Book Title: Aagam 10 PRASHNA VYAKARANAM Moolam evam Vrutti
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004110/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [10] zrI praznavyAkaraNadazAGgasUtrama namo namo nimmldsnnss| pajya zrIAnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sUdharmasAgara gurubhyo namaH / ___ "praznavyAkaraNAdazA" mUlaM evaM vRtti: / [mUlaM evaM abhayadevasUri racita vRttiH ] [Adaya saMpAdaka: - pUjya AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma. sA. 11 (kiJcit vaiziSThyaM samarpitena saha) puna: saMkalanakartA- muni dIparatnasAgara (M.Com., M.Ed., Ph.D. ) 13/10/2014, somavAra, 2070 Aso kRSNa 5 jain_e_library's Net Publications muni dIparatnasAgareNa saMkalita......AgamasUtra-[10], aMga sUtra-[10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskaMdha: , ---------------------- adhyayanaM ------------------------ mUlaM ] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka yaaymaay ||ahm // zrImatsudharmasvAmigaNabhRtprarUpitaM zrImaccandrakulAlaMkArazrImadabhayadevasUrisUtritavivaraNayutaM shriiprshnvyaakrnnaanggm| dIpa anukrama 1015 zreSThi maMchubhAi talakacaMda jhaverI-surata 750 bAbu gulAbacaMdajI amIcaMdajI jhaverI-mumbAi 500zreSThi kalyANacaMda saubhAgyacaMda jhaverI-surata prasedhikA-eteSAM zrAddhabaryANAM pUrNadravyasAhAyyena zAha-veNIcandra suracandradvArA-zrIAgamodayasamitiH mudritaM mohamayyAM 'nirNayasAgara yatrAlaye rA0 rA0 rAmacandra yesU zeDage dvArA bIrasaMvat 2445. vikramasaMvat 1975. kAISTa 1555 / pratayaH1000. paNyaM 1-12- 0 pAdona rUpyakadvayaM. praznavyAkaraNadazAgasUtrasya mUla "TAiTala peja" Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlAkA: 30+14 praznavyAkaraNadazAGga sUtrasya viSayAnukrama dIpa-anukramA: 47 zrutaskaMdha - 1 [ Azrava] 004 zrutaskaMdha - 2 [ saMvara] 200 - mUlAMka: | pRSThAMka: mUlAMka: | adhyayana pRSThAMka: mUlAMka: adhyayana paSThAMka: 001 -1- prANAtipAta: 004 030 -1- ahiMsA 200 009 -2- mRSAvAdaH 056 036 -2- satyaM 229 013 -3- adattAdAna __086 038 -3- dattAnujJA 246 017 -4- abrahma / 132 039 -4- brahmacarya / 262 / / 021 -5- parigrahaH 184 044 -5- aparigrahaH 286 muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: / ~2~ Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ['praznavyAkaraNadazA' - mUlaM evaM vRtti:] isa prakAzana kI vikAsa-gAthA yaha prata sabase pahale "praznavyAkaraNadazAGga" ke nAmase sana 1920 (vikrama saMvata 1976) meM Agamodaya samiti dvArA prakAzita huI, isa ke saMpAdakamahodaya the pUjyapAda AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI (sAgarAnaMdasUrijI) mahArAja sAheba | isI prata ko phira se dusare pUjyazrIone apane-apane nAmase bhI chapavAI, jisame unhoMne khudane to kucha nahIM kiyA, magara isI prata ko oNphaseTa karavA ke, apanA evaM apanI prakAzana saMsthA kA nAma chApa diyA. jisame kisIne pUjyapAda sAgarAnaMdasUrijI ke nAma ko Age rakhA, aura apanI vaphAdArI dikhAI, to kisIne svayaM ko hI isa pUre kArya kA kartA batA diyA aura zrImadasAgarAnaMdasUrijI tathA prakAzaka kA nAma hI miTA diyA / hamArA ye prayAsa kyoM? Agama kI sevA karane ke hameM to bahota avasara mile, 45-Agama saTIka bhI hamane 30 bhAgome 12500 se jyAdA pRSThomeM prakAzita karavAe hai, kintu logo kI pUjya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI ke prati zraddhA tathA prata svarupa prAcIna prathA kA Adara dekhakara hamane isI prata ko skena karavAI, usake bAda eka speziyala phorameTa banavAyA, jisame bIcame pUjyazrI saMpAdita prata jyoM kI tyoM rakha dI, Upara zIrSasthAname Agama kA nAma, phira zrutaskandha, adhyayana aura mUlasUtra ke kramAMka likha die, tA~ki par3hanevAle ko pratyeka peja para kaunasA zrutaskaMdha evaM adhyayana cala rahe hai usakA saralatA se jJAna ho zake, bAyIM tarapha Agama kA krama aura isI prata kA sUtrakrama diyA hai, usake sAtha vahA~ 'dIpa anukrama' bhI diyA hai, jisase hamAre prAkRta, saMskRta, hiMdI gujarAtI, iMgliza Adi sabhI Agama prakAzanomeM praveza kara zake | hamAre anukrama to pratyeka prakAzanomeM eka sAmAna aura kramazaH Age bar3hate hue hI hai, isIlie sirpha krama naMbara die hai, magara prata meM gAthA aura sUtroM ke naMbara alaga-alaga hone se hamane jahAM sUtra hai vahA~ kauMsa ] die hai aura jahAM gAthA hai vahA~ ||-|| aisI do lAina khIMcI hai yA phira gAthA zabda likha diyA hai| hamane eka anukramaNikA bhI banAyI hai, jisame pratyeka zrutaskaMdha, adhyayana