkAramiti bhAvaH, na kevalaM svayaM kuruta kintvanyairapi kArayata, kRtvA ca kArayitvA ca eto mamAptiko kSiprameva-zIghrameva pratyarpayata, yathoktakAryasampAdanena saphalAM kRtvA nivedayata // tae Na te AbhiyogiyA devA sUriyAbheNaM deveNaM evaM bunA samANA haTTatuTU jAva hiyayA karayalapariggahiyaM (dasanaha) sirasAvatnaM matthae aMjaliM kaDu evaM devo tahatti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNaMti, evaM devo tahani ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNetA uttarapuracchimaM disibhAgaM avakamaMti, uttarapuracchimaM disibhAgaM avakamittA veubbiyasamugdhAeNaM samohaNaMti 2 tA saMkhejAI joyaNAI daMDa nissaranti, taMjahA-rayaNANaM vayarANaM beruliyANaM lohiyakUkhANaM masAragallANaM haMsagabhANaM puggalANaM sogaMdhiyANaM joirasANaM aMjaNapulagANaM aMjaNANaM rayaNANaM jAyarUvANaM aMkANaM phalihANaM riTThANaM ahAbAyare puggale dIpa anukrama murary on bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya Abhiyogika-devAnAm AgamanaM ~ 40~ Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [<] dIpa anukrama [<] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. zrIrAjazrI malayagirI yA vRttiH // / 19 / / "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 ( mUlaM + vRttiH ) Education t mUlaM [8] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH parisAuMti ahA tA ahAsahame puggale pariyAyaMti 2 tA docaMpi veubviyasamugdhAeNaM samohaNaMti 2 tA uttaraveubviyAI ruvAI biuvvaMti 2 nA tAe ukkiTThAe ( pasatthAe ) turiyAe cavalAe caMDAe jayaNAe sigdhAe udbhUyAe dibvAe devagaie tiriyamasaMkhejANaM dIvasamuddANaM majjhaM majjheNaM vIIvayamANe 2 jeNeva jaMbuddIve 2 jeNeva bhArahe vAse jeNeva AmalakappA NayarI jeNeva aMbasAlavaNe cetie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaMti, teNeva uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhano AyAhiNapayAhiNaM kareti 2 nA vaMdati namasaMti vaMdittA narmasitA evaM vadAsi amhe NaM bhaMte! sUriyAssa devassa AbhiyogA devA devANuppiyANaM vaMdAmo NarmasAmo sakAremo sammANemo kallANaM magalaM devayaM ceryaM pajjuvAsAmo (sU08) 'tae NamityAdi, tato Namiti pUrvavat te AbhiyogikA devAH sUryAbhena devena evamuktAH santo 'haTTa jAva hiyayA' iti, atra yAvacchedakaraNAt 'hadducittamANaMdiyA pIramaNA paramasomaNassiyA harisavasavisappamANahiyayA' iti draSTavyaM, 'karayalaparigAhiya' mityAdi, dvayorhastayoranyo'nyAntaritAlikayoH sampuTarUpatayA yadekatra mIlanaM sA aJjalistAM karatalAbhyAM parigRhItA niSpAditA karatalaparigRhItA tAM daza nakhA yasyAM ekaikasmin haste nakhapaJcakasambhavAt dazanakhA to tathA AvarttanamAvarttaH zirasyAdartto yasyAH sA zirasyAvarttA 'kaNThekAla urasilometyAdivat aluk samAsaH, tAm, For Peralta Use Only bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya Abhiyogika-devAnAm AgamanaM ~ 41~ AbhiyogikAgamanaM 08 / / / 19 / / Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [8] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAka dIpa anukrama ata evAha-mastake kRtvA vinayena vacanaM sUryAbhasya devasya pratizRNvanti-abhyupagacchanti, kathambhUtena vinayenetyAha-evaM devo tahatti ANAe' iti he deva ! 'evaM' yathaiva yUyamAdizata tathaivAjJayA bhavadAdezena kurma ityevaMrUpeNa, devo ityatraukAra AmatraNe prAkRtalakSaNavazAt , yathA 'ajjo' ityatra, pratizrutya vacanaM 'uttarapuracchima uttarapUrva digbhAgaM, IzAnakoNamityarthaH, tasyA tyantaprazastatvAt , apakAmanti gacchanti, apakramya ca vaikriyasamudghAtena-vaikriyakaraNAya prayatnavizeSeNa samohananti samabahakAnyante samavahatA bhavantItyarthaH, samavahatAthAtmapadezAn dUrato vikSipanti, tathA cAha-'saMkhejANi joyaNANi daMDaM nissaranti' daNDa aiva daNDa:-Udhi AyataH zarIravAhalyo jIvapradezasamUhastaM zarIrAdahiH sakhyeyAni yojanAni yAvannisRjanti-niSkAzayanti, | nisRjya tathAvidhAn pudgalAnAdadate, etadeva darzayati, tadyathA-ratnAnAM karketanAdInAM 1 batrANAM 2 baryANAM 3 lohitAkSANAM 4 masAragallANaM 5 haMsagarbhANAM 6 pudgalAnAM 7 sugandhikAnAM 8 jyotIrasAnAM 9 aJjanapulakAnAM 10 aJjanAnAM 11 rajatAnAM 12 jAtarUpANAM 13 aDunanA 14 sphaTikAnAM 15 riSTAnAM 16 yogyAn yathAvAdarAn-asArAn pudgalAn parizAtayanti yathAmUkSmAna -sArAn pudgalAn paryAdadate paryAdAya cikIrpitarUpanirmANArthaM dvitIyamapi vAraM vaikriyasamudghAtena samavahanyante, samavahatya ca yathoktAnAM ratnAdInAmayogyAn yathAvAdarAna pugalAna paribhAtayanti yathAmUkSmAnAdadate AdAya ca IpsitAni uttaravaikriyANi vikurvanti, nanu / ratnAdInAM pAyogyAH pudgalA audArikA uttaravaikriyarUpayogyAzca pudgalA grAhyA vaikriyAstataH kathamevaM yuktamiti ?, ucyate, iha ratnAdigrahaNaM sAratAmAtrapratipAdanArtha, tato ratnAdInAmiveti draSTavyamiti na kazcidoSaH, athavA audArikA api taiH gRhItAH santo bakriyatayA pariNamante, pudgalAnAM tattatsAmagrIvazAt (tathA) tathApariNamanasvabhAvatvAdato'pi na kazcidopaH, tata evamusarakriyANi NEasaram.org bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya Abhiyogika-devAnAm AgamanaM ~ 42 ~ Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [8] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAka dIpa anukrama zrIrAjamanI rUpANi kRtvA tayA devajanaprasiddhayA utkRSTayA prazastavihAyogatinAmodayAt prazastayA zIghasaJcaraNAt 'tvaritayA tvarA AbhiyomalayagirI- saJjAtA asyA iti tvaritA tayA pradezAntarakramaNavatI capalA tayA krodhAviSTasyeva zramAsaMvedanAt caNDeva caNDA tayA nirantaraM / gikAgamaH yA vRttiHzIghratvaguNayogAt zIghrA tayA zIghayA paramotkRSTagapariNAmoSetA javanA tayA vAtodbhUtasya digantavyApino rajasa iva yA gatiH sA udUnA tayA divyayA-divi devaloke bhavA divyA tayA devagatyA tiryagasaGkhyeyAnA dvIpasamudrANAM madhyaMmadhyena, madhyenetyarthaH, gRhagraheNa madhyaMmadhyena padaMpadena surkhasukhenetyAdayaH zabdAzcirantanavyAkaraNeSu susAdhavaH pratipAditA iti nAyamapaprayogaH, aba-al zrIvIrAnupatanto'vapatantaH, samAgacchanta iti bhAvaH, pUrvAn pUrvAn dvIpasamudrAn vyatikrAmanto vyatikrAmantaH, ullaGghayanta ityayaH, zeSa matiH sugamaM yAvat devAi samaNe bhagavaM mahAvIre devA evaM vadAsI-porANameyaM devA !jIyameyaM devA! kiJcameyaM devA ! karaNijameyaM devA! AinameyaM devA! abhaNaNNAyameyaM devA! jaNNaM bhavaNavaivANamaMtarajoisiyavemANiyA devA arahate bhagavate baMdati namasaMti badinA namaMsitA tao sAI sAI NAmagoyAI sAdhiti taM porANameyaM devA! jAva ambhaNuNNAyameyaM devA ! (sU09) 'devAi samaNe tyAdi, devAdiyogAt devAdi zramaNo bhagavAn mahAvIrastAn devAnevamavAdIta-purANeSu bhavaM paurANametatkarma sabhI devAH !, cirantanairapi devaiH kRtamidaM cirantanAn tIrthaGkarAn pratIti tAtparyArthaH, jItametad-vandanAdikaM tIrthakudyo bho devA ! 1 itaH pAka abmaNuNNAyameyamiti vRttiH / Saintairatinidhi bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya Abhiyogika-devAnAm AgamanaM ~ 43~ Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [1] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka (1) dIpa yato'bhyanujJAtametat sarvairapi tIrthakavi devAstataH kartavyametad yuSmAdRzA bho devAH!, etadeva vyAcaSTe-karaNIyametad bho devaaH| AcIrNametat kalpabhUtametad bho devAH, kiM tadityAha-'janna'mityAdi, yat 'Namiti pUrvavat bhavanapativyantarajyotiSkavaimAnikA devA arhato bhagavato vandante namasyanti, vanditvA namasyitvA ca pazcAtsvAni 2-AtmIyAni 2 nAmagotrANi kathayanti, tato yuSmAkaMmapi bho devAH ! paurANametat yAvadAcIrNametaditi / / tae NaM te AbhiogiyA devA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vuttA samANA haTTa jAba hiyayA samaNaM bhagavaM vadati NamaMsaMti baMditA NamaMsittA uttarapurathicchimaM disIbhAgaM abakkamaMti avakamittA deubdhiyasamagyAeNaM samohaNaMti 2ttA saMkhejAI joyaNAI daMDaM nissaraMti, taMjahA-rayaNANaM jAba riTThANaM ahAbAyare poggale parisAu~ti ahAbAyare 2 nA doccapi beubbiyasamugdhAeNaM samohaNaMti 2 cA saMvaTTavAe viubbati, se jahAnAmae bhaiyadArae siyA taruNe jugavaM balavaM appAryake [thirasaMghayaNe ] thiraggahatthe paDipuNNapANipAyapiTuMtaroru [saMghAya] pariNae ghananiciyavaTTabaliya (baliyavaTTa) khaMdhe cammelugaduSaNamuTThiyasamAhayagane urassabalasamannAgae talajamalajuyala [phalihanibha] bAhU laMghaNapavaNajaiNapamahaNasamatthe chee dakkhe paTTe kusale mehAvI NiuNasippovagae egaM mahaM daMDasaMpucchaNiM vA salAgAhattharga vA veNusalAiyaM vA gahAya rAyaMgaNaM vA rAyatepuraM vA devakulaM vA sabhaM vA parva vA ArAmaM vA ujjANaM vA aturiyama anukrama I Saintairatani Harama bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya Abhiyogika-devAnAm AgamanaM ~ 44 ~ Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [10] dIpa anukrama [10] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. zrIrAjamazrI malayagirI yA vRttiH // 21 // "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) Jan Eucation b mUlaM [10] AgamasUtra [13] upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH cavalamasaMbhaMte niraMtaraM suniuNaM savvato samaMtA saMpamajjejjA, evAmeva te'vi sariyAbhassa devassa AbhiogiyA devA saMvaTTavAe biubvaMti, saMvaTTavAe 2 tA samaNassa bhagavao mahAvIrassa savvato samaMtA joyaNaparimaNDalaM jaM kiMci taNaM vA pattaM vA taheva savyaM AhuNiya 2 egaMte erDeti ete 2 tA khippAmeva uvasamaMti, khippA 2 nA docaMpi veubviyasamugdhAeNaM samohaNaMti, docaMpi 2 nA abhavaddalae viuvvaMti abbhaH 2 tA se jahANAmae bhaigadArae siyA taruNe jAva sippovagae egaM mahaM dagavAragaM vAdagathAlagaM vA dugakalasagaM vA dagakuMbhagaM vA ArAmaM vA jAva parva vA aturiya jAva savvato samaMtA AvarisejjA, evAmeva te'vi sUriyAbhassa devassa AbhiyogiyA devA abhavaddalae viuvvaMti ambha0 2 nAkhippAmeva payaNutaNAyanti 2 yittA khippAmeva vijjuyAti 2 cA samaNassa bhagavao mahAvIrassa savvao samatA joyaNaparimaMDalaM NaJcodagaM NAtimaTTiyaM taM paviralapapphusiyaM rayareNuviNAsaNaM divvaM surabhigaMdhoda (vAsa) vAsaMti vAsetA hiyarayaM NaTurayaM bhaTThara uvasaMtarayaM pasaMtarayaM kareMti, 2 nA khippAmeva uvasAmati 2 tA taccapi veubviyasamugdhAeNaM samohati 2 nA pupphavaddalae vijayaMti se jahANAmae mAlAgAradArae siyA taruNe jAva sippobagae evaM mahaM pupphaDalagaM vA pupphacaMgeriyaM vA pupphachajiyaM vA gahAya rAyaMgaNaM vA jAva savvato samaMtA kayaggAhagAhiyakarayalapanbhaTTavippamukkeNaM dasavaneNaM kusu bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanArthe samArjanAdiH For Parts Only ~ 45~ sUryAbhAgamanAyaH saMmArjanAdi sU0 10 // 21 // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [10] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAka [10] meNaM muktapupphapuMjovayArakalitaM karejA, evAmeva te mUriyAbhassa devassa AbhiogiyA devA pupphabaddalae viubbati 2 nA khippAmeva payaNutaNAyanti khippA 2 cA jAva joyaNaparimaNDalaM jalathalayabhAsurappabhUyassa viMTaTThAissa dasaddhavannakusumassa jANussehapamANamattiM ohivAsaM vAsaMti vAsittA kAlAgurupavarakuMdurukkaturukadhUvamaghamaghaMtagaMdhuyAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavadvibhUnaM divvaM suravarAbhigamaNajogaM karaMti kArayati karenA ya kAravenA ya khippAmeva uvasAmati 2 nA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaMti teNeva uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikakhutto jAva vaMdittA namaMsittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAto aMbasAlavaNAto ceiyAo paDinikakhamaMti paDinikakhamittA tAe ukkidvAe jAva vIivayamANe 2 jeNeva sohamme kappe jeNeva sariyAbhe vimANe jeNeva sabhA mahammA jeNeva suriyAbhe deve teNeva uvAgacchaMti 2 nA sUriyAnaM devaM karayalapariggahiyaM sirasAvanaM matthae aMjaliM kaTu jaeNaM vijaeNaM baddhAti 2 nA tamANattiyaM paJcappiNaMti // (mU010) 'tae NamityAdi / sugama, yAvat ' se jahAnAmae bhaiyadArae siyA' ityAdi, sa vakSyamANaguNo yathAnAmako'nirdiSTanAmakaH kazcidbhuktikadArakA-bhUti karoti bhRtikA karmakaraH tasya dArako bhUtikadArakaH syAt , kiMviziSTa ityAha-taruNaH pravarddhamAnavayAH (nanu dArakaH vardhamAnacyA ) eva bhavati tataH kimanena vizeSaNena !, na, AsannamRtyoH pravarddhamAnavayastvAbhAvAt , na dyAsanna dIpa anukrama [10] bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanArthe samArjanAdiH ~ 46~ Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) (13) --------- mUlaM [10] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [10] dIpa anukrama [10] zrIrAjapraznI mRtyuH pravardhamAnavayA bhavati, na ca tasya viziSTasAmarthyasambhavaH, AsanamRtyutvAdeva, viziSTasAmarthyapratipAdanArtha Arambhasta- mayobhAgamamalayagirI- to'rthavadvizeSaNaM, anye tu vyAcakSate-iha yadyaM viziSTavarNAdiguNopetamabhinavaM ca tattaruNamiti loke prasiddhaM, yathA taruNamidamazvattha- nAya saMmAyA dRttiH patramiti, tataH sa bhRtikadArakastaruNa iti, kimuktaM bhavati ? abhinavo viziSTavAdiguNopetazceti, balaM-sAmarthya tad yasyAstIti | jenAdi balavAn , tathA yugaM suSamaduSpamAdikAlaH sa svena rUpeNa yasyAsti na doSaduSTaH sa yugavAn, kimuktaM bhavati ?-kAlopadravo'pi // 22 // sU010 sAmarthyavighnahetuH sa cAsya nAstIti pratipattyarthametadvizeSaNaM, yuvA-yauvanasthA, yuvAvasthAyAM hi balAtizaya ityetadupAdAnaM, 'appAyake ' iti alpazabdo'bhAvavAcI, alpaH-sarvathA avidyamAna AtaGko-jvarAdiryasya so'lpAtakaH sthiro'grahasto yasya | sa sthirAgrahastaH, 'dahapANipAyapiTuMtarorupariNae' iti dRDhAni--atiniviDacayApannAni pANipAdapRSThAntarorUNi pariNatAni yasya sa dRDhapANipAdapRSThAntarorupariNataH, sukhAdidarzanAt pAkSikaH ktAntasya paranipAtaH, tathA dhanam atizayena nicitI-niviDataracayamApanau palitAviva balitau vRttau skandhau yasya sa ghananicitavalitavRttaskandhaH, 'cammedragaghaNamudriyasamAhayagate' iti cayana duSaNena muSTikayA ca-muSTayA samAhatya 2 ye nicitIkRtagAtrAste cameSTrakaduSaNamuSTikasamAhatanicitagAtrAsteSAmiva gAtraM yasya sa carmeSTakadrughaNamuSTikasamAhatanicitagAtrAH, 'urassabalasamaNNAgae ' iti urasi bhavaM urasyaM tacca taddhalaM ca urasyabalaM tatsamanvA gataH-samanumAptaH urasyabalasamanvAgataH AntarotsAhavIryayukta iti bhAvaH, 'talajamalayugalabAhara talau-tAlavRkSoM tayoryamalayugala-O kasamazreNIkaM yugalaM talayamalayugalaM tadvadatisaralI pIvarau ca bAhU yasya sa talayamalayugalabAhuH 'laMghaNapavaNajaiNapamadaNasamasthe' iti lar3ane-atikramaNe playane-manAk pRthutaravikramavati gamane javane--atizIghragatI pramardane kaThinasyApi vastunazUrNanakaraNe SAREarathinitiational | bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanArthe samArjanAdiH ~ 47~ Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ------------ mUlaM [10] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAka [10] kA samarthaH lahunaplavanajavanapramaInasamarthaH, kacit 'laMghaNapavaNajaiNavAyAmaNasamatthe' iti pAThaH, tatra vyAyAmane-pyAyAmakaraNe iti vyAkhyeyaM, cheko-dvAsaptatikalApaNDito, dakSa:-kAryANAmavilambitakArI praSTho vAgmI kuzalaH samyakriyAparijJAnavAn medhAvI jA parasparAvyAhataH-pUrvAparAnusandhAnadakSaH, ata eva 'nipuNasippobagae' iti nipuNaH yathA bhavati evaM zilpaM-kriyAsu kauzalaM upa-100 gataH prApto nipuNazilpopagataH eka mahAntaM zilAkAhastakaM-saritpAdizalAkAsamudAya saritparNAdizalAkAmayIM sammArjanIkAmityarthaH, vAzabdo vikalpAryo, ' daMDasaMpucchaNi vA' iti daNDayuktA sampucchanI sanmArjanI daNDasampucchanI tAM vA 'veNasilAgirga bA' iti veNuH-vaMzastasya zalAkA veNuzalAkAstAbhinicA veNuzalAkikI-veNuzalAkAmayI sammAnI to bA gRhItvA rAjAGgaNaM rAjAntaHpuraM vA devakulaM vA 'sabhA vA santo bhAntyasyAmiti sabhA-grAmapradhAnAnAM nagarapradhAnAnAM yathAsukhamavasthAnaheturmaNDapikA tAMcA 'prapA vA pAnIyazAlA 'ArAmaM veti' AgatyAgatya bhogapuruSA varataruNIbhiH saha yatra ramante- krIDanti sa ArAmo nagarAnAtidUravatI krIDAzrayaH tarukhaNTaH taM 'ujjANaM veti / UrdU vilambitAni prayojanAbhAvAt yAnAni yatra tadudyAna-nagarAkAtmatyAsannavI yAnavAhanakITAgRhAdyAzrayastarukhaNDaH, tathA atvaritamacapalamasambhrAntaM, tvarAyAM cApalye sambhrame vA samyakacavarA pagamAsambhavAt , nirantaraM na svapAntarAlamocanena, sunipuNaM zakSNasyApyacokSasyApasAraNena, sarvataH--sarvAsu dikSu vidikSA samantataH-sAmastyena sampamArjayet , 'evameve'tyAdi, sugama yAvat 'khippAmeva paccuvasamaMtI'tyAdi, ekAnte tRNakASTAyapasanIya limameva-zIghrameva pratyapazAmyanti pratyekaM te AbhiyogikA devAH upazAmyanti , saMvartakavAyuvikurvaNNAnivajante, saMvartakavAtavikurvaNamupasaMharantIti bhAvaH, tato 'docapi ubviyasamugghAeNaM samohati / saMvartakavAtavikurvaNArtha dIpa anukrama [10] SantaratanSA bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanArthe samArjanAdiH ~ 48~ Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [10] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [10] dIpa anukrama [10] zrIrAjapanI hi yaDhelAdvayamapi vaikriyasamudghAtena samavahananaM tatkilaka idaM tvabbhravAdalakavikurvaNArtha dvitIyamata uktaM-dvitIyamapi vAraM vaikriya- sUryAbhAgamamalayagirI samudghAtena samabahanyante (nanti), samavahatya cAbhravAdalakAni vikurvanti, vA:-pAnIyaM tasya dalAni vArdalAni tAnyeva vAdalakAni nAya saMmAyA vRttiH meghA ityarthaH, apo vibhratIti abbhrANi meghAH, agbhrANi santyasminniti 'abhrAdibhya' iti matvarthIyo'pratyayaH, AkAzamityarthaH, jarjanAdi andhe vAdalakAni andhravAdalakAni tAni vikurvanti, AkAze meghAni vikurvantItyarthaH, 'se jahAnAmae bhaigadArage siyA' ityAdi // 23 // hA pUrvavat 'niuNasippovagae ega mahamityAdi, sa yathAnAmako bhRtikadAraka eka mahAntaM 'dakavArakaM vA' mRttikAmayabhAjanavizeSa PAdagabhaga vAti dakagharTa, dakasthAlakaM vA-kaMsAdimayamudakamataM bhAjanaM dakakalasaM vA-udakabhRtaM bhRGgAraM 'AvarisijjA' iti | Avapet A-samantAtsizcet , 'khippAmeva pataNataNAyaMti ' anukaraNavacanametat prakarSaNa stanitaM kurvantItyarthaH, 'pavijjayAIti 'ti, prakarSeNa vidyutaM vidadhati, 'puSphabaddalae viuccati / puSpavRSTiyonyAni vAlikAni puSpavAlikAni puSpavarSakAna meghAn vikuvantIti bhAvaH, 'ega mahaM puSphachajjiyaM cA' ekA mahatIM chAdyate-upari sthagyate iti chAdyA chAdyaiva chAyikA puSpabhUtA chAdhikA puSpachAthikA to vA paTalakAni pratItAni, kayaggAhagAhayakarayalapabhadravi(ppa)makeNaM ti iha maithunasaMrambhe yat yuvateH kezeSu grahaNaM kAsa kacagrahastena gRhIta kacagrahagRhIta tathA karatalAdvi(pa)muktaM satyabhraSTa karatalamabhraSTavi(pra)muktaM,prAkRtatvAtpadavyatyayastato vizeSaNasamAsaH, tena, zeSa sugamaM yAvat 'jaeNaM vijaeNaM baddhAti / jayena vijayena bardApayanti, jayatu devetyevaM vardhApayantItyarthaH, tatra jayA- // 23 parairanabhibhUyamAnatA pratApaTTaddhizca vijayastu-parepAmasahamAnAnAmabhibhavotpAdaH, bardApayitvA ca tAM pUrvoktAmAjJaptiko pratyarpayanti, AdiSTakAryasampAdanena nivedayantItyarthaH / / Santauraton immeland PATumstaram.org | bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe sUryAbhadevasya AgamanArthe samArjanAdiH ~ 49~ Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) (13) --------- mUlaM [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [11] dIpa anukrama tae NaM se sariyAbhe deve tersi AbhiyogiyANaM devANaM aMtie eyama8 soccA nisamma haTThatuTTha jAva hiyae pAyattANiyAhivaI devaM saddAveti saddAvettA evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! sUriyAbhe vimANe sabhAe suhammAe meghogharasiyagaMbhIramahurasadaM joyaNaparimaMDalaM susaraghaMTa tikUkhutto ullAlemANe 2 mahayA 2 saddeNaM ugghosemANe 2 evaM vayAsI-ANaveti NaM bho mUriyA deve gacchati NaM bho sUriyAbhe deve jaMbUddIve dIve bhArahe vAse AmalakappAe NayarIe aMbasAlavaNe cetite samaNaM bhagavaM mahAvIraM abhivaMdae, tumbhe'viNaM bho devANuppiyA ! sabbir3Ie jAva NAtiyaravaNaM NiyagaparivAla saddhiM saMparivuDA sAti 2 jANavimANAI durUDhA samANA akAlaparihINaM ceva mUriyAbhassa devassa aMtiyaM pAubbhavaha / (mU011) 'tae NamityAdi, tato 'Namiti' pUrvavat sa sUryAbho devasteSAM 'AbhiyogANIti A-samantAdAbhimukhyena yujyante-gheNyakarmasu vyApAryante ityAbhiyogyA AbhiyogikA ityarthaH, teSAmAbhiyogyAnAM devAnAmantike samIpe enam-anantaroktamarthaM zrutvA zravaNaviSayaM kRtvA zravaNAnantaraM ca nizamya-paribhAvya ' haTTatuTThajAvAhiyae ' iti yAvacchabdakaraNAt ' haTTatuTThacittamANadie pIimaNe paramasomaNassie harisavasavisappamANahiyae' iti draSTavyaM, padAtyanIkAdhipatiM devaM zabdayati, zabdayitvA evamavAdIta-kSiprameva bho devAnAM priya ! sabhAyAM sudharmAyAM sudharmAbhidhAnAyAM 'meghogharasiyagaMbhIramahurasada' miti meghAnAmoghaH-sAto meghaughastasya rasitaMgarjitaM tadgambhIro madhurazca zabdo yasyAH sA meghaudharasitagambhIramadhurazabdA tAM 'joyaNaparimaMDalaM' ti yojana-yojanapramANaM : ISRurary on | bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe gamanAya udghoSaNA ~50~ Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapraznI malayagirI- yA vRttiH prata sUtrAMka // 24 // [11] dIpa parimaNDala-guNapradhAno'yaM nirdezaH pArimaNDalyaM yasyAH sA yojanaparimaNDalA to susvarAM-susvarAbhidhAnAM ghaNTAmullAlayan 2- senApatitADayan tADayannityarthaH, mahatA 2 zabdena udghoSayan-udghoSaNAM kurvan evaM vadati-AjJApayati bhoH sUryAbho devo gacchati bhoH sUryAbho devo jambUdvIpaM bhArata varSe AmalakalpAM nagarImAmrazAlavana caityaM yathA (tatra) zramaNaM bhagavaM mahAvIra vanditaM. ghoSaNA tat tasmAt , 'tubhavi Namiti yUyamApa ' Namiti pUrvavada , devAnAM miyAH! pUrvavad sarvaryA-parivArAdikayA sarvadyutyA mu011 yathAzaktivisphAritena samastena zarIratejasA sarvavalena-samaratena hastyAdisainyena sarvasamudAyena-svasvAbhiyogyAdisamarataparivAreNa, sarvAdareNa samastayAvacchaktitulanena sarvavibhUtyA-sarvayA abhyantarabaiMkriyakaraNAdibAhyaratnAdisampadA sarvavibhUSayAyAvacchaktisphArodArazaGgArakaraNena 'saccasaMbhameNati' sarvotkRSTena saMbhramena, sarvotkRSTasambhramo nAmeha svanAyaka viSayabahumAna-IN khyApanaparA svanAyakopadiSTakAryasampAdanAya yAvacchaktitvaritatvaritA pravRttiH, 'savyapuSphavatyagaMdhamalAlaMkAreNaM' atra gandhAvAsAH mAlyAni-puSpadAmAni alanArA-AbharaNavizeSAH, tataH samAhArI dvandvastataH sarvazabdena saha vizeSaNasamAsaH, sambadivyatuDiyasahasaMninAeNamiti sarvANi ca tAni divyatruTitAni ca sarvadivyatruTitAni teSAM zabdAH sarvadivyatruTitazabdAH teSAmekatra mIlanena yaH saGgatena nitarAM nAdo-mahAn ghoSaH sarvatruTitadivyazabdasanninAdastena, iha alpeSvapi / sarvazabdo dRSTo yathA 'anena sarva pItaM ghRtAmiti, tata Aha-'mahatA iTTIe' ityAdi mahatyA yAvacchaktitulitayA RcA-1 parivArAdikayA, evaM 'mahatA juIe' ityAdyapi bhAvanIyaM, tathA mahatAM sphUrNimA varANAM-pradhAnAnAM tuDitAnA-AtodyAnAM yamaka- // 24 // samakam -ekakAlaM paTubhiH puruSaH pravAditAnA yo ravastena, etadeva vizeSeNAcaSTe-'saMkhapaNavapaDahabherijhArikharamuhihuDuvamurava anukrama [11] JMERatinian Mumurary ou bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe gamanAya udghoSaNA ~514 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) (13) ------------ mUlaM [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [11] dIpa anukrama muiMgaduMdubhinigdhosanAitaraveNa' zaGkaH-pratItaH, paNavo bhANDAnA, paDahaH pratItaH bherI-DhakkA jhallarI-cauvanaddhA vistIrNA valayAkArA | svaramuhI-kAhalA huDakA-pratItA mahApramANo maheMlo murajaH sa eva laghurmadago dundubhi:-bheryAkArA saGkaTamukhI eteSAM dvndvstaasaaN| nighoMSo-mahAn dhvAno nAditaM ca ghaNTAyAmiva vAdanottarakAlabhAvI satatadhvanistallakSaNo yo svastena, 'niyagaparivAra sadi saMparikhudA' iti nijaka:-AtmIyaH AtmIyo yaH parivArastena sArdU, tatra sahabhAvaH parivArarItimantareNApi sambhavati tata Aha-'saMparibuDA' samyak-parivArarItyA parihatAH samparinRtAH, 'akAlaparihINaM ceveti parihAniH-parihInaM kAlasya parihInaM kAlavilamba iti bhAvaH na vidyate kAlaparihAnaM yatra prAdurbhavane tadakAlaparihInaM, kriyAvizeSaNametat , 'aMtie pAubbhavaha antike-samIpe prAdurbhavata, samAgacchateti bhAvaH / / tae NaM se pAyatnANiyAhivatI deva mUriyAbheNaM devaNaM evaM bune samANe haTThatuTThajAbahiyae evaM devA ! tahatti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNeti, paDi 2 nA jeNeva sUriyAbhe vimANe jeNeva sabhA suhammA jeNeva meghAgharasiyagaMbhIramahurasahA joyaNaparimaMDalA massarA ghaMTA teNeva uvAgacchati 2.tA taM meghogharasitagaMbhIramaharasaha jAyaNaparimaMDalaM musaraM ghaMTe tikhatto ullAlati / tae NaM tIse meghIgharasitagaMbhIramaharasadAte jAyaNaparimaMDalAte susarAta ghaMTAe tikakhutto ullAliyAe samANIe se sUriyAbhe vimANe pAsAyavimANaNikakhuDAvaDiyasaddaghaMTApaDiyAsayasahassasaMkule jAe yAvi hotthA / taeNaM te sUriyAbhavimANavAsiNaM bahUNaM vemANiyANaM devANa ya devINa ya egaMtaradapamananiJcappamatnavisayasuhamucchi REarama | bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe gamanAya udghoSaNA ~52~ Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama [12] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita. AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH zrIrAjamanI : malayagirI yA vRttiH / / 25 / / yA susaraghaMTAravaviulabola (turiyacavala) paDivohaNe kae samANa ghosaNako uhalAdinnakannaegaggacitauvauttamANasANaM se pAyatANIyAhivaI deve taMsi ghaMTAravaMsi NisaMtapasaMtaMmi mahayA mahayA saMdarNa ugghosemANe ughosemANe evaM vadAsI-haMta suNaMtu bhavaMto sUriyAbhavimANavAsiNo bahave vaimANiyA devA yadevIo ya! sUriyAbhavimANavaraNo vayaNaM hiyasuhatthaM ANavaNiyaM bho ! sUriyAbhe deve gacchada NaM bhI sUriyA deve jaMbUdIvaM 2 bhArahaM vAsaM AmalakappaM nayarIM aMvasAlavaNaM cedayaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM abhivaMdae, taM tumbhe'vi devAppiyA ! saviDIe akAlaparihINA caiva sUriyAbhassa devassa aMtiyaM pAumbhavaha // ( sU0 12 ) 'tae NaM se' ityAdi 'jAva paDimumittA' iti, atra yAvacchandakaraNAt 'karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvataM matthae aMjali kaTTu evaM devA / tahatti ANAe viNaNaM vayaNaM paDimuNeiti draSTavyaM tikkhutto ullAle ti trikRtvaH- trIn vArAn uchAlayati - tADayati, tato 'Na' miti vAkyAlaGkAre tasyAM meghaugharasitagambhIramadhura zabdAyAM yojanaparimaNDalAyAM susvarAbhidhAnAyAM ghaNTAyAM trikRtvastADitAyAM satyAM yat sUryAbhavimAnaM (tatra) tatmAsAdaniSkuTeSu ca ye ApatitAH zabdAHzabdavargaNApudgalAstebhyaH samucchalitAni yAni ghaNTAmatizrutAzatasahasrANi - ghaNTAmatizabdalakSANi taiH sakalamapi jAtamabhUt, kimuktaM bhavati ?-ghaNTAyAM mahatA prayatnena tADitAyAM ye vinirgatAH zabdapaGgalAstatpratighAtavazataH sarvAsu dikSu vidikSu ca divyAnubhAvataH samucchalitaiH pratizabdaH sakalamapi vimAnamekayojanalakSamAnamapi badhiritamajAyata iti / etena dvAdazabhyo yojanebhyaH samAgataH zabdaH zrotragrAvo bhavati, na parataH, tataH kathamekatra tADitAyAM ghaNTAyAM sarvatra tacchadazrutirupajAyate / iti yaccoyate bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe gamanAya udghoSaNA For Parts Only ~ 53~ sUryAbhAdimAne udgho paNA mR0 12 / / 25 / / andrary org Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) (13) ------------ mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama [12] tadapAkRtamavaseyaM, sarvatra divyAnubhAvataH tayArUpapratizabdocchalane yathoktadoSAsambhavAt / 'tae NamityAdi, tato 'Namiti pUrvavat teSAM sUryAbhadevavimAnavAsino bahUnAM vaimAnikadevAnAM devInAM ca ekAntena sarvAtmanA ratau-ramaNe prasaktA ekAntaratipramaktA ata eva / / nityaM sarvakAlaM pramattA nityapramattAH, kasmAditi cedata Aha-'bisayamuhamucchiyAtti' viSayasukheSu mUJchitA-adhyupapannA viSayasukhamU-- JchitA adhyupapannAstato nityapramattAH, tataH padatrayasya padadvayamIlanena vizeSaNasamAsaH, teSAM 'susaraghaMTAravaviulabolaturiyacacalapaDivohaNe' iti susvarAbhidhAnAyA ghaNTAyA ravasya yaH sarvAsu dikSu vidikSu ca pratizabdocchalanena vipulaH-sakalavimAnavyApitayA vistINoM bola:-kolAhalastana tvaritaM-zIghraM capalaM-AkulaM pratibodhane kRte sati 'ghosaNakouhalAdinnakana egaggacitauvauttamANasANamiti ' kIDag nAma ghoSaNaM bhaviSyatItyevaM ghoSaNe kutUhalena dattI kaNoM yaiste ghoSaNakutUhaladattakAH , tathA ekAgraM-ghoSaNAzravaNakaviSayaM cittaM yeSAM te ekAgracittAH, ekAgracittatve'pi kadAcidanupayogaH syAdata Aha upayuktamAnasAH, tataH pUrvapadena vizeSaNasamAsastepA, padAtyanIkAdhipatirdevastasmin ghaNTArave 'nisaMtapasaMtasIti nitarAM zAnto nizAntaH atyantamandIbhUtastataH prakarSaNa sarvAtmanA zAntaH prazAntaH, tatazchinnamarUda ityAdAvica vizeSaNasamAsastasmin mahatA 2 zabdena udghoSayannevamavAdIt 'hanta muNaMtu ' ityAdi, hanteti harSe, uktaM ca-'hanta harSe'nukampAyAmityAdi, harSazca svAminA''diSTatvAt zrImanmahAvIrapAdavandanArthaM ca prasthAnasamArambhAt , zRNvantu bhavanto bahavaH sUryAbhavimAnavAsino vaimAnikadevA devyaca, sUryAbhavimAnapatervacanaM hitasukhArtha hitArthaM sukhArthaM cetyarthaH, tatra hitaM janmAntare'pi kalyANAbaI tathAvidhakuzalaM, sukhaM tasmin bhave nirupadravatA, AjJApayati bho devAnAM priyAH sUryAbhI devo yathA gacchati bhoH ! sUryAbho devo! 'jambUdvIpaM dvIpamityAdi tadeva yAvadantike prAdurbhavata // REmainalina murary on | bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe gamanAya udghoSaNA ~ 54~ Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [13-14] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: divAnAM mUbhAntike zrIrAjapanI malayagirIyA tiH // 26 // prata sUtrAMka [13-14] prAdurbhAvaH dIpa anukrama DEEPACCOM tae NaM te sariyAbhavimANayAsiNo bahave bemANiyA devA devIo ya pAyatnANiyAhivaissa devassa aMtie eyamaDhe socA Nisamma haTThatuTTha jAvahiyayA appegajhyA vaMdaNavattiyAe appegaiyA pUyaNavattiyAe appegaDyA sakAravAniyAe evaM saMmANavattiyAe kouhalavattiyAe appe asuyAI suNissAmo suyAI aTThAI heUI pasiNAI kAraNAI vAgaraNAI pucchissAmo, appegaiyA sUriyAbhassa devassa vayaNamaNuyattamANA appegatiyA annamannamaNuyattamANA appegaiyA jiNabhatnirAgeNaM appegaiyA dhammoti appegaiyA jIyameyaMti kahu sabbir3Ie jAva akAlaparihINA ceva sUriyAbhassa devassa aMtiya paaumbhvNti| (suu013)|tennN se sari yAbhe deve te sariyAbhavimANavAsiNo vahave mANiyA devA yadevIo ya akAlaparihINA ceva aMtiyaM pAubhavamANe pAsati pAsittA hatuTu jAva hiyae AmiogiyaM devaM saddAvati Abhiau02 sahAvinA evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! aNagasaMbhasayasaniviTuM lIlaTThiyasAlabhaMjiyAgaM IhAmiyausabhaturaganaramagaravihagavAlagakiMnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhatnicinaM khaMbhuggayavaravairavezyAparigayAbhirAmaM vijAharajamalajuyalajaMtajunaMpiva aJcIsahassamAliNIyaM rUvagasahassakaliyaM bhisamANaM cakUkhulloyaNalesaM muhaphAsaM sassirIyarUvaM ghaMTAvalicaliyamaharamaNaharasaraM muha kaMtaM darisaNija NiuNociyamisimisiMtamaNirayaNaghaMTiyAjAlaparikakhinaM joyaNasayasahassavicchiNNaM divvaM gamaNasajaM siggha divyayAnakAraNaM m014 [13-14] IN26 // I m urary.org | bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe gamanAya devAnAm prAdurbhAva: ~55M Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) (13) ------------ mUlaM [13-14] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [13-14] dIpa anukrama [13-14] gamaNaM NAma divvaM jANaM ( jANavimANaM ) viuvAhi, viuvinA khippAmeva eyamANattiyaM paccappiNAhi ( sU014) 'tae NaM te' ityAdi, tataste sUryAbhavimAnavAsino bahavo vaimAnikA devA devyazca padAtyanIkAdhipaterdevasya samIpe enam-anantaroktamarthaM zrutvA 'Nisamma haTu tuTu jAba hiyayA' iti yAvatkaraNAt 'hatacittamANaMdiyA pIimaNA paramasomaNassiyA irisavasavisappamANahiyayA' iti parigrahaH, 'appegaiyA baMdaNavattiyAe' iti apiH sambhAvanAyAmekakA:-kaMcana sAvandanamatyayaM candanam-abhivAdana prazastakAyavAgamanaHpravRttirUpaM tatpatyayaM tat mayA bhagavataH zrImanmahAvIrasya kartavyami-10 tyevaMnimittam , apyekakAH pUjanapratyayaM pUjana-gandhamAlyAdibhiH samabhyarcanaM apyekakAH satkArapratyayaM satkAraH-stutyAdiguNonatikaraNaM apyekakAH sanmAno mAnasaH prItivizeSaH, apyekakAH kutUhalajinabhaktirAgeNa-kutUhalena-kautukena kIdRzo bhagavAn sarvajJaH sarvadazI zrImanmahAvIra ityevarUpeNa yo jine bhagavati varddhamAnasvAmini bhaktirAgo-bhaktipUrvako'nurAgastena apyake mUryAbhasya vacanam-AjJAmanuvartamAnAH apyekakAH azrutAni pUrvamanAkaNitAni svargamokSaprasAdhakAni vAsi zrIpyAma itibuddhayA adhyekakAH zrutAni-pUrvamAkArNatAni yAni zantiAni jAtAni tAni idAnIM niHzAntiAni kariSyAma iti buddhadhA apyekakA jItametat-kalpa eSa itikRtvA, 'sanviDDIe' ityAdi prAgvat / ta eNaM se Abhiogie deve sUriyAbheNaM deveNaM evaM butne samANe haTe jAva hiyae karayalaparimgahiyaM jAba REauratani Son urary.orm | bhagavanta mahAvIrasya vandanArthe gamanAya devAnAm prAdurbhAva: ~56~ Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) --------- mUlaM [15...] (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata zrIrAjapanI malayagirIyA ciH // 27 // sUtrAMka [15] dIpa paDisuNei jAva paDisuNettA uttarapuracchimaM disIbhAgaM avakkamati avakaminA veuviyasamugdhAraNaM samohaNai 1divyayAna2nA saMkhejAI joyaNAI jAva ahAbAyare poggale 2 tA ahAmuhame poggale pariyAei 2 nA docaMpi ubdhiya kAraNaM samagpAraNaM samohaNinA aNegakhaMbhasapasanniviTuM jAva divvaM jANavimANaM viubdhi pavana yAci hotthA / mU014 tae NaM se Abhiogie deve tasma divvassa jANavimANassa tidisi tao tisovANapaDirUvae viuvvati, taMjahA-puracchimeNaM dAhiNeNaM uttaraNaM, tesiM visovANapaDiruvagANaM ime eyAruve vaNNAvAse paNNate, jahA-baharAmaza NimmA riTThAmayA patidvANA veruliyAmayA khaMbhA suvaNNaruppamayA phalagA lohitakasamaiyAo sUio vayarAmayA saMdhI NANAmaNimayA avalaMbaNA avalaMbaNabAhAo ya pAsAdIyA jAva paDiruvA / tesi NaM tisovANapaDirUvagANaM purao toraNe viubvati, toraNA [tesi NaM] NANAmaNimaesa thaMbhesa urvaniviTThasaMniviTThavivihamunaMtarovaciyA vivihatArArUvovaciyA [IhAmiyausabhaturagaNaramagaravihagavAlagakiMnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhanicinA saMbhuggaya(vara)vAiravejhyAparigatAbhirAmA vijAharajamalajuyalajaMtajunAviva accIsahassamAliNIyA ruvagasahassakaliyA bhisamANA bhibhisamANA cakhukalloyaNalesA suhaphAsA sassirIyaruvA pAsAiyA ] jAva paDiruvA // 27 // 'tae NamityAdi 'aNegakhaMbhasayasanividuHmiti anekeSu stambhazateSu sanniviSTa, 'lIlaTThiyasAlibhaMjiyAgAmiti lIlayA anukrama [15] JMEauratondal Hunaturanorm atra zirSaka-sthAne mUla saMpAdane sUtra-krama viSayaka skhalanA dRzyate-sU0 15 sthAne sU0 14 iti mudritaM sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~57~ Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) --------- mUlaM [15...] (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [15] dIpa sthitA lIlAsthitAH, anena tAsa puttalikAnAM saubhAgyamAvedayati, lIlAsthitAH zAlabhajjikAH-puttalikA yatra tattathA 'IhAmiyausamaturaganaramagaravihagavAlagaJjararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhatticittamiti IhAmRgA-vRkA byAlAH-svApadabhujaGgA ihAmRgaRSabhanuraganaramagaravihagavyAlakinararurusarabhacamara kuJjaravanalatApAlatAnAM bhaktyA-vicchittyA citram Alekho yatra tattthA, tathA stambhogatayA stambhoparivartinyA bajaratnamayyA vedikayA parigataM sat yadabhirAmaM tatstambhodgatavajavedikAparigatAbhirAma, 'vijAharajamalajugalajaMtajucapiva' iti vidyAdharayoryada yamalayugalaM-samaveNIkaM indra vidyAdharayamalayugalaM taca tad yantraM casaJcariSNupuruSapratimAdyarUpaM tena yuktaM tadeva tathA, arciSA-kiraNAnAM sahacarmAlinIyaM paricAraNIya arciHsahastramAlinIyaM, tathA rUpakasahasrakalitaM, 'bhisamANati / dIpyamAnaM 'bhibhisamAnam atizayena dedIpyamAnaM, 'cakkhulloraNalesaMti' cakSuH ka lokane lisatIca-darzanIyatvAtizayAta lipyatIva yatra tattathA, 'suhaphAsaMti' zubhaH komalaH sparzo yasya tanathA, sazrIkAni-19 sazobhAkAni rUpANi-rUpakANi yatra tat sazrIkarUpaM, 'ghaNTAvalicaliyamahuramaNaharasara miti yaSTAvale:-ghaNTApale yativazena calihanAyAH kampitAyAH madhuraH-zrotrapiyo manoharo-manonitikaraH svaro yatra tattathA, calitazabdasya vizepyAtparanipAtaH prAkRta tvAt , 'zubhaM' yathoditavastulakSaNopetatvAt 'kAnta' kamanIyaM, ata eva darzanIyaM, tathA 'niuNociyamisimisitamaNirayaNa-| |ghaMTiyAjAlaparikhita ' miti nipuNakriyamucitAni-khacitAni 'misimisita'ni dedIpyamAnAni maNiratnAni yatra tattathA tena, kathaMbhUtena ? ghaNTikAjAlena -kSudravaNTikAsamUhena pariH-sAmastyena sitaM-cyAptaM yattattathA, yojanazatasahasravistINa-yojanalakSavistAra 'divyaM ' pradhAnaM 'gamanasajja' gamanapavaNaM zIghragamananAmadheyaM 'jANavimANaM' yAnarUpaM-vAdanarUpaM vimAnaM yAnavimAnaM, zeSa mAgvat / anukrama HDOL [15] Havam arary.org sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~58~ Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) --------- mUlaM [15...] (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapanI malayagirI- yA vRttiH prata sUtrAMka [15] // 28 // dIpa anukrama tassa NamityAdi, tassa Namiti pUrvavat divyasya yAnavimAnasya tidisi' iti tisro dizaH samAhRtAkhidika tasmina dinyayAnavidizi, tatra 'tisovANapaTirupae iti trINi ekaikasyAM dizi ekaikasya bhAvAta trisopAnapratirUpakANi prativiziSTaM rUpaM yeSAM kAraNa tAni pratirUpakANi trayANAM sopAnAnAM samAhArakhisopAnaM trisopAnAni ca tAni pratirUpakANi ceti vizeSaNasamAsaH, vizeSaNasyAtra paranipAtaH pAkRtatvAt / 'tesi NamityAdi, teSAM ca trisopAnapratirUpakANAmayametadrUpo vakSyamANasvarUpo 'vaNNAvAso varNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA-'vanamayA' varatnamayA 'nemI nemibhUmikA tatra Urdai nirgacchantaH pradezAH riSTharatnamayAni matiSThAnAni-1 | niSThAnAni trisopAnamUlapradezAH vaiDUryamayAH stambhAH suvarNarUpyamayAni phalakAni trisopAnAGgabhUtAni, lohitAkSamayyaH sUcayaHphalakadvayasambandhavighaTanAbhAvahetupAdukAsthAnIyAH 'batramayA' bajraratnapUritAH 'sandhayaH phalakadvapApAntarAlapadezAH nAnAmaNi-10 mayAni avalambyante iti avalambanAni-avataratAmuttaratAM cAlambanahetubhUtA avalambanabAhAto vinirgatAH kecidavayavAH, 'aba-13 lambaNavAhAo yAti avalambanavAhAzca nAnAmaNimayyaH, avalambanavAhA nAma ubhayoH pAyorabalambanAzrayabhUtA bhittayaH, 'pAsA-/ iyAo' ityAdi padacatuSTayaM prAgvan / 'tesi NamityAdi, teSAM 'Namiti vAkyAlaGkAre trisopAnapratirUpakANAM purataH pratyeka toraNaM prApta teSAM ca toraNAnAmayametadrupo varNAvAso-varNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA-toraNA nAnAmaNimayA ityAdi, kacidevaM pAThaH 'tesi NaM tisobANapaDirUvagANaM purato toraNe viuvvada toraNA nANAmaNimayA' ityAdi, maNaya:-candrakAntAyAH, ka // 28 // vividhamaNimayAni toraNAni nAnAmaNimayeSu stambheSu upaniviSTAni sAmIpyena sthitAni, tAni ca kadAcicalAni adhabA apadapatitAni vA''zakyerana tata Aha-samyak-nizcalatayA apadaparihAreNa ca niviSTAni, tato vizeSaNasamAsaH, upaniviSTasanniviSTAni, 501840 [15] unsuranorm atra zirSaka-sthAne mUla saMpAdane sUtra-krama viSayaka skhalanA dRzyate-sU0 15 sthAne sU0 14 iti mudritaM sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~59~ Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) --------- mUlaM [15...] (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: "130050550 prata sUtrAMka [15] vividhamattarI (rArUbI) baciyAI' iti vividhA-vividhavicchittikalitA muktA-muktAphalAni 'antareti antarAzabdo'gRhItavIpso'pi sAmAdvIpsAM gamayati, antarA 2 rUpopacitAni yAvatA yatra tAni tathA, 'vivihatArovaciyAI' vividhastArArUpaiH-tArikArupairupacitAni, toraNeSu hi zobhArthaM tArikA nivadhyante iti pratItaM loke'pIti vividhatArArUpopacitAni 'jAva paDirUvA' iti yAvatkarakoNAt 'IhAmigausamaturaganaramagaravihagavAlagakinararurusarabhacamarakuMjaravaNala yapaumalayabhatticittA khaMbhunagayavairavekSyAparigayAbhirAmA vijAharajamalajugalajaMtajuttAviva evaM nAma stambhadvayasaniviSTAni toraNAni vyavasthitAni yathA vidyAdharayamalayugalayantrayuktAnIva pratibhAsate iti, 'acIsahassamAlaNIyA rUvagasahassakaliyA misimANA bhimbhisamANA cakUkhalIyaNalesA suhaphAsA, sassirIyarUvA pAsAiyA darisaNijjA abhiruvA' iti parigrahaH, kacidetatsAkSAllikhitamapi dRzyate / tesi NaM tAraNANaM uppiM aTThamaMgalagA paNNatA, taMjahA-sAtthiyasirivacchaNaMdiyAvattavaddhamANagabhaddAsaNakalasamacchadappaNA (jAva pddiruuvaa)| tamiM ca NaM toraNANaM uppiM bahava kiNDacAmarajjhae jAva mukkilacAmarajjhae acche maNha ruppapaTTe vairAmayadaMDe jalayAmalagaMdhie suramme pAsAdIe darisaNijje abhiruve paDiruve viubvati / tesi gaMtAraNANaM uppiM bahave chanAticcha ne ghaMTAjugala par3AgAipaDAge uppalahatthae kumudaNaliNamubhagasogaMdhiyapoMDarIyamahApADarIyasatapattasahassapatnahatthae savvararaNAmae acche jAva paDiruve viuvvati / tae NaM se Abhibhogie deve tassa divasa jANavimANasma aMtI bahumamaramaNijjaM bhUmibhAgaM viuccati / Chan dIpa anukrama 2 [15] . 4500 A nmurary on sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~ 60 ~ Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: kAraNaM prata zrIrAjapraznI malayagirI- yA vRttiH ... // 29 // sUtrAMka [15] dIpa 'tesiM toraNANaM uppimityAdi sugama, navaraM 'jAva paDirUvA' iti yAvacchandakaraNAt 'ghaTTA maTTA nIrayA nimmalA nippakAdivyayAnanikaMkaDacchAyA samirIyA saujjoyA pAsAiyA darisaNijjA abhiruvA ' iti draSTavya / tesi NamityAdi, teSAM toraNAnAmupari bahavaH kRSNacAmarayuktA dhvajAH kRSNacAmaradhvajAH, evaM bahavo nIlacAmaradhvajAH, lohitacAmaradhvajAH, haritacAmaradhvajAH, zukcAmaradhvajAH, mU014 kathambhUtA ete sarve'pItyata Aha-arachA-AkAzasphaTikavadatinirmalAH zlakSNA:-kSNapudgalaskandhanimApitAH 'ruppapaTTA' iti rUpyo-rUpyarayo batramayasya daNDasyopari paTTo yeSAM te rUpvapaTTAH 'varadaMDA' iti bano-catraratnamayo daNDo rUpyapaTTamadhyavattI| yeSAM te vadaNDAH, tathA jalajAnAmiya-jalajakusumAnAM padmAdInAmivAmalo na tu kudravyagandhasAmmazro yo gandhaH sa jalajAmalagandhaH13 sa vidyate yeSAM te jalajAmalagandhikAH, ata eva suramyAH 'prAsAdIpA' ityAdivizeSaNacatuSTayaM prAgvat / 'tesi NamityAdi, teSAM toraNAnAmupari bahUni chapAticchatrANi-chatrAn-lokapasiddhAt ekasaGkhyAkAt atizAyIni utrANi upavedhobhAvena dvisa-1 iNyAkAni nisaGkhyAkAni vA chavAticchavANi, bAyapatAkAbhyo lokamasiddhAbhyo'tizAyinyo dIrghatvena vistAreNa ca patAkA:|| |patAkAtipatAkAH, bahUni ghaNTAyugalAni, bahUni cAmarayugalAni, bahava utpalahastAH-utpalAkhyajalajakusumasamUhavizeSAH, evaM bahavaH | pagrahastakAH nalinahastakAH subhagahastakAH saugandhikahastakAH zatapatrahastakAH sahasrapatrahastakAH, padmAdivibhAganyAkhyAnaM mAgvat, ete ca praticchAdayaH sarve'pi ratnamayA arachA-AkAzasphaTikavadatinirmalA yAvatkaraNAt 'sahA laNhA ghaTA maTThA nIrayA nimmalA| niSakA nirNakaDacchAyA sappabhA samirIyA saujjoyA pAsAIyA darisaNijjA abhirUvA' iti prigrhH| 'tassa NamityAdi, tarasa miti pUrvavat divyasya yAnavimAnasya antaH- madhye bahusamaH san ramaNIyo bahuramaNIyo bhUmibhAgaH pracAraH, kiMviziSTa ? ityAha anukrama [15] JAMEauraton IRAL atra zirSaka-sthAne mUla saMpAdane sUtra-krama viSayaka skhalanA dRzyate-sU0 15 sthAne sU0 14 iti mudritaM sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~61~ Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [15] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) mUlaM [... 15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra [13] upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH Jan Education se jahANAmae AliMgapukhare ti vA muiMgapukkhare iyA saratale i vA karatale i vA caMdramaMDale i vA sUramaMDale i vA AsamaMDale i vA urambhacamme i vA ( basahacamme i vA ) varAhacamme i vA sIhacamme i vA varaghacamme i vA migacamme ivA (chagalacamme ivA) dIviyacamme i vA aNegasaMkukIlagasahassavitae NANAvihapaMcavannehiM maNIhiM uvasobhite AvaDapaJcAvaDaseDhipaseDhisotthiya (sovatthiya) pUsamANaga (vaddhamANaga) macchaMDagamagaraMDagajArAmArAphullA va liva paumapattasAgarataraMga basaMtalaya umalayabhatticinehiM sacchApahi sappamehiM samarI iehiM saujjoehiM NANAvihapaMcavaSNehiM maNIhiM uvasobhiehiM taMjahA - kiNhehiM lihihiM hAlahiM sukillehiM, tattha NaM je te kivhA maNI tesiNaM maNINaM ime etArUve vaSNAvAse paNNatte, se jahAnAmae jImUtae i vA aMjaNe i vA khaMjaNe i vA kajjale i vA gavale i vA galaguliyA vA bhamare i vA bhamarAvaliyA i vA bhamarapataMgasAre ti vA jaMbUphale ti vA adAriTThe i vAparate i vA gae i vA gayakalame i vA kiNhasappe i vA kiNhakesare i vA AgAsathiggale vA kinhAsoe i vA kivekaNavIre i vA kiNhabaMdhujIve i vA bhave eyArUve siyA ?, No iNaTThe samaTThe, (ovam samaNAuso !) te NaM kiNhA maNI itto iTThatarAe caiva kaMtatarAe caiva maNAmatarAe caiva maNuNNatarAe ceva vaNNeNaM paNNattA / tattha NaM je te nIlA maNI tesi NaM maNINaM ime eyArUve vaNNAvAse paNNatte, sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM For Pasta Use Only ~62~ Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapraznIlA malayagirIyA dRtiH zadivyayAna kAraNaM prata mu014 sUtrAMka [15] dIpa anukrama se jahAnAmae bhiMga i vA bhiMgapane ivA suei vA suyapicche ivA cAse i vAcAsapicche ivA NIlI i vA NIlIbhede i vA pIlIguliyA i vA sAmA i vA uccante i vA vaNarAtI i yA haladharavasaNe i vA moraggIvA i vA ayasikusume i vA bANakusume i vA aMjaNakesiyAkusume i vA nIluppale i vA NIlAsoge i vA NIlabaMdhujIve i vA NIlakaNavIre i vA, bhaveyAruve siyA ?, No iNaTe samatu, te NaM NIlA maNI eto idrutarAe ceva jAva vaNNeNaM paNNatA / tattha NaM je te lohiyagA maNI tesiNaM maNINaM imeyArUce vaNNAvAse paNNane,se jahANAmae urabharuhira i vA sasaruhira i vA nararuhire i vA varAharuhire davA (mahimaruhire ivA) bAliMdagove i vA bAladivAkare i vA saMjhambharAgei vA guMjaddharAge i vA jAmuaNakusuma i vA kiMmuyakusume i vA pAliyAyakusume i vA jAihiMgulae ti vA silappavAle ti vA pavAlaaMkure i vA lohiyakasamaNI i vA laksAramage ti vA kimirAgakaMvale ti vA cINapiTTharAsI ti vA ranuppala i vA ranAsAge ti vA ratnakaNavIra ti vA ratnabaMdhujIve ti vA, bhaveyAruve siyA ?, No iNaTe sama8, te NaM lohiyA maNI itto iTThatarAe ceva jAva vaNNeNaM paM0 / tattha NaM je te hAlihA maNI tesiNaM maNINaM imeyArUve vaNNAvAme paNNane- se jahANAmae caMpe ti vA caMpachallI ti vA (caMpagabhee ivA) halliddA i vA halihAbhede ti vA halihaguliyA ti vA hariyAliyA [15] atra zirSaka-sthAne mUla saMpAdane sUtra-krama viSayaka skhalanA dRzyate-sU0 15 sthAne sU0 14 iti mudritaM sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~63~ Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [15] dIpa vA hariyAlabhede ti vA hariyAlaguliyA ti vA ciure i vA ciuraMgarAMta ti vA varakaNage ivA varakaNaganighase i vA [ suvaNNasippAe ti vA ] varapurisavasaNe ti vA allakIkusume ti vA caMpAkusume i vA kuhaMDiyAkusume i vA taDavaDAkusume i vA ghoseDiyAkusume i vA muvaSNakusume i vA muhiraNNakusume ti vA koraMTavaramalladAme ti vA bIyo ( yakusume ) i vA pIyAsoge ti vA pIyakaNavIre ti vA pIyabaMdhujIve ti vA, bhaveyArUve siyA ?, No iNaTe samatu, te NaM hAliddA maNI eno idrutarAe ceva jAva vaNNeNaM pnnnnnaa| tattha Ne je te sukillA maNI tesiNaM maNIrNa imeyArUve vaNNAvAse paNNane / se jahAnAmae aMke ti vA saMkheti vA caMde ti vA kuMde ti vA daMte ivA (kumudodakadayarayadahiyaNagoksIrapura ) haMsAvalI ivA koMcAvalI ti vA hArAvalI ti vA caMdAvalIti vA sAratiyaghalAhae ti vA dhaMtadhoyaruppapaTTe ivA sAlipiTTharAsI ti vA kuMdapuppharAsI ti vA kumudarAsI ti vA mukkacchivADI ti yA pihuNamijiyA ti vA bhise ti vA muNAliyA ti vA gayadaMte ti vA lavaMgadalae ti vA paoNDariyadalae ti vA seyAsoge ti vA seyakaNavIre ti vA seyabandhujIve ti vA, bhaMvayArUve siyA ?, No iNaDhe sama8, te NaM mukillA maNI eno iTutarAe ceva jAva banneNaM pnnnnttaa| 'se jahAnAmae' ityAdi, tat-sakalalokamasiddha 'yatheti dRSTAntopadarzane 'nAmeti ziSyAmantraNe, 'e' iti vAkyAlaGkAre, anukrama [15] REscammad murary.om sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~64~ Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [15] zrIrAjapanI AliMgapukakhare i veti AliGgo-murajanAmA vAdhavizeSaH tasya puSkaraM-carmapuTaM tatkilAtyantasamamiti tenopamA kriyate, iti- divyaya malayagirIzabdAH sarve'pi svasvopamAbhUtavastuparisamAptiyotakAH, bAzabdAH samuccaye, mRdaGgane lokamatIto mardalastasya puSkaraM mRdaGgApuSkaraM karaNama yA vRttiHkA paripUrNa' pAnIyena bhRtaM taDAkaM sarastasya talam-uparitano bhAgaH sarastalaM, karatalaM pratIta, candramaNDalaM sUryamaNDalaM ca yadyapi tattva vRttyA uttAnIkRtArddhakapitthAkAraM pIThamAsAdApekSayA vRttAlekhamiti tadto dRzyamAno bhAgo na samatAlastathApi pratibhAsate samatala iti tadupAdAnaM, AdarzamaNDala suprasiddha, 'urambhacamme i. vetyAdi, atra sarvatrApi 'aNegasaMkukIlagasahassavitate / iti vizeSaNa yogaH, urabhraH-uraNaH, vRSabhavarAhasiMhavyAghracchagalAH pratItAH dvIpI-citrakaH, eteSAM pratyekaM carma anekaiH zaGkhamamANaiH kIlakakasahasraH, mahadbhiAha kIlakaistADhitaM prAyo madhye kSAmaM bhavati, tathArUphtADAsambhavAt ataH zaGkhagrahaNaM, 'vitataM ' vitatIkRtaM tADitamiti bhAvaH, yathA'tyantaM bahusamaM bhavati tathA tasyApi yAnavimAnasyAntarvahusamo bhUmibhAgaH, punaH kathambhUta ityAha-'NANAvihapaMcavannehiM| maNITiM ubasobhite ' nAnAvidhA:-jAtibhedAnAnAprakArA ye paJcavarNA maNayastairupazobhitaH, kathambhUtairityAha-'AvaDe' ityAdi, Ava dIni maNInAM lakSaNAni, tatrAvaH pratItaH ephasyAvarcasya pratyabhimukha AvataH pratyAvartaH zregiH-tathAvidhavindujA paGkikAstasyAzca zreNeyaryA ca nirgatA anyA zreNiH sA maNiH svastikaH pratItaH saubastikapuSpamANavI lakSaNavizeSI lokAtmatyetabyau / barddhamAnaphaM-zarAvasampuTaM matsyakANDakamakarakANDake pratIte 'jAramAreti' lakSaNavizeyI samyammaNilakSagavedino lokAdveditavyo, kA puSpAvalipanapatrasAgarataraGgavAsantIlatApamalatAH supratItAH tAsAM bhaktyA-vicchittyA citram-Alekho yeSu te aavrgprtyaavneN-18||31|| zreNiprazreNisvastikasauvastikapuSpamANavavarddhamAnakamatsyANDakamakarANDakajAramArapuSpAvalipamapatrasAgarataraGgavAsantIlatApamalatAbha dIpa Farli anukrama [15] SAREairabindARAN daunasurary.orm sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~65M Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [15] dIpa kticitrAstaH, kimuktaM bhavati ?-AvAdilakSaNopetaiH, tathA sacchAyaH satI zobhanA chAyA-nirmalasvarUpA yeSAM te sacchAyA:, tathA satI-zobhanA prabhA-kAntiryeSAM ne satprabhAH taiH, 'samarIiehi ' iti samarIcikaiH bahiAnirgatakiraNajAlasahitaiH sodyotaiHbahirvyavasthitapratyAsannavastustomaprakAzakarodyotasahitaiH evambhUtairnAnAjAtIyaiH paJcavaNamaNibhirupazobhitaH, tAneva paJcavarNAnAha jahA-kaNhehiM' ityAdi sugama, 'natva NamityAdi, 'tatra' teSAM pazcavarNAnAM maNInAM madhye'Namiti vAkyAlaGkamare, ye te kRSNA maNayaH, te kRSNamaNaya ityeva siddhe ye iti vacanaM bhASAkamArtha, teSAM 'Namiti pUrvavat , ayam-anantaramuddizyamAna etadrupaH-anantarameva kSyamANasvarUpo varNAvAso-varNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA-'se jahAnAmae' ityAdi, sa yathA nAma 'jImata ' iti jImatobalAhakaH, sa ceha pATyArambhasamaye jalabhRto veditavyaH, tasyaiva prAyo'tikAlimasambhavAt , itizabda upamAbhUtavastunAmaparisamAmiyotakaH, vAzabda upamAnAntarApekSayA samuccaye, evaM sarvatra, aJjana-sauvIrAjanaM ratnavizeSo vA, khaJjanaM dIpamallikAmala: kajjalaM-dIpazikhApatitaM, maSI-tadeva kajjalaM tAmrabhAjanAdipu sAmagrIvizeSeNa gholitaM masIgulikA gholitakajjalaguTikA, kacita kAmasI iti vA masIguliyA' iti na dRzyate, 'gavalaM mAhiSaM zRGgaM tadapi coparitanatyambhAgApasAreNa draSTavyaM, tatraiva viziSTasya hai| kAkAlinaH sambhavAta , tathA tasyaiva mAhipazaGganiviDatarasAranivartitA guTikA gavalaguTikA bhramara:-pratItaH bhramarAvalI- bhramara-13 patiH bhramarapataGgansAra:-bhramarapakSAntargato viziSTakAlimopacitapadezaH, jambUphalaM pratItaM, AdrAriSThakaH-komalaH kAkaH, parapuSTaHkokilaH, gajI gajakalabhazca pratItaH, kRSNasarpaH-kRSNavarNasarpajAtivizeSaH, kRSNakesara:-kRSNabakulA AkAzathiggalaM' zaradi| meghavinirmuktamAkAzakhaNDaM, naddhi kRSNamatIva pratibhAtIti tadupAdAnaM, kRSNAzokakRSNakaNavIrakRSNabandhujIvAH azokakaNavarivandhu anukrama [15] SNEaratini Sanitarary.org sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~66~ Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata zrIrAjapanI malayagirI- yA vRttiH // 32 // sUtrAMka [15] dIpa jIvakSabhedAH, azokAdayo hi pazcavarNA bhavanti tataH zeSavarNavyudAsAtha kRSNagrahaNaM, etAvatyukte tvarAvAniva ziSyaH pRcchati- dinyayAna bhave eyAruve ' iti bhavet maNInAM kRSNo varNaH 'etadrpo' jImRtAdirUpaH, mUrigaha-nAyamarthaH samarthaH' nAyamartha upapatrI karaNam yaduta-evambhUtaH kRSNo varNo maNInAmiti, yadyevaM tarhi kimarthaM jImUtAdInAM dRSTAntatvenopAdAnamata Aha-aupamyam-upamAmAtrametat uditaM he zramaNa AyuSman !, yAvatA punaste kRSNA maNaya 'ito' jImUtAderiSTatarakA eva-kRSNena varNena abhIpsitatarakA eva, tatra kiJcidakAntamapi keSAzcidiSTatama bhavati tato'kAntatAvyavacchittyarthamAha-kAntatarakA evaM ' atisnigdhamanohArikAlimopacitatayA jImUtAdeH kamanIyatarakAH, ata eva manojJatarakA eva-manasA jJAyate-anukUlatayA svapravRttiviSayIkriyate iti manojamano'nukalaM tataH prakarSavivakSAyAM taraNatyayaH, tatra manojJataramapi kiJcinmadhyamaM bhaveta , tataH sarvotkarSapratipAdanArthamAha-'mana Apa-101 tarakA eva' draSTaNAM manAMsi Amuvanti-AtmavazatA nayantIti manApAstataH prakarSavivakSAyAM taraNatyayaH, pAkRtatvAca pakArasya makAre maNAmasarA iti bhavati / tathA 'tatya NamityAdi, tatra teSAM maNInAM madhye ye te nIlA maNayasteSAmayametadrUpI varNAvAsovarNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA-' se jahAnAmae' ityAdi sa yathA nAma bhRGga:-kITavizeSaH pakSyala: 'bhRGgapatraM' tasyaiva bhRGgAbhidhAnasya kITavizeSasya pakSmaH, zuka:-kIraH, zukapipaI zukasya patraM, cApaH-pakSivizeSaH, 'cApapicchaM' cApapakSaH, nIlI pratItA, nIlIbhedo-nIlIcchedaH, nIlIgulikA-gulikAdravyaguTikA, zyAmAko-dhAnyavizeSaH, 'uccatago' dantarAgaH, vanarAjI pratItA, / / haladharo-baladevastasya vasanaM haladharavasanaM, taca kila nIlaM bhavati sadaiva tathAsvabhAvatayA, haladharasya nIlavastraparidhAnAt // 33 mayUragrIvApArApatagrIvAatasIkusumabANakSakusumAni pratItAni, ita UrdU kacit 'iMdanIle i vA mahAnIle i vA maragate anukrama [15] SAMEaratinidda Manmurary on sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~67~ Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [15] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) mUlaM [... 15] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri praNIta vRttiH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. i vA ' iti dRzyate tatrendranIlamahAnIlamarakatA ratnavizeSAH pratItAH, aJjanakezikA - vanaspativizeSastasya kusumamaJjanakesikAkusumaM, nIlotpalaM kuvalayaM, nIlAzokakaNavIra nIlabandhujIvA azokAdivRkSavizeSAH bhaveyArUve ityAdi mAmpad vyAkhyeyaM / tathA ' tattha NamityAdi, ' tatra teSAM maNInAM madhye ye te lohitA maNayasteSAmayametadrUpo varNAvAsaH prajJaptaH, tadyathA' se jahAnAmae' ityAdi, tadyathA nAma zazakarudhiraM urabhraH UraNastasya rudhiraM varAhaH- zUkarastasya rudhiraM manuSyarudhiraM mahiSarudhiraM ca pratItaM, etAni hi kila zeSarudhirebhyo lohitavarNotkaTAni bhavanti tata eteSAmupAdAnaM, vAlendragopakaH sadyojAtendragopakaH sa hi pravRddhaH sannIpatpANDuro rakto bhavati tato vAlagrahaNaM, indragopakaH- prathamaprAkAlabhAvI kITavizeSaH, bAladivAkaraH- prathamamudgacchan sUryaH, OM sandhyAbhrarAgo - varSAsu sandhyAsamayabhAvI abhrarAgaH, guJjA-lokamatItA tasyArddhaM rAgo gujArddharAmaH, guJjAyA hi arddhamatiraktaM bhavati arddha cAtikRSNamiti gujArddhagrahaNaM, japAkusumakiMmukakusumapArijAtakusumajAtyahilA lokaprasiddhAH, zilAmavAlaM - pravAlanAmA OM ratnavizeSa: pravAlAGkuraH- tasyaiva ratnavizeSasya pravAlasyAGkuraH, sa hi tatprathamodgatatvenAtyantarakto bhavati tatastadupAdAnaM, lohitAkSamaNirnAma ratnavizeSaH, lAkSArasakumirAgaraktakambalacInapiSTarAziraktotpalaraktAzokakaNavIraraktabandhujIvAH pratItAH, 'bhaveyArUve ' ityAdi prAmvat / 'tattha NamityAdi, 'tatra' teSAM maNInAM madhye ye haridrA maNayasteSAmetadrUpo varNAvAsaH prajJaptaH, tadyathA'se jahAnAmae' ityAdi, sa yathAnAma campakaH sAmAnyataH suvarNacampako vRkSaH, campakacchalI- suvarNacampakatvaka, campakabheda:suvarNacampakacchedaH, haridrA pratItA, haridrAbhedo-haridrAcchedaH, haridrAguTikA-haridrAsAranirvartitA guTikA, haritAlikA- pRthivIvikAra| rUpA pratItA haritAlikAbhedo-haritAlikAcchedaH, haritAlikAguTikA - haritAlikAsAranirvartitA gulikA, cikuro - rAgadravyavizeSaH, sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM For Parts Only ~68~ norary.org Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [15] dIpa zrIrAjamaznI cikurAGgarAgaH cikurasaMyoganirmito vastrAdau rAgaH, varakanakasya-jAtyasuvarNasya yaH kaSapaTTake nidharSaH sa varakanakanidharSaH parapuru- divyayAnajalagirI-16So-vAsudevastasya vasanaM varapurupavasanaM, taca kila pItameva bhavatIti tadupAdAna, allukIkusumaM lokatA'vaseya, campakakusuma-suvarNa- karaNama yA vRttiHcampakapuSpaM kUSmANDIkusuma-puSpaphalI kusumaM, koraNTaka:-puSpajAtivizeSaH tasya dAma koraNTakadAma taTavaDA--AulI tasyAH kusuma tivaDAkusuma, ghozAtakIkusumaM suvarNayUdhikAkusumaM ca pratItaM, muhiraNyakA-vanaspativizeSastasyAH kusumaM suhiraNyakAkusuma, bIyako-kAmuka 23||shkssaa pratItaH tasya kumumaM dhIyakakumuma, pItAzokapItakaNavIrapatibandhunIvAH pratItAH, 'bhaveyArUve / tyAdi prAgvat / 'tattha Nami' hatyAdi, 'tatra' teSAM maNInAM madhye ye zukA maNayasteSAmayametadrUpo varNAvAsaH prajJaptaH, tayathA se jahAnAmae ' ityAdi, | sa yathAnAma ' aGkage' ratnavizeSaH, zacandra (datakunda ) kumudrodakoda karajodadhidhanagokSIrapUrakocAvalihArAvali sAvalibalAkAvalayaH pratItAH, candrAvalI-tahAgAdipu jalamadhyaprativimbitacandrapatiH, 'sAraiyavalAhage iti vA' zAradika:-zaratkAlabhAvI balAhako meghaH, 'dhantadhoyaruppapaTTe iveti' dhmAtaH-agnisamparkaNa nirmalIkRto dhAtA-bhUtikharaNThitahastasaMtajenena atinizitIkRto yo rupyapaTTI rajatapatrakaM sa dhyAtadhautarupyapahaH, anye tu vyAcakSate-dhmAtena-agnisaMyogena yo cautaH-zodhito rUpyapaTTaH sa dhmAtadhItarUpyapaTTA, zAlipiSTarAzi:-zAlilodapuJjaH, kundapuSparAziH kumudAziva pratItaH, 'sukachevADiyA ive' ti chevADinAmaballAdiphalikA sA ca kaciddezavizeSe zuSkA satI atIva zuklA bhavati tatastadupAdAna, 'pehuNamijiyA iveti' pehuNa-mayUrapicchaM tanmadhyavartinI pehuNamiJjikA sA cAtizukruti tadupanyAsaH, visaM 'padmanIkandaH, 'mRNAlaM padmatantu gajadantalavaGgandalapuNDarIkadalazvetAzo- // 33 // kavetakaNavIra zvetabandhujIvAH prItAH, 'bhaveyArUve siyA' ityAdi prAgvat / tadevamukta varNasvarUpaM, sampati gandhasvarUpaM pratipAdanArthamAha anukrama [15] sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~69~ Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [15] dIpa tasiNaM maNINaM imeyArUve gaMdhe paNNana, se jahAnAmae koTThapuDANa vA tagarapuDANa vA elApuDANa vA coyapuDANa vA caMpApuDANa yA damaNApuDANa vA kuMkumapuDANa vA caMdaNapuDANa vA usIrapuDANa vA maruApuDANa vA jAtipuDANa vA jUhiyApuDANa vA malliyApuDANa vA hANamalliyApuDANa vA ketagipuDANa vA pAilipuDANa vA NomAliyApuDANa vA agurupuDANa vA lavaMgapuDANa vA kapparapuDANa vA vAsapuDANa vA aNudAyasi vA obhijjamANANa vA koTTijamANANa vA bhaMjijamANANa vA ukkirijamANANa vA vikkirijamANANa vA paribhujamANANa vA paribhAijamANANa vA bhaMDAo vA bhaI sAharijjamANANa vA orAlA maNuNNA maNaharA ghANamaNanibyutikarA sabbato samaMtA gaMdhA abhinismayaMti, bhaveyArave, siNa?,No iNaTTha samaDhe, te NaM maNI eno iTThatarAe ceva gaMdheNaM pnnnaa| 'tesi NamityAdi, teSAM maNInAmayametadrUpo gandhaH prajJaptaH, tadyathA-' se jahAnAmae ' ityAdi, prAkRtatvAt 'se' iti bahuvacanArthaH pratipattavyaH, te yathA nAma gandhA abhinirgacchantIti sambandhaH, koThaM-gandhadravyaM tasya puTAH koSThapuTAstevA, vAzabdAH sarvatrApi samuccaye, iha ekasya puTasya prAyo na tAdRzo gandha AyAti, dravyasyAlpatvAt , tato bahuvacanaM, tagaramapi gandhadravyaM, elAH pratItAH, coyaM-gandhadravyaM campakadamanakakuGkamacandanozIramarukajAtIyUthikAmallikAnAnamallikAketakIpATalInavamAlikA'gurulabaGgakusumavAsakarpUrANi pratItAni, navarasuzIraM-vIraNImUlaM slAnamallikA-sAnayogyo mallikAvizeSaH, eteSAM puTAnAma-121 anukrama [15] armurary.orm sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~ 70~ Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama zrIrAjapraznInuvAte-AghAyakavivakSitapuruSANAmanukUle vAte vAti sati udbhidyamAnAnAmudghAzyamAnAnAM vAzabdaH sarvatrApi samuccaye 'ku-divyayAnamalayagirI-hijjamANANa vA ' iti iha puTaiH parimitAni yAni koSTAdIni gandhadravyANi tAnyapi parimeye parimANopacArAt koSThapuTAdInItyu- karaNam yA vRttiHcyante teSAM kuTyamAnAnAm-udUkhale khudyamAnAnAM 'bhajijjamANANa vA' iti zlakSNakhaNDIkriyamANAnA etacca vizeSaNadvayaM koSThAdidravyA zANApavaseyaM, teSAmeva prAyaH kuTTanazlakSNakhaNDIkaraNasambhavAt , na tu yUthikAdInA, 'ukkirijamANANa vA' iti kSarikAdibhiH koSTAdipaTAnAM // 34 // koSThAdidravyANAM vA utkIryamANAnAM 'vikirijamANANa vA' iti vikIryamANAnAmitastato viprakIryamANAnAM paribhujjamANANa vA' paribhogAya upayujyamAnAnA, kacit 'paribhAijjamANANa vA ' iti pAThastatra paribhAijjamANAnAM pArvavattibhyo manAga dIya-12 mAnAnAM, 'bhaMDAo bhaMDe sAharijamANANa vA' iti bhANDAt-sthAnAdekasmAdanyad bhAI-bhAjanAntaraM saMdviyamANAnAM udArA:sphArAste cAmanojJA api syurata Aha-manojJA-mano'nukUlAH tacca manojJatvaM kuta ityAha-manoharAH-mano haranti-AtmavazaM nayantIti . manoharAH, itastato viprakIryamANena manoharatvaM, kutaH? ityAra-ghrANamanonivikarAH, evaMbhUtAH sarvataH sarvAsu dikSu samantataHsAmastyena gandhA abhinissaranti, jighratAmabhimukhaM nissaranti, kacit ' abhinissavantIti / pAThaH, tatrApi sa evArthoM navaramabhitaH savantIti zabdasaMskAraH, evamukte ziSyaH pRcchati- bhaveyAruve siyA' syAdetat yathA bhaved etadrUpasteSAM maNInAM gandhaH ?, mUrirAha-'no iNaDhe samaDhe ' ityAdi prAgvat / // 34 // tesi NaM maNINaM imeyArUce phAse paNNace, se jahAnAmae AiNeti vA rUe ti vA bUre i vA NavaNI [15] A Cardiarary.org sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~71~ Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [15] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri praNIta vRttiH Education e i vA haMsagambhatuliyA i vA sirIsakusumanicaye i vA bAlakusumapattarAsI ti vA bhaveyArUve miyA?. it iTTe samaTThe, taNaM maNI eto drutarAe caiva jAva phAseNaM pannattA // ' tesi NamityAdi, teSAM 'Namiti prAgvanmaNInAmayametadrUpaH sparzaH prajJaptaH, tadyathA-' se jahAnAmae' ityAdi, tadyathAajinakaM carmamayaM vastraM rutaM pratItaM cUro- vanaspativizeSaH navanItaM trakSaNaM haMsagarbhatUlIzirISakusumanicayAzca pratItAH, 'bAlakumudapanarAsI iva' iti bAlAni-acirakAlajAtAni yAni kumudapatrANi teSAM rAzirvAlakumudapatrarAziH, kacid 'vAlakusumapatrarAzi: ' iti pAThaH, 'bhave eyAkhve' ityAdi prAgvat / ! taeNa se Abhiyogie deve tassa divasa jANavimANasya bahumajjhadasabhAge ettha NaM mahaM picchAgharamaMDavaM viucca aNegakhaMbhasayasaMnivi abbhuggayasukayavaraM vezyA toraNavarara iyasAlabhaMjiyAgaM sumiliduviTThalamaMtriyapamatthaMvaru liyavimalakhaMbhaM NANAmaNi [ kaNagarayaNa] khaciyaujjala bahuma sama suvibha sabhAie IhAmiyausabhaturaganaramagaravihagavAlagakinnararurusarabhacamara kuMjaravaNalayapauma layabhatticittaM kaMcaNamaNirayaNathUbhiyAgaM NANAvihapaMcavaNNaghaMTA paDAgaparimaMDiyaggasiharaM cavalaM marItikavayaM viNimyaMta lAuloiyamahiyaM gosIsa [ sarama ] ratacaMdaNadaradinapaMcaMgulitalaM uvaciya caMdraNakalarsa caMdaNaghaDasukayatoraNapaDiduvAradesabhAgaM AsattosattavijalavaTTavagghAriyamalladAmakalAvaM paMcavaSNasarasasurabhi - sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM For Parts Only ~72~ anibrary o Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. zrIrAjamanI malayagirIyA vRttiH // 35 // Jan Eatin "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM mUlaM [...15] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH mukkapupphapuMjovayArakaliyaM kAlAgurupavarakuMdarUkkaturukadhUvamaghamatagaMju dugrAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTTibhUtaM divyaM tuDiyamaddasaMpaNAiyaM accharagaNasaMghavikiNNaM pAsAiyaM darisaNijjaM jAba paDirUvaM / tassa NaM picchAgharamaMDavassa bahusamaramaNijjabhUmibhAgaM viubvati jAva maNINaM phAso / tassa NaM pecchAgharamaMDavassa ulloyaM vicyati paumalayabhatticittaM jAva paDirUvaM / tassa bahusamaramaNi jasta bhUmibhAgassa bahumajjhasabhAe ettha NaM mahaM egaM vadarAmayaM akkhADagaM viubvati / tassa NaM akvAiyassa bahumajjhadesabhAge ettha NaM mahegaM maNipeDhiyaM viubbati aTTajIyaNAI AyAmavikakhaMbheNaM cattAri joyaNAI bAhalleNaM savvaM maNimayaM acchaM sahaM jAva paDivaM / tIse NaM maNipaDhiyAe uvari ettha NaM mahegaM siMhAsaNaM viuvvada tassa NaM sIhAsaNassa imeyArUve vaNNAvAse paNNatte tavaNijjamayA cakalA rayayAmayA sIhA sovaNiyA pAyA NANAmaNimayAI pAyasIsagAIM jaMbUNayamayAIM gattAI vadarAmayA saMdhI NANAmaNimaye bacce, se NaM sIhAsaNe ihAmiyausabhaturaganaramagaravihagavAla garkinnararurusarabha camarakuMjaravaNalayapaumalayabhatticittaM [saM] sArasArovaciyamaNirayaNapAyavIDe accharagamiumasUragaNayatavaku saMta limbakesarapaJcathuyAbhirAme suviraiyarayANe uvaciyakhomadugulla paTTapaDicchAyaNe rataMsuasaM suramme AINagarUyabUraNavarNIyatUlaphAse mau pAsAie 4 / For Par Lise Only ~73~ divyayAnakaraNam sU0 15 / / 35 / / Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [15] dIpa 'tae NamityAdi, tataH sa Abhiyogiko devastasya divyasya yAnavimAnasya bahumadhyadezabhAge atra mahatprekSAgRhamaNDapaM vikuti, kathambhUtamityAha-anekastambhazatasaniviSTaM tathA adhugatA-atyutkaTA sukRtA-muSTa niSpAditA varavedikAni toraNAni bararacitAH zAlabhaJjikAdha yatra tadabhyudgatasukRtavaravedikAtoraNavararacitazAlabhaJjikArka, tathA muzliTA viziSTA lasaMsthitAH-manojJa-10 saMsthAnAH prazastAH prazastavAstulakSaNopetA vaiDUyavimalastambhA-caiyaratnamayA vimalAH stambhA yatra tat suzliSTaviziSTalaSTasaMsthitapazastavaDyavimalastambha, tathA nAnA maNayaH khacitA yatra bhUmibhAge sa nAnAmaNikhacitaH mukhAdidarzanAt ktAntasya pAkSikaH paranipAtaH nANAmaNikhacita ujjvalo bahusamA atyantasamaH muvibhakto bhUmibhAgo yatra tat nAnAmaNikhacitojjvalabahusamamuvibhaktabhUmibhAga, tathA ihAmRgA kAH RSabhaturaganaramagaravihagAH pratItAH byAlA:-svApadabhujagAH kiMnarA-vyantaravizeSAH ruraco mRgAH sarabhAH-ATavyA mahAkAyAH pazavaH caparA-ATacyA gAvaH kuJjarA-dantinaH vanalatA-azokAdilatAH pAlatAH pavinyaH etAsAM bhaktyA-vicchittyA |citram-Alekho yatra tadihAmRgaRSabhaturaganaramakaravihagavyAlakinnararurusarabhacamarakuJjaravanalatApamalatAbhakticitraM, tathA stambhogatayA-stambhoparivartinyA bancaratnamayyA vedikayA parigataM sad yadabhirAmaM tat stambhogatavanavedikAparigatAbhirAmaM, 'vijAharajamalajugalajantajuttaM piba aJcIsahassamAliNIya miti vidyA dharantIti vidyAdharA-viziSTavidyAzaktimantaH teSAM yamalayugalAni-samAnazIlAni dvandvAni teSAM yantrANi-prapazcavizeSAstairyuktamiva arciSAM-maNiratnaprabhAjvAlAnAM sahasramAlanIyaM-paricA-2 cAraNIyaM, kimuktaM bhavati ?