Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
१६६
आचाराङ्गसूत्रे या संज्ञयाऽऽत्मनो गत्यागत्यादिकं जीवो जानाति तस्या एव प्रतिषेधो विवक्षितः।
अथ संज्ञाभेदाःसंज्ञा च जीवानां बहुविधा । तत्र-दशविधा भगवतीसूत्रे ( शतक-७, उद्देश ८ ) प्रोक्ता
___ “कइ णं भंते ! सन्नाओ पन्नत्ताओ? गोयमा ! दस सन्नाओ पन्नत्ताओ, तंजहा-(१) आहारसन्ना, (२) भयसन्ना, (३) मेहुणसन्ना, (४) परिग्गहसन्ना, (५) कोहसन्ना, (६) माणसन्ना, (७) मायासन्ना, (८) लोभसन्ना, (९) लोगसन्ना, (१०) ओहसन्ना" इति।
जिस संज्ञा के द्वारा आत्मा की गति और आगति जीव जानता है, यहाँ उसीका निषेध समझना चाहिए।
संज्ञा के भेदजीवों की संज्ञा अनेक प्रकार की होती है । भगवतीसूत्र ( श० ६, उ० ८, में दश प्रकार की संज्ञा कही गई है, वह इस प्रकार है
प्रश्न-भगवान् ! संज्ञाएँ कितनी कही गई हैं।
उत्तर-गौतम ! दश संज्ञाएँ कही गई हैं। वे इस प्रकार हैं--- (१) आहार-संज्ञा, (२) भय-संज्ञा, (३) मैथुन-संज्ञा, (४) परिग्रह-संज्ञा, (५) क्रोध-संज्ञा (६) मान-संज्ञा, (७) माया-संज्ञा, (८) लोभ--संज्ञा, (९) लोक-संज्ञा और (१०) ओघ-संज्ञा।
જે સંજ્ઞા દ્વારા આત્માની ગતિ અને આગતિ જીવ જાણે છે. અહિં એને નિષેધ સમજે જોઈએ.
સંજ્ઞાના ભેદ– જીની સંજ્ઞા અનેક પ્રકારની હોય છે. ભગવતી સૂત્ર (શ. ૬. ઉ.૮)માં દસ પ્રકારની સંજ્ઞાઓ કહેવામાં આવી છે. તે આ પ્રમાણે છે –
પ્રશ્ન–ભગવાન ! સંજ્ઞાઓ કેટલી કહી છે? ઉત્તર-ગૌતમ! દસ સંજ્ઞાઓ કહી છે તે આ પ્રમાણે છે
(१) मा २-शा (२) मय-संज्ञा (3) भैथुन-सशा, (४) परियड-संज्ञा. (५) लोध-संशा (6) मान-सा (७) माया-संज्ञा (८) बम-संज्ञा (6) :सा मने (१०) साथ-सज्ञा.
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૧