Adi likha diye hai aura sAthameM isa sampAdana ke pRSThAMka bhI de die hai, jisase abhyAsaka vyakti apane cahite varga, adhyayana yA viSaya taka AsAnI se paha~ca zakatA hai| aneka paSTha ke nIce viziSTha phaTanoTa bhI likhI hai. jisame usa pRSTha para cala rahe qhAsa viSayavastu kI, mUla pratameM rahI huI koI-koI mudraNa-bhUla kI yA kramAMkana sambandhI jAnakArI prApta hotI hai| abhI to ye jain_e_library.org kA 'iMTaraneTa pablikezana' hai, kyoMki vizvabharameM aneka logo taka pahu~cane kA yahIM sarala, sastA aura Adhunika rAstA hai, Age jAkara Isi ko mudraNa karavAne kI hamArI manISA hai| ......muni dIparatnasAgara. ~34 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [-] zrutaskandha: [-] mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH pra.vyA. 1 Jain Educator "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [-] 70%%15649649645964964955 // arham // cAndrakulIna zrImadabhayadevAcAryadRbdhavyAkhyAyutam / zrIpraznavyAkaraNadazAsUtram / zrIvarddhamAnamAnamya, vyAkhyA kAcid vidhIyate / praznavyAkaraNAGgasya, vRddhanyAyAnusArataH // 1 // ajJA vayaM zAstramidaM gabhIraM, prAyo'sya kUTAni ca pustakAni / sUtraM vyavasthApyamato vimRzya, vyAkhyAnakalpAdita eva naiva // 2 // atha praznavyAkaraNAkhyaM dazamAGkaM vyAkhyAyate-atha ko'syAbhidhAnasyArthaH ?, ucyate, praznA:- aGguSTAdiprazna | vidyAstA vyAkriyante-abhidhIyante'sminniti praznavyAkaraNaM, kacit 'praznavyAkaraNadazA' iti dRzyate, tatra 1 maDukAdito vyAkhyAnaracanAyAH naiva sUtraM vyavasthApyaM kiM tu vimRzya vyavasthApyamityarthaH, prathame zrutaskandhe prathama adhyayanaM "prANAtipAta" Arabhyate For Parts Only atra prathama zrutaskaMdha : Arabhyate ~4~ Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka gAthA |||| dIpa anukrama [1-2] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRttiH) ---- adhyayanaM [1] mUlaM / gAthA ||1|| zrutaskandha: [1], muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAkara0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 1 // JEE praznAnAM vidyAvizeSANAM yAni vyAkaraNAni teSAM pratipAdanaparA dazA-dazAdhyayanapratibaddhAH grandhapaddhataya iti praznavyAkaraNadazAH, ayaM ca vyutpatyartho'sya pUrvakAle'bhUt idAnIM tvAzravapaJcakasaMvarapaJcakavyAkR tirebehopalabhyate, atizayAnAM pUrvAcAryairaidaMyugInAnAmapuSTAlambanapratiSevipuruSApekSayo tAritatvAditi, asya zrImanmahAvIravarddhamAnakhAmisambandhI paJcamagaNanAyakaH zrIsudharmmakhAmI sUtrato jambUkhAminaM prati praNayanaM cikIrSuH sambandhAbhidheyaprayojanapratipAdanaparAM 'jambU' ityAmantraNapadapUrvI 'iNamo' ityAdigAthAmAha // OM namo vItarAgAya / namo arihaMtANaM0 / jaMbU-iNamo avhayasaMvaraviNicchayaM pavayaNassa nissaMdaM / vocchAmi NicchayatthaM suhAsiyatthaM mahesIhiM // 1 // 'jaMbU' ityAdi / pustakAntare punarevamupodghAtagrantha upalabhyate - teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpAnAma nagarI hotthA, puNNabhadde cehae vaNasaMDe asogavarapAyave puDhavisilApahae, tattha NaM caMpAe nayarIe koNie nAma rAyA hotthA, dhAriNI devI, teNaM kAleNaM 2 samaNassa bhagavao mahAvIrarasa aMtevAsI ajasuhamme nAma ghere jAisaMpanne kulasaMpanne balasaMpanne svasaMpanne viNayasaMpanne nANasaMpanne daMsaNasaMpanne carittasaMpanne lajjAsaMpanne lAghavasaMpanne oyaMsI teyaMsI vaca'sI jasaMsI jiyakohe jiyamANe jiyamAe jiyalobhe jiyanidde jiyaiMdie jiyaparIsahe jIviyAsamaraNabhayavippamukke tavappahANe guNappahANe muttippahANe vijJApahANe maMtaSpahANe baMbhappahANe vayappahANe nayappahANe niyamappahANe sacappahANe soyappahANe nAgappahANe daMsaNappahANe cari For Para Use Only atra "teNaM kAleNaM. " iti sUtra vartate, mayA tat sUtrasya kramAMka 1 dattaH, tat pazcAt "jambU0 iNamo" iti sUtra (gAthA) vartate | ~5~ 1 Azrave zAstraprastAvanA // 1 // ayor Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], ......................- adhya yanaM [1]----------.........