Book Title: Agam 01 Ang 01 Aacharang Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
आचारचिन्तामणि-टीका अध्य.१ उ.२ सू. १ विशिष्टाज्ञानाभावकारणम् ४२१ पिपासा-त्रास-प्रियवियोगा-ऽऽधि-व्याधि-परिपीडिते, अस्मिन् लोके तत्र-तत्र सर्व प्राणिषु पृथक्-प्रत्येकं पश्य । आतुराः विषयसुखतृष्णाव्याकुला अज्ञानिनः अस्मिन् लोके परितापयन्ति-पृथिव्यादिजोवान् परिपीडयन्ति, इति पश्येत्यर्थः ।
यद्वा-लोकः-पड्जीवनिकायः, आतः परिपीडितः अस्तीति शेषः । कुतः कारणाद् आतः ? इत्यत आह-' परिजुण्णे' इति । यतः परिजीर्णः मोक्ष मार्गप्रवृत्तावक्षमः । कथं परिजीर्णः ? इत्यत आह-'दुस्संबोहे' इति, यतो दुःसंबोधः ब्रह्मदत्तवचरणकरणशिक्षा ग्रहीतुमसमर्थः । दुःसंबोधः कुतोऽस्ती ?त्यत आह-यतः-अविज्ञानकः-विज्ञानरहितः, पूर्वभवार्जितघोरतरहिंसादिदुरितकर्म
मानसिक पीडा, शारीरिक पीडा आदि से पीडित इस लोक में जहाँ पृथक्-पृथक् प्राणियों को देखो। वे विषयसुख के लिए व्याकुल एवं ज्ञानहीन हो कर संसार में संताप भोग रहे हैं । वे पृथिवीकाय आदि जीवों को पीडा पहुंचाते हैं ( यह देखो)।
अथवा-षड़जीवनिकायरूप यह लोक आर्त है-पीडा भुगत रहा है। यह किस कारण से आर्त है ? इस प्रश्न का उत्तर यह है कि वह परिजीर्ग अर्थात् मोक्षमार्ग में प्रवृत्ति करने में असमर्थ है। यह परिजीण क्यों है ? इस का समाधान यह है किवह दुःसंबोध है अर्थात् ब्रह्मदत्त की भाति चरण-करण की शिक्षा ग्रहण करने में अशक्त है । वह दुःसंबोध क्यों है ? इस का कारण यह है कि-वह ज्ञानहीन है अर्थात पूर्वभव में उपार्जन किये हुए घोरतर हिंसा आदि पापकर्मोके वश हो कर एवं अत्यन्त
માનસિક પીડા, શારીરિક પીડા, આદિથી પીડિત આ લેકમાં જ્યાં-ત્યાં જુદા-જુદા પ્રાણીઓને જુઓ, તે વિષયસુખ માટે વ્યાકુલ એવં જ્ઞાનહીન થઈને સંસારમાં સંતાપ ભોગવી રહ્યા છે. તે પૃથિવીકાય આદિ ને પીડા પહોંચાડે છે. તે જુએ.
અથવા ષડૂજીવનિકાયરૂપ આ લેક આd છે–પીડા ભેગવી રહ્યા છે. તે શું કારણથી આ છે? આ પ્રશ્નનો ઉત્તર એ છે કે તે પરિજી અર્થાત્ મોક્ષ માર્ગમાં પ્રવૃત્તિ કરવાને અસમર્થ છે. તે પરિજીણું શા માટે છે? તેનું સમાધાન એ છે કે–તે દુકસંબંધ છે, અર્થાત્ ઘરની પ્રમાણે ચરણ-કરણની શિક્ષા ગ્રહણ કરવામાં અશક્ત छ. त हु:समाध ॥ भोट छ १ तेनु ॥२६ मे छ :-ते ज्ञानहीन छ. अर्थात् पू. ભવમાં ઉપાર્જન કરેલા ઘેરતર હિંસા આદિ પાપકર્મોને વશ થઈને. એમ–એ પ્રમાણે
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૧