-evaM nAma atyadbhutamaNiratnaprabhAjAlairAkalitamiva bhAti yathA nUnamidaM na svAbhAvikaM, phinta viziSTavidyAzaktimatpuruSaprapazcaprabhAvitAmiti, 'rUvagasahassakalitaM bhisimANaM bhibhisamANaM cakakhulloyaNalesaM muhaphAsa sassi-R anukrama [15] Santaintamanna muraryorg sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~ 74~ Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama zrIrAjapanI jArIyarUvAmiti mAgvat, kacidetana dRzyate, 'kazcaNamaNirayaNathUbhiyAga'miti kAzcanaM ca maNayazca ratnAni ca kAzcanamaNira-divyayAnamalayagirI- nAni teSAM tanmayI stUpikA-zikharaM yasya tattathA nAnAvidhAbhiH-nAnAprakArAbhiH paJcavarNAbhirghaSTAbhiH patAkAbhitra pari sAmastyena karaNam yA vRttiH maNDitamagraM zikharaM yasya tannAnAvidhapazcavarNaghaNTApatAkAparimaNDitAgrazikhara, capalaM-caJcalaM cikacikIyamAnatvAt marIcikavacaM-ki raNajAlaparikSepaM vinirmuzcat ' lAulloiyamahiyAmiti lAiyaM nAma-yadbhUmomayAdinopalepanaM ulloiyaM-kuDyAnAM mAlasya ca seTi" kAdibhiH sampRSTIkaraNaM lAulloiyAbhyAmiva mahitaM pUjitaM lAuloiyamahiyaM, tathA gozINa-gozIrSanAmakacandanena dardareNa bahalena capeTAkAreNa vA dattAH pazcAGgulayastalA-hastakA yatra taddozIrSaraktacandanadadaradattapazcAGgAlitalaM, tathA upacitA-nivezitAH candanakalazA-maGgalakalazA yatra tadupacitacandanakalaza, 'caMdaNaghaDasukayatoraNapaDiduvAradesabhAgamiti' candanaghadaiH- candanakalazaiH sukRtAni-suSTha kRtAni zobhitAnIti tAtparyArthaH, yAni toraNAni tAni candanaghaTasukRtAni tAni toraNAni prati dvAradezabhAga-dvAradeza-13 bhAge yatra tat candanaghaTasukRtatoraNapratidvAradezabhArga, tathA 'AsosattavipulabaTTabagdhAriyamalladAmakalAba 'miti A-avAGa, adhobhUmI lagna ityarthaH, utsataM-UrbasaktaM ullocatale upari sambaddha ityarthaH vipulo-vistIrNaH vRtto-vaSulaH vagyAsyi iti-prala-16 lambito mAlyadAmakalApaH puSpamAlAsamUho yatra tadAsakotsatavipulavRttamalambitamAlyadAmakalApaM, tathA pazcavarNena sarasena-sacchA-14 yena surabhiNA muktena-kSisena puSpapuJjalakSaNenopacAreNa-pUjayA kalitaM paJcavarNasarasasurabhimuktapuSpapujopacArakalitaM, 'kAlAguruSava ||36 jArakundurukkaturukadhUvamaghamaghaMtagandhuddhayAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhacaTTibhUya' miti prAgvata, tathA apsarogaNAnAM saGyaH-samudAyastena samyag ramaNIyatayA vikIrNa-vyAptamapsarogaNasaGghavikIrNa, tathA divyAnAM truTitAnAm AtodyAnAM veNuvINAmRdaGgAdInAM ye| ka [15] Jumitaram.org sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~ 75~ Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. Ja Eratur "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) mUlaM [... 15] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH zabdAstaiH sampraNAditaM samyak - zrotramanohAritayA prakarSeNa nAditaM-zabdavada divyatruTitazabdasammaNAditaM, ' acchaM jAva paTiruva' miti yAvacchabdakaraNAt ' acchaM sahaM ghaTTaM maThThe nIrayaM nimmalaM niSpakaM nikaMkaDacchAyaM sappabhaM samiriyaM sajjoyaM pAsAiyaM darisaNijjaM abhiruvaM paDirUtra' miti draSTavyaM etaca prAgvaddhAkhyeyaM / 'tassa Nami 'tyAdi, tasya 'Namiti prAgvat prekSAgRhamaNDapasyAntaH-madhye bahu35) samaramaNIyaM bhUmibhAgaM vikurvanti, tadyathA--AliMgapuSkaramiti ve tyAdi, tadeva tAvadvaktavyaM yAvanmaNisparzasUtraparyantaH, tathA cAha--'jAvamaNINaM phAso' iti / 'tassa NamityAdi, tasya Namiti pUrvavat prekSAgRhamaNDapasya ullokam - uparibhAgaM vikurvanti padmalatAbhakticitraM 'jAva paDikhvamiti, yAvacchandakaraNAt 'acche saha bhityAdivizeSaNakadambakaparigrahaH / ' tassa NamityAdi, tasya bahusamaOM ramaNIyasya bhUmibhAgasya bahumadhyadezabhAge atra 'Na 'miti pUrvavat ekaM mahAntaM vajramayamakSapArTa vikurvanti, tasya cAkSapATakasya bahumadhyadezabhAge tatraikAM mahatIM maNipIThikAM vikurvanti, aSTau yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM catvAri yojanAni bAhulyena - uccaistveneti / bhAvaH kathaMbhUtAM tAM vikurvantItyata Aha sarvamaNimayI' sarvAtmanA maNimayIM yAvatkaraNAdacchAmityAdivizeSaNa samUhaparigrahaH, tasyAzca maNipIThikAyA uparyatra mahadekaM siMhAsanaM vikurvanti, tasya ca siMhAsanasyAyametadrUpo varNAvAsaH prajJaptaH, tadyathA tapanIyamayAH cakalA OM rajatamayAH siMhAstairupazobhitaM siMhAsanamucyate, sauvarNikAH suvarNamayAH pAdAH nAnAmaNimayAni pAdazIrSakANi-pAdAnAmuparitanA, avayavavizeSAH, jambUnadamayAni gAtrANi vajramayA - vaJcaratnApUritAH sandhayo- gAtrANAM sandhimelAH nAnAmaNimayaM vethaM-tajjAtaH 'se NaM sIhAsaNa ityAdi' tat siMhAsanamIhAmRgaRSabhaturaganaramakaravyAlakakinnararurusarabhacamaravanalatApadmalatAbhakticitraM '[saM] sArasArovaciyamaNirayaNapAyapIDha' miti [saM] sArasAraiH -pradhAnaiH maNiratnairupacitena pAdapIThena saha yattattathA prAkRtatvAcca padopanyAsavya 7 sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM For Pasta Use Only ~76~ 03010301083030 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: vimAna prata sUtrAMka [15] zrIrAjapraznItyayaH 'accharayamaumamUraganavatayakusantalimbakesarapaJcatthuyAbhirAme iti' astarakam-AcchAdakaM mRdu yasya masUrakasya tada-divyayAnamalayagirI- starakamRdu, vizeSaNasya paranipAtaH prAkRtatvAt , navA tvak yeSAM te navatvacaH kuzAntAH-darbhaparyantA navatvacaca te kuzAntAzca navatvayA vRttiHkuzAntA:-pratyagratvagdarbhaparyantarUpANi limbAni-komalAni namanazIlAni ca kesarANi madhye yasya mamUrakasya tat navatvaku karaNam zAntalimbaphezaram AstarakamRdunA mamarakeNa navatyakuzAntalimbaphesareNa pratyavastRtam-AcchAditaM sat yadabhirAmaM tattathA, // 37 // vizeSaNapUrvAparanipAto yAdRcchikaH prAkRtatvAt , 'AINagaruabUranavaNIyatUlaphAse ' iti pUrvavat , tathA 'suciraiyarayattANe tathA suSTu viracitaM suviracitaM rajakhANamupari yasya tatsuviracitarajastrANaM, "uvaciyakhomiyadugulapaTTapahicchayaNamiti, upacitaM-parikarmita yatkSAmaM dukUlaM kArpAsikaM vastraM paricchAdanaM rajakhANasyopari dvitIyamAcchAdanaM yasya tattathA, tata upari 'rattaMsuyasaMdhuDe' iti raktAMzukena-atiramaNIyena raktena vastreNa saMvRtam-AcchAditamata eva suramyaM, 'pAsAie darisaNije abhikhye paDirUle ' iti prAgvat / / tassa gaM siMhAsaNassa uvari ettha NaM mahegaM vijayasa viubaMti, saMkhaMka( saMkha)kuMdagaraya amayamahiyaphaNaguMjasaMnigAsaM sabarayaNAmayaM acchaM sahaM pAsAdIyaM darimaNi abhiruvaM paDirUvaM / tassaNaM sIhAsaNassa uvAra vijayadUsassa ya bahumajjhademabhAge eltha NaM (mahaM egaM) payarAmayaM aMkusa viucaMti, tassiM ca NaM vayarAmayaMsi aMkusaMsi kuMbhikke muttAdAmaM viurvati / se NaM kuMbhikke muttAdAme annahiM cauhi addhakuMbhikahiM munAdAmahiM tadaddhaJcanapamANehi savao samatA saMparikhice / te NaM dAmA tavaNija DISHA dIpa anukrama [15] RELIGunintentiational Thingstaram.org sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~ 77~ Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [15] dIpa laMbasagA suvaNNapayaragamaMDiyaggA NANAmANirayaNavivihahAradvahArauvasobhiyasamudAyA IsiM aNNamaNNamasapanA vAehiM pubbAvaradAhiNunarAgaehiM maMdAya maMdAya eijjamANANi 2 palaMghamANANi 2 pejaMja[pajjhaMjha] mANANi 2 urAleNa maNuneNaM maNahareNaM kaNNamaNaNijbutikaraNaM saddeNaM te paese savao samaMtA ApUremANA sirIe atIva 2 upasobhemANA ciTuMti / tae NaM se Abhiogie deve tassa siMhAsaNassa abaruttareNa uttareNaM uttarapuracchimeNaM ettha NaM sariAbhasma devassa cauNDaM sAmANiyasAhassINaM cattAri bhaddAsaNasAhassIo viuvA, tassa NaM sIhAsaNassa puracchimeNaM estha NaM sUriyAbhasta devasma cauNDai aggamahisINaM saparivArANaM catnAri bhaddArANasAhassIo viucvai, tassa NaM sIhAsaNassa dAhiNapuracchimaNaM estha Na sariyAbhassa devassa abhiMtaraparisAe aTThaNhe devasAhassINaM aTTha bhaddAmaNasAhasmIo viubai, evaM dAhiNaNaM majjhimaparisAe isaNhaM devasAhassINaM dasa bhaddAsaNasAhasIo viubati dAhiNapaJcasthimeNaM bAhiraparisAe bArasahaM devasAhassINaM bArasa bhaddAsaNasAhassIo viuvyati paJcatthimaNa sanaNhaM aNiyAhivatINaM sana bhaddAsaNe viuvati, tassa NaM sIhAsaNassa caudisi esthaNa mariyAbhassa devassa solasaNhaM AyarakkhadevasAhassINaM solasa bhaddAsaNasAhassIo viutvati, taMjahA-puracchimeNaM catnAri sAhassIo dAhiNaNaM cattAri mAhassIo paJcatthime NaM cattAri sAhassIo uttareNaM anukrama [15] Santaratinid sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~ 78~ Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH // 38 // divyayAnavimAnakaraNam prata sUtrAMka [15] su015 dIpa canAri sAhassIo / tassa divasa jANavimANassa imeyArUce vaNNAvAse paNNane, se jahAnAmae airuggayassa vA hemaMtiyavAliyamUriyassa vA khayariMgAlANa vA ratiM pajjaliyANa vA jAvAkusumavaNassa vA kiMsayavaNassa vA pAriyAyavaNassa vA savvato samaMtA saMkusumiyassa, bhaveyArUce siyA ?, No iNaTe samaTe, tassa NaM divvassa jANavimANassa eto iTratarAe ceva jAva vaNNaNaM paNNane, gaMdho ya / phAso ya jahA maNINaM / tae NaM se AbhiAgie deve divaM jANavimANaM viubbai 2 nA jeNeva muriyAbhe deve teNeva uvAgacchada 2 tA sUriyAbhaM devaM karayalapariggahiyaM jAva paJcappiNaMti // (sa015) 'tassa NamityAdi, tasya siMhAsanasyoparyulloke 'atra' asmin sthAne mahadekaM vijayaduSya-vastravizeSaH, Aha ca jIvAbhigamamUlaTIkAkRta-'vijayadRSyaM vaskhavizeSa ' iti, taM vikurvanti-svazaktyA niSpAdayanti, kathambhUtamityAha-- 'zakundadakarajo'mRtamathitaphenapuJjasannikAzaM' zaGkaH pratItaH, kundeti-kundakumurma dakarajaH-udakakaNAH amRtasya kSIrodadhijalasya mathitasya yaH phenapuJjo-DiNDIrotkaraH tatsannikAzaM-tatsamaprabha, punaH kathambhUtamityAha-'savvarayaNAmaya' sarvAtmanA ratnamayaM 'acche sahaM pAsAiyami'tyAdivizeSaNajAla prAgvat / tassa NamityAdi, tasya siMhAsanasyopari tasya vijayaduSyasya bahumadhyadezabhAge'tra mahAntamekaM vajramayaM-bajaratnamayamakuzam-aGkuzAkAraM muktAdAmAvalambanAzrayaM vikurvanti, tasmiMzca batramaye'nuze mahadekaM kumbhAgraM-magadhadezaprasiddhaM kumbhaparimANaM muktAdAma vikurvanti / 'se NamityAdi, tatkumbhAgraM muktAdAma anyaizcaturbhiH kumbhAgaH-kumbhaparimANairmuktAdAma anukrama [15] BSIT38 // JAMEauraton sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~79~ Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [15] dIpa kAbhistadoccatvapramANamAtraiH sarvataH sarvAsu dikSu samantataH-sAmastyena samparikSiptaM vyAptaM / ' te NaM dAmA' ityAdi, tAni pazcApi| dAmAni tavaNijjalaMbUsagA (gamgA?)' tapanIyamayA lambsamA -AbharaNavizeSarUpA (pAH suvarNapratarakAH suvarNapatrANi|| taH maNDita-zobhitaM agraM-agrabhAgo yeSAM tAni tathA a) prabhAge yeSAM pralambamAnAnAM tAni tathA, 'nAnAmaNiratnaiH / nAnAmaNiratnamayavividhaiH-vicitrahArairarddhahAraizcopazobhitaH-sAmastyenopazobhitaH samudAyo yeSAM tAni tathA, tathA Ipat-manAka anyo'nya-parasparaM asaMprAptAni-asaMlagnAni pUrvAparadakSiNottarAgataiH (vAtaiH) mandAya mandAya iti-manda mandaM 'ejjamAnAni kampamAnAni 'bhUzAbhINyAvicchede dviH pAktamavAderityavicchede dirvacanaM yathA pacanti pacantItyatra, evamuttaratrApi, IpatkampanavazAdeva prakarSata itastatI manAk calanena lambamAnAni 2 tataH parasparaM samparkavazataH 'pejamANA pejaMjamANA' iti zabdAyamAnAni 2|| udAreNa sphAreNa zabdeneti yogaH, sa ca sphArazabdo manApratikUlo'pi bhavati tata Aha-'manojJena / mano'nukUlena, taJca mano'nukUlatvaM lezato syAdata Aha-'manohareNa ' manAMsi zrotaNAM harati-ekAntenAtmavazaM nayatIti manoharo 'lihAderAkRtigaNavAdaca pratyayaH / tena, tadapi manoharatvaM kuta ityAha-'karNamanonitikaraNa 'nimittakAraNahetupu sarvAsAM vibhaktInAM pAyo darzana miti vacanAt hetau tRtIyA, tato'yamarthaH pratizrotu karNayormanasazca ninikaraH-sukhotpAdakastato manoharastenetyambhUtena zabdena tAn pratyAsa-- bAna madezAn sarvato-dikSu samantato-vidikSu ApUrayanti 2, zatrantasya syAdAvidaM rUpaM, ata eva zriyA-zobhayA atIvopazobhamAnAni / 2 tiSThanti / 'tae NamityAdi, tataH sa Abhiyogiko devastasya siMhAsanasyAparottareNa, vAyavye koNe ityarthaH,uttareNa-uttarasyA uttarapurazarichameNa IzAnyAM 'atra' etAmu timaSu dikSu sUryAbhasya devasya caturNAM sAmAnikasahasrANAM yogyAni catvAri bhadrAsanasahasrANi viku anukrama [15] Santaratani sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~80~ Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka [15] dIpa zrIrAjapanI kArvati, pUrvasyAM catasRNAmagramahiSINAM saparivArANAM catvAri bhadrAsanasahasrANi dakSiNapUrvasyAmabhyantaraparSado'STAnAM devasahasrANAM yogyAni divyayAnamalayagirI- aSTau bhadrAsanasahasrANi dakSiNasyAM madhyamaparSado dazAnA devasahasrANAM yogyAni daza bhadrAsanasahasrANi, dakSiNAparasyA nairRtakoNa ityarthaH, yA tiH bAhyaparSado dvAdazAnAM devasahasrANAM dvAdaza bhadrAsanasahasrANi pazcimAyAM saptAnAmanIkAdhipatInAM sapta bhadrAsanAni vikurvati / tadanantaraM karaNaya tasya siMhAsanasya catasapu dikSu atra sAmAnikAdidevabhadrAsanAnAM pRSThataH sUryAbhasya devasya sambandhinA poDazAnAmAtmarakSaphadevasahasrANAM // 39 // hAyogyAni poTaza bhadrAsanasahasrANi vikurvati, tadyathA-catvAri bhadrAsanasahasrANi pUrvasyAM catvAri dakSiNatacatvAri pazcimAyAM catvArim015 uttarataH sarvasayayA saptAdhikAni catuHpaJcAzatsahasrANi 54007 bhadrAsanAnAM vikurvati / 'tassa Ne divasetyAdi, tasya 'Namiti pUrvavat divyasya yAnavimAnasyAyam-anantaraM vakSyamANasvarUpo varNAvAso-varNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA-'se jahAnAmae' ityAdi, sa yathAnAma acirodgatasya-kSaNamAtramudgatasya ' haimantikasya' zizirakAlabhAvino pAlamUryasya sa atyantamArakto bhavati dIpyamAna-1 zvetyupAdAnaM, vAzabdAH sarve'pi samuccaye, khAdirAGgArANi vA 'ratti'miti saptamyarthe dvitIyA prAkRtatvAt yathA-'uya viNayabhattille aremasisire dahe gae mUre kaso ratti muddhe pANiyasaddhA sauNayANami tyatra, tato'yamarthaH-rAtrI prajvalitAnAM japAkusumacanasya / vA kiMzukavanasya vA pArijAtavanasya vA sarvataH-sarvAsu dikSu samantata:-sAmastyena 'sasumitasya' samyaka kusumitasya, atrAntare ziSyaH pRcchati yAhagapa eteSAM varNAH bhaveyArUce siyA' iti syAt-kazcid bhavedetadrUpastasya divyasya yAnavimAnasya varNaH / nirAha-'no iNaTe samaTe, tassa NaM divbassa jANavimANassa etto igutarAe ceva kaMtatarAge ceva maNunatarAge ceva maNAmatarAge ceva vaNNe paNNate' iti pAgvat vyAkhyeyam, 'gaMdho phAso jahA maNINamiti gandhaH sparzaH yathA mAg maNInAmuktastathA anukrama [15] SAMEauratbina I mranorm sUryAbhadevasya divyayAna karaNaM ~81~ Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: T prata sUtrAMka [15] dIpa vaktavyaH, sa cai-'tassa NaM dibassa jANavimANassa ime eyArUce gaMdhe paNNace, taMjahA se jahAnAmae kodrapuDANa vA tagarapuDANa vA' ityAdi / 'tae NaM se Abhiogie deve' ityAdi, yAvatkaraNAt 'karayalapariggahiyaM dasanaI sirasAvattaM matthae aMjali kadu jaeNaM vijaeNaM baddhAveda vaddhAvinA eyamANattiyamiti draSTavyam / tae NaM se sariAbhe deva Abhiogassa devassa aMtie eyamaDheM socA nisamma haTTha jAva hiyae divaM jiNiMdAbhigamaNajogga uttaraveubbiyaruvaM viucvati 2 tA cauhiM aggamahisIhiM saparivArAhi dAhi aNIehi, taMjahA-gaMdhabvaNIeNa ya NaDANIpaNa ya saddhiM saMparicuDe taM divvaM jANavimANaM aNupayAhiNIkaramANe 2 puracchimilleNaM tisomANapaDiruvaeNaM durUhati duruhinA jeNeva siMhAsaNe teNeba uvAgacchada 2 tA sIhAsaNavaragae puratthAbhimuhe saNNisaNNe / tae NaM tassa mUriAbhassa devassa canAri sAmANiyasAhassIo taM divvaM jANavimANaM aNupayAhiNIkaramANA uttarillaNaM tisovANapaDirUvaeNaM duruhati duruhinA panayaM 2 puSaNatthehiM bhaddAsaNehiM NisIyaMti, avasesA devA ya devIo ya taM divvaM jANavimANaM jAva dAhiNilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM durUhati 2 nA paneyaM 2 puraNatthehiM bhadAsaNehiM nisIyati / tae NaM tassa sariyAbhassa devassa taM divvaM jANavimANaM durUDhassa samANassa aTThaTThamaMgalagA purato ahANupubIe saMpatthitA, taMjahA-motthiyasirivaccha jAva dppnnaa| anukrama [15] | bhagavanta-vandanArthe sUryAbhadevasya gamanaM ~82~ Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [16] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjamaznI malayagirI prata sUtrAMka yA dRciH // 40 // dIpa anukrama tayaNataraM ca NaM puNNakalasabhiMgAra divyA ya chattapaDAgA sacAmarA dasaNaratiyA AloyadarisaNijjA vAu yavijayavejayaMtIpaDAgA UsiyA gagaNatalamaNulihaMtI purato ahANupubbIe saMpatthiyA / tayaNaMtaraM caNe veruliyabhisaMtavimaladaMDaM palaMbakoraMTamalladAmovasobhitaM caMdamaMDalanibhaM samussiyaM vimalamAyavanaM pavarasIhAsaNaM ca maNirayaNabhatticittaM sapAyapIDhaM sapAuyAjoyasamAuttaM bahukiMkarAmarapariggAhiyaM purato ahANupubIe saMpatthiyaM / tayANaMtaraM ca NaM vairAmayavaTThalaTThasaMThiyasusiliTThaparighaTThamaTThasupatiTThie visiTe aNegavarapaMcavaNNakuDabhIsahassussie [ parimaMDiyAbhirAme ] vAuduyavijayavejayaMtIpaDAgacchatnAticchanakalite taMge gagaNatalamaNulihaMtasihara jAaNasahassamUsie mahatimahAlae mahiMdajjhae purato ahANupubbIe saMpatthie / tayANaMtaraM ca NaM surUvaNevatthaparikacchiyA musajjA savAlaMkArabhUsiyA mahayA bhaDhacaDagahapahagareNaM paMcaaNIyAhivaINo purato ahANapabIe sNptthiyaa| [ tayANataraM ca NaM bahave AbhiAMgiyA devA devIo ya sarahiM 2 rUvehiM sAhiM 2 visesehiM saehi 2 viMdohi sapAhi~ 2 NejjAehiM saehiM 2 Nevatyahi purato ahANupubIe saMpatthiyA ] tayANataraM ca NaM sUriyAbhavimANavAsiNo bahave mANiyA devA ya devIo ya sabiDDIe jAva rUveNaM suriyAbhaM devaM purato pAsato ya maggato ya samaNugacchati // suu016|| dlin40 // REairatna N ounsuranorm | bhagavanta-vandanArthe sUryAbhadevasya gamanaM ~83~ Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [16] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [16] dIpa 'tae NaM se mUriyAbhe deve' ityAdi, divyaM-pradhAna jinendrasya-bhagavato varddhamAnasvAminobhigamanAya-abhimukhaM gamanAya 27 yogyam-ucitaM jinendrAbhigamanayogyamuttaravaikriya rUpaM vikuti, vikucitvA catasAbhiragramahiSImiH saparivArAbhibhyAmanIkAbhyAM tadyathA-gandharvAnIkena nAvyAnIkena ca, sAI, tatra sahabhAvaH svasvAmibhAvamantareNApi dRSTo, yathA samAnaguNavibhavayoyomitrayoH, ataH svasvAmibhAvaprakaTanArthamAha-'saMparibuDe / samyagArAdhakabhAvaM bibhrANaiH parivRtaH-samparidvataH tat divyaM yAnAbamAnamanupradIkSaNI-15 kurvan-pUrvatoraNAnukUlyena pradakSiNIkurvan pUrveNa toraNenAnupavizati-svasiMhAsanAnukula pavizati, pravizan pUrveNa 'trisopAnapratirUpakeNa prativiziSTarUpeNa trisopAnena tad yAnavimAnaM 'duruhai'tti Arohati, Aruba ca 'jeNeveti yasminneva deze tasya maNilApITikAyA upari siMhAsanaM tatropAgacchati, upAgatya ca siMhAsanabaragataH san pUrvAbhimukhaH 'saniSaNNaH samyaka-sakalasevaka janacamatkArakAriNyA upavezanasthityopaviSTaH / 'tae NamityAdi, tatastasya sUryAbhasya devasya catvAri sAmAnikadevasahasrANi taddivyaM yAnavimAnamanapradakSiNIkurvanti, uttareNa trisopAnapatirUpakeNArohanti, 'punvaNatthehi ityAdi, atra saptamyarthe tRtIyA, pUrva-19 anyasteSu bhadrAsaneSu niSIdanti, avazeSAH-abhyantaraparSadAdayo devA devyazca dakSiNena trisopAnapratirUpakeNArohanti, Aruhya ca sveSu bhadrAsaneSu niSIdanti / 'tae NamityAdi, tatastasya sUryAbhasya devasya tad divyaM yAnavimAnamArUDhasya purato'STASTamaGgalakAni yathAnupUrvyA-vakSyamANapAThanameNetyarthaH, sampasthitAni, tadyathA-' sotthiyasirivacche tyAdi, pUrva svastikaH tadanantaraM zrIvatsa-1 stadanantaraM pUrNakalazabhRGgAradivyAtapatrapatAkAH sacAmarAH, kathambhUtAH? ityAha 'darzanaratikA' darzane-avalokane ratiryAsu tA darzanaratikAH,iha darzanaratikamapi kiJcidAlokadarzanIyaM na bhavatyamaGgalatvAt yathA garbhavatI yuvatiH, ata Aha-Aloke-bahiH prasthAnasamayabhAvini , anukrama [16] REmaina Tam uraryorg bhagavanta-vandanArthe sUryAbhadevasya gamanaM ~84~ Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [16] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: sUryAbha prata 2016 sUtrAMka [16] dIpa zrIrAjapraznI darzanIyA draSTuM yogyA maGgalyatvAt , anye tyAhuH-Aloke darzanIyA na punaratyuccA AlokadarzanIyA, tathA vAtodbhutA vijayamUcikA malayagirI- vaijayantIti vijayavaijayantI ca utsRtA-UvIkRtA gaganatalam-ambaratalamanulikhantI-abhilaGgayantI 'purato' yathAnupUrvyA sampayA vRttiHsthitA / 'tayanaMtaraM ca NamityAdi, tadanantaraM 'beruliyabhisaMtavimaladaMDa miti 'baiDyoM ' caiDUryaratnamayo bhisaMto-dIpyamAno vimalo ... nirmalo daNDo yasya tattathA 'palaMbakoraMTamalladAmobasohiyAmiti, pralambate iti pralambi tena-pralambamAnena kornnttmaalydaamnaa-kornntt||71 " puSpamAlayopazobhitaM pralambakoraNTamAlyadAmopazobhitaM candramaNDalanibhaM dIplyA zobhayA vartulatayA candramaNDalAkAraM samutsRtaM samyagUdhvIMkRtaM vimalamAtapatra tathA pravaraM siMhAsanaM maNiratnaiH bhaktyA-vicchittyA citraM yat tanmaNiratnabhakticitraM, saha pAdapIThaM yasya tatsapAdapIThaM, tathA 'sapAuyAjogasamAjutta'miti, pAdukAyogaH-pAdukAdvitayaM tasya samAyojanaM samAyuktaM saha pAdukAyogasamAyuktaM | yasya tattathA 'bahukiGkarAmarapariggAhiyamiti bahubhiH kiGkaraiH-kiGkarakalpairamaraiH parigRhItaM 'purato' yathAnupUrdA sampasthitaM / tadanantaraM 'badarAmayavaTThalaTThasaMThiyasusiliTuparighaTTamaTThamupaidie'tti, vajramayo-vajraratnamayaH tathA vRttaM vartulaM laTuM-manojJaM saMsthitaM -saMsthAnamAkAro yasya sa vRttalaSTasaMsthitaH tathA muzlipa:--suzleSApanAvayavo masaNa ityarthaH paripuSTa iva parighRSTaH kharazAnayA pASANaprati-| |mAvat mRSTa iva mRSTaH sukumArazANayA pASANapratimeva supratiSThito na tu tiryakapatitatayA vakraH tata eteSAM padAnAM padadvayamIlanena karmadhArayaH, ata eva zeSadhvajebhyo viziSTa:-atizAyI, tathA anekAni anekasaGkhyAkAni barANi-pradhAnAni paJcavaNNAni kuDabhI-| sahasrANi utsRtAni yatra so'nekavarapazcavarNakuDabhIsahasrotsRtaH, kAntasya paranipAto sukhAdidarzanAt , vAtodbhUtavijayavaijayantIpatAkAcchayAticchapakalitaH, tuGgaH atyucco yojanasahasrapramANocchyatvAt ,tathA gaganatalam-ambaratalamanulikhat zikharam-agrabhAgo anukrama [16] REaratindian Maraya | bhagavanta-vandanArthe sUryAbhadevasya gamanaM ~85~ Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ------------ mUlaM [16] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [16] MORE dIpa yasya sa tathA yojanasahasramutsRtaH ata eva 'mahaimahAlae' iti, atizayena mahAna mahendradhvajaH 'purato' yathAnupUrvyA saMpasthitaH / tadanantaraM ' surUvanevatthaparikacchiyA' iti, surUpa nepathyaM parikakSitaM-parigRhItaM yastai tathA, tathA muSTu atizayena sajjAH-paripUrNAH svasAmagrIsamAyuktatayA praguNIbhUtAH-sAlaGkAravibhUSitAH 'mahatA bhaDacaDagarapahakareNIti mahatA-atizayena bhaTacaTakarapahakareNacaTakarapradhAnabhaTasamUdana pazcAnIkAni pazcAnIkAdhipatayaH 'purato' yathA'nupUA sampasthitAH / tadanantaraM ca mUryAbhavimAnavAsino [2 bahavo vaimAnikA devA devyazca sarvA yAvatkaraNAta 'savvajuIe sabavalaNamityAdi parigrahaH, sUryAbhaM devaM purataH pArzvato mArgataH -pRSThataH samanugacchati / tae NaM se sUriyAbhe deve teNaM paMcANIyaparikhitteNaM baharAmayavaTTalaTThasaMThieNa jAva joyaNasahassamUsieNaM mahatimahAlateNaM mahiMdajjhaeNaM purato kaDijamANeNaM cauhi sAmANiyasahassehi jAva solasahiM AyarakakhadevasAhassIhi annehi ya bahahiM sUriyAbhavimANavAsIhiM cemANiehiM devahiM devIhi ya saddhiM saMparikhur3e savir3ie jAva raveNaM sodhammassa kappassa majhamajheNaM taM divyaM deviIi dirca devajuti divaM devANubhAvaM uvadaMsemANe 2 paDijAgaremANe 2 jeNeva sohammakappassa unarille NijANamagge teNeva uvAgacchati, 2 joyaNasayasAhassitahiM viggahahiM ovayamANe vItIcayamANe tAe ukkiTThAe jAya tiriyamasaMkhijjANaM dIvasamuddANaM majhamAjheNaM vIivayamANe 2 jeNeva naMdIsaravaradIce jeNeva dAhiNapuracchimille ratikarapabbate anukrama [16] REaratinidio Mumurary.om sUryAbhadevasya bhagavat mahAvIra pArzve AgamanaM ~86~ Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) (13) -------- mUlaM [17-19] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjamaznI malayagirI yA vRtiH vIrapA - gamanam prata sUtrAMka [17-19]] // 42 // dIpa anukrama [17-19] teNeva uvAgacchati 2 nAtaM divaM deviIi jAva divaM devANubhAvaM paDisAharemANe 2 paDisaMkhevamANe 2 jeNeva jaMbuddIve 2 jeNeva bhArahe vAse jeNeva AmalakappA nayarI jeNeva aMcasAlavaNe ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchada 2 tA samaNaM bhagavaM mahAvIraM teNaM diveNaM jANavimANeNaM tikhunI AyAhiNaM payAhiNaM kre| 2tA samaNassa bhagavato mahAvIrassa uttarapuracchime disibhAge taM divvaM jANavimANaM IsiM cauraMgulamasaMpattraM dharaNitalaMsi Thavei ThavinA cauhi aggamAhisIhi saparivArAhiM dohi aNIyAhiM taMjahA gaMdhavANieNa ya NaTTANieNa yasaddhiM saMparibuDe tAo divAo jANavimANAo puracchimilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM paccoruhati / tae NaM tassa sariyAbhassa devassa catvAri sAmANiyasAhassIo tAo divAo jANavimANAo uttarilleNaM tisovANapaDiruvaeNaM paJcoruhati, avasesA devA ya devIo ya tAo divAo jANavimANAo dAhiNilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM paJcoruhaMti / tae NaM se sariyAbhe deve cauhi amgamahisIhiM jAva solasarhi AyarakkhadevasAhassIhi aNNehi ya bahUhiM sariyAbhavimANavAsIhi bemANiehiM devahiM devIhi ya saddhiM saMparikhuDhe sabiDIe jAva NAiyaraveNaM jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchati 2ttA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikhuno AyAhiNapayAhiNaM kareti 2nA vaMdati namasati vaMdittA namaMsitA evaM vayAsI-ahaM NaM bhaMte ! mariyA deve devANuppiyANaM baMdAmi SAREairatonudel niuranorm sUryAbhadevasya bhagavat mahAvIra pArve AgamanaM ~87~ Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ----------- mUlaM [17-19] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [17-19] dIpa anukrama [17-19]] NamaMsAmi jAva pajjuvAsAmi (sU017) sUriyAbhAti samaNe bhagavaM mahAvIre sUriyAbhaM devaM evaM vayAsIporANamayaM sariyAmA ! jIyameyaM sUriyAmA ! kiccameyaM sariyAmA ! karaNijamayaM sUriyAmA ! AiNNameyaM sUriyAmA! abbhaNuNNAyameyaM mUriyAmA ! je NaM bhavaNavaivANamaMtarajoisavemANiyA devA arahate bhagavate vaMdati namasaMti bandittA namaMsittA tao pacchA mAI sAI nAmagotAI sAhiti. ne pArANameyaM sariyAmA ! jAva abhaNunAyameyaM sUriyAmA ! (sU018) tae NaM se sUriyA deve samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM bune samANe haTTha jAva samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namaMsati vaidittA namaMminA gaccAmaNNe NAtidUre musmasamANe NamaMsamANa abhimuhe viNaeNaM paMjaliuDe pajjuvAsati // (sU0 19 // ) 'tapaNAmityAdi tataH sa mUryAbho devaH tena paJcAnIkaparikSiptena yathoktavizeSaNaviziSTena mahendradhvajena purataH prakRSyamANena caturbhiH sAmAnikasahazcatasRbhiH saparivArAbhiragramahiSIbhistisRbhiH parSadbhiH saptAbhiranIkAdhipatibhiH podazabhirAtmarakSadevasaharI ranyaizca bahubhiH sUryAbhavimAnavAsibhirvaimAnikavardevI bhizca sArddha samparivRtaH sarvadA sarvadyutyA yAvatkaraNAt-'sancavaleNaM saccakAsamudaeNaM savAdaraNaM sabavibhUsAe savavibhUie savasaMbhameNaM savapuSphavasthagaMdhamallAlaMkAreNaM sabadivatuDiyasahasanninAeNaM mahayA iDDIe mahayA juie mahayA baleNaM mahayA samudaeNaM mahayA vastuDiyajamagasamayapaddhappabAiyaraveNaM saMkhapaNavaSaDahabherijhallarikharamahihAikamarayamaI-1 KillgaduMdubhinigghosanAiyaraveNa' miti parigRyate, saudharmasya kalpasya madhyena tAM dinyA devadi divyA devadyuti divyAM devAnubhUti 'lAle | sUryAbhadeva-kRt bhagavat mahAvIrasya paryupAsanA ~88~ Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ----------- mUlaM [17-19] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka yA vRtiH| [17-19] dIpa anukrama [17-19]] zrIrAjamaznImANe 2 'iti upalAlayan 2 lIlayA upabhuJjAna iti bhAvaH, yenaiva saudharmasya kalpasyottarAho nirmANamAmgoM-nirgamanamArgastenaiva mUryAbhapayumalayagirI-pAnopAgacchati, 'tAe ukiDAe' ityAdi pUrvavadyAvat divyayA devagatyA yojanazatasahasrakaiH-yojanalakSamamANavigraha:-krama- pAsanA kAravapatana-adhastAdavataran vyatibrajazca-gacchaMca tiryaga asaGkhyeyAnAM dvIpasamudrANAM madhyaMmadhyena 'jeNeva ti nandIzvaro dvIpaH yasmina pradeze yasminneva ca pradeze tasminnandIzvare dvIpe dakSiNapUrvaH-AgneyakoNavartI ratikaranAmA parvatastasminnupAgacchati, upAgatya ca na mU017 divyAM devadi yAvad divyaM devAnubhAvaM zanaiH 2 pratisaMharan 2 etadeva paryAyeNa vyAcaSTe-patisapin 2 yasmin pradeze jambUdvIpo nAma 18-19 dvIpaH tatra ca jammUdvIpe yasmin pradeze bhAratavarSa tasmiMzca bhAratavarSe yasmin pradeze AmalakalpA nagarI tasyAzcA''malakalpAyA nagaryA bahi-15 yasminmadeze AmrazAlavana caitya tasmiMzca caitye yasmin pradeze zramaNo bhagavAn mahAvIraH / teNe ti tatropAgacchati, sarvatra tRtIyA saptamyarthe dravyA prAkRtatvAt , upAgamya ca zramaNaM bhagavantaM mahAvIra tena prAguktasvarUpeNa divyena yAnavimAnena saha trikRtvaH-trIna | vArAn AdakSiNapradakSiNIkaroti, AdakSiNapradakSiNIkRtya ca zramaNasya bhagavato mahAvIrasyApekSayA ya uttarapUrvo digbhAgastamapakrAmati-gacchati apakramya ca tad divyaM yAnavimAnamISad etadeva prakaTayati-caturaguglaM, caturbhiraDaglarityarthaH asampAptaM sat.. dharaNItale sthApayati sthApayitvA catamabhiragramahipIbhiH saparivArAbhiH dvAbhyAmanIkAbhyAM tayathA-gandharvAnIphena nATayAnIkena ca sAI samparitRtastasmAd divyAt yAnAvimAnAt pUrvaNa trisopAnapratirUpakeNa pratyavatarati, catvAri sAmAnikadevasahasrANyuttareNa, zeSA dakSiNena / 'lae Nami' tyAdi, 'baMdAmi namasAmi jAva pajjuvAsAmI'tyatra yAvacchabdakaraNAt 'sakAremi sammAmi kallANaM // 43 // maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsemi' iti parigrahaH, tataH 'mUriyAbhAI' ityAdi, mUriyAbhAt Adi:-mukhyaH paryupAsakatayA yasya sa JAMEmiratinidi FaPranaamvam ucom sUryAbhadeva-kRt bhagavat mahAvIrasya paryupAsanA ~89~ Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [17-19] dIpa anukrama [17-19] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 ( mUlaM + vRttiH ) muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. mUlaM [ 17-19] AgamasUtra [13] upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH sUryAbhAdiH zramaNo bhagavAn mahAvIrastaM sUryAbhaM devamevamavAdIt 'porANameyamityAdi prAmbat, 'navAsane' ityAdi, nAtyAsannaHnAtinikaTo'vagrahaparihArAt nAtyAsanne vA sthAne varttamAna iti gamyam 'nAidUre' iti naM- naivAtidUra:- ativiprakRSTo'naucityaparihArAt nAtidUre vA 'susmRsamANe' iti bhagavadvacanAni zrotumicchan 'abhimuhe' iti abhi- bhagavantaM lakSyIkRtya mukhamasyeti abhimukho, bhagavataH sammukha ityarthaH, vinayena hetunA ' paMjaliGaDe' iti prakRSTaH pradhAno lalATataTaghaTitatvena aJjaliH - hastanyAsavizeSaH kRto yena sa prAJjalikRtaH, sukhAdidarzanAt ktAntasya paranipAtaH paryupAste- sevate / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sariyAmassa devassa tIse ya mahatimahAliyAe parisAe jAva parisA jAmeva disiM pAunbhUyA tAmeva disiM paDigayA (020) tae NaM se sariyAme deve samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhammaM socA nisamma haTutudru jAva hayahiyae uTThAe uTTheti udvittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdada maMsada vaMdittA namasinatA evaM vayAsI ahannaM bhaMte! sariyAme deve kiM bhavasiddhie abhavasiddhate ? sammadiTThI micchadiTTI ? parinasaMsArite aNatasaMsArie? sulabhabohie dulabhabohie ? ArAhate virAhate ? carime acarime ? sariyAbhAi samaNe bhagavaM mahAvIre sariyAbhaM devaM evaM vadAsI-sariyAbhA! tumaM NaM bhavasiddhie No abhavasiddhite jAva carime No acarime ( sU0 21 ) tae NaM se sariyAme deve samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vRtte samANe haTTatuTTa cittamAdie paramasomaNasse samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadati sUryAbhadeva-kRt bhagavat mahAvIrasya paryupAsanA For Penal Use On ~90~ January org Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya'- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----- mUlaM [20-23] (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [20-23] zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH parSapati gamaH 020 ArAdhakA // 44 // dipraznAH dIpa anukrama [20-23] namaMmati 2 evaM vadAsI-tumbha NaM bhaMta ! sarva jANaha savyaM pAsaha (mabao jANaha samvI pAsaha) sarva kAlaM jANaha sarva kAlaM pAsaha savva bhAva jANaha save bhAve pAsaha jANaMti Na devANuppiyA mama purvi vA pacchA vA mameyaruvaM divaM davir3i divaM devajuI divaM devANubhAgaM laddhaM pattaM abhisamaSNAgayaMti, taM icchAmi NaM devANupiyANaM bhaniputvagaM gAyamAtiyANaM samaNANaM niggaMthANaM divaM davir3i didhvaM devajuiMdivaM devANubhAvaM divaM banImatibaddhaM naTTavihi uvadaMsittae (sU0 22) tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mUriyAbhaNaM devaNaM evaM buna samANa mUriyAbhasma devassa eyamadraM No ADhAti No pariyANati tusiNIe maMcidvati / tae NaM se mUriyAbhe deva mamaNaM bhagavaM mahAvIraM docapi evaM yayAsI-tubbheNaM bhaMte ! ma jANaha jAva udasittae tikA mamaNaM bhagavaM mahAvIraM tikhuno AyAhiNapayAhiNaM kareda 2 baMdati namamati 2 nA uttarapuracchimaM dimIbhAgaM atikkamati 2 nAvauviyasamugghAeNaM samohaNati 2 cA maMkhijAI joyaNAI daMDaM nissarati 2 nA ahAbAyara0 2 ahAsahume02 doccapi viubviyasamugghAeNaM jAva bahusamaramaNijaM bhUmibhArga viubvati, se jahAnAmae AliMgapukkhare i vA jAva maNINa phAso, tasma NaM bahusamaramANijjasma bhUmibhAgassa bahumajhadasabhAge picchAgharamaMDavaM viuvati, aNegakhaMbhamayasaniviTuM yaNNatA bahusamaramaNijabhUmibhAgaM viuvada ullAyaM akkhADagaM ca maNipeDhiyaM ca viuvati, tIse NaM maNi mU021 nATayavidhi| praznaH mU022 nATyadarza // 44 // sUryAbhadeva-kRt bhagavat mahAvIrasya paryupAsanA evaM nRtya-pradarzanaM ~91~ Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) (13) ----------- mUlaM [20-23] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] paDhiyAe ubari sIhAsaNaM saparivAraM jAva dAmA ciTThati / tae NaM sa mUriyAbhe deve samaNasma bhagavato mahAvIrassa AlAe paNAmaM kareti 2 nA aNujANau me bhagavaMtikaDu sIhAsaNavaragae titthayarAbhimuhe maNNisaNe / tae NaM se sariyAme deva tappaDamayAe NANAmaNikaNagarayaNavimalamaharihaniuNovaciyamisimisiMtaviratiyamahAbharaNakaDagatuDiyavarabhUmaNujalaM pIvaraM palaM dAhiNaM bhuyaM pamAreti / tao NaM sarisayANaM sarittayANaM maricayANaM sarisalAvaNNarUvajovanaguNovavezaNaM egAbharaNavamaNagahiyaNijoANaM duhatIsaMvaliyaggaNiyatthANaM AviddhatilayAmelANaM piNiddhagevijakaMcuyANaM uppIliyacittapaTTapariyaramapheNakAvanaraiyasaMgayapalaMbavatthaMtacittacillalaganiyaMsaNANaM egAvalikaMTharaiyamo - tavacchaparihatthabhUmaNANaM aTThamayaM NaTTasajjANaM devakumArANaM Nigacchati / tayANataraM ca NaM NANAmaNi jAva pIvaraM palaMcaM vAma bhuyaM pahariti, tabhI NaM sarimayANa sarittayANa saribatINaM sarimalAvaNNaruvajovaNaguNopaveyANaM egAbharaNavamaNagahiyani joyANaM duhatomavelliyagganiyatthINaM AviddhatilayAmelANaM piNaddhagaMdajakaMcutINaM NANAmaNirayaNabhUgaNavirAiyaMgamaMgANaM caMdANaNANaM caMdaddhasamanilADANaM caMdAhiyasomadasaNANaM unakA iva ujovemANINaM bhiMgArAgAracAruvemANaM hasiyabhaNiyaciTThiyavilAsamalaliyamalAvaniuNajuttIvadhArakumalANa gahiyAujANaM aTThamayaM nahasajANaM devakumAriyANaM Niggacchai / tae NaM Santaratime amaramorm | bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~ 92 ~ Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ----------- mUlaM [20-23] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: nATyadarza prata sUtrAMka [20-23] zrIrAjapraznI / malapagirIyA vRttiH // 45 // dIpa anukrama [20-23] se mariyA deva aTThasayaM saMkhANaM viubati aTThasayaM saMkhavAyANaM viubai aTThasayaM siMgANaM viubai aTThayasaM siMgavAyANaM viuvai aTThasayaM saMkhiyANaM viuvai aTThasayaM saMkhiyavAyANaM viubada aTThasayaM kharamuhINaM viubai aTThasayaM saramuhivAiyANaM viubai aTThamayaM peyANaM viubati aTThasayaM peyAvAyagANaM aTrasayaM pIrapIriyaNaM viubai evamAiyAI egaNapaNNaM AujjavihANAI viubara 2 nA tae Na te bahave devakumArA ya devakumArAo ya saddAveti, nae NaM te vahaye devakumArA ya devakumArIyo ya sariyAbheNaM davaNaM saddAviNa mamANA haTTa jAva jeNeba sariyAme deve teNeva uvAgacchanti teNeba 2 nA mariyAbha devaM karayalaparigahiyaM jAva baddhAvinA evaM vayAsI-saMdisaMtu NaM devANuppiyA ! jaM amhahi kAyacaM, tae NaM se sariyAme deva te pahale devakumArA ya devakamArIo ya evaM vAsI-gacchaha NaM tume devANuppiyA! samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhuno AyAhiNapayAhiNaM kareha karinA baMdaha namasaha vaMditA namaMsittA goyamAizaNaM samaNANaM niggaMthANaM taM divaM deviDiM divaM devajurti divaM divANubhAvaM divaM pattIsaiparcha NaTTavihi upadaMsaha uvadasittA khippAmeva eyamANaniyaM paJcappiNaha / tae NaM te bahave devakumArA devakumAriyo ya sUriyAbhaNaM deveNaM evaM vuttA samANA haTThajAva karayala jAva paDisuNaMti 2 jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre taNeva uvAgacchaMti 2 samaNaM bhagavaM mahAvIraM jAva namasinA jeNeva goyamAdiyA samaNA niggaMthA teNeva 45 | bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~93~ Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ----------- mUlaM [20-23] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] uvAgacchaMti, tae NaM te bahave devakumArA devakumAriyo ya samAmeva samosaraNa karati, samA2tA samAmeva paMtio baMdhaMti, samAmeva paMtiI baMdhitA samAmeva paMtio namasaMti samAmeva 2 sittA samAmeva paMtIzrI avaNamaMni 2 nA samAmeva unnamaMti 2 evaM sahitAmeva onamaMti evaM sahitAmeva unnamaMti sahiyAmeva uNNaminA thimiyAmeva oNamaMti thimiyAmeva unnamanti saMgayAmeva onamaMti saMgayAmeva unnamaMni 2 nA samAmeva pasarati 2 nA samAmeva AujjavihANAI geNhati samAmeva pavAeMsu pagAisa paNaciMsu, kiMta?, ureNa maMdai sireNa tAraM kaMTheNa vitAraM tivihaM tisamayareyagaraiyaM guMjAvakakuharovagUDha ra tiThANakaraNasuddhaM makuharaguMjaMtavaMsatatItalatAlalayagahasusaMpauna mahuraM samaM salaliyaM maNoharaM miuribhiyapayasaMcAraM muraDa suNai varacAruruvaM divaMNaTTasajja geyaM pagIyA vihotthA, kiMte ?, uddhamaMtANaM saMkhANaM siMgANaM saMkhiyANaM kharamahINaM peyANaM parapiriyANaM AhaMmaMtANaM paNavANaM paDahANaM apphAlijamANANaM bhaMbhANaM horaMbhANaM [vINANaM viyadhI(paMcI)]] tAlijaMtANaM bherINaM jhallarINaM duMduhINaM AlivaMtANaM [murayANaM] muiMgANaM nandImuIgANaM unAlijaMtANaM AliMgANaM kuMTuMbANaM gomUhINaM mahalANaM mucchitANaM vINANaM vipaMcINaM vallakINaM kuTTijaMtANaM mahaMtINaM kacchabhINaM cinavINANaM sArijaMtANaM baddhIsANaM sughosANaM NadighosANaM phuTTijaMtINaM bhAmarINaM chanbhAmarINaM parivAyaNINaM chippaMtIgaM tRNANaM tUMbavINANaM Saintairatna Holluoranmera | bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~94~ Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ----------- mUlaM [20-23] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjamanA malayagirI hAttaH prata sUtrAMka [20-23] // 46 // dIpa anukrama [20-23] AmoDijaMtANaM AmotANaM kuMbhANaM naulANaM acchijaMtINaM muguMdANaM huDukkINaM vicikkINaM bAijjatANaM nATyadarzakaraDANaM DiDimANaM kiNiyANaM kaDaMbANaM bAijjaMtANaM daharagANaM daddarigANaM kRtavANaM kalamiyANaM maDayANaM AvaDijjaMtANaM talANa tAlANaM kaMsatAlANaM ghaTTijaMtANaM riMgirisiyANa latiyANa maga mU023 riyANaM susumAriyANaM phUmijaMtANaM vaMsANaM velaNaM vAlINaM parillINaM baddhagANaM, tae NaM me dive gIe dive naTTe dive vAie evaM abhue siMgAre urAle maNune maNahare gIte maNahara naDhe maNahara vAtie uppijalabhUta kahakahabhUte divaM devaramaNe pavaneyAvi hotthA, nae NaM te bahava devakumArA ya devakumArIo ya samaNama bhagavI mahAvIrassa sotthiyasirivacchaNaM diyAvattavaddhamANagabhaddAsaNakalasamacchadappaNamagallabhatticittaM NAmaM divaM naTTavidhi uvadasati (sa. 23) tataH zramaNo bhagavAna mahAvIraH mUryAbhasya devasya zvetasya rAjJo dhAraNIpramukhAnAM ca devInAM tasyAna ' mahaimahAlitAe / iti atizayena mahatyA 'isiparisAe / iti RSayaH-trikAladarzaninasteSAM parSat tasyAH, avadhyAdijinaparSada ityarthaH, munipapadoyathoktAnuSThAnAnuSTAyisAdhuparSadaH 'jatiparisAe / iti yatante uttaraguNeSu vizeSata iti yatayo vicitradravyAdyabhigrahAdyupetAH sAdhavasteSAM papado yatiparSadaH, 'ciduparisAe' iti vidvatpariSadaH-anekavijJAnaparSado devaparSadaH ikSvAkuparSadaH kSatriyaparSadaH kauravyaparSadaH a kathambhUtAyA ityAha-'aNegasayAe ' iti anekAni puruSANAM zatAni saGkhyayA yasyAM sA anekazatA tasyAH 'aNegavaMdAe' iti anekAni vRndAni yasyAH sA tathA tasyAH, 'aNegasayabaMdaparivArAe' iti anekazatAni anekazatasaGgyAni vRndAni parivAro dancinrary.org | bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~ 95~ Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) Tohaaraa prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) mUlaM [20-23] ... AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. Jan Eatin OM yasyAH sA tathA tasyAH, 'mahatimahAliyAe parisAe' atizayena mahatyA parSadaH 'ohabale ' iti oghena pravAheNa balaM yasya, na tu kathayato balahAnirupajAyate iti bhAvaH, ' evaM jahA unavAie tahA bhANiyavvamiti, evaM yathA aupapAtike grandhe tathA vaktavyaM, tacaivaM- 'aivale mahAcale aparimiyabalavIriyateyamAhappakaMtijutte sAradanavathaNiyamahuragaMbhIrakuMcanigdhosaduMdubhissare urevitthaDAe kaMThevaTTiyAe siresamAvanAe agaralAe amamyaNAe phuDavisayamahuragaMbhIragAhigAe savvakkharasannivAiyAe girAe savvabhAsANugAOM miNIe savvasaMsayavimoyaNIe apuNaruttAe sarassaIe joyaNanIhAriNA sareNaM addhamAgahAe bhAsAe bhAsai, arihAdhammaM parikahei, taMjahA asthi loe asthi aloe asthi jIve anthi ajIvetyAdi, tAvat yAvat tae NaM sA mahaimahAliyA maNussaparisA samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie dhammaM socA nisamma haTTatuTTA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM kare karitA baMda namasai 2 tA evaM vayAsI suyavakhAe NaM bhaMte! nimgaMthe pAvayaNe, natthi NaM keI samaNe mAhaNe vA erisaM dhammamA - OM ikkhittae, evaM vaittA jAmeva disi pAubbhUtA tAmeva disiM paDigayA / tae NaM see rAyA samaNassa bhagavato mahAvIrassa OM aMtie dhammaM socA nisamma hatucittamAnaMdie jAva harisavasavisappamANAhiyae samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdara namasara vaMditA OM namasittA pasiNAI pucchara pucchittA aTThAI pariyAera pariyAitA uDAe uDei udvittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMda namasai 2 evaM bayAsI-suyakkhAe NaM bhaMte / niggaMthe pAtrayaNe jAva erisaM dhammamAikvittae, evaM vaittA hatthiM durUhai durUhittA samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtiyAbho aMgrasAlavaNAo hamAo paDinikattama paDinikkhamittA jAmena disiM pAunbhUra tAmeva disiM paDigate" iti idaM ca prAyaH sakalamapi sugamaM navaraM yAmeva dizamavalantrya, kimuktaM bhavati ? yato dizaH sakAzAt prAdurbhUtaH - samavasaraNe OM bhagavat mahAvIrasya saMmukhaH sUryAbhadeva kRt nATyavidhi-darzanaM For Parata Lise Only ~96~ 7058168835383939 rary.org Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [20-23] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] zrIrAjapacI samAgatastAmeva dizaM pratigataH / sampati sUryAbho devo dharmadezanAzravaNato jAtaprabhUtatarasaMsAravirAgaH svaviSayaM bhavyatvAdikaM pi- nATyadarzamalayamirI-cchiSuryatkaroti tadAha-'tae NamityAdi, 'bhavAsaddhie' iti vaiH siddhiryasyAsI bhavasiddhiko, bhavya ityarthaH, tadviparIto'mavAsiyA vRttiH ddhikaH, abhavya ityarthaH, bhanyo'pi kazcinmithyASTirbhavati kazcitsamyagdRSTistata AtmanaH samyagdRSTitvanizcayAya pRcchati-samyaga.... STiko mithyAdRSTikaH, samyagdRSTirapi kazcitparimitasaMsAro bhavati kazcidaparimitasaMsAraH, upazamazreNizira prAptAnAmapi keSAzci-12 dinantasaMsArabhAvAda, ataH pRcchati-parIttasaMsAriko'nantasaMsArikaH ?, parIttaH-parimitaH sa cAso saMsArazca parInasaMsAra: so'syA stIti parIttasaMsArikA, 'ato'nekasvarAdikapratyayaH, evamanaMtazcAsau saMsAradhAnantasaMsAraH so'syAstIti anantasaMsArikaH, parIttasaMsAriko'pi kazrita sulabhavodhiko bhavati yathA zAlibhadrAdikA, kazcidurlabhayodhiko yathA purohitaputrajIvaH, tataH pRcchati sulabhA bodhiH-bhavAntare jinadharmaprAptiryasyAsau sulabhayodhikA, evaM durlabhavodhikaH, sulabhavodhiko'pi kazcidrodhi labdhvA virAdhayati tataH pRcchati-ArAdhayati-samyaka pAlayati bodhimityArAdhakaH, tadviparIto virAdhakaH, ArAdhako'pi kavitadbhavamokSagAmI na bhavati tataH pRcchati-caramo'caramo vA, caramo'nantarabhAvI bhavo yasyAsau caramaH ' abhrAdibhya' iti matvarthIyo'pratyayastAviparIto'caramaH, evamukte mUryAbhAdiH zramaNo bhagavAn mahAvIrastaM mUryAbha devamevamavAdIta-bhoH mUryAbha ! tvaM bhavasiddhiko nAbhavasiddhikaH, yAvatkaraNAt 'sammaddiTThI no micchAdiTThI parittasaMsArie no aNaMtasaMsArie mullamabohie no dullabhabohie ArAhae no virAhae' iti parigrahaH / / ' tubbhe NaM bhaMte ! ' tumbhe iti yUyaM Namiti vAkyAlaGkAre bhadanta ! sarva kevalavedasA jAnIya sarva kevaladAnena pazyapa, anena dravyaparigrahaH, tatra sarvazabdo dezakAtsnye'pi varttate yathA asya sarva Plurasaram.org | bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~97~ Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ----------- mUlaM [20-23] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] syApi grAmasyAyamadhipatiriti sacarAcaravipayajJAnadarzanapratipAdanArthamAha-savvato jANaha sacao pAsaha ' sarvataH--sarvatra dikSu Urdhvamadho loke'loke ceti bhAvaH, jAnIya pazyatha ca, anena kSetraparigrahaH, tatra sarvadravyasarvakSetraviSayaM vArttamAnikamAtramapi jJAnaM darzanaM vA sambhAvyeta tataH sakalakAlaviSayajJAnadarzanapatipAdanArthamAha-sarvakAlam atItamanAgataM vartamAnaM ca jAnIya pazyatha, etena kAlaparigrahaH, tatra kazcit sarvavyasarvakSetrasarvakAlaviSayamapi jJAnaM sarvaparyAyaviSayaM na sambhAvayet yathA mImAMsakAdiH ata Aha-sarvAn bhAvAn-paryAyAn pratidravyamAtmIyAn parakIyAMzca kevalavedasA jAnIya kevaladarzanena pazyatha, atha bhAvA darzanaviSayA na bhavanti tataH kathamukta-sabbe bhAve pAsaha ' iti ?, naiSa doSaH, utkalitarUpatayA hi te bhAvA darzanaviSayA na bhavanti, anukalitarUpatayA tu te bhavantyeva, tathA coktam-" nirvizeSa vizeSANAM, graho darzanamucyate,"iti, tato 'jANati NamitipUrvavata devAnAM / priyAH pUrvamapi anantaramupadaryamAnanATyavidheH pazcAdapi ca upadaya'mAnanAvyavidheH, uttarakAlaM mama etadrUpAM divyA devadi divyAM davadyutiM / divyaM devAnubhAvaM labdhaM (labdha) dezAntaragatamapi kizcidbhavati tata Aha prApta, prAptamapi kizcidantarAyavazAdanAtmavazaM bhavati tata AhaabhisamanvAgataM, tata 'icchAmi NamityAdi, icchAmiNamitipUrvavat devAnAM priyANAM purato bhaktipUrvakaM bahumAnapurassaraM gautamAdInAM zramaNAnAM nirgranthAnAM divyAM devarddhi divyAM devadyutiM divyaM devAnubhAvamupadarzayituM dvAtriMzadvidhaM-dvAtriMzatyakAraM nATyAvadha nATyavidhAnamupadarzayitumiti / 'tae NamityAdi, tataH zramaNo bhagavAna mahAvIraH sUryAbheNa devena evamuktaH san mUryAbhasya devasyainam-banaantaroditamarthaM nAdriyate-na tadarthakaraNAyAdaraparo bhavati, nApi parijAnAti anumanyate, svato vItarAgatvAt gautamAdInAM ca nATya-15 vidheH svAdhyAyAdivighAtakAritvAt , kevalaM tUSNIko'vatiSThate, evaM dvitIyamapi vAraM, tRtIyamapi vAramuktaH san bhagavAnevamavatiSThati / SAREaratundha | bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~ 98~ Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. zrIrAjamanI malayagirI yA vRttiH // 48 // "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 ( mUlaM + vRttiH ) Education mUlaM [20-23] AgamasUtra [13] upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH 'tae NamityAdi, tataH pAriNAmikyA budhdhyA tattvamavagamya maunameva bhagavata ucitaM na punaH kimapi vaktuM kevalaM mayA bhaktirAtmIyopadarzanIyeti pramodAtizayato jAtapulakaH san sUryAbho devaH zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM vandate- stauti namasyati-kAyena banditvA namasthitvA ca 'uttarapuracchimaM disIbhAgamityAdi sugamaM, navaraM bahusamabhUmivarNanamekSAgRhamaNDapavarNanamaNipIThikA siMhAsanataduparyulo cAGkuzamuktAdAmavarNanAni ca prAgvad bhAvanIyAni / 'tae NamityAdi, tataH sUryAbho devastIrthaGkarasya bhagavataH Aloke praNAmaM karoti, kRtvA cAnujAnAtu bhagavAn mAmityanujJApanAM kRtvA siMhAsanavaragataH san tIrthakarAbhimukhaH saniSaNNaH / 'tae NamityAdi, tataH sUryAbhI deva OM' tatprathamatayA' tasya nATyavidheH prathamatAyAM dakSiNaM bhujaM prasArayati, kathambhUtamityAha-'nAnAmaNikaNagarayaNa vimalamahArihanipuNoviciyamisimisaMtaviraiyamahAbharaNakaDagatuDiyavarabhUsaNujan' iti nAnAvidhAni maNikanakaratnAni yeSu tAni nAnAmaNikanakaratnAni maNayo nAnAvidhAzcandrakAntAdayaH kanakAni nAnAvidhAni nAnAvarNatayA ratnAni nAnAvidhAni karketanAdIna, tathA trimalAni - nirmalAni tathA mahAntamupabhoktAramarhanti yadivA maham-utsavaM kSaNamarhantIti mahArhANi tathA nipuNaM nipuNabuddhiganyaM OM yathA bhavati evaM oviyA' iti parikarmitAni 'misimisaMtAtta' dIpyamAnAni viracitAni mahAbharaNAni yAni kaTakAnikalAcikAbharaNAni tuTitAni cAhurakSakA anyAni ya yAni varabhUSaNAni tairujjvalaM - bhAsvaraM tathA pIvaraM sthUlaM pralambaM dIrghaM / 'tae NamityAdi, tataH tasmAd dakSiNabhujAt aSTazatam-aSTAdhikaM zataM devakumArANAM nirgacchati, kathambhUtAnAmityAha-sadRzAnAM, samAnAkArANAmityarthaH, tatrAkAreNa kasyaci (cit sadRzo'pi varNataH sadRzo na bhavati tataH sadRgvarNatvapratipAdanArthamAha- ' saritayANa' miti, sadRzI sahag varNatva yeSAM te tathA, sahakatvagapi kazcit vayasA visadRzaH sambhAvyeta tata Aha-' sarivyayANaM bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva kRt nATyavidhi-darzanaM For Pale On ~99~ nATyadarzanam sU0 23 // 48 // nary org Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 ( mUlaM + vRttiH ) muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. mUlaM [20-23] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH sadRk-samAnaM vayo yeSAM te tathA teSAM 'sarisalAvaNNarUvajovvaNaguNotraveyANa' miti sadRzena lAvaNyena - lavaNinnA atisubhgyaa| zarIrakAntyeti bhAvaH, rUpeNa-AkRtyA yauvanena-yauvanikayA guNaiH- dakSatvapriyaMvadatvAdibhirupapetAH sadRzalAvaNyarUpayauvanaguNopapetAsteSAM, 'egAbharaNavasanagahiyanijjogANAmiti ekaH samAnaH AbharaNavasanAdiH - AbharaNavasanalakSaNo gRhIto niryogaH-upakaraNamarthAnATayopakaraNaM yaiste tathA teSAM 'duhao saMvelliyamganiyatthAnaM ti dvighAto- dvayoH pArzvayoH saMvellitAni saMvRttAni grANi yasya tad dvidhAtaH saMvehitAmraM nyastaM sAmarthyAduttarIyaM yaiste tathA teSAM tathA 'uppIliyacittapaTTapariyara sapheNagAvattarasaMgayapa laMbavatthaMtacittacillalaganiyaMsaNANa' miti, utpIDitaH - atyantAvaddhazcitrapaTTo - vicitravarNapaTTarUpaH parikaro yaiste tathA yasminnAvarttane phenavinirgamo bhavati sa saphenakAvartta ucyate tataH saphenakAvarttena racitA saGgatA-nATayavidhAnupapannAH pralambA vastrAntA yasya nivasanasya tattathA tat citraM citravarNaM cillalagaM dedIpyamAnaM nivasanaM paridhAnaM yeSAM te tathA, tataH pUrvapadena vizeSaNasamAsasteSAM 'egAvalikaMTharaiyasobhaMtavaccha parihatthabhUsaNANa' miti, ekAvaliryA kaNThe racitA tayA zobhamAnaM vakSo yeSAM te tathA parihatthazabdo dezyaH paripUrNavAcakaH, paDihatthAni pUrNAni bhUSaNAni yeSAM te tathA tataH pUrvapadena karmmadhArayasteSAM, 'naTTasajjANaM' nRtye sajjA:praguNIbhUtA nRtyasajjAsteSAM / tadanantaraM ca yathoktavizeSaNaviziSTaM vAmaM bhujaM prasArayati, tasmAd vAmabhujAt aSTazataM devakumArikANAM vinirgacchati, kathambhUtamityAha--' sarisavANaM sarittayANaM sarivvayANaM sarisalAvaNNarUvajontraNa guNovatreyANaM egAbharaNavasaNagahiyanijjoINaM duhatosaMvelliyagganiyatthINAma'ti pUrvavat 'AviddhatilayAmelANaM' Aviddhastilaka Amela-zekharako yakAbhistA AviddhatilakAmelAstAsAM 'piNaddhagevejakaJcukANamiti, pinaddhaM graiveyakaM - grIvAbharaNaM kaJcukaca yakAbhistAstathA tAsAM, bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva kRt nATyavidhi-darzanaM For Pal Use Only ~ 100~ Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ----------- mUlaM [20-23] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] zrIrAjamaznI nAnAmaNikagArayaNabhUsaNavirAiyaMgamaMgINa miti, nAnAvidhAni maNikanakaralAni yeSu bhUSaNeSu tAni nAnAmANikanakaratnAni nATyavidhi: malayagirI nAmaNikanakaratnabhUparNavirAjitAnyaGgamaGgAni-aGgapratyaGgAni yAsa tAstathA tAsAM, 'caMdANagANaM candaddhasapanihAlANaM candAyA vRttiH hiyasomadaMsaNANaM ukkA iva ujjovemANINamiti sugamaM 'siGgArAgAracAruvesANaM hasiyabhaNiyaciTThiyavilAsasalAlayasalAvaNiuNa juttovayArakusalANaM mahiyAujANaM naTTasajjANamiti pUrvavat / 'tae NaM se bhUriyAbhe deve' ityAdi, tataH (sa) maryAbho devo'STazataM zabAnAM | mAvikarvati, aSTazataM zavavAdakAnAma 1, aSTazataM zRGgANAmaSTazataM zRGgavAdakAnAM 2 aSTazata aDikAnAM aSTazataM zaDikAvAdakAnA2, hasvaH zaGkho jAtyantarAtmakaH zaDikA, tasyA hi svaro manAk kSNio bhavati, na tu zavadatigambhIraH, tathA azAM varamukhInAM -kAhalAnAM asataM kharamukhIvAdakAnAm 3, aSTazataM peyAnA, peyA nAma mahatI kAhalA, aSTazataM peyavAdakAnAM 4, aSTazataM pIriparikANAM-kolika-10 puTavanaddhamukhavAdyavizeSarUpANAmaSTazataM pIripIrivAdakanAM 5 aSTazataM paNavAnA, paNavo-bhANDaparaho laghupaTaho vA azataM pagavavAdakAnAM 516 aSTazataM panhAnAM aSTazataM paTahavAdakAnAM 7 aSTazataM bhambhAnAM bhambhA-hakA aSTazata bhanbhAvAdakAnAM 8 aTaza horambhANI, horambhA-mahADha kA azataM horambhAvAdakAnAM 9 aSTazataM bherINA-DhakAkRtivAdhavizavarUpANAmaSTazataM bherIvAdakAnAM 10 azanaM | kA jhallarINAM jhArInAma-cauvanaddhA vistIrNavalayAkArA azataM jhallarIvAdakAnAM 11 aSTazataM dundubhInAmaSTazataM dundubhivAdakAnAM dundubhirbhayAkArA saGkaTamukhI devAtoyavizeSaH 12 aSTazataM murujAnAM mahApramAgo mardalo murujaH aSTazataM murujavAdakAnAM |13 aSTazataM mRdaGgAnAM laghumadalo mudaGgo'STazataM mRdaGgavAdakAnAM 14 aSTazataM nandImRdaGgAnAM nandImRdaGgo nAma ekataH // 49 // saGkIrNo'nyatra vistRto murajavizeSaH, aSTazataM nandImRdaGgavAdakAnAM 15 aSTazatamAliGgAnAM AliGgane-murajavAyavizeSa evASTaza REscandana aaurary.org | bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~ 101~ Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) (13) ----------- mUlaM [20-23] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] tamAliGgavAdakAnAM 16 aSTazataM kustumbAnA kustumbaH-cAvanaddhapuTo vAdyavizeSaH aSTazataM kustumbabAdakAnA 17 aSTazataM gomukhInAM, momukhI lokato'vaseyA, aSTazataM gomukhIvAdakAnAM 18 aSTazataM mardalAnA, maIla:-ubhayataH samaH, aSTazavaM mardalavAdakAnAM 19 aSTazataM vipaJcInAM, vipazcI-tritantrI vINA, aSTazataM vipaJcIvAdakAnAM 20, aSTazataM ballakInA, ballakI-sAmAnyato vINA, aSTazataM ballakIvAdakAnAM 21 aSTazataM bhrAmarINAmaSTazataM bhrAmarIvAdakAnAM 22 aSTazataM padbhrAmarINAmaSTazataM pabhrAmarIvAdakAnAM 23 aSTazataM parivAdinInAM parivAdinI-saptatantrI vINA aSTazataM parivAdinIvAdakAnAM 24 aSTazataM vavIsAnAmaSTazataM vavIsAvAdakAnAM 25 aSTazataM sughoSANAmaSTazataM sughoSAvAdakAnAM 26 aSTazataM nandighoSANAmaSTazataM nandIghopavAdakAnAM 27 aSTazataM mahatInAM, mahatI-zatatantrikA vINA aSTazataM mahatIvAdakAnA 28 aSTazataM kacchabhInAmaSTazataM kalchabhIvAdakAnAM 29 aSTazanaM citravINAnAM aSTazataM citravINAvAdakAnAM 30 aSTazatamAmodAnAmaSTazataM AmodavAdakAnAM 31 aSTazataM jhaJjhAnAmazataM jhaJjhAvAdakAnAM 32 aSTazataM nakulAnAM aSTazataM nakulavAdakAnAM 33 aSTazataM tUNAnAmaSTazataM tUNAvAdakAnAM / 34 aSTazataM tumbavINAnAM tumbayuktA vINA yA tumbavINA adhakalyaprasiddhA aSTazataM tumbavINAvAdakAnAM 35 aSTazataM mukundAnAM mukundo-murujavAyavizeSo yo'tilInaM pAyo vAdyate aSTazataM mukundavAdakAnAM 36 aSTazataM huDukAnAmaSTazataM huDakAvAdakAnAM huDukA matItA 37, aSTazanaM civi[vici] kInAmaSTazataM civi[vici] kIvAdakAnAM 38, aSTazataM kasTInArASTazataM kasTIvAdakAnAM, karaTI pratItA 39 aSTazataM DiNDimAnAmaSTazataM DiNDimavAdakAnA, madhamaprastAvanAstabakA paNavavizeSaH DiNDimaH40, aSTazataM kiNitAnAmaSTazana kiNitavAdakAnAM 41 aSTazataM kaTavAnAmazataM kaDavAvAdakAnA, kaDavA-karaTikA 42, aSTazataM dardarakANAmahazataM dardaravAdakAnA, daIrakaH ~ 102~ Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ----------- mUlaM [20-23] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] zrIrAjapanI pratItaH 43, aSTazataM dardarikANAmaSTazataM dardarikAvAdakAnAM laghudaIrako dardarikA 44 aSTazataM kustumbarANAmaSTazataM kustumbara- nATyavidhiH malayagirI- cAdakAnAM 45 aSTazataM kalazikAnAmaSTazataM kalazikAvAdakAnAM 46, aSTazataM kalazAnAmaSTazataM kalazacAdakAnAM 47, aSTazataM yA vRttiH | tAlAnAmaSTazataM tAlavAdakAnAM 48, aSTazataM kAMsyatAlAnAmaSTazataM kAMsyatAlavAdakAnA 49, aSTazata riMgisikAnAmaSTazataM riNgisi||50|| kAvAdakAnAM 50, aSTazatamaGgarikANAmaSTazatamaGgarikAvAdakAnAM 51, aSTazataM zizumArikANAmataM zizumArikAbAdakAnAM 52, | aSTazataM vaMzAnAmaSTazataM vaMzavAdakAnAM 53 aSTazata bAlInAmaSTazataM bAlIvAdakAnAM, vAlI-tUNavizeSaH, sa hi mukhe dattvA vAyate 54, aSTazataM veNUnAmaSTazataM veNuvAdakAnAM 55, aSTazanaM parilInAmaSTazataM parilIvAdakAnAM 56, aSTazataM baddhakAnAmaSTazataM baddhakavAdakAnA, baddhakastUNavizeSaH 57, avyAkhyAtAstu bhedA lokataH pratyetavyAH, evamAdIni bahanyAtodyAni AtoyavAdakAMzca vikurvati, sarvasatyayA tu mUlabhedApekSayA''toyabhedA ekonapazcAzat , zeSAstu bhedA etedhevAntarbhavanti, yathA vaMzAtodyavidhAne bAlIveNuparilIvanagA iti / evamAiyAI eguNapaNNaM AtojjavihANAI viuccai ' iti, vikucitvA ca tAn svayaMvikurvitAn devakumArAn devakumArikAca zabdayati, te ca zabditA hRSTatuSTAnanditacittAH sUryAbhasamIpamAgacchanti, Agatya ca karatalaparigRhItaM dazanakhaM zirasAva ca mastake'JjaliM kRtvA jayena vijayena vardhApayitvA evamavAdiSuH-sandizantu devAnAM piyA yadasmAbhiH karttavyaM, tataH sa suuryaabho| devastAn bahUna devakumArAn devakumArikAzca evamavAdIt gacchata yUyaM devAnAM piyAH zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM vikRtva AdakSi // 50 // pradakSiNaM kuruta kRtvA ca vandadhvaM namasyata vanditvA namasthitvA gautamAdInAM zramaNAnAM nirgrandhAnAM tAM devajanaprasiddhAM divyAM devadi , divyA devadyutiM divyaM devAnubhAvaM divyaM dvAtriMzadvidhaM nATayavidhimupadarzayata, upadarya caitAmAjJaptiko kSiprameva prtyrpyt| 'tae Nami'-al JAMEmiratinatil Mamtaram.om | bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~ 103~ Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ----------- mUlaM [20-23] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] tyAdi, tataste bahavo devakumArA devakumArikAzca sUryAbhena devena evamuktAH santo hRSTA yAvatlatizRNvanti, abhyupagacchantItyarthaH, patizrutya ca yatra zramaNo bhagavAnmahAvIrastatropAgacchati upAgatya ca zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM trikRtya AdakSiNapradakSiNIkurvanti katvA ca bandante namasyanti vanditvA namasyitvA ca yasminpradeze gautamAdayaH zramaNAstatra samakAlameva-ekakAlameva samavasaranti.. milantItyarthaH, samavasatya ca samakameva-ekakAlameva avanamanti-adho nIcA bhavanti, avanamya ca samakameva unnamanti, Urdhvamavati ente iti bhAvaH, tadanantaraM caivaM krameNa sahitaM saGgantaM stimitaM cAvanamanamunnamanaM ca vAcyam , amISAM ca sahitAdInAM bhedaH samyasAkozalopetanATayopAdhyAyAdevAgantavyaH, tataH stimitaM samakamunnamya samakameva prasaranti, prasRtya ca samakameva yathAyogamAtodyavi dhAnAni gRhNanti, gRhItvA ca samakameva pravAditavantaH samakameva pragItavantaH samakameva pranartitavantaH, 'kinte' ityAdi, kizca te devakumArA devakumArikAca evaM pragItA apyabhavanniti yogaH, kathamityAha-'ureNa maida'miti, sarvatra saptamyarthe tRtIyA, urasi mandaM yathA / bhavati evaM pragItAH, 'zireNa tAraM kaNThena vitAra miti zirasi kaNThe ca tAraM atizayena yathAvallakSaNopetaM, kimuktaM bhavati ?