-- mUlaM | gAthA ||1|| muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka gAthA ||1|| ttappahANe coddasapubbI caunANovagae paMcahiM aNagArasaehiM saddhiM saMparibuDe puvANupubbiM caramANe gAmAgugAma dUijjamANe jeNeva caMpA nayarI teNeva uvAgacchada jAva ahApaDirUvaM uggahaM uggiNihattA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharati / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ajasuhammassa aMtevAsI ajajaMbU nAmaM aNagAre kAsavagotteNaM sattussehe jAva saMkhittavipulateyalesse ajjasuhammassa therassa adUrasAmante uhuMjANU jAva saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai |te NaM se ajjajaMbU jAyasaDhe jAyasaMsae jAyakouhalle uppannasaddhe 3 saMjAyasaddhe 3 samuppannasaddhe 3 uTThAe u?i 2 jeNeca ajasuhamme there teNeva ucAgacchai 2 ajasuhamme there tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei 2 vaMdai namasai nacAsanne nAidUre viNaeNaM paMjalipuDe pajuvAsamANe evaM bayAsI-jaha bhaMte! samaNeNaM bhaga. mahA. jAva saMpatteNaM Navamassa aMgassa aNuttarovavAiyadasANaM ayamuDhe paM0 dasamassa NaM aMgassa paNhAvAgaraNANaM samajeNaM jAva saMpatteNaM ke aDhe paM0?, jaMbU! dasamassa aMgassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM do suyakkhaMdhA paNNattA-AsavadArA ya saMvaradArA ya, paDhamassa || bhate! suyakkhaMdhassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM kaha ajjhayaNA paNNattA?, jambU! paDhamassa NaM suyakkhaMdhassa samarANeNaM jAva saMpatteNaM paMca ajjhayaNA paNNattA, docassa NaM bhaMte ! evaM ceva, eesi NaM bhaMte! aNhayasaMvarANaM 81 samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke ahe paNNate?, tate NaM ajjamuhamme there jaMbUnAmeNaM aNagAreNaM evaM vutte samANe jaMbUM aNagAraM evaM vayAsI-jaMbU! iNamoM' ityAdi, ayaM ca teNaM kAleNaM 2' ityAdiko andhaH SaSThAGgaprathama dIpa anukrama [1-2] REVI FarPranaswamincom M urary.au Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka gAthA |||| dIpa anukrama [1-2] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRttiH) ---- adhyayanaM [1] mUlaM / gAthA ||1|| AgamasUtra - [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH zrutaskandha: [1], muni dIparatnasAgareNa saMkalita // 2 // praznavyAka- 5 jJAtAvadavaseyaH / yA ceha dvizrutaskandhatoktA'sya sA na rUDhA, ekazrutaskandhatAyA eva rUDhatvAditi / gAthAra0 zrIa- * vyAkhyA tvevam- 'jaMbu'tti he jambUnAman ! 'iNamo'tti idaM vakSyamANatayA pratyakSAsana zAstraM 'aNyasaMvarabhayadeva0 viNicchati A-abhividhinA snauti zravati karmma yebhyaste AlavAH- AzravAH prANAtipAtAdayaH paJca vRttiH pra tathA saMviyate - nirudhyate AtmataDAge karmmajalaM pravizadebhiriti saMvarAH - prANAtipAtaviramaNAdayaH AzravAzca * saMvarAzca vinizrIyante nirNIyante tatsvarUpAbhidhAnato yasmiMstadAzravasaMvaravinizcayam, tathA pravacanaM dvAda zAGgaM jinazAsanaM tasya kharjUrAdisundaraphalasya nisyanda iva paramarasasnutiriva nisyando'tastaM pravacanaphala| nisyandatA cAsya pravacanasAratvAt, tatsAratvaM ca caraNarUpatvAt, caraNarUpatvaM cAzravasaMvarANAM parihArA sevAlakSaNAnuSThAnapratipAdakatvAt, caraNasya ca pravacanasAratA "sAmAiyamAIyaM suyanANaM jAva biMdusArAo / tassavi sAro caraNaM sAro caraNassa nivvANa // 1 // " miti [ sAmAyikAdikaM zrutajJAnaM yAvahindusAraH / tasyApi sArazcaraNaM sArazvaraNasya nirvANaM ] vacanaprAmANyAditi, vakSye bhaNiSyAmi nizcayAyanirNayAya nizcayArtha nizcayo vA'rthaH prayojanamasyeti nizcayArthaM vakSye ityetasyAH kriyAyA vizeSaNamathavA nirgatakarmmanvayo nizcayo- mokSastadarthamityevaM zAstravizeSaNamidaM, suSThu kevalAlokavilokanapUrvatayA yathA'vasthitatvena bhASito bhaNito'rthaM yasya tattathA kaiH subhASitArthamityAha - mahAntazca te sarvajJatvatIrthapravarttanAdyatizayavattvAd RSayazca munayo maharSayastaiH tIrthakarairityarthaH, atra ca 'jaMbU' ityanena jambUnAnnaH For Penal Use Only ~7~ 1 Azrave zAkhaprastAvanA // 2 // Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) (10) zrutaskandha: [1], --- .........................- adhyayanaM [1]-----------...........-- mUlaM | gAthA ||1|| muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka gAthA ||1|| sudharmakhAmiziSyatvAt sudharmakhAminA praNItamidaM sUtrata ityabhihitaM, maharSibhirityanena cArthatastIrdhakarairiti / iha ca sudharmasvAminaM prati zrImanmahAvIreNaivArthato'syAbhidhAne'pi yanmaharSibhiriti bahuvacananidezena tIrthakarAntarAbhihitatvamasya pratipAditaM tatsarvatIrthakarANAM tulyamatatvapratipAdanArtha, viSamamatatve hi teSAmasarvajJatvaprasaGgAditi, iha ca maharSigrahaNena tadanyeSAmapi sambhave yat tIrthakarairiti vyAkhyAtaM tat 'atyaM bhAsaha arahA suttaM gaMdhati gaNaharA niuNa'miti vacanAnusArAnirupacaritamahacchandaprayogasya ca teSveva yujyamA natvAditi, etena cAsya zAstrasyopakramAkhyAnuyogadvArasambandhinaH pramANAbhidhAnabhedasyAgamAbhidhAnapratibhehAdasyAbhedabhUtA tIrthakarApekSayA'rthata AtmAgamatA gaNadharApekSayA'rthataH anantarAgamatA tacchiSyApekSayA