Book Title: Jain Shasan 1993 1994 Book 06 Ank 01 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir
View full book text
________________
૫૨૪ :.
: શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડિક)
જરૂર નથી. હું તે બીજી જ મદદ ઈરછું મને રથને સફળ નહિ થવા દેનાર હજી છું! બેલે, એ મદદ માટે છે તેયાર? કઈ મળ્યું નહોતું. એમના મનમાં એવી
બાજીરાવને બધે જ આનો આશ્ચ. એક ધારણા હતી કે, વિવાધન ગમે તેટલું ર્યમાં પલટાઈ ગયે. એમણે પૂછયું : આ૫ પ્રધાન ધન હોય, પણ સુવર્ણના વર્ણની જે મદદ માટે આશા રાખતા હે, એ આગળ એને કર્ણ ફિકકે પડી જવાની બોલો. આ ઝુંપડીની પરિસ્થિતિ જેનારને સંભાવના છે. પણ આ ધારાને નાગેશ તે એમ જ થાય કે, આપને અત્યારે આવી ભદ્દે એ દહાડે ધૂળમાં મેળવી દીધી. વિના મદદ કરવામાં પણ મોટું પુય છે. એથી ઘનના ધારકની ખુમારી ગરીબીમાં પણ જ સોનામહને આ ઢગલે કર મેં કેવી અજબ-ગજબની હોય છે. એને ખ્યાલ : ઉચિત માન્યો !
મેળવીને નાગેશ ભટ્ટ પાસેથી બાજીરાવ
પેશવાએ જયારે વિદાય લીધી, ત્યારે સુવર્ણ " નાગેશ ભટ્ટને થયું કે, આ તે બહુ મદ્રાઓની એ થેલીઓને ભારે જે માટી ગેરસમજ ઊભી થઈ ગઈ! મદદ બાજીરાવને વેંઢારીને પાછા લઈ જ પડયે. તરીકે મારે જોઈતું શું હતું? અને આ બાજીરાવે મને આપ્યું શું? એથી ચોખ. વિધાધન સર્વધન પ્રધાન આ વટ કરતા એમણે કહ્યું : બાજીરાવ! ઘણુ વાકયને કથની અને કરણી બંનેમાં ઉતારદિવસથી ન્યાયશાસ્ત્રની એક પંકિતને અર્થે નાર નાગેશ ભટ્ટ જેવા વિદ્યાનીએ સ્પષ્ટ થતું નથી. મને એમ કે, એ અર્થને ભારતમાં થઈ ગયા, એ સારસ્વતેને જ સ્પષ્ટ કરવામાં આપ મદદગાર થશો ! માટે જ આ પ્રભાવ છે કે, અહીંનાં સાહિત્યની સહર્ષ હું આપની મદદ મેં ઈરછી હતી. તોલે કોઈ દેશનું સાહિત્ય આવી શકવા બોલો, હવે આ પંકિતને અર્થે બેસાડવા સમર્થ નથી. બીજા દેશે બીજા બીજા તમે મને મદદગાર બની શકે એમ છો વિષયમાં હજી ભારતથી આગળ હોવાને ખરા? આ ધનની મદદને તે હું શું દાવ ધરાવતા હોય, પણ જયાં સાહિત્ય કરું ! એ તે મારા માથે પડે એમ છે. અને સંસ્કૃતિને પ્રશ્ન આવે, ત્યાં જ એ મને સાથ આપે એવી મદદ તે આ જ છે. દાવેદારોના દાવા અને દેદાર ફિકમાં પડી વિદ્યાનું સર્વશ્રેષ્ઠ ધન જેને મળી ગયું હોય, જતા જવાય છે, અને જે દેશ પાસે સાહિત્ય એ લાલ-પીળા આ તુચ્છ ધનને શું કરે? અને સંસ્કૃતિ ટક્યા છે, એની પાસે બધું
નાગેશ ભટ્ટની આ નસ્પૃહતા અને જ ટકયું છે, એમ છાતી ઠોકીને કહેવામાં વિદ્યાધનની ખુમારીને કઈ રીતે બિરદાવવી ? જરાય અતિશયોકિત જેવું છે ખરું ? બાજીરાવ પેશવા માટે આ એક કેયડે. બની ગયા. બાજીરાવ પેશવાને એમના