-urasi prathamato gItamutkSipyate utkSepakAle ca gItaM mandaM bhavati, 'AdimiumArabhaMtA' iti vacanAt , anyathA gItaguNakSateH, tata uktaM ' urasi manda'miti, tato gAyatAM mUrdhAnamabhinnana svara uccastaro bhavati, sthAnakaM ca dvitIyaM tRtIyaM vA samadhirohati, tataH zirasi tArAmityuktaM, zirasazca pratinihattaH san svaraH kaNThe ghulati dhulazcAtimadhuro bhavati tataH kaNThe vitAramityuktaM tivitisamayareyAraiyamiti, 'guMjAvakakuharovagU' guJjanaM guJjA guJjApadhAnAni yAni abakrANi-zabdamArgApratikUlAni kuharANi teSUpagUDhaM guJjAvakraphuharopagUDhaM, kimuktaM bhavati ?-teSAM devakumArANAM devakumArikANAM ca tasmin prekSAgRhamaNDape gAyatA gItaM teSu prekSAgRhamaNDapasa Panorammaru | bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~ 104~ Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ----------- mUlaM [20-23] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] zrIrAjapraznI tevanyeSu ca kuharepu khAnurUpANi pratizabdasahasrANyutthApayavartate iti, 'rattamiti rakta iha yat geyarAmAnuraktena gItaM gIyate tat nATyavidhiH maLayagirI- raktamiti tadvidA prasiddhaM, 'tidvANakaraNasudhdha'miti trINi sthAnAni-ura prabhRtIni teSu karaNena kiyayA zuddhaM tristhAnakaraNazuddha yA vRttiH tadyathA-uraHzuddhaM kaNTha zuddhaM zirovizudaM ca, tatra yadi urasi svaraH svabhUmikAnusAreNa vizAlo bhavati tata urovizuddha sa eva yadi kaNThe vartito bhavati asphuTitazca tataH kaNThavizuddhaM yadi punaH ziraH prAptaH san sAnunAsiko bhavati tataH zirovizuddha, yadi vA ||51||kaayt urakaNThazirobhiH zreSmaNA avyAkulitavizuddhagIyate tata urakaNThazirIvizuddhatvAtristhAnakaraNavizuddha, tathA sakuharo guJjana yo vaMzo ye ca tantrItalatAlalayagrahAsteSu muSTha-atizayena sampayuktaM sakuharagujadaMzatantrItalatAlalayagrahasusampayuktaM, kimuktaM bhavati ?-sakuhare vaMze guJjati tanvyAM ca bAdhamAnAyAM yazatantrIsvareNAvirudaM tat sakuharagujadaMzatantrIsusanmayuktaM, tathA parasparahatahastatalasvarAnuvati yat tat talasusampayuktaM, yat murajakaMzikAdInAmAtodyAnAmAhatAnAM yo dhvaniH pAdotkSepo yaca nRtyatA nartikApAdotlepastena samaM tat tAlasusampayuktaM, tathA zRGgamayo dArUmayo dantamayo vA yojulikozikastenAhatAyAstanyAH svaraprakAro layastamanusaran geyalayasusampayuktaM, tathA yaH prathamaM vaMzatantryAdibhiH svaro gRhItastanamArgAnusAri grahamusammayuktaM, tathA maharA 'ti madhurasvareNa gIyamAnaM, madhuraM kokilArutavat , tathA 'samamiti talavaMzasvarAdisamanugata samaM 'salaliya'ti yatsvaragholanAmakAreNa lalatIca tat saha lalitena-lalanena vartate iti salalitaM, yadi vA iti yat zrotrendriyasya zabdasparzanamatIva mUkSma-d mutpAdayati sukumAramiva ca pratibhAsate tatsalalitamiti, ata eva manoharaM, punaH kathambhUtamityAha-'mauribhitapadasaJcAraM tatra mRdurmudunA- // 51 svareNa yukto na niSThureNa tathA yatra svaro'kSareSu gholanAsvaravizepeSu ca saJcaran raGgavIva pratibhAsate(sa)padasaJcAro rimita ucyate, mRduri | bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~ 105~ Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ----------- mUlaM [20-23] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] OS30- 9 bhitaH padeSu geyanivaddheSu saMcAro yatra geye tanmaduribhitapadasaJcAraM, tathA 'surai ' iti zobhanA ratiyasmin zrotAM tataH surati tathA zobhanA natirnAmo'vasAno yasmin tat sunati tathA varaM-pradhAnaM cAru-viziSTacaGginmopetaM rUpaM-svarUpaM yasya tadaracArurUpaM divyaMpradhAnaM nRttasaja geyaM pragItA apyabhavana , 'ki te' ityAdi, kizca te devakumArA devakumArikAdha pragItavantaH prativantazca 'uddhayaMtANaM saMkhANamityAdi, atra sarvatrApi paThI saptamparthe, tato'yamoM-yathAyogamuyAyamAnAdiSu zAdiSu, iha zazRGgazaTikA-10 kharamuhIpeyA paripirikANAM vAdanamuddhyAnamiti prasiddha, praNavapaTahAnAmAmoTanaM maMbhAhorambhANAmAskAlanaM bherIjhallarIdundubhInAM tADanaM murajamRdaGgannandImRdaGgAnAmAlapanaM AliGgakusnumbagomukhImadalAnAmuttAlanaM vINAvipazcIvalakInAM macchenaM bhrAmarISaDbhrAmarIparivAdanInAM spandanaM bavAsA (vavIsA) sughopAnandiyopANAM sAraNaM mahatIkacchapIcitravINAnAM kuTTanaM AmodamAna-Is kulAnAmAmoTanaM tunvatUNavINAnAM sparzanaM mukundahuDakAvicikIkaDavAnAM mUrchanaM karaTADiDimakiNikakaDavAnAM vAdanaM dardaradadarikAkustunvakalasikAmahukAnAputtADanaM talatAlakaMsatAlAnAmAtAina riGgiAsikAlatikAmakarikAzizumArikAgA ghAna vaMzaveNuvAlIpiralIpiralIvadhagAnA phukanamata uktaM 'uddhamaMtANaM saMkhANa mityAdi, 'tae NaM se dive gIe' ityAdi, yata evaM pragItaavanta ityAdi, tato Namiti pUrvavat tadivyaM gotaM divyaM vAditaM divyaM nRttamabhavaditiyogaH, divyaM nAma pradhAna, 'evamabhue gIe ityAdi, 'agbhue gIe abhue vAie anbhue naTTe' adbhutaM-AzcaryakAri 'siMgAre vAie siMgAre naTTe' siMgAraM-zRGgAra zRGgArarasopetatvAt , athavA zRGgAraM nAmAlaGkRtamucyate, tatra yadanyAnyavizeSakaraNenAlaGkRtamiva gItaM vAdanaM nRnaM vA tat zRGgArAmiti, 'urAle gIe urAle cAie urAle na? ' udAraM-sphAraM paripUrNaguNopetatvAt , natu kacidapi hInaM, 'maNuNNe gIe maNuNe vAie maNune naTTe' manoz2a-mano'nukUla - 0:30 SAREnatur a l | bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~ 106~ Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ----------- mUlaM [20-23] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: mU023 prata sUtrAMka [20-23] dIpa anukrama [20-23] zrIrAjamanI kaSTaNAM zrotRNAM ca manonivRtikaramiti bhAvaH, tacca manonitikaratvaM sAmAnyato'pi syAt ataH prakarSavizeSamatipAdanArthamAha-| malayagirI- maNahara ' iti, 'maNahare gIe maNahare vAie maNahare naTTe' mano harati-AtmavazaM nayati tadvidAmapyaticamatkArakAritayeti manoharam , yA dRttiHpatadevAha - upinjalabhUte upijalam-AkulakaM utpiJjalabhUte Akulake bhUte, kimuktaM bhavati ?--maharTikadevAnAmadhyatizAyitayA paramakSobhotpAdakatvena sakaladevAsuramanujasamUhacittAkSepakArIti, 'kahakahabhUte ' iti kahakahetyanukaraNaM, kahakaheti bhUta-prAptaM kahakahabhUtaM, kimuktaM bhavati?-nirantaraM tattadvizeSadarzanataH samucchalitapramodabharaparavazasakaladikacakavAlabattiprekSakajanakRtamazasAvacanabolakolAhalavyAkulIbhUtamiti, ata eva divyaM devaramaNamapi devAnAmapi ramaNaM-krIDanaM pravRttamabhUt / 'tae Na te bahave devakumArA ya' ityAdi, tataste bahavo devakumArA devakumArikAzca zramaNasya bhagavato mahAvIrasya purato gautamAdizramaNAnAM svastikazrIvatsananyAvartavarddhamAnakabhadrAsanakalazamatsyadarpaNarUpANAmaSTAnAM maDalakAnAM bhaktyA-vicchittyA citram-AlekhanamAkArAbhidhAnaM vA yasmin sa svastikazrIvatsanandyAvarttavarddhamAnakabhadrAsanakalazamatsyadarpaNamaGgalabhakticitraH, evaM sarvatrApi vyutpattimAtraM yathAyogaM paribhASanIyaM, sampagbhAvanA tu kattuM na zakyate, yato'mISAM nATyavidhInAM samyak svarUpamatipAdana DIpUrvAntargate nATyavidhiprAbhRte, taccedAnI vyavacchinnamiti prathamaM divyaM nATyavidhimupadarzayati, tae NaM te bahave devakumArA ya devakumArIo ya samameva samosaraNaM kareMti 2 tA te ceva bhANiya jAba dive devaramaNe parvatayAvi hotthA, tae NaM te bahave devakumArA ya devakumArIo ya / 52 / / Tidluminary.org | bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~ 107~ Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [24-25] dIpa anukrama [24-25] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) muni dIparatnasAgareNa saMkalita. Jan Eucation h mUlaM [ 24-25] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH samaNassa bhagavao mahAvIrassa AvaDapaccAvaDaseDigaseDhisotthiyasovatthiapUsamANagamacchaMDama garaMDajAgamArA phullAvalipa umapatnasAgara taraMga vasaMta latApaumalayabhatticittaM NAma divaM vihiM uvati / evaM ca ekekiyAe paTTavihIe samosaraNAdIyA esA banavayA jAva dive devaramaNe pavatevi yAvi hotthA / tae NaM te bahave devakumArA devakumAriyAo ya samaNassa bhagavato mahAvIrassa IhAmiha usa turaganaramagara vihaga vAlagakiMnararurusarabhacamara kuMjaravaNalaya umalayabhatticittaM NAmaM divaM vihiM vadati 3 / egato va duhao vakkaM [ egatI khuhe duhao khuhaM ] egao cakavAlaM duhao cakkavAlaM cakkadvacakkavAlaM 4 NAmaM divaM NaTTavihiM upasaMti caMdAvalipavibhattiM ca valiyAvalipavibharttiM ca haMsAvalipavibhartti ca sarAvalipavibhattiM ca egAvalipavibhattiM ca tArAvalipavibhattiM ca muttAvalipavibhasiM ca kaNagAvalipavibhattiM ca rayaNAvalipavibhattiM ca NAmaM divaM NaTTavihaM upasaMti 5 caMduggamaNapavibhattiM sUruggamaNapavibhattiM ca uggamaNuggamaNapavibhattiM ca NAmaM divaM NaTTavihaM uvadaMseti 6 caMdAgamaNapavibhattiM ca surAgamaNapavibhattiM ca AgamaNAgamaNapavibhattiM ca NAmaM divaM NaTTavihaM uvadaMsaMti 7 caMdrAvaraNapavibhattiM ca sUrAvaraNapavibhattiM ca NAmaM divaM NaTTavihaM upasaMti 8 caMdatthamaNapavibhattiM ca sUratthamaNapavibhattiM ca atthamaNa'tthamaNapavibhatiM nAma divaM TTavihaM uvadaMsaMti 9 caMdamaMDalapavibhaniM ca suramaM bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva kRt nATyavidhi-darzanaM For Parts Only ~ 108~ 85020005001001080107 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [24-25] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: nATyavidhiH zrIrAjamaznI malayagirIyA vRttiH mU024 prata sUtrAMka [24-25] dIpa anukrama [24-25]] DalapavibhattiM ca nAgamaMDalapavibhattiM ca jakkhamaMDalapavibhanniM ca bhUtamaMDalapavibhanniM ca [rakvasa mahoraga. gaMdhava maMDalapavibhani ca ] maMDalapavibhanniM NAmaM divaM gaTTavihaM ubadasati 10 usamalaliyavakataM sIhalaliyayataM hayavilaMbiyaM gayavilaMbiyaM mattahayavilasiya mattagayavilasiyaM duyavilaMpiyaM NAma divaM NaTTavihiM uvadaMsaMti 11 sAgarapavibharti ca nAgarapavibhattiM ca sAgaranAgarapavibhanniM ca NAmaM divaM gaTTavihe ubadasaMti 12 gaMdApavibhanniM ca caMpApavibhani ca nandAcaMpApavibhattiM ca NAma divaM Naviha013macchaMDApadhibhaniM ca mayaraMDApavibhani ca jArApavibhanniM ca mArApavibhanniM ca macchaMDAmayaraMDAjArAmArApavibharti ca NAma divaMNavihiM ubadasati 14 kattikakArapavibhanniM ca sanikhakArapavibhatiM ca ganigakArapavibhaniM ca pattidhakArapavibhatiM ca uttiTakArapavibhattiM ca kakArasakAragakAraghakAraDakArapavibhani ca NAmaM divaM paTTavihaM uvadaMseti 15 evaM cakAravaggovi 16 TakAravaggovi 17 takAravaggovi 18 pakAravaggovi 19 asoyapallavapavibhatiM ca aMbapallavapavibhani ca jaMbapallavapavibhattiM ca kosaMcapallavapavibhaniM ca pallava 2 pavibhani ca NAmaM divaM gaTTavihaM uvadaMsati 20paumalayApavibhani ca jAva sAmalayApavibhatiM ca layAlayApavibhAnaM ca NAma divaM gaTTavihaM ubaIseMti 21 duyaNAmaM gaDhavihaM uvadaMsaMti 22 vilaMbiyaM NAmaM paTTavihi 23 duravilaMbiyaM NAma NaTTavihi 24 aMciyaM 25 ribhiyaM 26 aMciyari // 53 // | bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~ 109~ Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [24-25] dIpa anukrama [24-25] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. mUlaM [ 24-25] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH bhirya 27 ArabhaI 28 bhasolaM 29 ArabhaDabhasolaM 30 uppayanivayapavattaM saMkuciyaM pasAriyaM rayA (a) rayata saMtaNAmaM divaM NaTTavihiM upadaMseti 31 / tae NaM te bahave devakuzarA ya devakumArIyAo ya samAmeva samosaraNaM kareMti jAva dive devaramaNe pavane yAci hotthA tae NaM te bahave devakumArA devakumArIo va samaNassa bhagavao mahAvIrassa yuvabhavaca riyaNibaddhaM ca ( devaloya cariyanibaddhaM ca ) cavaNacariyaNibaddhaM ca saMharaNacariyanibaddhaM ca jammaNacariyanibaddhaM ca abhiseacariyanibaddhaM ca bAlabhAvacaranibaddhaM jovaNacariyanibaddhaM ca kAmabhogacariyanibaddhaM ca nikkhamaNacariyanivaddhaM ca tavacaraNacarinibaddhaM ca ( NANuppAzcariyanivaddhaM ca ) titthapavattaNacariyaniSyarinivANacariyanivaddhaM ca caramacariyanavaddhaM ca NAmaM divaM NaTTavihiM uvadaMsati 32 / tae NaM te bahave devakumArA va devakumArIoya cauvi vAinaM vAti, taMjA-tataM vitataM gharNa siraM, tae NaM te bahave devakumArAya devakumArIo ya cauvihaM gayaM gAyaMti, taMjahA ukkhitaM pAyattaM maMdArya royAvasANaM ca / tae NaM te bahave devakumArA ya devakumAriyAo ya cauvihaM NaTTavihiM uvasanti, taMjahAaMciyaM ribhiryaM Arabha bhasolaM ca tae NaM te bahane devakumArAya devakumAriyAo ya cauvihaM afari aNita, jahA - diTThetiyaM pArTitiyaM sAmantovaNivAiyaM aMtojjJAvasAyiM tae NaM te bhagavat mahAvIrasya saMmukhaH sUryAbhadeva kRt nATyavidhi-darzanaM For Penal Use On ~ 110~ r Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [24-25] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti zrIrAjamaznI malayagirIyA vRttiH prata sUtrAMka [24-25] // 54 // bahave devakamArA ya devakumAriyAo ya goyamAdiyANaM samaNANaM nimgaMthANaM divaM devihi divaM devajuni nATyopasaMdivaM devANubhAgaM divaM patnIsaibaddhaM nADayaM ubadasittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tisuno AyAhiNapayAhiNaM hAra svasthAkarei 2 nA vaMdati namasati vaMdittA namaMsittA jeNeva sUriyAme deve teNeva uvAgacchanti teNeva ubAga nagatizca cchitA sariyAbhaM devaM karayalapariggahiyaM sirasAvanaM matthae aMjaliM kaTTa jaeNaM vijaeNaM baddhAvati 2 ma025 nA evamANaniyaM paJcappiNati (sa.24) tae NaM se sUriyA deve taM divaM devihiM divaM deva juI divaM devANubhAvaM paDisAharada paDisAharetA saNeNaM jAte ege egabhae tae NaM se sariyAbhe deva samaNaM bhagavaM mahAvIra tikkhunI AyAhiNapayAhiNaM karei baMdati NamaMsati vaMditA NamasinA nigaparivAlasaddhiM saMparibuDe tameva divaM jANavimANaM durUhati durUhinA jAmeya disiM pAudabhUyA tAmeva disi paDigayA // (sU.25) tato dvitIyaM nATyavidhimupadarzayitukAmA bhUyo'pi pAguruprakAreNa samakaM samavasaraNAdikaM kurvanti, tathA cAha-'tae NaM te bahave devakumArA ya devakumArIo ya samakameva samosaraNaM kareMti' ityAdi prAguktaM tadeva tAyadvaktavyaM yAvat 'dive devaramaNe pacatte / yAci hotthA' iti / 'tae NamityAdi, tataste bahavo devakumArA devakumArikAca zramaNasya bhagavato mahAvIrasya purato gItamAdInAM zramaNAnAM AvattepratyAvatazreNiprazreNisvastikapuSpamANavakavarddhamAnakamatsyANDakamakarANDakajAramArapuSpAvalipanapatrasAgarataravAsantI-| // 54 // latApadmalatApakticitraM nAma dvitIyaM nATyavidhimupadarzayanti / tadanantaraM tRtIyaM nATyavidhimupadarzayituM bhUyastathaiva samavasaraNAdikaM dIpa anukrama [24-25]] aaurary.org | bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~111~ Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [24-25] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [24-25] dIpa anukrama [24-25] kurvanti, evaM samavasaraNAdikaraNavidhirekaikasminnAvyavidhI pratyeka 2 tAvadvaktavyo yAvaddevaramaNe pavatte yAvi hotthA iti tata IhAmRgaRpabhaturaganaramakaravihagalyAlakinnararurusarabhacamarakuJjaravanalatApamalatAbhakticitraM nAma tRtIya divyaM nATyavidhimupadarzayanti 3.2 tadanantaraM bhUyo'pi samavasaraNAdividhikaraNAnantaramekato carka-ekatazcakravAlaM dvidhAtazcakravAlaM cakArddha cakavAla nAma caturtha divyaM nATyavidhimupadarzayanti 4, tadanantaramuktavidhipurassaraM candrAvalipavibhakti mUryAvalipavibhakti valayAvalipavibhakti haMsAvalipavibhAkti ekAvalipavibhakti tArAbalipravibhAkti muktAvalipavibhakti kanakAvalipavibhakti ratnAvalipavibhaktyabhinayAtmakamAvalipavibhakti nAma paJcamaM nATyavidhimupadarzayanti 5 tadanantaramuktakrameNa candrodmapravibhaktisUryogamapravibhaktiyuktamudgamanodgamanapavibhaktiM nAma paThaM nATayavidhimupadarzayanti 6 tata uktaprakAreNa candrAgamanapavibhaktisUryAgamanapavibhaktiyuktamAgamanapavibhaktinAma saptamaM nATyavidhimupadarzayanti 7, tadanantaramuktakrameNa candrAvaraNapravibhaktimUryAvaraNa vibhaktiyuktamAvaraNAvaraNAvibhaktinAmakamaSTamaM nATyavidhi 8 tata uktakramaNaiva candrAstamayanAvibhaktisUryAstamayanapavibhaktiyuktamastamayanapavibhaktinAmakaM navamaM nATayavidhi 9 tata uktamakAreNa candramaNDa-Tar lapavibhaktimUryamaNDalapavibhaktinAgamaNDalapavibhaktiyakSamaNDalapavibhaktibhUtamaNDalapavibhaktiyuktaM maNDalapavibhaktinAmaka dazamaM divyaM / nATyavidhi 10 tadanantaraM uktakrameNa RSabhamaNDalapavibhaktisiMhamaNDalapavibhaktihayavilambitamajavilambitahapavilasitagajavilasitamattayavilasitamattagajavilasitamattahayavilaMbitamattagajabilAMbataM vilaMbitAbhinayaM dratavilamvitaM nAma ekAdarza nATyavidhi 11 tadanantaraM sAgarapravibhaktinAgarapavibhaktiabhinayAtmakaM sAgaranAgarapravibhaktinAma dvAdazaM nATyavidhi 12 tato nandApavibhakticampApavibhaktacAtmakaM nandAcampApavibhaktinAma trayodazaM nATyavidhi 13 tato matsyANDakamavibhaktimakarANDakamavibhaktijAramavibhaktimArapa REairatna S undaramorg | bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~112~ Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [24-25] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [24-25] // 55 // dIpa anukrama [24-25] zrIrAjapanI vibhaktiyuktaM matsyANDakamakarANDakajAramArapavibhaktinAma caturdazaM nATyavidhi 14 tadanantaraM krameNa ka iti) kakArapavibhaktiH, kha sUryAbhakRta malayagirI- iti khakAramavi0 ga iti gakAramaya iti dhakArama Ga iti ukAramavibhaktirityevaM kramabhAvikakArAdipavibhaktiabhinayAtmaka dvAtriMzadviSaM yA dRciHkakArakhakAragakAracakAraDakArapravibhaktinAmaka paJcadazaM divyaM nATyavidhi 15 evaM cakArachakArajakArajhakAraakAramavibhaktinAmakaM kA nRtyaM poDazaM divyaM nATayavidhi 16 TakAraThakAraDakAraDhakAraNakArapavibhaktinAmakaM saptadazaM divyaM nATyAvadhi 17 takArathakAradakAradhakAranakArapravibhaktinAmaka aSTAdazaM nATyavidhi 18 pakAraphakArabakArabhakAramakArapravibhaktinAmakamekonaviMzatitamaM divyaM nATyavidhi| 015 19tato'zokapallavapravibhaktyAmrapallavapravibhaktijambUpallavapravibhaktikozambapallavapravibhaktyabhinayAtmaka pallucapavibhaktinAmakaM viMzatitama divyaM nATyavidhi 20 tadanantaraM padmalatApavibhaktinAgalatApavibhaktiazokalatApavibhakticampakalatApavibhakticUtalatApavibhaktibanalatApavibhaktivAsantIlatApavibhaktikundalatApavibhaktiatiyuktakalatApAvabhaktizyAmalatApavibhaktiabhinayAtmakaM latApavibhaktinAmakamekaviMzatitamaM divyaM nATyavidhi 21 tadanantaraM taM nAma dvAviMzatitamaM nATyavidhi 22 tato vilambitaM nAma trayoviMzatitama 23 drutavilamvitaM nAma caturviMzatitama 24 azcitaM nAma paJcaviMzatitamaM 25 ribhitaM nAma paDriMzatitamaM 26 azcitaribhitanAma saptaviMzatitamaM 27 ArabhaTa nAma aSTAviMzatitama 28 bhasolaM nAma ekonatriMzati(ta)ma 29 ArabhadabhasolaM nAma triMzattama 3010 tadanantaramutpAtanipAtaprasaktaM sahucitaprasAritarevakaracitaM bhrAntasambhrAntaM nAma ekatriMzattamaM divyaM nATyavidhimupadarzayanti 31 tadanantaraM ca zramaNasya bhagavato mahAvIrasya caramapUrvamanuSyabhavacaramacyavanacaramagarbhasaMharaNacaramabharatakSetrAvasarpiNItIrthakarajanmAbhiSekacaramabAlabhAvacaramayauvanacaramakAmabhogacaramaniSkramaNacaramatapazcaraNacaramajJAnotpAdacaramatIrthapravarttanacaramaparinirvANanivadaM caramanibaddhaM | // 55 | bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~ 113~ Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [24-25] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [24-25] nAma dvAtriMzattamaM divyaM nATyavidhimupadarzayanti 32 / tadanantaraM vahavo devakumArA devakumArikAzca nATyavidhiparisamAptimaGgalabhUtaM / caturvidha vAditraM vAdayanti, tadyathA-vataM-mRdaGgapaTahAdi vitata-cINAdi ghana-kaMsikAdi sudhira-zakAhalAdi, tadanantaraM caturvidha gItaM gAyanti, tadyathA-ukSiptaM prathamataH samArabhyamANaM pAdAntaM pAdavRddha vRddhAdicaturbhAgarUpapAdabaddhamitibhAvaH, 'mandAya ' miti madhyabhAge mUrchanAdiguNopetatayA mandaM mandaM gholanAtmaka rocitAvasAnamiti-rocitaM yathoktalakSaNopetatayA bhAvitaM satyApitAmitiyAvat avasAnaM yasya tadrocitAvasAnaM / 'tae NAmityAdi, tatazcaturvidhaM nartanavidhimupadarzayanti, tadyathA-'azcita'mityAdi, 'tae / 'mityAdi, tatacaturvidhamAbhanayamabhinayanti, tathathA-dAntikaM prAtyantika sAmAnyato vinipAtaM lokamadhyAvasAnikamiti, ete. nanaviSayo'bhinaya vidhayazca nATayakuzalebhyo veditavyAH 'tae NaM te bahane devakumArA devakumArIo' ityAdi upasaMhArasUtraM sugama, navaraM 'egabhUe' iti ekabhUtaH anekIbhUyaikatvaM prApta ityarthaH, 'niyagapariyAla saddhiM saMparibuDe / iti, nijakaparivAreNa sArdai privRtH| bhaMteti bhayavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namaMsati 2 evaM payAsI-mUriyAbhasma NaM bhaMte ! devassa esA divA devir3I divA devajuttI dive devANubhAve kahiM gate kahiM aNupaviTThe ?, go. ! sarIraM gate sarIraM aNupaviTTha, se keNa?NaM bhaMte ! evaM buccai ?-sarIraM gate sarIraM aNupaviTThe ?, go0 se jahAnAmae kUDAgArasAlA siyA duhato lilA duhato guttA guttaduvArA NivAyA NivAyagaMbhIrA,tIse NaM kUDAgArasAlAte adUrasAmaMte dIpa anukrama [24-25] Santarating | bhagavat mahAvIrasya saMmukha: sUryAbhadeva-kRt nATyavidhi-darzanaM ~114~ Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: kUTAkArazA prata sutrAMka zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH // 56 // lAdRSTAntaH kiyasaMharaNe 026 [26] dIpa anukrama [26] ittha NaM mahaMge jaNasamUhe ciTThati, tae NaM se jaNasamUha egaM mahaM abhavaddalagaM vA yAsavahalagaM vA mahApAyaM vA ijamANaM pAsati 2 tA taM kUDAgArasAlaM aMto aNupapisinA NaM ciTThai, se teNa?NaM gopamA ! evaM buccati-sarIraM aNupavitu (sU. 26) bhadantetyAmantraNapurassaraM bhagavAn gautamaH zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM vandate namasyati vanditvA namasthitvA 'evaM ' vakSyamANakAraNAvAdIta , pustakAntare svidaM vAcanAntaraM dRzyate, 'teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jiTTe aMtevAsI' ityAdi, asya vyAkhyA tasmin kAle tasmin samaye gaMzabdo vAkyAlaGkArArthaH, zramaNasya bhagavato mahAvIrasya 'jyeSTha iti prathamo'ntevAsI-ziSyaH, anena padadvayena tasya sakalasaGghAdhipatitvamAvedayati, indrabhUtiriti mAtApitRkRtaM nAmadheyaM nAmetiprAkatatvAta vibhaktipariNAmena nAmnati draSTavyaM, evamanyatrApi yathAyogaM bhAvanIyam, antevAsI ca kila vivakSAyAM zrAvako'pi syAdatastadAzaGkanavyavacchedArthamAha- anagAraH na vidyate agAraM-gRhamasyetyanagAraH, ayaM ca vigItagotro'pi sambhAvyetAta Aha-gautamo gotreNa gautamAyagotrasamanvita ityarthaH, ayaM ca tatkAlocitadehaparimANApekSayA nyUnAdhikadeho'pi spAdata Aha-saptotsedhaH-saptahastapramANazarIrocchAyaH, ayaM cetthambhUto lakSaNahIno'pi zaGkandhetAtastadAzaGkApanodArthamAha-'samacauraMsasaMThANasaMdie' iti, samAH-zarIralakSaNazAstroktapramANAvisaMvAdinyazcatasro'sayo yasya tat samacaturakhaM astrayastviha caturdigvibhAgopalakSitAH zarIrAvayavA draSTacyAH, anye tyAhuH-samA-anyUnAdhikAzcatasro'pyasrayo yatra tat samacaturasaM taJca tat saMsthAnaM ca, saMsthAnam-AkAraH tazca, vAmadakSiNajAnyo / / 56 // Santairatinidi Hauntiarary ou gautamasvAmina: varNanaM ~115~ Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka [26] dIpa anukrama [26] rantaraM Asanasya lalAToparibhAgasya cAntaraM vAmaskandhasya dakSiNajAnunazcAntarAmati, apare vAhuH-vistArotsedhayoH samatvAta samacaturasraM taca tatsaMsthAnaM ca 2, saMsthAnam-AkArastena saMsthito-vyavasthito yaH sa tathA 'jAva uThAe uddei' iti yAvatkaraNAta vajarisahasaMghayaNe kaNagapulaganighasapamhagore uggatave dittatave tattatave mahAtave urAle ghore ghoraguNe ghoratabassI ghoravaMbhacera-1 vAsI ucchnasarIre saMvittavipulateyalese caudasapucI caunANovagae savakkharasannivAI samaNassa bhagavatI mahAvIrassa adarasAmante ujANU ahosire jhANakoTThovagae saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai, tae NaM se bhagavaM goyame jAyasar3e jAyasaMsae jAyakouhalle japannasar3e upanasaMsae utpannakouhale saMjAyasaDhe saMjAyasaMsae saMjAyakouhalle samuppaNNasar3e samuppaNNasaMsae samuppaSNakouhAle / uhAe udrei iti draSTavyaM, tatra nArAcamubhayato markaTabandhaH RSabhastadupari veSTanapaTTaH kAlikA asthitrayasyApi bhedakamasthi evaM-15 rUpaM saMhananaM yasya sa tathA, tathA kanakasya-suvarNasya yaH pulako-lavastasya yo nikapaH kapapake rekhArUpastathA padmagrahaNena padmakasarANyucyante avayave samudAyopacArAt yathA devadattasya hastAgrarUpo'vayavo'pi devadattaH, tathA ca devadattasya hastAgraM spRSTA loko vadati-spRSTo mayA devadatta iti, kanakapulakanikapavat panavacca yo gauraH sa kanakapulakanikaSapadmagauraH, athavA kanakasya yaH pulako-vatve sati bindustasya nikaSo varNataH sadRzaH kanakapulakanikaSaH, tathA padmavat-paakesaravat yo gauraH sa padmagauraH, tataH padadvayasya karmadhArayasamAsaH, ayaM ca viziSTacaraNarahito'pi zaGkayeta tata Aha-'uggatave' iti, ugram-adhRSyaM tapaH-anazanAdi yasya sa tathA, yadanyena prAkRtena puMsA na zakyate cintayitumapi manasA tadvidhena tapasA yukta ityarthaH, tathA dIptaM jAjvalyamAna | dahana iva karmavanagahanadahanasamarthatayA jvalitaM tapo-dharmadhyAnAdi yasya sa tathA, 'tattatave' iti taptaM tapo yena sa taptatapAH, evaM REmiratinine murary.org gautamasvAmina: varNanaM ~116~ Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka [26] dIpa anukrama [26] zrIrAjapraznI hitena tapastaptaM yena sarvANyapi azubhAni karmANi bhasmasAt kRtAnIti ' mahAtave / iti mahAn-prazastamAzaMsAdoSarahitatvAt tapo bhagavadgItamamalayagirI- yasya sa mahAtapAH, tathA 'urAle' iti, udAra:-pradhAnaH athavA urAlo-bhISmaH uprAdiviziSTatapaHkaraNataH pArthasthAnAmalpasattvA- varNanaM yA dRttiH nAmanibhayAnakara nAmatibhayAnaka iti bhAvaH, tathA ghoro-nipuNaH parIpahendriyAdiripugaNavinAzanamadhikRtya nirdaya itiyAvat , tathA ghorA anyairduranu | 25 Apaka carA guNA mUlaguNAdayo yasya sa ghoraguNaH, tathA ghoraistapobhistapasvI ghoratapasvI, 'ghoravaMbhaceravAsI' iti ghora-dAruNamalpa- mU0 26 sattvaduranucaratvAt brahmacaryaM yat tatra vastuM zIlaM yasya sa tayA, 'ucchur3asarIre' iti ucchUDham ujnitamivojnitaM saMskAraparityAgAt zarIraM yena sa ucchUzarIraH, 'saMkhittaviulateulese' iti sAvimA-zarIrAntargatatvena hasvatAM gatA vipulA-vistIrNA anekayojanapramANakSetrAzritavastudahanasamarthatvAt tejolezyA-viziSTatapojanyalabdhivizeSaprabhavA tejojvAlA yasya sa tathA, 'caudasaputrI' iti caturdaza pUrvANi vidyante yasya tenaiva teSAM racitatvAt asau caturdazapUrvI, anena tasya zrutakevalitAmAha, sa cAvadhijJAnAdivikalopi syAdata aah-cunaannovge| matizrutAvadhimanaHparyAyajJAnacatuSTayasamanvitaH, uktavizeSaNadvayayukto'pi kazcinna samagrazrutaviSayavyApijJAno bhavati caturdazapUrvavidAmapi SaTsthAnapatitatvena zravaNAdata Aha-'sarvAkSarasannipAtI' akSarANAM sannipAtAH-saMyogAH akSarasannipAtAH sarve ca te akSarasannipAtAzca sarvAkSarasannipAtAste yasya jJeyAH sa tathA, kimuktaM bhavati ?-yaa| kAcit jagati padAnupUrvI vAkyAnupUrvI vA saMbhavati tAH sarvA api jAnAtIti, evaMguNaviziSTho bhagavAn vinayarAziriSa sAkSA-IN ditikRtvA zipyAcAratvAcca zramaNasya bhagavato mahAvIrasyAdUrasAmante viharatIti yogaH, tatra dUraM-viprakRSTaM sAmantaM-sannikRSTaM tatpahatiSedhAdadUrasAmantaM tato nAtidUre nAtinikaTe ityarthaH, kiMviziSTaH san tatra viharatItyata Aha-' urdujANa ahosire Urdhva // 57 // gautamasvAmina: varNanaM ~117~ Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka [26] jAnunI yasyAsArbajAnuH, adhaHzirA no? tiryagvA vikSiptadRSTiH kintu niyatabhUbhAganiyamitadRSTirityarthaH, 'jhaannkodovge| iti dhyAna-dharmadhyAnaM zuklathyAnaM ca tadeva koSThaH-kuzUlo dhyAnakoSThastamupagato dhyAnakoSThopagato, yathA hi koSTake dhAnya prakSiptamavibhasataM bhavati evaM bhagavAnapi dhyAnato'viprakIrNendriyAntaHkaraNavRttirityarthaH, 'saMyamena' pazcAzravanirodhAdilakSaNena tapasA-1 anazanAdinA cazabdo'tra samuccayArthoM lumo draSTacyA, saMyamatapograhaNamanayoH pradhAnamokSAGgatAkhyApanArthaM, prAdhAnyaM saMyamasya navakarmA-12 nupAdAnahetutvena tapasazca purANakarmanirjarAhetutvena, tathAhi- abhinavakarmAnupAdAnAt purANakarmakSapaNAca jAyate sakalakarmakSayalakSaNo mokSastato bhavati saMyamatapasormokSaM prati prAdhAnyamiti 'appANaM bhAvamANe viharati / iti, AtmAnaM vAsayan tiSThati / 'tae Na' mityAdi, tato dhyAnakoSThopagataviharaNAdanantaraM 'Na'miti vAkyAlaGkAre sa bhagavAn gautamo 'jaatsdd'e| ityAdi, jAta-- zraddhAdivizeSaNaviziSTaH san uttiSThatIti yogaH, tatra jAtA-pravRttA zraddhA-icchA vakSyamANArthatatvAvagarma prati yasyAsI jAtazraddhaHtathA jAtaH saMzayo yasya sa jAtasaMzayaH, saMzayo nAma anavadhAritArthaM jJAnaM, sa cai-itthaM nAmAsya divyA devaddhivistRtA abhavan / idAnI sA ka gateti, tathA 'jAyakutUhale ' iti jAtaM kutUhalaM yasya sa jAtakutUhala:, jAtautsukya ityarthaH, tathA kathamamumartha bhaga vAn prarUpayiSyati iti, tathA 'uppnnsdd'e| utpannA pAgabhUtA satI bhUtA zraddhA yasyAsI utpannazraddhaH, aba jAtazraddha ityetadevAstu hAkimarthamutpannazraddha iti, pravRttazraddhavenavotpannazraddhatvasya labdhatvAt , na hi anutpannA zraddhA pravartate iti, atrocyate, hetutvapradarzanArtha, tathAhi-kathaM patnazraddhaH 1, ucyate, yata utpannazraddhaH, iti hetutvadarzanaM copapanna, tasya kAvyAlaGkagaratvAt yathA 'pravRttadIpAmapravRttabhAskarAM, prakAzacandrAM yubudhe vibhAvarI'mityatra, atra hi yadyapi pravRttadIpAditvAdevApravRttabhAskaratvamupagataM tathApyapradRttabhAskaratvaM / dIpa anukrama [26] SAMERatani LEAJanuaryana gautamasvAmina: varNanaM ~118~ Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: bhagavadgItamavarNana prata sutrAMka 025 [26] dIpa anukrama [26] zrIrAjamaznI pravRttadIpatvAdehetutayopanyastamiti samyak, 'uppannasaTTe uppannasaMsaye ' iti prAgvat , tathA 'saMjAyasaGke' ityAdi padaSaTkaM prAgvat malayagirI-kAnavaramiha saMzabdaH prakarSAdivacano veditavyaH, 'udyAe uTTei 'tti utthAnamutthA-urddha varttanaM tayA uttiSThati, iha 'uDei / ityukte yA vRttiH kriyArambhamAtramapi pratIyeta yathA vaktamuttiSThate tatastadvayavacchedArthamutthAyetyuktaM utthayA utthAya jeNevetyAdi yasmin digbhAge zramaNo bhagavAn mahAvIro vartate / teNeveti tasminneva digbhAge upAgacchati, upAgatya ca zramaNaM prikRtva: trivArAn AdakSiNa- pradakSiNIkaroti, AdakSiNapradakSiNIkRtya ca vandate namasyati banditvA namasthitvA evamavAdIt / 'mUriyAbhassa NaM bhaMte! ityAdi, khiNge| iti ka gataH ?, tatra gamanamantarapravezAbhAve'pi dRSTaM yathA bhittau gato dhRliriti, eSo'pi divyAnubhAvo yadyevaM kacitmatyAsanne pradeze gataH syAtato dRzyeta na cAso dRzyate, tato bhUyaH pRcchati-'kahiM aNupaviTTe' iti kAnupraviSTaH ? kAntalIna iti bhAvaH / bhagavAnAha-gautama ! zarIraM gataH zarIramanumAviSTaH punaH pRcchati- sekeNaNa' mityAdi, atha kenArthena kena hetunA bhadanta ! evamucyate-zarIraM gataH zarIramanupaviSTaH?, bhagavAnAha-gautama ! 'se jahAnAmae ' ityAdi, kUTasyeva-parvatazikharasyevAkAro yasyAH sA kUTAkArA, yasyA upari AcchAdanaM zikharAkAraM sA kuTAkAreti bhAvaH, kuTAkArA cAsau zAlA ca kUTAkArazAlA, yadivA kaTAkAreNa zikharAkRtyopalakSitA zAlA kuTAkArazAlA syAta, 'duhato littA' iti vahirantaba gomayAdinA liptA guptA-bahimprAkArA-1 vRtA guptadvArA dvArasthaganAt yadivA guptA guptadvArA keSAJcit dvArANAM sthagitatvAt kepAzcicAsthagitatvAditi nivAtA-bAyorapraveSzAta kila mahad gRha nivAta pAyo na bhavati tata Aha-nivAtagambhIrA-nivAtA satI gambhIrA nivAtagambhIrA, nivAtA satI vizAlA ityarthaH , tatastasyAH kUTAkArazAlAyA adUrasAmante-nAtidUre nikaTe vA pradeze mahAn eko'nyataro janasamUhastiSTati, sa ca eka SAREaratundana Edunioranorm gautamasvAmina: varNanaM ~119~ Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [26] dIpa anukrama [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita. Jan Educator "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) sUryAbhavimAnasya varNanaM mUlaM [26] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH mahat abhrarUpaM vAIla abhravAIlaM, dhArAbhipAtarahitaM sambhAvya varSaM vAdalamityarthaH, varSamadhAnaM vAdalakaM varSavArdakaM varSa kurvantaM vAdalaka mahAvAta vA 'ejjamANa' miti AyAntaM - AgacchantaM pazyati, dRSTvA ca taM 'kUDAgArasAlaM' dvitIyA SaSThayarthe tasyAH kUTAkArazAlAyA antaraM tato'nupravizya tiSThati, evaM sUryAbhasyApi devasya sA tathA vizAlA divyA devadhirdivyA devadyutirdivyo devAnubhAvaH zarIramanumaviSTaH 'se-eNadveNa' mityAdi, anena prakAreNa gautama ! evamucyate ' mUriyAbhasse ' tyAdi, bhUyo gautamaH pRcchati kahiM NaM bhaMte! sariyAmarasa devassa sariyAme NAmaM vimANe patrane ?, goyamA ! jaMbUdIve dIve maMdarassa pavayassa dAhiNeNaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijAtAM bhUmibhAgAto u caMdimasariyagahagaNaNakkhatatArArUvANaM bahUI jeoyaNAI bahUI joyaNasayAI bahUI joyaNasahassAIM bahUI joyaNasaya sahasmAI bahuIo joyaNakoDIo bahuIo joyaNasaya sahassakoDIo uDUM dUraM bItIvattA ettha NaM sohamme kappe nAma kappe pannate pAINapaDI Ayate udIrNadAhiNavicchiSNe addhacaMdaThANasaMThite acimAlibhAsarAsivaasaM jAo joyaNa koDAkoDIo AyAmavikrameNaM asaMkhe jAo joyaNa koDAkoDIo parikuveveNaM ittha NaM sohammANaM devANaM battIsaM vimANAvAsasya saharasAIM bhavatIti makakhAyaM, te NaM vimANA savarayaNAmayA acchA jAva paDiruvA, tesiNaM vimANANaM bahumajjhadesabhAe paMca varDisayA paM0 taMjahA1 asogabarDisa 2 santayannavahiMsate 3 caMpakavarDisate 4 cUyagavasite 5 majhe sohammadaDisae, te paM For Penal Use Only ~ 120~ A R Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [27] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: mUryAbhavi zrIrAjamaznI malayagirIyA vRttiH mAnavarNanaM prata sU027 satrAka [27] dIpa vaDiMsagA savarayaNAmayA acchA jAva paDiruvA, tassa NaM sohammavasigassa mahAvimANassa puracchimeNaM tiriyamasaMkhejjAI joyaNasayasahassAI vIIvainA ettha NaM sUriyAbhassa devasma sUriyA nAma vimANa pannane, addhaterasa joyaNasayasahassAI AyAmavikakhaMbheNaM guNayAlIsaM ca sayasahassAI bAvanaM ca sahassAI addha ya aDayAle joyaNasate parikkheveNaM, se NaM egaNaM pAgAreNaM sabao samaMtA saMparikhite, se NaM pAgAre tini joyaNasayAI uI uccatteNaM mUle ega joyaNasayaM vikkhaMbheNaM majhe pannAsaM joyaNAI vikakhaMbheNaM uppiM paNavIsaM jAyaNAI vikUkhaMbheNaM mRle vicchinne majjhe saMkhine uppiM taNue gopucchasaMThANasaMThie sabakaNagAmae acche jAva paDirUve, seNaM pAgAre NANA mANa] vihapaMcavannehiM kavisIsAhi uvasobhite, taMjahA-kiNhehi nIlahi~ lohitehiM hAliddehiM sukillehiM kavisIsaehi, te NaM kavisIsagA egaM joyaNaM AyAmeNaM addhajoyaNaM vikhaMbheNaM desUNaM joyaNaM uI uccatteNaM sabamaNi(rayaNA)mayA acchA jAva paDirUvA, sariyAbhassa NaM vimANassa egamegAe bAhAe dArasahassaM 2 bhavatIti makkhAyaM, te NaM dArA paMcajoyaNasayAI uI uccatteNaM aDrAijAI joyaNasayAI vikrakhaMbheNaM tAvaiyaM ceva paveseNaM seyA varakaNagathUmiyAgA IhAmiyausamaturagaNaramagaravihagavAlagakinnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhanicinA khaMbhuggayavaravayaraveiyA parigayAbhirAmA vijAharajamalajuyalajaMtajunaMpiva accIsahassamA anukrama [27]] SantarainRNA L u miarary.org sUryAbhavimAnasya varNanaM ~121~ Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [27] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata satrAka [27] liNIyA rUvagasahassakaliyA bhisamANA bhibhisamANA cakkhulloyaNalesA suhaphAsA sasirIyarUvA yanno dArANaM tesiM hoi, taMjahA-baharAmayA NimmA riTThAmayA paiTThANA beruliyamayA sUikhaMbhA jAyarUcIbaciyapavarapaMcavannamaNirayaNakoTTimatalA haMsagambhamayA elayA gomejamayA iMdakIlA lohiyakakhamatIto dAraceDIo joIrasamayA uttaraMgA lohiyakakhamaIo sUIo vayarAmayA saMdhI nANAmaNimayA samuggayA vayarAmayA amgalA aggalapAsAyA rayayAmayAo AvatnaNapeDhiyAo aMkuttarapAsagA niraMtariyaSaNakavADA bhinIsa ceva bhinigulitA chappannA tiNi hoti gomANasiyA taiyA jANAmaNirayaNavAlaruvagalIlaTThiasAlabhaMjiyAgA bayarAmayA kuDDA rayayAmayA ussehA savatavaNijjabhayA ulloyA NANAmaNirayaNajAlapaMjaramaNivaMsagalohiyakkhapaDivaMsagarayayabhomA aMkAmayA pakkhA pakkhabAhAo joirasAmayA vaMsA vaMsakaveDayAo rayaNAmayAo paTTiyAo jAyarUvamaIo ohADaNIo vairAmaIo uvaripucchaNAo sabaseyarayayAmayAcchAyaNe aMkAmayA kaNagaDatavaNijathUbhiyAgA seyA saMkhatalavimalanimmaladadhiSaNagokhIrapheNarayayaNigarappagAsA tilagarayaNaddhacaMdacittA nANAmaNidAmAlaMkiyA aMto bahiM ca saNhA tavaNijjavAluyApatthaDA suhaphAsA sassirIyaruvA pAsAIyA darimaNijjA abhirUvA paDirUvA (sUtra 27) dIpa anukrama [27] Asia REaratanimal sUryAbhavimAnasya varNanaM ~122~ Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [27] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: mayAbhAvamAnavarNanaM prata m027 satrAka [27] dIpa zrIrAjapanI kasUryAbhasya devasya sUryAbha vimAnaM prajana?, bhagavAnAha-gautama ! asmin jambUdvIpe yo mandara parvatastasya dakSiNato'syA ratnaprabhAyAH malayagirI | pRthivyA bahusamaramaNIyAt bhUmibhAgAdUrdai candrasUryagrahagaNanakSatratArAruSANAmapi purato bahUni yojanAni bahUni yojanazatAni tato buddhayA yA vRttiH bahubahutaroSTavanena bahUni yojanasahasrApyevameva bahUni yojanazatasahasrANi evameva ca vIryojanakoTIrevameva ca bahIryojanakoTIkoTIrUddha // 6 // | daramuralutya atra-sArddharAjupramANe pradeze saudharmo nAma kalpaH prajJataH, sa ca prAcInApAcInAyataH, pUrvAparAyataH ityarthaH, udagdakSiNa| vistIrNaH, arddhacandra saMsthAna saMsthito, dvau hi saudharmezAnadevalokI samuditI paripUrNacandramaNDala saMsthAnasaMsthitI, tayozca merodakSiNavatI yA sAdharmakalpa uttaravartI IzAnakalpaH tato bhavati saudharmakalpaH candrasaMsthAnasasthitaH, 'acimAlI' iti acISi-kiraNAni teSAM mAlA| cirmAlA sA azyAstIti adhirmAlI kiraNamAlAsaGghala ityarthaH, asatyeyayojanakoTIkoTI: 'AyAmavivakhaMbheNaM' ti AyAmazca viSkambhavAyAmaviSkambhaM samAhAro dvandaratena, AyAmena ca viSkambhena cetyarthaH, asaGsyeyA yojanakoTIkoTyA 'pari kheveNaM' paridhinA ' sabarayaNAmae' iti sarvAtmanA sanamayaH 'jAva paDirUce' iti yAvatkaraNAt ' acche saNhe ghar3e mahe ityAdivizeSaNakadambakaparigrahaH, 'tattha Na' mityAdi, tatra saudhammeM kalpe dvAtriMzat vimAnazatasahasrANi bhavanti ilyAkhyAtaM mayA zepezca tIrthakRtiH // ' te gaM vimANe ' tyAdi, tAni vimAnAni sUtre puMstvaM prAkRtatvAt savaratnamayAni-sAmastyena ratnamayAni 19' acchAne' AkAzasphaTikavadatinirmalAni atrApi yAvatkaraNAt ' sahA laNhA ghaTTA maTThA nIrayA' ityAdi vizeSaNajAtaM draSTavyaM, tatha pAgevAnekazI vyAkhyAtaM ' tesiNa' mityAdi, teSAM vimAnAnAM yAmadhyadezabhAge trayodazaprastaTe sarvatrApi vimAnAvataMsakAnAM: svasvakalpacaramaprastaTavartitvAt paJcAvaMtasakA:-pazca vimAnAvataMsakAH prajJatAH, tadyathA-azokAvataMsakaH-azokAvataMsakanAmA, anukrama [27] // 60 // CHAMPA antaram.org sUryAbhavimAnasya varNanaM ~123~ Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [27] (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata satrAka [27] dIpa saca pUrvasyAM dizi, tato dakSiNasyAM saptaparNAvataMsakaH pazcimAyAM campakAvataMsakaH uttarasyAM cUtAvataMsakaH madhye saudharmAvataMsakaH, te ca pazcApi vimAnAvataMsakAH sarvaratnamayA ' acchA jAva paDirUvA' iti yAvatkaraNAdatrApi sahA laNhA ghaTTA maTTA' ityAdi vizepaNajAtamavagantavyam , asya ca saudharmAvataMsakasya pUrvasyAM dizi tiryaka asaGyeyAni yojanazatasahasrANi vyativrajya-atikramyAtra sUryAbhasya devasya mUryAbhaM nAma vimAnaM prajJapta, ardai trayodarza yeSAM tAni arddhabayodazAni, sArdAni dvAdazetyarthaH, yojanazatasahasrAvyAyAyaviSkambhena, ekonacatvAriMzat yojanazatasahasrANi dvipaJcAzatsahasrANi aSTau ca yojanazatAni aSTacatvAriMzadadhikAni, 3952848 kizcidvizeSAdhikAni parikSepeNa' paridhinA, idaM ca parikSepaparimANaM 'vivakhaMbhavaggadahaguNakaraNI vahassa parirao hoi' iti karaNavazAt svayamAnetavyaM, sugamatvAt / 'se NaM egaNa' mityAdi, nadimAnamekena prAkAreNa sarvataH-sarvAsu dikSu samaantata:-sAmastyena parikSiptaM // ' se NaM pAgAre' ityAdi, sa prAkAraH trINi yojanazatAni Urdhvamuccastvena mUle eka yojanazataM niSka bhaNa madhyabhAge paJcAzat , mUlAdArabhya madhyabhAgaM yAvat yojane yojane yojanatribhAgasya viSkambhatakhuTitatvAt , upari-mastake | paJcaviMzatiyojanAni viSkambheNa, madhyabhAgAdArabhyoparitanamastakaM yAvat yojane yojane yojanaSaDAgasya viSkambhato hIyamAnatayA labhyamAnatvAt , ata eva mUle vistIrNo madhye saMkSiptaH, paJcAzato yojanAnAM truTitatvAt , upari tanukaH paJcaviMzatiyojanamAtravistArAtmakatvAt , ata eva gopucchasaMsthAnasaMsthitaH, 'sabarayaNAmae acche ityAdi vizeSaNajAtaM prAgvat , ' se NaM pAgAre / ityAdi, sapAkAro 'NANAvihapaMcavahiM / iti nAnAvidhAni ca tAni paJcavarNAni ca nAnAvidhapaJcavarNAni taiH, nAnAvidhatvaM ca . paJcavarNApekSayA draSTavyaM kRSNAdivarNatAratamyApekSayA vA, pazcavarNatvameva prakaTayati- 'kaNhehiM' ityAdi, 'te NaM kavisIsagA. PDFN093999999 anukrama [27]] SANEmirabina Mirasaram.org sUryAbhavimAnasya varNanaM ~124~ Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [27] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata satrAka [27] dIpa zrIrAjapraznI bhaityadi, tAni kApazIrSakANi pratyekaM yojanamekamAyAmato-dayeNArddha yojanaM viSkambheNa dezonayojanamuccastvena 'sabarayaNAmayA' mUryAbhavimAlayagirI ityAdi vizeSaNajAtaM prAgvat / 'mUriyAbhassa Na' mityAdi, ekaikamyAM bAhAyAM dvArasahasamiti sarvasaGkhyayA catvAri dvArasahasrANi,31mAnadvArayA vRttiH tAni ca dvArANi pratyekaM paJcayojanazatAnyU uccastvena arddhatRtIyAni yojanazatAni viSkambhataH 'tAvaiyaM ceve' ti arddhatRtIyAnyeva kA varNana yojanazatAni pravezataH 'seyA' ityAdi, tAni ca dvArANi sarvANyupari zvetAni-zvetavarNopetAni bAhulyenAratnamayatvAt ... / / 61 // 'varakaNagadhUbhiyAgA' iti barakanakA-barakanakamayI stUpikA-zikharaM yeSAM tAni tathA, hAmigausabhaturaganaramagaravihagavAlaga- 020 bhu kinnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhanicittA khaMbhuggayavaravayaravejhyAparigayAbhirAmA vijAharajamalajuyalajaMtajuttAciva acI-10 sahassamAliNIyA rUvagasahassakaliyA bhisamANA bhinbhisamANA cakkhulloyaNalesA suhaphAsA sassirIyarUvA' iti vize-12 paNajAtaM yAnavimAnabadbhAvanIyaM, 'banno dArANaM tesi hoi / iti teSAM dvArANAM varNaH-svarUpa vyAvarNanamayaM bhavati, tameva kathayati taMjahe tyAdi, tadyathA-'badarAmayA NimmA' iti nemA nAma dvArANAM bhUmibhAgArdai nikAmantaH pradezAste sarve catramayA bana-19 ratnamayAH, vanazabdasya dIrghatvaM prAkRtatvAt , evamanyatrApi draSTavyaM, 'ridvAmayA paiTrANA' riSTamayA-riSTaratnamayAni pratiSThAnAni-10 mUlapAdAH 'veruliyamayA khaMbhA' iti vaiDUryaratnamayAH stambhAH' jAyasvovaciyapavarapaMcavanna[cara]maNirayaNakuTTimatalA ' jAtarUpeNasuvarNena upacitaiH-yuktaH pravaraiH-prathAnaH pazcavargamaNibhiH candrakAntAdibhiH ratnaiH-karketanAdibhiH kuhimatalaM-baddhabhUmitalaM yeSAM te tathA ' hesaganbhamayA elubA ' haMsagarbhapayA-haMsagarbhAkhyaratnamayA elukA-dehalyaH 'gomejamayA iMdakIlA' iti gomejJakaratnamayA // 61 // indrakIsAH, ' lohiyakravamaIo' lohitAkSaratnamayyaH ' ceDhAo' iti dvArazAkhA 'joirasamayA uttaraMgA' iti dvArasyopari / anukrama [27]] REscalin mararyom sUryAbhavimAnasya varNanaM ~125~ Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [27] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH prata satrAka [27] hatiyagvyavasthitamuttaraGga tAni jyotIrasamayAni -jyotIrasAkhyaratnAtmakAni 'lohiyakkhamaIo' lohitAzamayyo lohitAkSara nAdhikAH sUcayaH-phalakadvayasambandhavighaTanAbhAvahetuH pAdukAsthAnIyAH 'vairAmayA saMdhI' bajamayAH sandhayaH sandhimelAH phalakAnAM kimuktaM bhavati ?-bajaratnapUritAH phalakAnAM sandhayaH, 'nANAmaNimayA samuggayA' iti samudgakA iva samudgakA:-zUcikAgRhANi / tAni nAnAmaNimayAni 'vayarAmayA aggalA aggalapAsAyA' argalAH-pratItAH argalAmAsAdA yatrArgalA niyamyante, Aha ca jIvAbhigamamalaTIkAkAra:- argalApAsAdo yatrArgalA niyamyante iti" ete ye api bajaratnamayyau 'syayAmayAo AvattaNapeDhiyAo iti AvartanapIThikA nAma yatrendrakIlako bhavati, uktaJca vijayadvAracintAyAM jIvAbhigamamUlaTIkAkAraNa- "AvartanapIThikA kAyanendrakIlako bhavatIti ' aMkuttarapAsagA' iti aGkana-aGkaratnamayA uttarapArdhA yeSAM dvArANA tAni anattarapAryakANi 'nira tariyaSaNakavADA' iti nirgatA antarikA-lamvantararUpA yeSAM te nirantArakA ata eva ghanA nirantarikA dhanAH kapATA yeSAM dvArANAM , tAni nirantarikadhanakapATAni 'bhittisu ceva bhittiguliyA chappannA timi hoMti' iti teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pAzcayoH bhittiSu-16 bhittigatAH bhittigulikA-pIThakasthAnIyAH tisraH SaTpaJcAzatpramANA bhavanti 'gomANasiyA (sajA) taiyA' iti gomanasyaH zayyA 'taiyA' iti tAvanmAtrAH SaTpaJcAzattrikasaGkhyAkA ityayaH 'NANAmaNisya NavAlarUvagalIlaTThiyasAlabhaMjiyAgA' iti idaM / dAravizeSaNameva, nAnAmagiratnAni-nAnAmANiratnamayAni vyAlarUpakANi lIlAsthitazAlabhajikAca-lIlAsthitaputtalikA yepu tAni tathA ' cayarAmayA kUDA rayayAmayA ussehA' iti kUDo-mADabhAga ucchyaH -zikharaM, Aha ca jIvAbhigamamUlaTIkAkRt-'kUDo mADabhAga ucchyaH zikhara' miti, navaramatra zikharANi teSAmeva mADabhAgAnAM sambandhIni veditavyAni, dvArazikharANAmuktatvAta vakSya dIpa anukrama [27] d. REmiratna Hiarary.ou sUryAbhavimAnasya varNanaM ~ 126~ Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [27] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata malayagirIyA vRttiH // 62 // satrAka [27] dIpa mANatvAcca, ' sacatavaNijjamayA ulloyA ' ullokA-uparibhAgAH sarvatapanIyamayAH-sarvAtmanA tapanIyarUpasuvarNavizeSamayAH 'nANA ryAbhavimaNizyaNajAlapaMjaramaNiyaMsagalohiyavakhapaDivaMsagarayayabhomA' iti maNayo-maNimayA caMzA yeSu tAni maNimayavaMzakAni lohitAkhyAni-lohitArakhyamayAH prativaMzA yeSu tAni lohitArakhyapativaMzakAni rajatA-rajatamayI bhUmiyeSAM tAni rajatabhUmAni prAkRta mAnadAra varNana tyAtsamAsAntaH maNivaMzakAni lohitAkhyaprativaMzakAni rajatabhUmAni nAnAmaNiratnAni nAnAmaNiratnamayAni jAlapaJjarANigavAkSAparaparyAyANi yepu tAni tathA, padAnAmananvayopanipAtaH prAkRtatvAn , ' aMkAmayA pakkhA pavarakhavAr3Ao' iti aGko-ratna-- mU027 vizeSastanmayAH pakSAstadekadezabhUtAH pakSabAhavo'pi tadekadezabhUtA evAGamayyaH, Aha ca jIvAbhigamamUlaTIkAkRta-"aDupayAH pakSAstadekadezabhUnA evaM pakSavAhavo'pi draSTavyA" iti, 'joIrasAmayA vaisA basakavelukA ya' iti jyotIrasaM nAma ratnaM tanmayA paMcAH-mahAntaH pRSTavaMzA 'baMsakavelayA ya' iti mahatAM pRSThavaMzAnAmubhayatastiryak sthApyamAnA baMzAH kavelukAni pratItAni 'syayAmaIo paTTiAo' iti rajatamayyaH pahikA vaMzAnAmapari kambAsthAnIyAH 'jAyarUpamaIo ohADIyo jAtarUpaM-suvarNavizeSastanmayyaH 'ohATaNIo' avaghATinyaH AcchAdanahetukamboparisthApyamAnamahApramANIkalicasthAnIyAH 'vayarAmaIo uvariMka puJchaNAo' iti batramayyo-bajaratnAmikA avaghATanInAmupari puchanyo-niviDatarAcchAdanahetuzcakSaNataratRNavizeSasthAnIyAH, uktaM ca jIvAbhigamamUlaTIkAkAreNa-"ohATaNAgrahaNaM mahata kSulukaM ca puJchanA iti" 'sabaseyarayayAmayAcchAyaNe' iti sarvazvataMtra rajatamayaM puJchanInAmupari kabelukAnAmadha AcchAdanaM 'anmayakaNagakUDatavaNijjathUbhiyAgA' anmayAni bAhulyenAratna- // 2 // mayAni pakSa2vAlAdInAmaratnAtmakatvAt kanakAni-kanakamayAni kUTAni-mahAnti zikharANi yeSAM tAni kanakakUTAni tapa anukrama [27] Alumiorary om sUryAbhavimAnasya varNanaM ~127~ Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [27] (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata satrAka [27] nIyAni-tapanIyastUpikAni, tataH padatrayasyApi karmadhArayaH, etena yat prAk sAmAnyena urikSaptaM ' seyAvarakaNagadhUbhiyAgA' iti / tadeva prapaJcato bhAvitamiti, sammati tadeva zvetatvamupasaMhAravyAjena bhUya upadarzayati seyA-zvetAni, zvetatvamevopamayA dradayati5- saMkhatalavimalanimmaladadhiSaNagokhIrapheNasyayanigarappagAsA' iti vigataM malaM vimalaM yat asalaM-zaGkAsyoparitano bhAgo yazcaka nirmalo dadhidhanaH-ghanIbhUtaM dadhi gokSIrapheno rajatanikarazca tadvata prakAzaH-pratibhAsI yeSAM tAni tathA 'tilagarayaNaddhacaMdacitA 10 iti tilakaratnAni-puSTravizeSAstairddhacandrazca citrANi nAnArUpANi tilakaratnArddhacandracitrANi, kacit 'saGkanalAvimalanimmakAladahiyaNagokhIrapheNarayayaniyarappagAsaddha caMdacittAI' iti pAThaH, tatra pUrvavat pRthaka pRthak vyutpattiM kRtvA pazcAt padadvayasya 2 karma dhArayaH, nANAmaNidAmAlaMkiyA' iti nAnAmaNayo-nAnAmaNimayAni dAmAni-mAlAstaralaGkRtAni nAnAmaNidAmAlaGkRtAni antabahizca zlakSNAni-pakSNapudgalaskandhanirmApitAni tavANijjavAluyApatthaDA' iti tapanIyA:-tapanIyamayyo yA vAlukA:-sikatAstAsAM prastaTaH-prastaro yeSu tAni tathA ' muhaphAsA' iti sukhaH-mukhahetuH spoM yeSu tAni mukhaspAni sazrIkarUpANi prAsAdIyAnItyAdi prAgvat / tasi NaM dArANaM ubhao pAse duhao nisIhiyAe solasa 2 caMdaNakalasaparivADIo pannatAo, te NaM caMdaNakalasA barakamalapaiTThANA surabhivaravAripaDipuSNA caMdanakayacaccAgA AviddhakaMTheguNA paumuppalapihANA sabarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA mahayA 2 iMdakabhasamANA pannatA samaNA uso!, tasiNaM dArANaM ubhao pAse duhao NisIhiyAe solama 2 NAgadaMtaparivADIo pannatAo, ne NaM NAgadaMtA dIpa anukrama [27] REmiratining Himanarayan sUryAbhavimAnasya varNanaM ~128~ Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [28] dIpa anukrama [28] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) mUlaM [28] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH zrI rAjazrI malayagirI yA vRttiH // 63 // Education T munAjAlatarusiyahemajAlagavakkhajAlakhiMkhiNI (ghaMTA) jAlaparikhittA abbhuggayA abhiNimiTThA tiriyasusaMpaggahiyA ahepannagaddharuvA pannagaddhaThANasaMTiyA saGghavayarAmayA acchA jAva paDirUvA mahayA mahayA gatamamANA pattA samaNAuso ! tesu NaM NAgatae bahave kinhasutvandravavagdhAritamalladAmakalAvA gIla0 lohita-hAlida 0 sukilasutta vaTTabagghAritamalladAmakalAvA, te NaM dAmA tavaNijjalaMbUsagA suvakSayaramaMDiyagA jAva kannamaNaNivyuttikaraNaM saMdeNaM te padese sabao samatA ApUremANA 2 sirIe aIva 2 usobhemANA ciTThati / tesiNaM NAgadaMtANaM ubariM annAo solasa solasa nAgadaMtaparivADIo paM0, te NaM NAgadaMtA taM caiva jAva mahatA 2 gayadaMtasamANA pannattA samaNAuso ! tesu nAgadaMtasubahave rayayAmayA sikkagA pannattA, tesu NaM rayayAmaesu sikkae bahave beruliyAmaIo dhUvaghaDIo paM0, tAo NaM dhUvaghaDIo kAlAgurupavarakuMdurukka turukka dhUvamaghamardhatagaMdhuddhayAbhirAmAo sugaMdhavaragaMdhiyAto gaMdhavaTTizyAo orAleNaM maNuSNeNaM maNahareNa ghANamaNaNivvuikareNaM gaMdheNaM te padese sao samatA jAva ciTThati / tesi NaM dArANaM ubhao pAse duhao NisIhiyAe solasa solasa sAlabhaMjiyAparivADIo pannatAo, tAo NaM sAlabhaMjiyAo lIlaTThiyAo supaiTThiyAo sualaMkiyAo NANAviharAgavasaNAo NANAmallapiNaddhAo muTThigijjhasumajjhAo AmelagajamalajuyalavaTTiyaabhunnayapINara For Par Use Only mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 28 sthAne sU0 27 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~ 129~ sUryAbhavi mAnakaravarNanaM s0 27 // 63 // nary org Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [28] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata satrAka 128 dIpa anukrama [28] iyasaThiyapIvarapoharAo ranAvaMgAo asiyakesIo miuvisayapasatyalakSaNasaMvalliyaggasirayAo IsiM asogavarapAyavasamuTThiyAo vAmahatthaggahiyaggasAlAo IsiM addhacchikaukkhaciTThieNaM lUsamANIo viva cakkhalloyaNalesehiM annamannaM khejjamANio (viva) puDhavipariNAmAo sAsayabhAvamubagazAo candANaNAo caMdavilAsiNIo caMdaddhasamaNiDAlAo caMdAhiyasomadaMsaNAo ukkA(viva ujAvemANAo) vijuSaNamiriyasUradippaMtateyaahiyayarasannikAsAo siMgArAgAracAruvesAo pAmA0 darasi0 (paDi. abhi0) ciTThati ( sUtram 27) teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pArthayorephaikanaipodhikAbhAvena 'duhato' iti dvidhAto dvimakArAyAM naipeviyAM, napedhikInipIdanasthAna, Aha ca jIvAbhigamamUlaTIkAkRt -"naipedhikI niSIdanasthAna"miti, pratyeka SoDazaza kalaza paripATayaH prajJaptAH, te ca candanakalazA barakamalapaTTANA / iti varaM-madhAnaM yatkamalaM tat pratiSThAnam-AdhAro yeSAM te gharakamalapratiSThAnAH, tathA surabhivaravAripratipUrNAzcandanakRtacarcAkA:-candanakRtoparAmAH ' AviddhakaNTheguNA iti AviddhA-AropitaH kaNThe guNI-raktamUtrarUpo yeSAM te AviddhakaNTheguNAH, kaNThe kAlabat saptamyA aluka, 'paumuppalapihANA' iti padmamutpalaM ca yathAyoga pidhAnaM yeSAM te padmotpalapidhAnAH 'savarayaNAmayA acchA sahA laNhA' ityAdi yAvat paDirUvagA' iti vizeSaNakadambakaM prAgvat 'mahayA' iti atizayena mahAntaH kummAnAmindra indrakumbhI rAjadantAdidarzanAdindrazabdasya pUrvanipAtaH mahA~cAsau indrakumbhazca tasya samAnA mahendrakumbhasamAnAH-mahAkalazapramANAH prajJaptA he zramaNa! he AyuSmana | / Santaratana marary.org mUla-saMpAdane atra sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 28 sthAne sU0 27 mudrita sUryAbhavimAnasya varNanaM ~130~ Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [28] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjamanI mALayagirI- yA vRttiH prata satrAka [28] / / 54 dIpa anukrama [28] tasiNaM dArANa' miti teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pArzvayorekaikanaSedhikIbhAvena yA dvidhA naiSedhikI tasyAM pratyekaM poDaza SoDaza sUryAbhAvanAgadantaparipATayaH bhajJatAH, nAgadantA aGkuTakAH, te ca nAgadantA 'musAjAlaMtarusiyahemajAlagavakkhajAlakhikhiNi(ghaMTA)jAla mAnadvAraparikhittA' iti muktAjAlAnAmantareSu yAni utsRtAni-lambamAnAni hemajAlAni-suvarNamayadAmasamUhA yAni ca gayAkSajAlAni-- varNana gavAkSAkRtiratnavizeSamAlAsamUhA yAni ca kiGkiNIghaTAjAlAni-kSudraghaNTAsamUhAstaiH parikSiptAH-sarvato vyAptAH 'abhu gayAiti abhimukhamudgatAH agrimabhAge manAka unnatA iti bhAvaH 'abhinisiddA' iti abhimukha-cAhi gAbhimukhaM nispRSTA- mU027 nirgatA abhinispRSTAH 'tiriyasusaMpariggahiyA ' iti tiryak bhittipadezaH suSTu-atizayena samyak manAgapyacalanena parigRhItAH susamparigRhItAH, 'apanagaddharuvA' iti adhaH-adhastanaM yat pannagasya sarpasyAH tasyeva rUpam AkAro yeSAM te adha:pannagAdharUpAH / / adhaHpannagArddhavadatisaralA dIpAMzcati bhAvaH, etadeva vyAcaSTe- panagAIsaMsthAnasaMsthitA: adhApakagA saMsthAnAH 'samavayarAmayA sarvAtmanA vanamayA 'acchA saNhA' ityArabhya 'jAva paDirUvA' iti vizeSaNajAtaM prAgvat , 'mahayA' iti atizayena mahAnto| gajadantasamAnA-gajadantAkArAH prajJaptA he zramaNa! he AyuSman !! 'tesugaMNAgadaMtaesu bahave kiphasutabaddhA teSu nAgadantakeSu bahavaH kRSNamUtrabaddhA 'vagyAriya' iti avalambitA mAlyadAyakalApA:-puSpamAlAsamUhA bahavo nIlasUtrAvalambitamAlyadAmakalApA evaM lohitahAri zuklasUtrabaddhA api vaacyaaH| teNaM dAmA' ityAdi, tAni dAmAni tavaNijjalaMcUsagA' iti tapanIyaH-tapanIyamayo lambUsago-dAmnAmagrimabhAge maNDanavizepo yepA tAni tathA, jAba laMbUsakAni, 'subannapayaragamaDiyA' iti pArthataH sAmastyena suvarNapratareNa-suvarNapatrakema // 64 // maNDitAni suvaNaprataramANDitAni 'nANAvihamaNirayaNavivihahArauvasohiyasamudayA' iti nAnArUpANAM maNInAM ratnAnAM ca 2018 Gunaranorm mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 29 sthAne sU0 27 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~ 131~ Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) --------- mUlaM [28] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata satrAka 128 dIpa anukrama [28] kavividhA-vicitravarNA hArA-aSTAdazasarikA arddhahArA-navasarikAstairupazobhitaH samudAyo yeSAM tAni tathA 'jAba sirIe aIva 2 vasobhemANA citi / iti atra yAvatkaraNAdevaM paripUrNaH pATho draSTavyaH 'simapNoSNamasaMpattA puvAvaradAhiNuttarAgaehiM pAehi maMdAya maMdAya eijjamANA paijjamANA palaMbamANA pajhaMjhamANA orAleNa maNupNeNaM maNaharaNaM kapNamaNanizkaraNa sadeNaM te parase satao samaMtA ApUremANA 2 sirIe aIba 2 ucasobhemANA ciTThati / etacca mAgeva yAnavimAnavarNane vyAkhyAtamiti na bhUyo kA vyAkhyAyate / tesi NaM NAgardatANamityAdi. teSAM nAgadantAnAmupari pratyekamanyAH SoDaza poDaza nAgadantaparipATayaH majJaptAH te ca nAgadantA yAvatkaraNAt 'muttAjAtarusiyahemajAlagavakkhajAlavikhiNighaMTAjAlaparikhittA' ityAdi prAguktaM sarva draSTavya yAvat gajadantasamAnAH prajJaptA he zramaNa ! he AyuSman !' tesu NaM NAgardataesu' / ityAdi, teSu nAgadantakeSu bahUni rajatamayAni sikakAni prajJaptAni, teSu vararajatamayeSu sikkeSu bahavo balayo vaiDUryamayyo-paiDUryaratnAtmikA dhRSaghaTikAH 'kAlAgurupavarakuMdurukaturukadhUvamaghamate tyAdi prAmbat navaraM 'ghANamaNanibbudakareNa miti ghANendriyamanonitikaraNa / tesi Na mityAdi, teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pArzvayorekaikanapethikIbhAvena dvidhAto-dviprakArAyAM naSadhikyAM SoDaza poDaza zAlabhaJjikApa ripATyaH prAptAH, tA. zAlabhaJjikA lIlayA lalitAGganivezarUpayA sthitA lIlAsthitAH, 'supaiTThiyAo' iti sumanojJatayA pratiSThitAH supratiSThitAH 'sualaMkiyAo' muSTha atizayena ramaNIyatayA alaGkRtAH svalankRtAH 'NANAviharAgavasaNAo' iti nAnAvidhonAnAprakAro rAgo yeSAM tAni nAnAvidharAgANi tAni yasanAni-vastrANi yAsa tAstathA 'nAnAmallapinaddhAo' iti nAnArUpANi mAlyAni-puSpANi pinaddhAni-AviddhAni yAsa tA nAnAmAlyapinaddhAH, tAntasya paranipAtaH sukhAdidarzanAt , wwwreparationwrawa SAMEmirathin murary.orm sUryAbhavimAnasya varNanaM ~ 132~ Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [28] (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapraznI maLayagirI- yA dRciH prata satrAka 27 (28) dIpa anukrama [28] muTThigijjhasumajjhAo' ita muSTiyA suSTu-zobhanaM madhya-pagabhAgo yAsA tAstathA, 'AmelagajamalajugalavATTayaambhunnayapI- mUryAbhaviNaraiyasaMThiyapIvarapaoharAo' pInaM-pIcaraM racitaM saMsthitaM-saMsthAnaM yakAbhyAM to pInaracitasaMsthAnau Amelaka:-ApITa: mAnadvArazekharaka ityarthaH tasya yamalayugalaM-samazreNikaM yayugalaM tadvat battitA-paddhasvabhAvAbupacivakaThinabhAvAviti bhAvaH abhyunato pInaracitasaMsthAnau ca payodharI yAsAMtAstathA, ratAvaMgAo' iti rakto'pAGgo-nayanopAntarUpo yAsA tAstathA, 'asiyakesio iti asitAH-kRSNAH kezA yAsAM tA asitakezyaH, etadeva savizeSamAcaSTe-'miubisayapasasthalakkhaNasaMvelliyaggasirayAo' madavA-komalA vizadA-nirmalAH prazastAni-zobhanAni asphuTitAgratvamabhRtIni lakSaNAni yeSAM te prazastalakSaNAH 'saMvelita saMvRtamA yeSAM te saMvellitAyAH zirojAH-kezA yAsAM tA mRduvizadaprazastalakSaNasaMvellittAgrazirojAH, 'IsiM asomavarapAyavasamuTThiyAo' || ISat manAk azokavarapAdape samupasthitA:-AzritA IpadazokavarapAdapasamupasthitAstathA 'vAmahatthaggahiyaggasAlAo' vAmahastena gRhItamaya zAlAyAH-zAkhAyAH arthAdazokapAdapasya yakAbhistA vAmahastagRhItAprazAlA: 'IsiM addhacchikaDakkhaciTThieNaM lUsamANIo viveti Ipana-manAk ardai-tiryak valitamakSi yeSu kaTAkSarUpeSu ceSTitesu tamuSNantya ica surajanAnAM manAMsi cakkhulloyaNalesehiM ya annamannaM khijjamANIo viva 'anyo'nyaM parasparaM cakSuSAM lokanena-Alokanena ye lezAH-saMzlepastaiHkhidyamAnA ica, kimuddhaM bhavati ?