paraRmparAgamatA proktA, 'jambU' ityanena sUtrataH sudharmakhAmyapekSayA AtmAgamatA jambUsvAmyapekSayA'nantarAga matA tacchiSyApekSayA ca paramparAgamateti, athavA anugamAkhyatRtIyAnuyogadvArasya prabhedabhUto ya upodghAtaniyuktyanugamastatsambandhinaH puruSadvArasya prabhedabhUtArthatastIrthakaralakSaNabhAvapuruSapraNItatA sUtrato gaNadharalakSaNabhAvapuruSapraNItatA cAsyoktA, tathA ca guruparvakramalakSaNaH sambandho'pyasya darzitaH, etadupadarzanena cAsmina zAstre AptapraNItatayA'visaMvAditvena grAhyametaditi buddhiH prekSAvatAmAvirbhAvitA, tathA AzravasaMvaravinizcayamityanenAsyAbhidheyamuktaM, etadabhidhAne copakramadvArAntargatamarthAdhikAradvAraM tadvizeSabhUtakhasamayavaktavyatAdvAraikadezarUpamupadarzitamiti, pravacanasya nisyandamityanena tu pravacanapradhAnAvayavarUpakhama dIpa anukrama [1-2] SAREais a tioned ~ 8 ~ Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) (10) zrutaskandha: [1], --- .........................- adhyayanaM [1]-----------...........-- mUlaM | gAthA ||1|| muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka gAthA ||1|| praznavyAka- syoktaM, pravacanasya kSAyopazamikabhAvarUpatvenopakramAkhyAnuyogadvArasya nAmAkhyapratibhedasya SaNNAmAkhyaprati- 1 Azrave ra0 zrIa-I dvArasyAvatArazca darzitaH, SaNNAmadvAre hyaudayikAdayaH SaD bhAvAH prarUpyanta iti, nizcayArthamanena tvasya zA- zAkhaprabhayadeva strasya nizcayalakSaNamanantaraprayojanamuktaM, tadbhaNanena hi tadarthinaH prekSAvanto'tra pravarttitA bhavanviti, nahi || stAvanA vRttiH niSprayojana prekSAvantaH kattuM zrotuM vA pravarttante, prekSAvattAhAniprasaGgAt, evaM cAnugamAkhyatRtIyAnuyogadvAra syopodghAtaniryuktyabhidhAnapratidvArasya pratibhedabhUtaM kAraNadvAramabhihitaM, yatastatredaM cintyate-kena kAraNenedamadhyayanamuktamiti, ihApi ca tasyaiva nizcayarUpasya zAstrapratipAdanakAraNasya cintitattvAt, nanvAzravasaMvaracinizcayamityuktAvapi nizcayArthamityucyamAnamatiricyamAnamivAbhAti, yatra hyAzravasaMvarA vinizcI-1 yante tat tadvinizcayArtha bhavatyeveti, satyaM, kintu AzravasaMvaravinizcayamityanenAbhidheyavizeSAbhidhAyakatvalakSaNaM tatsvarUpamAtrameva vivakSitaM, nizcayArthamanena tu tatphalabhUtaM prayojanamiti na punaruktateti, prayojanaM ca 18 pratipAdayatopAyopeyabhAvalakSaNo'pi sambandho darzito bhavati, yata idaM zAstramupAyo nizcayazcAsyopeyamitye-18 varUpa evAsAviti / yadyapi cAnuyogadvArANyadhyayanasyaivAvazyakAdAvupadazyante tathApIhAne zrutaskandhayoradhyayanasamudAyarUpatvAt kathazcidupakramAdidvArANAM yujyamAnatvAt yathAsambhavaM gAthAvayavairdarzitAni, ata evAcAraTIkAkRtAGgamuddizya tAnyupadarzitAni / anantaramAzravasaMvarA ihAbhidheyatvenoktAH, tatra ca 'yathodezaM nirdeza' iti nyAyAdAzravAMstAvatparimANato nAmatazca pratipAdayannAha dIpa anukrama [1-2] // 3 // IMHorammaru ~ ~ Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], ---- ......................- adhya yanaM [1]----------.........-- mUlaM / gAthA ||2|| muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata gAthA ||2|| SOCCASESSICANAKAR paMcaviho paNNatto jiNehi~ iha aNhao aNAdIo / hiMsAmosamadattaM avvaMbhapariggaha ceva // 2 // 'paMcavihIM' gAthA / paJcavidhaH-paJcaprakAraH prajJapta:-prarUpito jinaiH-rAgAdijetRbhiH iha-pravacane loke vA Alava-AzravaH anAdikaH-pravAhApekSayA''divirahitaH upalakSaNatvAdasya nAnAjIvApekSayA aparyavasita ityapi dRzyaM sAditye saparyavasitatve vA''zravasya karmabandhAbhAvena siddhAnAmiva sarvasaMsAriNAM bandhAdyabhAvaprasaGgaH, athavA RNaM-adhamarNena deyaM dravyaM tadatIto'tidurantatvenAtikAntaH RNAtItaH aNaM vA-pApaM karma Adi:kAraNaM yasya sa aNAdikaH, nahi pApakarmaviyuktA Azrave pravartante, siddhAnAmapi tat pravRttiprasaGgAditi, tameva nAmata Aha-hiMsA-mANavadhaH 'mosaM'ti mRSAvAdaM adattaM-adattadravyagrahaNaM abrahma ca maithunaM parigrahama-svIkAro|| |abrahmaparigraha, cakAraH samuccaye, evazabdo'vadhAraNe, evaM cAsya sambandhaH abrAma parigrahameva ceti, avadhAra-|| NArthazcaiva-hiMsAdibhedata evaM paJcavidhA, prakArAntareNa tu dvicatvAriMzadvidho, yadAha-"iMdiya 5 kasAya 4] avvaya 5 kiriyA 25 paNa caura paMca paNavIsA / jogA tinneva bhave bAyAlA Asavo hoi ||1||"tti [indriyANi kaSAyAH avratAni kriyAH paJca catvAraH paJca pnycviNshtiH| yogAtraya eva bhaveyuH dvicatvAriMzadAzravA bhavanti // 1 // ] evaM cAnayA gAthayA'sya dazAdhyayanAtmakasyAGgasya paJcAnAmAzravANAmabhidhAyakAnyAdyAni pazcAdhyayanAni