________________
आगम
(१३)
“राजप्रश्निय”- उपांगसूत्र-१ (मूलं+वृत्तिः )
----------- मूलं [४] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [१३], उपांग सूत्र - [२] "राजप्रश्नीय" मूलं एवं मलयगिरि-प्रणीत वृत्ति:
प्रत
सुत्राक
दीप
श्रीराजपशी जातीयः, किन्तु उत्तमजातीय इत्यावेदितं, तथा 'मुदितः सर्वकालं हर्पवान् , प्रत्यनीकोपद्रवासम्भवात् , तदसम्भवश्च प्रत्यनीकाना- चेतराजामळयगिरी- मेवाभावात् , तथा चाइ-'मुद्धाभिसित्ते' प्रायः सर्वैरपि प्रत्यन्तराजः प्रतापमसहमान न्यथाऽस्माकं गतिरिति परिभाव्य मूर्द्धभिः- दिपर्युपाया दृत्तिःमस्तकैरभिषिक्तः-पूजितो मूर्धाभिषिक्तः, तथा मातृपितृभ्यां सुजातो मातृपितृसुजातः, अनेन समस्तगर्भाधानप्रभृतिसम्भविदोषविकल
सना इत्यावेदितः, तथा दया(द्रव्य)माप्तः स्वभावतः शुद्धजीवद्रव्यत्वात् , तथा सेवागतानामपूर्वापूर्वनृपाणां सीमां-मर्यादा करोति यथा एवं वर्ति॥१०॥
सू०४ तव्यमेवं नेति सीमङ्करः, तथा पूर्वपुरुषपरम्परायाता स्वदेशप्रवर्त्तमानां सीमां-मर्यादांधारयनि-पालयति न तु विलुम्पतीति सीमन्धरः, तथा क्षेमं वशवत्तिनां उपद्रवाभावं करोति लेमङ्करः चौरादिसंहारात् तथा तत् धारयति आरक्षकनियोजनात् क्षेमन्धरः, अत एव | मनुष्येन्द्रः, तथा जनपदस्य पितेव जनपदपिता, कथं पितेवेत्यत आह-'जनपदपाल: जनपदं पालयतीति जनपदपालः, ततो भवति जनपदस्य पितेव, तथा जनपदस्य शान्तिकारितया पुरोहित इच जनपदपुरोहितः, तथा सेतुः-मार्गस्तं करोतीति सेतुकरः, मार्ग-12 देशक इति भावः, केतुः-चिह्न तत्करोतीति केतुकरः, अद्भुतसंविधानकारीति भावः, तथा नरेषु मनुष्येषु मध्ये प्रवरो-नरपवरः, सच सामान्यमनुष्यापेक्षयापि स्यादत आह-'पुरिसवरे' पुरुषेषु-पुरुषाभिमानेषु मध्ये बर:-प्रधान उत्तमपौरुषोपेतत्वादिति पुरुष
वरः, यतः पुरुषः सिंह इवापतिमल्लतया पुरुषसिंहः, तथा पुरुषो व्याघ्र इव शूरतया पुरुषव्याघ्रः, पुरुष आसीविष इव दोपविना2शनशीलतया पुरुषासीविषः पुरुषः वरपुण्डरीकमिवोत्तमतया भुवनसरोवरभूषकत्वात् पुरुषवरपुण्डरीका, पुरुषः वरगन्धहस्तीव परानसह- |
तामानान् प्रतीति पुरुषवरगन्धहस्ती ततो भवति पुरुषवरः, तथा आढयः समृद्धो दीमः शरीरत्वचा देदीप्यमानत्वात् दृप्सो वा दृप्तारिPमानमर्दनशीलत्वात् अत एव वित्तो-जगत्यतीतो, यदुक्तमाढ्य इति तदेव सास्तिरमुपदर्शयति-'विच्छिण्णेत्यादि, विस्तीर्णानि
अनुक्रम
~ 23~