-evaMnAmAnasti(maryanvalitAkSikaTAkSaH parasparamavalokamAnA avatiSThanti yathA nUnaM parasparaM saubhAgyAsahanatastiryagvalitAkSikaTAkSaH parasparaM khidyanti ibeti, 'puDhavipariNAmAo' iti pRthivIpariNAmarUpAH zAzvatabhAvamupagatA vimAnavatA 'caMdANaNAo' iti candra ivAnanaM-mukhaM yAsa tAstathA 'caMdavilAsiNIo' iti candravat manoharaM vilasantItyevaMzIlAca mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 29 sthAne sU0 27 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~ 133~ Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka [29] dIpa anukrama [29] dravilAsinyaH 'caMdaddhasamaniDAlAo' iti candrArddhasamam-aSTamIcandrasamAna lalATa yAsA tAstathA 'caMdAhiyasomadasaNAo iti candrAdapi adhikaM somaM subhagakAntimat darzanam -AkAro yAsa tAstathA ulkA ica udyotamAnAH 'vijjughaNamaricisUradippaM tateyaahiyayarasannikAsAto' iti vidyuto ye ghanA-bahalatarA marIcayastebhyo yacca mUryasya dIpyamAnaM dIpta-nejastasmAdapi adhikataraH sannikAza:-prakAzo yAsAM tAstathA, 'siMgArAgAracAruvesAo pAsAiyAo darisaNijjAo paDiruvAo abhiruvAo ciTThati ' iti prAgvat // tesiNaM dArANaM ubhao pAse duhao NisIhiyAe solasa solasa jAlakar3agaparivADIo pannanA, te NaM jAlakaDagA sabarayaNAmayA acchA jAba paDirUvA / tesiNaM dArANaM ubhao pAse duhAo nisIhiyAe solasa solasa ghaMTAparivADIo pannattA, tAsi NaM ghaMTArNa imeyArUve pannAvAse pannane, taMjaDA-jaMbUNayAmaIo ghaMTAo vayarAmayAo lAlAo NANAmaNimayA ghaMTApAsA tavaNijAmaiyAo saMkhalAo syayAmayAo rajjUto, tAo NaM ghaMTAo ohassarAo mehassarAo sIhassarAo duMduhissarAo kuMcassarAo 'NaMdissarAo dighosAo maMjussarAo maMjughosAo sussarAo mussaraNigyosAo urAlaNaM maNuneNaM maNahareNaM kannamaNanivvuikareNaM sadeNaM ve padese sabao samaMtA AparemANIo 2 jAva ciTThati // tesiNaM dArANaM ubhao pAse dahI NisIhiyAe solasa solasa vaNamAlAparivADIo pannanAo, REaicatinidiaNE 15 m arary.org sUryAbhavimAnasya varNanaM ~ 134~ Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [29] (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH zrIrAjapraznI malayanirI yA vRttiH sUryAbhavimAnadvAravarNanaM prata / sUtrAMka mU027 [29] dIpa anukrama [29] tAo NaM vaNamAlAo NANAmaNimayadumalayakisalayapallavasamAulAo chappayaparibhujjamANA sohaMtasassirIyAo paasaaiiyaao4| tesi NaM dArANaM ubhao pAse duhao NisIhiyAe solasa 2 pagaMThagA pannanA, te NaM pagaMThagA aDAijjAI joyaNasayAI AyAmavikhaMbheNaM paNavIsaM joyaNasayaM pAhalleNaM savavayarAmayA acchA jAva pddiruuvaa| tesiNaM pagaMThagANaM upari patteyaM 2 pAsAyaba.sagA pannatA, te NaM pAsAyabasagA aDAijAI joyaNasayAI uI uccaneNaM paNavIsa joyaNasaya vikvaMbheNaM abhuggayamUsiapahasiyA iva vivihamaNirayaNabhannicittA vAu yavijayavejayaMta paDAgacha nAichattakaliyA tuMgA gaMgaNatalamaNulihatasiharA jAlaMtarayaNapaMjarummiliyava maNikaNagathUbhiyAgA viyasiyasayavanapoMDarIyA tilagarayaNaddha caMdacittA NANAmaNidAmAlaM kiyA aMto bahiM ca sahA tavANijjavAluyApatthaDA suhaphAsA sassirIyaruvA pAsAdIyA darisaNijjA jAva dAmA uri pagaMThagANaM jhayA chatnAichanA / tesi NaM dArAMNaM ubhao pAse solasa solasa toraNA pannatA, NANAmaNimayA NANAmaNimaesa khaMbhesu uvaNipiTThasanniviTThA jAca paumahatthagA, tesiNaM toraNANaM purao do do sAlabhaMjiyAo pannatAo, jahA heTThA taheva tesi Na toraNANaM purao nAgadaMtA pananA jahA heTThA jAva dAmA, tesiNaM toraNANaM purao do do hayasaMghADA gayasaMghADA narasaMghADA kinnarasaMghADA kiMpurisasaMghADA mahoragasaMghADA gaMdhavasaMghADA usabhasaMghADA // 66 REnatanShi A arasaram.org mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 29 sthAne sU0 27 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~135~ Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) (13) --------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka [29] dIpa anukrama [29] sabarayaNAmayA acchA jAva paDiruvA, evaM vIhI paMtIo mihunnaaii| tesiNaM toraNANaM puraodo do paumalayAo jAva sAmalayAo NicaM kusumiyAo sabarayaNAmayA acchA jAva pddiruvaao| tesiNaM toraNANaM purao do do akhaya (disA) sovatthiyA pannanA, sabarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA, tesiNaM toraNANaM purao do do caMdaNakalasA panattA, te NaM caMdaNakalasA varakamalapaiTThANA tadeva / tesi NaM toraNANaM parato do do bhiMgArA pannatA, te gaM bhiMgArA varakamalapaiTThANA jAva mahayA mattagayamuhAkitisamANA pannatA samaNAuso! / tesi NaM toraNANaM purao do do AyaMsA pannanA, tesi NaM AyaMsANaM imeyArUce banAvAse pannane, taMjahA-tavaNijjamayA pagaMThagA beruliyamayA surayA varAmayA docAraMgA NANAmaNimayA maMDalA aNugghasitanimmalAte chAyAte samaNubaddhA caMdamaMDalapaDiNikAsA mahayA addhakAyasamANA pannatA samaNAumo ! / tesi NaM toraNANaM purao do do varanAbhathAlA paM0 acchaticchaDiyasAlitaMdulaNahasaMdiTThapaDipunnA iva ciTThati sabajaMbUNayamayA jAva paDirUbA mahayA mahayA rahacakavAlasamANA paM0 samaNAuso ! / tesi NaM toraNANaM purao do do pAtIo, tAo NaM pAIo acchIdagaparihatthAoM NANAmaNipaMcavannassa phalahariyagassa bahupaDipunnAo viva ciTuMti savarayaNAmaIo acchA jAva paDiruvAo mahayA mahayA gokaliMjaracakkasamANIo pannatAo smnnaauso!| 12 sUryAbhavimAnasya varNanaM ~ 136~ Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) --------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH zrIrAjapraznI balayagirI prata sutrAMka yA vRttiH // 67 // [29] dIpa tetiNaM toraNANaM purao do do supaiTThA pannattA NANAvihabhaMDaviraiyA iva ciTuMti savarayaNAmayA acchA jAva paDiruvA / tesiNaM toraNANaM purao do do maNaguliyAo pannattAo, tAmiNa maNaguliyAsu bahave suvannarUppamayA phalagA pannattA, tesu NaM suvannarUppamaesu phalagesu bahave vayarAmayA nAgadaMtayA pannattA, tesu NaM vayarAmaesu NAgardataesu bahace vayarAmayA sikkagA pannanA, tesu NaM vayarAmaesa sikkagesa kiNhasutnasikagavacchitA NIlasuttasikkagavacchiyA lohiyasutnasikagavacchiyA hAlihasutnasikkagavacchiyA sukkilasuttasikkagavacchiyA bahave vAyakaragA pannanA save veruliyamayA acchA jAba paDirUvA / tesiNaM toraNANaM purao do do cittA rayaNakaraMDagA paM0 se jahANAmae ranno cAuraMtacakkavaTTissa cine rayaNakaraMDae veruliyamaNiphalihapaDalapaJcoyaDe sAte pahAte te patese sabato samaMtA obhAsati ujjoveti tavati bhAsati evameva tevi cittA rayaNakaraMDagA sAte pabhAte te paese sabao samaMtA obhAsaMti ujjoveti tavaMti pagAsaMti, temi Na toraNANaM purao do do hayakaMThA gayakaMThA narakaMThA kinnarakaMThA kiMparisakaMThA mahoragakaMThA gaMdhavakaMThagA usabhakaMThA sababayarAmayA acchA jAva paDiruvA, tesu NaM hayakaMThaesu jAva usabhakaMThaesu do do puSphacaMgerIo (mallacaMgerIo) cunnacaMgerIo (gaMdhacaMgerIo)vatthacaMgerIo AbharaNacaMgerIo siddhatthacaMgerIo lomahatthacaMgerIo pannanAo savarayaNAmayAo acchAo anukrama [29]] SARERatine mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 29 sthAne sU0 28 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~ 137~ Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) --------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka [29] jAva paDiruvAo, tAsu NaM puSphacaMgerIAsu jAva lomahatthacaMgerIsa do do puSphapaDagAI jAva lomahatthapaDalagAI sabarayaNAmayAI acchAI jAva paDirUvAi / tesiNaM toraNANaM purao do do sIhAsaNA pannattA, tesiNaM sIhAsaNANaM vannao jAva dAmA, tesi NaM toraNANaM purao do do ruppamayA chatnA pannattA, teNaM chattA veruliyavimaladaMDA jaMbUNayakanniyA vairasaMdhI munAjAlaparigayA aTThasahassavarakaMcaNasalAgA daharamalayasugaMdhI sabouyasurabhI sIyalacchAyA maMgalabhatticittA cNdaagaarovmaa| tesiNaM toraNANaM purao do do cAmarAo pannanAo, tAo NaM cAmarAo (caMdappabhaveruliyavaranAnAmaNirayaNakhaciyacinadaNDAo) NANAmaNikaNagarayaNavimalamaharihatavaNijjujalavicinadaMDAo valliyAo saMkhakakuMdadagarayaamayamahiyephaNapuMjasannigAsAto suhamarayayadIhavAlAto sabarayaNAmayAo acchAo jAva pddiruvaao| tesi NaM toraNANaM purao do do tellasamagmA koTrasamuggA patnasamuggA coyagasa0 tagarasa0 elAsa. hariyAlasahiMgulayasa0 maNosilAsa0 aMjaNa sabarayaNAmayA acchA jAca paDiruvA // suu028|| 'tasi Na' mityAdi teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pArzvayorekaikanaSedhikIbhAvena yA dvidhA naiSedhikI tasyAM SoDaza poDaza jAlakaTakAH prajJaptAH, jAlakaTako jAlakakIrNo ramyasaMsthAnaH pradezavizeSaH, te ca jAlakaTakAH 'sabarayaNAmayA acchA saNhA jAva paDirUbA' iti prAgvat / 'tesiNa' mityAdi, teSAM dvArANAM pratyekamubhayoH pAyordidhAto naidhikyA SoDaza ghaNTAparipATyaH prajJaptAH, tAsAM dIpa anukrama [29]] TANT aurary.com mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne evaM sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 29 sthAne sU0 28 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~ 138~ Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) --------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [29] bhIrAjamanIca ghaNTAnAmayametadpo varNAvAso-varNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA-jambUnadamayyo ghaNTA bannamayyo lAlAH nAnAmaNimayA ghaNTApAH sUryAbhAvimaLayagirI- tapanIyamayyaH zaGkalA yAsu tA avalambitAstiSThanti rajatamayyo rajavaH 'tAo NaM ghaNTAo' ityAdi, tAzca ghaNTA opena-prabAheNa mAnavarNanaM yA dRttiH svaro yAsa tA oghasvarA meghasyevAtidIrghaH svaro yAsA tA meghasvarAH haMsasyeva madhuraH svaro yAsA tA haMsasvarAH, evaM krauJca svarAH siMhasyeva ca prabhUtadezavyApI svaro yAsa tAH siMhasvarAH evaM dundubhisvarA dvAdazavidhatUryasaGghAto nandiA nandisvarAH nndi||68|| vana ghopo hAdo yAsa tA nandighoSAH maJjU:-priyaH svaro yAsa tA maJjUvarA, evaM majUghoSAH, kiMbahunA ?, susvarAH susvaraghoSAH, 'urAleNa'mityAdi mAgvat / / 'tesi Na'mityAdi, teSAM dvArANA pratyekamubhayoH pArzvayoH dvidhAto naiSedhikyAM SoDaza: 2 banamAlAparipATayaH prajJaptAH, tAtha banamAlA nAnAdrumANAM nAnAlatAnAM ca yAni kizalayAni ye ca pallavAstaiH samAkulA:-sammizrAH 'chappayaparibhujamANA sobhantasassirIyA' iti SaTpadaiH paribhujyamAnAH satyaH zobhamAnAH padapadaparibhujyamAnazobhamAnAH ata eva sazrIkAH 'pAsAIyA' ityAdi padacatuSTayaM prAgvat // 'tesiNaM dArANa' mitpAdi, teSAM dvArANAM / matyekamubhayoH pArthayorekaikanaSedhikIbhAvena yA dvidhA naipedhikI tasyAM ghoDaza 2 prakaNThakAH prajJaptAH, prakaNThako nAma pIThavizeSaH, Aha ca jIvAbhigamamUlaTIkAkAra:-prakaNThau pIThavizeSAviti, te ca prakaNThakAH pratyekamadatRtIyAni yojanazatAnyAyAmavikambhAbhyAM paJcaviMza-paJcaviMzatyadhikaM yojanazataM 'bAilyena' piNDabhAvena 'sabavayarAmayA' iti sarvAtmanA te prakaNThakAH batramayAbajaratnamayA, 'acchA saNhA' ityAdi vizeSaNajAtaM mAgvat, 'tesi NaM pagaMThagANa' mityAdi, teSAM prakaNThakAnAM upari pratyeka pratyeka-iha eka prati pratyekamityAbhimukhye vartamAna pratizabdaH samasyate, tato cIpsAdhivakSAyAM dvivacanaM, mAsAdAvataMsakAH prajJaptAH, kaa|| 68 // Santaraanimla IL u miarary.org mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 29 sthAne sU0 28 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~139~ Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) (13) --------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka [29] dIpa anukrama [29]] pAsAdAvataMsakA nAmamAsAdavizeSAH, uktaM ca jIvAbhigamamUlaTIkAryA-"prAsAdAvataMsakau-pAsAdavizeSA'viti, te caprAsAdAvatakAsakA ardhatRtIyAni yojanazatAni Urdhvam uccaistvena paJcaviMzaM yojanazataM viSkambhena, 'abhumNayamUsiyapahasiyAviva' abhyudgatA-Amimukhyena sarvato vinirgatA utsRtAH-prabalatayA sarvAsu dikSupasRtA yA prabhA tayA sitA iva-baddhA iva tiSThantIti gamyate, anyathA kathamiva te abhyudgatA nirAlambAH tiSThantIti bhAvaH, 'vivihamaNirayaNabhatticittA' vividhA-anekamakArA ye maNayaH-candrakAntAdayo yAni ca ratnAni-karketanAdIni teSAM bhaktibhiH-vicchittivizeSaizcitrA-nAnArUpAH Azcaryavanto vA nAnAvidhamANiratnabhakticitrAH, 'vAuddhayavijayavejayaMtIpadAgachatAichattakaliyA' vAtoddhatA-bAyukampitA vijayaH-abhyudayastatsUcikA vaijayantyabhidhAnA yAH patAkA athavA vijayA iti baijayantInA pAryakarNikA ucyante tatpadhAnA vaijayantyo vijayavaijayantyaH, patAkAstA eva vijayabarjitA chatrAtichatrANi-uparyapari sthitAnyAtapatrANi taiH kalitA vAtodbhUtavijayavaijayantIpatAkAchatrAticchAkalitAH, tuGgA-uccA uccaistvenArddhatRtIyayojanazatapramANaOMtvAt ata eva 'gaganatalamaNulihatasiharA' iti gaganatalaM-ambaratalam anulikhanti-abhilayanti zikharANi yeSAM te tathA, jAlAni jAlakAni tAni ca bhavanabhittiSu loke pratItAni, tadantareSu viziSTazobhAnimittaM ratnAni yeSu te jAlAntararatnAH, sUtre cAtra vibhatilopaHprAkRtatvAt , tathA paJjarAt unmIlitA iva-bahiSkRtA iva paJjaronmIlitA iva, yathA kila kimapi vastu pajarAta-vaMzAdimayAacchAdanavizeSAt bahiSkRtamatyantamavinaSTacchAyatvAt zobhate evaM te'pi mAsAdAvataMsakA iti bhAvaH, tathA maNikanakAni-mANikanakamayyaH stUpikA:-zikharANi yeSAM te maNikanakastUpikAH, tathA vikasitAni yAni zatapatrANi puNDarIkANi ca dvArAdau pratikRtitvena sthitAni tilakaratnAni-bhittyAdiSu puNDravizeSA arddhacandrAzca dvArAdiSu taizcitrAH-tathA nAnArUpA AzcaryabhUtA vA vikasitazatapatrapuNDarIkatilaka Santaratinully sUryAbhavimAnasya varNanaM ~140~ Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) (13) --------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: mIrAjamaznI maLayagirI- yA vRttiH mAnavarNa prata sutrAMka // 69 / / [29] dIpa ratnArddhacandracitrAH, tathA nAnA-anekarUpANi yAni maNidAmAni-maNimayapuSpamAlAstairalaGkRtAni-zobhitAni nAnAmaNidAmAlaGka- mUryAbhA tAni tathA antarbahizca naSNA-masRNAH, tathA tapanIyaM-suvarNavizeSastanmayyA vAlukAyAH prastaTaH-prastAro yeSu te tapanIyavAlukAmastaTAH | 'muhaphAsA sassirIyarUvA pAsAIyA' ityAdi prAgvatteSAM ca prAsAdAvataMsakAnAmantabhUmivarNanAparyullokavarNanaM siMhAsanavarNanamupari vijayadRSyavarNanaM baJApazavarNanaM muktAdAmavarNanaM ca yathA prAk yAnavimAne bhAvitaM tathA bhAvanIyo tasi NamityAdi,teSAM dvArANAM pratyeka sU028 mubhayoH pArthayorekaikanaSedhikIbhAvena yA dvidhA naiSedhikI tasyAM pAdeza SoDaza toraNAni prajJaptAni, tAni ca toraNAni nAnAmaNimayAnItyAdi toraNavarNanaM yAnavimAnamiva niravazeSa bhAvanIyaM, 'vesiNaM toraNANaM purao' ityAdi, teSAM toraNAnAM purataH pratyeka dezAlabhakSike, zAlabhatikAvarNanaM pAvat, 'tasiNa' mityAdi, teSAM toraNAnAM purato dvau dvau nAgadantako prAptauM, teSAM ca nAgadanta-IS kAnAM varNanaM yathA'dhastAdanantaramuktaM tathA vaktavyaM, navaramatropari nAgadantakA na vaktavyA abhAvAt , 'tesi NamityAdi teSAM toraNAnAM purato dvau dvau hayasaDanaTI, saGghATazabdo yugmavAcI yathA sAdhusaGaTa ityatra, tato deve hayayugme ityarthaH, evaM gajanarakinnarakiMpuruSamahoragagandharvapabhasaGgATA api vAcyAH, ete ca phayambhUtAH? ityAha- 'sabarayaNAmayA acchA saNhA' ityAdi pAvat , yathA caamiissaa| hayAdInAmaSTAnAM saGgATA uktAstathA paGkhayo'pi vIthayo'pi mithunakAni ca vAcyAni, tatra saGghATAH-samAnaliGganyugmarUpA puSpAvakIrNakAzca ekadigvyavasthitAH zreNiH-paGkirubhayoH pArzvayorekaikazreNibhAvena yat zreNidarya sA vIthiH strIpuruSayugmaM mithunaka 'tesi NAmityAdi, teSAM toraNAnAM purato ve de padmalate yAvatkaraNAt de dve nAgalate dve de azokalane de dve campakalate dve de cUtalate dve / vAsantIlate dve dve kundalate dve dve atimuktalate iti parigRhyate, dve dve zyAmalate, tAzca kathambhUtA ityAha--'NicaM kusumiyAo' ityAdi anukrama [29]] mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 29 sthAne sU0 28 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~141~ Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) --------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka [29] yAvatkaraNAt 'nizcaM mauliyAo nicaM lavaiyAo nicaM dhavaiyAo nicaM gucchiyAo niccaM jamAlayAo nicaM juyaliyAo niccha vinamiyAo niccaM paNamiyAo nicaM muvibhattapiNDamaJjarivaDiMsagadharAo niccaM kusumiyamauliyalavaiyathavaiyagulaiyagocchiyaviNamiyapaNamiyasuvibhattapaDimaJjarivarDisagadharIo' iti parigRhyate, asya vyAkhyAnaM mAgvat , punaH kathambhUtA ityAha-'satvarayaNAmayA jAva paDirUvA' iti, atrApi yAvatkaraNAt 'acchA saNhA' ityAdivizeSaNasamUhaparigrahaH, sa ca mAmbadbhAvanIyaH, 'tesi NAmityAdi, teSAM tora NAnAM pustaH pratyeka dvau dvau diksaubastiko-dimokSako te ca sarve jAmbUnadamayAH, kacitpAThaH 'savvarayaNAmayA acchA' ityAdi, prAgvat 'tosa DaNamityAdi dvau dvau candanakalazau prajJaptI,varNakaH candanakalazAnAM 'varakamalapaiTANA' ityAdirUpaH sarvaHprAktano baktavyaH, 'tesi NamityAdi dvau dvau bhRGgArau, teSAmapi kalazAnAmiva varNako vaktavyo, navaraM paryante 'mahayAmattagayamahAmuhAgiisamANA pannattA samaNAuso!' iti vaktavyaM / kA mattagayamahAmuhAgiisamANA' iti mano yo gajastasya mahat-ativizAlaM yat mukhaM tasyAkRtiH-AkArastatsamAnA:-tatsadRzAH prajJatAH, 'tasi NamityAdi teSAM toraNAnAM purato dvau dvAvAdarzako prajJaptI, teSAM cAdarzakAnAmayametadrUpo varNAvAso-varNakanivezaH prajJaptaH, tadyathA-tapanIyamayAH prakaNThakA:-pIThavizeSAH, aGmayAni-aGkaratnamayAni maMDalAni yatra pratibiMbasambhUtiH 'aNogdhasiyanimmalAe' iti avagharSaNamavagharSitaM bhAve tamatyayaH tasya nirmalatA--avadharSitanirmalatA bhUtyAdinA nirmArjanamityarthaH avadharSitasyAbhAvo|'navadharpitA tena nirmalA anavadharSitanirmalA anavadharSitanirmalayA chAyayA samanubaddhA yuktAH 'candamaNDalapaDinikAsA'| iti candramaNDalasadRzAH 'mahayA mahayA' atizayena mahAntokAyasamAnAH kAyA pramANAH prajJaptA he zramaNa he AyuSman ! tesi NamityAdi teSAM toraNAnAM purato ve ve vajranAbhe-bajramayo nAbhiryayoste vajranAbhe sthAle prajJapne tAni ca sthAlAni tiSThanti, dIpa anukrama [29]] REairatna SNETuranorm sUryAbhavimAnasya varNanaM ~142~ Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) (13) --------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata ma028 sutrAMka [29] dIpa zrIrAjamanI acchattipachaDiyataMdulanahasaMdaTThapaDipunA iva ciTThati' 'acchA' nirmalAH zuddhAH sphaTikavat tricchaTitAH-trIn vArAn chaTitAH ata eva sUryAbhavimarAyagirI- nakhasandaSTAH nakhA:-nakhikAH sandaSTA muzalAdibhiH chaTitA yeSAM te tathA sukhAdidarzanAt tAntasya paranipAtaH acchai khicchaTitaiHmAnavarNanaM vRttiH zAlitaNDulairnavasandaSTaiH paripUrNAH, pRthvIpariNAmarUpANi tAni tathA kevalamevamAkArANItyupamA, tathA cAha-'sabajambUNayamayA' // 7 // sarvAtmanA jambUnadamayAni 'acchA sahA' ityAdi prAgvat 'mahayA mahayA' iti atizayena mahAnti rathacakrasamAnAni prajJaptAni he zramaNa! REE AyuSman ! 'tesi NamityAdi teSAM toraNAnAM purato dve dve 'pAIo' iti pAyo prazate, tAzca pAyaH 'sakchodagapaDihasthAo' iti svacchapAnIyaparipUrNAH 'nANAvihassa phalahariyassa bahupaDipunAvive ' ti atra SaSThI tRtIyArthe 'bahu paDiputreti caikavacanA mAkRtatvAta, nAnAvidhaiH phalaharitaharitaphalairbahu-prabhUtaM pratipUrNA iva tiSThanti na khalu tAni phalAni kiM tu tathArUpAH zAzvatabhAvamupAgatAH pRthvIpariNAmAstataH upamAnamiti, 'sabarayaNAmaIo' ityAdi prAgvat, 'mahaye ti atizayena mahatyo gokaliJjagacakrasamAnAH prajJaptAH he zramaNa he AyuSman 1, 'tosa NamityAdi teSAM toraNAnAM purato dvau sumatiSThako-AdhArAvizeSI prajJaptI, te ca supratiSThakAH susauSadhipratipUrNA nAnAvidhaiH paJcavarNaiH prasAdhanabhANDaizca bahuparipUrNA iva tiSThanti, upamAbhAvanA : mAgvat , 'sabarayaNAmaio' ityAdi tathaiva, 'tesi Na' mityAdi teSAM toraNAnAM purato de de manogulikA nAma pIThikA, ukta para jIvAbhigamamUlaTIkAyAM-"manogulikA nAma pIThike"ti, tAca manogulikAH sarvAtmanA vaiDUryamayyo 'acchA' ityAdi mAgvata / tAsu NaM maNoguliyAsu vahave' ityAdi tAsu manogulikAsu suvarNamayAni rUpyamayAni ca phalakAni prAptAni, teSu suvarNarUpyamayeSu // 70 // phalakeSu bahavo vajamayA nAgadantakAH-aGkaTakAH [sibakeSu] teSu ca nAgadantakeSu bahUni rajatamayAni sikkakAni prajJaptAni, teSu ca anukrama [29]] SAMEnirahinel mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 29 sthAne sU0 28 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~143~ Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) --------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka [29] rajatamayeSu bahavo vAtakarakA-jalazUnyAH karakA prAptAH, tadyathA-'kiNhamutte'tyAdi gavaccha-AcchAdanaM gavacchA saJjAtA eppiti gavachikA (tA)kRSNamUtraH kRSNamUtramayairgavArika( tairiti gamyate, sikakeSu gavacchitAH kRSNamUtrasikagagavarichatA evaM nIlamnasikaga-15 kA gavarichatA ityApapi bhAvanIyaM, te ca vAtakarakAH sarvAtmanA vaiDUryamayA 'acchA' ityAdi prAgvat / 'tesi Na mityAdi. teSAM toramaNAnAM purato dvau dI citrau-AzcaryabhUtau ratnakaraNDakau pazaptau se jahAnAmae' ityAdi, sa yathA nAma rAjJazcaturantacakravartinaH-caturSa pUrvA-IMedi paradakSiNottararUpeSu anteSu-pRthivIparyanteSu cakreNa vacituM zIlaM yasya tasyaiva citra:-AzcaryabhUto nAnAmaNimayatvena nAnAvarNo vA varuliyanANAmaNiphaliyapaDalapaccoyaDe' iti bAhulyena baiDUryamaNimayaH 'phalihapaDalapaccoyaDe' iti sphaTikapaTalAvacchAditaH 'sAe - pabhAe' ityAdi sa yathA rAjJazcaturantacakravartinaH pratyAsammAna pradezAn sarvataH sarvAsu dikSu samantata:-sAmastyena avabhAsayati / etadeva paryAyatrayeNa gyAcaSTe udyotayati tApayati prabhAsayati 'evamevetyAdi sugama 'tesi NaM toraNANamityAdi, teSAM toraNAnAM purato dvA dvau hayakaNThapramANau ratnavizeSau evaM gajanarakinnarakiMpuruSamahoragagandharvaSabhakaNThA api vAcyAH, uktaM ca jIvAbhigamamalaTIkAkAreNa-"hayakaNThau-hayakaNThapramANI ratnavizeSau evaM sarve'pi kaNThA vAcyA" iti, tathA cAha- 'savarayaNAmayA' iti, sarve ratnamayA-ratnavizeSarUpA 'acchA' ityAdi prAmvat / 'tesi 'mityAdi teSAM toraNAnAM purato dvau dvau puSpacaGgeyauM praza evaM mAlyacUrNagandhavastrAbharaNasiddhArthakalomahastakacaGgo'pi vaktavyAH, etAzca sarvA api sarvAtmanA ratnamayA 'acchA'ityAdi prAgvat , evaM puSpAdInAmaSTAnAM paTalakAnyapi dvidvisaGkhyAkAni vAcyAni, 'tesiNaM tAraNANa' mityAdi, teSAM toraNAnAM KApurato de de siMhAsane prApte, teSAM ca siMhAsanAnAM varNakaH mAgukto niravazeSo vaktavyaH, 'tesi NamityAdi, teSAM tora-|| dIpa anukrama [29]] SAMEmirational sUryAbhavimAnasya varNanaM ~144~ Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka [29] dIpa anukrama [29]] zrIrAjamaznINAnAM purato ve dve chatre rUpyamaye prajJane, tAni ca chatrANi vaiDUryaratnamayavimaladaNDAni jAmbUnadakarNikAni vajasandhIni-vana- mUryAbhavimajhayagirI- ratnApUritadaNDazalAkAsandhIni muktAjAlaparigatAni aSTau sahasrANi-aSTasahasrasaGkhyA varakAzcanazalAkA-varakAJcanamayyaH zalAkA mAnavarNana yA vRttiH yeSu tAni, tathA 'daddaramalayasugaMdhisabouyasurabhisIyalachAyA' iti daIra:-cIvarASanaI-kuNDikAdibhAjanamukhaM tena gAlivAtAstatra pakA vA ye malaya iti-malayodbhavaM zrIkhaNDaM tatsambadhinaH sugandhA ye gandhavAsAstadvata sarveSa Rtupa surabhiH zItalA ca m028 chAyA yeSAM tAni tathA, 'maMgalabhatticicA' aSTAnAM svastikAdInAM maGgalAnAM bhaktyA-vicchittyA citram-Alekho yeSA tAni / tathA 'caMdAgArodhamA' candrAkAraH candrAkRtiH sA upamA yeSAM tAni tathA, candramaNDalavat vRttAnIti bhAvaH, 'tesi Na' mityAdi, teSAM toraNAnA purato de dve cAmare prajJale, tAni ca cAmarANi 'caMdappabhaveruliyavayaranANAmaNirayaNakhacitacittadaMTAo' iti candraprabhaHcandrakAnto vajraM vaiDUrya ca pratItaM candraprabhavajravaiDUryANi zeSANi ca nAnAmaNiratnAni khacitAni yeSu te tathA evaMrUpAvitrA-nAnA-15 kArA daNDA yeSAM cAmarANAM tAni tathA, 'suhumarayayadIhavAlAo' iti mUkSmA rajatamayA dIrghA vAlA yeSAM tAni tathA, 'zaMkhakakuMzAdadagarayaamayamahiyapheNapuMjasannikAsAo' iti 'zaGkha pratItaH aGko-ratnavizeSaH 'kuMde ti kundapuSpaM dakaraja-udakakaNAH amRtama-4 thitapheNapula:-kSIrodajalamathanasamutthaH phenapuJjasteSAmiva sannikAzaH-prabhA yeSAM tAni tathA, 'acchA' ityAdi prAmbat |'tesi | toraNANa' mityAdi, teSAM toraNAnAM purato dvau dvau tailasamudgako sugandhitailAdhAravizeSI, uktaM ca jIvAbhigamamUlaTIkAkAreNa-17 "tailasamudko sugandhitailAdhArau" evaM koSThAdisamudgakA api vAcyAH, atra saGgrahaNigAthA-tille koTTa samugge patte coe ya tagara elA // 71 // y| hariyAle hiMgulae maNosilA aMjaNasamuggA ||1||'sbrynnaamyaa' iti ete sarve'pi sarvAtmanA ratnamayA 'acchA ityAdi prAgvat / REmiratulana mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 29 sthAne sU0 28 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~145~ Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [30] dIpa anukrama [30] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. Jan Education mUlaM [30] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH sUriyA NaM vimANe egamege dAre aTThasayaM cakkajjhamANaM aTThasayaM migajjhayANaM garuDajjhAyANaM chattajjhayANaM picchajjhAyANaM sauNijjhAyANaM sIhajjhayANaM usabhajjhAyANaM aTThasaya seyANaM cauvisANANaM nAgavarakeUNaM evameva sapuvAvareNaM sUriyAM vimANe egamege dAre asIyaM kausahastraM bhavatIti makkhAyeM, sUriyA vimANe puSNA paNNATThi bhomA pannattA, tasi NaM bhomANaM bhUmibhAgA ulloyA ya bhANiyA, tesi NaM bhomANaM ca bahumajjhade sabhAge paMttayaM patteyaM sIhAsaNe, sIhAmaNavannato saparivAro, avasesesa bhomesu patteyaM patteyaM bhaddAsaNA pannattA / tesi NaM dArANaM uttamAgArA solasavihahiM rayaNehiM uvasobhiyA, taMjahArayaNehiM jAva riTThehiM, tesi NaM dArANaM uppiM aTThaTThamaMgalagA sajhayA jAva chattAtichattA, evameva sapuvAvareNaM sariyAbhe vimANe cattAri dArasahassA bhavatItimakhAyaM, amAMgavaNe sattivaNe caMpavaNe cUthagavaNe, sUriyAbhassa vimANassa cauddisiM paMca joyaNasayAI atrAhAe canAri vaNasaMDA pannatA, taMjA-puracchrimeNaM asogavaNe dAhiNeNaM sattavannavaNe paJcatthimaNaM caMpagavaNe uttareNaM cUyagavaNe, te NaM vaNakhaMDA sAiregAI addhaterasa joyaNasayasahassAI AyAmeNaM paMca joyaNasayAI vikakhaMbheNaM patteyaM patte pAgAraparikhittA kiNhA kiNhAbhAsA vaNakhaMDavannao / / sU0 29 // ' sUriyA NaM vimANe egamege dAre aTThasayaM cakkajjhayANa ' mityAdi, tasmina sUryAbhe vimAne ekaikasmina dvAre For Penal Use Only mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 30 sthAne sU0 29 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~146~ netary org Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) (13) --------- mUlaM [30] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka bhaurAjapanI palayagirI- yA vRttiH // 72 // sU0 [30] dIpa anukrama [30] aSTAdhika zataM cakadhvajAnA-cakralekharUpaciTopetAnAM zvajAnAmevaM mRgagaruDaruddhachatrapicchazakunisiMhaSabhacaturdantahastidhvajAnA- sUryAbhavimapi pratyekamaSTazatamaSTazataM vaktavyaM 'evameva sapubbAvareNa' evameva-anenaiva prakAreNa sapUrvApareNa saha pUrveH aparaizca vartate iti / sapUrvAparaM saGkhyAnaM tena sUryAbhe vimAne ekaikasmin dvAre azItamazItaM azItyadhikaM 2 ketusahasraM bhavatItyAkhyAtaM mayA anyaizca tIrthakRddhiH, 'tasi Na' mityAdi, teSAM dvArANAM saMbandhIni pratyekaM paJcaSaSTiH2 bhaumAni-viziSTAni sthAnAni prajJaptAni, teSAM ca bhUmAnA hai bhUmibhAgA ullokAtra yAnavimAnavadvaktavyAH, teSAM ca bhaumAnAM vahumadhyadezabhAge yAni trayaviMzattamAni bhaumAni teSAM bahumadhyadezabhAge pratyekaM pratyekaM sUryAbhadevayomyaM siMhAsanaM teSAM ca siMhAsanAnAM varNako'parottarottarapUrvAdiSu sAmAnikAdidevayogyAni / bhadrAsanAni ca krameNa yAnavimAnavadvaktavyAni zeSeSu ca bhAmeSu pratyekamekakaM siMhAsana parivArarahitaM / 'tasi Na'mityAdi, teSAM dvArANA uttamA AkArA-uparitanA AkArA uttaraMgAdirUpAH kacit 'uvarimAgArA' ityeva pAThaH, SoDazavidhai ratnairupazobhitAstadyathA-'rayaNehiM jAva riTehi iti ratnaiH-sAmAnyataH karketanAdibhiryAvatkaraNAt bajaH 2 vaiDUH 3 lohitAH 4 masAragallaiH 5 haMsamabhaiH 6 pulakaiH 7 saugandhikaH 8 jyotIrasaH 9 arbena: 10 aJjanaH 11 rajataiH 12 aJjanapulakaiH 13 jAtarUpaiH 14 sphaTikairiti parigrahaH 15 ghoDazai riSThaiH 16 'tesi NamityAdi, teSAM dvArANAM pratyekamupari aSTau ? aSTau svastikAdIni maGgalakAni ityAdi yAnavimAnatoraNavattAvadvAcyaM yAvad bahavaH sahasrapatrahastakA iti, ata UrdU keSucita pustakAntarekhevaM pAThaH 'evameva sapuSAvareNaM mUriyAbhe vimANe cacAri dArasahassA bhavatIti makkhAyAmiti sugamaM 'sUriyAbhassa Na mityAdi sUryAbhasya vimAnasya caturdiza-catasro dizaH samAhRtAzcaturdika tasmin caturdizi catasRSu dikSu paJca pazca yojanazatAni SHERamera N omurary.om mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 30 sthAne sU0 29 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~147~ Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [30] (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka [30] dIpa anukrama [30] avAhAe' iti bApanaM bAdhA AkramaNamityarthaH na cAdhA avAghA-anAkramaNa tasyAmavAdhAyAM kRtyeti gamyate, apAntarAla VII mulapati bhAvaH, catvAro banakhaNDAH prajAtA:, anekajAtIyAnAmuttamAnAM mahIrahANAM samUho banakhaNDaH, uktazca jIvAbhiga mA~ -'aNegajAIhiM uttamehiM rukkhehi vaNasaMDe' iti, 'tadyathetyAdinA tAneva vanakhaNDAn nAmato digbhedatazca darzayati, azokakSapradhAna vanamazokavanamevaM saptaparNavana campakavanaM cUtavanamapi bhAvanIya, 'puracchimeNa 'mityAdi pAThasiddhaM, atra | saMgradaNigAthA-'puNa asogavaNaM dAhiNato hoi sattivapNavarNa / avareNaM caMpakavaNaM cUyavarNa uttare pAse // 1 // teNa'-15 mityAdi, te ca vanakhaNDAH sAtirekAni aprayodazAni-sA ni dvAdaza yojanazatasahasrANi (AyAmataH) pazcayojana-11 tAni viSkambhataH pratyekaM 2 prakAraparikSitAH, punaH kathaMbhUtAste banakhaNDA ? ityAi-'kiNhA kiNhobhAsA jAva | paDimoyaNA surammA' iti yAvatkaraNAdevaM paripUrNaH pAThaH sUcito-nIlA nIlobhAsA hariyA hariyobhAsA sIyA sIyobhAsA niDA nidobhAsA vivA ticobhAsA kiNhA kiNharachAyA nIlA nIlacchAyA hariyA hariyacchAyA sIyA sIyacchAyA niddhArA niddhacchAyA ghaNakaDiyakoDarachAyA rammA mahAmeha nikuruvabhUyA, te NaM pAyavA mUlamaMtro kaMdamaMto khaMdhamaMto tayamaMto pavAlamato pattamato puppharmatI bIpamaMto phalako aNupubamujAyarUilabaTTapariNayA egasaMdhA aNegasAhapasAhaviDimA aNeganarayAmappasAriyaagejmaghaNavipulabaTTakhaMgho acchidapattA aviralapattA avAiNapacA aNIiyapattA niddhayajaraDapaMDupacA navahariyabhisaMtapattabhAraMdhayAragaMbhIradarisaNijjA vaNiggayavarataruNapattapallavakomalaujjalacalaMta kisalayakumumapabAlapallavaMkurammasiharA nicca kusumiyA nicaM mAliyA nicaM lava iyA nice thavaiyA nicaM gulaiyA nicaM gocchiyA nicca jamaliyA nicaM juyaliyA nica viNamiyA niccaM SAREnatanimal TAGurasurary.com sUryAbhavimAnasya varNanaM ~148~ Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [30] dIpa anukrama [30] muni dIparatnasAgareNa saMkalita. zrIrAjapraznA malayagirIyA vRttiH // 73 // "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) sUryAbhavimAnasya varNanaM mUlaM [30] AgamasUtra [13] upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH paNa miyA nicca kukumiyama uliyala bai yathavaiyagulaiyagocchiya jamaliyajuvaliyariNamiyapaNamiyasuvibhattapaDimaMjarivaDeMsayadharA suyavarahiNamayaNasa lAgA koilakoraka bhiMgAra kakorala jIvajIvaka naMdImukhakaviM jala piMgala rakha gakAraMDakA kalaIsasArasa agasa umiguNaviyariyasa iyamarasa ra nAiyapiDiyadariyabhamaramahuyari pahakara parileta uppaya kunumAsava lolamahura gumagumaMta guM jaiva desabhAgAphila vAhira pattocchannA puttehi ya pupphedi ya upacchannapalinchanA nIrogakA mauphAsA akaMTagA gANAvihaguDaguDa va govasahiyA vicittamuhake bhUyA vAvipukkharaNidIhiyAsu ya suniyesiyarammajAlagharamA piMDimanohArimalugaMdhasurabhimaNaharaM ca varddhANi suyaMtA suhakeU deubahulA aNegasagaDarahajANajuggagillithilsiIyasaMdamANI paDimoyaNA surammA iti' asya vyAkhyA iha mAyo vRkSANAM madhyame vayasi varttamAnAni patrANi kRSNAni bhavanti tatastadyogAt vanakhaNDA api kRSNAH, na copacAramAtrAtte kRSNA iti vyapadizyante kintu tathA pratibhAsanAt, tathA cAha- 'kRSNAvabhAsA' yAvati bhAge kRSNA bhAsapatrANi santi tAvati bhAge te vanakhaNDAH kRSNA avabhAsante, tataH kRSNo'vabhAso yeSAM te kRSNAvabhAsA iti, tathA haritatvamatikrAntAni kRSNatvamasaMprAptAni patrANi nIlAni vayogAdvanakhaNDA api nIlAH, na caitadupacAramAtreNocyate kintu tathAvabhAsAt, tathA cAha nIlAvabhAsAH, samAsaH prAgvat, yauvane sAnyeva patrANi kisalayatvaM raktatvaM cAtikrAntAni Ipat darivAlAmAni pANDUni santi haritAnIti vyapadizyante, tatastayogAt vanakhaNDA api haritAH, na caitadupacAramAtrAducyate, kintu tathApratibhAsAda, tathA cAha-darivAvabhAsAH, tathA bAlyAdatikrAntAni vRkSANAM patrANi zItAni bhavanti tavastakhaNDA api zItA ityuktAH, na ca na te guNatastathA kintu tathaiva tathA cAha-zItAvabhAsAH, adhobhAgavarttinAM vaimAnika For Pale Only ~ 149~ 4G-40049469)-450544) sUryAbhavi mAnavarNanaM sU0 30 // 73 // Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) --------- mUlaM [30] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH prata sutrAMka [30] dIpa anukrama [30] devAnAM devInAM tadyogazItavAtasaMsparzataH te zItA banarU NTA avabhAra.nte iti, tathA ete kRSNanIlaharitavarNA yathA svasmin A svarUpe atyakte snigdhA bhASyante tIvAzca tataH tayogAt vanakhaNDA api snigdhAH tIvAzca ityuktAH, na caitadupacAramA kintu tathAvabhAso'pyasti sata ukta-snigdhAvabhAsAstItrAvabhAsA iti, ihAvabhAso bhrAnto'pi bhavati yathA marumarIcikAmu 4 jalAvabhAsastato nAvabhAsamAtropadarzanena yathAvasthitaM vastusvarUpaM varNitaM bhavati kintu tayAsvarUpapratipAdanena, tataH kRSNa svAdInAM tathAsvarUpapratipAdanArthamanuvAdapurarasara vizeSaNAntaramAha-'kiNhA kiNhacchAyA' ityAdi, kRSNA banakhaNDAH, All kuna ityAha-kRSNacchAyA: 'nimittakAraNahetaSu sarvAsAM vibhaktInAM prAyo darzana miti vacanAt hetau prathamA, tato'yamartha:0 yasmAt kRNNA chAyA-AkAraH savisaMvAditayA teSAM tasmAt kRSNAH, etaduktaM bhavati-sarvAvisaMvAditayA tatra kRSNa AkAra | upalabhyate, na ca bhrAntAvabhAsasaMpAditasacAkaH sarvAvisaMvAdI bhavati, tatastasvakRpayA te kRSNA na bhrAntAvabhAsamAtravyavasthApitA iti, evaM nIlA nIlacchAyA ityAdyapi bhAvanIya, navaraM zItA: zItacchAyA ityatra chAyAzabda AtapapratipakSavastuvAcI draSTavyaH, 'dhana kahitaDiyacchAyA' iti iha zarIrasya madhyabhAge kaTistato'nyasyApi madhyabhAgaH kaTiriva kaTirityucyate, kaTi| staTamiva kaTitaTa panA-ayo'pazAkhAmazAkhAnupradezato niviDA karitaTe-madhyabhAge chAyA yeSAM te tathA, madhyabhAge niviDatararachAyA ityarthaH, ata eva ramyo-ramaNIyaH tathA mahAn jalabhArAvanatama dRTkAlabhAvI yo meghanikurumbo-meghasamUhastaM bhUtA-guNaiH prAptA mahAmeghaniku raMbabhUtA, mahA yakRndopamA ityrthH| te NaM pAyavA' ityAdi, azokavarapAdapaparivArabhUtamAguktatilakAdivRkSavarNanavat paribhAvanIya, navaraM 'suyacarahiNamayaNasalAgA' ityAdi vizeSaNamatropamayA bhAvanIya, 'aNegasagaDharahajANe L inmarary.org sUryAbhavimAnasya varNanaM ~150~ Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [31-32] dIpa anukrama [31-32] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) muni dIparatnasAgareNa saMkalita. zrIrAjamazrI malayagirI yA vRttiH // 74 // mUlaM [ 31-32] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri praNIta vRttiH tyAdi tadAkArabhAvataH // ( mU. 30 ) // tesiMNaM vaNasaMDANaM aMto bahusamaramaNijA bhUmibhAgA, se jahA nAmae AliMgapukkhareti vA jAva NANAvipacavaNehiM maNIhi ya taNehi ya uthasobhiyA, tesiM NaM gaMdho phAsI yaccI jaha kamaM, tesi NaM bhaMte! taNANa ya maNINa ya pucyAvaradAhiNuttarAtehiM vAtehiM maMdANaM eiyANaM veDyA kaMpiyA liyA phaMdiyANaM ghaTiyANaM khobhiyANaM udIridANaM kerisae sadde bhavati ?, goyamA ! se jahA nAmae sIyAe vA saMdamANIe vA raharasa vA sacchantarasa samjhayassa saTarasa sapaDAgassa satoraNavarassa sanaMdighosassa sakhikhiNihemajAlaparikhittassa hemavayacittatiNisa kaNagaNijjantadAruAyarasa saMpika maMDala ghurAgarasa kAlAyasa sukara ke mijaMsakammarasa ANavaraturagasaMpa tassa kusalaNaraccheyasAra hisusaMgahiyarasa sarasayayatIsatoNaparimaMDiyassa sakkaDAvayaMsagassa sacAvasarapaharaNA varaNabhariyajusa sajjassa rAyaMgaNaMsi vA rAyatevaraMsi vA rammaMsi vA maNikufearfarai abhidhahijjamANarasa vA niyahijjamANassa vA orAlakSNoSNA kaSNamaafrogskarA sadA savvao samatA abhiNitsavaMti, bhaveyArUye siyA !, No iNaTTesasamahe, se jahANAmae yAlIvINAe uttaradAmucchiyAe aMke supaiTTiyAe kusalanaranArisu saMpariggahiyAte caMdaNakoNapariyahiyAe puSvarattAvara rukAlasamayaMsi maMdArtha maMdArtha beiyAe pavezyAe cAli For PP Use Only mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 31-32 sthAne sU0 30 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~ 151~ sUryAbhaviH mAnavarNana sU0 30 // 74 // andra org Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [31-32] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [31-32 dIpa anukrama [31-32] yAe ghaTTiyAe khobhiyAe udIriyAe orAlA maNuNNA maNaharA kaNNamaNanivvuikarA sadA savao samaMtA abhinissarvati, bhaveyArUve siyA?, No iNaTTe samadde se jahAnAmae kinnarANa vA kiMpurisANa vA mahoragANa vA gaMdhavANa vA bhaddasAlavaNagayANe vA naMdaNavaNagayANaM vA somaNasavaNagayANaM vA paMDagavaNagayANaM vA himavaMtagacchaMgayamalayamaMdaragiriguhAsamannAgayANa vA egI sanihiyANa samAgayANaM sakrisannANaM samubaviTTANaM pamuiyapachIliyANaM gIyaraigaMdhavyahasiyamaNANa gajje pAjaM katthaM geya payabaI pAyabaI ukkhittAyapayattAya maMdAya roiyAvasANaM sattasarasamannAgayaM chadosavippamuka ekArasAlaMkAra aguNovaveya guMtavaisakuharovagUr3ha rattaM tidvANakaraNasurja saMkularaguMtavaMsatatItalatAlalayagahasusaMpauttaM mahure samaM sulaliyamaNohare mauyaribhiyapayasaMcAraM suti varacAruruvaM divya gardai sajja geye pagIyANa, bhaveyArave siyA, haMtA siyA // (sU031) tesiNa vaNasaMhANa tattha tattha tahiM dese dese bahao khaDAkhaDiyAto vAdhIyAo pukkhariNIo dIhiyAo guMjAliyAo sarapaMtiAo klipaMtiyAo acchAo sahAo rayayAmayakUlAo samatIrAto rayarAmayapAsANAto tavaNijjatalAo suvaSNamumbharayayavAluyAo veruliyamaNiphA-. liyapaDalapacoyaDAo suoyArasu uttArAo NANAmaNisubahAo caukoNAo aNupurAsujAtargabhIrasIyalajalAo saMnna pattabhisamuNAlAo bahuuppalakumuyanaliNasubhagasogaMdhiyapokharIyasaya AREauratonintamanand sUryAbhavimAnasya varNanaM ~ 152~ Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [31-32] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: varyAgatika mAnavarNana zrIrAjapraznI malayAmirIyA vRttiH prata sUtrAMka [31-32 // 72 // vattasahassapattakesaraphullovaciyAo chappayaparibhujamANakamalAo acchavimalasalilapuSNAo appegaiyAo AsavoyagAo appegaiyAo khoroyagAo appegaiyAo dhIyagAo apegaiyAokhIroyagAo appegaiAo khAroyagAo appegatiyAtI uyagaraseNa paNNatAo pAsAdIyAo darisaNijAo abhiruvAo paDirUvAo tAsiNaM vAdhINaM jAva bilapaMtINa patteya 2 carahisiMcattAri tisopANapaDirUvagA paNNattA, tesi NaM tisopANapaDirUvagANaM vannao, toraNANaM jhayA uttAichattA ya yahA, tAsu NaM khuDDAkhur3iyAsu vAvIsu jAya pilapaMtiyAsu tatva 2 dese bahave uppAyapaSayagA niyaipavyayayagA jagaipayvayA dAruijjapacayagA dagamaMDayA dagaNAlagA dagamaMcagA pusaDDA khuDakhuDagA aMdolagA pavakhaMdolagA sabarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA, tesu NaM uppAyapavaesu jAva pakkhaMdolaesu bahAI hasAsaNAI kocAsaNAI garulAsaNAI uSNayAsaNAI paNayAsaNAI dIhAsaNAI pakkhAsaNAI bhaddAsaNAI usabhAsaNAI sIhAsaNAI paumAsaNAI disAsovatthiyAI sabarayaNAmayAI acchAI jAva paDirUvAI, tesaNaM vaNasaMdesu tattha tattha tahiM tahiM dese dese yahave AliyagharagA mAliyagharagA kayaligharagA layAgharagA acchaNagharagA picchaNagharagA maMDaNagharagA pasAhaNagharagA gambhagharagA mohanagharagA sAlagharagA jAlagharagA cittagharagA kusumaparagA gaMghagharagA AyaMsagharagA sadarapaNAmayA acchA jAva. paDirUvA, tesu NaM Aliyagharagesu jAva gaMdhava dIpa anukrama [31-32] // 7 // mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 31-32 sthAne sU0 30 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~ 153~ Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [31-32] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [31-32 dIpa anukrama [31-32] tahiM 2 gharaesu yahuI haMsAsaNa jAva disAsovadhiAsaNAI sadarayaNAmayAI jAva pddiruvaaii| tesu NaM vaNasaMsu tattha tattha dese 2 tahiM 2 vaha jAtimaMDavagA jUhiyamaMDavagA NavamAliyamaMDavagA vAsaMtimaMDavagA sUramalliyamaMDavagA dahivAsuyamaMDavagA tabolimaMDavagA muddiyAmaMDavagA NAgalayAmaMDavagA atimuttayalayAmaMDavagA ApphovagAmAluyAmaMDavagA acchA saharayaNAmayA jAya paDirUvAo, tesu NaM jAlimaMDavaemu jAca mAlUyAmaMDavaesu bahave puDhavisilApaTTagA haMsAsaNasaMThiyA jAva disAsovatthiyAsaNamaMThiyA aNNe ya bahave maMsalaghuvisihasaM ThANasaMThiyA putavisilApahagA papaNattA samaNAo!, AINagAyabUraNavaNIyatUlaphAsA saharayaNAmayA acchA jAva paDirUvA, tattha NaM yahave bemANiyA devA ya devIo ya AsayaMti sayaMti ciTThati nisIyaMti tuyaiMti hasaMti ramati lalati kIlaMti kiti moheti purA porANANaM suciSNANa supaDitANa subhANa kaDANa kammANa kallaNANa kallANaM phalavivAyagaM paJcaNumbhavamANA viharati (sU032) 'tesi NaM caNasaMDANa' mityAdi, teSAM vanakhA rAnAma-madhye bahusamaramaNIyA bhUmibhAgA: pratA, teSAM ca bhUmibhAgAnAM 'se jahA nAmae 'AliMgapurakhare ivA' ityAdi varNanaM mAguktaM tAvadvAcyaM yAvanmaNInAM sparzoM, navaramA tRNAnyapi vaktavyAni, tAni caiva-'nANAvihapaMcavaraNAhi maNIhi ya taNehi ya ubasobhiyA, taMjahA-kiNhehi ya nIlehi ya jAva sukile, tattha Na je te kaNhA taNA ya maNI ya taisi NaM ayamethAruye banAyAse pannate, se jahAnAmae jImUtei vA' ityAdi / sampati SAMEnirahini Treasurary.org sUryAbhavimAnasya varNanaM ~154~ Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) (13) ---------- mUla [31-32] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: mayobha mAnavarNana prata sUtrAMka [31-32 zrIgajananI malayagirIyA vRttiH // 76 // dIpa anukrama [31-32] teSAM maNInAM tRNAnAM ca bAteritAnA zabdaravarUpapratipAdanArthamAha-'tesi gaMbhaMte ! taNANa ya maNINa tha' ityAdi, teSAM Namiti pUrvavat bhadanta !-paramakalyANayogin tRNAnAM pUrvAparadakSiNottaragataitirmandAyaMti-manda mandaM emitAnAM kampitAnAM vyejitAnAM-vizeSataH kampitAnAM, etadeva paryAyazabdena cyAca kampitAnAM cAlitAnAM-itastato manAk vikSiptAnA, etadeva paryAyeNa vyAcaTTe-spanditAnA, tathA ghaTTitAnAM-paraspara saMgharSayuktAnAM, kathaM ghaTTitA ityAha-kSobhitAnA, svasthAnAJcAlanamapi kuta ityAha-udIritA nAra-mAvasyena preritAnA, kIrazaH zandaH prApta ?, bhagavAnAha-'goyame ' syAdi, gautama ! sa yathAnAmakaH zipikAyA yA syandamAnikAyA cA sthasya vA. tatra sibiyA jampAnavizeSarUpA uparicchAditA koSThAkArA, tathA dIrtho jampAnavizeSaH puruSasvapramANAvakAzadA yA syandamAnikA, anayozca zabdaH puruSotpATitayoH kSudrahemaghaTikAdica-|| lanavanato theditavyaH, sthazveha saMgrAmasyA pratyeyo'gresa navizeSaNAnAma yathAsaMbhavAt , tasya ca phalakavedikA yasmin kAle ye || puruSAstadapekSayA tatipramANA'raseyA, tasya ca rathaya vizeSaNAnyabhidhate-'sachattassa' ityAdi, sacchatrasya sadhvajasya saghaNTAkasya-ubhayapAda dilambimahApramANaghATopetasya sa.patAkaraya saha toraNavara-pradhAnatoraNa yasya sasatoraNavarastasya, saha nandIghoSI-dvAdaza tUryaninAdo yasya sa sanandighoSastasya, tathA saha kiGkiNyA-kSudraghaNTA yeSAmiti sakiGkiNIkAni, hemajAlAni-yAni hemamayadAmasamUhArataH sarvAsa dinu paryanteSu-bahimmadeSu parikSimo-dhyAptastasya, tathA hemavata-himavatparvatabhAbi | citra-vicitramanohArivizeSopetaM tinizatara saMbandhi kanaka viritaM dAru-kASThaM yasya sa haimavata citratainizakanakaniyuktadArukatasya, sUtre ca dvitIyaH kakAraH svAthikaH pUrvasya ca dIrghavaM prAkRtatvAt , tathA muSThu-atizayena samyak pinaddha // 7 // SAREatin For P OW Leucorarycom mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 31-32 sthAne sU0 30 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~155~ Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [31-32] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [31-32 dIpa anukrama [31-32] baddhamarakamaNDala dhRva yasya sa susapinakArakamaMDaladhUHkaratasya, tathA kAlAyasena-lohena muSTha-atizayena kRtaM neme:-bAhyaparidheryantrasya ca-arakopariphalaka cakravAlasya karma yasmin sa kAlAyasakRtanemiyantrakarmA tasya, tathA AkIrNA-guNAptA ye varA-pradhAnAsturagAste suratu-atizayena samyaka prayuktA-yomitA yasmin sa AkIrNavaraturagamusaMprayuktaH tasya, prAkRtatvAta bahuvrIhAvapi ktAntasya paranipAtaH, tathA sArathikarmaNi ye kuzalA narAsteSAM madhye atizayena Deko-dakSaH sArathistena muSThasamyak parigRhItasya, tathA 'sarasayabattIsatoNaparimaMDiyassa' iti zarANAM zataM pratyeka yeSu tAni zaracatAni tAni ca tAni dvAtriMzat tUNAni taimaNDitaH zarazatadvAtriMzataNamaSTitaH, kirakaM bhavati !-evaM nAma tAni dvAtriMzat zarazatabhRtAni tUNAni sthasya sarvataH paryanteSvavala zcitAni yathA tAni saMgrAmAyopakalpitasyAtIva maNDanAya bhavantIti, tathA kaSTakA-kavacaM saha kaNTako yasya sa sakaNTaka: sakaGkaTo'vataMsA-zekharo yasya sa sakaGkaTAvataMsastasya, tathA saha cApaM yeSAM te sacApA ye zarA yAni ca kuntamalimusaNDiprabhRtIni nAnAprakArANi praharaNAni yAni ca kavacakATakapramukhAni AvaraNAni taibhRta:-paripUrNaH, tathA yodhAnAM yuddha tanimittaM sathA-praguNIbhUto yaH sa yopayuddha sajjaratataH pUrvapadena saha vizeSaNasamAsaH tasya, itthaMbhUtasya rAjAGgaNe vA 8| antaHpure vA ramye vA maNikuhimatale-maNibaddhabhUmitale abhIkSaNamabhIkSNaM kuTimatalapadeze vA 'abhighahijjamANasse ti abhi khacyamAnasya vegena gacchato ye udArA manojJA karNamanonivRtikarAH sarvataH samantAt jIvAbhigamamUlaTIkAyAmapi uppitya zvAsayuktamiti, tathA ut-pAvalyena atitAlamasthAnatAlaM vA ucAla, ilakSaNasvaraMNa kAkasvaraM, sAnunAsikaM anunAsikAvinirgatasvarAnugatamiti bhAvA, tathA aguNIvaveya 'miti aSTabhirguNaruainamaSTaguNopetaM, te cASTAvamI guNA: pUrNa raktamalaskRta sUryAbhavimAnasya varNanaM ~156~ Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [31-32] dIpa anukrama [31-32] muni dIparatnasAgareNa saMkalita. shriir| jamazrI malayagirI - yA vRtti // 77 // "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) Jan Education mUlaM [ 31-32] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH vyaktamavighuSTaM madhuraM samaM salalitaM ca, tathA coktam- " puNaM rataM ca alaMkiye ca yataM taheba avighuddhaM / mahuraM samaM salaliyaM aTTha guNA hoMti geyassa ||1||" tatra yat svarakalAbhiH paripUrNa gIyate tatpUrNa, geyarAgAnuraktena yat gIyate tad raktaM, anyo'nyasvaravizeSakaraNena yadalaGkRtamiva gIyate tadalaGkana, akSarasvarasphuTakaraNatI vyaktaM visvaraM krozatIva vighuSTaM na tathA avighuSTaM, madhurasvareNa gIyamAnaM madhuraM kokilArutavat, tAlavaMzasvarAdisamanugataM samaM, tathA yaha svaragholanAprakAreNa laratIya tat saha lalitena-lalanena varttata iti salalitaM yadivA yat zrotrendriyasya zabdasya sparzanamatIva sUkSmamutpAdayati sukumAramiva ca pratibhAsate tat salalitaM / idAnImeteSAmevASTAnAM madhye kiyato guNAna anyaca pratipipAdayiSuridamAha - 'rattaM tihANakaraNaM suddhaM tat 'kuharaguMjata sa taMtItalatAlalayamA supataM mahuraM samaM salaliyaM manoharaM mauyaribhiyapayasaMcAraM suraI sunatiM varacArurUvaM divaM nahaM sajjaM geyaM pagIyANa' miti yathA mAka nATayavidhau vyAkhyAtaM tathA bhAranIyaM 'jArisae sadde havai' magItAnAM gAtumArabdhavatAM yAdRzaH zabdo'timanoharo bhavati syAt kathaMcidbhayedetadrUpasteSAM tRNAnAM maNInAM ca zabdaH 1, evamukte bhagavAnAha gautama ! syAdevaMbhUtaH zabdaH // ( sU0 31 ) 'tesi NaM vaNasaMDANa' mityAdi teSAM 'Na'miti vAkyAlaGkAre banakhA DAnAM madhye tatra tatra deze 'tatra tatre' tiva syaiva dezasya tatra tatra ekadeze 'bahUI' iti vahnayaH 'khuDDAkhuDDiyAo' iti hikAlikA laghavo laghavI ityarthaH, vApyathaturasrAH pukkhariyo vRttAkArA athavA puSkarANi diyaMte yAsu tAH puSkariNyo dIrghikA Ruthyo nayaH vakrA nayo guJjAlikAH, bahUni kevala kevalAni puSpAkIrNakAni sarAMsi ekAntayA vyavasthitAni saraH paGktiH salalitAstA bahUnyaH saraHpa For Parts Only mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 31-32 sthAne sU0 30 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~ 157 ~ h-409)-45042-449)-410002459) 00% 109- sUryAbhavi mAnavarNana sU0 30 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [31-32] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [31-32 dIpa anukrama [31-32] ktayaH tathA yeSu sarAsu paGtayA vyavasthiteSu kUpodakaM praNAlikayA saMcarati sA sarampatiH tA bahanyaH sarAsara patayaH, tathA vilAnIva vilAni-kUpAsteSAM paGktayo bilapaGktayaH, etAca sarvA api kathaMbhUtA ityAi-acchA:-sphaTikavaddahirnirmalapadezAH zlakSNA:-dalakSNapudgalaniSpAditabahimmadezAH lakSNadalaniSpannaphTavat , tathA rajatamayaM-rUpyamayaM kUla yAsA tA rajatamayakUlA:, tathA samaM na gAbhAvAt viSamaM tIraM-tIravartijalApUritaM sthAnaM yAsa tAH sapatIrAH, tathA vanapayAH pASANA yAsAM tA vanamayapApANAH, tathA tapanIya-hemavizeSa: tapanIyamayaM tale yAsAM vAstapanIyatalA, tathA "suvaSNasujajharayayavAluyAu' iti suvarNa-pIsakAnti hema mumbha-rUpyavizeSaH rajataM-pratItaM tanmayA bAlukA yAsu tAH suvarNamumbharajatavAlukAH, 'veruliyamaNiphalihapaDalapaccoyaDAo' iti vaiDUryamaNimayAni sphaTikapaTalamayAni ca pratyavataTAni-taTasamIpavartinaH atyunatapradezA yAsAM tA vaiDUryamaNisphaTikapaTalapatyavasaTAra, 'suoyArasuuttArAu' iti / mukhenAvatAro-jalamadhye pravezanaM yAsu tAH mukhAvatArA! tathA mukhena uttAro-jalamadhyAhahinirgamanaM yAsu tAH mukhosAtArAstataH pUrvapadena vizeSaNasamAsaH, 'nAnAmaNititthamubahAu' iti nAnAmaNibhiA-nAnAprakArairmaNibhistIrthAni mubaddhAni yAsAM nA nAnAmaNitIrthasubaddhAH, atra bahuvrIhAvapi tAntasya paranipAtaH mukhAdidarzanAd prAkRta zailIvazAvA |'caukoNAu' iti catvAraH koNA yAsAM tAzcatumkoNA, etacca vizeSaNaM vApI: kUpAMca prati draSTavyaM, teSAmeva catu koNatvasaMbhavAt na zeSANAM, tathA AnupUrpaNa-krameNa nIcaistarAbhAvarUpeNa suSTu-atizayena yo jAtavamA kedAro jala- sthAnaM tatra gambhIra-alabdhastA zItala jalaM yAmu vA AnupUrvyamunAtayamagambhIrazItalajalA, 'saMchannapattabhisamuNA SANEmirathindi sUryAbhavimAnasya varNanaM ~ 158~ Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) (13) ---------- mUlaM [31-32] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: mu030 prata sUtrAMka [31-32 zrIrAjapraznI ryAbhavilAu' iti saMchannAni-jalenAntaritAni patravisamRNAlAni yAsu tAH saMyanapatravisamRNAlAH, iha bisamRNAlasAhacaryAt FT malayagirI yA vRttiH patrANi paminIpatrANi draSTavyAni, visAni-kandAH mRNAlAni-pAnAlA, tathA bahubhirutpalakumudanalinasubhagasaugandhika puNDarIkazatapatrasahasrapatraiH kesaraiH-kesaramadhAnaH phullI-vikasitairupacitA bhuutplkumudnlinsubhgsaugndhikpunnddriikshtp|| 78 // sahasrapatrakesaraphullopacitAH, tathA SaTpadaiH bhramaraiH paribhujyamAnakamalA:, tathA acchena-svarUpataH sphaTikavat zuddhana vimalena-Agantukamalarahitena salilena pUrNA acchavimalasalilapUrNAH, tathA paDihatyA-atirekitA atiprabhUtA ityarthaH 'paDihatyamuddhamAya atiriyayaM jANamAuNNa' miti vacanAt , udAharaNaM cAtra-'ghaNapaDihatyaM gayaNaM sarAi navasalilauDumAyAI / aireiyaM maha uNa ciMtAe maNa tahaM virahe // 1 // iti, bhramanto matsyakacchapA yatra tAH parihatyabhramanamatsyakacchapAH, IA tathA anekaiH zakunimithunakaiH pravicaritA-itastato gamanena sarvato vyAptAH anekazakunimithunakAvicaritAstataH pUrvapadena vizeSaNasamAsaH, etA pApyAdayaH sarassarampaktiparyantAH 'pratyekaM pratyeka prati pratyekamatrAbhimukhya pratizabdastato vIpsA| vivakSAyAM pazcAtmatyekazabdasya dvivacanamiti, padmavaravedikayA parikSitAH, pratyekaM pratyeka vanakhaNDaparikSiptA, 'appegaiyAu' HI ityAdi, apiDhiArtha vADhamekakA:-kAzcana vApyAdaya Asavamiva-candrahAsAdiparamAsavamiva udakaM yAsAM tA AsavodakAra, | apyekakA bAruNasya-vAruNasamudrasyeva udakaM yAsAMtA vAruNodakAH, apyekakA kSIramiva udaka yAsA tAH kSIrodakAH, apyekakA ghRtamiva udakaM yAsAM tA ghRtodakAH, apyekakAH kSoda iva-ikSurasa itra udakaM yAsAM vAH kSododakAra, apyekakA svAbhAvikena udakarasena bhavatAH, 'pAsAiyA' ityAdi vizeSaNacatuSTayaM prAgvacha / 'tAsi Na' mityAdi, tAsAM kSullikAnAM vApInAM yAvadvi // 7 // dIpa anukrama [31-32] mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 31-32 sthAne sU0 30 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~159~ Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [31-32] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [31-32 dIpa anukrama [31-32] lapaGktonAmiti yAvatzabdAt puSkariNyAdiparigrahA, pratyekaM catudIza cakhAri ekaikasyAM dizi ekaikasya bhAvAt trisopAnapratirUpakANi-pativiziSTarUpANi trisopAnAni, trayANAM sopAnAnAM samAhAra khisopAnaM, tAni manaptAni, teSAM ca trisopA napratirUpakANAmaya-vakSyamANaH etadrupaH-anantaraM vakSyamANasvarUpo varNakanivezaH prajJaptastadyathA bajraratnamayA vaMgA ityAdi prAmat / TI'tesi gaM teSAM trisopAnapatirUpakANAM pratyekaM toraNAni prajJaptAni, toraNavarNakastu niravazeSo yAnavimAnavadbhAvanIyo yAra ra bahavaH sahasrapatrahastakA iti, 'tAsi Na 'mityAdi, tAsAM kSullikAkSullikAnAM yAvad vilapatInAM, atrApi yAvacchabdAt puSkariNyAdiparigrahaH, tatra tatra deze tasyaiva dezasya tatra tatra ekadeze bahaba utpAtaparyaMtA yatrAgatya bahavaH sUryAbhavimAnavAsino vaimAnikA devA devyaca vicitrakrIDAnimittaM vaikriyazarIramAracayati, niyaipacayA' iti niyatyA-nayatyena vyavasthitAH parvatA niyatiparvatAH, kacita 'niyayapaJcayA' iti pAThaH, tatra niyatA:-sadA bhogyatvenAvasthitAH parvatA niyataparvatAH, yatra sUryAbhavimAnavAsino vaimAnikA devA devyatha bhavadhAraNIyenaiva vaikriyazarIreNa sadA ramamANA avatiSThante iti bhAvaH, 'jagaIpacayA' iti jagatIparvatakAH parvatavizeSAH, dAruparvatakA-dArunirmApitA iva parvatakAH, 'dagamaMDavA' iti dakamaNDapA:-sphATikA: maMDapAH, ukta ca jIvAbhigamamUlarTIkAyAM-"dagamaNDapA:-sphAThikA maNDapA" iti, evaM dakamaJcakAH dakamAlakA dakapAsAdAH, ete ca dakamaNDapAdayaH kecit 'usaDDA' iti utsRtA uccA ityarthaH, kecit 'khuDDA khuDDa'tti kSullukAH kSullakA iti, tathA andolakAH pakSyandolakAca, iha yatrAgatya manuSyA AtmAnamandolayati te'ndolakA iti loke prasiddhAH, yatra tu pakSiNa AgatyAtmAnabhandolayati te pakSyandolakAH, tatra andolakAH pakSyandolakAzca teSu vanakhaNTeSu tatra 2 pradeze deva SantarathinindTHI ITIJmAorary.orm sUryAbhavimAnasya varNanaM ~160~ Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [31-32] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti sUryAmavimAnavarNana yA vRttiH prata sUtrAMka [31-32 // 79 // krIDAyogyA bahavaH santi, ete ca utpAtaparvatAdayaH kathaMbhUtA ? ityAha-'sarvaratnamayAH sarvAtmanA ratnamayAH, acchA sahA | ityAdi vizeSaNakadambakaM prAgvat / tesuNa mityAdi, teSu utpAtaparvateSu yAvatpakSyandolakeSu, yAvatkaraNAnniyatiparvatakAdipariprahaH, bahUni iMsAsanAdIni AsanAni, tatra yeSAmAsanAnAmadho bhAge IsA vyavasthitA yathA siMhAsane siMhAH tAni iMsAsanAni, evaM krozcAsanAni garuDAsanAni ca bhAvanIyAni, unnavAsanAni-cAsanAni pragatAsanAni-nimnAsanAni dIrghA-|| sanAni-zayyArUpANi bhadrAsanAni yeSAmadho bhAge pIThikAvandhaH pakSyAsanAni yeSAmadhI bhAge nAnAsvarUpAH pakSiNaH, evaM maka- || rAsanAni siMhAsanAni ca bhAvanIyAni, padmAsanAni-padmAkArANi AsanAni, 'disAsovatthiyAsaNANi' yeSAmadho bhAge dik-1 sauvastikA AlikhitAH santi, atra yathAkramapAsanAnAM saMgrahaNigAthA-'ise koMce garuDe uNNaya rapae ya dIha bhadeya / pakse | mayare paume sIha disAsosyi vArasame // 1 // iti,tAni sarvAgyapi kathaMbhUtAnItyata Aha-'sabaravaNAmayAI tyAdi pAgvat / Til'tesi Na 'mityAdi, teSu vanakhaNDeSu madhye tatra 2 pradeze tasyaiva dezatya tatra tatra ekadeze baddani 'AligRhakANi' Ali:-vanaC spativizeSaH tanmayAni gRhakANi AligRhakANi, mAlirapi vanaspativizeSaH tanmayAni gRhakANi mAligRhakANi, kadalI-1 II gRhakANi latAgRhakANi ca pratItAni, 'acchaNagharakANi' iti avasthAnagRhakANi yeSu yadA tadA vA Agatya sukhA sikayA avatiSThanti, mekSaNakagRhakANi yatrAgatya prekSaNakAni vidadhati nirIkSante ca, majanakagRhakANi yatrAgatya svecchayA II majanaka kurvanti, 'prasAdhanagRhakANi' yatrAgatya svaM paraM ca maNDayanti 'garbhagRhakANi' garbhagRhAkArANi 'mohaNagharA-IAL sAinti mohana-maithunasevA 'ramiyaM mohaNarayAI' iti nAmamAlAvacanAt tatpadhAnAni gRhakANi mohanagRhakANi, vAsabhava dIpa anukrama [31-32] // 79 // Jumstaram.org mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 31-32 sthAne sU0 30 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~ 161~ Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [31-32] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [31-32 dIpa anukrama [31-32] * nAnIti bhAvaH, zAlAgRhakANi-paTTazAlAmadhAnAni, jAlagRhakANi-gavAkSayuktAni gRhakANi, kumumagRhakANi-kusupara karo pacitAni gRhakANi, citragRhakANi-citrapradhAnAni gRhakANi gandharvagRhakANi-gItanRtyayogyAni gRhakANi AdarzagRhakANi-AdarzamayAnIva gRhakANi, etAni ca kathaMbhUtAnItyata Aha-savarayaNAmayA' ityAdi vizeSaNakadambakaM pAgvat / 'tesi Na' mityAdi, teSu AligRha keSu yAbadAdarzagRhakeSu, atra yAvatzabdAt mAligRhakAdiparigrahA, 'bahUni haMsAsanAni' ityAdi mAgvat / 'tesi Na 'mityAdi, teSu vanakhaNDeSu tatra tatra deze tasyaiva dezasya tatra tatra ekadeze bahavo jAtimaNDapakA yUthikAmaNDapakA mallikAmaNDapakA navamAlikAmaNDapakA vAsaMtImaNDapakA dadhivAsukAmaNDapakAH, dadhivAsukA-vanaspativizepastanmayA maNDapakA dadhivAsukAmaNDapakAH, sUrullirapi banaspativizeSaH tanmayA maNDapakA-2, tAmbUlI-nAgavallI tanmayA maNDapakAstAMbUlImaNDapakAH, nAgo-mavizeSaH, sa eva latA nAgalatA, iha yasya tiryak tathAvidhA zAkhA prazAkhA cA na prama tAsAlatetyabhidhIyate nAgalatAmayA maNDapakA nAgalavAmaNDapakAH, atimuktamaNDapakAra, apphoyA' iti vanaspativizeSastanmayA 2 maNDapakA aphoyAmaNDapakAH, mAlukA-ekAsthikaphalA vRkSavizeSAstadyuktA maNDapakA mAlukAmaNDapakAH, ete ca kathaMbhUtA ityA- ha-'sabarayaNAmayA' ityAdi praagvt| 'tesi Na 'mityAdi, teSu jAtimaNDapakeSu yAvanmAlukApaNDapakeSu jAvazabdAt yUthikAmaNDapakAdiparigrahaH, bahavaH zilApaTTakAH prajJaptAstadyathA-apyekakA haMsAsanavat saMsthitA iMsAsanasaMsthitA yAvada-18 pyekakA diksauvastikAsanasaMsthitAH, yAvatkaraNAt 'appegaDyA haMsAsaNasaMThiyA appegaiyA garuDAsaNasaMThiyA appegaiyA uNayAsaNasaMThiyA appegaiyA paNayAsaNasaM diyA appegaiyA dIhAsaNasaMThiyA apegaiyA bhaddAsaNasaiThiyA appegaiyA REnications murary.orm sUryAbhavimAnasya varNanaM ~ 162~ Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [31-32] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: sUryAbhUti prata sUtrAMka [31-32 dIpa anukrama [31-32] zrIrAjamaNI || parakhA appa AyasAsaNasaThiyA appegaiyA usabhAsagasaThiyA apegaiyA sihAsaNasaThiyA appegaiyA paumAsaNasaMThiyA' mAyagirI- / iti parigrahaH, anye ca bahavaH zilApaTTakA yAni viziSTacinhAni viziSTanAmAni ca barANi-pradhAnAni zayanAni yA dRttiH / AsanAni ca tadvat saMsthitA varazayanAsanaviziSTasaMsthAnasaMsthitAH, kacit mAMsalamughaTTabisihasaMThANasaMThiyA' iti // 8 // pAThA, tavAnye ca bahavaH zilApaTTakAH mAMsalAH akaThinA ityarthaH sRSTA atizayena mahaNA itibhAvaH viziSTasaMsthAnasaMsthi tAzceti, 'AINagarUyabUranavaNIpatRlaphAsamauyA sabarayaNAmayA acchA jAva paDirUbA' iti. prAgvat , tatra | teSu utpAdaparvatAdigataIsAsanAdiSu yAvannAnArUpasaMsthAnasaMsthitapRthvIzilApaTTakeSu Namiti pUrvavat bahavaH sUryAbhapimAna- 14 bAsino devA devyazca yathAsukhamAsate zerate-dIrghakAyaprasAraNena vartante na tu nidrAM kurvati, teSAM devayonikatvena nidrAyA abhAvAt , tiSThanti-UrdhvasthAnena vartante niSIdanti-upavizati tuyaTuMti-varavartanaM kurvanti, vAmapArbata: parAtya dakSiNapAnAvatiSThanti dakSiNapArvato vA parAtya vAmapAneti bhAvaH, ramante-ratimAvaghnanti lalanti-manaIpsitaM yathA bhavati tathA vartana iti bhAvaH, kroDanti-yathAsukhamitastato gamanavinodena gItanRtyAdivinodena vA tiSThanti mohanti-paithunasevA kurvanti ityevaM 'purAporANANa' mityAdi purA-pUrva prAgbhave iti bhAvaH kRtAnAM karmaNAmiti yogaH, ata eva paurANAnAM mucIrNAnA-mucaritAnAM, iha sucaritajanitaM karmApi kArya kAraNopacArAt mucaritaM, tato'yaM bhAvArtha:-viziSTatathAvidhadharmAnuSThAnaviSayApramAdakaraNakSAntyAdisucaritajanitAnAmiti, tathA suparAkAntAnAM, atrApi kArya kAraNopacArAt suparAkrAntijanitAni suparAkrAntAni ityuktaM, kimuktaM bhavati -sakalasavamaitrIsatyabhASaNaparadravyAnapahArasuzIlAdirUpasupa // 8 // MJuniorary.org mUla-saMpAdane atra zirSaka-sthAne sUtra-kramAMkane ekA skhalanA dRzyate yat sU0 31-32 sthAne sU0 30 mudritaM sUryAbhavimAnasya varNanaM ~ 163~ Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [31-32] dIpa anukrama [31-32] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) mUlaM [31-32] muni dIparatnasAgareNa saMkalita... AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri praNIta vRttiH Education in 038-44) 88068469)-8803409 **0%-409-2800 sUryAbhavimAnasya varNanaM rAkramajanitAnAmiti, ata eva zubhAnAM zubhaphalAnAM, ida kiJcidazubhaphalamapi iMdriyamativiparyAsAt zubhaphalaM pratibhAsate tatastAtvika zubhatvapratipatyarthamasyaiva paryAyazabdamAha- kalyANAnAM taccacyA tathAvidhaviziSTaphaladAyinAM athavA kalyANAnAM anapakAriNAM kalyANarUpaM phalavipArka ' pacaNugbhavamANA' pratyekamanubhavanto viharanti Asate // ( sU0 32 ) // tesi NaM vaNasaMDANaM bahumajjhadesabhAe patteyaM2 pAsAyavarDasagA paNNattA, te NaM pAsAyavaDeMsagA paMcajoyaNasayAI uI uccateNaM aDhAilAI joyaNasayAI vikkhaMbheNaM abbhuggayamUsiyapahasiyA iva taba bahusamaramaNijjabhUmibhAgo ulloo sIhAsaNaM saparivAraM, tattha NaM cattAri devA mahiDiyA jAba paliomadvitIyA parivasaMti, taMjahA-asoe sattapaNe caMpae cuue| sUriyA bharasaNaM devavimANassa to bahusamaramaNijje bhUmibhAge paNNatte, saMjahA-vaNasaMDaviNe jAva bahave bemANiyA devA devIo ya Asayati jAva viharaMti, tassa NaM bahusamaramaNijjassa bhUmibhAgassa bahumajjhadese ettha NaM maheMge ubagAriyAlayaNe paNNatte, egaM joyaNasaghasahassaM AyAmavikkhaMbheNaM tiSNi joyapAsasaharasAI solasa sahassAI doNi ya sattAvIsaM joyaNasae tini ya kose aTThAvIsaM ca dhaNusayaM terasa ya aMgulAI arddhagulaM ca kicivisesUNaM parikkheveNaM, joyaNacAhalleNaM, sadhajaMbUNayAmae acche jAva paDiye // ( sU0 33) // 'si Na' mityAdi, veSAM vanakhaNDAnAM bahumadhyadezabhAge pratyekaM pratyekaM prAsAdAvataMsakA iti, avataMsaka iva-ze For Parts Only ~164~ org Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [33] dIpa anukrama [33] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) mUlaM [33] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH zrIrAjamazrI malayagirIyA vRttiH // 81 // are saraian: mAsAdAnAmavataMsaka iva prAsAdAvataMsakaH prAsAdavizeSa iti bhAvaH te ca prAsAdAvataMsakAH paJca yojanAnmuccaistvena arddhatRtIyAni yojanazatAni viSkambhataH teSAM ca ' abbhuggayamUsiyapaisiyAtriva ityAdivizeSaNajAtaM mAgvat, bhUmivarNanaM ullokavarNanaM saparivAraM ca mArayat, ' tattha Na' mityAdi, tatra teSu vanakhaNDeSu pratyekame kekadigbhAvena catvAro devA maharddhikA yAvatkaraNAt ' mahajjaiyA mahAvalA mahAsukkhA mahANubhAvA' iti parigrahaH, palyopasthitikAH parivasanti, tayathA-' asoe' ityAdi, azokavane azokaH saptaparNavane saptaparNaH caMpakane caMpaka vane cUta: ' ' te Na' mityAdi, te azokAdayo devAH svakIyasya banakhaNDasya svakIyasya prAsAdAvataMsakasya, sUtre bahuvacanaM mAkRtatvAt prAkRte hi vacanavyatyayo'pi bhavatIti svasvakIyAnAM sAmAnikadevAnAM svAsAM svAtsAmagramahiSINAM saparivArANAM svAsAM svAsAM pariSadAM sveSAM sveSAmanIkAnAM ratheSAM sveSAmanIkAdhipatInAM sveSAM svepAmAtmarakSANAM 'AhebacaM porevacaM' ityAdi prAgvat, 'sUriyAbhassa Na' mityAdi, sUryAbhasya vimAnasyAntaH madhyabhAge bahusamaramaNIyo bhUmibhAgaH prajJaptaH, tasya ' se jahAnAmae AliMgapukkharei vA ityAdi yAnavimAna iva varNanaM tAvadvAcyaM yAvanmaNInAM sparzaH, tasya bahusamaramaNIyasya bhUmibhAgasya bahumadhyadezabhAge aH sumahat ekaM upakArikAlayanaM prajJaptaM vimAnAdhipatisatkaprAsAdAvataMsakAdIn upakaroti-upaSTabhrAtyupakArikA, vimAnAdhipatisatkaprAsAdAvataMsakAdInAM pIThikA, anyatra viyapakApakAriketi prasiddhA, uktaM ca " gRhasthAnaM smRtaM rAjJAmupakAryoMpakArike"ti, upakArikAlayanamiva upakArikAlayanaM, tat ekaM yojanazatasahasramAyAmaviSkambhAbhyAM zroNi yojanazatasahasrANi SoDaza sahasrANi dve yojanazate saptaviMzatyadhike aSTA For Park Use Only ~ 165~ prAsAdAvataM sakava upari kAlaya nava 70 33 OM // 81 // nary org Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [33] (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [33] dIpa anukrama vizaM dhanuHzrataM trayodaza aGgalAnyAGgala parikSepataH, idaM ca parikSepapramANaM jabUdvIpaparikSepapamANabat kssetrsmaasttiikaataa| paribhAvanIyam // se NaM egAe paumavaravejhyAe egeNa ya vaNasaMDeNa ya sabato samaMtA saMparikhite, sANaM paumavarave. iyA aDajoyaNaM uI uccatteNaM paMcadhaNusayAI vikkhaMbheNaM udhakAriyaleNasamA parikkheveNaM, tIse NaM paumavaraveiyAe imeyArUve vaNNAvAse papaNatte, taMjahA-vayarAmayA NimmA rihAmayA patiDhANA beruliyAmayA khaMbhA suvaNNaruppamayA phalagA lohiyakkhamaio maIo nANAmaNimayA kaDevarA NANAmaNimayA kaDevarasaMghADagA NANAmaNimayA rUvA NANAmaNimayA rUvasaMghADamA aMkAmayA pakkhavAhAo joirasAmayA baMsA baMsakavelugA raiyAmaio pahiyAo jAtarUvamaI ohADaNI vairAmayA uvaripucchaNI sArayaNAmaI acchAyaNe, sANaM paumavaravejhyA egamegeNaM hemajAleNaM gavakkhajAleNaM vikhiNIjAleNaM dhaMdAjAleNa muttAjAleNaM maNijAleNaM kaNagajAleNaM rayaNajAleNaM paumajAleNaM savato samaMtA saMparikkhittA, te NaM dAmA tavaNi jalaMbUsagA jAva ciTThati / tIse NaM paumavaravejhyAe tatthara dese 2 tahiM 2 pahave hayasaMghADA jAva usabhasaMghADA sabarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA pAsAdIyA 4 jAva vIhIto patIto mihaNANi lyaao| sekeNadveNaM bhate! evaM bupati-paumavaraveDyA 21, goyamA ! paramavaravejhyA Na tattha 2 dese 2 tahiM 2 veiyAsu beiyAbAhAmu ya veiyaphalatesu ya [33] ~166~ Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [34] dIpa anukrama [34] muni dIparatnasAgareNa saMkalita. zrIrAjamanI malayagirI yA vRttiH // 82 // "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) She Xin Chai Zhong Xin mUlaM [34] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH ategory khaMbhe khaMbhavAhAsu khaMbhasIsesu khaMbhapudaMtaresu suyImu suyImukhe su sUIphala esumaIpuraMta pakve pakkhavAhAsu pakkhaperaitesu pakkhapuDeMtaresu bahuyAI uppalAI paumAI kumupAI NaliNAtiM subhagAI sogaMdhiyAI puMDarIyAI mahApuMDarIyANi sayavattAI sahassavattAI saharayaNAmayAI acchAI paDivAI mahayA vAsikayachattasamANAI paNNattAI samaNAuso !, se eevaM adveNaM goyamA ! evaM buvai - paumava raveDyA 2 / paramavaraveiyA NaM bhaMte! kiM sAsayA0 1, goyamA ! siya sAsayA liya asAsayA, se keNaTTeNaM bhaMte! evaM bubai - siya sAsayA siya asAsayA 1, goyamA ! agery sAsayA bannapajavehiM gaMdhapajavehiM rasapajavehiM phAsapajJavehiM asAsayA, se teNaNaM go yamA ! evaM buvati siya sAsayA siya asAsayA / paumavara vezyA NaM bhaMte! kAlao kevaciraM hoi ?, goyamA ! Na kayAci NAsi Na kayAvi Natthi na kayAvi na bhavissai, bhuvi ca havai ya bhavissai ya, dhuvANiyA sAsavA akkhayA ahayA avaTTiyA NicA paumavaraveiyA / se NaM vaNasaMDe deNAI do joyaNAI cakkAlavitra khaMbheNaM uvayAriyAleNasame parikkheveNaM, vaNasaMDavaNNato bhANito. jAva viharati / tassa NaM uvayAriyAleNassa caudisiM cattAri tisovANapaDirUvagA paNNattA vaNNao, toraNA zayA chattAicchantA tassa NaM uvayAriyAlayaNassa uvariM bahusamaramaNile bhUmibhAge paNNatte jAva maNINa phAso // ( sU0 34 ) For Parts Only ~167~ 4040409) *000*46 panavaravedikAya. sU0 34 // 82 // jonary Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [34] dIpa anukrama [34] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. Eticatur mUlaM [34] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH taca ekayA padmavazvedikayA ekena vanakhaNDena sarvataH sarvAsu dikSu samantataH- sAmastyena samyag parikSiptaM ' sANaM pamavaraveiyA' ityAdi, sA padmavazvedikA arddha yojana mUrdhvamuJcaistvena pazca dhanuHzatAni viSkambhataH parikSepeNa 'upakArikAlayanasamAnA upakArikAlayanaparikSepaparimANA prajJaptA, 'tIse 'mityAdi, tasyAH padmavarayedikAyA ayametanUpo 'varNAvAso' varNaH zlAghA yathAvasthitasvarUpakIrttanaM tasyAvAsI - nitrAso granthapaddhatirUpo varNAvAso, varNaka niveza ityarthaH, prajJapto mayA zeSatIrthakara, tadyathetyAdinA tameva darzayati, iha sUtra pustakeSvanyathA'tidezabahula: pATho dRzyate tato mA bhUnmatisaMmoha iti vineyajamAnugrahAya pATha upadarzyate-' vayarAmayA nimmA riTThAmayA paTThANA peruliyAmayA khaMbhA suvannarUppamayA phalayA lohiyakkhamaIo sUIo vairAmayA saMdhI nAnAmaNimayA kaDevarA jANAmaNimayA kalevarasaMghADA nAnAmaNimayA rUvA nAnAmaNimayA saMghADA aMkAmayA pakkhA aMkAmayA pakkhavAhAo joIrasAmayA vaMsA vaMsakavellayA raIyAmaio paTTiyAo jAyakhvamaI ohADaNI vayarAmaha uvaripuMDaNI saharayaNAmae acchAyaNe etat sabai dvAravat bhAvanIyaM, navaraM kalevarANimanuSyazarIrANi kalevara saMghATA - manuSyazarIrayugmAni rUpANi-rUpakANi rUpasaMghATA-rUpakayugmAni, 'sA NaM paupavarayeDyA tatthara se egamegeNaM hemajAleNaM egamegeNaM gavakvajAleNaM egamegeNaM ghaMTAjAleNaM egamegeNaM khikhiNIjAleNaM egamegeNaM muttAjAgaNaM kaNagANaM egamegeNaM maNijAleNaM egamegeNaM rayayajAleNaM egamegeNaM saharayaNajA leNaM egamegeNaM paumajAleNaM sahato samatA saMparikhittA, te NaM jAlA tavaNijjalaMbUsamA sucannapayaramaMDiyA nAnAmaNirayaNa vivihAraddhahAra unasobhiyasamuddharuvA inimapattA puDhAvaradAhiNuttarAgarahiM vAhiM maMdArtha maMdAyameijjapANA paijamANA palayamANAra pajhuMjhamA For Penal Use Only ~168~ 40 40 5000 4000 200 narr Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) (13) --------- mUlaM [34] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH pannavaradi kAva prata sUtrAMka mU014 [34] dIpa anukrama [34] zrIrAjamanINA patramANA orAleNaM maNuneNa maNahareNa kaNNamaNaNibuDakareNaM saddeNaM te padese savato samaMtA ApUremANA sirIe ubasomemalayagirI mANA ciTThati, tIse paumavaraveiyAe tatthara dese vahira hayasaMghADA narasaMghADA kiMnarasaMghADA kiMpurisasaMghADA mahoragasaMghAdyA yA vRttiH gaMdhavasaMghADA usabhasaMghAdA savarayaNAmayA acchA jAva paDirUbA, evaM paMtIovi bIhImovi bhihuNAI, tIse NaM paumavaraveiyAe // 3 // sAtatthara dese tari bahuyAo paumalayAmo NAgalayAo asogala yAo caMpagalayAo vaNaLayAo vAsaMtiyalayAo aimutta galayAmao kuMdalayAo sAmalayAbho nicca kusumiyAo nica mAliyAo nicaM labaiyAo nicce thavaiyAo NicaM gulaiyAo nica gocchiyAo NiccaM jamaliyAo nicaM juliyAo nizca viNamiyAo nicca paNamiyAmo nica suvibhattapaDimaMjarivaDaMsagadharIo nicaM kusumiyamauliyalabaiyathavaiyagulaiyagocchiyajamaliyajuyaliyaviNamiyapaNamiyamuvibhattapaDimaMjarivaDiMsagadharIo satvarayaNAmaIo acchA jAca paDirUvAo' iti, asya vyAkhyA-'sA' evaM svarUpA 'Na' miti vAkyAlajhare pAvaravedikA tatrara pradeze ekaikena hemajAlena-sarvAtmanA hemamayena lambamAnena dAmasamUhena ekaikaina gavAkSajAlena-gavAkSAkRtiratnavizeSadAmasamUhena ekaikena kiGkiNIjAlena, kiGkiNyA-kSudraghaNTikAH, ekaikena ghaNTAjAlena-kiGkiNyapekSayA kiMcinmailyo ghaNTA ghaNTAH, tathA ekaikena muktAjAlena-muktAphalamayena dAmasamUhena ekaikana paNijAlena-maNimayena dAmasamUhena ekai| kena kanakajAlena-kanakA-potarUpaH muvarNavizeSaH tanmayena dAmasamRhena evamekaikena ratnajAlena ekaikena padmajAlena sarvaratnamayapadyAtmakena dAmasamUhena sarvataH sarvAsu dikSu samantata:-sarvAsu vidikSu parikSiptA-cyAptA, etAni ca dAmasamUharUpANi hemajAlAdIni jAlAni lambamAnAni yeditavyAni, tathA cAhate NaM jAlA' ityAdi, tAni sUtre puMstvaniIzaH pAkRta 12 // 83 // HRPAPER ~169~ Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) (13) --------- mUlaM [34] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [34] dIpa anukrama [34] svAt, prAkRte hi liGgamaniyata, Namiti vAkyAlaGkAre, hemajAlAdIni jAlAni, kacit dAmA iti pAThaH, tatra tAbana hemajAlAdirUpA dAmAna iti, 'tavaNijjalaMbUsagA' ityAdi hayasaMghATAdisUtraM lanAsUtraM ca prAgvat / sammati padmavarathedikAzabdapravRttinimitta jijJAsuH pRcchati-se keNadveNaM bhaMte !' ityAdi, sezabdo'yazabdArtha, kenArthana-dena kAraNena bhadanta ! evamucyate-padmavaravedikA payavaravediketi, kimuktaM bhavati ?