sucitAni, tatra prathamAdhyayanavinizca(yA)yaprathamAzravavaktabyatAnugamAthemimAM dvAragAthAmAha dIpa anukrama anditurary.com paJcavidha-AzravAH ~10~ Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata gAthA ||3|| dIpa anukrama [4] "praznavyAkaraNadazA" zrutaskandha: [1], muni dIparatnasAgareNa saMkalita praznavyAka 20 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 4 // - * aMgasUtra -10 (mUlaM + vRttiH) ---- adhyayanaM [1] mUlaM / gAthA ||3|| AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH jArisao janAmA jaha ya kao jArisaM phalaM deti / jeviya kareMti pAvA pANavahaM taM nisAmeha // 3 // 'jAriso' gAhA, yAdRzako - yatvarUpakaH, yAni nAmAni yasyeti yannAmA yadabhidhAna ityarthaH, yathA ca kRto- nirvarttitaH prANibhirbhavatIti yAdRzaM yatvarUpaM phalaM kArya durgatigamanAdikaM dadAti-karoti, ye'pi ca kurvanti pApA:- pApiSThAH prANAH prANinasteSAM vadho vinAzaH prANavadhastaM, 'taM'ti tatpadArthapaJcakaM 'nisAmehati nizamayata zRNuta mama kathayata iti zeSaH / tatra 'tatvabhedaparyAyairvyArUpe ti nyAyamAzritya yAha| zaka ityanena prANivadhasya tattvaM nizceyatayA pratijJAtaM yannAmetyanena tu paryAyavyAkhyAnaM, zeSadvAratrayeNa tu bhedavyAkhyA, karaNaprakArabhedena phalabhedena ca tasyaiva prANivadhasya bhidyamAnatvAt, athavA yAdRzo yanAmA betyanena svarUpataH prANivadhazcintitastatparyAyANAmapi yAthArthyAtayA tatkharUpasyaivAbhidhAyakatvAt, yathA ca kRto ye ca kurvantItyanena tu kAraNato'sau cintitaH, karaNaprakArANAM kartRNAM ca tatkAraNatvAt, yAdRzaM phalaM dadAtItyanena tu kAryato'sau cintitaH evaM ca kAlatrayavarttitA tasya nirUpitA bhavatIti, athavA anugamAkhyatRtIyAnuyogadvArAvayavabhUtopodghAtaniryuktyanugamasya pratidvArANAM kiM kavihamityAdInAM madhyAt kAnicidanayA gAdhayA tAni darzitAni, tathAhi pAdazaka ityanena prANivadhasvarUpopadarzakaM kimityetat dvAramuktaM, yannAmetyanena tu niruktidvAraM, ekArthazabdavidhAnarUpatvAt tasya, 'sammaddiTThI amoho' ityAdinA gAdhAyugena sAmAyikaniyuktAvapi sAmAyikaniruktipratipAdanAt yathA ca kRta ityanena kathamiti dvAramabhihitaM, ye For Parks Use One ~ 11~ 1 Azrave yAdRzAdInidvArANi // 4 // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) (10) zrutaskandha: [1] ........ ...... ... adhyayanaM [1] ----------------------- mulaM [1] + gAthA ||3|| muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: *** prata * gAthA ||3|| ** dApi ca kurvansyanena kasyeti dvAramuktaM, phaladvAraM tvatiriktamiheti / tatra 'yathoddezaM nirdeza' iti nyAyAd yA-1 dRza iti dvArAbhidhAnAyAha pANavaho nAma esa niccaM jiNehiM bhaNio-pAvo caMDo rudo khudo sAhasio aNArio NigghiNo NissaMso mahambhao paibhao 10 atibhao bIhaNao tAsaNao aNajjo ubveyaNao ya Niravayakkho Niddhammo NippivAso NikaluNo nirayavAsagamaNanidhaNo 20 mohamahanbhayapayaTTao maraNAvemaNasso 22 / paDhama adhammadAraM // (sU0 1) 'pANavaho' ityAdi, prANavadho hiMsA nAmetyalaGkatI vAkyasya eSaH-adhikRtatvena pratyakSo nityaM-sadA na kadAcanApi pApacaNDAdikaM vakSyamANasvarUpaM parityajya vartata iti bhAvanA, jina:-AsarbhaNita:-uktaH, kiMvidha ityAha-pApaprakRtInAM candhahetutvena pApA, kaSAyotkaTapuruSakAryatvAbaNDA, rodrAbhidhAnarasavizeSaprava-| titattvAdraudra, kSudrA-drohakA adhamA vA tatpravartitatvAca kSudraH, sahasA-avitarkapravartita iti sAhasika [puruSastatpravRttitvAt sAhasikA, ArAdhAtAH pApakarmabhya ityAryAstaniSedhAdanAyaryA-mlecchAdayastatpravartitatvAdanAyeM, na vidyate ghRNA-pApajugupsAlakSaNA patra sa nirguNaH, nRzaMsA-niHsUkAstavyApAratvAt tRzaMsaH niSkrAnto vA zaMsAyAH-zlAghAyA iti niHzaMsA, mahad bhayaM yasmAdasau mahAbhayaH, prANinaM prANinaM prati bhayaM| yasmAt sa pratibhayA, bhayAni-ihalaukikAdInyatikrAnto'tibhayaH, ata evoktaM-maraNabhayaM ca bhayANati * dIpa anukrama **** SHERatnana "prANavadha:" - nAmaka prathama adharmadvAraM ~12~ Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ----------------------- mUlaM [1] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata praznabyAkara0zrIa- bhayadeva vRttiH satrAka (1) // 5 // Sil[maraNabhayaM ca bhayAnAM] 'bIhaNauti bhApayati-bhayavantaM karotIti bhApanakA, trAsaH-AkasmikaM bhayaM akramo-10 1Azraye spannazarIrakampamanAkSobhAdiliGgi tatkArakatvAAsanakA,'aNaje tinanyAyopeta ityanyAyyaH, udvejanaka:-citta- vadhasvarUpaM viThavakArI udvegakara ityarthaH, cakAraH samuccaye, 'niravayakkho'tti nirgatA'pekSA-paramANaviSayA vA paralokAdiviSa-IN yA vA