-padyacaravediketyevaMrUpasya zabdasya tatra pravRttI kiM nimittamiti, evamukte bhagavAnAha-gautama ! padmavarayedikAyAM tatra tatra ekadeze tasyaiva dezasya tatra tatra ekadeze vedikAsu-upavezanayogyamaccAraNarUpAsu vedikAbAhAmu-dhedikApAryeSu 'veiyapuDaMtaresu' iti dve vedike vedikApuTaM teSAmantarANi-apAntarAlAni tAni vedikApu| TAntarANi veSu, tathA stambheSu sAmAnyataH stambhavAhAsu-stambhapArzvaSu 'khaMbhasIsesu' iti stambhazISu 'stambhapuraMta- AM resu' iti dvau stambhau stambhapuTaM veSAmantarANi stambhapuTAntarANi teSu, sUcISu-phalakasaMbandhavighaTanAbhAvahetupAdukAsthAnIyAsu tAsAmuparItitAtparyArthaH, 'sUImuhesu' iti yatra pradeze zUcI phalakaM bhivA madhye pravizati tatpatyAsanno deza: mUcImukha teSu, tathA sUcIphalakeSu sUcIbhiH saMbandhino ye phalakapradezAste'pyupacArAt sUciphalakAni teSu sUcInAmadhauparivarcamAneSu, tathA 'muIpuTataresu' iti dve sUyau sUcIpuTaM tadantareSu, pakSAH pakSavAhA vedikaikadezavizeSAstepa, bahUni utpalAnigardabhakAni padyAni-sUryavikAsIni kumudAni-candravikAsIni nalinAni-padraktAni pAni mubhagAni-padmavizeSarUpANi saugandhikAni-phalhArANi puNDarIkANi-sitAmbujAni tAnyeva mahAnti mahApuNDarIkANi zatapatrANi-patrazatakalitAni sahasrapatrANi-patrasahasropetAni, zatapatrasahasrapatre ca padmavizeSau patrasaMkhyAvizeSAca, pRthagupAne, etAni sarvaratnamayAni mitaram.org ~170~ Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [34] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata satrAka [34] zrIrAjamaznI 'acchA' ityAdi vizeSaNajAta mAgvat, 'mahayA vAsikachattasamANAI' iti mahAnti-mahApramANAni vApikANi-varSA- varavAda malayagirI kAyakAle pAnIyarakSArtha yAni kRtAni vArSikANi tAni ca tAni chatrANi ca tatsamAnAni prAptAni he zramaNa ! he AyuSman !, yA dRttiH Al'se eeNamaTeNa' mityAdi, tadetena ardhena-anvarthena gauvama! evamucyate-padmavaravediketi, teSu teSu yathoktarUpeSu pradezeSu yyo||84|| tarUpANi panAni pAvaravedikAzabdasya pravRttinimittamiti bhAvaH, vyutpattizcaivaM-padmavarA-padmapradhAnA vedikA padmavaravediketi / 034 'paumavaraveiyA NaM bhaMte ! kiM sAsayA' ityAdi, padmavaravedikA 'Na' miti pUrvavat kiM zAzvatI utAzAzvatI, AvantatayA sUtre nirdezaH prAkRtatvAt kiM nityA utAnityetibhAvaH, bhagavAnAha-gautama! syAt zAzvatI svAdazAzvatI, kathaMcinnityA kaAII yazcidanityA ityarthaH, syArachando nipAtaH kathaMcidityetadarthavAcI, 'se keNaSTeNa' mityAdi praznamUtraM gugarma, bhagavAnAha-gautama! | aura dravyArthatayA-dravyAstikanayamatena zAzvatI, dravyAstikanayo hi dravyameva tAcikamabhimanyate na paryAyAna, dravyaM cAnvayi pariHAI NAmitvAt anvayitvAca sakalakAlabhAtIti bhavati dravyArthatayA zAzvatI, varNaparyAyaistatcadanyasamutpadyamAnavarNavizeSarUpaiH, evaM al gandhaparyAyaH rasaparyAyaiH sparzaparyAyaH upalakSaNa metat tattadanyapurlavicaTanIcaTanaizca azAzvatI, kimuktaM bhavati-pa- yayAritakanayamatena paryAyaprAdhAnyavicakSAyAmazAzvanI, paryAyANAM pratikSaNabhAvitayA kiyatkAlabhAvitayA vinAzitvAn, se eeNadveNa ' mityAdhupasaMhAravAkyaM sugamai, iha dravyAstikanayavAdI svamatapratiSThApanArthamevamAha-nAtyannAsata utpAdo All nApi sato nAza nAsato vidyate bhAvo, nAbhAvo vidyate sataH' iti vacanAt , yau tu dRzyete pativastu utpAdavinAzI matadAvirbhAvatirobhAvamAtra, yathA sarpasya utphaNatvaviphaNatve, tasmAsarva vastu nityamiti, evaM ca tanmAcintAyAM saMzayaH | / / 84 // dIpa anukrama [34] ~ 171~ Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) --------- mUlaM [34] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [34] dIpa anukrama [34] kiM ghaTAdivat dravyArthatayA zAzvatI uta sakalakAlamekarUpeti, tataH saMzayApanodAtha bhagavantaM bhUyaH pRcchati-pau-|| mavaraveiyA Na' mityAdi, padmavaravedikA prAvana bhadanta ! kAlataH kiyaciraM-kiyantaM kAlaM yAvadbhavati 1, evarUpA hi kiyanta kAlamavatiSThati iti !, bhagavAnAha-gautama ! na kadAcinnAsIt sarvadaivAsIditi bhAvaH anAditvAt , tathA na kadAcinna | bhavati, sarvadaiva vartamAnakAlacintAyAM bhavatIti bhAvaH sadaiva bhAvAt , tathA na kadAcinna bhaviSyati, kiMtu bhaviSyacintAyAM / sarvadeva bhaviSyatIti patipattavya, aparyavasitatvAta , tadevaM kAlatrayacintAyAM nAstisvapratiSedha vidhAya sampatyastitvaM prati-|| pAdayati-'bhuvi ca' ityAdi, abhUzca bhavati ca bhaviSyati ceti, evaM trikAlAvasthAyitvAt dhuvA mervAdivat dhruvatvAdeva sadaiva svasvarUpaniyatA niyatatvAdeva ca zAzvatI-zazvadravanasvabhAvA zAzvatatvAdeva ca satataM gaGgAsindhupavAhapravRttAvapi pauNDIka hada ivAnekapudgala vicaTane'pi tAvanmAtrAnyapudgalocaTanasaMbhavAdakSayA, na vidyate kSayo-yathoktasvarUpAkAraparibhraMzo yasyAH sA | akSayA, akSayatvAdeva avyayA-adhyayazabdavAcyA manAgapi svarUpacalanasya jAnucidapyabhAvAt , avyayatvAdeva sadaiva svastrapramANe'vasthitA, mAnuSottarAbahiH samudravat , evaM svapramANe sadAvasthAnena cintyamAnA nityA dharmAstikAyAdivat , 'se Na mityAdi, sA 'Na' miti vAkyAlaGkAre pAvaravedikA ekena vanakhaNDena sarvataH samantAt parikSiptA, sa ca Baa banakhaNDo dezone dve yojane cakravAla viSkambhataH upakArikAlayanaparikSepaparimANo, banakhaNDavarNakaH 'kiNhe kiNhobhAse ityAdirUpaH samasto'pi prAgvat yAvadviharanti, 'tassa Na' mityAdi, tasya-upakArikAlayanasya 'caudisaM'ti caturdizicatasRSu dikSu ekaikasyAM dizi ekaikabhAvena catvAri trisopAnamatirUpakANi-prativiziSTarUpakANi trisopAnAni prasasAni, ~172~ Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [34] dIpa anukrama [34] muni dIparatnasAgareNa saMkalita. zrIrAjamazrI malayagirI yA ci // 85 // "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) 4304201340)-0001949) mUlaM [34] AgamasUtra [13] upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH trisopAnavarNako yAnavimAnava vaktavyaH teSAM ca trisopAnamatirUpakANAM purataH pratyekamekaikaM toraNaM, toraNavarNako'pi tathaiva, pAsAdAvarta " tassa paNa ' mityAdi, tasya upakArikAlayanasya 'bahusamaramaNijje bhUmibhAge' ityAdinA bhUmibhAgavarNanakaM yAnavimAnava-savarNanam kavacAvadvAcyaM yAvanmaNInAM sparzaH // ( sUtra 34 ) tarasaNaM bahusamaramajijjassa bhUmibhAgassa bahumajjhadesabhAe ettha NaM maheMge pAsAthavaDeMsae paraNa te se NaM pAsAyavasite paMca joyaNasayAI uI uccateNaM aDAijAI joSaNasayAI vikrameNaM acbhu gavasiya vaNNato bhUmibhAgo ulloo sIhAsaNaM saparivAraM bhANiyAM, aTThaTThamaMgalagA jhayA chattAicchattA se NaM mUlapAsAthavaDeMsage aNNehiM cauhi pAsAyavaDeMsa ehi tayaDubattappamANa me tehiM sabato samatA saMparikhittA, te NaM pAsAyavaDeMsagA aTTAijjAI joyaNasayAI urdU uccaNaM paNavIsaM joyaNasayaM vikvaM bheNaM jAva vaNNao, te NaM pAsAyavahiMsayA aNNehiM cauhiM pAsA yavaDisaehiM tadyucatamANamete hi sadao samatA saMparikhittA, te NaM pAsAyavaDeMsayA paNavIsaM joyaNasayaM uDDa ucca teNaM bAvahiM joyaNAI ajoyaNaM ca vikkhaMbheNaM acbhuggayamUsiya vaNNao bhUmibhAge ulloo sohAsaNaM saparivAraM bhANiya, aTTamaMgalagA jhayA chattAticchattA, te NaM pAsAyavaDeMsagA agnehiM cauhiM pAsavarDasaehiM tadacattapamANamettehi sahato samatA saMparikhittA, te NaM pAsAyavaDeMsagA bAvaTTha joyaNAI ajoyaNaM ca uI uccatteNaM ekatIsaM joyaNAI kosaM ca vikkhaMbheNaM vaNNao ulloo For Parts Only ~ 173~ He Xin :Zhong Xin ?Zhong Yu Tai Xin sU0 35 / / 85 / / Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [35] (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [35] dIpa anukrama [35] sIhAsaNaM saparivAra pAsAyauvariM aTThamaMgalagA jhayA chattAtichattA / / (mU0 35) // tasya ca bahusamaramaNIyasya bhUmibhAgasya bahumadhyadezabhAge atra mahAneko mUlapAsAdAvataMsakaH prajJaptaH, sa ca paJca | yojanazatAnyU_muccaistvena arddhatRtIyAni yojanazatAni viSkambhataH 'abhuggayamUsiyapahasiyAvivetyAdi tasya varNanaM madhyebhUmibhAgavarNana mullokavarNana dvArabahiHsthitamAsAdavadbhAvanIyaM, tasya ca mUlapAsAdAvataMsakasya pahamadhye dezabhAge'tra mahatI ekA maNipoThikA majJaptA, aSTau yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM cakhAri yojanAni bAhalyataH sarvAtyanA maNimayI acchA ityAdi vizeSaNakadambakaM prAgvat / 'tIse Na 'mityAdi, tasyAca maNipIThikAyA upari mahadeke siMhAsanaM prajJapta, / tasya siMhAsanasya varNanaM, parivArabhUtAni zeSANi bhadrAsanAni mAgvadvaktavyAni, 'se Na' mityAdi, sa mUlapAsAdAyata| sako'nyaizcaturbhiH pAsAdAvataMsakaistadoccalapramANe sarvataH samantataH parikSiptaH, tadaDoMcatvamamANameva darzayati-advaitatIyAni yojanazatAnyUrdhvamuccai stvena, pazcaviMzaM yojanazataM viSkambhena, teSAmapi 'abhuggayamUsiyapadasiyAviSe' tyAdi svarUpavarNanaM madhyabhUmibhAgavarNana mullokavarNanaM ca mAmbat, teSAM ca prAsAdAvataMsakAnAM bahumadhyadezabhAge pratyeka 2 siMhAsana prjaataa| | veSAM ca siMhAsanAnAM varNanaM pAmvat, navaramatra zeSANi parivArabhUtAni bhadrAsanAni vaktavyAni, 'te NaM pAsAyavaDeMsayA ityAdi, te prAsAdAvataMsakA anyaizcaturbhiH prAsAdAvataMsakaiH 'tayaddhaccattapamANamettehiM teSAM mUlapAsAdAvataMsakaparivArabhUtAnAM prAsAdAvataMsakAnAM yadaI taduccatvapamANamAtrai-mUlapAsAdAvataMsakApekSayA caturbhAgamAtrapramANaH sarvataH samantAtsaMparisitAH, tadarboccatvapamANameva darzayati-te Na' mityAdi, te prAsAdAvataMsakAH paMcaviMza yojanazatamUrdhvamuccaistvena dvApaSTiyo G aramera ~ 174~ Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [35] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: pAsAdAtaM sakavarNanam zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH // 86 // prata sUtrAka [35] janAni ayojanaM ca viSkambhataH, teSAmapi ' ambhuggayamUsiyapahasiyAvive 'tyAdi svarUpavarNanaM madhyabhAge | bhUmivarNanamullokavarNana siMhAsanavarNanaM ca sarva prAgvat , kevalamatrApi siMhAsana saparivAraM vaktavyaM, 'te Na' mityAdi, te | ca prAsAdAvataMsakA anyaizcaturbhiH prAsAdAvataMsakaistadoccatvamamANa:-anantaroktaprAsAdAvataMsakArboccatvapramANairmUlamAsAdAvataMsakApekSayA(aSTa)bhAgamamANaiH sarvataH samantAt saMparikSiptAH, tadoccatvapramANameva darzayati-'te Na' mityAdi, te ca prAsAdAvataMsakA dvApaSTiyojanAni ardhayojanaM ca Urdhvamuccastvena ekatriMzataM yojanAni korza ca viSkambhataH, epAmapi 'annaggayamUsie 'tyAdi svarUpavarNanaM madhyabhAge bhUmivarNanaM jallokavarNanaM siMhAsanavarNanaM ca parivArarahitaM prAmbat , 'te Na' mityAdi, te'pi prAsAdAvataMsakA anyaizcaturbhiH prAsAdAvataMsakaistadoccasapramANaiH-anantaroktamAsAdAvartasakA - catvapramANairmUlapAsAdAvataMsakApekSayA poTazabhAgapramANaiH sarvataH samaMtAt saMparikSiptAH, tadarthoccatvamamANameva darzayati-ekatriMzayojanAni kronaM ca Urdhvamuccaistvena paJcadaza yojanAni arddhatRtIyAMzcaiva krozAn viSkambhatA, eteSAmapi svarUpAdivarNanamanantaroktaM, 'te Na' mityAdi, te'pi ca prAsAdAvataMsakA anyaizcaturbhiH prAsAdAvataMsakaistadardoccakhapramANaiH-anantaroktapAsAdAvataMsakArboccatvapramANaH sarvataH samantAt saMparikSitAH, tadoccatvapramANameva darzayati-paMcadaza yojanAni addhattIyAMzca krozAn Urdhvamuccaistvena dezonAnpaSTau yojanAni viSkambhena, eSAmeva svarUpacyAvarNanaM bhUmibhAgavarNanaM ullokavarNana siMhAsanavarNanaM ca parivAravarjitaM mAmbat / / (sU035) tassa NaM mUla pAsAyavasayarasa uttarapuracchimeNaM ettha Na sabhA suhammA paNNatA, ega jAyaNasarya dIpa anukrama [35] // 86 // ~ 175~ Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [36] dIpa anukrama [36] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. Jan Eucation t mUlaM [ 36 ] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH AyAmeNa paNNAsaM joyaNAI vivakhaMbheNa bAvantari joyaNAI urdU ucca zeNaM apegakhaM bhasaya saMnividvA anya sukava raveDyA toraNavarara iya sAlibhaMjiyA jAva accharagaNasaMghavippakiNNA pAsAdIyA 4, sabhAe NaM suhammAe tidisi tao dvArA paNNattA, taMjahA-purasthimeNaM dAhiNeNaM uttareNaM, te naM dvArA solasa joyaNAI uI uccateNaM aTTha joyaNAI vizkhaMbheNaM tAvatiyaM caiva paveseNaM seyA varakagadhUbhiyAgA jAva vaNamAlAo, tesi NaM dArANaM uvari aTTa maMgalagA jhayA chatAchattA, tesi dArANaM purao patteyaM 2 muhamaMDavA paNNattA, te NaM muhamaMDabA evaM joyaNasayaM AyAmeNaM paNNAsaMjoyaNAI vikvaM bheNaM sAiregAI solasa joyaNAI uI uccatteNaM vaNNao sabhAe sariso, tesi muhamaMDavANaM tidisi tato dArA paNNattA, taMjahA- puratthimeNaM dAhiSeNaM uttareNaM, te NaM dArA solasa joyaNAI urdU uccateNaM aTTha joSaNAI vikkhaMbheNaM tAvaiyaM ceva paveseNaM seyA varakaNamadhUbhiyAgA jAba varNamAlAo / tesi NaM muhamaMDavANaM bhUmibhAgA ulloyA, tesi NaM muhamaMDavANaM ucariM aTTamaMgalagA jhayA chatAchatA / tesi NaM muhamaMDavANaM purato patteyaM 2 pecchAgharamaMDave paNNatte, muhamaMDavatadayA jAya dArA bhUmibhAgA ulloyA / tesiNaM bahusamaramaNijANaM bhUmibhAgANaM bahumajjhadesabhAe pate 2 vairAma akhADae paSNate, tesi NaM vayarAmayANaM akvADagANaM bahumajjha desa bhAge patteyaM2 maNipeDhiyA paSNasA, tAo NaM maNipeDhiyAto aTTha joyaNAI AyAmaviksvaM bheNaM cattAri jo For Paren ~ 176~ Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) --------- mUlaM [36] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti zrIrAmamanI malayagirI yA vRttiH | maNDapastupa patimA ya khendradhvaja jinasavayI prata // 87 // satrAka [36] yaNAI cAhalleNaM sabamaNimaIo acchAo jAca paDirUvAo, tAsi NaM maNipeTiyANa upari patteyaM 2 sIhAsaNe papaNate, sIhAsaNavaNNao saparivAro, tesi NaM pecchAgharamaMDavANaM uvariM aTThAmaMgalagA jhayA chattAtichatA, tesiNaM pecchAgharamaMDavANaM purao patteya 2 maNipeDhiyAo paNattAo, tAo gaM maNipeDiyAto solasa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM aTTha joyaNAI vAharUleNa sAmaNimaio acchAo paDirUvAo, tesiNaM uvari pattayaM 2 dhUme paNatte, te NaM dhRbhA solasa joyaNAI AyAmavikhaMbheNaM sAiregAI solasa jopaNAI uDe uccatteNaM, seyA saMkhaMkakuMdadagarayaamayamahiyapheNapujasaMnigAsA savarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA, tesija dhUbhANaM uvariM ahamaMgalagA jhayA chattAtichattA, tesiNaM thUbhANaM caudisi patteyaM 2 maNipediyAtI paNNattAo, tAoNaM maNipeDhiyAto ahajoSaNAI AyAmavikvaMbheNaM cattAri joyaNAI bAhalleNaM sabamaNimaIo acchAo jAva paDirUcAto, tesi NaM maNipeDhiyANaM uriM cattAri jiNapaDimAto jigussehapamANamettAo saMpaliyaMkanisanAo dhUbhAbhimuhIo sanikhittAo ciTThati, taMjahA-usabhA 1 bajamANA 2 caMdANaNA 3 vAriseNA4, tesi Na dhUbhANaM purato patteyaM 2 maNiperiyAto paNNattAo, tAo Na maNipeDhiyAto solasa joSaNAI AyAmavikkhaMbheNaM aTTha joyaNAI bAhallega sAmaNimaIo jAva paDirUvAto, tAsiNaM maNipeDhiyANa uvari patteyaM 2 ceiyarukkhe papaNatte, te Na ceiyarukkhA joyaNAI uI dIpa anukrama [36] // 87 // JI Janaurat1 ~ 177~ Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) (13) --------- mUlaM [36] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [36] dIpa uccatteNaM aTTha joyaNAI ujvehaNaM do joyaNAI khaMdhA addhajoyaNa vikkhabhegaM chajoyaNAI viDimA bahumAdesabhAe aDha joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM sAiregAI aDha joyaNAI savaggeNaM paNNatA, tesiNaM ceiyarukkhANaM imeyArUve vaNNAvAse paNatte, tejaho-vayarAmayA mUlA rayayasuparahiyA suviDimA ri. hAmayaviulA kaMdA veruliyA ruilA khaMdhA sujAyavarajAyarUvapaDhamagA visAlasAlA nANAmaNimayarayaNavivihasAhappasAha kaliyapanatavaNijjapattabiMTA jaMbaNayarattamauyasukamAlapavAlasobhiyA varakuraggasiharA vicittamaNirayaNasurabhikusumaphalabhareNanamiyasAlA ahiya maNanayaNaNivuikarA amayarasasamarasaphalA sacchAyA sappabhA sassirIyA sajjoyA pAsAIyA 4, tesi Na ceiyarukkhANaM uri aTTamaMgalagA jhayA chattAichattA, tesi Na cehayarukkhANaM purato patteyaM 2 maNipeDhiyAo pagNatAo, tAo NaM maNipeDiyAo aTTa joyaNAI AyAmavikvaMbheNaM cattAri joyaNAI bAhalleNa sabamaNimaIo acchAo jAva paDirUvAo, tAsi NaM maNipeDhiyANaM uvari patteyaM 2 mahiMdajjhayA paNNatA, te NaM mahiMdajjhayA sahi jIyaNAI urdU uccatteNaM joyaNa uvaheNa joyaNaM vikvaMbheNa vairAmayA vadalahasusiliTraparighaTTamasupatihiyA visiTTA aNegavarapecavaNNakuDabhisahassaparimaMDiyAbhirAmA vAuchuyavijayavejapatIpaDAgA chattAikachattakalithA tuMgA gayaNalalamabhilaMghamANasiharA pAsAdIyA 4, aTTamaMgalagA jhayA chattAtichattA, tesi NaM anukrama [36] anditaram.org ~178~ Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [36] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapraznA malayagirIyA vRttiH maNDapaspata matimAcaitya // 88 // prata sUtrAMka [36] mahiMdajyANa purato patteyaM 2 naMdA pukkhariNIo paNNatAo, tAo NaM pukkhariNIo ega joyapAsayaM AyAmeNaM pakSaNAsaM joyaNAI vikkhaMbheNa dasa joyaNAI uce heNaM acchAo jAva vaNNao egaiyAo udagaraseNaM paNNatAo, patteyaM 2 paumavaravejhyAparikhittAo patteyaM 2 vaNasaMDaparikhittAo, tAsi NaM gaMdANaM pukkhariNINaM tidisiM tisovANapaDisvagA paNNatA, tisovANapaDirUvagANaM vaNao, toraNA jhayA chttaatichttaa| sabhAe gaM muhammAe adhyAlIsaM maNIguliyAsAhassIo paNNatAo, saMjahA-purachimeNaM solasasAhassIo pacacchimeNa solasasAhassIo dAhiNeNaM aTThasAhassIo uttareNaM ahasAhassIo, tAsu NaM maNoguliyAsu bahave suvaSNarUppamayA phalagA paNNatA, tesu Na suvannarupamaesu phalagesu bahave vairAmayA NAgardatA paNNatA, tesu NaM vairAmaesu NAgardataema kiNha sutnavasvagdhAriyamalladAmakalAvA ciTThati, sabhAe NaM suhammAe aDayAlIsaM gomANasiyAsAhassIo pannatAo, jaha maNoguliyA jAva NAgadaMtagA, tesu NaM NAgadataema bahave rathayAmayA sikagA paSNatA, tesu Na rayayAmaemu sikagema bahave veruliyAmaio dhUvaghaDiyAo papaNattAo, tAo NaM dhUvaghaDiyAo kAlAgurupavarajAvaciTThati, sabhAe Na muhammAe aMtA bahusamaramaNijje bhUmibhAge paNNatte jAva maNIhi uvasobhie maNiphAso ya usloyao tha, tassaNaM bahusamaramaNijassa bhUmibhAgasta bahumajaladesabhAe.ettha NaM mahegA maNipeDhiyA pakSNatA solasa jIyaNAI AyAmavi dIpa anukrama [36] Saintaintina amurary.au ~179~ Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) (13) ---------- mUlaM [36] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [36] kkhaMbheNaM aGka joSaNAI bAhalleNaM saghamaNimayI jAva paDirUvA, tIse Na maNipeDhiyAe uri etya Na mANathae ceyakhaMbhe papaNatte, sahijoyaNAI ur3a uccatteNaM joyaNa ubeheNaM joyaNaM vikhaMbheNa aDayAlIsaM asie aDyAlIsaM saikoDIe aDayAlIsaM saiviggahie sesaM jahA mahiMdamayassa, mANavagassa Na ceiyakhabhassa uvari vArasa joyaNAI ogAhetA hehAvi porasa joyaNAI bajjecA majjhe battIsAe joyaNesu ettha NaM bahave subaSNaruppamayA phalagA paNNatA, tesu NaM suvaNNaruppAmaesu phalaesu vahaye vairAmayA NAgadaMtA paNattA, tesu NaM vairAmaesu nAgardatesu bahave rayathAmayA sikagA paNattA, tesu NaM rathayAmaesa sikkaesu bahave baharAmayA golavarasamuggayA paNNatA, tesu NaM vayarAmaesa golavAsamuggaesu bahave jiNasakahAtI saMnikhicAo ciTThati / tAto NaM sUriyAbhassa devassa annesiM ca bahaNaM devANa ya devINa ya aJcaNijAo jAya pajjuvAsaNijAto mANavagassa ceiyakhaMbhassa uvari aDha maMgalagA jhavA chattAicchatA // (sU036) tassa Na' mityAdi, tasya mUlapAsAdAvataMsakasya 'uttarapuracchimeNa 'ti uttarapUrvasyAmIzAnakoNe ityarthaH, atra sabhA sudharmA prajJaptA, sudharmA nAma viziSTarachanda kopetA, sA eka yojanazatamAyAmataH pazcAzat yojanAni viSkambhavaH dvAsaptatiyojanAni Urdhva mustyena, kathaMbhUtA sA ? ityAha-'aNege 'tyAdi, anekastambhavatasanniviSTA 'anbhuggayasukayavayaravei yAtoraNavararaiyasAlibhaMjiyAsusiliTTavisihalasaMThiyapasatyaveruliyavimalakhaMbhA' iti, abhyu- / dIpa #Ben Zi Shu Ben Zi Jie Quan Ben Xiang Shou Ting Fa Ting anukrama [36] w marary au ~180~ Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [36] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: maNDapastUpa patimAtya kSendradhvaja jinasavayI prata sUtrAMka [36] dIpa denA-atiramaNIyatayA draSTuNAM pratyabhimukhaM ut-pAyalyena sthitA mukateca sukRtA nipuNazilpiracitetibhAvA, abhyudgatA cAsau zrIrAjamaznI malayagirI- sukRtA ca abhyudgatamukatA banavedikA-dvAramuNDikopari vajraratnamayA vedikA toraNaM ca abhyudganamukRtaM yatra sA tathA, varAbhi:yA vRttiH | pradhAnAbhiH racitAbhiH ravidAbhirvA zAlibhadhikAbhiH muzliSTA:-saMbaddhA viziSTa-pradhAna laha-manojJa saMsthita-saMsthAnaM yeSAM viziSTalAsaMsthitAH prazastA:-prazaMsAspadIbhUtA vaiyastambhA-vaiDUryaratnamayAH stammA yasyAM sA sathA, vrrcitshaalbhnikaa||89 // suzliSTaviziSTalaSTasaMsthitapazastavaiDUryastambhAstataH pUrvapadena karmadhArayaH samAsaH, tathA nAnAmaNikanakaratnAni khacitAni yatra sa nAnApaNikanakaratnakhacitaH, ktAntasya paranipAtaH sukhAdidarzanAta , nAnAmaNikanakaratnakhacita ujjvalo-nirmalo bahu samaH-atyantasamaH muvibhakto nicito-nivido ramaNIyazca bhUmibhAgo yasyAM sA nAnAmaNikanakakhacitaratnojjvalabahasamasukA vibhakta (nicita) bhUmibhAgA, 'ihAmiyausabhanuraganaramagaravihagavAlagakinnararurusarabhacamarakuMjaravaNa layapaumalayabhatticicA |* khaMbhungayavaraveiyAbhirAmA vijJAharajamalajugalajaMtajuttAvica acIsahassayAliNIyA rUvagasahassakaliyA bhisimINA bhibhi| samINA cakkhulloyaNalesA muhaphAsA sarisarIyarUvA kaMcaNamaNirayaNadhubhiyAgA nAnAvihapaMcavaNNaghaMTApaTAgaparimaiDiyamgasiharA dhavalA marIikavarSa viNimmuyaMtI lAulloiyamahiyA gosIsasarasasurabhirattacaMdaNadaharadinnapaMcagulitalA upaciyacaMdaNakalasabaMdaNaghaTasukayatoraNapaDiduvAradesabhAgA Asattosattaviula vAvagyAriyamacchadAmakalAvA paMcavaNNasarasasurabhimukkapuppharpunIvayArakaliyA kAlAgurupavarakuMdurukaturukadhUvaDajjhatamaghamatagaMdhuddhayAbhirAmA sugaMdhavaragaMdhiyA gaMdhavahibhUyA accharagaNasaMghasaMvikiNNA divatuDiyasahasaMpaNAdiyA savarayaNAmayA acchA jAva paTikhyA iti prAgvata / 'sabhAe Na' mityAdi, sabhAyAzca sudharmAyAkhidizi anukrama [36] // 89 // marary.orm ~ 181~ Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) (13) --------- mUlaM [36] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [36] dIpa timadhu dikSu ekaikasyAM dizi ekaikadvArabhAvena trINi dvArANi prajAtAni, tadyathA-eka pUrvasyA ke dakSiNasyAmekamuttarasyA, tAni ca dvArANi pratyekaM poTaza 2 yojanAnyUrdhvamuccaistvena aSTau yojanAni viSkambhata: 'tAvaiyaM ceveti tAvantyevASTau yoganAnItibhAvaH pravezena, 'seyA varakaNagathUbhiyA' ityAdi prAguktadvAravarNanaM tadeva tAvadvaktavyaM yAvadanamAlA iti, teSAM ca dvArANAM purataH pratyekaM 2 mukhamaNDapaH prajJaptaH, te ca mukhamaNDapA eka yojanazatamAyAmataH pazcAzat yojanAni viSkambhataH sAtirekANi poDaza yojanAni Urdhvamuccaistvena, eteSAmapi 'aNegakhaMbhasayasaMniviTThA' ityAdi varNanaM sudharmasabhAyA iva niravazeSa draSTavyaM, veSAM ca mukhamaNDapAnAM purataH pratyekaM 2 prekSAgRhamaNDapaH prajJaptaH, te ca prekSAgRhamaNDapA AyAmaviSkambhoccaistvaiH prAgvat tAvadvAcyaM yAvanmaNInAM sparzA, teSAM ca bahuramaNIyAnAM bhUmibhAgAnAM bahumadhyadezabhAge pratyeka 2 bajamayo'kSapATakaH prajJaptaH, teSAM ca baJamayAnAmakSapATakAnAM bahumadhyadezabhAge pratyekaM 2 maNipIThikA aSTa yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM catvAri yojanAni cAilyena-piNDabhAvena sarvAtmanA maNimayA: 'acchAo' ityAdi vizeSaNajAtaM prAgiva / tAsAM ca maNipIThikAnAmupari pratyeka siMhAsanaM pakSapta, teSAM ca siMhAsanAnAM varNanaM parivArazca prAmbadvaktavyaH, teSAM ca prekSAgRhamADapAnAmupari aSTAvaSTau maGgalakAni bahavaH kRSNacAmaradhvajA ityAdi prAgvata, teSAM prekSAgRhamaNDapAnAM purataH pratyekaM 2 maNipIThikA mamatA, tAzca maNipIThikA pratyeka poDaza yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAmaSTau yojanAni vAhalyena sarvAtmanA maNimayAH 'acchA' ityAdi vizeSaNakadambakaM prAgvata , tAsAM ca maNipIThikAnAmupari pratyekaM 2 caityastUpaH prajJaptaH, te ca caityastUpAH SoDaza yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM sAtirekANi poTaza yojanAnyUrdhvamuccastvena saMkhake 'tyAdi tavarNanaM muga, teSAM ca caityastUpAnAmuparyaSTAvaSTau svastikAdIni anukrama [36] 6940 ~ 182~ Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) (13) ---------- mUlaM [36] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: Su H malayanirA prata jAti, etacca samastaM jinasapI sUtrAMka [36] dIpa anukrama [36] zrIrAjamA mAlakAni 'jAya sahassapacahatthayA' iti- yAvatkaraNAta 'tesiM ceiyadhUbhANaM uppi bahave kiNhacAmarajnayA jAra mukiAlacA- IALA | maNDapastupa marajjhayA acchA saNhA rupapaTTavAiradaMDA jamalajAmalagaMdhI surUvA pAsAiyA jAva paDirUvA, vesiM ceiyadhUbhANaM uNi pAye | pratimAcaitya yA vRttiH kSendradhvaja chattAicchattA paTAyA ghaMTAjugalA uppalahatthagA jAva sayasahassapattahatthagA sabarayaNAmayA jAva paDikhvA' iti, etacca samastaM *pAmvat / 'tesi Na' mityAdi, teSAM caityasnupAnAM pratyeka 2'caudisi ti caturdizi-catasRSu dikSu ekaikasyAMni 1 dizi ekaikamaNipIThikAbhAvena catasro maNipIThikAH prajJaptAH aSTau yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM catvAri yojanAni |*036 vAhalyena sarvAtmanA maNimayA acchA ityAdi pAvata, tAsAM ca maNipIThikAnAmupari ekaikamatimAbhAvena catasro ||| jinamatimA jinotsedhapramANamAtrA:, jinotsedha utkarpataH pazca dhanuzatAni jaghanyataH sapta hastAH, iha tu pazca dhanuHzasAni saMbhAvyante, 'paliyaMkasaMnisannAu'iti paryaGkAsanasanniSaNNAH, stUpAbhimukhyaH saMnikSiptAH, tathA jagatsthitisvAbhA- 17 vyena sabhyagnivezitAstiSThanti, tadyathA-RSabhA barddhamAnA candrAnanA vAriSeNA iti, 'tesi Na' mityAdi, teSAM caityastUpAnAM + purataH pratyekaM 2 maNipIThikAH prajAtA, vAzca maNipIThikAH SoDaza yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAmaSTau yojanAni baailytH| hai'sabamaNimaio' ityAdi mAgvata, sAsAM ca maNipIThikAnAmupari pratyekaM 2 caityakSA aSTau yojanAnyUrdhvamuccastvenAIyo janamuddedhena-uhatvena ve yojane ucairatvena skandhaH sa evArdha yojanaM viSkambhatayA bahumadhyadezabhAge viDimA-UrdhvaM vinirgatA zAkhA sA Urdhvamucastvena SaD yojanAni aTo yojanAni viSkambhena sarvAgreNa sAtirekeNASTau yojanAni prazaptAsteSAM ca caityakSANAmayametadrUpo varNAvAsaH prajJaptastadyayA-baharAmayamUlA syayasuSaiTThiyaviDiyA' vANi-vajramayAni mUlAni yeSAM | saa||10|| ~ 183~ Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) (13) --------- mUlaM [36] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [36] Ben Zi Mu Ben Zi Zheng Ben Zi dIpa te vajramayamUlA rajate supratiSThitA viDimA-bahumadhyadezabhAge Urya vinirgatA zAkhA yeSAM te rajatamumatiSThita viDimAsvataH | pUrvapadena karmadhArayaH samAsA, 'ridvApayakaMde veruliyAlakhaMdhe' riSThamayo-riSTharatnamayaH kando yeSAM te riSThamayakandAH , tathA | vaiDUryaratnamayo ruciraH skandho yeSAM te tathA, tataH pUrvapadena karmadhArayaH, 'sujAyavarajAyarUbapaDhamagavisAlasAlA' sujAta-mUladravyazuddhaM vara-pradhAna yat jAtarUpaM tadAsmakAH prathamakA-mUlabhUtA vizAlAH zAkhA yeSAM te sujAtavarajAtarUpaprathamakavizAlazAlA: 'nAnAmaNirayaNavivihasAhappasAhaberuliyapattatavaNijapattaviMTA' iti nAnAmaNiratnAtmikA vividhAH zAkhAH prazAkhA yeSAM te tathA bairyANi-baDUyamayAni patrANi yeSAM te tathA tapanIyamayAni paravannAni yeSAM te tathA, tataH pUrvavat padadvayaramIlanena 10 karmadhArayaH, 'jaMpUNayarattamajyasukumAlapavAlapallavavaraMkuradharA' jAmbUnadA-jAmbUnadasuvarNavizeSamayA raktA-raktavarNA mudavaH manojJAH sukumArA:-sukumAraspaH pavAlA-ISadunmIlitapatrabhAvAH pallavA:-saMjAtaparipUrNaprathamapatrabhAvarUpA varAGkarA-prathamamu| dbhidyamAnA aGkArAstAna dharantIti jAmbUnadaraktamadusukumArapravAlapallubAGkaraparA vicittamaNirayaNasurabhikusumaphalabhare NanamiyasAlA' iti vicitramaNiratnamayAni yAni surabhIni kusumAni phalAni ca teSAM bhareNa namitAH zAlA:-zAkhA yeSAM te tathA, tathA satI-zobhanA chAyA yeSAM te sacchAyAH, satI-zobhanA prabhA-kAntiyeSAM te satmabhA, ata eva sazrIkAH, tathA saha udyotena vartante maNiratnAnAmudyotabhAvAt sodyotA, adhika nayanamanonitikarA amRtarasasamarasAni phalAni yeSAM te tathA, 'pAsAIyA' ityAdivizeSaNacatuSTayaM prAgvam / ete ca caityakSA anyairvahubhistilakalavakacchatraupagazirISasaptaparNadadhiparNaludhakadhavalacandananIpakuTajapanasatAlatamAlapriyAlamiyaGgapArApatarAjAnandi sarvataH samantAt saMpariliptAH, te ca tilakA anukrama [36] Santarainindian ~ 184~ Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) (13) ---------- mUlaM [36] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH vIrAjamanI maLayagirIyA vRttiH prata sUtrAMka [36] dIpa yAvanandirakSA mUlamantaH kandamanta ityAdi sarvamazokapAdapavarNanAyAmiva tAvadvaktavyaM yAvat paripUrNa latAvarNanaM, 'tasi - maNDapastUpa mityAdi, teSAM paityakSANAmupari aSTAvaSTau maGgalakAni bahavaH kRSNacAmaradhvajA ityAdi caityastUpa iva tAvadvaktavyaM yAvadvAhavA matimAcatya sahasrapatrahastakAH sarvaratnamayA yAvat pratirUpakA iti, 'tesi Na' mityAdi, teSAM ca caityakSANAM purataH pratyeka maNipIThikA prazatAH, tAtha maNipIThikA aSTau yojanAnyAyAmaviSkammAbhyAM catvAri yojanAni cAhakhyataH 'sabarayaNAmaIo' ityAdi | jinasakyo prAgvat, tAsAM ca maNipIThikAnAmupari pratyeka mahendradhvajAH majJaptA, teca mahendradhvajAH paSTiyojanAnya'rdhvamuccaistyena arddhakoza-a sU036 IgavyUtamadveSena-aNDatyena arddhakroza viSkambhataH 'baharAmayavalasaMThiyamusiliTThaparighaTTamahasupaiDiyA' iti vajramayA-catraratnamayA tathA rI-vartula lamra-manoI saMsthita-saMsthAnaM yeSAM te vRttasahasaMsthitAstathA muzliSThA yayA bhavanti evaM TM parighRSTA iva kharazANayA pASANapratimeva suzliSparipRSTAH mRSTAH mukumArazANayA pASANamatimAvat supratiSThitA manAgapi calanAsaMbhavAt , tato vizeSaNasamAsaH, 'aNegavarapaMcavannakuDabhIsahassaparimaMDiyAbhirAmA vAudhdhUyavijayavejayaMtIpaDAgA chattAicchattakaliyA tuMgA gaganatalamabhilaMghamANasiharA pAsAIyA jAvapaDirUvA' iti prAgvat , 'tesi Na' mityAdi, teSAM mahendravajAnAmupari aSTAvaSTau mAlakAni bahavaH kRSNacAmaradhvajA ityAdi toraNavat sarvaM vaktavya, teSAM ca mahendradhvajAnAM purataH pratyeka nandAbhidhAnA puSkariNI prAptA, eka yojanazatamAyAmataH pazcAzat yojanAni viSkambhata dvAsaptatiyojanAnyadedhena-upadona, tAsAM ca nandApuSkariNInAM achAo sahAo zyayAmayakUlAo' ityAdi varNanaM mAmbat , tAzca nandApuSkariNyaH pratyekaM 2 padmayaravedikayA pratyekaM 2 banakhaNDena parikSiptAH, tAsAM ca nandA anukrama [36] SAREnatanixM 1Purasurare.org ~185~ Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) --------- mUlaM [36] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [36] puSkariNInAM pratyekaM tridizi trisopAnapratirUpakatoraNavarNanaM mAgiva / 'sabhAe NaM suhammAe' ityAdi, sabhAyAM sudha. mkyAmaSTacatvAriMzanmanogulikAsahasrANi-pIThikAsahasrANi majJaptAni, tadyathA-pUrvasyAM dizi SoDaza manogulikAsahasrANi, poDaza sahasrANi pUrvataH poDaza sahasrANi pazcimAyAmaSTau sahasrANi dakSiNato'STau sahasrANi uttarataH, teSvapi phalakanAgadantakamAlyadAmavarNanaM prAgvat, sikkagavarNana dhUpaghaTikAvarNana dvAravat / 'sabhAe NaM suhammAe' ityAdi, sabhAyAM sudharmAyA~ aSTAcavAriMzat gomAnasikA:-zayyArUpasyAnavizeSAsteSAM sahasrANi prajAtAni, tadyathA-ghoDaza sahasrANi pUrvata: SoDaza sahasrANi padhimAyAmaSTau sahasrANi dakSiNato'STau sahasrANi uttarataH, sAsvapi phalakavarNana nAgadantavarNanaM sikagavarNanaM dhUpaVil ghaTikAvarNanaM ca dvAravata , 'sabhAe NaM suhammAe' ityAdinA bhUmibhAgavarNanaM 'sabhAe NaM suhammAe ' ityAdinA | all ullokavarNanaM ca pAmbat , 'tassa Na' mityAdi, tasya bahusamaramaNIyasya bhUmibhAgasya bahumadhyadezabhAge'tra mahatI ekA maNipIThikA | prajJaptA, poDaza yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM aSTau yojanAni bAhalyataH sarvaratnamayI ityAdi pAvat , nasyAzca maNipIThikAyA | Cupari mahAneko mANavakanAmA caityastambhaH prajJaptaH, paSTiyojanAnyUrdhvamucairatvena yojanamuddena yojanaM viSkambheNa aSTAcatvAriM zadasrika aDayAlIsaikoDIe aDayAlIsaiviggahie' ityAdi sampradAyagamya, 'vaharAmayavalaThThasaMThie' ityAdi mahendradhvajavat varNanaM niravazeSa tAyadvaktavyaM yAvat 'sahassapattahatyagA sabarayaNAmayA jAva paDirUvA' iti, tasya ca mANavakasya caityastambhasya upari dvAdaza yojanAni avagAhya, uparitanabhAgAt bAdaza yojanAni varjayitveti bhAvaH, adhastAdapi bAdaza yojanAni varjayitvA madhye padizati yojaneSu 'vahaye suvaNaruppAmayA phalakA' ityAdi phalakavarNanaM nAgadantavarNanaM sikakavarNanaM ca OMG-24NE dIpa anukrama [36] ~186~ Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [36] dIpa anukrama [36] muni dIparatnasAgareNa saMkalita. zrIrAjamazrI malayagirIyA vRttiH // 92 // Jin Eucator "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) 4688 mUlaM [ 36 ] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH prAgvat, teSu ca rajatamayeSu sikkeSu bahavo vajramayA golavRttAH samudrakAH prajJaptAH, teSu ca vajramayeSu samudrakeSu bahUni jinasaknitina Thati, yAni sUryAbhasya devasya anyeSAM ca bahUnAM vaimAnikAnAM devAnAM devInAM ca arcanIyAni candanaiH bandanIyAni stutyAdinA pUjanIyAni puSpAdinA mAnanIyAni bahumAnataH satkaraNIyAni vakhAdinA kalyANaM maGgalaM daivataM caityamitibuddhacA paryupAsanIyAni, 'tassa NaM ceiyakhaMbhassa ubari bahave aTTaTThamaMgalagA' ityAdi prAgvat // ( sU0 36 ) tassa mANavagasta ceiyakhaMbhassa puracchimeNaM ettha NaM mahegA maNipeDhiyA paNNattA, aTTa joyaNAI AyAma vikkhaMbheNa cattAri joaNAhaM bAhalleNaM saddamaNimaI acchA jAva paDiruvA, tIse NaM maNipeDiyAe uvariM ettha NaM mahege sIhAsaNa0 vaNNato saparivAro, tassa NaM mANavagassa cehayakhaMbhassa pacatvameNaM ettha NaM mahegA maNipeDhiyA paNNattA aTTa joyaNAI AyAma vikkhaMbheNaM cattAri joyaNAI bAhalle saGghamaNimaI acchA jAva paDivA, tIse NaM maNipeDhiyAe uvariM ettha NaM maheMge devasayaNijje paNNatte, tassa NaM devasayaNijjarasa imeghAve vaNNAvAse paNNatte, taMjahA--gANAmaNimayA paDipAyA sovanniyA pAyA NANAmaNimayAI pAyasIsagAI jaMbUNayAmayAI gatagAI NANAmaNimae vicce rapayAmayA tUlI tavaNijjamayA gaMDovahANayA lohiyakkhamayA bibboyaNA, se NaM sayaNijje ubhao biccoNaM duhato uSNate majjhe NayagaMbhIre sAliMgaNavahie gaMgApulinavAluyAuddAlasAlisae suvirahayarayatA uvaciyakhomadugullapapaDicchAyaNe rataMsuyasaMvue suramme AINagarUyavaraNa For Penal Use On ~ 187 ~ mANavakastaMbhadevazayanI yavarNanam | // 92 // Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [37] (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata satrAka [37] dIpa anukrama [37] vaNoyatUla phAse maute // (suu037)|| 'tassa Na' mityAdi, tasya mANavakasya caityastambhasya pUrvasyAM dizi atra mahatyekA maNipITikA pajhaptA, sA ca aSTau yojanAnpAyAmaviSkambhAbhyAM catvAti yojanAni bAhalyena 'sahamaNimayA' ityAdi prAgvat / tasyAzca maNipIThikAyA * upari aba mahadekaM devazayanIya prajJa, tasya ca devazayanIyasya ayametadpo varNAvAso-varNakaniveza: prajJaptaH, tadyathA-nAnAmaNi mayA pratipAdA-mUlapAdAnAM prati viziSTopaTTambhakaraNAya pAdA pratipAdAH, sauvarNikAH suvarNamayAH pAdAH-mUlapAdA, nAnAmaNimayAni pAdazIrSakANi jAmbUnadamayAni gAtrANi-IpAdIni vajramayA-bajaratnApUritAH sandhayaH 'nAnAmaNimaye vicce' iti nAnAmaNimayaM nyUna-viziSTavAnaM rajatamayI tUlI lohitAkSamayAni 'bibboyaNA' iti upadhAnakAni, Aha ca jIvAbhigamamUlaTIkAkArA-'piyoyaNA-upadhAnakAnyucyano iti, tapanIyamayyo gaNDopadhAnikAH, 'se NaM devasayaNijje' ityAdi, / taddevazayanIyaM sAliGganavanika-saha AliGganavA -zarIrapramANenopadhAnena yat tattathA, 'ubhao bibboyaNe' iti ubhayata:ubhau-ziro'nnapAdAntAvAzritya vibboyaNe-upadhAnaM yatra tat ubhayato bibboyaNaM 'duhato unnate' iti ubhayata unnata 'majjheNayagaMbhIre' madhye nataM ca tat nimnatvAt gambhIraM ca-mahacAnatagambhIra gaGgApulinavAlukAyA abadAlo-vidalanaM pAdAdi nyAse adhogamanamiti bhAvaH tena 'sAlisae' iti sadRzakaM gaGgApulinavAlukAvadAnasadRzaka, dRzyate cAyaM prakAro isatUlyACI diviti, tathA 'uyaviya' iti vizi parikarmitaM zoma-kAsikaM dukUla-vastraM tadeva paTTA uyaviyakSaumadakUlapaTTaH sa praticchadana-AcchAdanaM yasya tattathA ' AINagarUyabUranavaNIyatUlaphAse' iti prAgvat , 'rattaMmuyasaMvue' iti raktAMke HARERucatunal ~ 188~ Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [38] (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjamaznI malayagirIyA vRttiH lakamahenda alavarNanama prata satrAka // 93 // [38 na saMhataM raktAMkasaMvRtaM ata eva suramyaM 'pAsAiya' ityAdipadacatuSTayaM mAgvat // (muu037)|| tassa Na devasayaNijjassa uttarapuracchimeNaM mahegA maNipeDhiyA paNNattA, aTTha joyaNAI AyAma- vijacoppA vikkhaMbheNaM cattAri joaNAI bAhalleNaM sabamaNimayI jAva paDirUvA, tIse Na maNipeDhiyAe uvari pattha Na mahege khuTTae mahiMdajjhae papaNatte, sardi joyaNAI urdU uccatteNaM joyaNaM vikkhaMbheNaM yArAmayA 038 bahalaDhasaMThipasusiliTThajAvapaDirUvA, uvari adRhamaMgalagA jhayA chattAticchatsA, tassa khudAgamahidamayassa pazcasthimeNaM ettha NaM sUriyAbhassa devassa cAppAle nAma paharaNakose pannatte sadavArAmae acche jAva paDirUve, tastha NaM sariyAbhassa devassa phaliharayaNakhaggagayAdhaNuppamuhA bahave paharaNarayaNA saMnikhittA ciTThati, ujjalA nisiyA sutikkhadhArA pAsAdIyA 4 / sabhAe NaM suhammAe uvariM aTThamaMgalagA jhayA chattAticchattA / / (sU038) 'tassa Na mityAdi, tasya devazayanIyasya uttarapUrvasyAM dizi atra mahasyekA maNipIThikA prajJaptA, sA cASTI yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM catvAri yojanAni bAhalyataH 'sabamaNimayI' ityAdi pAmbat , tasyAca maNipIThikAyA upari bhraSTako mahendradhvajaH mamaH, tasya pramANe varNakazca mahendradhvajayadvaktavyaM, 'tassa Na' mityAdi tasya kSullakamahendradhvajasya pazcimAyApatra sUryAbhasya devasya mahAnekA coppAlo nAma paharaNakoza:-paharaNasthAnaM prajJaptaM, kiviziSTa ? ityAha-"sadabaharAmae acche jAvapaDiruve' iti mAgvat, 'tattha Na' mityAdi, tatra coppAlakAbhidhAne praharaNakoze bahUni parivaratnakhAgadA dIpa anukrama [38] ~ 189~ Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [38] dIpa anukrama [38] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. Jan Education T "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) 69 mUlaM [38] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH dhanuHpramukhAdIni praharaNaratnAni sannikSiptAni tiSThanti kathaMbhUtAnItyata Aha-ujjvalAni-nirmalAni nizitAni --atitejitAni ata eva tIkSNadhArANi prAsAdIyAnItyAdi prAgvat, tasyAzca sabhAyAH sudharmAyA upari bahUnyaSTAvaSTau maGgalakAnItyAdi sarva prAgvaktavyam / / (sU0 38 ) sabhAe NaM summAe uttarapuracchimeNaM ettha NaM maheMge siddhAyataNe paNNatte, egaM joyaNasayaM AyA. meNa pannAsaMjoyaNAI vikkhaMbheNa ghAvantariM joyaNAI urdU uccateNaM sabhAgameNaM jAva gomANasiyAo bhUmibhAgA ulloyA taheva, tassa NaM siddhAyataNassa bahumajjhadesabhAe ettha NaM mahegA maNipeDiyA paNNattA, solasa joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM aTTha joyaNAI bAhalleNaM, tIse NaM maNipeDiyAe ucariM ettha NaM maheMge devachaMdara paNNatte, solasa joyaNAI AyAma vikkhaMbheNaM sAiregAI solasa joyaNAI uDe uccateNaM savvarayaNAmae jAba paDive, ettha NaM asayaM jiNaparimANaM jiNussehappamANamitANaM saMnikhittaM saMciti, tAsi NaM jiNapaDimANaM imeyAkhve vaNNAvAse paNNatte, taMjahAtavaNimayA hatthatalapAyatalA aMkAmayAI nakkhAI aMtolohiyakpaDisegAI kaNagAmaIo jaMghAo kaNagAmayA jANU kaNagAmayA Uru kaNagAmaIo gAyalaDIo tavaNiz2amayAo nAbhIo rihAmahao romarAio tavaNijjamayA cucyA tavaNijjamayA sirivacchA silappabAlamayA oTTA phAliyAmayA detA tavaNijjamaIo jIhAo tavaNijjamayA tAluyA kaNagAmaIo nAsigAo aMto sidhdhAyatana [ jinAlaya) evaM zAzvata-jina pratimAyAH varNanaM For Penal Use Only ~ 190 ~ andiarany org Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) (13) --------- mUlaM [39] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapanI ke malayagirI yA vRttiH varNanam 1 prata // 16 // sUtrAMka [39] dIpa anukrama [39] lohiyakkhapaDisegAo aMkAmayANi acchINi aMtolohiyapakhapaDisegANi ridvAmaIo tArAo A siddhAyatana rihAmayANi acchipattANi riTAmaIo bhamuhAo kagagAmayA katholA kaNagAmayA savaNA kaNagA jinapratimA maIo NihAlapahiyAtA baharAmaIo sIsaghaDIo tavaNijamaIo kesaMtakesabhUmIo ridvAmayA sU039 upari mukhayA, tAsi me jiNapaDimANaM piTTato patteyaM 2 chattadhAragapaDimAo paNNatAo, tAo NaM chattadhAragapaDimAo himara yayakuMdeMduSpagAsAI sakoreMTamalladAmAI dhathalAI AyavattAI salIla dhAremANIo 2 ciTThati, tAsi NaM jiNapaDimANaM ubhao pAse patteyaM 2 cAmaradhArapaDimAo paNNatAo, tAbho NaM cAmaradhArapaDimAto nAnAmaNikaNagarayaNavimalamahariha jAca salIla dhAremANIo 2 ciTThati, tAsiNaM jiNapaDimANaM purato do do nAgapaDimAto bhUyapaDimAto jakkhapaDimAo kuMDadhArapaDimAo savarayaNAmaIo acchAo jAva ciTuMti, tAsi NaM jiNapaDimANa purato aTThasaya ghaMTANaM ahasaya kalasANaM aTThasayaM bhiMgArANaM evaM AyasANaM thAlANaM pAINaM supaidvANaM maNIguliyANaM vAyakaragANaM cittagarArNa rayaNakaraMDagArNa hayakaThANaM jAya usamakaMThANaM puSpharcagerINa jAva lomahatthacaMgerINaM pupphapaDalagANaM tellasamuggANaM jAva aMjaNasamuggANaM ahasayaM dhUvakaducchuyANaM saMnikhi ciTThati, sihAyataNassaNaM uvariMaTTamaMgalagA jhayA chttaaticchttaa|| (m.39|| 'sabhAe Na' mityAdi, sabhAyAH sudharmAyAH 'uttarapuracchimeNa ' miti uttarapUrvasyAM dizi mahadekaM siddhAyatanaM / 1 // 94 // sidhdhAyatana [jinAlaya) evaM zAzvata-jina pratimAyA: varNanaM ~191~ Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [39] (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka [39] dIpa anukrama [39] majJaptama, eka yojanazatamAyAmataH paJcAzat viSkambhato dvAsaptatiryojanAnyUrdhvamuccaistvenetyAdi sarva sudharmAvat vaktavyaM yAvat gomA-11 | nasIvaktavyatA, tathA cAha- sabhAgamaeNa jAva gomANasiyAo' iti, kimataM bhavati !-yathA sudharmAyA sabhAyAH pUrvadakSiNottaravartIni trINi dvArANi teSAM ca dvArANAM purato mukhamaNDapAH teSAM ca mukhamaNDapAnAM purataH prekSAgRhamaNDapAH teSAM | ca prekSAgRhamaNDapAnAM puratazcaityastUpAH sapratimAH teSAM ca caityastUpAnAM purataH caityakSAH teSAM ca caityakSANAM purato mahendradhvajAH teSAmapi purato nandApuSkariNyastadanantaraM gulikA gomAnasyazvoktA tayA'trApi sarvamanenaiva krameNa niravazeSa vaktavyaM, ullokavarNanaM bhUmibhAgavarNanaM ca mAgvat , ' tassa Na' mityAdi, tasya siddhAyata nasyAntabahumadhyadezabhAge'tra mahatyekA maNipIThikA | prajJatA, sA SoDaza yojanAmyAyAmaviSkambhAbhyAmaSTau yojanAni vAilyataH 'sabamaNimayI' syAdi mAta / 'tIse Na'-- mityAdi, tasyAca maNipITikAyA upari atra mahAneko devacchandakaH prajJaptaH, sa ca podaza yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM sAtirekANi poDaza yojanAnyUrdhvamuccastvena 'sabarayaNAmae' ityAdi prAgvat , tatra ca devacchandake 'aSTazataM' aSTAdhika zataM jinapratimAnAM jinotsedhapramANamAtrANAM, pazcadhanuHzatapramANAnAmiti bhAvaH, sanikSiptaM tiSThati / 'tAsi NaM jiNapaDimANa'mityAdi, tAsAM jinapratimAnAmayametadvapo 'varNAvAso' varNakanidhezaH prajJamaH, sapanIyamayAni hastatalapAdatalAni bhayaratnamayA anta:-madhye lohitAkSaratnapatisekA nakhAH kanakamayA javAH kanakamayAni jAnUni kanakamayA uravaH kanakamayyo gAtrayaSTayaH A| tapanIyamayA nAbhayo riSThamaNyo romarAjayaH tapanIyamayA: cucukA:-stanAgrabhAgAH tapanIyamayAH zrIvRkSAH zilApravAlamayA vidrumamayA oSThAH sphaTikamayA dantAH tapanIyamayA jihvA tapanIyamayAni tAlukAni kanakamayyo nAsikAH antaloMhitAkSaNa sidhdhAyatana (jinAlaya] evaM zAzvata-jina pratimAyA: varNanaM ~192~ Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [39] dIpa anukrama [39] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. zrIrAjamanI malayagirIyA vRciH // 95 // Education Inta K<>4450-430%-450-18043444549-6 "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) * mUlaM [ 39 ] AgamasUtra [13] upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH tisekAH aGkamayAnyakSINi antarlohitAkSapratisekAni riSTharatnamayAni akSipatrANi riSTharatnamayyo dhruvaH kanakamayAH kapolAH kanakamayAH zravaNAH kanakamayyo lalATapaTTikAH vajramayyaH zIrSagha TikAH tapanIyamayyaH kezAnta kezabhUmayaH, kezAntabhUmayaH kezabhUmayazceti bhAvaH, riSThamayA upari mUrddhajAH kezAH, tAsAM jinamatimAnAM pRSThata ekaikA chatradhAramatimA himarajata kundenduprakAzaM sakoreNTamAlyA didhavalamAtapatraM gRhItvA salIlaM dharantI tiSThati tathA tAsAM jinapratimAnAM pratyekamubhayoH pArzvayodve dve cA maradhArapratime mate, ve ca 'caMdappabhavaya raveruliyanAnAmaNirayaNaskhaciyacittadaMDAo' iti candramabhaH- candrakAnto vajraM vaiDyai ca pratItaM candramabhavajavairyANi zeSANi ca nAnAmaNiratnAni khacitAni yeSu daNDeSu te tathA evaMrUpA citrA nAnAprakArA daNDA yeSAM tAni tathA sUtre strItvaM prAkRtatvAt, 'suhamarayayadIhavAlAu' iti sUkSmA rajatamayA dIrghA vAlA yeSAM tAni tathA 'saMkhaMkakuMdadgarayaabhayamahiyapheNapuMja sannikAsAo dhavalAo' iti pratItaM, cAmarANi gRhItvA salIla bIjayanyastiSThanti, tAtha 'saharayaNAmaIo acchAo' ityAdi bhAgvat, 'tAsi Na' mityAdi, tAsAM jinapratimAnAM purato dve dve nAgamati dve dve yakSapatime dve dve bhUtaprati dve dve kuNDadhArapratime sannikSipte tiSThataH tasmi~zca devacchandake tAsAM jinamatimAnAM purataH aSTazataM ghaNTAnAmaSTazataM candanakalazAnAmaSTazataM maGgalakalazAnAmaSTazataM bhRGgArANAmaTTazatamAdarzanAmaSTazataM sthAlAnAmaSTazataM pAtrINAmaSTazataM supratiSThAnAmaSTazataM manogulikAnAM pIThikA vizeSANAmaSTazataM vAtakarakANAmaSTazataM citrANAM ratnakaraNDakANAmaSTazataM hayakaNThAnAmaSTazataM gajakaNThAnAM aSTazataM narakaNDAnAmaSTazataM kinnarakaNDAnAmaSTazataM kiMpuruSakaNThAnAmaSTazataM mahoragakaNThAnAmaSTazataM nRpabhakaNThAnAmaSTazataM puSpacaGgerINAmaSTazataM mAlyacaGgerINAM, mukulAni puSpANi grathitAni mAlyAni, sidhdhAyatana [ jinAlaya) evaM zAzvata- jina pratimAyAH varNanaM For Parka Use Only ~ 193~ siddhAyavana jinamatimA varNanama. * sU0 19 // 95 // andrary.org Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [39] dIpa anukrama [39] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. Jan Education T "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) 14014-4014-10-2013-10-04 mUlaM [ 39 ] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH aSTazataM cUrNacadverINAmaSTazataM gandhacaGgerINAmaSTazataM vakhacaGgerINAmaSTazatamAbharaNacaGgerINAmaSTazataM siddhArthacarINAmaSTazataM lomahastacaGgerINAM, aSTazataM lomahastakAnAM lomahastakaM ca mayUrapucchapuJjanikA, aSTazataM puSpapaTalakAnAmevaM mAlyacUrNagandhavastrAbharaNasi ddhArthakalo mahastakapaTalakAnAmapi pratyekaM 2 aTTazataM vaktavyaM, aSTazataM siMhAsanAnAmaSTazataM chatrANAmaSTazataM cAmarANAmaSTazataM tailasamudrakA nAmaSTazatai koSThasamudra kAnAmaSTazataM patrasamudga kAnAmaSTazataM coyakasamudgakAnAmaSTazataM tagarasamudgakAnAmaSTazatamelAsamudgakAnAmazataM haritAlasamudgakAnAmaSTazataM hiGgulakasamudgakAnAmaSTazataM manaHzilAsamudgakAnAmaSTazatamaJjanasamudgAnAM sayapi ani tailAdIni paramasurabhigandhopetAni, aSThazataM dhvajAnAm, atra saGgrahaNigAthA - " caMdaNa kalasA bhiMgAragA ya AsayA ya thAlA ya / pAtII suparaTThA maNagulikA vAyakaragA ya // 1 // cittA rayaNakaraMDA hayagayanarakaMThagA ya caMgerI / paDhalagasIhAsaNachatta cAmarA samugaka zayA ya || 2 || aSTazavaM dhUpakaTucchukAnAM saMnikSiptaM vidvati, tasya ca siddhAyatanasya upari aSTASTau maGgalakAni dhvajacchatrAticchatrAdIni tu prAmyat // (0 39 ) // tarasaNaM siddhAyataNassa uttarapuracchime NaM ettha NaM mahegA uvavAyasabhA paNNattA, jahA sabhAeM suha mmAe taheba jAba maNipeDiyA aTTha joyaNAI devasayaNijaM taheva savaNijavaNNao aTTamaMgalagA zayA chattAticchantA / tIse NaM ubavAyasabhAe uttarapuracchimeNaM ettha NaM maheMge harae paNNatte evaM joyaNasayaM AyAmeNa paNNAsaM joyaNAI vikkhaMbheNaM dasa joyaNAI udeddeNaM taheca, tassa NaM harayassa uttarapuracchime ettha NaM mahegA abhisegasabhA paNNattA, suhammAgamaeNaM jAva gomANasiyAo maNipeDhiyA sidhdhAyatana [ jinAlaya) evaM zAzvata- jina pratimAyAH varNanaM For Parts Only ~ 194~ Gui An An Ben Xin org Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [40] dIpa anukrama [40] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) muni dIparatnasAgareNa saMkalita. zrIrAmazrI malayagirIyA vRttiH // 94 // mUlaM [40] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH sohAsaNaM saparivAraM jAva dAmA ciThThati, tattha NaM sUriyAbhassa devassa bahuabhiseyabhaMde saMnikhitte cihna, aTTamaMgalagA taheba, tIse NaM abhisegasabhAe uttarapuracchimeNaM ettha NaM alaMkAriyasabhA paNNattA, jahA sabhA sudhammA maNipeDhiyA aTTha joyaNAI sIhAsaNaM saparivAraM tattha NaM sUriyAbharata devassa subahu alaMkAriyabhaMDe saMnikhitte ciTThati, sesaM taheba, tIse NaM alaMkAriyasabhAe uttarapuracchime NaM ettha NaM mahegA vavasAyasabhA paNNattA, jahA ubavAyasabhA jAya sIhAsaNaM saparivAra maNipeDiyA aTTamaMgalagA0, tattha NaM sUriyA bhatsa devassa ettha NaM mahaMge potthayarayaNe sannikhine cihna, tarasaNaM potyayarayaNassa imeyArUve vaNNAvAse paNNatte, taMjahArayaNAmacAi pattagAI rihAiyo kaMviAo tavaNijamae dore nANAmaNimae gaMThI veruliyamae lippAsaNe riTThAmae chedaNe tavaNijamaI saMkalA riTThAmaI masI vairAmaI lehaNI riAmayAI akkharAI dhammie satthe, vavasAyasabhAe NaM bariM aTTamaMgalagA, tIse NaM vavasAyasabhAe uttarapuracchimeNaM ettha NaM naMdApukkhariNI paNNattA harasarisA, tose NaM NaMdAe pukkharaNIe uttarapurachimeNaM maheMge balipIDhe paNNatte saharayaNAmae acchejAva paDirUye | ( sR0 40 ) // tasya ca siddhAyatanasya uttarapUrvasyAmatra mahatyekA upapAtasabhA prajJaptA, tasyAzca sudharmAgamena svarUpavarNanapUrvAdidvAravarNanamukhamaNDapa prekSAgRha maNDapAdivarNanAdimakArarUpeNa tAvadvaktavyaM yAvadullokavarNanaM, tasyAtha bahusamaramaNIya bhUmibhAgasya For Parts Only ~195~ upapAtAdi OM sabhAvarNanam mR0 40 // 96 // Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [40] dIpa anukrama [40] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. Etication in "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) 808449) 0017 4000 46801095 mUlaM [40] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH madhyadeza bhAge mahatyeA maNipIThikA prajJaptA, sA cASTau yojanAnyAyApaviSkambhAbhyAM cakhAri yojanAni bAhalyena 'sa maNI' ityAdi prAgvat, tasyAtha maNipIThikAyA upari atra mahadekaM devazayanIvaM jJataM, tasya svarUpaM yathA sudharmAyA~ sabhAyAM devazayanIyasya tasyA apyupapAtasabhAyAH upari aSTASTamaGgalakAdIni prAgvat / 'tAse Na' mityAdi, tasyA upapAtasabhAyA utarapUrvasyAM dizi mahAneko hadaH prajJataH sa caikaM yojanazatamAyApataH paJcAzat yojanAni viSkambhato daza yojanAnyudvedhena 'acche rapayAmayakUle' ityAdi nandApuSkariNyA iva varNanaM niravazeSa vaktavyaM, 'se NamityAdi, sa hada ekayA padmavazvedikayA ekena ca vanakhaNDena sarvataH samantAt saMparikSiptaH padmavaravedikAvarNanaM vanakhaNDavarNanaM ca prAgvatvasya hRdasya tridizi nisRSu didhu trisopAnapatirUpakANi majJaptAni teSAM ca trisopAnapratirUpakANAM toraNAnAM ca varNanaM prAgvat, tasya ca ihasya uttarapUrvasyAM dizi atra mahatyekA abhiSekasabhA prajJaptA, sA ca sudharmasabhAvat pramANasvarUpadvAratrayamukhamaNDapAdiprakAreNa tAvadvaktavyA yAvad gomAnasIvaktavyatA, tadanantaraM tathaiva ullokavarNanaM bhUmibhAgavarNanaM ca tAvat yAvanmaNInAM sparzaH, tasyA abhiSekasabhAyA bahusamaramaNIyasya bhUmibhAgasya bahumadhyadezabhAge mahatyekA maNipIThikA | prajJaptA, sA'pyaSTau yojanAnyAyAmaviSkambhAbhyAM catvAri yojanAni vAdalpataH 'saharayaNAmayI' ityAdi prAgvat, vasyA maNipIThikAyA upari atra mahade siMhAsana, siMhAsanavarNakaH prAgvat, navaramatra parivArabhUtAni bhadrAsanAni ca vaktavyAni, tasmi~zca siMhAsane sUryAbhasya devasya subahu abhiSekabhANDam-abhiSekayogya upaskAraH sannikSiptaH tiSThati, 'tIse NaM abhiseyasabhAe aTTamaMgalakA ' ityAdi prAgvat, tasyAca abhiSekasabhAyA uttarapUrvasyAM dizi atra mahatyekA alaGkAra For Parts Only ~ 196 ~ nary.org Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [40] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: | jinasa dhyAdInA prata sutrAMka [40] sakatavyatA. sU041 zrIrAjapanI sabhA prajJAptA, sA cAbhiSekasabhAvat pramANasvarUpadvAratrayamukhamaNDapaprekSAgRhamaNDapAdivarNanaprakAreNa tAvadvaktavyA yAvad parivAramalayagirI siMhAsanaM, tatra sUryAbhasya devasya alaGkArika-alaGkArayogya bhASDaM saMnikSiptamasti, zeSa bhAgvat / tasyAzca alaGkArasamAyA yA vRttiH / uttarapUrvasyAM dizi atra mahatyekA vyavasAyasabhA prajJaptA, sA ca abhiSekasabhAvat prmaannsvruupdaartrymukhmnnddpaadivrnnnm||27|| kAreNa tovadvaktavyA yAvat siMhAsana saparivAra, satra mahadekaM pustakaratnaM sannikSiptamasti, tasya ca pustakaratnasya ayameta drapo 'varNAvAso' varNakanivezaH prAptaH, riSThamayyau-riSTharatnamayyau kambike pRSThake iti bhAvaH, ratnamayo davarako yatra patrANi protAni santi, nAnAmaNimayo granthiH davarakasyAdau yena patrANi na nirgacchanti, aGkaratnamayAni patrANi, nAnAmaNimayaM livyAsanaM, mapIbhAjanamityarthaH, sapanIyamayI zRGkhalA maSobhAjanasatkA, riSTharatnamayaM uparitanaM vasya chAdana, sAriSTamayI-riSTharatnamayI mayI, vajramayI lekhanI, riSThamayAnyakSarANi, dhArmika lekhya, kacit-'dhammie satthe' iti pAThaH, tatra dhArmika zAstramiti vyAkhyeya, tasyAca upapAvasabhAyA uttarapUrvasyAM dini mahadekaM valipIThaM prajJata, tacASTau yojanAni AyA| maviSkambhataH catvAri yojanAni bAhalyataH sarvaratnamayaM 'accha' mityAdi mAgvat / tasya ca balipIThasya uttarapUrvasyAM dizi atra mahatyekA nandApuSkariNI prajJaptA, sA ca hRdapramANA, hRdasyeva ca tasyA api trisopAnavarNanaM toraNavarNanaM ca prAgvat (mU. 40) // tadevaM yatra yAharArUpaM ca sUryAbhasya devasya vimAnaM tatra tAhana copavaNita, sampati sUryAbho deva utpanna: san yadakarot yathA ca tasyA'bhiSeko'bhavat tadupadarzapati teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sUriyAbhe deve ahuNovavaSNamittae ceva samANe paMcavihAe pajattIe Ben Bu Ben Duo Zi Ling Ying Ben Deng 4Ren Quan Ben dIpa anukrama [40] // 97 REaratinintillated ~197~ Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [41-42] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [41-42] dIpa anukrama [41-42]] pajatIbhAvaM gacchA, taMjahA-AhArapajattIe sarIrapajattIe iMdiyapajjatIe ANapANapajattIe bhAsAmaNapajjattIe, tae NaM tassa sUriyAbhassa devarasa paMcavihAe pajjattIe pajattIbhAvaM gapassa samANassa imeyArUve abhatthie citie patthie maNogae saMkappe samupajjitthA-kiM me purvikaraNi? ki me pacchA karaNija? kiM me puri seya? ki me pacchA seyaM ? kiM me puvipi pacchAvi hiyAe suhAe khamAe NissesAe ANugAmiyattAe bhavissai,tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa sAmANiyaparisovavanagA devA sUriyAbhassa devassa imeyArUvamanbhatthiyaM jAva samuppannaM samabhijANittA jeNeva sUriyAbhe deve teNeva uvAgacchaMti, sUriyAbhaM devaM karayalapariggahiyaM sirasAvat matthae aMjaliM kahu jaeNaM vijaeNaM vajAvinti vaDhAvittA evaM vayAsI-evaM khalu devANupiyANa mUriyAbhe vimANe siddhAyata si jiNapaDimANaM jiNussehapamANamittANaM aTThasayaM saMnikhitaM ciTThati, sabhAe Na suhammAe mANavae cehae khaMbhe baharAmaesu golabahasamuggaesa bahao jiNasakahAo saMnikhittAo ciTThati, tAo NaM devANuppiyANaM aNNesiM ca bahuNaM vemANiyANaM devANa ya devINa ya aJcaNi jAo jAva pajjuvAsaNijjAo, taM eyaM NaM devANuppiyANaM purvi karaNijaM, te eyaM Na devANuppiyANaM pacchA karaNijjataM eyaNa devANuppiyANaM puri seyaM ta eyaNa devANuppiyANaM pacchA seyaM te eyaM NaM devANuppiyANaM puiipa