yasminnasau nirapekSaH niravakAso vA, nirgatodhAt-zrutacAritralakSaNAditi nirdhamaH, nirgataH pipAsAyA vadhyaM prati sneharUpAyA iti nipipAsaH, nirgatA.karuNA-dayA yasmAdasau niSkaruNaH, nirayo-narakaH sa eva dra vAso nirayavAsastatra gamanaM nirayavAsagamanaM tadeva nidhanaM-paryavasAnaM yasya sa nirayavAsagamananidhanaH tatphala ityarthaH, moho-mUDhatA mahAbhayaM-atibhItiH tayoH prakarSaka:-pravartako yaH sa mohamahAbhayaprakarSaka: kacimohamahAbhayapravaIka iti pAThaH, 'maraNAvamanasso'tti maraNena hetunA vaimanasya-dainyaM dehinAM yasmAt sa maraNavaimanasyaH / prathama-AdyaM mRSAvAdAdidvArApekSayA adharmadvAra-AzravadvAramityarthaH / tadevamiyatA vizeSaNasamudAyena yAdRzaH prANivadha iti dvAramabhihitaM, adhunA yannAmetidvAramabhidhAtumAha tassa ya nAmANi imANi goNNANi hoti tIsaM, taMjahA-pANavaha 1 ummUlaNA sarIrAo 2 adhIsaMbho 3 hiMsavihiMsA 4 tahA akiccaM ca 5 ghAyaNA 6 mAraNA ya 7 vahaNA 8 uddavaNA 9 tivAyaNA ya 10 AraMbhasamAraMbho 11 Auyakammarasuvaddavo bheyaNivaNagAlaNA ya saMvaTTagasaMkheko 12 ma 13 asaMjamo 14 kaDagamaddaNaM 15 boramaNa 16 parabhavasaMkAmakArao 17 duggatippavAo 18 pAvakovo ya 19 pAya dIpa anukrama | prANavadhasya triMzat-nAmAni ~13~ Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ---------- ------------- adhya yanaM [1] ------- ---------- mUlaM [2] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata lobho 20 chaviccheo 21 jIviyaMtakaraNo 22 bhayaMkaro 23 aNakaro ya 24 vajjo 25 paritAvaNaapahao 26 viNAso 27 nijavaNA 28 luMpaNA 29 guNANaM virAhaNatti 30 viya tassa evamAdINi NAma dhejjANi hoti tIsaM pANavahassa kalusassa kaDuyaphaladesagAI / (sU02) 'tasse'tyAdi, tasya-uktakharUpasya prANivadhasya cakAraH punararthaH nAmAni-abhidhAnAnImAni-vakSyamANatayA pratyakSAsannAni gauNAni-guNaniSpannAni bhavanti triMzat , tadyathA-prANAnA-prANinAM vadho-ghAtaH prAdANavadhaH1 'ummalaNA sarIrAutti vRkSasyonmUlaneva unmUlanA-niSkAzanaM jIvasya zarIrAd-dehAditi 2,4 'acIsaMbhoti avizvAsaH, prANivadhapravRtto hi jIvAnAmavidhabhaNIyo bhavatIti prANavadhasthAvimbhakAraNatvAdavizrAbhadhyapadeza iti 3, 'hiMsavihiMsa'tti hiMsyaMta iti hiMsthA-jIvAsteSAM cihiNsaa-vidhaato| hiMsyavihiMsA, ajIvavidhAte kila kathaMcitprANavadho na bhavatIti hiMsthAnAmiti vizeSaNaM vihiMsAyA u-18 |ktamathavA hiMsA vihiMsA caikaiveha grAhyA dvayorupAdAne'pi bahusamatvAditi, athavA hiMsanazIlo hiMsraH-pramattaH |'jo hoi appamatto ahiMsao hiMsao iyaro'tti yo bhavatyapramatto'hiMsako hiMsaka itaraH] vacanAt tatkRtA vizeSavatI hiMsA hiMsravihiMsA 4, tathA 'akiccaM vatti tathA-tenaiva prakAreNa hiMsyaviSayamevetyarthaH, akRtyaM ca Vil-akaraNIyaM ca, cazabda ekArthikasamuccayArthaH 5, ghAtanA mAraNA ca pratIte, cakAraH samuccayArtha eva 6-7, 'vaha 'tti hananaM 8 'uddavaNa'tti upadravaNamapadravaNaM vA 9'tivAyaNA yeti trayANAM-manovAkAyAnAmathavA tribhyo dIpa anukrama 15285548RSARDARSHAN Santaratml prANavadhasya triMzat-nAmAni ~144 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ----------------------- mUlaM [2] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: Azrave vadhanAmAni prata vRttiH SAR praznavyAka-2-dehAyuSkendriyalakSaNezyaH prANebhyaH pAtanA-jIvasya bhraMsanA tripAtanA, uktaM ca-'kAyavaimaNo tiSiNa u 20zrIa- ahavA dehAuiMdiappANA' ityAdi, athavA atizayavatI yAtanA-prANebhyo jIvasyAtipAtanA tItapi- bhayadeva. dhAnAdizabdeScivAkAralopAt, cakArovApi samucayArtha iti 10, 'AraMbhasamAraMbho'tti Arabhyante-vinA-18 zyanta iti ArambhAnjIvAsteSAM samArambha:-upamardaH athavA Arambha:-kRSyAdivyApArastena samArambho-1 jIvopamaI: athavA Arambho-jIvAnAmupadravaNaM tena saha samArambha:-paritApanamityArambhasamArambhaH praann||6 // vadhasya paryAya iti, athavA ArambhasamArambhazabdayorekatara eva gaNanIyo, bahusamarUpatvAditi 11, 'Au|yakammassubaddavo bhedaniTThavaNagAlaNA ya saMvaDgasaMkhevotti AyuHkarmaNa upadrava iti vA tasyaiva bheda iti vA taniSThApanamiti vA tadgAlaneti vA, caH samucaye, tatsaMvartaka iti vA, iha khArthe kA, tatsajhepa iti vA, prANavadhasya nAma, eteSAM ca upadravAdInAmekatarasyaiva gaNanena nAnAM triMzatpUraNIyA, AyuzchedalakSaNArthApekSayA sarveSAmekatvAditi 12 mRtyuH 13 asaMyamaH 14 etI pratItI tathA kaTakena-sainyena kiliona vA Akramya maInaM kaTakamardanaM, tato hi prANavadho bhavatItyupacArAt prANavadhaH kaTakamaddenazabdena vyapadizyata iti 15 'voramaNa ti vyuparamaNaM prANebhyo jIvasya byuparatiH, ayaM ca