pachAvi hiyAe suhAe khamAe nissesAe ANugAmipattAe bhavissati // (suu041)| Ben Hu Ben Ben Bu Ben Bu Ben Bu Ben Zi Jiao Zi Ben INTHIamurary.om ~ 198~ Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [41-42] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapanI malayagirIyA vRttiH OM bhUryAbhasyAbhiSeka 42 prata sUtrAMka [41-42] // 98 // Hu Ben Ben Yu Ben Zi Bu Pin Ben Gong Ben Kong >> dIpa anukrama [41-42]] tae NaM se sariyAbhe deve tesiM sAmANiyaparisovavannagANaM devANaM atie eyamahU~ socA nisamma hatuTTha jAva hayahiyae sayaNijAo anbhuTTeti sayaNijAo abbhuDhettA uvavAyasabhAo puracchimilleNaM dAreNaM niggacchA, jeNeva harae teNeva ubAgacchati, uvAgacchittA haraya aNupayAhiNIkaremANe0 karemANe puracchimilleNaM toraNeNaM aNupavisai aNupavisittA puracchibhilleNaM tisovANapaDirUvaeNaM pacoruhai pacoruhitA jalAdhagAhaM jalamajjaNaM karei 2 jalakihuM karei 2 jalAbhiseyaM kareiraAyate cokkhe paramasuIbhUe harayAo paccottaraha 2 jeNeva abhiseyasabhA teNeva uvAgacchati teNeva uvAgacchitA abhiseyasabhaM aNupayAhiNIkaramAkaremANe purarichamilleNaM dAreNaM aNupacisai 2 jeNeva sIhAsaNe teNeva uvAgacchai 2 sIhAsaNavaragae puratyAbhimuhe sannisanne / tae NaM sUriyAbhassa devassa sAmANiyaparisovavatrAgA devA Abhiogie deve saddAti sadAyittA evaM vayAsI-khippAmeva bho ! devANuppiyA! sUriyAbhassa devassa mahatthaM mahagcha mahariha ciulaM iMdAbhiseyaM ukhaTThaveha, tae NaM te AbhiogiA devA sAmANiyaparisovavannehiM devehiM evaM buttA samANA haTThA jAba hiyayA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaha evaM devI ! tahatti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNaMti,paDimuNittA uttarapuracchimaMdisIbhArga avakamaMti,uttarapuracchimaM disIbhArga avakamittA beuviyasamugdhAraNa samohaNaMti samohaNitA saMkhejAI joyaNAI jAva dozcapi beuviyasamugdhAraNa // 98 // HERanaurary.orm sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM ~199~ Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [ 41-42] dIpa anukrama [ 41-42] muni dIparatnasAgareNa saMkalita. *Q91% 1990409) 70*0-0 anantation "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM mUlaM [41-42] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH samohaNitA aTTasahassaM soniyANa kalasANaM 1 aTThasahassaM ruppamayANaM kalasANaM 2 aTThasahassaM ma Nima yANaM kalasANaM 3 agasahassaM suvaNNaruppamayArNa kalasANaM 4 aTTasahassaM suvannamaNimayANaM kalasA 5 asahassaM ruppamaNimayANaM kalasANaM 6 aTTasahassaM suvaNNaruppamaNimayANaM kalasANaM7 ahasahassa bhominA kala sANaM 8, evaM bhiMgArANaM AsANaM thAlINaM pAINaM supatidvANaM rayaNakaraMDagANaM puSpacaMgerINaM jAva lomahatvacaMgerIgaM pupphapaDalagAgaM jAva lomahatdhavaDalagANa chattANaM cAmarANaM tellasamuggANaM jAva aMjaNasamuggANaM aTThasahassaM dhUvakaDucchrayANaM viti viuvittA te sAbhAvie ya veucie ya kalase ya jAva kaTucchue ya giMti giNhittA sUriyAbhAo vimANAo paDinikkhamaMti paDinikkhamitA tAe ukiTThAe cabalAe jAva tiriyamasaMkhejANaM jAva vItivayamANe vItivayamANe jeNeva khIrodayasamudde teNeva uvAgaccheti uvAgacchittA khIroyagaM givhaMti jAI tatthuppalAI tAI pati jAvasa sahassa pattAI giNhati 2 jeNeva pukkharodae samudde tetheca uvAgacchati uvAgacchittA pukkharodayaM pati gihitA jAI tatdhuppalAI sayasahassapatAI tAI jAba giNhaMti givhisA jeNeva samayakhete jeNeva bharaheravayAI vAsAI jeNeva mAgahavaradAmavabhAsAIM titthAI teNeva uvAgacchaMti teNeva uvAgacchittA titthAdagaM ge0 gehettA titthamahiyaM gehati 2 jeNeva gaMgA siMdhuratAra cavaIo mahAnaIo teNeva uvAgacchati 2 salilodagaM geNhati salilodagaM gevhittA ubhaokUlamahiye geNchati For Pale Only ~200~ 4546484000-44480 ror Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [41-42] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapraznI * malayagirIyA vRttiH bhiSeka sU042 // 99 // prata sUtrAMka [41-42 dIpa anukrama [41-42]] mahiyaM geNhittA jeNeva cullahimavaMtasiharIvAsaharapacayA teNeba uvAAgacchaMti teNeva uvAgacchittA dagaM geNhati sadatuyare sadapupphe sadagaMdhe saghamalle sadosahisisthae givha ti girihattA jeNeva paumapuMDarIyadahe teNeva uvAgacchati uvAgacchittA dahodagaM gehaMti geNhitA jAI tastha uppalAI jAva sayasahassapattAI tAI geyahaM ti garihattA jeNeva hemavayaeravayAI bAsAI jeNeva rohiyarohiyaMsAsuvaNNakUlarUpapakUlAo mahANaIo tegeva ubAgacchaMti, salilodagaM gehaMti 2 umaokUlamahiyaM giNhaMti2 jeNeva sahAyativiyaDAvatipariyAgA bahaveyapadhyA teNeva uvAgacchanti ubAgarichattA sapatupare taheva jeNeva mahAhimavaMtaruppivAsaharapacayA teNeva uvAgacchati taheba jeNeva mahApaumamahApuMDarIyadahA teNeSa uvAgacchaMti uvAgacchicA dahodagaM givhaMti taheva jeNeva hariyAsarammagavAsAiM jeNeva harikaMtanArikatAo mahANaIo teNeva uvAgacchati taheva jeNeva gaMdhAvaibhAla. vaMtapariyAyA vaDveya padyayA tegeva taddeva jeNeva NisaDhaNIlavaMtavAsadharapAyA taheva jeNeba tigicchikesariddahAo teNeva uvAgacchati uvAgacchittA taheva jeNeva mahAvidehe vAse jeNeva sItAsItAdAo mahANadIo teNeva taheva jeNeva savayazavadivijayA jeNeya sadamAgahavaradAmapabhAsAI titthAI teNeva uvAgacchaMti te geva uvAgacchittA titvodagaM gepahaMti NihattA sAMtaraNaIo jeNeva sAvakkhArapAyA te geva uvAgacchati santuyare taheva jegeva maMdare padate jegeca bhaddasAlavage Yu 4Zi Chun You Ben Zi Bian Liao Wo Fu Zhi Zhong (Zhong Ying Zi // 99 // JmEdustan MERayium sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM ~ 201~ Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [41-42] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [41-42] dIpa anukrama [41-42]] teNeva uvAgacchati sAtuyare sayapupphe sadamalle sabosahisiddhatthae ya geNhati geNhittA jeNeva NaMdaNavaNe teNeva uvAgacchati uvAganchittA saktayare jAva samosahisiDathae ya sarasagosIsacaMdaNaM gipahaMti gipihattA jeNeva somaNasavaNe teNeva uvAgacchaMti santuyare jAva sabosahi siddhatthae ya sarasagosIsacaMdaNaM ca divaM ca sumaNadAma daddaramalayasugaMdhie ya gaMdhe giNhaMti giNihattA egato milAyati 2tA tAe ukkiTThAe jAva jeNeva sohamme kappe je geva sUriyAbhe vimANe jeNeya abhiseyasabhA je geva sUriyAbhe deve tegeva uvAgacchati ucAgarichanA bhUriyA devaM karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaha jaeNaM vijaeNaM vaDAviti vaDhAvittA taM mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM iMdAbhiseya uvaTThati / taraNa taM sUriyAbhaM devaM cattAri sAmANiyasAhassIo aggamahisIo saparivArAto tinni parisAo satta aNiyAhivaiNo jAva annevi yahave sariyAbhavimANavAsiNo devA ca devIo ya tehiM sAbhAviehi ya veviehi ya varakamalapaTTANehi ya surabhicaravAripaDipunnehiM caMdaNakayacaciehi AviDa kaMTheguNehi paumuppalapihANehiM sukumAlakomalakarayalapariggahiehiM aTThasahasseNaM sovaniyANaM kalasANaM jAva ahasahasseNaM bhomijANaM kalasANaM sabboda. ehiM sabamahipAhiM sabbatUparehiM jAva sabbosahisiddhatthapahiya saviDDhIe jAvaM vAieNaM mahayA 2 iMdAbhipteeNaM abhisiMcaMti, tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa mahayAra iMdAbhisee vaddamANe appe SARERainintamatuania sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM ~ 202~ Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [41-42] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: sUryAbhasyA zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH "bhiSeka mU042 // 10 // prata sUtrAMka [41-42] gatiyA devA mariyA vimANaM naccoyagaM nAtimaTTiyaM paviralaphusiyarayareNuviNAsaNe divyaM surabhi. gaMdhodagaM vAsaM vAsaMti,appegatiyA devAhayarayaM naharayaM bhaTTarayaM uvasaMtarayaM pasaMtarayaM kareMti,appegatiyA devA mUriyA vimANaM AsiyasaMmajiovalitaM suisamaharatyaMtarAvaNavIhiyaM kareMti, appegatiyA devA muriyA vimANaM maMcAimaMcakaliyaM kareMti, appegaiyo devA sUriyAbhaM vimANaM NANAviharAgosiyaM jhayapaDAgAipaDAgamaMDiyaM kareMti appegatiyA devA mUriyAbhaM vimANaM lAullIiyamahiyaM gosIsasarasarattacaMdaNadaradiSNapaMcaMgulitalaM kareMti appegatiyA devA mUriyAbha vimANa uvaciyacaMdaNakalasaM caMdaNaghaDasukayatoraNapaDiduvAradesabhAgaM kareMti, appegatiyA devA sariyAma vimANaM Asattosattaviulaya vagdhAriyamalladAmakalAvaM kareMti appegatiyA devA sUriyAbha vimANa paMcavaNasurabhimukapuSphapuMjovayArakaliyaM kareMti, appegatiyA devA sariyAbha kAlAgurupavarakaMdarUkaturukadhUvamaghamaghetagaMdhudhUyAbhirAmaM kareMti, appemaiyA devA mUriyAbha vimANe sugaMdhagaMdhiyaM gaMdhavadhibhUtaM kareMti appegatiyA devA hirapaNavAsaM vAsaMti suvalpAvAsaM vAsaMti rayayavAsaM vAsaMti vairavAsaM0 puSphavAsaM0phalavAsaM0mallavAsaMgaMdhavAsaM cuNNavAsaM0AbhaNavAsaM vAsaMti apaMgatiyA devA hiraNavihiM bhAeMti,evaM suvannavihi bhAeMti rayaNa vihiM pupphavihi phala vihiM mallavihiM cupaNavihi vatthavihiMgaMdhavihiM0,tattha appegatiyA devA AbharaNavihibhAeMti,adhyaMgatiyA cAuvihaM vAitaM vAiMti-tataM dIpa anukrama [41-42]] Indurary.orm sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM ~203~ Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [ 41-42] dIpa anukrama [ 41-42] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. Jan Education "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM mUlaM [41-42] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH vitataM gharNa jhusaraM, appegajhyA devA caDavvihaM geyaM gAyaMti, taM0- ukvittAyaM pAyattAyaM maMdArya rohatAvasANaM,appegatiyA devA duyaM nadRvihiM ubasiMti appegatiyA vilaMbiyaNahavihiM uvadaMti appegatiyA devA dutavilaMbiyaM vihi uvadaseMti, evaM appegatiyA aMciyaM navirhi ubadati appegatiyA devA ArabharDa bhasolaM ArabhaDabhasolaM uppayanicayapamattaM sakuciyapasAriyaM riyAriyaM bhaMta saMbhaMtaNAmaM divaM vihiM uvadaMsaMti appegatiyA devA cauddihaM abhiNayaM abhiNayaMti, taMjahA- ditiyaM pADaMtiyaM sAmaMtovaNivAiyaM loga aMtomajjhAvasANiyaM, appegatiyA devA bukkAraiti appegatiyA devApIrNeti appegatiyas vAseMti appegatiyA hakkAreti appegatiyA virNati taDaveMti appegaiyA vagrgati apphohaeNti appegatiyA apphorDeti vaggati appe0tivaI chidaMti appegatiyA hayahesiyaM kareMti, appegatiyA hatthagulagulAiya kareMti, apegatiyA rahaghaNaghaNAiyaM kareMti,appegatiyA hayahesiya hatthigulagulAirahaghaNaghaNAiyaM kareM ti appegatiyA ucchati appegatiyA paccholeti appegatiyA uktiTThiyaM kareMtia0 uccholeti paccholetiu0 appegatiyA tinnivi, appegatiyA uvAyaMti appegatiyA uvavAyeti appegatiyA parivayaMti appegaiyA tinnivi, appegaiyA sIhanAyaMti appegatiyA daharayaM kareMti appegatiyA bhUmicaveDa dalayaMti appe0 tinnivei appegatiyA gajjati appegatiyA bijjuyAyaMti agA vAsa vAsaMti appegatiyA tinnivi kareMti appegatiyA jalaMti appegatiyA tavaMti For Parts Only ~204~ D) 400 409) nirary org Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [41-42] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: mUryAbhasyA zrIrAjapanI malayagirIyA vRttiH bhiSekA sU042 prata sUtrAMka [41-42 101 // appegatiyA patati appegatiyA tinnivi, appegatiyA haphAreMti appegatiyA dhukAreMti appegatiyA dhakAreMti, appegatiyA sAI 2 nAmAI sAhati apegatiyA cattArivi, appegaiyA devA devasasivAyaM kareMti, apegatiyA devujjoyaM kareMti, appegaiyA devukaliyaM kareMti, appegaDyA devA kahakahagaM kareMti, appegatiyA devA duhahagaM karati, appegatiyA celukakhevaM kareMti, appegaiyA devasannivAyaM deSu joya devukaliyaM devakahakahaga devaduhaduharga cellukkhevaM kareMti, apegatiyA uSpalahatyagayA jAva sayasahassapattahatvagayA appegatiyA kalasahatdhagayA jAva dhUvakaDucchayahatvagayA haTTa tuTTha jAva hiyayA sAto samaMtA AhAvaMti paridhAvati / tae NataM sUriyAbha devaM cattAri sAmANiyasAhassIo jAva solasa AyarakkhadevasAhassIo aNNe ya bahave sariyAbharAyahANivasthavA devA ya devIo ya mahayA mahayA iMdAbhisegeNaM abhisiMcati abhisicittA patteyaM 2 karayalapariggahiyaM sirasAvataM matthae aMjaliM kaha evaM vayAsI-jaya 2 naMdA jaya 2 bhadA jaya jaya naMdA bhaI te ajiya jiNAhi jiyaM ca pAlehi jiyamajjhe casAhi iMdo iva devANaM caMdI iva tArANaM camaro iva asurANaM dharaNo iva nAgANaM bharaho iva maNuyANaM bahaI paliovamAI bahaI sAgarovamAI padaI paviovamasAgarovamAI caupahaM sAmANiyasAhassINaM jAva AyarakkhadevasAhassIrNa sUriyAbhassa bimANassa annesiM ca bahUrNa sUriyAbhavimANavAsINaM devANa ya devINa ya Aheba jAva mahayA 2 kAre dIpa anukrama [41-42]] Santantina sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM ~205~ Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [41-42] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [41-42] dIpa anukrama [41-42]] mANe pAlemANe viharAhittikahu jayasaI paryajati / tae NaM se sUriyAbhe deve mahayA 2 iMdAbhisegeNaM abhisitte samANe abhiseyasabhAo puracchimilleNaM dAreNaM niggachati niggacchittA jeNeva alaMkAriyasabhA teNeva uvAgacchati uvAgacchittA alaMkAriyasabha aNuppayAhiNIkaramANe 2 alaMkAriyasabha puracchimilleNaM dAreNaM aNupacisati 2 jeNeva sIhAsaNe teNeva uvAgacchati sIhAsaNavaragate puratyAbhimuhe sannisanne | tae NaM tassa mRriyAbhassa devassa sAmANiyaparisIvavannagA alaMkAriyama uvavati, tae NaM se sUriyAbhe deve tappaTamayAe pamhalamamAlAe surabhIe gaMdhakAsAie gAyAI cUheti lUhittA saraseNaM gosIsacaMdaNaM gAyAI aNulipati aNulipittA nAsA. nIsAsavAyabojha cakkhuharaM vannapharisajuttaM hayalAlApelavAtiregaM dhavalaM kaNagakhaciyantakamai AgAsaphAliyasamappa divaM devadUsajuyala niyaMseti niyasettA hAra piNaddhetira abahAra piNaDe hara egAvali piNaDe tiramuttAvaliM piNaDetirattA rayaNAvali piNa irasAevaM aMgayAI keyarAI kaDagAI tuDiyAI kaDisuttagaM dasamudANatarga vikacchasuttamaM muraviM pAlavaM kuMDalAI 2cUDAmaNiM mau piNai 2 gaithimaveDhimapUrimasaMghAimeNaM cauviheNaM malleNaM kapparukkhagaMpiva appANaM ala kiyavibhUsiyaM karei 2 dadaramalayasugaMdhagaMdhirAhiM gAyAI bhukhaMjei divvaM ca sumaNadAma piNaDei / / (sU0 42) // 'teNe kAleNaM teNaM samaeNa' mityAdi, basmin kAle tasmin samaye sUryAbho devaH sUryAbhe cimAne upapAtasabhAyAM | Saintairatinidix amaram.orm sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM ~206~ Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [41-42] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [41-42] zrIrAjamaznI devazayanIye devadRSyAntare prathamato'gulAsaMkhyeyabhAgamAtrayA'vagAhanayA samutpannaH 'tae Na ' mityAdi sugama, nayara iha * sUryAbhasyAmalayagirI| bhASAmanaHparyAptyoH samAptikAlAntarasya prAyaH zeSaparyAptisamAptikAlAnarApekSayA stokatvAdekatyena vivakSaNamiti 'paMcavihAe bhiSeka yA vRttiH " pajjatIe pajattIbhAvaM gacchai' ityukaM 'tae ' mityAdi, tatastasya mUryAbhasya devasya paJcavidhayA paryAptyA paryAptabhAva-|| // 102 // | mupagatasya sato'yametadUpaH saMkalpaH samudapadyata-'ambhatthie' ityAdi padavyAkhyAnaM pUrvavat , ki 'me' mama pUrva karaNIyaM kiM me pazcAtkaraNIya? kiMme pUrva kA zreyaH kiM me pazcAt karnu zreyaH 1,tathA ki me pUrvamapi ca pazcAdapi ca hitAya bhAvapadhAno'yaM nirdezo hitatvAya-pariNAmasundaratAyai sukhAya-zarmaNe kSamAya-ayamapi bhAvapradhAno nirdeza saMgatatvAya nizreyasAyanizritakalpANAya .nugAmikatAyai-paramparazubhAnubandhasukhAya bhaviSyatIti, iha prAktano granyaH prAyo'pUrvo bhUyAnapi ca pustakeSu vAcanAbhedastato mA'bhUt ziSyANAM sammoha iti kApi sugamo'pi yathAvasthitavAcanAkramamadarzanArthaM likhitaH, ita | U tu prAyaH sugamaH mAgaNyAkhyAtasvarUpazca na ca yAcanAbhedo'pyativAdara iti svayaM paribhAvanIpo, viSamapadavyAkhyA tu vidhAsyate iti / 'tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa sAmANiyaparisovavannagA devA imameyArUva' mityAdi 'A* yaMte' iti navAnAmapi zrotasAM zuddhodakamakSAlanena AcAnto-gRhItAcamanacokSaH svalpasyApi zakitamalasyApanayanAt ata eva paramabhucibhUto, 'mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM iMdAbhileya miti, mahAn artho-maNikanakaratnAdika upayujyamAno yasmin sa mahArthaH te, tathA mahAn arghaH-pUjA yatra sa mahAghaH taM, maham-utsavamadatIti pahAIsta, vipulaM-vistIrNa |zakrAbhiSekavat indrAbhiSekamupasthApayata 'aTThasahassaM sAvaNiyANa kalasANaM viuvaMtI' tyAdi, atra bhUyAn vAcanA dIpa anukrama [41-42]] sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM ~ 207~ Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [ 41-42] dIpa anukrama [ 41-42] muni dIparatnasAgareNa saMkalita. 6-40100409710) 690010 Eaton International "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM mUlaM [41-42] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH bheda iti yathAvastivAcanApradarzanAya likhyate, aSTasahasraM - aSTTAdhikaM sahasraM sauvarNikAnAM kalazAnAM 1 aSTasahasraM rUpyamayAnAM 2 sahasraM maNimayAnAM 3 aTTasahasraM suvarNamaNimayAnAM 4 aSTasahasraM suvarNarUpyamayAnAM 5 aSTasahasraM rUpyamaNimayAnAM 6 aSTasahasraM suvarNamaNimayAnAM 7 aSTasahasraM bhaumeyAnAM kalazAnAM 8 aSTasahasra bhRGgArANAmevamAdarzasthAlapAtrIsupratiSThitavAta karaka citraratnakaraNDaka puSpacaGgerI yAvallomahara ta kapaTalakasiMhAsanacchatracAmarasamudrakadhvajadhUpaka hunchukAnAM pratyeka 2 masahasraM 2 vikurvati vikuvitvA 'tAe uTTAe' ityAdi vyAkhyAtArthe, 'sahatuvarA' ityAdi, sarvAn tUvarA-kapAyAn sarvANi puSpANi sarvAn gandhAn gandhavAsAdIna sarvANi mAlyAni granyitAdibhedabhinnAni sarvoSadhIna siddhArthakAn sarvapakAna gRhanti, ivaM kramaHpUrva kSIrasamudre upAgacchanti tatrodakamutpalAdIni ca gRhNanti tataH puSkarode samudre tatrApi tathaiva tato manuSyakSetre bharatairAvatavarSeSu mAgadhAdiSu tIrtheSu tIrthodakaM tIrthamRttikAM ca gRhNanti, tato gaGgAsindhuraktAraktavatISu nadISu salilodaka - nadyudakamubhayatamRtikAM ca gRhNanti tataH kSullahimavat zikha riSu sarvatUvara sarvapuSpa sarvamAnya sarvoSa ghisiddhArthakAn, aarata padmadapauNDarIkaideSu idodavamutpalAdIni ca tAni tato hemavataraNyavatavarSeSu rohitA rAhitAMzAsuvarNakUlArUpyakUlAsu mahAnadISu salilodakamubhayataramRttikAM, tadanantaraM zabdApAtivikaTApA tivRttacaitAdayeSu sarvatUvarAdIna, tato mahAhimava pivara parvateSu sarvatvarAdIna, sato mahApadmapuNDara kahadeSu pradodakAdIni, tadanantaraM harivarSarabhyavarSeSu irisalilAharikAntAnarakAntAnArIkAntAsu mahAnadISu salilodakamubhayatamRttikAM ca tato gandhApAtimAlyavatparyAyavRttavaitADhayeSu varAdIn, tato niSadhanI lavadvarSadhara parvateSu sarvatUvarAdIna, tadanantaraM tadgateSu vigicchive sarimahAdeSu idodakA For Parta Use Only ~208~ waryru Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [41-42] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapraznI makayagirIyA vRttiH prata sUtrAMka [41-42] dIni, tataH pUrva videhAparavideheSu sItAsItodAnadISu salilodakamubhayataTamRttikAM ca, tataH sarveSu cakravartivijetavyeSu sUryAbhasyAmAgadhAdiSu tIyeSu tIrthodakaM tIrthamRttiko ca, tadanantaraM dakSarakAraparvateSu sarvatUbarAdIna, tataH sarvAmu antaranadISu || bhiSeka 042 salilodaka mubhayataTamRttikA ca, tadanantaraM mandaraparvate bhadrakAlarane tUvarAdIn , to nandanayane tUbarAdIn sarasaM ca gauzIrSacandana, tadanantaraM saumanasayane saIdUbarAdIna sarasaM ca gozopacandanaM divyaM ca sumanodAma gRhNanti, sataH pA karane tUbarapuSpagandhamAlyasarasagozIpacandanadivya manodAmAni, 'daharamalae sugaMdhie ya gaMdhe gihati' iti daIra:-cIvarAvanaI kuSTikAdibhAjanamukhaM tena gAlitaM tatra ekavA yaha mala yojavatakA prasiddhatvAt palapaNa-zrIkhaNDa reSu sAna sugandhikAn-18 paramagandhopetAn gandhAna gRhani, 'AsiyasaMmajiocalitaM suisammaTTaratyaMtarAvaNavIhiyaM kareha' iti Asi-1 tam-udakarachaTakena sanmAnita-saMbhAvyamAnakacabarazodhanena upalizamiva gogayAdinA upalina tathA sikkAni jalenAta evaM 118 zucIni-pavitrANi maSTAni kacarApanayanena rathyAntarANi ApaNavIdhaya ica-hamArgA ivApaNavIthayo-rathyAvizeSA yasmin tattathA kurvanti, 'appegaiyA deza hirapaNavihiM bhAeMti' apyekakA:-kecana devA dirapyavidhi-hiraNyarUpaM maGgalabhUtaM | prakAra bhAjayanti-rizrApayanti, zeSadevebhyo dadatIti bhAvaH, evaM suvarNaratnapuSpaphalamAlpagandhayUrgAbharaNavidhibhAjanamapi | bhAvanIyam / 'uppAyaniyaye tyAdi, utpAtapUrvo nipAto yasmin sa utpAta nipAtara, evaM nipAtolpAtaM saMkucitapasAritaM riyAriya' miti gamanAgamanai bhrAntasaMbhrAntanAma ArabhaTabhasolaM divyaM nATyavidhimupadarzayati, appekakA devA 'vukAreti' IRCT103 ghukAzabda kurvanti, 'pINati' pInayanti--pInamAtmAnaM kurvanti sthUlA bhavatItyarthaH, 'lAsaMti lAsayanti lAsyarUpaM nRtya dIpa anukrama [41-42]] EELocinnamora sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM ~ 209~ Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [ 41-42] dIpa anukrama [ 41-42] muni dIparatnasAgareNa saMkalita. Jan Education in 46900 469 460884Q9) 8049469-800 "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) sUryAbhadevasya abhiSekasya varNanaM mUlaM [41-42 ] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH kurvanti, 'ti' ti tANDavayanti tANDavarUpaM nRtyaM kurvanti, 'buddhAraiti' dukAraM kurvanti 'alphorDati' AsphoTayanti, bhUmyAdikamiti gamyate, 'ucchalaMti' ci ucchalayanti 'pocchati' mocchalayanti 'uvayaMti' tti avapatanti 'uppayaMti' utpatanti 'parivati 'ci paripatanti tiryak nipatantItyarthaH 'jalaMti'tti jvAlAmAlAkulA bhavanti 'tavivi' ci taptA bhavanti prataptA bhavanti 'zukkAreMti'tti mahatA zabdena dhUtkurvanti 'devokaliyaM kareti tti devAnAM vAtasyaivotkalikA devIkalikA tAM kurvanti, 'devaka hakahaM kareti tti prAkRtAnAM devAnAM pramodabharavazataH svecchAvacanairvolakolAhalo devakaha kaha kastaM kurvanti 'duduhakaM kareMti' duduhakamityanukaraNametat / 'tappaDhamayAe pamhalAe sukumAlAe surabhIe gaMdhakAsAiyAe gAyA hai' iti tatprathamatayA tasyAmalaGkArabhAryA prathamatayA pakSmalA ca sA sukumArA ca pakSmalakumArA tathA surabhyA gandhakApAyikyA surabhigandhakapAyadravyaparikarmitayA laghuzATikayA gAtrANi rukSayaMti, 'nAsAnIsAsavAyavojjha' miti nAsi-, kAnizvAsavAta vAhyamanena tadalakSaNatAmAha, 'cakkhuhara' miti cakSurharati-AtmavazaM nayati viziSTarUpAtizayakalitakhAt iti cakSurdaraM 'vaNNapharisajutta' miti varNena sparzena cAtizayeneti gavyate yuktaM varNasparzayuktaM, 'hayalAlApelavAirega' miti halAlA avalAlA tasyA api pelavamatirekeNa hayAlApelayAtirekaM 'nAma nAmnekArya samAsI bahula 'miti samAsaH, ativiziSTa mRdutva laghuguNopetamiti bhAvaH, dhavalaM zvataM tathA kanakena khacitAni vicchuritAni antakarmANi-aJcalayovanilakSaNAni yasya tat kanakakhacitAntakarma AkAzasphaTikaM nAmAtisvacchaH sphaTikavizeSastatsamamabhaM divyaM devadUSyayugalaM'niyaMse ' paridhate paridhAya hArAdInyAbharaNAni pinahyani, tatra hAra:- aSTAdazasa rikaH arddhahAro-navasarikaH ekAvalI-vicitramaNikA For Parts Only ~ 210~ Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [41-42] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapraznI malaya girIyA dRciH prata sUtrAMka [41-42] pastaka rala vAcana mU043 jinapratimA pUjAdi // 104 // 044 dIpa anukrama [41-42]] muktAvalI-muktAphalamayI ratnAvalI-ratnamayamaNikAtmikA pAlambA-tapanIyamayo vicitramaNiratnabhakticitra AtmanaH pramANena supramANa AbharaNavizeSaH,kaTakAni--kalAcikAbharaNAni truTitAni-bAhurakSikAHagadAni-bAsAbharaNavizeSAmdazamudrikAnantaka hastAGgalisaMbandhi mudrikAdazakaM kuNDa le--karNAbharaNe 'cUDAmaNi'miti cUDAmaNi ma sakalapArthivaratnasarvasAro devendramanuSye- ndramUrddhakRtanivAsI niHzeSAmaGgalAzAntirogapramukhadoSApahArakArI pravaralakSaNopetaH paramayaGgalabhUta AbharaNavizeSaH 'cittarayaNa- saMkaDaM mauDamiti citrANi-nAnAprakArANi yAni ratnAni taiH saMkaTacitraratnasaGkaTaH prabhUtaratnanicayopeta iti bhAvaH, taM "divaM sumaNadAma ti puSpamAlA, 'gaMthime tyAdi, granthima-granthanaM granthastena nirvRttaM granthimaM 'bhAvAdiyaH pratyayaH' yatsUtrAdinA grandhyate tadandhimamiti bhAvaH, pUrimaM yat ayitaM sat veSTayane, tathA puSpalambUsako gaNDaka ityarthaH, pUrimaM yena vaMzazalAkAmayaM pArAdi pUryate, saMghAtimaM yat parasparato nAlasaMdhAtena saMghAtyate // (muu041|| 42 // ) tae NaM se sUriyAbhe deve kesAlaMkAreNaM mallAlaMkAreNa AbharaNAlaMkAreNa vasthAlaMkAreNaM caubiheNa alaMkAreNa alaMkiyavibhUsie samANe paDipuNNAlaMkAre sIhAsaNAo ambhuTTeti 2 alaMkAriyasabhAo puracchibhilleNaM dAreNaM paDiNikkhamaharattA jeNeva vavasAyasabhA teNeva uvAgacchati yavasAyasameM aNupayAhiNIkaremANe 2 puracchimilleNaM dAreNaM aNupavisati, jeNeva sIhAsaNavarae jAya sannisanne / tae NaM tassa sUriyAbharasa devassa sAmANiyaparisovavannagA devA potthayarayaNaM uvagati, tate NaM se sUriyAbhe deve potyayarayaNaM giNhati 2 potthayarayaNaM muyai 2 potthayarayaNaM vihAhei2 REmiratanimal ~211~ Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [43-44] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [43-44] dIpa anukrama [43-44] potthayaracaNaM vAeti potthayarayaNaM vAettA dhammiyaM vavasAyaM giNhati giNihattA potthayarayaNaM paDinikkhivaha sIhAsaNAto anbhuDheti anbhuTetA vavasAyasabhAto puracchimilleNaM dAreNaM paDinikukhamairatA je va naMdA pukkharaNI teova uvAgacchati uvAgacchittA gaMdApukkharANa puracchimilleNaM toraNe,NaM puracchimillaNaM tisovANapaDirUvaeNaM paccoruhai pacoruhittA hatthapAdaM pakkhAleti pakkhAlittA AyaMte cokse paramasuibhae egaM mahaM seyaM zyayAmayaM vimalaM salilapuNNaM mattagayamuhAgitikuMbhasamANaM bhiMgAre pageNhati 2 jAI tattha uppalAI jAva satasahassapattAItAI geNhati 2 gaMdAto pukkhariNIto pacoruhati pacoruhittA jeneva sihAyataNe teva pahAretha gamaNAe // (suu043)|| tae NaM taM muriyAbhaM devaM cattAri ya sAmANiyasAhassIo jAva solasa AyarakkhadevasAhassIo anne tha yahave sUriyAbha jAva devIo ya appegatiyA devA uppalahatthagayA jAvasayasahassapattahatthagayA sariyAbha deva piTTato 2 samaNugacchati / tae NaM taM sUriyAbha devaM bahave AbhiogiyA devA ya devIo ya appegatiyA kalasahayagayA jAva appegatiyA dhUvakaDunchayahatthagatA haTTa-. tujAya sUriyA devaM pito samaNugacchati / tae NaM se sUriyAbhe deve caDAha sAmANiyasAhassIhiMjAva amehi ya bahUhi ya sUriyAbha jAva devehi ya devIhi ya saviM saMparikhure saciTTIe jAva NAtiyaraveNaM jeNeva sihAyataNe teNeva uvAgacchati 2 sihAyataNaM purathimilleNaM dAreNaM ~ 212~ Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [43-44] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjamaznI vAcana malayagirI mU043 ninapatimA pUjAdi yA vRtti // 105 // prata sUtrAMka [43-44] sU044 aNupavisati aNupavisittA jeNeva devacchedae jepeva jiNapaDimAo teNeva uvAgamati2 jigapaDimANaM Aloe paNAmaM kareti 2 lomahatvagaM gimhati 2 jiNapaDimANaM lomahastharaNaM pamajaha pamajittA jiNapaDimAo surabhiNAgaMdhodaeNaM pahAi hA NittA saraseNaM gosIsacadaNeNaM gAyAI aNuliMpai aNuliMpaittA surabhigaMdhakAsAieNaM gAyAIlaheti hittAjiNapaDimANe ahayAI deva. dUsajUyalAI niyasei niyaMsittA puSphAruhaNaM mallAhahaNaM gaMdhAruhaNaM cuNNAruharNa vatArahaNaM vatthAruharNa AbharaNArahaNa karei karitA AsattosattaviulayahavagyAriyamalladAmakalAvaM karei malladAmakalAvaM karetA kayaragahagahiyakarayalapanbhaviSpamukega dasavaneNaM kusumeNa mukapuSphapuMjobayArakaliyaM kareti karitA jiNapaDimANa purato acchehiM sarahehiM rayayAmaehiM accharasAtadulehiM aTThava maMgale Alihai, taMjahA-sosthiya jAva dappaNaM, tayANaMtaraM ca Na caMdappabharayaNavaharaveruliyavimaladaMDa kaMcaNamagirayaNabhatticittaM kAlAgurupavarakuMdurukaturukAdhUvamaghamaghaMtagaMdhuttamANuviddhaM ca dhUvahi viNimmuyaMta veruliyamaya kaTucchuyaM paggahiya payatteNaM dhUvaM dAUNa ji gavarANaM aTThasayavisujhagandhajuttehiM atyaguttehi apuNaruttehiM mahAvittehi saMdhuNai 2 sattaha payAI pacIsakai 2 cA vAma jANu aMbei 2 ttA dAhiNaM jANuM dharaNitalaMsi nihaTu tikkhutto muDANaM dharaNitalaMsi nivADei 2 tA IsiM paJcuNNamai 2 karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali ka evaM vayAsI-namotthuNaM arahatANaM jAva dIpa anukrama [43-44] 10105 // N amurary on | zAzvata jina-pratimAyA: pUjanaM ~213~ Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. Jan Educator 19) 800) 2008-04-14) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) zAzvata jina - pratimAyAH pUjanaM mUlaM [43-44] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH saMpattA, badai namasaha 2 tA jeNeva devacchaMdae0 jeNeva siddhAyataNassa bahumajjhadesa bhAe teNeva uvAgaccha 2ttA lomahatthagaM parAmusai 2 siddhAyataNassa bahumajjhadesa bhAgaM lomahatyegaM pamajjati, divAe dugadhArAe akkher3a, saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM paMcagulitalaM maMDalagaM Alihai 2 kayaggAhagahiyaM jAvapuMjIvayArakaliye karei karetA dhUvaM dalayai, jeNeva siddhAyataNassa dAhiNille dAre teva uvAgacchatilomahatthagaM parAmukhai 2 ttA dAraceDIo ya sAlabhaMjiyAo ya vAlarUvae ya lomahatyae gaM pama nai 2 tA dikhAe dugadhArAe anbhukkhei 2 sarasenaM gosIsacaMdaNeNaM caccae dalayaha dalahattA puSkArahaNaM ma lA jAba AbharaNAruhaNaM karei karetA Asattosatta jAva ghUSaM dalayaha 2 ttA jeNeva dAhiNille dAre muhamaMDave jeNeva dAhiNillassa muhamaMDavassa bahumajjhadesabhAe teNeva uvAgaccha 2ttA lomahatthagaM parAmusa 2 sA bahumajjhadesa bhAgaM lobhahatyeNaM pamajai 2 tA divAe dagadhArA amuka 2 sarase gosIsacaMdaNaM paMcagulitalaM maMDalagaM Alihai 2 kayaggAhagahiya jAba ghUvaM dalayattA jeNeva dAhiNillarasa muhamaMDassa pacatthimile dAre tetheva uvAgaccha tA lomahatva para musaha 2 sA dAraceDIo ya sAlibhaMjiyAo va bAlarUpae ya lomahatyeNaM' pamaz2Ai 2 tA divAe dagadhArAe0 sarasegaM gosIsacaMda cacae dalaha 2 pupphAruhaNaM jAva, AbharaNAruhaNaM kareha 2 Asatosatta0 kapagAhaggAhiyaM0 dhUvaM dalayai 2 tA jeNeva dAhi gillamuhamaMDavassa uttarillA For Pasta Lise Only ~ 214~ nary.org Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [43-44] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjamaznI malayAgarIyA dRti prata sUtrAMka [43-44] pustaka sla kA vAcana IAN sU043 jinapratimA pUjAdi 044 // 16 // dIpa anukrama [43-44] khaMbhapatI teNeva vAgacchaha 2ttA lomahattha parAmusaha 2tA thaMbhe ya sAlibhaMjiyAoM ya vAlarUvae ya lomahatthaeNaM pama0 jahA ceva paJcasthimissa dArassa jAva dhUrva dalapaha 2 ttA jeNeva dAhiNihassa muhamaMDavassa purathimille dAre teNeva uvAgacchada 2ttA lomahattharga parAmusati dAraceDIo taM ceva sarva jeNeva dAhiNillassa muhamaMDavassa dAhiNile dAre teNeva uvaagmch| 2ttA dAraceDIo yataM ceva sa jeNe,va dAhiNille pecchAgharamaMDave jeNeva dAhiNilassa pecchAdharamaDavassa bahumajjhadesabhAge jeNeva vairAmae akkhADae jeNeva maNipediyA jeNeva sIhAsaNe teva . uvAgacchai 2ttA lomahatvagaM parAmusai 2ttA akkhADagaM ca maNipeDiyaM ca sIhAsaNaM ca lomahasthaeNaM pamajjai 2ttA divvAe dagadhArAe saraseNaM gosIsacaMdaNaM cacae dalayA, pupphAhaNaM AsattosattajAva dhUva daleittA jeNeva dAhiNillassa pecchAgharamaMDavassa pacasthimiLe dAre uttarile dAre te va je ceya purathimille dAre taM ceva, dAhiNe dAre taM ceca, jeNeva dAhiNile ceiyathUbhe teNeva uvA- . gacchai 2ttA thUbhaM ca maNipeDhiya ca0 divAe dagadhArAe anu0 saraseNa gosIsa bacae dalei 2 pupphAru0Asato0 jAvadhUvaM dalei,jeNeva pacasthimilA maNipe diyA jeNe,vapacasthimilA jiNapaDimA taM ceva, jeNeva uttariyA jiNapaDimA taMceva saca, jeNeva purathimilA maNipeDhiyA jeNeva puratthimillA jiNapaDimA teNeva uvAgarachaha 2 taM ceca, dAhiNilA maNipediyA dAhiNilA jiNapaDimA taM // 106 // Saintairatinid mitaram.org zAzvata jina-pratimAyA: pUjanaM ~215~ Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [43-44] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [43-44] dIpa anukrama [43-44] ceva, jeNeva dAhiNilla ceyarukakhe teNeva uvAgacha 2taM ceva, jeNeva mahiMdajmae jeNeva dAhiNillA kharaNa teNeva uvagacchati lomahatthagaM parAmusati toraNe va tisovANapaDirUvae sAlibhaMjiyAo ya cAlarUvae ya lomahatthaeNa pamajai divAe dagadhArAe saraseNaM gosIsacadaNeNaM. puSphAruhaNaM Asattosatta dhUvaM dalayati, siddhAyayaNa aNupayAhiNIkaremANe jeNeva uttarillA aMdApukakharaNI teNeva uvAgacchati 2taM ceva, jeNeba uttarille ceiyarukhe teNeca uvAgacchati,jeNeva uttarile cehayathUbhe taheca, jeNeva paccathimillA pediyA jeNeva paccasthimiThA jiNapaDimA ta ceva,uttarile peruchAgharamaMDave teNeva uvAgacchati 2 tA jA ceva dAhiNilabattavyayA sA ceva savvA purathimile dAre,dAhiNillA khaMbhapaMtI taM ceva sarva, jeNeva uttarille muhamaMDave jeNeva uttarichassa muhamaMDavassa bahumaNjhadesabhAe ta ceva savaM, paJcathimille dAre teNeva0 uttarille dAre dAhiNilA khaMbhapaMtI sesaMta ceva savya,jeNeva sihAyataNassa uttarille dAre ta ceva, jeNeva sihAyataNassa purathimille dAre teNeva uvAgacchaha rattA taM ceva, jeNeva purathimile muhamaMDave jeNeva purasthimissa muhamaDavassa bahumajjhadesabhAe teNeva uvAgacchai 2 tA taM ceva, purathimillasma muhamaMDavassa dAhiNille dAre paJcasthimiSThA khaMbhapaMtI uttarille dAre te ceva, purathimille dAre taM ceva, jeNeva purathimille pecchAgharamaMDave,eva thUbhe jiNapaDimAo cetyasvakhA mahiMdajyA gaMdA puSakhariNI ta ceva jAva dhRvaM dalaharatA jeNeva SAREauratoninaa C hunaranora | zAzvata jina-pratimAyA: pUjanaM ~ 216~ Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [43-44] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjamaznI malayagirIyA dRttiH pustaka ratna bAcana | mU043 jinapratimA | pUjAdi mu044 prata sUtrAMka [43-44] // 17 // sabhA muhammA teNeva uvAgacchati 2 tAsabhaM suhamma purathimilleNaM dAreNaM aNupavisai 2ttA je. yeya mANavae cejhyakhaMbhe jeNeva vairAmae golavasamugge teNeva uvAgacchada uvAgacchaittA lomahattharga parAmusahara baharAmae golavaddasamuggae lomahattheNaM pama jai 2 vaharAmae golabaddasamuggae bihADei 2 jiNasagahAo lomahattheNaM pamajjairattA surabhiNA gaMdhodaeNaM pakkhAlei pakkhAlittA aggehiM varehiM gadhehi ya mallehi ya accei dhruva dalayai 2ttA jiNasakahAA vairAmaesu golabahasamuggaesu patinikkhibaha mANavagaM ceiyakhaMbhaM lomahatthaeNaM pamajjai dihAe dagadhArAe saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM cacae dalayai, puSkArahaNaM jAva dhUvaM dalayai, jeNeva sIhAsaNe taM ceva, jeNeya devasayaNijje taM ceva, jeNeva khuTTAgamahiMdajjhae taM ceva, jegeva paharaNakose coppAlapateNeva uvAgacchara cA lomahattharga parAmusai 2 sA paharaNakosaM coppAlaM lomahatthaeNaM pamajjA2ttA divAe dagadhArAe saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM cacA dalei puSphAruhaNaM Asattosatta jAva dhUvaM dalayai, jegeva sabhAe suhammAe bahumajjhadesabhAe jeNeva maNipeDhiyA jeNeva devasayaNijje teNeva uvAgacchada 2 tA lomahatthagaM parAmusaha devasayaNijjaM ca maNipeDhiya ca lomahatthaeNaM pamajjaijAva dhUvaM dalayaittA jeNeva uvavAyasabhAe dAhiNille dAre taheva abhiseyasabhAsarisaM jAva purathimillA gaMdA pukkhariNI jeNeva harae teNeva uvAgacchaha 2ttA toraNe ya tisovANe ya sAlibhaMjiyAoM ya vAlarUvae ya taheva, jeNeca dIpa anukrama [43-44] 107 // P arasurary.om | zAzvata jina-pratimAyA: pUjanaM ~217~ Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [43-44] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [43-44] dIpa anukrama [43-44] abhiseyasabhA teva ubAgacchai 2 sA taheva sohAsaNaM ca maNipeDhiyaM ca sesaM taheva AyayaNasarisaM jAva purathimillA gaMdA pukkhariNI jeNeva alaMkAriyasabhA teNeva uvAgacchai 2ttA jahA abhiseyasamA taheva sarva, jeNeca vavasAyasabhAtegeva uvAgacchaha 2 zA taheva lomahasthaya parAmusati potyayarayaNaM lomahatthaeNaM pamajjai pamajjittA dikhAe dagadhArAe aggehi varehi ya gaMdhehi mallehi ya aveti 2 sA maNipeTiyaM sIhAsaNaM ca sesaM taM ceba, purasthimilA naMdA pukravariNI jeNeva harae tegeva uvAgacchada 2 tA toraNe ya tisovANe ya sAlibhaMjiyAo ya bAlarUvae ya taheva / jeNeva balipIDhaM teNeva uvAgacchatA palivisajjaNaM karei, Abhiogie deve sahAvei sadAyittA evaM vayAsIkhipAmeva bho devANuppiyA ! sUriyAbhe vimANe siMghADaesu tiemu cauksu cacaresu caumuhesu mahA. pahesu pAgAresu ahAlaesu cariyAsu dAresu gopuresu toraNemu ArAmesu ujjANesu vaNesu vaNarAIsu kANaNesu vaNasaMdesu acaNiyaM kareha adhaNiyaM karetA ebamANattiyaM khippAmeva paccappiNahatae Na te AbhiogiyA devA saribhAmeNaM deveNaM evaM buttA samANA jAva paDisuDiNitA sUriyAbhe vimANe siMghADaesutiesucaukkaesucacaresu caummuhesu mahApahesu pAgAresu aTTAlaesu cariyAsu dAresu gopuresu toraNesu ArAmesu ujjAsu vaNesu vaNarAtIsukANaNesu vaNasaMDesu accaNiyaM karei 2 tA jeNeva sUriyA deve jAca paracappiNaMti, tate NaM se sUriyAbhe deve jeNeva naMdA pukkhariNI teNeva uvAgacchA. zAzvata jina-pratimAyA: pUjanaM ~ 218~ Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [43-44] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: vAcana sU0 prata sUtrAMka [43-44] zrIrAjamanI malayagirI-IN 2tA naMdApukkhariNi purathimilleNa tisomANapaDirUvaeNaM paccohati 2ttA hatthapAe pakkhAlei yA hittaH 2ttA gaMdAo pukkhariNIo paracuttaraha jeNeva sabhA sudhammA teNeva pahAritva gmnnaae| lae NaM se sUriyAme deve cAhiM sAmANiyasAhassIhiM jAva solasahi AyarakRkhadevasAhassIhiM annehi ya // 108 // jinapratimA bahahiM sUriyAbhaSimANavAsIhi bemANiehi devIhiM devIhi ya sahi saMparibune sabiDDIe jAva nA pUjAdi iyaraveNaM jeNeva sabhA suhammA teNeva uvAgacchaha sabhaM sudhamma purathimilleNaM dAreNaM aNupavisati P044 2 aNupavisittA jeje,va sIhAsaNe tethe,va uvAgacchai 2 cA sIhAsaNavaragae puratyAbhimuhe snnnnisnnnne| (suu044)|| 'jeva vavasAyasabhA' iti vyavasAyasabhA nAma vyavasAyanibandhanabhUtA sabhA,kSetrAderapi kauMdayAdinimittatvAt, uktaM ca-"udayavasayAkkhovasamovasamA jaM ca kammuNo bhaNiyA |dii kheta kAlaM bhAvaM ca bhava ca saMpappe ||1||"ti, potthayarayaNaM muyai 'iti utsaGge sthAna vizepe vA uttame ini draSTavyaM, 'vihAdeI' iti udghATayati, dhammiyaM vavasAyaM vavasaI iti dhArmika-dharmAnugataM vyavasAya vyavasyati, karnumabhilapanIti bhAvaH / 'accharasAtaMdulehiM ' accho raso yeSu te a scharasAH, pratyAsannavastumatibimbAdhArabhUtA ivAti nirmaza ityarthaH, accharasAca te sandulAca taH, divyatandulariti bhAvaH, PAIpuSphapuMjovayArakaliyaM karittA''caMdappabhavairaveruliyavimaladaMDa miti padabhavajravaiDUryamayo vimalo daNDo | | yasya sa tathA ta, kAzcamamaNiratnabhakticitraM kAlAgurupavarakuMdurukaturukasatkena dhUpena uttamagandhinA'nuviddhA kAlAgurupaparakuMduru 10 // dIpa anukrama [43-44] mitaram.org | zAzvata jina-pratimAyA: pUjanaM ~219~ Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [43-44] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [43-44] dIpa anukrama [43-44] katurukadhUpagandhottamAnuvidhA prAkRnatvAt padavyatyayaH dhUpatti vinirmuzcantaM vaiDUyamaya dhUpakaDucchuyaM pragRhya prayatnato dhUpaM davA ninavarebhyaH, sUtre paSThI prAkRtatvAt, saptASTAni padAni pazcAdapamRtya dazAGgulimajali mastake racayitvA prayatnato 'aTTha sayavisuDagaMdhajuttehinti vizuddho-nirmalo lakSaNadoparahita iti bhAvaH yo granthaH-zabdasaMdarbhastena yuktAni, aSTazataM ca VI tAni vizuddhagranyayuktAni ca taiH arthayukta:-arthasArairapunaruktamahAvRttaH, tathAvidhadevala bdhimabhAva eSaH, saMstauti saMstulya vAma jAnu aJcati ityAdinA vidhinA maNAma kurvana maNipAtadaNDakaM paThati, tadyathA-'namo'tthu NamarihatANa' mityAdi, namo'stu 'Na' miti vAkyAlaGkAre devAdibhyo'tizayapUjAmahantIlpaIntastebhyaH, sUtre SaSThI 'chaTThIvibhacIe bhannai cautyo' iti pAkRtalakSaNavazAt , te cAInto nAmAdirUpA api santi tato bhAvAIlpatipatyarthamAha-'bhagavadbhayA' bhagaH-samagraizvaryAdilakSaNaH sa eSAmastIti bhagavantastebhyaH, Adi:-dharmasya prathamA pratistaskaraNazIlA: AdikarAstebhyaH, tIryate saMsArasamudro'neneti tIrtha-pravacanaM tatkaraNazIlAstIrthakarA tebhyaH, svayam-aparopadezena samyag varabodhimAptyA buddhA-mithyAtvanidrApagamasaMbodhena svayaMsaMyuddhAstebhyA, tathA puruSANAmucamAH puruSottamAH, bhagavanto hi saMsAramapyAvasantaH sadA parArthacyasanina upasarjanIkRtasvAryA ucitakriyAvanto'dInabhAvAH kRtajJatApatayo'nupahatacittA devaguruvahumAnina iti bhavanti puruSottamasteibhyaH, tathA puruSAH siMhA iva karmagajAna prati puruSasiMhAstebhyaH, tathA puruSavarapuNDarIkANIva saMsArajalAsakAdinA karmamalAbhAbato vA puruSeSu varapuNDarIkANi tebhyA, tathA puruSavaragandhahastina iva paracakradurbhikSamAriprabhRtikSudraganirAkaraNeneti puruSavaragandhahastinastemyA, sapA koko-bhavyasattvaparIkaH tasya sakalakalyANaikaniSandhanatayA bhavyatvabhASenottamA lokocamA | zAzvata jina-pratimAyA: pUjanaM ~220~ Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [43-44] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: staka ratna vAcana sU043 jinapratimA prata sUtrAMka [43-44] pUjAdi su044 dIpa anukrama [43-44] zrIrAmapabhI svebhyaH, tayA lokasya nAthA-yogakSemato lokanAthAstebhyA, tatra yogo cIbhAdhAnIdbhadapoSaNakaraNa kSemaM ca tattadupadravAya- mAyagirI bhAvApAdana, tathA lokasya-pANilokasya pazcAstikAyAtmakasya vA ditA-hitopadezena samyamarUpaNayA vA lokahitAsveyA dRttiH bhyaH, tathA lokasya-dezanAyogyasya pradIpA dezanAMzubhiryayAvasthitavastubhakAzakA lokAdIpAstebhyaH, tathA loksy-utkRsstt||109|| mate vyasaJcalokasya prayotana bhayotakatvaviziSTa jJAnazaktistaskaraNazIlA lokapradyotakarAH, tathA ca bhavanti bhagavatprasAdA catkSaNameva bhagavantI gaNabhRto viziSTajJAnasaMpatsamanvitA yazAd dvAdazAGgamAracayantIti, tebhyaH, tathA abhayaM-viziSTamAtmanaH svAsthya, niHzreyasadharmabhUmikAnibandhanabhUtA paramA dhRtirini bhAvaH, tataH abhayaM dadatItyabhayadAste yaH, sUtre ca kA pratyayaH svArthika pAkRtalakSaNavazAya evamanyatrApi, tathA cakSuriva cakSuH-viziSTa Atmadharma: tatvAvabodhanibandhanaH zraddhAsvabhAvaH, zraddhAvihInasyAcakSupmata iva rUpaM tatvadarzanAyogAta, tad dadatIti cakSusteibhyaH, tathA mArgo-viziSTaguNasthAnAvAptimaguNaH mA svarasavAhI kSayopazamavizeSarataM dadatIti mArgadA, tathA zaraNa-saMsArakAntAraMgatAnAmatipayala rAgAdipIDitAnAM samAzyA sanasthAnakalpa tattvacintArUpamadhyavasAnaM tahadatIti zaraNadAstebhyaH, tathA bodhiH-jinapraNIta prAptistattvArthazradAnalakSaNasamyagdarzanarUpA tAM dadatIti bodhidAratebhyaH, tathA dharma-cAriyarUpaM dadatIti dharmadAstebhyA, kathaM dharmadA ? ityAha-dharma dizantIti dharmadezakAstebhyaH, tathA dharmasya nAyakA:-svAminastadazIkaraNabhAvAt tatphalaparibhogAca dharmanAyakAH tebhyaH, dharmasya sAsthaya iva samyak pravartana yogena dhamasAratha yastebhyA, tathA dharma eva vara-madhAnaM caturanta hetutvAva caturanta cakramita caturantacakaM tena pacituM zIlaM yeSAM te tathA tebhyaH, tathA apratihate-apratirakhalite kSAyikatvAt ghare-padhAne jJAnadarzane dharantIti / 109 // SAMEnirahindi | zAzvata jina-pratimAyA: pUjana ~221~ Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [43-44] dIpa anukrama [43-44] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) mUlaM [43-44] muni dIparatnasAgareNa saMkalita. AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH Jain Eucator -4500-400003409) 88089440) 48043-409) atitavarajJAnadarzanadharAstebhyaH, tathA chAdayantIti cha yAtikacatuSTayaM vyAttam apagataM chadya yebhyaste vyAcchAna stebhyaH, tathA rAgadveSakapAyendriyaparISahopasargaghAtikarmazatrUn svayaM jitavanto'nyatha jApayantIti jinAH jApakAstebhyo jinebhyo jApakebhyaH, tathA bhavArNavaM svayaM tIrNavanto'nyAMzca tArayantIti tIrNAsvArakAstebhyaH, tathA kevalavedasA avagatatattvA buddhA anyatha bodhayantIti vodhakAstebhyaH, muktAH kRtakRtyA niSThitArthA iti bhAvastebhyo'nyAMzca mocayantIti mocakAstebhyaH sarvajJebhyaH sarvadarzibhyaH zivaM sarvopadravarahitatvAt acalaM svAbhAvikaprAyogikaca lanakriyA'pohAt arujaM zarIramanasorabhAvenAdhivyAdhyasambhavAt anantaM kevalAtmanA'nantatvAda akSayaM vinAzakAraNAbhAvAt avyAbAdhaM kenApi vAdhayitumazakyamamUrttatvAt na punarAvRttiryasmAt tadapunarAvRtti sidhyanti-niSThitArthaM bhavantyasyAmiti siddhi: - lokAntakSetra lakSaNA seva gamyamAnatvAdgatiH siddhigatireva nAmadheyaM yasya tat siddhigatinAmadheyaM tiSThatyasmin iti sthAnaM-vyavahArataH siddhikSetraM nizcayato yathAvasthitaM svasvarUpaM sthAnasthAninorabhedopacArAt tat siddhigatinAmadheyaM sthAnaM tatsaMmAptebhyaH, evaM praNipAtadaNDakaM paThitvA tato 'baMdara namasad' ivi vandate tAH pratimAJcaityavandanavidhinA prasiddhena, namaskaroti pazcAtmaNighAnA diyogenetyeke, anye tvabhidadhati - viratimatAmeva prasiddhazcaityavandanavidhiranyeSAM tathA'bhyupagamapurassarakAyanyutsargAsiddheriti vandate sAmAnyena namaskaroti Azaya vRddherabhyutthAnanamaskAreNeti, tadhvamatra bhagavantaH paramarSayaH kevalino vidanti, ata UrdhvaM sUtraM sugamaM kevalaM bhUyAn vidhiviSayo vAcanAbheda iti yathAvasthitavAcanAmadarzanArthaM vidhimAtramupadarzyate tadanantaraM lomahasvakena devacchandakaM pramArjayati pAnIyadhArayA abhyukSati, abhimukhaM siJcatItyarthaH, tadanantaraM gozIrSacandanena paJcAGgulitalaM dadAti tataH puSpAro zAzvata jina - pratimAyAH pUjanaM For Pale Only ~ 222~ anary or Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [43-44] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjamanI maLayagirIyA dRci pustaka ratna vAcana 043 prata sUtrAMka [43-44] pUnAdi // 11 // sU044 dIpa anukrama [43-44] daNAdi dhUpadahanaM ca karoti, tadanantaraM siddhAyatanabahumadhyadezabhAge udakathArAbhyukSaNacandanapazcAlitalapradAnapuSpapuopacA- radhUpadAnAdi karoti, satA sidAyatanadakSiNadvAre samAgatya lomahastakaM gRhItA tena dvArazAkhe cAlibhatrikAvyAlarUpANi ca pramArjayati,tata udaphaSArayA'bhyukSaNaM gIzIrSacandanacarcApuSpAcArohaNaM dhUpadAna karoti / tato dakSiNadvAreNa nirgatya dAkSiNAtpasya mukhamaNDapasya bahumadhyadezabhAge lomahastakena mAryodakadhArAbhyukSaNaM candanapaJcAMgulitalamadAnapuSpapuzopacAradhUpadAnAdi karoti, kRtvA pazcimabAre samAgasya pUrvavat dvArAcaMnikAM karoti kRtvA ca tasyaiva dAkSiNAtyasya mukhamaNDapasyottarasyAM stambhapaGko samAgatya pUrvavattadanikAM vidhatte, iha yasyAM dizi siddhAyatanAdidvAraM tatretarasya mukhamaNDapasya stambhapatiH, tatastasyaiva dAkSiNAtyasya mukhamaNDapasya pUrvadvAre samAgaspa tatpUnAM karoti, kRtvA tasya dAkSiNAtyasya mukhamaNDapasya dakSiNadvAre samAgatya pUrvavatpUjA | vidhAya tena dvAreNa vinirgatya prekSAgRhamaNDapasya bahumadhyadezabhAge samAgatyAkSapATakaM maNipIThikA siMhAsanaM ca lomahastakena pramA| yodakadhArayA'bhyukSya candanacarcApuSpapUjAdhUpadAnAni kRtvA tasyava prekSAmaNDapasya krameNa pazcimottarapUrvadakSiNadvArANAmarca nikAM kRtvA dakSiNadvAreNa vinirgatya caityastUpaM maNipITikAM ca lomahastakena pramAryodakadhArayA'bhyukSya sarasena gozIrSacandanakena paJcAMgulitalaM davA puSpAdhArohaNaM ca vidhAya dhUpaM dadAti, tato yatra pAvAlyA maNipITikA tatrAgacchati, tatrAgatyAloke praNAmaM karoti; kRtvA lomahastakena pramArjanaM surabhigandhodakena snAnaM sarasena gozIrSacandanena gAtrAnulepanaM devadUSyayugalaparidhAnaM puSpAcArohaNaM purataH puSpapuJopacAraM dhUpadAnaM purato divyatandulairaSTa| maGgalakAlekhanamaSTotarazataH stuti praNipAtadaNDakapATaM ca kRtvA vandate namaspati, tata evameva krameNa uttarapUrvadakSiNapratimA- 110 // aurary.om zAzvata jina-pratimAyA: pUjanaM ~223~ Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [43-44] dIpa anukrama [43-44] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. Education International "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) zAzvata jina - pratimAyAH pUjanaM mUlaM [43-44] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH nAmapyacainikAM kRtvA dakSiNadvAreNa vinirgatya dakSiNasyAM dizi yatra caityavRkSaH satra samAgatya caityavRkSasya dvAravadarcanikAM karoti, tato mahendradhvajasya tato yatra dAkSiNAtyA nandA puSkariNI tatra samAgacchati, samAgatya toraNa trisopAnapratirUpakagavazAlabhaJjikAvyAlakarUpANAM lomahastakena pramArjanaM jaladhArayA'bhyukSaNaM candanacaca puSpAdyArohaNaM dhUpadAnaM ca kRtvA siddhAyatanamamupadakSiNIkRtyottarasyAM nandApuSkariNyAM samAgatya pUrvavattasyA avanikAM karoti, tata uttarAhe mahendradhvaje tadanantaramuttarAhe caityavRkSe tata uttarAhe caityastUpe tataH pazcimottarapUrvadakSiNajinapratimAnAM pUrvavat pUjAM vidhAyottarAhe prekSAgRha maNDape samAgacchati, tatra dAkSiNAtyamekSAgRhamaNDapavat sarvA vaktavyatA vaktavyA, tato dakSiNastambhapaMktyA vinirgatyottarAhe mukhamaNDape samAgacchati, tatrApi dAkSiNAtyamukhamaMDapavat sarvaM pazcimottarapUrvadvArakrameNa kRtvA dakSiNastambhavatayA vinirgatya siddhAyatanasyocaradvAre samAgatya pUrvavadarddhanikAM kRtvA pUrvedvAreNa samAgacchati, tatrArcanikAM pUrvavat kRtvA pUrvasya mukhamaNDapasya dakSiNadvAre pazcimastambhapaMtayottarapUrvadvAreSu krameNoktarUpAM pUjAM vidhAya pUrvadvAreNa vinirgatya pUrvamekSAgRhamaNDape samAgatya pUrvavat dvAramadhyabhAgadakSiNadvArapazcimastambhapaMktayo tarapUrvedvAreSu pUrvavadacainikAM karoti, tataH pUrvaprakAreNaiva krameNa caityastUpajinamatimAcaityavRkSa mahendradhvajanaMdA puSkariNInAM tataH sabhAyAM sudharmAyAM pUrvadvAreNa pravizati, pravizya yatraiva maNipIThikA tatrA''gacchati, Aloke ca jinamatimAnAM praNAmaM karoti, kRtvA yatra mANakacaityastambho yatra vajramayA golavRttAH samudrakAH tatrAgatya samukAn gRhNAti, gRhItvA vighATayati vighATaya ca lomahastakaM parAmRzya tena pramAjyoMdakadhArayA abhyukSya gozIrSacandanenAnu kimpati, tataH pradhAnaidhamAlyairacayati dhUpaM dahati, tadanantaraM bhUyo'pi vajramayeSu golavRttasamudveSu pratinikSipati, pratinikSipya For Para Use Only ~ 224~ waryrp Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [43-44] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [43-44] tAn bajamayAna golavRttasamudkAn svasthAne pratinikSipati, teSu puSpagandhamAlyavasvAbharaNAni cAropayatti, tato lomahastakena || zrIrAjapanI pustaka ratna malayagirI mANakacaityastambhaM pramAryodakadhArayA'bhyukSaNacandanacarcApuSpAcAropaNaM dhUpadAnaM ca karoti, kRtvA ca siMhAsanapradeze samAgatyA vAcana yA vRttiH samaNipIThikAyA: siMhAsanasya ca lomahastakena pramArjanAdirUpAM pUrvavadarca nikAM karoti, kRtvA yatra maNipIThikA yatra ca deva- 043 zayanIyaM tatropAgatya maNipIThikAyA devazayanIyasya ca dvAravadarca nikAM karoti, tana uktamakAreNaiva kSullakendradhvaje pUnAM karoti, jinamatimA tato yatra coppAlako nAma praharaNakozastatra. samAgatya le.mahastakena :parivaratnapramukhANi paharaNaratnAni pramArjayati, pUjAdi pramAryodakadhArayA'bhyukSaNaM caMdanacarcA puSpAdhAropaNaM dhUpadAnaM ca karoti, tata sabhAyAH mudharmAyA bahumadhyadezabhAge'canikAMva | pUrvavat karoti, kRtvA sudharmAyAH sabhAyA dakSiNadvAre samAgatya tasya anikA pUrvavat kurute, tato dadigadvAreNa | vinirgacchati, ita urca yathaiva siddhAyatanAniSkAmato dakSiNadvArAdikA dakSiNanandApuSkariNIparyavasAnA punarapi pravi zataH uttaranandApuSkariNyAdikA uttaradvArAntA tato dvitIyadvArA niSkAmataH pUrvadvArAdikA pUrvanandApuSkariNIparyavasAnA CI anikA vaktavyatA saiva sudharmAyAM sabhAyAmapyanyUnAtiriktA vaktavyA, tataH pUrvanandApuSkariNyA anikAM kRtvA upapAtasabhA pUrvadvAreNa pravizati, pravizya ca maNipIThikAyA devazayanIyasya tadanantaraM bahumadhyadezabhAge prAvadanikAM vidadhAti, tato dakSiNadvAre samAgasya tasyArca nikAM kurute, ata UrvamatrApi siddhAyatanavat dakSiNadvArAdikA pUrvanandApuSkariNIparyavasAnAs| cainikA vaktavyA, tataH pUrvamandApuSkariNIto'pakramya ide samAgatya pUrvavat toraNArca nikAM karoti, kRtvA pUrvadvAreNAbhiSekajAsabhA pravizati; mavizya paNipIThikAyAH siMhAsanasyAbhiSekamANDasya bahumadhyadezabhAgasya ca krameNa pUrvavadanikAM karoti, 51 111 // dIpa anukrama [43-44] Siminataram.org | zAzvata jina-pratimAyA: pUjanaM ~ 225~ Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [43-44] dIpa anukrama [43-44] muni dIparatnasAgareNa saMkalita. Education Internationa "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) zAzvata jina - pratimAyAH pUjanaM mUlaM [43-44] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH tato'trApi siddhAyatanavat dakSiNadvArAdikA pUrvanandApuSkariNIparyavasAnA'rthanikA vaktavyA, tataH pUrvanandApuSkariNIta: pUrvadvAreNAlaGkArikasabhAM pravizati, pravizya maNipIThikAyAH siMhAsanasya bahumadhyadezabhAgasya ca krameNa pUrvatrada cainikAM karoti, tatrApi krameNa siddhAyatanavat dakSiNadvArA''dikA pUrvanandApuSkariNIparyavasAnA'cainikA vaktavyA, tataH pUrvanandApuSkariNItaH pUrvadvAreNa vyavasAyasabhAM pravizati, mavizya pustakaratnaM lomahastakrena pramRjyodakadhArayA abhyukSya candanena carcayitvA varamdhamAlyairarcayitvA puSpAyAropaNaM dhUpadAnaM ca karoti, tadanantaraM maNipIThikAyAH siMhAsanasya bahumadhyadeza bhAgasya ca krameNa pUrvavadanikAM karoti, tadanantaramatrApi siddhAyatanavat dakSiNadvArA dikA pUrvanandApuSkariNIparyavasAnA arcanikA vaktavyA, tataH pUrvanandApuSkariNIto balipIThe samAgatya tasya bahumadhyadeza bhAgavat arcanikAM karoti, kRtvA cAbhiyogikadevAn zabdApayati, zabdApayitvA evamavAdIt- 'khippAmeve' tyAdi sugamaM yAvat 'tamANattiyaM paJcappinaMti' navaraM zRGgATaka-zRGgATakA''kRtipathayuktaM trikoNaM sthAnaM trikaM yatra radhyAtrayaM milati, catuSkaM catuSpacayuktaM, catvaraM bahurathyApAtasthAnaM, caturmukhaM yasmAzJcatanuSvapi dipanyAno nissaranti, mahApathaH- rAjapathaH zeSaH sAmAnyaH panthAH paMthAH prAkAramatItaH, aTTAlakA:- mAkArasyopari mRtyAzrayavizepAH, carikA aTTahasvapramANo nagaraprAkArAntarAlamArgaH dvArANi prAsAdAdInAM gopurANi mAkAradvArANi toraNAni dvArAdisamba ndhAni Aramante yatra mAdhavIlatAgRhAdiSu dampatyA vityasAvArAmaH puSpAdimayanukSasaMkulamutsavAdI bahujanopabhogyamuyAnaM, sAmAvRkSavRndanagarAsa kAnanaM, nagaraviprakRSTaM vanama, ekA nekajAtIyottamavRkSasamUhoM vanakhaNDaH, ekajAtIyottamavRkSasamUho vanarAjI, tae Na' mityAdi, tataH sUryAbhadevo balipIThe balivisarjanaM karoti, kRtvA cottarapUrvAnandApuSkariNImanupradakSiNIkurvan For Peralata Use Only ~226~ Ben sa 40 waryru Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [43-44] dIpa anukrama [43-44] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH ) muni dIparatnasAgareNa saMkalita. zrIrAjamanI mayAgarI - yA vRttiH // 112 // mUlaM [ 43-44 ] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH pUrvatoraNenAnupravizati, anupravizya ca hastau pAdau prakSAlayati prakSAlya nandApuSkariNyAH pratyavatIrya sAmAnikAdiparivArasahitaH sarva yAvad dundubhinirghoSanAditaraveNa sUryAmavimAne madhyemadhyena samAgacchan yatra sudharmA sabhA satrAgatya tAM pUrvadAreNa pravizati pravizya maNipIThikAyA upari siMhAsane pUrvAbhimukho niSIdati // ( sU0 44 ) // tae NaM tassa sUriyA bhassa devassa avaruttareNaM uttarapuracchimeNaM disi bhAeNaM cattAriya sAmANiyasAhassIo usu bhaddAsaNasAhassIsu nisIyaMti, tae NaM tassa sUriyAbhassa devassa purathimilleNaM cattAri aggamahisIo usu bhaddAsasu nisIyaMti, tae NaM tassa sUriyA bhassa devarasa dAhiNapuratthimeNaM abhitariyaparisAe aTTha devasAhassIo aTThasu bhaddAsa NasAhassIsu nisIyaMti, tara NaM tassa sUriyAbhasta devassa dAhiNeNaM majjhimAe parisAe dasa devasAhassIo dasasu bhaddA saNasAhassIsu nisIyaMti, tae tarasa sUriyAbhassa devassa dAhiNapaJcatthimeNaM vA hiriyAe parisAe bArasa devasAhassI to bArasasu bhaddA saNasAhassIsu nisIyaMti, tae NaM tarasa sUriyAbhassa devassa paJcatthimeNaM sattaaNiyAhivaNo santahiM bhaddAsahi NisIyaMti, tae NaM tassa suriyAbhassa devassa cauddisiM solasa Ayarakkhadeva sAhasIo solasahiM mahAsaNasAhassIha NisIyaMti, taMjahA-purathimilleNaM cattAri sAhasIo dAhiNaM cattAri sAhassIo pathatthimeNaM cattAri sAhassIo uttareNaM cattAri sAhassIo, te NaM AyarakkhA sannavammiyakavayA uppIliyasa rAsaNapahiyA piNaDagevijA baDaAvi For Parts Only ~ 227 ~ sUryAbhasya sasAmA nikAdi kasya samopadezanaM sU0 45 // 112 // Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) (13) --------- mUlaM [45] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAka [45] dIpa anukrama [45] ravimalavaraciMdhapahAgahiyAuhapaharaNA tiNayANi tisaMghiyAI vayarAmayAI koDINi dhaNUI pagijA paDiyAiyakaMDakalAvA NIlapANiNo pItapANiNo rattapANiNo cAvapANiNo cArUpANiNo dhammapANiNo daMDapANiNo khaggapANiNo pAsapANiNo nIlapIyarattacAyacArucammadaMDakhaggapAsadharA AyarakkhA rakkhovagayA guttA guttapAliyA juttA juttapAliyA patteyaM 2 samayao viNapao kiMkarabhUyA ciTThati // (suu045)|| tataH mAgupadarzitasiMhAsanakrameNa sAmAnikAdaya upavizanti, 'te Na AyakhA' ityAdi, te AtmarakSAH sannadabaddhavarmitakavacA utpIDitazarAsanapaTTikAH pinaddhauveyA-aveyakAbharaNAH ASiddhavimalavaracitapaTTA gRhItA''yudhapaharaNAkhinatAni AdimadhyAvasAneSu namanabhAvAt trisandhIni AdimadhyAvasAneSu saMdhibhAvAt yatramayakoTIni dhapi abhigRhya 'pariyAiyakaMDakalAvA' iti pattikANDakalApA vicitrakANDakalApayogAt, ke'pi 'nIlapANiNo' iti nIla: kANDakalApa iti gamyate pANI yeSAM te nIlapANayaH, evaM pItapANayo raktapANayaH cApaM pANI yeSAM te cApapANayaH cAru:praharaNavizeSa: pANI yeSAM te cArupANayaH carma aMguSThAMgulyorAcchAdanarUpaM yeSAM te carmapANayA, evaM daNDapANayaH khaGgapANayaH pAzapANayaH, etadeva vyAcaSTe-yathAyogaM nIlapItaraktacApacArucarmadaDakhApAzadharA AtmarakSA rakSAmupagacchati sadekacittatayA tatparAyaNA vartante iti rakSopagA: guptA na svAmibhedakAriNaH,tathA guptA-parAbhavezyA pAki:-seturyeSAM te guptapAlikA,tathA yuktAH-sevakaguNopetatayA ucitAstathA yuktA:-parasparasaMbaddhA natu bRhadantarA pAliyeSAM ve yuktapAlikAH, samayata:-AcArataH ~ 228~ Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [45] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH prata sUtrAka // 13 // [45] AcAreNetyarthaH cina yatazca kiMkarabhUtA iva tiSThati, na khalu ve kiMkarAH, kintu te'pi mAnyA, teSAmapi pRthagAsananipAtanAta kevala te tadAnIM nijAcAraparipAlanato vinItatvena ca tayAbhUtA iva tiSThaMti, tata uktaM kiMkarabhUtA iveti, 'tehiM cAhiM kasUryAbha sUryAbhasya sthitiH sAmANiyasAhassIhi, ityAdi mugarma, yAvat 'diccAI bhogabhomAI muMjamANe viharavi' iti // (sU045) sUriyAbhassa NaM bhaMte! devassa kevaiyaM kAlaM ThitI paNNattA ?, goyamA ! cattAri palio pUrvabhavapramaH kaikayI vamAI ThitI paNNatA, sUriyAbhassa NaM bhaMte ! devassa sAmANiyaparisovavaNNagANaM devANaM kevaiyaM l sugavana kAlaM ThitI paNNacA ?, goyamA ! cattAri paliovamAI ThitI paNNatA, mahiddIe mahajuttIema padeziva0 mahabbale mahAyase mahAsokkhe mahANubhAge sUriyAbhe deve, aho NaM bhaMte ! sUriyAbhe deve mahiDDhIe . 46-8 jAva mahANubhAge / / (suu046)|| sUriyAbheNaM bhaMte ! deve NaM sA divA devihadI sA divA devajuI se dive devANubhAge kipaNA laddhe kiNNA patte kiNNA abhisamannAgae? purabhave ke AsI kinAmae vA'ko vA guttaNa kayaraMsi cA gAmaMsi vAjAva sannivesaMsi vA? kiMvA dayA kiMvA bhocA kiMvA kicA kiMvA samAyarittA kassa vA tahArUvassa samaNassa vA mAhaNassa vA aMtie egamavi AriyaM dhammiya suSapaNaM sudhAnisammojaNNaM sUriyAmeNaM deveNaM sA divA deviDhI jAva devANubhAge laDe pane abhisamannAgae ||(suu047)|| goyamAI ! samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyamaM AmaMtecA evaM vayAsI-evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve doye bhArahe vAse keyaiahe 113 // dIpa anukrama [45] SAREmiratining ~229~ Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [46-48] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [46-48] dIpa anukrama [46-48] nAme jaNavae hotthA, riddhasthimiyasamihe, tattha NaM keiyaahe jaNavae sepaviyA NAma nagarI hotthA, riDasthimiyasamihA jAva pddiruuvaa| tIse Na seyaviyAe nagarIe bahiyA uttarapurathime disIbhAge pattha Na migavaNe NAma ujANe hotyA, ramme naMdaNavaNapagAse sapouyaphalasaminDe subhasurabhisIyalAe chAyAe savao va samaNucaDhe pAsAdIe jAva paDirUve, tattha Na seyaviyAe Nagaroe paesI NAmaM rAyA hotthA, mahayAhimavaMta jAva viharaha adhammie adhammiTTe adhammakkhAI adhammANue adhammapaloI adhammapajaNaNe adhammasIlasamuyAre adhammeNa ceva vitti kappemANe haNachiMdarbhidApavattae cane rude khudde lohiyapANI sAhastIe ukaMcaNavaMcaNamAyAniyaDikUDakavaDasAyisaMpaogabahale nissIle niSae nigguNe nimmere nippacakkhANaposahovavAse bahaNaM dupayacauppayamiyapasupakSIsirisavANa ghAyae vahAe uccheNayAe adhammakeU samuTThie, gurUNaM No anbhuTeti No viNayaM pajai, samaNa sayassavi ya NaM jaNavayassa No sammaM karabharavitti pavane // (s048)| 'sUriyAbhassa bhaMte ! devassa kevaiyaM kAla' mityAdi sugama // (muu046)||'gaamsi yeti asate buddhayAdIn guNAn yadivA gamyaH zAkhapasiddhAnAmahAdazAnAM karANAmiti grAmastasmin 'nagarasi ve' ti na vidyate karo yasmin tannagaraM tasmin nigamaH-prabhUtataravaNigvargAvAsaH rAjAdhiSThAna nagaraM rAjadhAnI pAMbhUpAkAranivarTa kheTaM cAlakaprAkAraSTitaM kI ardhagavyUtatRtIyAntImAntararahitaM maiDapaM, 'paNasi ve' ti paTTana-jalasthalanirgamamavezaH, uktaM - Hrwasaramorg ~230~ Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [46-48] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjaprazno malayagirIyA hittaH // 114 // kaikayI prata sUtrAMka [46-48] | " pahana zakaTaigamya, ghoTakenauM bhireva ca / naubhireva tu yad gamya, pattanaM tatpacakSate // 1 // " droNamukha-jalanirgamapraveza, mAyAbhakSya pattanamityarthaH, Akaro-hiraNyAkarAdi Azrama:-tApasAvasathopalakSita AzrayavizeSaH saMvAdho-yAtrAsamAgatamabhUtajanani- ICLESH vezaH sannizA-tathAvidhamAkRtalokanivAsaH' kiMvA dace' tyAdi, dacA azanAdi bhuktvA antamAntAdi katlA tapazubha- DX pUrvabhavamanaH dhyAnAdi samAcarya pratyupekSApramArjanAdi ( // suu047||) keiyaaDe jaNathae hotthA' kekayInAmArdai-arthamAtramA mRgavana yatveneti gamyate, sa hi paripUrNo janapadaH, kevalamarddhamAryamaI cAnArthamAryaNa ceha prayojanamityurddhamityuktaM, janapada AsIt padeziva. 'sahouyaphalasamiddhe ramme naMdanavanappakAse' ityAdi, sarva kaiH-sarvartubhAvibhiH puSpaiH phalaizca samRddhimat, evaM ma.46-4 ramyaM-ramaNIya nandanavanapratima zubhamurabhizItalayA chAyayA sarvataH samanubaddhaM 'pAsAIe' ityAdi padacatuSTayaM pUrvavat / 'mahayA himavate ' tyAdi rAjavarNanaM mAmbat , 'dhammie' iti dharmaNa carati dhArmiko na dhArmika: adhArmikA, tatra sAmAnyato'pyadhArmika syAdata Aha-adharmiSTa:-atizayenAdharmavAn ata evAdharmeNa khyAtiryasyAsAvadharmakhyAti: "adhammANue' iti adharmamanugacchati adharmAnugataH tathA adharmameva pralokate-paribhAvayatItyevaMzIlo'dharmamalokI 'adhammappajaNaNe' iti adharma prakarSaNa janayati-utpAdayati lokAnAmapItyadharmaprajananaH adharmazIlasamudAcArona dharmAt kimapi bhavati tasyaivAbhAvAdityevamadharmaNavosa-sarvajantUnAM yApanAM kalpayan "haNachidarbhidApavattae' ahi chiddhi bhiddhi' ityevaM pravartako'ta evaM lohitapANiH-mArayitvA hastayorapyapakSAlanAt ata eva pApaH pApa| karmakAritvAt caNDA tIvakopAvezAta raudro nistaMzakarmakAritvAt sAhasikA paralokamayAbhAvAt 'ukaMcaNavaMcaNa dIpa anukrama [46-48] SaiREnatanim FaPranaamaan unsony Ballurmurary.com atra sUryAbhadevasya prakaraNaM parisamApta: atha pradezIrAjJasya prakaraNaM Arabhyate ~231~ Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [46-48] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [46-48] dIpa anukrama [46-48] mAyAniyaDikRDakavaDasAisaMpaogabahule' iti Urca kaMcanAmutkaMcana-hInaguNasya guNotkarSapatipAdana vaicA-patAraNa | mAyA-paravaMcanabuddhiH nikRti-bakavRtyA galakarcakAnAmivAvasthAnaM kUTam-anekeSAM mRgAdInAM grahaNAya nAnAvidhaprayogakaraNaM kapaTa-nepadhyabhASAviparyayakaraNaM ebhirutkaJcanAdibhiH sahAtizcayena yA saMpayogo-yogastena bahulA, athavA sAtisaMprayogo nAma yA sAtizayena dravyeNa kastUrikAdinA aparasya saMprayogA, uktaM ca sUtrakRtAGgacUrNikRtA-"so hoi sAijogo daI ja chuhiya annadave / dosaguNA cayaNemu ya atyavisaMvAyaNaM kuNai // 1 // " iti, tatsaMpayoge bahulA, apare vyAkhyAnayanti-utkaMcana nAma utkocA, nikRtiH-vaJcanapacchAdanakarma sAti:-vizrambhaH, etatsaMpayogabahula:, zeSaM tathaiva, nizIlo-brahmacaryapariNAmAbhAvAt nirvato-hiMsAdiviratyabhAvAt nirguNA-kSAntyAdiguNAbhAvAt nirmaryAdA-parastrIparihArAdimaryAdAvilopitvAt niSpatyAkhyAnapoSadhopavAsa:-patyAkhyAnapariNAmaparvadivasopavAsapariNAmAbhAvAt, pahanA vipadacatuSpada- 11 mRgapazupakSisarisRpAnAMdhAtAya-vinAzAya baghAya-tAhanAya ucchAdanAya-nirmUlAbhAvIkaraNAya adharmarUpaH keturiva-grahavizeSa iva samutthitaH, na ca gurUNAM-pitrAdInAmAgacchatAnAmabhyuttiSThati-abhimukhamRrSa tiSThati, na ca vinayaM prayukte, nApi zramaNaghAlaNabhikSukANAmabhyuttiSThati, na ca vinayaM prayukte, nApi svakasyApi-AtmIyasyApi janapadasyApi sampakarabharahari prayayati // (suu048)|| tassa NaM paesissa rano sUriyakatA nAma devI hotthA,sukumAlapaNipANipApA dhAriNIvapaNao, paesiNA ranA sAha aNurattA avirattA iDhe sadde rUve jAva vihara (sU0 49) // tassa NaM Purwasaram.org ~232~ Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [49-50] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjamaznI malayagirIyA vRttiH prata sUtrAMka [49-50] 50-4. dIpa anukrama [49-50] paesissa rapaNo jeTTe putte sUriyakatAe devIe attae sUriyakate nAma kumAre hotthA, sukumAlapANipAe jAva paDisave / se NaM sUriyakate kumAre juvarAyAvi hotthA, paesissa rannI raja ca rahUM ca rAjIva suryakAnta palaM ca vAhaNaM ca kosaM ca koDAgAraM ca aMteuraM ca jaNavayaM ca sayameva pahacuvekkhamANe 2 viharada kumArava0 ||(suu050)|| 9 citrasA'tassa paesissa rano sUrIkatA nAma devI hotthA,sakumAlapANipAyA ityAdi devIvarNanaM prAgvat / pradezinA rathiva0 rAjJA sArddhamanuraktA aviraktA- kazcidvipriya karaNe'pi virAgAbhAvAt / kumAravarNanaM 'sukumAlapANipAe' ityAdi jAva 18mu049 'sundare' iti, atra yAvatkaraNAta 'ahINapaMciMdiyasarIre lavakhaNavaMjaNaguNovavee mANummANapamANaparipuraNamujAyasavaMgasundaraMge sasisomAkAre kete piyada risaNe surUve' iti draSTavyaM, etacca devIvarNakavat svayaM paribhAbanIya, sa ca sUryakAnto nAma kumAro yuvagajA abhUta, pradezino rAzo rAjya-rASTrAdisamudAyAtmakaM rASTra ca-janapadaM ca balaM ca-hastyAdimainya vAhanaM ca-vegasarAdika koze ca-bhANDAgAra koSThAgAraM ca-dhAnyagRI puraM ca-nagaramantaHpuraM ca-avarodhaM cAtmanaiva-svayameva samutprekSamANo-gyApArayan // (sU0 49-50) / tassa NaM paesissa ranno jeTTe bhAuyavayaMsae citte NAma sArahI hotthA aDhe jAva bahujaNassa aparibhUe sAmadaMDabheya uvappayANaasthasatthaIhAmaivisArae utpattiyAe gheNatiyAe kammayAe // 15 // pAriNAmiyAe cAunihAe cuDIe uvavee, paesissa raNo bahuma kamnesu ya kAraNesu ya kubesu Amlamurary.om ~233~ Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [1] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka dIpa anukrama [51] ya maMtesu ya gujjhesu ya rahassesu ya vavahAresu ya nicchaesu ya ApucchaNijje meDhI pamANaM AhAre ___ AlavarNa cakkhU medibhUe pamANabhUe AhArabhUe AlaMbaNabhUe sahavAgasababhUmiyAmu lahapazcae vidiNNavicAre rajadhurArcitae Avi hotthA // (sU051 // 'citte nAma sArahI hotyA ade ditta' iti AdayA-samukhI dota:-kAntipAna kvi:-pratIto yAvatakaraNAta |'viulabhavaNasayaNAsaNajANavAhaNAiNNe bahudAsIdAsagomahisagavelagappabhUte bAMdhaNabahujAyarUpasyae vipachaviyapaura bhattapANe' iti parigraha, asya vyAkhyA rAjavarNakavat paribhAvanIyA, 'bahujaNassa aparibhUe' rAjamAnyatvAt svaya ca jAtyakSatriyatvAta, 'sAmameyadaMDa upappayANaatthasatthaIhAmaivisArae' iti, sAmabhedadaNDoSapradAnalakSaNAnAM nItInA-IY OM parthazAstrasya arthopAyavyutpAdanagranthasya IhA-vimarzastatpradhAnA matirIhAmatistayA vizArado-vicakSaNaH sAmabhedadaNDopapadAnArtha zAstrehAmativizAradaH utpattikyA-adRSTAzrutAnanubhUtaviSayAkasmAdbhavanazIlayA bainayikyA-vinayalabhyazAstrArthasaMskArajanyayA karmajayA-kRSivANijyAdikarmabhyaH saprabhAvayA pAriNAmikyA-prAyopayo vipAkajanyayA evaMrUpayA caturvidhayA buddhayA uppen| pradezino rAjho bahuSu kAryeSu kartavyeSu kAraNeSu-kartavyopAyeSu kuTumgheSu svakIyaparakIyeSu viSayabhUteSu mantreSu-rAjyAdicintArUpeSu guhoSu-bahirjanAprakAzanIyeSu rahasyeSu-teSyevApaDakSINeSu nizcayeSu' nizcIyate iti nizcayA:-avazyakaraNIyAH kartavyavizeSAsteSu vyavahAreSu-AvAhana visarjanAdirUpeSu ApRcchanIya:-sakRt pRcchanIyA pratipacchanIyA-asakRt pRcchanIyaH,kipiti!, yatto'sau 'medI' iti medI-khalakamadhyavartisthUNA yasyAM niyamitA gopaMktirdhAnya grAhayati tadvad yamAlambya sakala mantrimaNDalaM ~234~ Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [51] dIpa anukrama [51] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. zrIrAjamazrI mayagirI yA vRttiH / / 116 / / / mUlaM [51] AgamasUtra [13] upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH mantraNIyAn arthAn dhAnyapiva vivecayati sa meDiH, tathA pramANa- pratyakSAdi tadvat yastadRSTAnAmarthAnAmanyabhicAritvena tatraiva mantriNAM tinivRttibhAvAt sa pramANaH, AdhAra Adheyasyeva sarvakAryeSu lokAnAmupakAritvAt, tathA 'AlambanaM' rajjvAdi tadvat ApadgarttAdinistArakatvAt AlambanaM, tathA cakSuH-locanaM tallokasya yo vividhakAryeSu pravRttinivRttiviSayadarzakaH sa cakSuH, etadeva prapaJcayati medibhUe' ityAdi, atra bhUtazabda aupamyArthaH, medisadRza ityarthaH, 'savvANasavvabhUmiyAsu laDapatha' iti, sarveSu sthAneSu kAryeSu saMdhivigrahAdiSu sarvAsu bhUmikAsu-mantryamAtyAdisthAnarUpAtu labdhA upalabdhaH pratyayaH pratItiH avisaMvAdavacanatA yasya sa tathA, 'viSNavicAro' iti vitIrNorAjJA'nujJAto vicAra:- avakAzo yasya vizvasanIyatvAt savitIrNavicAraH sarvakAryAdiSviti prakRtaM, kiMbahunA ! - rAjyadhurAcintakathApi rAjyanirvAhakazvApyabhavat // (051) // te kAle te samaeNaM kuNAlA nAma jaNavae hotthA, riDatthimiyasamiddhe, tattha NaM kuNAlAe jaNavae sAvatthI nAma nayarI hotthA riDatthimiyasamiddhA jAva paDirUvA / tIse NaM sAbatthIe nagarIe bahiyA uttarapuratthime disIbhAe koie nAma cehae hotthA, porANe jAva pAsAdIpa 4, tattha NaM sAvatthIe nayarIe paesissa ranno aMtevAsI jiyasattU nAmaM rAyA hotthA, mahayAhimavaMta jAba vihr| tae NaM se paesI rAyA annayA kayAi mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM rAyArihaM pAhuDe sajjAve, sajjAvittA cittaM sArahi sahAve sadAvittA evaM vyAsI-gaccha NaM cittA ! tumaM sAvatthiM nagariM jivasattussa raNNo imaM mahatthaM jAva pAhRDhaM ubaNehi, jAIM tattha rAyaka For Pasta Use Only ~ 235~ citrasva jitazaDapArzve gamane sU0 52 // 116 // andrary.org Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [52] dIpa anukrama [52] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. Education in outh 43 ext "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) Tai Zhang Gu Shi mUlaM [ 52 ] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH khANi ya rAyakiJcANi ya rAyanItIo ya rAyavavahArA ya tAI jiyasattuNA si sayameva paccuvekkhamANe viharAhittikaTTu visajjie / tae NaM se citte sArahI parasiNA raNNA evaM butte samANe haTTa jAva paDisuNettA taM mahatthaM jAva pAhuDe geNhara, esissa raNNo jAva paDiNikkhamai 2 tA seyaviyaM nagariM majjhamajjheNaM jegeva sae gihe teNeva uvAgacchati uvAgacchitA taM mahatthaM jAva pAhuDe Thavei, koTuMbiyapurise sa dAve 2tA evaM bayAsI khippAmeva bho ! devANuppiyA ! sacchantaM jAba cAuraghaMTaM AsarahaM juttAmeva uagveha jAva pcsspinnh| tae NaM te koDuMbiyapurisA taheba paDiNittA khippAmeva sacchattaM jAvajuda cAughaMTaM AsarahaM juttAmeva uvaventi, tamANattiyaM pacappiNaMti, tara NaM se citte sArahI koDuMbiyapurisANa aMtie eyamaTThe jAva hiyae pahAe kayabalikamme kayakouyamaMgalapAyacchite sannaddhavammiyakavae uppo lipasarAsaNapaTTie piNiDagevijje baddhaAviddhavimalavaraciMdhagahiyApaharaNe taM mahatthaM jAya pAhuDaM gevhaha 2 jeNeva cAugghaMTe Asarahe teNeva uvAgacchai 2 cAughaMTaM AsarahaM duruheti, bahuhiM purisehi sannaddha jAva gahiyAuhapaharaNehiM saddhiM saMparivude sakoriMTamalladAmeNa chate gharejamANeNa2 mahayA bhaDacaDagararahapahakaraviMdaparikkhite sAo gihAo Niras seviyaM nagari majjhamazeNaM Niggaccha 2 tA muhehiM vAsehi pAyarAsehiM nAivikiTThehiM For Palata Use Only ~236~ Zhong An Xue Ben Ying Zhong Ben Zhong arry Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH zrIrAjapraznI malayagirIyA vRttiH | citrasya jitazaghupAzca gamana sU052 prata sutrAMka [52] // 117 // dIpa anukrama [52]] aMtarA vAsehiM vasamANe 2 keiyaahassa jaNavapassa majjhamajjhaNaM jeNeva kuNAlAjaNavae jeNeva sAvatthI nayarI teNeva uvAgacchada rattA sAvatthIe nayarIe majjhamajheNaM aNupavisaha, jeNeva jiyasa tassa rapaNo gihe jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchai 2ttA turae nigiNhahara tA rahaM Thaveti 2ttA rahAo pacoruhai, taM mahatthaM jAva pAhuDaM giNhai 2ttA je geva ambhitariyA javaTThANasAlA jeNeva jiyasattU rAyA teNeva uvAgacchada 2ttA jiyasatuM rAyaM karayalapariggahiye / jAva kahu jaeNaM vijaeNaM vaDAbei 2ttA taM mahatthaM jAva pADaM ubageitae Na se jithasattU rAyA cittassa sArahissa taM mahatvaM jAva pAhuDaM paDicchaha 2 cittaM sArahiM sakArei 2 sammANetira paDivisajjeha rAyamaggamogADhaM ca se AvAsaM dlyi| taeNa se cise sArahI visajitesamANe jiyasattassa rano aMtiyAo paDimikkhamahattA jedheva pAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva cAugghaMTe Asarahe teva uvAgacchai 2 sA cAuraghaMTaM AsarahaM durUhai, sAvadhi nagariM majhamajjheNaM jeNeva rAyamaggamogADhe AvAse tejeva uvAgacchada 2ttA turae nigiNhaha 2ttA rahaM Thaveira rahAo pacorahara,pahAe kayaSalikamme kayakouyamaMgalapAyacchice suddhappAvesAI maMgalAI vatthAI pavara parihite appamahagyAbharaNAlaMkiyasarore jimiyanutnuttarAgae'vi caNaM samAge puTAvarahakAlasamayaMsi gaMdhave hi ya NADagehi ya uvanacijamANe 2 uvagAijamANe 2 uvalAlijjamANe 2 iThe saddapharisarasarUvagaMdhe paMcavihe mANu // 117 // REaratanA ~ 237~ Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) --------- mUlaM [5] (13) muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka [52] dIpa anukrama [52]] ssae kAmabhoe paccaNubhavamANe viharai // (sU0 52 ) // 'paesissa raNNo aMtevAsI ti ante-samIpe basatItyevaMzIlo'ntevAsI-ziSyaH, aMtevApsIya samyagAzAvidhAyI iti bhAvaH / 'sannahabaddhavammiyakavae' iti kavaca-tanutrANaM varma-lohamayakattalakAdirUpaM saMjAtamasyeti barmitaM, sannaI zarIrAropaNAt baddhaM gADhantarabandhanena bandhanAt vammitaM kavacaM yena sa sannaddhabaddhavammitakavacA, 'uppIliyasarAsaNapaTTie' ini utpIDitA-gADhIkRnA zarA asyante-kSipyante asminniti zAsana-ipudhistasya paTTikA piNaddhA yena sa utpIDinaza| rAsanapaTTikA 'piNaDagevejavimalavaraciMdhapaTTe' iti pinarddha vaiyaka-grIvA''bharaNa vimalavaracihnapaTTA yena sa pina- / dheyakavimalayaracinhapaTTaH 'gahiyAuhapaharaNe' iti Ayudhyate'nenetyAyudha-kheTakAdi paharaNam-asikuntAdi gRhItAnvAyudhAni praharaNAni ca yena sa gRhItAyudhamaharaNaH / / (suu052)|| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAsAvacijje kesI nAma kumArasamaNe jAtisaMpaNye kula saMpaNNe balasaMpaNNe rUvasaMpaNe viNayasaMpaNNe nANasaMpaNNe dasaNasaMpanne carinasaMpapaNe lajjAsaMpaNNa lAghavasaMpaNNe lajjAlAghavasaMpanne oyaMsI teyaMsI varcasI jasaMsI jiyakohe jiyamANe jiyamAe jiyalohe jiyaNi jitidie jiyaparIsahe jIviyAsamaraNabhayaviSpamuke vayappahANe guNappahANe karaNappahANe caraNappahANe niggahappahANe ajavaSpahANe mahavappahANe lAghavappahANe khaMtippahANe musippahANe vijaSpahANe maMtappahANe baMbhapahANe nayappahANe niyamappahANe saccappahANe soyappahANe nANappahANe Hua Ben Zi Bu Ben Bu Ben Ai Xin Fa Ting pArzvanAthasya ziSya-zrI kezikumAra-zramaNasya paricayaM ~238~ Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) (13) ---------- mUlaM [13] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: aurAjamo malayagirIyA vRttiH // 128 // prata sutrAMka [53] dIpa anukrama [53] dasaNappahANe carittappahANe caudasapudI cauNANovagae paMcahi aNagArasaehi sahiM saMparikhuDe varNana puvANuputi caramANe gAmANugAma dAjamANe suiMsaheNaM viharamANe jeNeva sAvatthI nayarI jeNeva sAmU053 kohae ceie teNeva uvAgacchada 2 tA sAvatthIe nayarIe bahiyA koTTae ceie ahApaDirUvaM uggahaM uggiAhaha uggimihattA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai // (suu053)|| 'kesInAma kumArasamaNe mAisaMpanne' ityAdi, jAtisaMpannaH-uttamamAtRpakSayukta iti pratipattavyama, anyathA mAtRpitRpakSasaMpannatvaM puruSamAtrasyApIti nAsyotkarSaH kazcidukto bhavati, utkarSAbhidhAnArtha cAsya vizeSaNakalApopAdAnaM cikIrpitamiti, evaM kulasaMpanno'pi navaraM kulaM-pitRpakSaH bala-sahanana vizeSasamutyaH prANaH rUpam-anupama zarIrasaundarya vinayAdIni pratItAni, navaraM lAghava-dravyato'lpopadhitvaM bhAvato gauravatrayatyAgaH 'lajjA' manovAkAyasaMyamaH 'oyaMsI'ti ojo-mAnaso'vaSTambhastadAna ojasvI teja:-zarIramabhA tabAna tejasvI 'vo' vacanaM saubhAgyAyupetaM yasyAsti sa vacasvI athavA barca:-tejaH prabhAva ityartharatadvAn varcasvI yazasvI-khyAtimAn , iha ca vizeSaNacatuSTaye'pyanusvAraH prAkRtalAt, jitakrodha ityAdi tu | vizeSaNasaptakaM pratIta,navaraM krodhAdijaya udayamAptakrodhAdiviphalIkaraNato'vaseyaH,tathA jIvitasya-ANadhAraNasya AzA-vAJchA maraNAdya tAbhyAM viSamukto jIvitAzAmaraNabhayavipramuktA, tadubhayopekSaka ityarthaH, tathA tapasA pradhAnaH-uttamaH zeSamunijanApekSayA tapo vA pradhAnaM yasya sa sapaHpradhAna, evaM guNapradhAna navaraM guNAH-saMyamaguNAH, etena ca vizeSaNadvayena tapaHsaMyamau pUrva- // 118 baddhAbhinavayoH karmaNonijaMgAnupAdAnahetU mokSasAdhane mumukSUNAmupAdeyo pradarzitI,guNaprAdhAnyaprapaJcanArthamevAha-'karaNappahANe' RELIEatini IYAuranorm pArzvanAthasya ziSya-zrI kezikumAra-zramaNasya paricayaM ~239~ Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [43] dIpa anukrama [43] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. Education 1 "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) 4-46 mUlaM [ 53 ] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH iti yAvat 'caritappahANe' iti, karaNaM-piNDavizuddhayAdi, uktaJca "piMDa visohI samiI bhASaNa paDimA ya iMdiyaniroho / paDilehaNa guttIo abhiggahA caiva karaNaM tu // 1 // " caraNa- mahAvratAdi, uktazca- 'vaya samaNadhamma saMjama veyAvaccaM ca vNbhguttiio| NANAitiyaM taba ko nigAhAI caraNameyaM // 1 // nigrahaH - anAcArapravRtterniSedhanaM / niSayaH sasyAnAM nirNayaH vihitAnuSThAnevavazyamabhyupagamo vA ArjavaM mAyAnigraho lAghavaM kriyAsu dakSatvaM zAntiH krodhanigrahaH guptiH manogupsyAdikA mukti:nirlobhatA vidyA- prajJaptyAdidevatA'dhiSThitA varNAnupUrvyaH mantrA- hariNegameSyAdidevatAdhiSThitAH athavA sasAdhanA vidyA sAdhanarahitA mantrA, brahmacarya - vastinirodhaH sarvameva vA kuzalAnuSThAnaM veda:- Agamo laukikaloko tarikakumAvaca nikabhedabhinnaH nayA - naigamAdayaH sapta pratyekaM zatavidhA; niyamA-vicitrA abhigrahavizeSAH satyaM bhUtahitaM vacaH zaucaM dravyato nirlepatA bhAvato'navadyasamAcAratA jJAnaM - patyAdi darzana- sampatvaM cAritraM vA sadanuSThAnaM yacceha caraNakaraNagrahaNe'pi ArjavAdigrahaNaM vat ArjavAdInAM prAdhAnyakhyApanArthe, nanu jitakrodhatvAdonAmAjavAdonAM ca kaH prativizeSaH 1, ucyate; jitakrodhAdivizeSaNeSu tadudaya viphalIkaraNa mArdavapradhAnAdiSu udayanirodhaH, athavA yata eva jitakrodhAdiH ata eva kSamAdimadhAna ityevaM hetuhetumadbhAvAd vizeSa:, tathA jJAnasampanna ityAdI jJAnAdimazvamAtramuktaM jJAnapradhAna ityAdau tadvatAM madhye tasya prAdhAnyamityevamanyatrApyapaunaruktyaM bhAvanIyaM tathA ' orAle ' iti udAra:- sphArAkAraH 'ghore ghoraguNe ghoratavassI ghoravaMbhaceravAsI occhUDhasarIre saMkhitabalateulese cauddasapuDhI caunANovagae' iti pUrvavat, 'paMcahi aNagArasaehiM ' ityAdikaM vAcyaM // ( sU0 53) // pArzvanAthasya ziSya zrI kezikumAra zramaNasya paricayaM For Pal Pal Use Only ~ 240 ~ 40*40* * 40 44 400 Mandibrary org Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [14] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapraznI / malayagirI citrasya dharmamApti yA vRciH prata sutrAMka [54] tae NaM sAvatthIe nayarIe siMghADagatiyacaukkacacaracaumuhamahApahapahesu mahayA jaNasadei vA jaNabUhei vA jaNakalakalei vA jaNavolei vA jaNaummIi vA jaNaukkaliyAi vA jaNasannivAei vA jAva parisA pajjuvAsai / tae NaM tassa sArahissa taM mahAjaNasaIca jaNakalakalaM ca suNettA ya pAsettA ya imeyAve ajjhathie jAva samuppajisthA,kipaNaM ajja jAva sAvatthIe NayarIe iMdamahei vA khaMdamahei vA kadamahei cA madamaheivAnAgamahei vA bhUyamahei vA jakkhamahei vA dhUbhamahei vA ceiyamahei vA rukkhamahei vA girimahei vA darimaheha vA agaDamahei vA naImahei vA saramahei vA sAgaramahei vA je NaM ime bahave uggA bhogA rAinA ikkhAgA khattiyA NAyA koravA jAva inbhA inbhaputtA pahAyA kayapalikammA jahovavAie jAva appegatiyA hayagayA jAva appegatiyA gayagayA pAyacAravihAreNaM mahayAra caMdAvaMdarahiM niggakachati,evaM saMpeheira kaMcUhajapurisa saddAveda sahAvittA evaM vayAsIkiNNaM devANuppiyA! aja sAvatthIe nagarIe iMdamahei vA jAvasAgaramahei vA jeNaM ime bahave uggA bhogANigacchati ,tae NaM se kaMcuIpurise kesissa kumArasamaNassa AgamaNagahiyaviNicchae cittaM sArahiM karayalaparingahiyaM jAva vaDhAvettA evaM vayAsI-No khalu devANuppiyA ! aja sAvatthIe jayarIe iMdamahei vA jAva sAgaramahei vAjeNaM ime vahave jAva viMdArSidaehi niggacchati,evaM khalu bhI devANuppiyA! pAsAvacijje kesInAma kumArasamaNe jAisampanne jAva dUijjamANe ihamAgae dIpa anukrama [54] // 21 // (NCEBrary.orm | citra-sArathiH, tasya dharma-prApti: ~ 241~ Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [14] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka [54] dIpa anukrama [54] jAva viharai, teNa ajja sAvatthIe nayarIe bahave uggA jAva inbhA inbhaputtA appegatiyA vaMdaNavattiyAe jAva mahayA vaMdAvaMdagAha Nigacchai,tae Na se citte sArahI kaMcuipurisassa atie eyama socA nisamma hatu jAya hiyae kauTuMbiyapurise sadAveda sadAvittA evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! cAugghaMTe AsarahaM juttAmeva uvaTTaveha jAva sacchattaM uvaTThati, taeNaM se citte sArahI hAe kayavalikamme kayakouyamaMgalapAyacchitte zuhappAvesAI maMgalAI vatthAI pavara parihite appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIre jeNeca cAugghaMTe Asarahe teNeva uvAgacchaha uvAgacchicA cAugghaMTe AsarahaM duruhaizttA sakoriMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijjamANeNaM mahayA bhaDacaDagareNa viMdaparikhitte sAvatthInagarIe majjhamajjheNaM niggacchai 2ttA jeNeva kohae ceie jeNeva kesIkumArasamaNe teNeva uvAgacchai 2ttA kesikumArasamaNassa adUrasAmaMte turae NigiNhaha rahaM Thavei ya, ThavittA paccokahati 2 cA jeNeva kesIkumArasamaNe teva uvAgacchada 2ttA kesikumArasamaNaM tikakhutto AyAhiNaM payAhiNa karei karitA vaMdaha namasai 2ttA NaccAsaNNe NAtidare sussasamANe NamaMsamANe abhimuhe paMjaliuDe viNaeNaM pAjuvAsai / tae NaM se kesIkumArasamaNe cittassa sArahissa tIse mahatimahAliyAe mahaccaparisAe cAujjAmaM dhamma parikahei,taM0-sabAo pANAivAyAo veramaNaM sabAo musAvAyAo beramaNaM saghAo adiSNAdANAo veramaNaM sacAo bahiDAdANAo vermnnN| Santaratinididi | citra-sArathiH, tasya dharma-prApti: ~ 242~ Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [14] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapraznI malayagirI yA dRtiH citrasva dharmamAptiH mU054 prata sutrAMka // 120 // [54] dIpa anukrama [54] tae NaM sA mahatimahAla yA mahacaparisA kesissa kumArasamaNassa aMtie dhammai socA nisamma jAmeva disi pAubhUyA tAmeva disiM paDigayA, tae Na se citte sArahI kesIssa kumArasamaNassa aMtie dharma socA nisamma haTTa jAvahiyae uhAe udeha 2ttA kesi kumArasamaNaM tikakhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2baMdaha namasairattA evaM vayAsI-saddahAmiNa bhaMte ! ni gartha pAvayaNaM pattiyAmi gaMbhaMte ! niggaMdha pAvayaNaM roemiNa bhaMte ! nigaM pAvayaNaM andhuDhemi NaM bhaMte !nirgathaM pAvayaNaM evameya nirgathe pAvayaNaM tahameya bhaite! avitahameya bhaMte!0,asaMdiddhameyaM sacceNaM esa aDhe japaNaM tumbhe vadahattikA vadaha namasahara ttA evaM vayAsI-jahA NaM devANuppiyANa aMtie yahave ungA bhogA jAva inbhAinbhaputtA cicA hiraNNaM cicA suvaNaM evaM dhaNaM dhana balaM vAhaNaM kosaM koDAgAraM pura aMteura ciyA viulaMdhaNakaNagarayaNamaNimottiyasaMkhasilappavAlasaMtasArasAvaejjaM vicchatA vigovadattA dANaM dAiyANaM paribhAittA mujhe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pazyati,No khalu ahaMtA saMcAemi cicA hiraNaM taM ceva jAva pavaittae, ahaNNaM devANuppiyANaM aMtie paMcANavAya sattasikkhAvazyaM duvAlasavihaM gihidharma paDivajjittae,ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM karehi,tae NaM se citte sArahI kesIkumArasamaNassa atie paMcANuvatiyaM jAva gihidharma uvasaMpajjittANaM viharati, tae NaM se citte sArahI kesikumArasamaNaM vedai namasai 2ttA jeNeva cAugdhaMTe Asarahe teNeva pahArettha gamaNAe // 12 // | citra-sArathiH, tasya dharma-prApti: ~ 243~ Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [14] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka [54] dIpa anukrama [54] cAugghaTaM AsarahaM duruhai 2 jAmeva disi pAunbhUe tAmeva disi paDigae // (suu054)|| __ 'mahayA jaNasaheDa vA' iti mahAn janazabdaH parasparAlApAdirUpaH ikAro vAkyAlaGkArArthaH vAzabda' padAntarApekSayA samuccayArthI,janavyUho-janasamudAyA, janabolei vA' iti bola:-avyaktavarNo dhvaniH, 'janakalakalei vA kalakalA sa evopalabhyamAnavacanavibhAgaH 'jaNaummIi vA ummiA-saMcAdhA jaNaukaliyAi vA' laghutarasamudAyaH 'jaNasannivAe yA' sanipAta:-aparAparasthAnebhyo janAnAmekatra mIlanaM, 'jAva parisA pajjuvAsai' iti, yAvatkaraNAt 'bahumaNo annamannassa evamAikkhai evaM bhAsada evaM pannavei evaM khalu devANuppiyA ! pAsAvacije kesInA kumArasamage jAisaMpaNNe jAva gAmANugA dUijjamANe ihamAgae iha saMpace iha samosaDhe iheba sAvatthIe nayarIe koTThae ceie ahApaDirUvaM uggahaM ummihitAsa| jameNa tavasA apANaM bhAvemANe viharai, taM mahAphalaM khalu devA tahAkhvANa samaNANaM nAmagoyassavi savaNayAe' ityAdi mAyaktasamastaparigrahaH, 'iMdamahei vA' ityAdi, indramahaH-indrotsavaH indraH-zakraH skandaH kArtikeyaH rudaH pratItaH mando-baladevaH zivo-devatAvizeSaH vaizramaNo-yakSarAT nAgo-bhavanapativizeSa: yakSo bhUtazca vyantaravizeSau stUpa:--caityastUpaMcatya pratimA vRkSadarigirIbhavaTanadIsamsAgarA: pratItA, 'vahave uggA uggaputtA bhogA jAvalecchaiputtA' iti,ugrAH AdidevAvasthApitA ikSuvaMzajAtA: ugraputrAH ta eva kumArAdyavasthA, evaM bhogA:-AdidevenaivAvasthApitaguruvaMzajAtA rAjanyA:-bhagavadayasyavaMzajAH yAvatkaraNAt 'khattiyA mAhaNA bhaTA johAmallaI mallaiputtA lecchaI 2 puttA' iti parigrahaH tatra kSatriyA:-sAmAnyarAjakulInA bhaTA:-zauryavantaH yodhA:-tebhyo viziSTatarAH, mallakinI lecchakinazca rAjavizeSAH, yathA ceTakarAjasya zrUyante aSTAdaza gaNa | citra-sArathiH, tasya dharma-prApti: ~244~ Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [14] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH prata sutrAMka [54] zrIrAmamanI kA | rAjA nava mallakino nava lecchakinaH, 'anne ya bahave rAIsare' tyAdi, rAjAno-maNDalikA IzvarA-yuvarAjAnastalavarA:-17 makavagirI caumAkSika parituSTanarapatipradattapaTTavandhavibhUSitA rAjasthAnIyAH mADambikA:-citramaNDapAdhipAH kuTumbikA:-katiSayakuTumbasvAmino'vayA vRttiH S054 lagakAH ibhyA-mahAdhaninaH zreSThina:--zrIdevatAdhyAsitasauvarNapaTTavibhUSitottamAgAH senApatayo-nRpatinirupitAzcaturaGga sainy||121|| nAyakAH sArthavAhA-sArthanAyakA prabhRtigRhaNA mantrimahAmantrigaNakadauvArikapoThamardAdiparigrahaH, tatra mantriNA pratItAH mahAmantriNo-mantrimaNDalabhadhAnAH istisAdhanoparikA itiddhAH gaNakA--gaNitajJA bhANDAgArikA iti vRddhAra jyotiSikA ityapare dauvArikA:-patIhArA rAjadvArikA vA pITamardA:-AsthAne AsannamatyAsannaseSakA bayasyA iti | bhAvaH 'jAva avaratalamiva phoDemANA' iti yAvatkaraNAt 'appegatiyA' baMdaNavattiyaM apegaiyA pUaNavattiya evaM | sakAravaciyaM sammANavattiyaM kouhalavattiyaM amuyAI muNissAmo suyAI nissaMkiyAI karissAmA muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pavaissAmo paMcANuvayAI satta sikkhAvayAI duvAlasavida gihidhamma paDivajjissAmo, appegaiyA jiNabhatirA-41 NeNaM appegaiyA jIyameyaMtikaTu pahAyA kayabalikammA kayakouyamaMgalapAyacchittA sirasAkaMThemAlAkaDA AviMddhamaNimuvaSNA All kappiyahAradahAranisarayapAlabapalabamANakaDisuttayasobhAbharaNA vattha pavara parihiyA caMdaNolitagAyasarIrA apegazyA hayagayA | 1 appegaiyA gayagayA appegaiyA rahagayA appegaiyA sivikAgayA appega0 saMkmANiyAgayA appegaiyA pAyaryAvahAracAriNI | parisabamgarAya parikkhitA maiyA ukviDisIhanAiyA bolakalakalaraSeNa samuddaskbhUyaM pitra karamANA aMbaratalaMpica phoDemANA' | iti parigrahaH, etacca prAyaH sugama, navaraM guNavratAnAmapi nirantaramabhyasyamAnatayA zikSAtratatvena vicakSaNAt ' satta sikkhA- 12 // bAyakAyadA-kara-% dIpa anukrama [54] | citra-sArathiH, tasya dharma-prApti: ~245~ Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [14] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka [54] dIpa anukrama [54] vayAI yuktaM, snAtA:-kRtasnAnA anantaraM kRtaM balikarma-svagRhadevatAbhyo yaiste kRtabalikarmANaH, tathA kRtAni kautukapA lAnyeva prAyazcicAmi duHsvapnAdi vighAtArtha yaiste kRtakautukamaGgalaprAyazcittAH, tatra: kautukAni-pathItilakAdImi maGgalAnikA siddhArthakadadhyakSatAdIni, tathA zirasi kaNThe ca kRtA yAlA yaiste, AkRtasyAspadanyatyayo vibhaktibhyatatpatheti 'zissAhai kaNThepAlakatA, tathA bhAviddhAni-parihitAni maNimuvarNAni yeste tayA, kassito-vinyasto hAra:-aSTAdazasarikourddha- ||* hAro-navasarikatrisarikaM pratotameva yaiste tayA, tathA pralambo-dhana ke lambamAno yeSAM ve tathA, karisUbega anyAnyapi mukRtanobhAnyAbharaNAni yeSAM te kaTisUtrasukRtazobhAbharaNAH, tataH padatrayasyApi padadvayamIlanema karmadhArayA, candanAbaliptAni gAtrANi yatra tattathAvidhaM zarIraM yeSAM te candanApalitagAtrazarIrAH, purisavaggurAparikhittA' iti, puruSANAM cAgureva vAgurA-parikarastayA parikSiptAH-vyAptAH, 'mayA' iti mahatA utkRSTizca-AnandamahAdhvaniH siMhanAdazca-siMhaspeva nAdaH bolaca-varNavyaktivarjito dhvaniH, kalakalazca vyaktavacanaH sa eva etallakSaNo yo khastena samudravabhUtamiva samudramahAghoSapAtamiSa zrAvastoM nagarImiti gamyate, kurvANA: ambaratalamiva-AkAzatalamiva sphoTayantaH, 'ega disAe' iti, ekayA dizA pUrvottara| lakSaNayA ekAbhimukhA-eka bhagavantaM pati abhimukhAH, cAugghaMTa' ti cavasA gharA avasambamAnA yasmin sa tathA, azvapradhAno ratho'zvarathaH taM, yuktameva azvAdibhiriti gamyate, zeSa pAra vyAkhyAnArtha, 'jaha jISA bajjhamtI' syAdirUpA dharmakathA aupapAtikagranthAdavaseyA, lezatastu bhAgeva darzitA, 'sadahAmI' tyAdi, zradadhe-astItyevaM pratipaye nagrantha | pravacana-jainazAsanam , evaM 'pattiyAmi' iti pratyayaM karomyotibhAvaH, rocayAmi-karaNaruciviSayIkaromi cikIrSA jaarcitaram.org | citra-sArathiH, tasya dharma-prApti: ~ 246~ Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [14] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapraznI prata sutrAMka majhayagirIyA vRtiH // 12 // [54] dIpa anukrama [54] citrazramamIti tAtparyAthaH, kimuktaM bhavati ?-abhyuniSTAmi, abhyupagacchAmItyarthaH, evametat yadbhavadbhiH pratipAdita tat tathaiva bhadanta ! bhANopAsa tathaivaitad bhadanta ! yAthAtmyavRtyA vastu astithametat bhadanta !, satyamityarthaH, asaMdigdhametat bhadanta !, samyak tathyametaditi | varNanam | bhAvaH, 'icchiyaparicchiyameya bhaite !' iti, iSTam-abhilaSitaM pratISTam-Abhimukhyena samyak mavipannametat yathA yUrya padaya, 'cicA hiraNNa' mityAdi, hiraNyam-aghaTitaM suvarNa dhanaM-rUpyAdi dhAnyabalavAhanakozakoSThAgArapurAntaHpurANi | vyAkhyAtAni pratItAni ca, 'cicA viula dhaNe' tyAdi, dhana-rUpyAdi kanakaratnamaNimauktikazaGvAH pravItAH zilA bAla-vidruma sat-vidyamAna sAra-pradhAna yat svApateya--dravya 'vicchardayitvA' bhAvataH parityajya 'vigovaittA' prakaTIkRtya, tadanantaraM dAna-dInAnAdhAdibhyaH paribhAbya putrAdiSu vibhajya // (muu055)|| tae NaM se citte sArahI samaNovAsae jAe ahigayajIvAjIve ucalahapuNNapAve AsavasaMvaranijjarakiriyAhigaraNavaMdhamokkhakusale asahijje devAsuraNAgasuvaNNajakkharakkhasakinnara kiMpurisagarulagaMdhadamahoragAIhiM devagaNehiM niggaMthAo pAvayaNAo aNahakamaNijje, niggaye pAvaNe Nissakie NikaMkhie Nivitigicche laDaDhe gahiyaDe pucchiyaDe viNicchiyaDe abhigayaDhe aDimiMjapemmANurAgarate, ayamAuso! ninAye pAvayaNe aDhe ayaM paramaTe sese aNaDe, Usiyaphalihe avaMguganuvAre ciyattaMteuragharappavese cAuddasamuddipuNNamAsiNIsu paDipuNNaM posaha samma aNupAlemAge samaNe NigaMthe phAmuesaNijjeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM pIDhaphalagasejjAsaMdhAreNaM vatvapaDigga // 122 // SARERatininemarana | citra-sArathiH, tasya zrAvaktvaM ~ 247~ Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) --------- mUlaM [55] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sutrAMka [55] dIpa anukrama [55]] hakaMvalapAyapuMchapaNaM osahabhaisajjeNaM paDilAbhemANe 2 ghahahiM sIlavvayaguNaveramaNapaccakkhANaposahovavAsehi ya appANaM bhAvemANe jAI tattha rAyakajjANi ya jAca rAyavavahArANi ya tAI ji. yasattaNA rapaNA sahi sayameva paccuve vakhamANe 2 vihrh|| (suu055)|| 'abhigayajIvAjIve' iti, abhigau-samyaga vijJAsI jIvAjIvI yena sa tathA, upalabdhe-yathAvasthitasvasvarUpeNa vijJAte puNyapApe yena sa upalabdhapuNyapApaH, AzravANAM-prANAtipAtAdInAM saMvarasya-prANAtipAtAdipratyAkhyAnarUpasya nirj| rAyA:-karmaNAM dezato nirjaraNasya kriyANA-yAri bayAdInAmadhikaraNAnAM-khagAdInAM bandhasya-karmapudgalajIvapadezAnyo'nyAnuga marUpasya mokSasya-satminA karmApagamarUpasya kuzala:-samyak parijJAtA mAdhavasaMvaranirjarAkriyAdhikaraNabandhamokSakuzala: 'asaheko ti avidyamAnasAhAyyaH, kutIthikoritA samyaktvAvicalanaM prati na parasAhAyyamapekSate iti bhAvaH, tathA | cAha-'devAsuramAgajaksvarakkhasakinnara kiMpurisagarulagaMdhavamahoragAieAha devagaNehiM niggaMthAo pAvayaNAo aNaikkamaNijje' sugama, navaraM garuDA:-suvarNakumArAH, evaM caitat yato nigrandhe prAvacane 'nissaMkiye 'niHsaMzayaH 'nikaMkhiye' darzanAntarAkAGkArahitaH 'niditigicche phala prati niHzaH 'laDaTe' arthazravaNata: 'gahiaTTe' avadhAraNata: 'pucchiya?' saMzaye sati / ahigayaDhe 'samyaguttarazravaNato vimalabodhAt , 'viNicchiyaDhe' padArthopalambhAt 'ahimijapemmANurAgarate' asyIni prasiddhAni tAni ca mimA ca-tanmadhyavartI majjA asthimijhAnaH te premANurAgeNa-sarvajJapravacanaprItilakSaNakusummAdirAgeNa raktA iva raktA yasya sa tathA, kenollekhenetyata Aha-'ayamAuso ! niggathe pAvayaNe aTThe paramahe -NOR | citra-sArathiH, tasya zrAvaktva ~248~ Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [55] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata yA ciH sUtrAMka [55] // 123 // dIpa anukrama [55] sese aNahe / iti 'Auso' iti AyuSman !,etacca sAmarthyAtputrAdezamantraNaM, zeSamiti-dhanadhAnyaputradArarAjyakumavacanAdi, 'phasiyaphalihe ' iti ucchritaM sphATikamiva sphATikam-antaHkaraNaM yasya sa tathA, maunIndrabhavacanAvApyA parituSTamanA citrazrama jopAsaka ityarthaH, epA vRddhavyAkhyA, apare svAhuH--uriThUna:--argalAsthAnAdapanIya UrbokRto na tirazcInA, kapATapacAbhAgAdapanIva varNana ityarthaH, utsato vA apagataH parighA-argalA gRhabAre yasyAsau ucchritaparigha utsUnapariyo vA, audAryAvirekato'ti| yadAnadAyityena bhikSukapravezArthamanargalitagRhadvAra ityarthaH, 'avaMguyadvAre' aprAkRtadvAra: bhikSukamavezArtha kapATAnAmapi pazcA| skaraNAta, zraddhAnAM tu bhAvanAvAkyameva--sampagUdarzanalAme sati na kasmAJcit pAkhanDikAditi zobhanamArgaparigraheNa udyA- 1G | TisazirAstinoti bhAvaH, 'ciyattaMteuragharapavese "ghiyatte 'ti nApItikara antApuragRhe pravezA-ziSTajanapravezanaM yasya sa tathA, anenAnIrSyAlutyamasyoktama, athavA ciyattA-prItikaro lokAnAmantaHpure gRhe vA pravezo yasyAtidhArmikatayA sarva| trAnAzanIyatvAt sa tathA, 'cAudasamudipuNNamAsiNIsu paDipunnaM posaha samma aNupAlemANe ' iti, caturdazyAmaSTabhyAmuSTimityavamAvAsyAM porNamAsyAM ca matipUrNam-ahorAtraM yAvat poSadham--AhArAdipoSa, samyak anupAlayana, poTaphalage'ti pIDhama-AsanaM phalakam--avaSTambhA 'sijA' vasatiH zayanaM vA yatra prasAritapAdaiH supyate saMstArako laghutaraH 'vatthapaDiggahakaMbalapAyapuMchaNeNaM'ti vakhaM pratIta patat bhaktaM pAnaM vA gRhNAtIti pattadgrahaH lihAdisvAda canatyaya:-pAtraM pAdapo chanaka--rajIharaNa auSadhaM pratItaM bheSaja--padhyaM 'ahApariggahehiM tavokammoha appANa bhAvemANe viharai sugarma, kacitpATha:--' bahUdi sIlacayaguNaveramaNaposahovavAsehiM apANaM bhAvemANe viharai' iti, tatra zIlavatAni-sthUlamANAti al // 12 // | citra-sArathiH, tasya zrAvaktvaM ~249~ Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) --------- mUlaM [55] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [55]] dIpa anukrama [55] pAtaviramaNAdIni guNavatAni-digvatAdIni pauSadhopavAsA:-caturdazyAdiparvatithyupavAsAdistairAtmAnaM bhAvayan viharatiAste / / (muu055)|| tae NaM se jiyasarAyA aNNayA kayAi mahatthaM jAva pAhuI sajjei 2 cA citta sArahiM sadAvei sadAyittA evaM vayAsI-gachAhi NaM tumaM cicA ! seyaviyaM nagari paesissa ranmo imaM mahatthaM jAva pAhaDaM uvaNehi, mama pAumgaM ca NaM jahAbhaNiya avitahamasaMdiI vayaNaM vinavehitika visajjie / tae NaM se citte sArahI jiyasattuNA ranA visajjie samANe taM mahatthaM jAva giNhA jAva jiyasattussa raNI aMtiyAA paDinikkhamai 2ttA sAvatthonagarIramajhamajjheNaM niggarachaha 2 jeNeva rAyamagamogADhe AvAse teNeva uvAgacchati 2 nAtaM mahatthaM jAva Thavai, pahAe jAva sarIre sakoraMTa0 mahayA. pAyacAravihAreNa mahayA purisavaggurAparikkhite, rAyamagamogADhAo AvAsAo nigacchada 2ttA sAvatthInagarIe majhamajjheNaM nimgacchati 2ttA jeNeva koTara cehae jeNeva kesIkumArasamaNe teNeva uvAgacchati 2 kesikumArasamaNassa antie dhammaM socA jAva haTTa uhAe jAva evaM cayAsI-evaM khalu ahaM bhaMte ! jiyasatuNA ranA paesissa ranno imai mahatthaM jAva uvaNehittikahu visajie, taM gacchAmi NaM ahaM bhaMte ! seyaviyaM nagariM, pAsAdIyA NaM bhaMte ! seyaviyA NagarI, evaM darisaNijjA NaM bhaMte ! seyaviyA NagarI,abhirUvA Na bhaMte ! seyaviyA nagarI, ~250~ Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [56-61] (13) zrIrAjamanI malayagirIyA vRttiH vAmyAgamanAya vijJaptiH // 124 // prata sUtrAMka [56-61] paDirUvA gaM bhaMte ! setaviyA nagarI, samosaraha bhaMte ! tumbhe seyaviya nagariM, tae NaM se kesIkumArasamaNe citteNaM sArahiNA evaM cune samANe cittassa sArahissa eyamaTTha NI ADhAi No parijANAi tusiNIe saMciTTai, tae NaM se citte sArahI kesIkumArasamaNaM doccapi tacaMpi evaM vayAsI. evaM khalu ahaM bhaMte ! jiyasattaNA ranA paesissa raNNo imaM mahatthaM jAva visajie taM ceva jAva samosaraha NaM bhaMte ! tumbhe seyaviyaM nagariM, tae NaM kesIkumArasamaNe cineNa sArahiNA dApi takacaMpi evaM butte samANe cittaM sArahiM evaM vayAsI-cittA! se jahAnAmae ghaNasaM siyA kiNhe kiNhobhAse jAva paDi save, se tRNaM cittA! se vaNasaMde bahaNa dupayacappayamiyapamupakkhIsirIsivANaM abhigamaNijje 1, haMtA abhigamaNijje, taMsi ca NaM cittA vaNasaMDasi bahave bhilaMgA nAma pAvasauNA parivati, jeNaM tesi bahUNaM dupayacauppayamiyapasupakSIsirIsivANa ThiyANaM ceva maMsasoNiya AhA rati,se guNaM cittA! se vaNasaMDe tesiNaM bahaNaM dupaya jAba sirisivANaM abhigamaNijje, No ti0,kamhA NaM ?, bhaMte ! sovasagge,evAmeva cittA ! tubhaMpi seviyAe payarIe esInAma rAyA parivasai ahammie jAva No samma karabharavitti pavattahataM kaha NaM ahaM cittA! seyaviyAe nagarIe samosarissAmi ?,tae NaM se citte sArahI kesi kumArasamaNaM evaM vayAsI-kiNaM bhaMte ! tumbha paesiNA rahA kAyaI !, asthi NaM bhaMte ! seyaviyAe nagarIe anne dIpa anukrama [56-61] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: ~ 251~ Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [56-61] dIpa anukrama [56-61] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. Jan Educator "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 ( mUlaM + vRttiH ) *400-4000-40000 mUlaM [56-61] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH yahave Isara talavara jAva satthavAhapabhiiyo je paNaM devANuppiyaM vaMdissaMti nama'sissaMti jAna pajjuvAsissaMti viDalaM asaNaM pANaM sAimaM sAimaM paDilAbhissaMti, paDihArieNa pIDhaphalagasejjAsaMdhAreNa uvanimaMtissaMti, tae NaM se kesIkumArasamaNe cittaM sArahiM evaM vayAsI- aviyAi cittA ! samosa rissAmo || (sU0 56) / tae NaM se citte sArahI kesikumArasamaNaM baMdara narmasaha 2 kesissa kumArasamaNassa aMtiyAo koTTayAo cehayAo paDiNikkhamai 2 jeNeva sAvatthI NagarI jeNeva rAyamamgamogA AvAse teNeva uvAgacchai 2 cA koDabiyapurise sahAveha saddAvittA evaM vayAsI- khippAmeva bhI devANuppiyA! cAuraghaMTa AsarahaM juttAmeva uvadvaveha jahA seyaviyAe nagarIe nigaccha taheva jAva vasamANe 2 kuNAlAjaNavayassa majAMmajjheNaM jeNeva keiyaase jeNeva seyaviyA nagarI jeNeva miyavaNe ujjANe teNeva uvAgacchaha 2 ujjANapAlae sadAvei 2 tA evaM kyA". sI-jayA NaM devANuppiyA ! pAsAvacijje ke sInAma kumArasamaNe pudANupurvi caramANe gAmANugAmaM dRijjamAne ihamAgacchijjA tayA pa tujhe devANuppiyA ! kesikumArasamaNaM vaMdijjAha namasijjAha vaMdittA namaMsittA ahApaDiruvaM uggahaM aNujAjjAha paDihArieNaM pIDhaphalaga jAva ubanimaMti jjAha, eyamANattiyaM khippAmeva paJcappijjAha, tara NaM te ujjANapAlagA ciceNaM sArahiNA evaM vRttA samANA haTTa jAva hiyyA karayalapariggahiyaM jAva evaM vayAsI-tahatti, ANAe viNaeNaM For Praise Only ~ 252~ *Xi Tai Yu Tai Yu Tai Yu Pin She Fu Hanurary org Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [56-61] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti zrIrAjapanI maLayagirI yA vRttiH prata sUtrAMka [56-61] // 125 // udyAnapA kebhyaH samUcanA ke cikumArAgamana sU057 58 dIpa anukrama [56-61] vayaNaM paDisuNati // (sU057) // tae NaM citte sArahI jeNeva seyaviyA NagarI teNeva uvAgacchaha 2ttA seyavirya nagari majhamajheNaM aNupavisaha 2ttA jeNeSa papasissa rapaNo mihe jeNeva pAhiriyA uvadvANasAlA teNeva uvAgacchai 2 cA turae NigiNhai 2 raha Thavei 2 tA rahAopaJcorUhaha 2 'ttA taM mahatthaM jAva gehada 2 jeNeva parasI rAyA teNeva uvAgacchaha 2 cA parasiM rAya karayala jAva vaDAvettA taM mahatthaM jAva ucaNehatara NaM se paesI rAyA cittassa sArahissataM mahatva jAca paddhicchaha rattA cisaM mArahiM sakAraha rattA sammANei 2 paDivisajjeha / tara NaM se citte sArahI parasiNA raNNA visajjie samANe haTTa jAva hiyae papasissa rano aMtimAo paDinikkhamaiyattA jeNeva cAughaMTe Asarahe teNeva uvAgacchai2 cAugghaMTaM AsarahaM durUhAttiAseyavipa nagari manamajjheNaM jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchaha 2ttA turae NigiNhaha 2 rahaM Thameha 2 rahAmo pacoruhahara pahAe jAca uppi pAsAvaragae phuhamANehiM muiMgamattharahi yattIsahayaraehimADaehi varataruNIsaMpauttehi uvaNacijamANe 2 uvagAijjamANe 2 uvalAlijjamANe 2 iMTUThe sahaphArisa jAva vihara // (suu058)|| tae Na kesIkumArasamaNe aNNayA kayAi pADihAriyaM pIDhaphalagasejjAsaMthAragaM paccappiNai 2 sAvatthIo magarIo koTagAo ceiyAo paDimiklamaMda paMcahi bhaNamArasarahiM jAba biharamANe jeNeva keyAaDe jaNavara jeNeva seyabiyA nagarI jeSIya bhiyavaNe ujjANe hoNeya . // 12 // REaratinid ~253~ Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [56-61] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [56-61] dIpa anukrama [56-61] uvAgacchada 2ttA ahApaDirUvaM ungahaM unnihittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharati / tae NaM seyaviyAe nagarIe saghADhaga mahayA jaNasaddei vA0 parisA Niggachaha, tae NaM te ujjANapAlagA imIse kahApa lahA samANA hatuha jAvahipayA jeNeva kesIkumArasamaNe teNeva uvAgacchanti 2ttA kesi kumArasamaNaM vaMdati namasaMti 2ttA ahApaDirUvaM uggahaM aNujArNati pADihArieNaM jAva saMthAraeNaM uvanimaMtaMti NAma goyaM pucchati 2ttA odhArati 2ttA egataM avazamati annamanna evaM vayAsI-jassa NaM devANuppitA! citte sArahI dasaNaM kaMkhai desaNaM ptthe| dasaNaM pIheDa dasaNaM abhilasaha jassa NaM NAmagoyassavi savaNayAe hatuha jAva hiyae bhavati se NaM esa kesIkumArasamaNe puvANupudi caramANe gAmANugAma dUijjamANe ihamAgae iha saMpane iha samosaDhe iheva seyaciyAe NagarIe bahiyA miyavaNe ujjANe ahApaDirUvaM jAva viharaha, taM gacchAmI devANappiyA! cittassa sArahissa eyama8 piyaM niveemA piyaM se bhavau, aNNamaNNassa aMtie eyama ThaM paDimuNeti 2 jeNeva seyaviyA NagarI je meva cittassa sArahissa gihe jeNeva cittasArahI teNeya uvAgamati 2ttA ci sArahi karayala jAva vaDAti 2 tA evaM vayAsI-jassa NaM devANuppiyA! dasaNaM kakhaMti jAva abhilasaMti jassa NaM NAmagoyassavi savaNayAe hahajAca bhavaha seNaM ayaM kesI kumArasamaNe puvANupurvi caramANe samosaDhe jAva viharai / tae NaM se cice sArahI tesi ~254~ Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [56-61] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: vitrasAra prata sUtrAMka [56-61] dIpa anukrama [56-61] zrIrAjapanI malayagirI umANapAlagANaM atira egaI soccA Nisamma hadUta jAva AsaNAo ambhuhati pAyapIDhAo paccoruhadavidharmayayA vRttiH 2ttA pADayAo omuyai racA egasADiyaM uttarAsaMga karei, aMjalimauliyanahatthe kesikumArasamaNAbhimuhe varNa // 126 // sattanu payAI aNugacchai 2ttA karayalapariggahiyaM sirasAva matthara aMjali kara evaM vayAsI-namotthu Na a- IS059: rahaMtANaM jAba saMpattANaM, namo'tthu NaM kesiyasa kumArasamaNassa mama dhammAyariyassa dhammovadesagassa baMdAmi | A bhagavaMtaM tatthagayaM ihagae pAsau me sika badai namasai, te ujANapAlae viuleNaM yatthagaMdhamalAlaMkAreNaM * sakArei sammANeda viulaM jIviyArihaM pIidANa dalayai 2 cA paDivisajjei 2 koTuMbiyapurise sahAvei 3 evaM | vayAsI-khippAmeva bho ! devANuppiyA cAuTa Asaraha juttAmeva uvaTThaveha jAva paracappiNaha / tae Na te ko viyapurisA jAva khippAmeva sarachattaM sajjhaya jAba ucaDhavittA tamANattiya pacappiNaMti, tae NaM se citte | sArahI koTuMbiyapurisANaM aMtie eyama sAracA nisamma hatuTTha jAvahiyae pahAe kayavalikambhe jAva sarIre jeNeva cAugghaMTe jAva duruhicA sakoraMTa0 mahayA bhaDacaDagareNaM taM ceva jAva pajjuvAsai dhammakahAe jAya // (sU059) / tapaNaM se citte sArahI kesista kumArasamaNasta aMtie dhamma socyA nisamma hatuDhe uhAe taheva evaM vayAsI-evaM khalu bhaMte ! amhaM paesI rAyA apammie jAva sayassavi the| jaNavayassa no sammaM karabharavitiM pavasei, taM jai Na devANuppiyA! paesissa raNNo dhammamAikkhejjA bahuguNataraM khalu hojjA parasissa rapaNo tesiM ca bahaNaM dupayacauppayamiyapamupakkhosirIsavANaM, // 12 // anditurary.com ~255~ Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [56-61] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [56-61] dIpa anukrama [56-61] tesiM ca bahUrNa samaNamAhaNabhikkhuyANaM, taM jai NaM devANuppiyA ! paesissa bahuguNataraM hojA sayassavi ya NaM jaNavayassa / / (suu060)|| tae Na kesIkumArasamaNe cittaM sArahiM evaM vayAsIevaM khalu carhi ThANehiM cittA jIvA kevalipannattaM dhammaM no labhejA savaNayAe, taM0-ArAmagayaM vA ujANagaya vA samaNaM vA mAhaNaM vA No abhigacchA No vaMdara No NamaMsaha No sakAreha No sammANe No kAlANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjubAsei no aTThAI heUI pasigAI kAraNAI vAgaraNAI pucchaha, eeNaM ThANaM cittA! jIvA kevalipannattaM dhamma no labhaMti savaNayAe 1 uvassayagayaM samaNaM vA taM ceva jAva eteNavi ThANaM cittA! jIvA kevalipannattaM dhammaM no labhanti savaNayAe 2 goyarangagayaM samaNaM vA mAhaNaM vA jAva no pajjuvAsaha, No viuleNaM asaNapANakhAimasAimeNaM paDi. lAbhai0 No aDhAI jAva pucchaha, eeNaM ThANaM cittA ! kevalipannattaM no labhaha savaNathAe jatthaviNaM samaNa vA mAhaNeNa yA sahiM abhisamAgacchada tathavi NaM hatyeNa vA battheNa vA chatteNa vA appANaM AvarinA ciTThai, no aTThAI jAva pucchaha, eeNavi ThANeNaM cicA! jIve kevalipannataM dhamma No labhaha savaNayAe 4, eehiM ca NaM cittA! cauhiM ThANehiM jIve golabhai kevalipannattaM dhamma sabaNayAe / cauhi ThANehiM cittA ! jIve kevalipannattaM dhamma labhai savaNayAe, taM0-ArAmagayaM thA ujjANagayaM vA samaNaM vA mAharNa vA vaMdai namasai jAva pajjuvAsaha aTThAI jAva pucchara, eeNavi ~256~ Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [56-61] dIpa anukrama [56-61] zrIrAja zrI court yA vRttiH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. // 127 // "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) 404444 mUlaM [ 56-61] AgamasUtra [13] upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH jAba labhai savaNayAe, evaM uvassayAyaM goyaraggagayaM samaNaM vA jAva pajjuvAsaha vijaleNaM jAva paDilAi aTThAI jAva puccha, eeNavi0, jatthavi ya NaM samarpaNa vA abhisamAgacchai tatthavi ya NaM No hatyeNa vA jAva AvarettANaM cihna, eeNavi ThANeNaM cittA ! jIve kevalipanantaM dhammaM labhai savayAe, jAMca NaM cintA ! paesI rAyA ArAmagayaM vA taM caiva sarvvaM bhANiyahaM Ailae gaNaMjAba appA AvaretA ca taM ka NaM cittA / pae sissa rano dhammamA iksvirasAmo 1, nae NaM se citte sArahI kesikumArasaNaM evaM vayAsI evaM khalu bhaMte ! aSNayA kathAI kaMbopahi cattAri AsA vayaM uvaNIyA te mae parasasta raNNo annayA ceva uvaNIyA, taM eeNaM khantu bhaMte! kAraNa ahaM esiM rAyaM devAdhviyANaM aMtie hadamAssAmo, taM mA NaM devANuppiyA! tubhe paesissa ranno dhammamAikkhamANA gilAejAha, agilAe NaM bhaMte! tumbhe parasissa raNNo dhammamA ikvejA, chaMdeNaM bhaMte! tubhe esissa ragNo dhammaMmAikvelAha, tae NaM se kesIkumArasamaNe cittaM sArahi evaM vayAsI - aviyAI cittA ! jANissAmI / tae NaM se citte sArahI kesi kumArasamaNaM baMdai narmasaha 2 jeNeva [cAughaMTe Asarahe teNeva uvAgaccha 2ttA cArTa Asara duruhai jAmeva disiM pAunbhU tAmeva disiM paDigae || (sU0 61) // 'jeNeva kesIkumArasamaNe teNeva uvAgacchittA kesIkumArasamaNaM paMcatriNaM abhigameNaM abhigaccha, taMjA--sacitAnAM For Parts Only ~ 257 ~ 040-4500-46-4901949-6000-44000 pradezibo dhAya zrAva ratyAgamana vijJaptiH sU0 60 dharmasya lA bhAlAbhakA raNAni mU0 61 / / 127 / / yor Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [56-61] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [56-61] dIpa anukrama [56-61] dravyAnAM puSpatAmyUlAdInAM 'biusaraNayAe 'iti vyavasaraNema vyutsarjanena, acittAnAM dravyANAm-alaGkAravakhA-118 dInAmavyavasaraNena-avyutsargaNa, kacit 'viusaraNayAe' iti pAThaH, tatra acittAnAM dravyANAM-chatrAdInAM putsajenena parihAreNa, uktaM ca--' avaNei paMca kahANi rAyavaraciMdhabhUyANi / chattaM khaggI vANaha mauI taha cAmarAo ya // 2 // ' iti, *ekA zArikA yasmin tattathA tacca va uttarAsaMgakaraNa ca-uttarIyasya nyAsavizeSarUpa tena, casparza-darzane 'aMjalipagga heNa hastamoTanena, manasa ekatrIkaraNena-ekatvavidhAnena, 'pADihAriSaNa pIDhaphalagasejjAsaMthArageNa nimaMtehiti' prAti hArikeNa--punaH samarpaNIyena / 'aviyAI cittA ! jANissAmo' iti 'aciyAI' iti api ca citte paribhASayAmo 'laggA' bhAiti bhAvaH, kacitpAThaH 'AviyAI cittA ! samosarissAmo' iti, natra api ca-etadapi ca pagbhiAvya samavasa riSyAmo vartamAnayogena, 'phuTamANehi muiMgamathaehi ti sphuTadbhiratirabhasAsphAlanAta mardala mukhapuTaiH dvAtrividhaiH dvAtriMzatpAtranibaddha| nATakairvarataruNayuktarupanRtyamAnaH tadabhinayapurassaraM nartanAt upagIyamAnaH tadguNAnAM gaanaav| 'dasaNaM kaMkhei' ityAdi, kA kati prArthayate spR.te abhilapati ctvaaro'pyekaarthaaH| 'cauhi ThAgehi' iti ArAmAdigataM zramaNAdikaM nAbhigacchanItyAdika prayama kAraNa, upAzrayagataM nAbhigacchatItyAdi dvitIya, prAvihArikeNa pIThaphalakAdinA nAmantrayatItyAdi tRtIya, gocaragataM nAzanAdinA pratilAbhayavItyAdi caturtha, pataireva caturbhiH syAnaiH kevalipakSaptaM dharma labhate zravaNatayA-zravaNeneti bhAvA, 'atyaviyaNa 'mityAdi, yatrApi zramaNaH-sAdhuH mAhana:-paramagItArthaH zrAvako'bhyAgacchani tatrApi hastena vastrAzcalena chatreNa vA''tmAnamAvRtya na tiSThati idaM prathama kAraNa, evaM zeSANyapi kAraNAni pratyekamevaM bhAvanIyAni, tujhaM ca Ne cittA ! SNEaratunmol A amurary.orm ~258~ Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [56-61] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapanI malayagirI yA vRttiH prata sUtrAMka [56-61] // 128 // dIpa anukrama [56-61] paesI rAyA ArAmagayaM vA taM caiva sarva bhANiyatvaM 'bhAilagamaeNa 'ti prathamagamakena, tayathA-yuSmAkaM pradezI rAjA he citra ! azyatenaM ArAmAdigataM na vandate, yatrApi ca zramaNo'bhyAgacchati tatrApi hastAdinA''tmAnamAvRtya tiSThati, 'taM kahane cittA! | * kezinaH mIpegamanaMca ityAdi sugama // (suu056-57-58-59-60-61)|| 012 tae NaM se citte sArahI kalaM pAuppabhAyAe rayaNIe phulluppalakamalakomallummiliyami ahApaMDure pabhAe kayaniyamAvassae sahassarassimi diNayare teyasA jalaMte sAo gihAo Niggakachaha 2 nA jeNeva paesissa rano gihe jeNeva paesI rAyA teNeva uvAgacchai 2 tA paersi rAyaM karayala jAva tikaTujaeNaM vijaeNaM vahAvei,rattA evaM kyAsI-evaM khalu devANuppiyANaM kaMboehiM cattAri AsA uvaNayaM uvaNIyA teya mae devANuppiyANaM aNNayA ceva viNaiyA taM eha NaM sAmI ! te bhAse ciTTha pAsaha, tara NaM se paesI rAyA cittaM sArahi evaM vayAso-gacchAhi Na tuma cittA ! tehi ceva cAhiM AtehiM Asaraha juttAmeva uvaTThavehi 2ttA jAva pathappiNAhitae NaM se citte sArahI paesiNA rannA evaM butte samANe hatuTTa jAva hiyae ubaTTavei 2ttA eyamANattiyaM pcppinnh| tara NaM se paesI rAvA cittassa sArahissa aMtie eyamahU~ socA Nisamma haTTa jAva appamahagghAbharaNAlaM kiyasarIre sAo gihAo niggacchada rattA jeNAmeva cAugghaMTe Asarahe teNeva uvAgacchai 2 cAugghaTa AsarahaM duruhaha, seyaviyAe nagarIe majjhamajheNaM Niggacchada,tae NaM se citte PM 128 // SAREnatinindia I MLucturanmarg ~ 259~ Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [62-64] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [62-64] dIpa anukrama [62-64] sArahIta raha gAI joyaNAI ucbhAmei, tae NaM se paesI rAyA uNheNa yatahAe ya rahavAe] parikilaMte samANe cittaM sArahi evaM vayAsI-cittA ! parikilaMte me sarIre parAvattehi rahe, tae NaM se citte sArahI rahe parAyate, jeNe,va miyavaNe ujAle teNeva uvAgachaha, parasiM rAya evaM vayAsI-esa NaM sAmI! miyavaNe ujANe etya NaM AsANaM samaM kilAma samma pavINemo, tae NaM se paesI rAyA cittaM sArahiM evaM vadAsI-evaM hou cittA,tae Na se citte sArahI jeNeva miyavaNe ujANe jeNeva kesissa kumArasamaNassa adarasAmaMte teNeva uvAgacchaha raturae NigiNhei 2 rahe Thavei 2ttA rahAo paJcokahai 2ttA turae moetirattA paesi rAya evaM vayAsI-ehaNa sAmI! AsANaM saMmaM kilAma pavINe,mo, tae NaM se paesI rAyA rahAo paJcokahai, citteNa sArahiNA saddhi AsANaM samaM kilAma samma pavINemANe pAsai jattha kesIkumArasamaNe mahaimahAliyAe mahAparisAe majhagaye mahayA 2 saddeNaM dhammamAikkhamANaM, pAsaittA imeyAsave ajjhathie jAva samuppajitthA-jaDDA khalu bho jaI pajjuvAsaMti muMDA khalu bho muMDaM pajjuvAsaMti mdA khalu bho mRdaM pajuvAsaMti apaMDiyA khallu bho! apaMDiyaM pajjavAsaMti niviNNANA khala bho| nivigANaM pajjuvAsaMti, se kesa NaM esa purise jar3e mudde mUDhe apaMDie niviNANe sirIe hirIe uvagae uttappasarIre, esa NaM purise kimAhAramAhArei ? ki pariNAmei ? kiM khAi kiM piyA ki kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~260~ Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [62-64] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapraznI bhAdho'vadhyanajIvi praznaH ci malayagi yA pRttiH titoktiH // 129 // prata sUtrAMka [62-64] dalai kiM payalchai jaNa emahAliyAe maNussaparisAe majjhagae mahayA 2 saddeNaM vuyAe ?, evaM saMpehei 2 mA cittaM sArahiM evaM vayAsI-cittA! jaDA khalu bho ! jaI pajjuvAsaMti jAva buyAi, sAevi ya NaM ujANabhUmIe no saMcAemi samma 1kAmaM pabiyarittae / tae NaM se cise sArahI paesIrAya evaM vayAsI-esa NaM sAmI ! pAsAvaJcile kesInAma kumArasamaNe jAhasaMpaNo jAva cau.. nANovagae Ahohie aNNAjIbI tae NaM se paesI rAyA cittaM sArahiM evaM bayAsI-Ahohiya Na vadAsi cittA! aNNajIviyat NaM vadAsi cittA, haMtA ! sAmI ! AhohiaNNaM vayAmi0, abhigamaNije gaM cittA! ahaM esa purise 1, haMtA ! sAmI ! abhigamaNije, abhigacchAmo NaM cittA ! amhe eyaM purisaM?, haMtA sAmo ! abhigacchAmo // (sU062) // tae NaM se paesI rAyA cireNa sArahiNA sahiM jeNeva kesIkumArasama teNeva uvAgacchai 2 tA kesIssa kumArasamaNassa adarasAmase ThicA evaM bayAsI-tumbheNa bhaMte! AhohiyA aNNajIviyA ?,taeNaM kesI kumArasamaNe paesi rAyaM evaM vadAsI-paesI se jahANAmae aMkavANiyAi vA saMkhavANiyAi vA daMtavANiyAI vA suMka bhasikAmA No samma paMtha pucchai.evAmeva paesI tumbhevi viNayaM bhaMseukAmo mo samma puruchasi, se zRNaM tava paesI mamaM pAsittA ayameyAruve ajjhathie jAya samu. ppajisthA-jaDDA khalu bho ! jar3e pajjuvAsaMti, jAya paviyarittapa, se gUNaM parasI aDhe samatthe 1, dIpa anukrama [62-64] // 129 // SAMEmirahini T amurary.om kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~261~ Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [62-64] dIpa anukrama [62-64] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. Jan Educator "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 ( mUlaM + vRttiH ) 4610% -43185-481446 mUlaM [62-64] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH haMtA ! asthi / (sU063 ) || tae NaM se paesI rAyA kesi kumArasamaNaM evaM badAso-se keNahe bhaMte! tujhaM nANe vA daMsaNe vA jeNaM tujhe mama eyAvaM ajjhatthiyaM jAva saMkaSpaM samupaNaM jANaha pAsaha, tara NaM se kesIkumArasamaNe paesi rAyaM evaM kyAsI evaM khalu paesI ahaM samaNANaM niragaMdhANaM paMcavihe nANe paNNatte, taMjar3A - AbhiNivohiyaNANe suthanANe ohiNANe maNapajavaNANe kevalaNANe, se kiM taM AbhiNibohiyanANe ?, AbhiNivohiyanANe cauvihe paNNatte, taMjA-uggahI IhA avAe dhAraNA se kiM taM uggahe!, ummahe dubihe paNNatte. jahA naMdIe jAva setaM dhAraNA, setaM AbhiNibohiyaNANe / se kiM taM suyanANe 1, supanAthe dubihe paNNatte, taMjahA aMgapavi ca aMgavAhiraM ca sarvvaM bhANiyavaM jAva diTTivAo / ohiNANaM bhavapacaiyaM khabhavasamiyaM jahA NaMdIe / maNapajjavanAge duvihe paNNatte, taMjahA-ujjumaI ya vilamaI ya, taheva kevalanANaM sadhaiM bhANiyavaM tattha NaM je se AbhiNiyohiyanAthe se NaM mamaM asthi, tattha NaM je se suyaNANe se'viya mamaM asthi, tattha NaM je se ohiNANe sevi ya mamaM asthi, tattha NaM je se maNapajjavanANe sesviya mamaM asthi, tattha NaM je se kevalanANe se NaM mamaM natthi, se NaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM, beSaNaM paesI ahaM tava caubiheNaM chamattheNaM jANaM imepArUvaM ajjhatthiyaM jAba samupaNa jANAmi pAsAmi // ( sU0 64 ) | kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA For Parts Only ~262~ 4694504469) 43023-45440 Pandorary.org Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [62-64] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: jAnAni, catujhonakA sU064 prata sUtrAMka [62-64] *-16 bIrAjapanI 'AsANaM samaM kilAma sammamavaNe,mo' iti, azvAnAM sama-zramaM khedaM klamaM-glAni samyak apanayAmaH- malayagirI- sphoTayAmaH 'jaDA khalu jaDa' mityAdi, jaDamUDhaapaNDita nirvijJAnazabdA ekAthikA maukhyaMmakarSapratipAdanArtha coktAH, sirie hirie uvagae uttappasarIre' iti zriyA-zobhayA hiyA-lajjayA upagato-yuktaH, paramapariSadAdizobhayA gupt||130|| zarIraceSTAkatayA copalammAna, uttaptazarIro-dedIpyamAnazarIraH, atraiva kAraNaM vimRzati-eSa kimAhArayati-kimAhAra * gRhAti 1, na khalu kadanabhakSaNe evarUpAyA: zarIrakAntarupapattiH, kaNDatyAdisadbhAvano vicchAyatvaprasaktaH, tayA ki pariNA mayati-kIdRzo'sya gRhItAhArapariNAmo ?, na khalu zobhanAhArAbhyavahAre'pi mandAgnitve yathArUpA kAntirbhavati, etadeva savizeSamAcaSTe-'ki sAi ki piyai !, tathA ki daNyati-dadAti, etadeva vyAcaSTe-kiM prayacchati !, yenaitAvAn lokA paryupAste, etadevAha-'jannaM esa emahAliyAe mANusaparisAe mahayAra saddeNa yUyA' iti bane, yasmiMzcet, ceSTamAne 'sAe biyANamityAdi svakIyAyAmapi udyAnabhUmau na saMcAego-na zaknumaH samyak-prakAzaM svecchayA pravicarita, evaM saMprekSate-svavetasi paribhAvayati, saMprekSya citraM sArathimevamavAdI-'cittA' ityAdi, 'adhovahie' iti adho'vadhikA-paramAvadheradhova* paryavadhiyuktaH, 'annajIvie' iti anena jIvitaM-prANadhAraNaM ysyaasaavnjiivitH| 'se jahAnAmae' ityAdi, te yathA nAma iti vAkyAlaGkAre 'akavaNijo' bhavaratnavaNiH zaGkhaca Nijo maNivaNimo yA zulka-rAjadeyaM bhAga bhraMzayitukAmAH zaGkAto na samyag pandhAnaM pRcchanti, 'evameva tuma' mityAdi, dAntika yojanA sugamA / 'uggahe' tyAdi, tatrAvivakSivAzeSavizeSasya sAmAnyarUpasyAnirdezyasya rUpAderavagrahaNamavagrahaH tadarthagatAsabhUtasadbhUtavizeSAlocanamIhA pakrAntArthavizeSani dIpa anukrama [62-64] // 130.4 EMIndurary.org kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~263~ Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [62-64] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [62-64] ayo'pAyaH avagatArthavizeSadhAraNa dhAraNA, 'se ki ta umgahe' ityAdi, yayA nandI zAnamarUpaNA kRtA tathA'trApi paripUrNA kartavyA, granthagauravabhayAJca na likhyate, kevala saTTIkaivAvalokanIyA, tasyAM samapaJcamasmAbhirabhidhAnAt // (suu062-63-64)||13 taeNaM se paesIrAyA kesi kumArasamaNaM evaM bayAsI-ahaNaM bhaMte ! iha uvavisAmi 1, parasI! esAe ujANabhUmIe tumaMsi ceva jANae, tae NaM se paesI rAyA citteNaM sArahiNA saDikesissa kumArasamaNassa adUrasAmaMte uvavisaha, kesikumArasamaNaM evaM vadAsI-tunbhe NaM bhaMte ! samaNANaM NiggathANaM esA sapaNA esA padaNNA esA diTThI esA ruI esa heU esa uvaese esa saMkappe esA tulA esa mANe esa pamANe esa samosaraNe jahA aNNo jIvo apaNa sarIraMNo taM jIvo tasarIraM, tae Na kesI kumArasamaNe paersi rAya evaM vayAsI-paesI! amhaM samaNANaM NigaMdhANaM esA saNNA jAya esa samosaraNe jahA aNNo jIvo aNNaM sarIraMNo taM jIvo jo taM sarIraM,tae NaM se paesI rAyA kesi kumArasamaNa evaM bayAsI-jati NaM bhaMte ! tumbhaM samaNANaM NigaMthANaM esA saNNA jAva samosaraNe jahA aNNo jIvo aNNa sarIraMNotaM jIvotaM sarIraM, evaM khalu mama ajae hotyA, iheva jaMbUdIve dIve seyaviyAe NagarIe adhammie jAvasagassaviya gaMjaNavayassa nI samma karabharavittiM pavatteti, se.NaM tumbhaM vattacayAe subaha pAvaM kamma kalikalusa samanjiNittA kAlamAse kAlaM kicA aNNayaresu narapasu raiyattAe uvvssye| / tassa NaM ajagassa NaM ahaM Nattue hotthA iTTe kaMte dIpa anukrama [62-64] FOLLO Hindurary.orm kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~264~ Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [65-66] dIpa anukrama [65-66] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 ( mUlaM + vRttiH ) muni dIparatnasAgareNa saMkalita. zrIrAjamanI malayagirIyA vRttiH / / 131 / / mUlaM [65-66 ] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH pie ma je vesAsie samae bahumara aNumae rayaNakaraMDagasamANe jIvi ussavie hiyayanaMdijagaNe uMcarapuSpavadullabhe savaNayAe, kimaMga puNa pAsaNayAe ?, taM jati NaM se ajjae mamaM AgaMtu ejjA evaM khalu nanUyA! ahaM taba ajjara hotthA, iheba seyaviyAra nayarIe adhammie jAva no samma kara bharaviti pavatemi, tae NaM ahaM subAhuM pAvaM kammaM kalikalusa samajjiNittA narapasu va taM mANaM nA ! tumapi bhavAhi adhammie jAva no samma kara bharavittiM pavatehi, mANaM tumapi evaM cetra subahu pAvakammaM jAba uvavajjihisi, taM jaha NaM se ajjara mamaM AgaMtuM vaejjA to NaM ahaM sadahejjA pattiejjA roejjA jahA anno jIvo annaM sarIraM No taM jIvo taM sarIraM, jamhANaM se ajjae bhamaM AgaMtuM no evaM vayAsI tamhA supaiDiyA mama pannA samaNAuso ! jahA tajjIvo taM sarIraM / taraNaM kesI kumArasamaNe parasiM rAyaM evaM vadAsI- asthi NaM paesI ! taba sUriyakaMtA NAmaM devI ?, haMtA asthi, jai NaM tumaM parasI taM sUriyakaMtaM devi pahAyaM kayavalikammaM kayako maMgalapAyacchantaM saddAlaMkAra vibhUsiyaM keNai puriseNaM pahAeNaM jAva sAlaMkArabhUsieNaM saddhi iTTe saddapharisarasarUvagaMdhe paMcavihe mANussate kAmabhoge paJcaNugbhavamANi pAsijjasi tassa NaM tuma parasI ! purisassa ke DaMDaM nighatejjAsi 1, ahaNaNaM bhaMte / taM purisaM hatyacchiSNagaM vA sUlAyagaM vA bhinna vA pAyachinnagaM vA egAhacaM kUDAhaca jIviyAo vayarovaejjA, ahaNaM paesI se kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA For Penal Use On ~265~ 00491*%$461046 20469040904 AryakA nAgamapraznaH sU0 65 / / 131 / / Paryo Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [65-66] dIpa anukrama [65-66 ] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 ( mUlaM + vRttiH ) mUlaM [65-66 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalita. AgamasUtra [13] upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH Janucation T Fei Ai Zheng Gui Gui An Li Ai Zhong Shou Xin An Zhu purise tumaM evaM bajjA mA tAva me sAmI muhattagaM hatthacchiNNagaM vA jAva jIviyAo vavarovehi jAya tAvAhaM mittaNAiNiyagasapaNasaMbaMdhiparijaNaM evaM vayAmi evaM khalu devANuppiyA ! pAbAI kammAI samAyaretA imeyArUve AvaI pAvijjAmi, taM mAM NaM devANuppiyA ! tumbhevi keha pAvAI kammAI samAyaraDa, mA NaM se'vi evaM ceva AvaI pAvijjihira jahA NaM ahaM, tassa NaM tuma parasI ! purisassa khaNamavi eyamahaM paDisuNejjAsi ?, No tiNadve samaTTe, jamhA NaM bhaMte! avarAhI NaM se purise, evAmeva paesI ! tavavi ajjara hotthA iheva seyaviyAe NayarIe adhammie jAva No samma kara bharaviti pavate, se NaM amha vaktavyAe subahaM jAva ubavanno, tassa NaM ajjasa tu tu hotthA iTThe kaMte jAya pAsaNayAe, se NaM icchai mANusaM logaM hadamAgacchattae, No cevaNaM saMcArati hadamAgacchittae, cauhi ThANehiM parasI ahRNovavaNNae narapasu neraie icche mANusa loga hRdamAgacchattae no cevaNaM saMcAei anuNovavannae