vyuparamaNazabdo'ntarbhUtakAritArthaH, lAmANavadhaparyAyo bhavatIti bhAvanIyaM 16 'parabhavasaGkamakAraka' iti prANaviyojitasyaiva parabhave saGkAntisa bhAvAt 17 durgatI narakAdikAyAM kartAraM prapAtayatIti durgatiprapAtaH durgatau vA prapAto yasmAt sa tathA dIpa anukrama AES Bhinmaram.om | prANavadhasya triMzat-nAmAni ~15~ Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ----------------------- mUlaM [2] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata PIR8 'pApakobo yatti pApaM-apuNyaprakRtirUpaM kopayati-prapaJcayati puSNAti yaH sa pApakopa iti athavA pA cAsau kopakAryatvAt kopazceti pApakopaH caH samuccaye 19 'pApalobho'tti pApaM-apuNyaM lubhpati-prANini || lipati saMzliSyatItiyAvat yataH sa pApalobhA, athavA pApaM cAsau lobhazca tatkAryavAspApalobhaH 20|| 'viccheo'ti chavicchedaH-zarIracchedanaM tasya ca duHkhotpAdanarUpatvAt prastutaparyAyavinAzakAraNasvAcopacArAta prANavadhava, Aha-"tappajAyaviNAso dukkhuppAto ya saMkileso ya / esa baho jiNabhaNio|| bajeyabyo payatseNaM ||1||'ti, [tatparyAyavinAzo duHkhotpAdazva saMklezazca / eSa vadho jinabhaNito varjayi-| tavyaH prayatnena // 1 // ] 21 jIvitAntakaraNaH 22 bhayaMkarazca pratIta eva 23 RNa-pApaM karotIti RnnkrH| 24'bajoti yamamiva vajaM gurutvAt tatkAriprANinAmatigurutvenAdhogatigamanAda vaya'te vA vivekibhiriti varja', 'sAvajjoti pAThAntare sAvadyaH-sapApa ityarthaH 25 'paritAvaNaaNha'tti paritApanapUrvaka AzravaH paritApanAzrayaH, Azravo hi mRSAvAdAdirapi bhavati na cAsau prANavadha iti prANavadhasaGgrahArthamAavasya paritA-1 sApaneti vizeSaNamiti, athavA prANavadhazabdaM nAmavantaM saMsthApya zarIronmUlanAdIni tannAmAni saGkalpanI-| yAni tataH paritApaneti paJcaviMzatitamaM nAma Azrava iti Sar3izatitamamiti 26 'vinAza' iti prANAnAmiti gampate 27 ' NijhavaNa'ti ni:-Adhikyena yAnti prANinaH prANAsteSAM niryAta-nirgacchatAM prayo-| jakatvaM niryApanA 28 'luMpaNa ti lopanA-chedanaM prANAnAmiti 29 'guNAnAM virAdhanetyapi ceti hiMsyaprA dIpa anukrama ma.vyA.2 PERMIn | prANavadhasya triMzat-nAmAni ~16~ Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ---------- ------------- adhya yanaM [1] ------- ---------- mUlaM [2] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata praznavyAka-NigataguNAnAM hiMsakajIvacAritraguNAnAM vA virAdhanA-khaNDa nA ityadhaH, itizabda upadarzane, apiceti / 1 Azraya ra0 zrIa-15samucaye iti 30 / 'tasse tyAdi prANivadhanAmnAM nigamanavAkyaM 'evamAINi ti Adizabdo'tra prakArArthoM|* vadhakava yadAha-"sAmIpye'tha vyavasthAyAM, prakAre'vayave tathA / catuverdheSu medhAvI, AdizabdaM tu lkssye-11||" dhyaprayovRttiH / diti / tAnyevamAdIni-evaMprakArANyuktasvarUpANItyarthaH nAmAnyeva nAmadheyAni bhavanti, triMzatmANivadhasya janAni kaluSasya-pApasya kaTukaphaladezakAni-asundarakAryopadarzakAni yathArthatvAtteSAmiti / tadiyatA yannAmetyu- sU03 // 7 // ktamaya gAthoktadvAranirdezakramAgataM yathA ca kRta ityetadupadarzayati, tatra ca prANivadhakAraNaprakAre prANivadhakartRNAmasaMyatatvAdayo dharmA jalacarAdayo vadhyAH tathAvidhamAMsAdIni prayojanAni ca avataranti etanniSpanna-5 tvAt prANavadhaprakArasyeti tAni krameNa darzayitumAha taM ca puNa phareMti keI pAvA asaMjayA avirayA aNihayapariNAmaduppayogI pANavahaM bhayaMkaraM bahuvihaM bahuppagAraM paradukkhuppAyaNappasattA imahiM tasathAvarahiM jIvahiM paDiNi viTThA, ki te, pAThINatimitimigilaaNegajhasavivihajAtimaMdukadubihakacchabhaNakamagaraduvigAhAdiliveDhayamaduyasImAgArapuluyasuMsumArabahuppagArAjalayaravihANAkate ya evamAdI, kuraMgarurusarabhacamarasaMbarahurabbhasasayapasabagoNasarohiyahayagayakharakarabhakhaggavAnaragavayavigasiyAlakolamajArakolasuNakasiriyaMdalagAvattakotiyagokaNNamiyamahisavigghacha // 7 // galadIviyAsANataraccha acchambhallasalasIhacillalacauppayavihANAkae ya evamAdI, ayagaragoNasavarAhima dIpa anukrama -% 4 4- Wianasurary.orm | prANavadhasya triMzat-nAmAni ~170 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ---------- ------------- adhya yanaM [1] ------- ---------- mUlaM [] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata uli kAudaradabbhapupphayAsAliyamahoragoragavihANakakae ya evamAdI, chIralasaraMbasehaselagagodhuMdaraNaulasaraDajAhagamu[sakhADahilavAuppiyadhIroliyasirIsivagaNe ya