narae neraie, se NaM tattha mahambhUyaM veNaM vedemANe icchelA mANussaM logaM hardavNo cevaNaM saMcAraha0 1, aruNovavannae narae neraie nayarapAlehi bhujjo 2, samahidvijamANe iSTa mANusaM logaM hRdamAgacchittae no veva saMcArai 2 ahanae nae neraie nirayaveyaNijjaMsi kammaMsi akravINaMsi aveyaMsi anijjinaMsi iccha mANusaM logaM0 no ceSaNaM saMcAe 3, evaM peraie nirayAuyaMsi kamrmmasi akkhINaMsi aveiyaMsi kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA For Para Lise Only ~266~ 407469)83043-4600* Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [65-66] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAnaprazno kA maLayagirIyA vRttiH ApikA nAgamana prata sUtrAMka [65-66] aNijjinasi icchaha mANusa loga no ceva NaM saMcAera hAmAgacchittae 4, iehi cauhi ThApehi paesI ahaNIvavanne naraesu neraie icchai mANusa loga0 No ceva NaM saMcApai0, taM sarahAhi NaM paesI ! jahA anno jIvo annaM sarIraM no taM jIvo ta sriirN1|| (suu065)||te NaM se paesI rAyA kesi kumArasamaNa evaM vadAsI-asthi NaM bhaMte! esA paNNA uvamA, imeNa puNa kArapeNa no uvAgarachaha, evaM khalu bhaMte ! mama ajjiyA hotthA iheva seyaviyAe nagarIe dhammiyA jAva vitti kappemANI samaNovAsiyA abhigayajIvA0 saho vaNNao jAva appANaM bhAvemANI viharaha, sANaM tujne vattabayAe subahaM punavacayaM samajiNicA kAlamAse kAlaM kicA apaNayaresu devaloesu devattAe uvavaNNA, tIse NaM agjiyAe ahaM nattue hotthA iDhe kaMte jAva pAsaNayAe, taM jai Na sA ajjiyA mama AgataM evaM vaejjA-evaM khalu nattuyA ! ahaM tava ajjiyA hotyA, iheva seyaviyAe naparIra ghammiyA jAva vitti kappemANI samaNIvAsiyA jAba viharAmi / tae NaM ahaM subahuM puSaNoyacayaM samajjiNittA jAva devaloema uvavaNNA, taM tumaMpi NattuyA ! bhavAhi dhammie jAva viharAhi, tae NaM tumaMpi eyaM ceva subaha puNNovacayaM samajAva uvavajjihisitaM jahaNaM ajjiyA mama AgaMtuM evaM vaejjA to NaM ahaM sadahejjA pattiejjA roijA jahA apaNo jIco aNNaM sarIraM No ta jIvo taM sarIraM, jamhA sA ajjiyA mamaM AgaMtuMNo evaM vadAsI, tamhA dIpa anukrama [65-66] 132 // RERatinAR maration kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~267~ Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [65-66] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [65-66] supaiDiyA me paipaNA jahA taM jIvo ta sarIraM no anno jIvo anne sarIra / tae Na kesIkumArasamaNe paesIrAyaM evaM vayAsI-jati Na tuma papasI! hAya kayavalikamma kayakouyamaMgalapAyakichattaM ullapaDasADagaM bhiMgArakaDacchayahatthagayaM devakulamaNupavisamANaM kei ya purise baccadharaMsi ThicA evaM vadejA-ha(e hatAva sAmI! iha muhattagaM Asayaha vA ciTThaha vA nisIyaha vA tuyaha vA, tassa NaM tuma paesIpurisassa khaNamavi eyama paDisuNijjAsi, No ti0, kamhANe?, bhaMte ! asui 2 sAmaMto,evAmeva paesI! tavavi ajjiyA hotthA iheva seyaviyAe Naparoe dhanmiyA jAva viharati, sANaM amhaM vattaghayAe subahuMjAva uvavannA, tIse NaM ajiyAe tuma Nanae hotthA iTTa0 kimaMga puNa pAsaNayAe 1, sA NaM icchaha mANusaM loga havamAgacchittae, No ceva NaM saMcAei havamAgacchittae, cAhiM ThANehi paesI ahaNovavanne deve devalopamu isajA mANusaM logaM No cevaNe saMcAei. ahuNovavapaNe deve devaloesu divvehiM kAmabhogehiM muchie giDe gaDhie ajamovavaNe se NaM mANase bhogeno ADhAti no parijANAti, seNaM icchijja mANusaM no ceva NaM saMcAeti 1, ahuNovavaNNae deve devaloema divehiM kAmabhogehiM muchie jAva ajjhovavaNNe, tassa NaM mANusse pemme vocchinae bhavati divve pimme saMkete bhavati, se Na icchejjA mANusa0 No ceva NaM saMcAei 2, ahuNovavapaNe deve dinvehi kAmabhogehi mucchie jAva ajjhovavaNe, dIpa anukrama [65-66] kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~268~ Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [65-66] dIpa anukrama [65-66 ] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) muni dIparatnasAgareNa saMkalita. zrIrAjamanI malayagirIyA vRttiH / / 133 / / mUlaM [65-66 ] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH tassa NaM evaM bhavai-iyANi gacche muhataM gacchaM jAva iha appADayA NarA kAladhammuNA saMjuttA bhavaMti se NaM icchejjA mANussaM0 No ceva NaM saMcAei 3, aruNovavage deve divvehi jAya ajjhovo tassa mANussara urAle duggaMdhe paDikUle paDilome bhavai, uddhapi ya NaM cattAri paMca joyaNasAI asubhe mANussara gaMdhe abhisamAgaccha se NaM icchejA mANusaM0 No caiva paM saMcAijA 4, ithehi ThANehi parasI! aTTaNocavaNNe deve devaloesa iccheja mANusaM logaM hRdamAgacchittara No ceva NaM saMcAra mAgacchantara, taM saddahAhi gaM tumaM paesI ! jahA ano jIvo annaM sarIraM no taM jIvo taM sarIraM 2 // ( sU0 66 ) // 'tujjhaNaM bhaMte! samaNANaM NigaMdhANaM esA saNNA' ityAdi, saMjJAnaM saMjJA samyagjJAnamityarthaH, eSA ca pratijJAnirUpo'bhyupagamaH eSA dRSTiH darzanaM svatazvamiti bhAvaH, eSA ruciH paramazraddhAnugato'bhiprAyaH, eSa hetuH samastAyA api darzana kavyatAyAH, etanmUlaM yuSmaddarzanamiti bhAvaH epa sadaiva bhavatAM tAsviko'dhyavasAyaH, eSA tulA yathA tulAyAM tolitaM samyagityavadhAryate tathA'nenApyabhyupagamenAGgIkRtena ca yadvicAryamANaM saMgatimupaiti tat samyamityavadhAryate na zeSamiti, tuleba tulA tayA evametanmAnamityapi bhAvanIyaM, navaraM mAnaM prasthAdi, 'esappamANe' iti etat pramANaM yathA pramANaM pratyakSAdyavisaMvAdi evameSo'pyabhyupagamo'visaMvAdIti bhAvaH, 'esa samosaraNe' iti etat samavasaraNaM- bahUnAmekatra mIlanaM, sarveSAmapi tAnAmasminnabhyupagame saMlulanamiti bhAvaH / 'iTThe kaMte pie' ityAdi, iSTaH icchAviSayatvAt kAntaH kamanIyatamatvAt kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA For Park Use Only ~ 269~ devanArakAnAgamarzakA vyudAsaH sU0 66 // 133 // Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [65-66] dIpa anukrama [65-66 ] urat "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) muni dIparatnasAgareNa saMkalita. -> mUlaM [65-66 ] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH for free manojJo manasA samyagupAdeyatayA jJAtatvAt manasA amyate gamyate iti mano'maH sthairyaguNayogAt sthairyo vizvAsako vizvAsasthAnaM saMmataH kAryakaraNena bahumato bahutvena analpatayA mato bahumataH kAryavighAtasya pazcAdapi mato bahu (anu) manaH ratnakaraNDasamAno, ratnakaraNDaka va dekAntenopAdeya iti bhAvaH, 'jIviussavie' iti jIvitasyotsava iva jItotsavaH sa eva jovitatsavikaH, hRdayanandijananaH, udumbarapuSyaM labhyaM bhavati tatastenopamAnaM, 'khulAiyaM vA' ityAdi zUlAyAmatizayena gataM zUlAninaM etadeva vyAcaSTe zUlAyAM bhinnaH zUlAbhinnaH sa eva zUlAbhijJakastaM, tathA 'egAhacca' miti eka pAtaM na yAneti bhAvaH, 'kUDAba' miti kRTAyAtaM, kUTapatitasya mRgasya ghAteneti bhAvaH / cauhi ThANehi' ityAdi sumahadbhUtanarakavedanA vedanamekaM kAraNaM dvitIyaM paramAthArmikaH kadanaM tRtIyaM narakavedanIyakampakSiyata udvijanaM caturthI naraka kA ujitaM / 'cAha ThANehiM ahagoyavayagara deve ityAdi sugamaM navaraM 'cacAri paMca vA joaNasae asugaMdhe haba' iti iha yadyapi navabhyo yojanebhyaH parato gandhapudgalA na ghrANendriyagrahaNayogyA bhavanti, pudgalAnAM mandapariNAbhAvAt ghrANendriyasya ca tayAvidhazatapabhAvAt tathApi te atyugaMdharariNAmA iti nava yojaneSu madhye anyAn pugalAn utkaTaganyapariNAmena pariNayapati te'pi UrdhvaM gacchantaH parato'nyAn te'pyanyAniti catvAri paJca vA yojanazatAni yAvat gandhaH kevalamUrdhvamUrdhvaM mandapariNAmo peditavyaH, tatra yadA manuSyaloke bahUni gomRtakakalevarAdoni tadA paJca yojanazatAni yAvat gandhaH zeSakAle calAri tata uktaM catvAri pazceti // ( sU0 65-66 ) // tara se parasI rAyA kesi kumArasamaNaM evaM bayAsI asthi bhaMte! esa paNNAjavamA, imeNe kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA For Peas Use Only ~270~ winrary org Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 ( mUlaM + vRttiH ) muni dIparatnasAgareNa saMkalita. zrIrAjamazrI malayagirI yA vRttiH / / 134 / / mUlaM [67-74] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH puNa me kAraNa No uvAgacchati, evaM khalu bhaMte! ahaM annayA kayAI bAhiriyAe uvANasAlA agagaNanAyakadaMDaNAyagaI saratalavaramA deviyako TuMbiyainbhaseseNAvai satthavAhamaMtimahAmaMtrigaNagadovAriyaamacaceDapI Dhamaddana garanigamadyasaMdhivAlehiM saddhiM saMparibuDe viharAmi / tae NaM mama nagaraguttiyA sasakkhaM salohaM sagevecaM avauNa (vAuDa) baMdhaNabaDaM coraM ubarNeti tae NaM ahaM taM pu. risaM jIvaMtaM caiva aDakuMbhIra pakkhivAvemi aumaeNaM pihANaeNaM pihAvemi aeNa ya taueNa ya AyAvemiyAha purisehi rakkhAvemi, tara ahaM aNNyA kayAI jeNAmeva sA aDakuMbhI tenAmeva vAgacchAmi uvAgacchitA taM aDakuMbhIM uggalacchAvemi uggalacchA vittAtaM purisaM sayameva pAsAmi jo cevaNaM tI akuMbhIe kei chideha yA vivareha vA aMtarei vA rAI vA jao NaM se jove aMtohito yAja bhaMte tIse aDakuMbhIe hojA kei chiDDe vA jAvarAI yA jao NaM se jIve aMtohito pahiyA Niggae. to NaM ahaM sahejjA parielA roekA jahA ano jIvo annaM sarIraM no taM jIvo taM sarIraM, jamhANaM bhaMte!tIse aDakuMbhIe Natthi kei chiDDe vA jAva niggara, tamhA supatiTTiyA pannA jahA taM jIvo taM sarIraM no anno jIvo annaM sarIra / tae NaM kesIkumArasamaye parasiM rA evaM bayAsI paramI ! se jahA nAmae kUDAgArasAlA siyA duhaolitA guttA guttadubArA zivAya - gaMbhIrA, ahaNaM kei purise bheriM ca daMDaM ca gahAya kUDAgArasAlAe aMtI 2 aNuSpavisaha 2 tA kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA For Park Lise Only ~271~ 40*402-40*404349340-45 OM acchidrejI bagane zaMkA taduttaraM ca sU0 67 / / / 134 / / ayor Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] muni dIparatnasAgareNa saMkalita. Jan Eratun "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 ( mUlaM + vRttiH ) 40454546461% 4500-48188- mUlaM [67-74] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH tIse kUDAgArasAlA savvato samatA ghaNaniciyaniraMtaraNicchiDDAI duvAravayaNAI pihera, tIse kUDAgArasAlAe bahumajjhadesabhAe ThicA taM bheriM daMDaNaM mahayA 2 saNaM tAlejA se pUrNa paesI ! sesaNaM aMtohito pahiyA nimgaccha, haMtA jiggacchaDa, atthi NaM paesI ! tIse kUDAgArasAlAe keha chiTTe vA jAvarAI vA jao NaM se sahe aMtohiMto bahiyA Niggae ?, no tiNaTTe samaTTe, evAmeva paesI ! jIvevi appaDiyagaI puDhavi bhicA silaM bhecA pavvayaM bhicA aMtohito bahiyA gacchataM sahAhi NaM tumaM paesI! aNNo jIvo taM caiv| tae NaM paesI rAyA kesikumArasamaNa evaM vadAsI-atthi NaM bhaMte! esa paNNAuyamA imeNa puNa kAraNaM No ubAgacchai, evaM khalu bhaMte! ahaM anayA kayAi bAhiriyAe uvadvANasAlAe jAva viharAmi, tae NaM mamaM NagaraguttiyA sasakvaM jAva uvati, tae NaM ahaM (taM) purisaM jIviyAo vabarovemi jIviyAo vabarovettA ayokuMbhIe pakkhiyAmi 2 tA aumaeNaM pihAvemi jAva pacaiehi purisehiM rakkhAvemi, tae NaM ahaM annayA kamAI jeNeva sA kuMbhI teNeva uvAgaccha 2 tAtaM abhigacchAmi 2 tA taM akuMbhI fatafat pAsAmi No ceva NaM tIse aDakuMbhIe kei chiTTei vA jAbarAI vA jatANaM te jIvA pahiyAhiMto aNupaviTThA, jati NaM tIse aDakuMbhIe hoja kei chiDei vA jAva aNupaviza teNaM ahaM sahejA jahA ano jIvo taM ceva, jamhA NaM tIse aDakuMbhIe natthi koi chiDDeha vA jAva kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA For Park Use Only ~272~ 4613469)-964644934 Harya Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] muni dIparatnasAgareNa saMkalita. zrIrAjamazrI malayagirI yA vRttiH / / 135 / / "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) 1-45*3409)-42004846989004459) mUlaM [67-74] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH aNuvidyA tahA supatiTTaA me paNNA jahA taM jIvo taM sarIraM taM caiva / tae NaM kesIkumArasamaNe esI rAya evaM vayAsI -asthi NaM tume paesI ! kayAi ae dhaMtapudhve vA dhamAviyapudhve vA haMtA asthi se pUrNa paesI ! ae ghaMte samANe savve agaNipariNae bhavati ?, haMtA bhavati, asthi NaM esI ! tassa assa ke chiDei vA jeNaM se joI bahiyAhiMto aMto aNupaviTTe ?, no iNama sama evAmeva paesI ! jIvo'vi appaDiyagaI puDhavi bhicA silaM bhicA pahiyAhito aNupavisa, taM sahahAhi NaM tumaM paesI ! taba 4 // (sR067) / tae NaM paesI rAyA kesIkumArasamaNaM evaM vayAsI asthi bhaMte! esa paNNA ubamA imeNa puNa me kArapeNaM no uvAgacchaha, asthi NaM bhaMte! se jahAnAmae keI purise taruNe jAva sippobagae pabhU paMcakaMDagaM nisiritae ?, haMtA pabhU !, jati NaM bhaMte! socce purise vAle jAva maMdavinnAye pabhU hojA paMcakaMDagaM nisistie, to NaM ahaM sahejA 3 jahA anno jIvo taM caiva jamhA NaM bhaMte! sa ceva se purise jAva maMdavizANe No pabhU paMcakaMdayaM nisirittae tamhA supaiTTiyA me paSNA jahA taM jIvo taM caiva / tae NaM kesIkumArasamaNe paesi rAyaM evaM vAsI se jahAnAmae kei purise taruNe jAva sippovagae NavapUrNa dhaNuNA naviyAe jIvAe navaNaM isuNA pabhU paMcakaMDagaM nisirittae, haMtA, pabhU. so ceva NaM purise taruNe jAva niuNasippovagate korilieNaM dhaNuNA korilliyAe jIvAe korilieNaM usuNA panU paMcakaMDa nisi kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA For Penal Use Only ~ 273~ 40 400 499930434597089109 taruNAddha yoH zakti mede upakaraNa zaktiH sU0 68 / / 135 / / Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] muni dIparatnasAgareNa saMkalita. Eraton 1840 1850 1 "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) 454 mUlaM [67-74] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri praNIta vRttiH rita ?, No tiNamaTTe samaMha, kanhA NaM, bhaMte! tassa purisassa apajattAI ubagaraNAI havaMti, evAmeva paesI ! so ceva purise vAle jAya maMdavinnANe apajattovagaraNe, No pabhU paMcakaMDayaM nisistie, taM sadahAhi NaM tumaM paesI / jahA ano jIvo taM ceva 5 // (sU0 68 // tae NaM paesI rAyA kesIkumArasamaNaM evaM vayAsI-atthi NaM bhaMte! esa paNNAuyamA imeNa puNa kAraNaM mo vAgaccha, bhaMte! se jahA nAmae kei purise taruNe jAva sippovagate pabhU evaM mahaM ayabhAra vA tayabhAragaM vA sIsagabhAragaM vA parivahittae 1, haMtA pabhU, so ceva NaM bhaMte! purise june jarAjajariyadehe siDhilavalitayAviNaTThagate daMDapariggahiyaggahatthe paviralaparisaDiyadaMtaseDI Aure kisa pivAsie dubale kilaMte no pabhU evaM mahaM ayabhAra vA jAva parivahittae, jati NaM bhaMte! sacce purise june jarAjajariyadehe jAva parikilate pabhU evaM mahaM ayabhAraM vA jAva parihie to NaM sahajA 3 taheva, jabhhA NaM bhaMte! se cetra purise junne jAva kilate nopana e mahaM ayabhAraM vA jAva parivahittae tamhA supatiTTitA meM paNNA taba tae NaM kesI kumArasama esi rAya evaM vayAsI se jahANAmae kei purise taruNe jAba sippovagae NaviyAe vihaMgiyAe yahi sikahiM vahiM pacchimaDiehi paTTa evaM mahaM athabhAraM jAva parivahittae 1 haMtA pabhU, paesI se caiva NaM purise taruNe jAva sippobagae juniyAe dubbaliyAe puNakkhaiyAe bihaMgiyAe For Plata Use Only kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA ~ 274~ Q1240975 19-19-1988 104% 41 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [67-74] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: bhAravahaneza bhIrAmamanI malayagirIyA vRtti ktibhede upakaraNabhedaH // 136 // prata sUtrAMka [67-74] juNNaehi dugyalaehiM ghuNakkhaiehi siDhilatayApiNaDaehi sikaehiM juSaNaehiM dubbalie hiM ghuNakha. iehi pacchipiMDaehiM pabhU ega maha ayabhAra vA jAva parivahitae, No tiNa, kamhA NaM, bhaMte! tassa purisassa junAI uvagaraNAI bhavati, paesI! se ceva se purise junne jAva kilate juttobagara) to pabhU ega mahaM ayabhAra vA jAvaparivahitae, taM sarahAhi NaM tuma paesI ! jahA ano jIvo annaM sarIraM 6 // (suu069)|te Na se paesI kesikumArasamaNaM evaM bayAsI-asthi Na mate ! jAva no ubAgacchada, evaM khalu bhaMte ! jAba viharAmi. tae NaM mama jagaraguttiyA cora uvaNaMti, tae NaM ahaM taM purisaM jIvaMtagaM ceva tale mi taletA chavicya akabamANe jIviyAo vavarovemi 2ttA mayaM tulemi No ceva NaM tassa purisassa jIvaMtassa vA tuliyassa vA muyassa vA tuliyassa [Nasthi] kei ANatte vA nANatte vA omana vA tucchatte vA guruyatte vA lAyase vA, jati NaM bhaMte ! tassa purisassa jIvaMtassa vA tuliyassa muyarasa vA tuliyassa kei annatte vA jAva lahuyatte thA to NaM ahaM sahejA taM ceva, jamhANaM bhaMte! tassa purisassa jIyaMtassa vA tuliyassa muyassa vA tu. liyarasa nasthi kei annatte vA lahayatte vA tamhA supatiTThiyA me pannA jahA taM jIvo taM ceva / tae NaM kesIkumArasamaNe paesi rAya evaM vayAsI-asthi NaM paesI ! tume kayAi vatthI dhaMtaputve vA dhamAviyapubve vA!, haMtA asthi, asthi NaM paesI! tassa vatthissa puNNassa vA tuliyassa apuSaNassa dIpa anukrama [67-74] 136 // Santantan M unarayog kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~275~ Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [67-74] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [67-74] vA tuliyassa kei aNatte vA jAva lahuyatte vA?, No tiNaDhe samajhe, evAmeva paesI! jIvassa agurulaghupattaM paDuca jovaMtassa cA tuliyassa muyassa vA tuliyassa nasthi kei ANate vA jAva lahayatte vA, taM sahahAhi NaM tuma paesI!taM ceva 71(ma.70) tae NaM paesI rAyA kesi kumArasamaNaM evaM vayAsI-asthi NaM bhaMte ! esA jAva no uvAgacchai. evaM khalu bhaMte ! ahaM annayA jAva coraM uva. pheti, tae NaM ahaM taM purisaM savvato samaMtA samabhiloemi, no ceva NaM tattha jIvaM pAsAmi, tae NaM ahaM taM purisa dahA phAliyaM karemi 2ttA sabbato samaMtA samabhiloemi, no ceva NaM tatva jIvaM pAsAmi, evaM tihA cauhA saMkheja phAliyaM karemiNo ceva NaM tattha jIvaM pAsAmi, jahaNaM bhaMte! ahaMtaM purisaM duhA vA tihA vA cauhA vA saMkhejahA vA phAliyaMmi vA jIva pAsaMto to NaM ahaM sahejA no taM ceva, jamhA NaM bhaMte ! ahaM taMsi duhA vA tihA vA cauhA vA saMkhijahA vA phAliyaMmi vA jIvaM na pAsAmi tamhA supatiTThiyA me paNNA- jahA ta jIvo ta sarIraM taM ceva / tae NaM kesikumArasamaNe paersi rAyaM evaM kyA se-mUhatarAe gaM tumaM paesI ! sAo tucchatarAo, keNaM bhate! tucchatarAe !, paesI! se jahANAmae keI purise vaNalthI vaNovajIvI vaNagavesaNayAe joI ca joibhAyaNaM ca gahAya kaTThANaM aDavi aNupavitA, tae NaM te purisA tIte agAmiyAe jAva kiMcidesaM aNuppattA samANA egaM purisaM evaM vayAsI-amhe NaM devANu dIpa anukrama [67-74] SARELatuninternational kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~ 276~ Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [67-74] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjamazno malayagirIyA vRttiH jIvanmRtayo stulAvA va sti: chede prata sUtrAMka [67-74] nidarzane ca *jyotiH // 137 // ma.70-1 ppiyA! kahANaM aDaviM pavisAmo, etto NaM tuma joibhAyaNAo joI gahAya amhaM asaNaM sAhejAsi, aha taM joibhAyaNe joI vijjhavejA eto gaM tuma kaTThAo joiM gahAya amhaM asaNaM sAhejjAsittikaTa kaTThANaM aDavi aNupavihA, tae NaM se purise tao muhattantarassa tesi purisANaM asaNaM sAhemittika jeNeva jotibhAyaNe teNeva uvAgacchA joibhAyaNe joI vijjhAyameva pAsati, tae NaM se purise jeNeva se kaDe teNeva uvAgacchada uvAgacchittA taM kaTTai savao samaMtA samabhiloeti no cevaNaM tasya joI pAsati, tae NaM se purise pariyaraM baMdhai pharamuM giNhA taM ka dahA phAliyaM karei sabyato samaMtA samabhiloei No ceva NaM tasya joI pAsai, evaM jAva saMkhejaphAliyaM karei savato samaMtA samabhiloei no ceva NaM tasya joI pAsaha, tae NaM se purise taisi kahaMsi duhAphAlie vA jAva saMkhejaphAlie vA joI apAsamANe saMte taMte parisaMte nizvipaNe samANe parasuM pagate ebei 2 pariyaraM muyai 2 evaM vayAsI-aho! mae tesiM purisANaM asaNe no sAhiettika ohayamaNasaMkappe citAsogasAgarasaMpabiTDhe karayalapAlasthamuhe ajmANovagae mUmigayadihie jhiyAi, tae Na te purisA kaTThAI chideti 2tto jeNeva se purise teNeva uSAgaItiztI se perisa ohayamaNasaMkappa jAva jhiyAyamANaM pAsati 2ttA evaM bayAsI-kimmai tuma devANupiyA! ohayamaNasaMkappe jAva sidhAyasi,ptae NaM se purise evaM payAsI-tusse meM dIpa anukrama [67-74] // 137 // REBiratinida kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~ 277~ Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] muni dIparatnasAgareNa saMkalita. Eratory "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 (mUlaM + vRttiH) Ben Pin Mao Ben Ya Zhong Xin Xie Ya Zhong An Fu mUlaM [67-74] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH devarger kA aDavi aNupavisamANA mamaM evaM vayAsI amhe NaM devANupiyA ! kahANaM a Davi jAva paviTThA, tae NaM ahaM tatto muhattaMtarassa tujhaM asaNaM sAhemittikahu jepeva joI jAva jhiyAmi, tae NaM tesiM purisANaM ege purise chede dakkhe pataDe jAva uvaesalaDe te purise evaM bayAsI - gacchaha NaM tujjhe devANuppiyA ! vhAyA kayabalikammA jAva haccamAgaccheha jANaM ahaM asaNaM sAhemittika parivaraM baMdhai 2 parasuM givha 2ttA saraM karei sareNa arANa mahei joI pAne 2 joI saMyuktesi purisANaM asaNaM sAhei, tae NaM te purisA pahAyA kavalikammA jAva pAyacchittA jeNeva se purise tetheva uvAgacchaMti, tae NaM se purise tesi purisANaM suhAsavaragayANaM taM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvaNe, tae NaM te purisA taM viDalaM asaNaM 4 AsAemANA vIsAemANA jAvaviharati, jimiyattutarA gayAviya NaM samANA AyaMtA cokkhA paramasuiyA taM purisaM evaM vayAsI- aho NaM tumaM devANuppiyA ! jaTTe mUDhe apaDie NiviSNA aNuvaesala jeNaM tumaM icchasi kAMsi hAphAliyaMsi vA joti pAttie, se eeNaNaM paesI ! evaM buca mUDhatarAe NaM tumaM paesI ! tAo tucchatarAo 8 // (071) // tae NaM paesI rAyA ke sikumArasamaNaM evaM vayAsI juttae NaM bhaMte! tumbhaM iyalleyANaM dakkhANaM buDANaM kusalANaM mahAma viNIyANaM viSNANapattANa uvaesaladANaM ahaM imIsAe mahAliyAe mahacaparisAe majjhe kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjJasya dharma-carcA For Park Use Only ~278~ Ben Xin An An Pai She Tai nary org Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [67-74] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: yayA paped tathA daNuH vyavahArIca zrIrAjapraznI malayagirI yA vRttiH 72 prata sUtrAMka [67-74] ucAvarahi Ausehi Ausittae uccAvayAhi uddhasaNAhiM uhaMsittae evaM nimbhaMchaNAhi nikachoDaNAhi!, tae NaM kesIkumArasamo parasiM rAyaM evaM vayAsI-jANAsi NaM tuma paesI! kati parisAo paNazAo,bhate ' jANAmi cattAri parisAo paNNatA, tajahA-vayiparisA gAhAvAparisA mAhaNaparisA isiparisA, jANAsi NaM tuma paesIrAyA! eyAsi cauNha parisANaM kassa kA daDaNII paNNatA, haMtA ! jANAmi jeNaM khasiyaparisAe avara jhaha se Na hatthacchipaNae vA pAyarichapagae vAsIsacchipaNae vA mUlAie vA egAhace kUTAce jIviyAo vavarovijaDa,je Na gAhAvaiparisAe avarajjhai se Na taeNa vA veTeNa vA palAleNa vA beThittA agaNikApaNaM jhAbhijai, jeNaM mAhaNaparisAe avarajjhai se NaM aNivAhiM akatAhiM jAva amaNAmAIi vaggahi uvAlaMbhittA kuMDiyAlaMchaNae vA sUNagala chaNae vA kIrai nivisae cA ANavijai, je NaM isiparisAe avarajasai se NaM NAiaNivAhi jAva NAiamaNAmAhi baggAhiM udhAlambAi, evaM ca tAva papasI ! tuma jANAsi tahAvi Na tumaM mama vAma thAmeNaM daDa doNaM paDikalaM paDikaleNaM paDilomaM paDilome gaM vivaJcAsaM vivaJcAseNaM ghaTTasi. tara NaM paesI rAyA kesi kumArasamaNa evaM va yAsI-evaM khalu ahaM devANuppirahiM paDhamilluegaM ceva bAgaraNa saMlate tara NaM mama imeyAsave ambhatthie jAva saMkappe samupajitthA, jahA jahANaM eyassa parisassa vAma thAmeNaM jAya vivazvAsa Ben Gong >> Shi Yu Ben Zi Ting >> Fa Kong dIpa anukrama [67-74] |01138 // A uraurary.orm kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~ 279~ Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [67-74] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] vivacAseNaM vahissAmi tahA tahANaM ahaM nANaM ca nANIvalabha ca karaNaM ca karaNovalaMbhaM ca daMsaNaM ca dasaNovalaMbhaM ca jIyaM ca jIvovalaMbhaM ca upalabhissAmi, te eeNaM ahaM kAraNeNaM devANuppiyANaM vAmaM vAmeNaM jAva viSacAsaM vivaJcAseNaM vahie, tae NaM kesIkumArasamaNe paesIrAya evaM vayAsI-jANAsi gaM tuma paesI! kai bavahAragA paNNattA ?, haMtA jANAmi, cattAri vavahAragA paNNattA-dei nAmege No saNNavei sannavei nAmege no deha ege deivi sannaveivi ege No de No sagNavei, jANAsi NaM tumaM papasI! eesi ca uNhaM purisANaM ke vavahArI ke apavahArI 1, haMtA jANAmi, tattha NaM je se purise dei No saNNavei seNaM purise yahArI. tattha NaM je se purise No dei sapaNavei se NaM purise vavahAro, tattha NaM je se purIse dei vi sa. veivi se purise vavahArI, tattha NaM je se purise No dei No sannai se NaM avavahArI, ekhAmeva tumapi vavahArI, No ceva NaM tuma esI avavahArI (sU072) tae NaM paesI rAyA kemikumArasamaNaM evaM bayAsI-tujjhe NaM bhaMte ! iyacheyA dakkhA jAva uvaesalahA samatthA Na bhaMte! marma karayalaM si vA AmalayaM jo sarIrAo abhinivahitANaM ubadamittae, teNaM kAleNaM teNaM samaerNa parasissa ravaNI adUrasAmaMte vAupAe saMyutte, taNavaNAsaikAe eyaha veyaha calai phaMdA ghaTTai udIrai taM taM bhAvaM pariNamai, tara Na kesIkumArasamale parasirAya evaM vayAsI-pAsasi Na tumaM pa.sIrAyA! eyaM taNavaNa Ramitaram.org kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~280~ Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [67-74] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: vAyuvajjIvA zrIrAmapaznI ko malayagirIyA vRttiH zainam - stikunthusa prata sUtrAMka [67-74] // 119 // | sU.73-4 dIpa anukrama [67-74] ssaI eyaMta jAva taM taM bhAvaM pariNamaMtaM !, haMtA pAsAmi, jANAsi NaM tuma paesI! evaM taNavaNassahakArya kiM devo cAlei asuro thA cAlaNAgo vA kinnaro vA cAleDa kiMpuriso vA cAleha mahoragI yA cAlei gaMdhaco vA cAlei ?, haMsA jANAmi, NA devo cAlei jAva No gaMdhayo cAlei bAuyAe cAlei, pAsasiNaM tuma pesii| etassa vAukAyassa sarUvissa sakAmassa sarAgassa samohassa saveyassa salesassa sasarIrassa rUvaM ?,No tiNadve0, jai gaM tuma paesIrAyA! eyassa vAukAyassa sarUvissa jAva sasarIrassa rUvaM na pAsasi taM kaha NaM paesI! taba karayalaMsi vA Amalaga jIvaM uvadaMsissAmi , evaM khalu paesI! dasaTANAI chaumasthe maNusse sababhAveNaM na jANai na pAsai, taMjahA-dhammatthikArya 1 adhammasvikArya 2 AgAsasvikArya 3 jIva asaroravadaM 4 paramANapogagala 5 saI 6 gaMdha 7 vAyaM 8 ayaM jiNe bhavissai vA No bhavissai 9 ayaM sabadukkhANaM aMtaM karessA vA no vA 10, patANi ceva uppannanANadasaNadhara arahA jiNe kevalI sababhAveNaM jANai pAsai, taM-dhammasTikArya jAva no vA karissai, sahAhima tuma parasI! jahA ano jIvo se ceva 9 // (suu073)|| taeNaM se paesIrAyA kesi kumArasamaNaM evaM vayAsI-se nUrNa bhNte| hathissa kuMthussa ya same ceva jIve?, haMtA paesI! hatthissa ya kuMthussa ya same ceva jIve, se gUNaM bhaMte ! hasthIu kuthu appakammatarAe ceva appakiriyatarAe ceva appAsavatarAe ceva evaM AhAranIhAraussAsa RELIGunintentrational kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~ 281~ Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [67-74] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] nIsAsaiDIe mahajuiappatarAe ceva, evaM ca kuMthuohatyA mahAkammatarAe ceSa mahAkiriya jAya?,hatA paesI! hatthIo kuMdhU appakammatarAe ceva kuMthuo vA hatthImahAkamatarAe ceva taM ceva, kamhANe bhaMte! hathissa ya kuthussa ya same ceva jIve ,paesI! se jahA NAmae kUDAgArasAlA siyA jAva gaMbhIrA ahaNa ke purise joI va dIvaM bagahAya taM kUDAgArasAlaM aMto 2 aNupavisai tIse kaDAgArasAlAe sapto samaMtA ghaNanicipaniraMtarANi Ni chiDDAI duvAravayaNAI pihetiratIse kUDAgArasAlAe yahamajjhadesabhAe taM paIvaM palIvejA, tara NaM se paIve taM kUDAgArasAlaM aMtoraobhAsaha ujjovei tavati pabhAsei, No ceva NaM bAhi, ahaNaM se purise te paIca ijaraeNaM pihejA, tae se parDave se DarayaM aMto obhAsei, No ceva NaM iDaragasta bAhi No ceva NaM kUragArasAlAe bAra evaM kilijeNaM gaMDamANiyAe pacchiDieNaM ADhateNaM ahAteNaM patthaeNaM ahapathaeNaM aTTamAiyAe cAumbhADyAe solasiyAe chattIsiyAe causa TThiyAe dIvarcaparaNaM tae NaM se padIye dIvacaMpagasa aMto obhAsati4, no ceva paM dIvacaMpagassa yAhi, nI ceva NaM ca usaTTiyAe bAhi. No cevaNaM kUDAgArasAlaM No ceva NaM kUDAgArasAlAe bAhi, evAmeva parasI! jIvavi jaM jArisarya padakammaniyaI boMdi Nivattei taM asaMkhejehiM jIvapadesehi sacittaM karei khuDDiyaM vA mahAliyaM vA, taM saddahAhi NaM tuma paesI! jahA apaNI jIvo taM ceva NaM / / (suu074)| kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~282~ Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [67-74] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [67-74] zrIrAjapanI 'asthi Na bhaite ! esa panAuvamA' asti bhadanta ! prajJAno-buddhivizeSAdupamA, 'apagagaNanAyage 'syAdi, kezipradezimalayagirIyA vRttiH gaNanAyakA:-prakRtimahattarAH daNDanAyakA:-nantrapAlA rAjezvaranalabaramAimbika kauTumbikebhyazreSThisenApatisArthavAhamantri- vAdaH mahAndhigaNakadauvArikAH pAguktasvarUpAH apAtyA-rAjyAdhiSThAyakAH ceTA:-pAdamRlikAH pIThamAH-pAgukA ngr-mgr||14|| vAsiprakRtayaH nigamA:-kAraNikAH datA-anyeSAM gatvA ganAdezanivedakAH saMdhipAlA-rAjyamandhirakSakA: 'nagaraguttiyA' || iti nagararakSAkAriNaH 'sasakvaM' ini mamAthi sahoda-salodraM 'sageveja' grIvAnibaddhakiMcilobhramityarthaH, ' avA| uDa' apA-bandhanabaddhaM cauramiti / 'bheri daMDa ceti merI-hakA daNDo baadndssttH| 'vAma vAmeNa' mityAdi, vAma mAyAmena evaM daMra deNetyAyapi bhAvanIya / 'deDa nAmege no sannabaha iti dadAti-dAnaM prayacchati na saMjJApayati-na samya- 17 gAlApena manoSayani, caturbhaGgo pAThasiddhA, 'evAmeva paesi! tumaMpi vavahArI' iti yadyapi tvaM na sampagAlApena mAM saMtoSayasi tathApi mama viSaye bhakkibahUmAnaM ca kurvana AyapuruSa isa vyavahAryaca nAyyabahArI, etAvatA ca 'mUDhatarAe tuma paesI! tao kaTTahArayAo' ityanena bacasA yat kAluSyamApAditaM tadapanItaM paramaM ca saMtoSa prApita iti / 'haMtA kA paesI hathissa kaMthassaya same ceva jIve' iti pradezAnAM tasyatvAta , kevalaM saMkocavikocadharmavAta kundhuzarIre saM kucito bhavati, hastizarIre bistanaH uktazza-"Asajja kaMdhudeha tattiyamito gayaMmi gayamitto / na ya saMjujjai jobo saMkoya vikoyahohi |atr na mayumane joyaH pakoca vikocadoparAbhyAmiti, nayostasya mvabhAvanayA'pAgapAta , tathA cAra praAI dIvAnto vakSyate, athavA 'kammatarAe ceye' syAdi, 'karma' ApuSkalakSaNaM kiyA-kAyikyAdi Apa:-mANAti 140 // dIpa anukrama [67-74] kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~ 283~ Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [67-74] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [67-74] dIpa anukrama [67-74] pAtAdiH AhAranIhArocchrAsani ghAsAdi dyutayaH prayoga, iharaka maha nika, ye sAmAdi rasAyo sthApo, gokali nAma yatra gobhaktaM pakSipyo, pacchi kApiTakaM ca prota, gahA kAmAgitA 2 dezamogapatiddhA, AmAbaDAhAmaN sthakakulavAIkulavA magadhadezapasiddhA dhAnyamAna vizeSA, catugijAmAnimonikAyakA mApadezAlidAsa marasamAnavizeSAH, dIpacamako-dIpasthaganaka, 'evAme'sAdi nigama ne kauya, u tadanyatrApi-"jaha doSo mahai ghare Dell palIvibho ta gharaM pagAsei / apapayAre taM taM e jotro shaaii||1||" iti / / (mU.67-68-69-70-7172-73-74)| taeNa paesI rAyA kesi kumArasamaga evaM vAsI-vaM khalu bho! mana ajagata esa samAjAva samosaraNe jahA tajIvo taM sarIraM no anno jIvo asaM sarIraM.tapANataraM ca ma piuNo'pi pasa sapaNA tayANataraM mamavi esA samAjAva sosaraga,taM no khalu ahaM yahapurisaraMparAgaya kulani. ssiyaM diDhi chaMTeslAmi, tara Na kesIkumArasa name pAsa rAye evaM vAsI-prANaM tuma paesI! pacchA. NutAbie bhave jAsi jahA va se purise apahAra, keNaM bhaMte ! se apahArara?, parasI! se jahANAmae keI purisA asthatthI asthagavesI asthamA anya khimA atyapiyAsiyA asthagavesagayAe viulaM paNiyabhaDamAyAra subahu~ bhatapANAsthavagaM gahAya gaM mahe akAmiya chinAvAyaM dIha maI aDavi aNupaviTThA, tara te purisA tIte akAmiyAra aDavIra kaMci desaM agupatA samANA egama ayA P-4200-4600%2-449-NPORNOOPPO9-pakkA Tamitaram.org kesikumAra zramaNaM sAdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~ 284~ Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [75-80] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: - ayojAtaM bIrAjapanA malayagirIyA vRttiH 141 // prata sUtrAMka [75-80] dIpa anukrama [75-80] garaM pAsaMti, aeNaM sahato samatA AipaNaM vicchiSNa sacchaDa uvacchaDaM phuDa gADha avagADha pAsaMti 2sAhatuTTha jAvAhiyayA annamannaM sadAti 2 tA evaM cayAsI-esa NaM devANuppiyA! ayabhane iTTe kaMte jAca maNAme, te seyaM khalu devANuppiyA! amha ayabhArae caMdhittaettikahu annamannassa eyama? parisuNetira ayabhAra baMdhati ra ahANupuTIe saMpatthiyA, tae NaM te purisA akAmiyAe jAva aDavIe kiMci desaM aNupattA samANA ega mahaM tauAgaraM pAsaMti, taueNa AiNNaM taMceva jAca sahAyatA evaM vayAsI-esaNaM devANuppiyA! tajyabhaMDe jAva maNAme, appeNaM ceya taueNaM subaI ae bhati, taM seyaM khalu devANuppiyA! ayabhArae chaDDecA tajyabhArae paMdhiesika amarasa aMtie eyamaTTha paDimuNeti 2cA ayabhAra chau~ti 2ttA tajyabhAraM baMdhati, tastha NaM ege puArase jo saMcAei ayabhAraM chattae tauyabhAra paMdhittae, tae NaM te purisA te purisaM evaM vyAsI-esaNaM devANuppiyA! tauyabhaMDe jAva subahuM ae labbhati, taM chaDehi NaM devANuppiyA! ayabhAragaM, upabhAragaM baMdhAhi, tae NaM se purise evaM vadAsI-dUrAhaTe me devANuppiyA ! ae cirAhane meM devANu piyA! ae aigADhabaMdhaNaya me devANuppiyA! ae asiliTThabaMdhaNabaddha devANuppiyA! aepaNiyabaMdhaNabahe devANuppiyA! ae, No saMcAemi agrabhAragaNDettA tauyabhAragaM baMdhitae / lae Na te purisA taM purisaM jAhe jo saMcAyati yahahiM AghavaNAhi ya pannavaNAhi ya jaanaaranorm kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~285~ Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [75-80] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [75-80] dIpa anukrama [75-80] Adhavizae vA paNavirue vA tayA ahANupubIe saMpatthiyA, evaM taMbAgaraM ruppAgara suvannAgaraM rayaNAgaraM vairAgara, lae NaM te purisA jeNeva sayA jaNavayA jeNeva sAI 2 nagarAI teNeva uvAgacchanti 2ttA vayaravikaNayaM karati 2aa subahudAsIdAsagomahisagavelagaM giNhaMti 2ttA adrutalamusiyathaDasage kArAvati pahAyA kayayalikammA uppi pAsAyavaragayA phuTamANehiM muiMgamasthaehi battIsaivaha ehiM mArapahi varataruNIsaMpauttehiM uvaNacijamANA ucalAlijjamANA ihe saddapharisa jAba viharati / lae NaM se purise ayabhAreNa je.va sae nagare teNeva uvAgacchada ayabhAreNaM gahAya ayavidhiNaNa kareti 2 tAsasi appamollaMsi nihiyaMsi jhINaparivae te purise chappiM pAsAyavaragae jAva viharamANe pAsati 2ttA evaM dhayAsI-aho NaM ahaM adhanno apunnI akayastho akayala varuNo hirisirivajie hINapuSaNacAudase duraMtapaMtalavakhaNe, jati NaM ahaM mitANa yA NAINa vA niyagANa vA surNatao to ahaMpi evaM ceva uppi pAsAyavaragae jAva viharaMto se teNa?Na paesI evaM bukhAi-mA NaM tuma paesI pacchANutAbie bhavijAsi, jahA va se purise ayabhArie 11 // (sU075) / / estha NaM se paesI rAgA saMyuddhe kesikumArasamaNaM vaMdara jAya evaM bayAsI-No khalubhaMte! ahaM pacchAgutAbie bhavissAmi jahA ya se pUrise ayabhArie, saM icchAmiNaM devANuppiyANaM aMtie kevalipa dhamma nisAmittae, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA kesikumAra zramaNaM sArdhaM pradezI rAjasya dharma-carcA ~286~ Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [75-80] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti zrIrAjapraznI mA malayagirI yA dRciH dharmasvIkAvinayazva su.76-7 // 142 // prata sUtrAMka [75-80] paDibadha0, dhammakahA jahA cittasma, taheva gihivamma paDivAjaha2ttA jeNeva seyaviyA nagarI teNeca pahArettha gamaNAe // (suu076)||trnn kesI kumArasamaNe paersi rAya evaM vayAsI. jANAsi tuma paesI! kaha AyariyA patratA, haitA jANAmi, tao AyariA paNa tA, taMjahAkalAyarie sippAyarie dhammAyarie, jANAsiNaM tuma paesI tesa tihaM AyariyANaM kassa kA viNayapaDivattI pajiyavA?, hatA jANAmi, kalAyariyasa sippAyariyassa uvalevarNa samaujaNaM vA karejA purao puSpANi vA AgajA majAvejA maDAvejjA bhoyAvinA vA viulaM jIvitArihaM pIidANa dalae lA puttANatti vitiM kapejA, jye| dhamnAyariyaM pAlijA tatthava vadekhA NamaMtajA sakArajA sammAnA kalANaM maMgalaM devavece pAjuvAsenA phAsuesa. NijjeNaM asaNapANakhAimasAimegaM paDilAbhelA pADihAriraNaM poTakalAmijAsaMthAraeNaM uva. nimaMtejA, evaM ca tAva tuma paesI! evaM jANAsi tahAvituma ma vAma vAme gaMjAva bahittA mama eyamaI akkhAmittA jeNeva sevaviyA nagarI tegeva pahAretya gamagAe, tara NaM se paesI rAyA kesi kumArasamagaM evaM vadAsI-evaM khalu bhate! mama eyArUpe agjhasthira jAva samuppajijasthAevaM khalu ahaM devANupiyANaM vAma vAmegaM jAva vahieta se khaju me kara pApamApAra rayaNIe jAva tevasA jalase mere parivAla sahi saMparibuDApta devA guthie vaMditA namesitae eta dIpa anukrama [75-80] In142 // Enginrary.om kesikumAra zramaNaM pArve pradezI rAjasya dharma-svikAram ~ 287~ Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [75-80] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [75-80] bhujo 2 samma viNaeNaM svAmittapattikaTu jAmeva disi pAu bhUte tAmeva disi paDigara // tae NaM se paesIrAyA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe jAva teyasA jalate hanura jAva hiyae jaheva kRNie taheva niggacchada aMteurapariyAla sahi saMparikhuDhe paMcaviheNaM abhigameNaM vaMdaha namasaha eyama bhujjI2 samma viNaeNaM khAmeha (sU077)taraNa kesI kumArasamaNe paesissa rapaNo sUriyakaMtappamuhANaM devINaM tIse ya mahatimahAliyAe mahavaparisAe jAva dhamma parikahei / tae NaM se paesIrAyA dhamma socA nisamma udvAe uti ra kesi kumArasamaNaM vaMdada namasai 2ttA jeNeva seyaviyA~ nagarI te geva pahAretya gmgaae| taraNa kesI kumArasamaNe parasirAyaM evaM vadAsI-mA gaM tuma paesI! purvi ramaNijje bhavittA pacchA aramaNi je bhavilAsi, jahA se vaNasaMDe i vA NasAlA i vA ikkhuvAie ivA khalavADae ivA, kahaNaM bhaMte!, vaga saMDe pattie puphie phalie hariyagarerijamANe sirIe atIva upasobhemANe 2 ciTThai tathA gaM vagare rama. Nijje bhavati,jayA Na vaNasaMDeno patie no puphie no phalie no hariyagarirelamAyaNo siroe aIva 2 uvasobhemANe ciTTai tayA NaM junne jhaDe parisaDiyapaMdupatte sukarukkhe iva milAyamANe ciTThai tayA tayANaM vaNe No ramaNijje bhavati, jayA NaM NasAlAvi gi jai vAijai nacijaha hasijai ramijai tayA NaM NasAlA ramaNijA bhavai, jayA NaM nahasAlA No gijA jAya No ramijA dIpa anukrama [75-80] JMEnirahinic ~288~ Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [75-80] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: kSAmaNA zrIrAjamaznI malayagirIyA vRttiH dAnopadezaH sU.77-78 // 143 // prata sUtrAMka [75-80] dIpa anukrama [75-80] tayA NaM NasAlA aramANijA bhavati, jayA NaM ivakhuvA he zikAi bhii sijjai pijai dijjai tayANaM iparu kAme ramaNije bhavai, jayA NaM ivakhuvAhe ko chipajai jAva tayA ikakhuvAo aramaNije bhavAha, jayA NaM khalavAne upabhai uDDuijjai mala ija i muNijjai khajjai pijjA dijjai tayANa salavAra ramaNije bhavati, jayA gaMdala vADemo ucchuubhai jAca aramaNiNje bhavati, se seNaDhaNa parasIeca buimANa tumaM paesI! puddhiramaNirAje bhavittA pacchA aramaNijje bhavijjAsi jahA raNasaMcA , tae NaM paesI kesi kumArasamaNaM evaM vayAsI-jo svastu bhaMte ! ahaM puci ramagiraje madirAparachA aramaNije bhavirasAmi, jahAvarunei vAjAya halavAivA, ahaMNa seya. viyAna garIpamuva bAI satta gAmasahassAI cattAri bhAge karissAmi, ega bhAga balavAhaNassa dalaissAmi, ega bhAgaM kuTThAgAre hubhirasAmi, ega bhAga aMteurarasa dalAirasAmi, egeNa bhAgeNa mahatimA halayaM hAgArasAlaM karirasAmi, tathaNaM yahahi parisehiM disabhaimataveyajehiM vilaM asaNaH uyakarUhAtAbaraNa samayamAhaNabhivaruyANa paMthiyapahiyANaM paribhAemANe 2 yahUhi sIlacyaguNavayaberamaNapAla pANaposahovavAsarasa jAva biharirasAmiArika jAmeva disi pAumbhUe tAmeva disi pahigae / / (s078)|| tae NaM se paesI rAyA kallaM jAva teyasA jalate seyaviyApAmokkhAI satta gAmasaharasAI pAribhAe kIrai, egaM bhAgaM balavAhaNarasa dalAi jAva kUDAgArasAla karei, 143 ~289~ Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [75-80 ] dIpa anukrama [75-80] muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. *45***40*4*7-1914 4501 *9-48088 199 "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 ( mUlaM + vRttiH ) Education Internation mUlaM [75-80] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH tasya NaM yahUhi purisehi jAva uvatA bahUNaM samaNa jAMva paribhASamANe viharaha / / (sU0 79) // tae NaM se parasIrAyA samaNovAsae abhigayajIvAjIve0 viharaha, UppabhiI ca NaM parasIrAyA sa maNovAsa jAe tappabhi caNaM raca rahe ca balaM ca vAhaNaM ca korsa ca koTTAgAraM ca puraM ca aMteuraM ca jaNavayaM ca aNADhAyamANe yAvi viharati / tae NaM tIse riyakatAe devIe imeyAkhye ajjhathie jAya samupajjitthA japyabhiI ca NaM paesI rAyA samANovAsae jAe tapyabhihaM ca NaM jaMca rahe jAva aMtevaraM ca mamaM jaNavayaM ca aNAdAyamANe viharaha, taM seyaM khalu me paesi rAyaM keNafe satyapaoeNa vA aggieoeNa vA matappaogeNayA visappaogeNa vA uddavettA sUtrii kumAraM rajje vittA sayameva rajjasiriM kAremANIe pAlemANIe viharittaettika evaM sapehei pehitA sUriyataM kumAraM sahAve saddAvittA evaM vyAsI-jappabhiI ca NaM paesI rAyA samaNovAsae jAe tappabhi ca NaM rajjaM ca jAva aMtevaraM ca NaM jaNavayaM ca mANussae ya kAmabhoge amANe viharai, taM seyaM khalu tava puttA ! paesa rAyaM keNa satyappayogeNa vA jAba uddavittA sayameva rajasiriM kAremANe pAlemANe viharitae / tae NaM sUriyakaMte kumAre sUriyakaMtAe devIe evaM vRtte samANe sUriyakatAe devIe eyama No ADhAi no pariyANAi tusiNIe saMci, tara tIse sUriyakatAe devIe imeyArUye ajjhatthie jAva samuppajitthA mA NaM sUriyakaMte kumAre pae For Penal Use Only ~290~ 464805946) 400 400 400*449-4 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRttiH ) ---------- mUlaM [75-80] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjaprazno malayagirI yA vRttiH // 144 // dAnAya rAjyabhAgaH vivadAna -79-80 prata sUtrAMka [75-80] sissa ranno imaM rahassabheyaM karissaittikapaesissa raNo chidANi ya mammANi ya rahassANi ya vivarANi ya aMtarANi ya paDijAgaramANI2 vihrh| tae NaM sUriyakanA devI annayA phAi paesissa rapaNo aMtaraM jANa asaNaM jAva khAima sabavatthagaMdhamallAla kAraM visappajogaM pajai, paesissa rapaNo NhAyarasa jAva pAyacchittassa suhAsaNavaragayassa taM visasaMjuttaM asaNaM vatthaM jAva alaMkAraM nisirei ghAtaha / tae NaM tassa paesissa rapaNo taM visasaMjutaM asaNaM 4 AhAremANassa sarIragaMmi veyaNA pAunbhayA ujjalA vipalA pagADhA kakasA kaDuyA caMDA tivA dukkhA duggA durahiyAsA pittajaraparigayasarIre dAhavati yAvi viharai / / (sU080) // 'kalaM pAuppabhAyAe rayaNIe jAva teyasA jalaMte' iti, atra yAca kAraNAt 'phuralamanapalakomalummiliya mi ahApaMDure pabhAe racAsogakiMmuyamupamuhapalAsapuSphagujaddharAgasarise kapalAgaranaligidibohara uhiyami sUre sahassarassimmi diNayare' iti parigrahaH, asyAyamaH -kalpamiti zvaH prAdura-pAkA, tasA prakAzanabhAtAyAM rajanyA phullotpala kamalakomalonmIlite phulla-vikasitaM tacca tat utpala taba kamalaba-hariNavizeSa: phulotpalakamalI tayoH komalam-akaThoramunmIlitaM yathAsaMkhya dalAnAM ca nayanayozca yaspina tatayA tasmin, aba rajanIvibhAtAntaraM pANDure-guke prabhAte, 'rattAsoge tyAdi, raktAzokasya prakAzaH sa ca kiMzu ca-palAzapuSpaM zukamukhaM ca gunA-phalavizeSo rakakRSNastadadhai ca bAni teSAM saze-AraktayA samAne 'kamalAgaranaliNi dIpa anukrama [75-80] // 14 // ~ 291~ Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [75-80] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [75-80] dIpa anukrama [75-80] saDabohae' iti kamalAkarA:-idAsteSu nalinokhaNTAsteSAM bokke 'utthite' udayamApte ' sUrie' Aditye | sahasrarazmI 'dinakare' divasakaraNazIle tejasA jvalite / 'rerijamANe' iti haritatayA dedIpyamAne 'mA / tume purva ramaNijje bhavittA pacchA aramaNijje bhavijAsi' ityAdenyatyAyaM bhAvArthaH-pUrvamanyeSAM dAtrA IN bhUkhA sampati jainadharmapatipacyA teSAmadAtrA na bhavitavyamasmAkamatarAyasya jinadharmApabhrAnanasya ca prsktH| 'yaNA pAunbhayA ujjalA' ityAdi, ujjvalA duHkharUpatayA nirmalA mukhalezenApyakalaGkiteti bhAvaH vipulA-vistIrNA sakala bharIrakhyApanAta pragAdA-prakarSaNa mamapradezivyApitayA samavagAhA, karkaza ina karkazA, kimukai bhavati ?-yathA karkazapASANasaMgharSaH sArIrasya khaNDAni boTayati evamAtmapadezAn troTayaMto yA vedanopajAyate sA karkazA, sathA kaTukA pittaprakopaparikalitasya roDaNyArikadravyamiyopabhujyamAnamatizayenAmItijaniketi bhAvaH, paruSA manaso'nova sakSavajanikA, niSTharA-aprapatI kAratayA durbhadA'ta eva caNDA-rudrA totrA-atizcApinI dukhA-duHkharUpA durladhyA pitadharaparigatazarore vyutkAntyA cApi-dAhotpapayA cApi viharati-tiSThati // (muu074-75-76-77-78-79-80)|| ta se paesI rAyA sUrIyakatAra devIe attANaM saMpalaDaM jANittA sUriyakatAe devIe magasAvi appadassamANe jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchaha 2ttA posahasAla pamajA2ttA ucArapAsavagabhUmi paDileheDa 2ttA dambhasaMthArage saMtharei 2ttA dambhasaMdhAragaM durUhaha 2ttA puratyAbhimuhe saMpaliyakanisanne karapalapariggahiyaM sirasAvattaM aMjali matthaettika evaM vayAsI-namo'tyu REaratanimal ~292~ Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [81-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti dhIrAjapanI malaya girI ArAdhanA patijJa janma mU081-2 yA dRciH prata // 145 // sUtrAMka [81-82] meM arahatANa jAva saMpattANa / namo'tthu Na kesissa kumArasamaNassa mama dhammovadesagassa dhammAyaripassa, vadAmi gaM bhagavaMtaM tattha gayaM iha gae, pAsa me bhagavaM tattha gae iha gayaMtika baMdaha mamaMsaha, puripiNaM mae kesissa kumArasamaNassa aMtie thUlapANAhavAe pacavAe jAva pariggahe, taM iyANipi NaM tasadeva bhAvato aMtie sataM pANAivAyaM pacakkhAmi jAva pariggahaM sarva kohaM jAva michAdasaNasAlaM, akaraNijaM joya paJcakavAmi, sau asaNe caubviha pi AhAraM jAva jIvAe pathakkhAmi, japi ya me sarIraM i9 jAva phusaMtutti eyapi ya NaM carimehiM UsAsanissAsehiM vosirAmi. tika AloiyapaDikate samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe sUriyAme vimANe uvavApasabhAe jAva vaNNo / tae NaM se sUriyAme deve ahaNovavannae ceva samANe paMcavihAe pajjattIe pajatibhAvaM gacchati, saM0-AhArapajattIe sarIrapajattIe iMdipapajjatIe AgapajjanIe bhAsamaNapajanIe,taM evaM khalu bho! sariyAbheNaM deveNaM sA dilA devir3I 3vvA devajulI dive devANubhAye laDhe patte abhisamajhAgae // (suu081)|| mUriyAbhassa gaM bhaMte ! deva. ssa kevatiyaM kAla ThitI paNNatA, goyamA ! cavAri paliovamAI ThitI paNastA,se Na sUri vAme deve tAo logAo AukvaeNaM bhavakkhaeNaM ThiDakvaeNaM atara cahanA kahiM gamihiti kahiM uvabacihiti, gothamA ! mahAvidehe vAse jANi imANi kulANi bhavati, taM0-aDhAI disAI ghiu dIpa anukrama [81-82] rary.org pradezI rAjasya AgAmi bhavA: evaM mokSa-prApti: ~ 293~ Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [81-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [81-82] dIpa anukrama [81-82] SonI vicitrapaNavipukabhaSaNasayamAsaNajamaNavAhaNAI bahudhaNabahujAtarUvarayayAI AogapaosasapaunAI bimADiyamamamasapANAI bahudAsIdAsagomahisagavelagappabhUyAI bahujaNassa aparibhUtAI, sastha bhAyaresu kulesu puttattAe pazcAilAi / tae NaM taMsi dAragaMsi gambhagayaMsi neva samArNasi ammApiU dhamme batA pahaNNA bhavissai / lae NaM tassa dArayassa navaI mAsANa pahapaDigANaM abaDhamANa rAIdiyANe vitikatANaM sukumAlapANipAya ahINapaDhipuSaNapaMcidiyasarIra lakkhaNavaMjaNaguNovaveyaM mANummANapamANapaDipunasujAyasavaMgasuMdaraMga sasisomAkAra keta pipadasaNaM surUvaM dArayaM payAhisi / tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro paDhame divase ThitibaDiye karahiMti hatiyadivase caMdasUradasaNigaM karissaMti chaTTe divase jAgariyaM jAgarissaMti ekAisame divase pIzyakate saMpatte pArasAhe dikse Nibise amuha jAyakammakaraNe cokkhe saMmamiobalirI viulaM asaNavANakhAimasAimaM ubakkhaDAvessaMti 2 mittaNAiNiyamasayaNasaMbaMdhi parijaNaM AmaMtettA tamo pacchA pahAyA karavalikammA jAba ala kiyA bhoyaNamaMDabaMsi suhAsaNavaragayA te milaNA jAba parija geNa sahi biulaM asaNaM 4 AsAemANA bisAemANA paribhujemANA paribhASamANA evaM thevaNaM viharissaMti, jimiyabhututtarAgayAvi ya gaM samANA AyatA cokkhA paramasuibhUyA taM mittaNAi jAva parijaNaM viuleNaM vasyagaMdhamallAlaMkAreNaM sakAressaMti sammANi pradezI rAjasya AgAmi bhavA: evaM mokSa-prApti: ~294~ Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [81-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti zrIrAjamazrI malayagirI vAcita janmAdi. prata sUtrAMka // 146 // [81-82] saMti 2 tA tasseva mitta jAva parijaNassa purato evaM vaissaMti-jamhA Na devANuppiyA! imaMsi dAragaMsi gambhagayaMsi ceva samANasi dhamme dadA paiNNA jAyA taM hoU NaM amheM eyassa dArayassa dahapahapaNe NAmeNaM / tae NaM tassa DhapaivaNassa dAragassa ammApivaro nAmadheja karissaMti-daDhapaipaNo ya 2,tae NaM tassa ammApiyarI aNupuSeNaM ThitivaDiyaM ca caMdasUriyadarisaNaM ca dhammajAgariyaM ca nAmadhijakaraNaM ca pajemaNagaM ca paDivaDAvaNagaM ca pacaMkamaNagaM ca kanavehaNaM ca saMbaccharapaDilehaNagaMcacUlovaNayaM ca anANi ya bahaNi gambhAhANajammaNAiyAI mahayA iDIsakArasamudaeNaM karissaMti // (suu082)|| saMpaliyakasannisakne' iti padmAsanasanniviSTaH 'sarva koha 'mityAdi krodhamAnamAyAlobhA pratItAH prema-abhiSyaMgamAtra depA-amotimAtraH abhyAkhyAnam-asadoSArAparNa paizUnya-pizunakamme parivAdA-vikIrNAparadopakayA aratiratI dharmAdhammati mAyAmupA-veSAntarakaraNato lokatrimatAragaM mithyAdarzana-mithyAle tat zaspamiA mithyAdarzanazalyaM / 'aDAI' ityAdi, 'AjogapaogasaMpauttAI' iti, Ayogasya-arthalAbhasya prayogA AyAH saMprayuktA-vyApAritA yestAni AyogaprapogasapayuktAni 'vicchaDDiyapaurabhattapANAI' iti vicchahite-tyakte bahumanabahabhojanadAnenAviziSTochiTasaMbhavAt saMjAtaviccha vA-nAnAvidhabhaktike bhaktapAne yeSAM tAni tathA, bahudAsodAsa gomadipAvelakAH prabhUtA yeSAM vAni tayA / 'paDhame divase ThiipaDiya kareMti' iti sthitI-kulamA dAyAM pasinA-anvA yA prakriyA putra dIpa anukrama [81-82] 146 // Pasurareorg pradezI rAjasya AgAmi bhavA: evaM mokSa-prApti: ~295~ Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [81-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [81-82] janmotsavasambandhino sA sthitipatitA nAM, tRtIye divase candrasUryadarzanotsarva, paSThe divase jAgarikAM-rAtrimAgaraNarUpAM 'nipate asuijammakammakaraNe' iti nirvate-atikrAnte azuconA-jAnika gAM karaNe 'AsAemANA' hAta mA paribhojayati AsvAdayaMtI 'vIsAemANA' vividhakhAdyAdi svAdayaMtI 'paribhAemANA' iti paribhAjayantI-anyos-|| nyamapi yacchantau mAtApitarAviti prakramaH, 'jimitI' bhuktavantau bhuttuttare'ti bhuktAttarakAla 'Agata 'tti aagtii| upavezanasthAne iti gamyate, 'AyantA' iti AcAntau zuddhodakayogena caukSI lesiyAyapanayanena ana eva paramadhiKI bhUtau / 'tae NaM tassa dRDhapaNNassa ammApiyaro ANupulveNaM ThiipaDiya mityAyuktamanuktaM ca saMkSepata upadarzayati, sugarma | FII cet , navaraM prajemana-bhaktagrahaNa pacakramaNa-padAbhyAM gamanaM pajapaNaga' miti jallane' kagNavehaNaga' karNavedhana paracharapaDi lehaNaga' saMvatsarapatilekhanaM prathamaH saMvatsaro'bhUdityevaM saMvatsaralekhanapUrva mahotsavakaragaM 'cUlovagayaNa' cUDopanayana muNDane annANi ya bahUNi' ityAdi, anyAni ca bahUni garbhAdhAnajanmAdoni 'kautukAni' utsava vizeSarUpANi 'mahayA iDDI-4 sakArasamudaeNaM' ti mahatyA RddhacA mahatA satkAreNa-pUjayA mahatA samudayena janAnAmiti // (suu081-82)|| tae NaM daDhapatipaNe dArae paMcadhAIpazikkhatte khIradhAIe majjaNadhAIe maMDaNaghAIe aMkadhAIe kilAvaNadhAIe, annAhi ya yahUhiM cilAiyAhiM vAmaNiyAhiM vaDabhiyAhiM badharAhiM bahusiyAhi johiyAhiM paNNaviyAhiM IsiNiyAhi vAruNiyAhiM lAsiyAhiM lAusiyAhi damilIhiM siMhalIhiM ArabIhiM pAladIhiM pakaNIhiM pahalIhiM muraMDIhi pArasohiM jANAdesIvidesa dIpa anukrama [81-82] IAS pradezI rAjJasya AgAmi bhavA: evaM mokSa-prApti: ~296~ Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) --------- mUlaM [83] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH bhIrAjanI kalAzikSa malayagirIyA vRttiH NAdi mU083 prata sUtrAMka // 147 [83] parimaMDiyAhiM sadesaNevatthagahiyabesAhiM iMgiyAcatigapatthiyaciyANAhiM niuNakusalAhiM vigIyAhi cedivAcAvAlataruNivaMdaparivAla parikhuDhe varisagharakaMcuimahayaravaMdaparikibale ha. sthAo hatyaM sAharijjamANe ukhana cijamANe 2 aMgaNaM aMga paribhujamANe ugi jemAme2 ukalAlijjamANe 2 avatAsi.2 paricubijamAge 2 rammesu maNikohimatalesa paraMgamANe2 girikadaramahoNe viva caMpagabarapAyave Ni DAghAyaMsi suhaMsuheNaM parivahissai / tANaM taM dRDhapatiyaNa dAragaM ammApiyarI sAtiregaavAsajAyagaM jANittA sobhaNasi tihikaraNaNakkhattama si pahAyaM phayavalikammaM kayakouamaMgalapAyacchittaM sadAlaMkAravibhUsiya karetA mahayA hosakAra samudaeNaM kalAyariyasla uvaNehiti / tae NaM se kalAyarie taM daDhapatiNNaM dAra lehAiyAo gaNi yappahANAo sauNaruyapajavasANAo yAvattari kalAo sunao atyao pasikkhAvehi ya sehAvehi ya, taM-lehaM gaNipaM rUpaM naI goyaM vAiyaM saragayaM pukkharagayaM samatAlaM jUrya jaNavayaM pAsarga ahAvayaM pArekA dagamahiyaM annavihi pANavihiM vatthavihiM vilevaNavihiM sayaNavihiM aja paheliyaM mAgahiya NihAiyaM gAhaM gIiyaM silogaM hiraNNajuti suvapaNajunti AbharaNavihiM taraNIpaDikamma isthilakkhaNaM purisalakkhaNaM hayalakkhaNaM gayalakkhaNaM kukkuDalakSaNaM chattalakSaNaM cakaTakavaNaM dekhalakSaNaM asilakSaNaM maNilakSaNaM kAgaNilakSaNaM vatthuvija pAgaramANaM khaMdhavAra mANavAraM dIpa anukrama [83] s||147|| REaratunmol pradezI rAjJasya AgAmi bhavA: evaM mokSa-prApti: ~297~ Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [3] dIpa anukrama [3] aurat "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 ( mUlaM + vRttiH ) muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. 500-10000-1000 mUlaM [83] AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH vicAraM haM paDivhaM camUhaM garulamUhaM sagaDabUhaM juddhaM niyuddhaM jujuddhaM aTTijuddhaM muTThijuda bAhuju kAju IsasthaM charupavAyaM dhaNuveyaM hiraNNapAgaM suvaNNapAgaM maNipAgaM dhAupAgaM suttakhe bakhe pAlikhe patacche kaDagacchejaM sajIva nijIvaM sauNaruyamiti / tae NaM se kalAyarie taM daDapaNaM erri meisure gaNiyappahANAo sauNaruyapajavasANAo bAvantari kalAo suttao ya asthao ya oya karaNabha ya likkhAvettA sehAvettA ammApiUNaM uyaNehiti / tae NaM tassa daDapaNassa dAragassa ammApiyaro taM kalAyariyaM viuleNaM asaNapANakhAimasAimeNaM vatthagaMdhamalA kAraNaM sArissaMti sammANissaMti 2 viulaM jIviyArihaM pItIdANaM dalaissaMti vilaM jIviyArihaM0 dalaisA paDivisajjehiti // ( sU0 83 ) // 'vIradhAIe' ityAdi, zrIradhAtryA svanadAyinyA maNDanavAcyA maNDapiyA majjanadhAzyAsnApikayA krIDanadhAmA-krIDAkAriNyA aGkadhAtryA utsaGgadhAriNyA ' annAhi ya bahUhiM' ityAdi kubjikAbhiH- vakrayAbhiH afekAma sikAbhimilAbhiH siMhalIbhiH puliMdrIbhiH pakaNIbhiH bahalIbhiH muraNDIbhiH zarobhiH pArasobhiH evaMbhUtAbhirnAnAdezaiH - nAnA dezobhirnAnAvidhAnAryapradezotpannAbhiH 'videsaparimaMDiyAhiM ' iti videzaH tadIyadezApekSayA manijJajanmadezastasya paripaNDikAbhiH iGgitaM nayanAdiceSTA vizeSaH cinitaM pareNa svahRdi sthApitaM prArthitaM ca-abhila pitaM ca vijAnate yAstAstathA tAbhiH svadeze yad nepathyaM paridhAnAdiracanA vad gRhIto veSo yakAbhistAstathA tAbhiH, ni pradezI rAjJasya AgAmi bhavAH evaM mokSa prAptiH For Parts Only ~298~ 48-04-044) ru Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) --------- mUlaM [83] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [83] puNAnAM madhye yA atizayena kuzalAstA nipuNakuzalAstAbhiH, ata eva vinItAbhiH, 'ceDiyAcakkavAle ti ceTikAcakravAbAlayagirI- II lenAtha svadevasaMbhavena varSedharANAM-vadinakAyogeNa napuMsakInAnAmantaHpuramahalakAnAM kacukinAm-annApurapayojananivedayA itiH | kAnAM pratihArANAM vA mahattarakANAM ca-antaHpurakAryacintakAnAM vRndena parikSiptaH, tathA hastAd hasta-hastAntaraM saMhiyamANaH IN akAdara paribhojyamAnaH parigIyamAnastathAvidhayAlocitagItavizeSaH upalAlyapAna: koDAdilAla nayA uvagUhijjamANe H148 // iti AThiGgyamAnaH 'avayAsejjamANe ' iti AliGganavizeSeNa 'pariya dijjamANe' iti stUyamAnaH 'paricaM. vijamANe' iti paricumbyamAnA 'girikaMdaramallIge iva capagavarapAyave' iti girikandarAyAM lona isa campaka| pAdapa mukhamukhena parivadiSyate, 'arthata' iti vyAkhyAnataH karaNata:-prayogataH 'sehAvehai ' sedhayiSyati-niSAdayiSyati zikSApayiSyati-abhyAsa kArayiSyati / / (suu083)|| tae NaM se datapatipaNe dArae ummukabAlabhAve viNNAyapariNayamite jovaNagamaNupatte yAvatarikalApaMDie advArasavihadesippagArabhAsAvisArae NavaMgamuttapaDiyohae gIparaI gadhANahakusale siMgArAgAracAruvese saMgayagayahasiyabhaNiyaciTTiyabilAsasalAvaniuNajutoSayArakusale haya johI gayajohI bAhujohI bAhuppamadI alaM bhogasamatthe sAhasIra vidyAlacArIyAvibhavissai / tae NaM taM daDhapaiNNaM dAragaM ammApiyaro ummukvAlamA jAba viyAlaca riM ca viyANittA vijalehiM annabhogehi ya pANabhogahi ya leNabhogehi ya vatthabhogehi ya sapaNabhogehi ya dIpa anukrama [83] 148 // jurmurary ou pradezI rAjJasya AgAmi bhavA: evaM mokSa-prApti: ~299~ Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) prata sUtrAMka [84-85] dIpa anukrama [84-85] "rAjaprazniya"- upAMgasUtra - 1 ( mUlaM + vRttiH ) mUlaM [84-85] muni dIparatnasAgareNa saMkalita. AgamasUtra [13], upAMga sUtra [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRttiH Education --450 459) 400*444*#04# nimaMtirhiti / tae NaM dRDhapaNe dArae toha viulehi anabhoehiM jAva sayaNabhogehiM No sajihiti No gijjhihiti No mucchihiti No ajjhovavajjihiti se jahA NAmae paumuppaleti vA paumera vA jAya sayasahaspati vA paMke jAte jale saMbur3e govalippai paMkaraeNaM novalippara jalaraeNaM, evAmeva dRDhapaNNevi dArae kAmehiM jAte bhogehiM saMvar3ie govalippihiti mittaNAiNiyagasayaNasaMbaMdhiparijaNeNaM, se NaM tathArUvANaM therANaM aMtie kevalaM bohi vujisahita kevala mu~De bhavittA agArAo aNagAriyaM paraissati se NaM aNagAre bhavissa ri yAsamie jAva suyayAsaNo iva teyasA jalate / tassa NaM bhagavato aNuttareNaM NANaM evaM daMsaNeNaM carineNaM AlaeNaM vihAreNaM ajjaveNaM maddaveNaM lAghaveNaM khantIe gusIe muttIe aNuttareNaM sabasaMjamatavasucariyaphala NivANamaggeNa appANaM bhAvemANassa anaMte aNuttaraM kasiNe paDipuor frrAvaraNe NivAghAe kevalavaranANadaMsaNe samupajihiti / tae NaM se bhagava arahA jithe ke. valI bhavissara sadevamaNuyAsurasta logassa pariyAgaM jANahiti saM0-AgatiM gati Thiti cavaNaM vayaM tarka kaDaM maNomANasiyaM khaiyaM bhuttaM paDiseviyaM AvIkammaM rahokammaM arahA araharasabhAgI taM taM maNavayakAyajoge vahamANANaM sabaloe savvajIvANaM savvabhAve jANamANe pAsamAne bihariser | tara rNa daDhapanne kevalI eyArUveNaM vihAreNaM biharamANe bahUI vAsAI kevali pradezI rAjJasya AgAmi bhavAH evaM mokSa prAptiH For Penal Use Only ~300~ 2085-48-49* 450*844140-449) *19)-420*40 nary.org Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [84-85] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: zrIrAjapanI palaya girIyA vRttiH mUtrasya urasaMhAra mu.85 prata sUtrAMka [84-85] // 149 // dIpa anukrama [84-85] pariyAgaM pAuNittA appaNo AusesaM AbhoettA bar3hAI bhattAI pazcakravAissai 2 cA bahAI bhacAI aNasaNAe issai 2 nA jassahAe kIrai NaggabhAve kesalocabaMbhaceravAse aNhANagaM adatavarNa aNuvahANagaM bhUmisejAo phalahasejAo paragharapaveso laDAvalaDAI mANAvamANAI paresi hIlaNAmI disaNAo garahaNA uccAvayA virUvA bAvIsaM parosahovasaggA gAmakaMTagA ahiyAsijjate tamahU~ ArAhei 2ttA carimehiM ussAsanissAse hiM sijjhihiti mucihiti parini bAhiti sa dRvANamaMtaM karehiti // (sU084) // sevaM bhaMte ! seve bhaMte! ni bhagavaM goyame samarNa bhagavaM mahAvIra badai namasai vaMdittA namaMsittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharati / Namo jiNANaM jiyabhayANaM / Namo suyadevayAe bhagavatIe / Namo SaNNattIe bhgviie| Namo bhagavao arahao pAsassa passe supasse passavaNA Namo 9 / rAyappaseNIyaM sammaH // (sU. 85) // graMthAgraM sUtra 2100 / navaMgasuttapatiyohie' iti de zrotra he nayane dve nAsike ekA jihvA ekA va eka mana ini suptAnIca pAlyA| damyaktanetanAni pratibodhinAni-yauvanena vyaktacetanAni kRtAni yasya sa tathA, vyavahArabhAepe ' sottAI nava suttAI' ityAdi, 'aTThArasavihadesIppayArabhAsAvisArae' aSTAdazavidhAyA-adhAzabhedAyA dezIma kArAyA-dezIvarUpAyA bhASAyA vizArado-vicakSaNaH, tathA gItaravi tathA gandharva gIte nATadhe ca kuzalA hayena yudhyate iti hayayodhI evaM gajayodho rathayo V 149 / SAREnatinal A udiarary.org | pradezI rAjasya AgAmi bhavA: evaM mokSa-prApti: atra sUryAbhadevasya prakaraNaM parisamApta: ~ 301~ Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (13) "rAjaprazniya"- upAMgasUtra-1 (mUlaM+vRtti:) ---------- mUlaM [84-85] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [13], upAMga sUtra - [2] "rAjapraznIya" mUlaM evaM malayagiri-praNIta vRtti: prata sUtrAMka [84-85] zrI pAhuyodhI tathA pAhubhyAM prayatnAtIti bAhunamI sAhasikatvAt vikAle caratoti vikAlacArI 'savasaMjamatavasupariyaphalanivANamaggeNa ' ti sarvasaMyamaH sarvagAnAM manovAkAyAnAM saMyama tatya sucaritasya ca AsAdidoSarahitasya aso yatphala-nirvANaM tanmArgeNa, kimuktaM bhavati !-sarvasaMyamena sucaritena ca tapasA, nirmANapraNamanayornirmANakalavakhyApabhArtha, 'maNomANasiyati manasi bhavaM mAnasika taJca kadAcidvacasApi prakaTitaM bhavati tata ucyate-manasi vyavasthitaM, khiya'ti kSapitaM bhayaM nItamiti bhAvaH, 'paDiseviyaM 'ti pratisevitaM syAt syAdi aSAkarma-bhUmau nikhAta rahakarmamAsthAnakRtaM 'paresi hIlaNAo' iti hIlanAni sadbhUtahInotpayAdhughaTanAni nindanAni-parokSe jugupsA AtApanAni khisanAni 'dhig muMDa te' ityAdi vAkyAni tarjanAni aGgulyA nikSepapurassaraM nirbhartsanAni tADanAni kazAdipAtA |mu084-85)| itimalara giriviracitA rAjapraznoyopAnattikA samarthitA // pratyakSaraM gaNanato, granthamAnaM vinizcitam / saptatriMzacchatAnyatra, zlokAnAM sarvasaMkhyayA // 1 // 3700 / dIpa anukrama [84-85] iti zrImanmalayagiryAcAryavaryavihitavRttiyutaM zrIrAjapraznIyAkhyaM dvitIyamupAGga samAptam For wereluctaram.org munizrI dIparatnasAgareNa puna: saMpAdita: (AgamasUtra 13) "rAjaprazniya" parisamApta: ~ 302 ~ Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo namo nimmaladaMsaNassa pUjya AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurUbhyo namaH 13 pUjya AgamodhdhAraka AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvareNa saMzodhita: saMpAditazca "rAjaprazniya(upAMga)satra" mUlaM evaM malayagiri-praNita vRtti:] | (kiMcit vaiziSThyaM samarpitena saha) muni dIparatnasAgareNa puna: saMkalita: "rAjaprazniya" mUlaM evaM vRttiH" nAmeNa parisamApta: Remember it's a Net Publications of jain_e_library's' ~303~