evamAdI, kAdaMbakabakavalAkAsArasaADAsetIyakulalabajulapAripakkIvasauNadIviya(pIpIliya)haMsadhattaritugabhAsakulIkosakuMcadagatuMDaDheNiyAlagasUyImuhakavilapiMgalakkhagakAraMDagacakavAgaukosagalapiMgulasuyavarahiNamayaNasAlanaMdImuhanaMdamANagakoraMgabhiMgAragakoNAlagajIvajIvakatittiravaTTakalAyakakapiMjalakakavotakapArevayagaciDigaDhiMkakukDavesaramayUragacajaragahayapoMDarIyakarakavIra seNavAyasayavihaMgabhiNAsicAsavaggulicammahilavitatapakkhikhahayaravihANAkateya evamAyI, jalathalakhagacAriNo u paMciMdie pasugaNe viyatiyaca uridie vivihe jIve piyajIvie maraNadukkhapaDikUle barAe haNaMti bahusaMkilikammA / imehiM vivihehi kAraNehi, kiM te?, cammavasAmasameyasoNiyajagaphiphisamatthuluMgahitayaMtapittaphophasadaMtahA aDibhijanahanayaNakaNNaNhAruNinakadhamaNisiMga. dADhipicchavisavisANavAlahe, hiMsaMti bhamaramadhukarigaNe rasesu giddhA taheva teMdie sarIrovakaraNahuyAe kivaNe die bahave batthoharaparimaMDaNahA, aNNehi ya evamAiehiM bahahiM kAraNasatehiM abuhA iha hiMsaMti tase pANe ime ya egidie bahave varAe tase ya apaNe tadassie ceva taNusarIre samAraMbhaMti attANe asaraNe aNAhe abaMdhave kammanigalabaddhe akusalapariNAmamaMdabuddhijaNadubijANae puDhavimaye puDhavisaMsie jalamae jalagae aNalANitaNavaNassatigaNanissie ya tammayatajite ceva tadAhAre dIpa anukrama [7] ~18~ Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ---------- ------------- adhya yanaM [1] ------- ---------- mUlaM [] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra- [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prazvavyAkara0zrIabhayadeva. vRttiH 1Azrave vadhakavadhyaprayojanAni prata taSpariNatavaNNagaMdharasaphAsaboMdirUve acakkhuse cakkhuse ya tasakAie asaMkhe thAvarakAe ya suhamavAyarapatteyasarIranAmasAdhAraNe aNate haNaMti avijANao ya parijANao ya jIve imehiM vidhihehiM kAraNehiM, ki te?, karisaNapokkharaNIvAvivappiNikRvasaratalAgacitivetiyakhAtiyaArAmavihArathUbhapAgAradAragouraaTTAlagacariyAsetusaMkamapAsAyavikappabhavaNadharasaraNaleNaAvaNatiyadevakulacittasabhApavAAyataNAvasahabhUmigharamaMDavANa ya kae bhAyaNabhaMDovagaraNasta vivihassa ya aAe puDhayiM hiMsaMti maMdabuddhiyA jalaM ca majaNayapANabhoyaNavatthadhovaNasoyamAdiehiM payaNapayAvaNajalAvaNavidaMsaNehi agaNi suppaviyaNatAlayaMTapehuNamuhakarayalasAgapattavatthamAdiehiM aNilaM agAraparivA[DiyA]rabhakkhabhoyaNasayaNAsaNaphalakamusalaukhalatataSitatAtojavahaNavAhaNamaMDavavivihabhavaNatoraNAviDaMgadevakulajAlayaddhacaMdanijUgacaMdasAliyavetiyaNisseNidoNicaMgerikhIlamehakasabhApavAvasahagaMdhamallANulevarNavarajuyanaMgalamaiyakuliyasaMdaNasIyArahasagaDajANajoggaaTTAlagacariadAragopuraphalihAjaMtasUliyalauDamusaMdisatagghibahupaharaNAvaraNuvakkharANa kate, aNNehi ya evamAdiehiM bahUhi kAraNasatehiM hiMsanti te tarugaNe bhaNitA evamAdI satte sattaparivajiyA uvahaNanti daDhamUDhA dAruNamatI kohA mANA mAyA lobhA hassaratIbharatI soya vedatthI jIyakAmasthadhammahe savasA avasA aTThA aNaDAe ya tasapANe thAvare ya hiMsati hiMsaMti maMdabuddhI sabasA haNaMti avasA haNaMti savasA avasA duhao haNaMti aTThA haNaMti aNaDDA haNaMti aTThA aNaTTA duhao haNaMti hassA haNaMti verA dIpa anukrama [7] ~19~ Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], -------- ------------- adhya yanaM [1] ------- ---------- mUlaM [3] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: EWS24% prata haNaMti ratIya haNati hassaverAratI ya haNaMti kuddhA haNaMti luddhA haNaMti muddhA haNaMti kuddhA luddhA muddhA haNati asthA harNati dhammA haNaMti kAmA haNaMti atthA dhammA kAmA haNati (sU03) Baa 'taM ce'tyAdi, yasya svarUpaM nAmAni cAnantaramuktAni taM prANavamityuttareNa padena sambandhaH, cakAro vi zeSaNArtha: vizeSaNaM ca kartR kAraka, punaHzabdo bhASAmAtre, kurvanti-vidadhati, keciditi-kecideva jIyAH na punaH sarve, kIdRzA ityAha-pApA:-pAtakinaH, ta eva vibhajyante-asaMyatA:-asaMyamavantaH aviratA:-na vize pato ye tapo'nuSThAne ratAH 'anihuyapariNAmaduppayogIti anibhRtaH-anupazamaparaH pariNAmo yeSAM te tathA, MduSpayogA:-duSTamanovAkAyavyApArA yeSAM santi te tathA, tataH padadvayasya karmadhArayaH, prANivadha-prANAtipAta kiMbhUtaM ?-bahuvidha bhayaGkaraM, pAThAntareNa bhayaGkaraM, tathA 'bahuvidhA' bahavaH prakArA yasya sa tathA taM, saprabhedabhe dayuktamityarthaH, kiMbhUtAste?-paraduHkhotpAdanaprasaktAH, tathA 'imehiM' eteSu pratyakSeSu sasthAvareSu jIveSu pra-12 TrAtiniviSTA:-tadarakSaNatasteSu vastuto dveSavantaH kiM tetti kathaM taM prANavadhaM kurvantItyarthaH, tathati vA-'pAThINe'tyAdi, pAThInA-matsyavizeSAH timayastimiGgalAzca-mahAmatsyA mahAmatsyatamAH anekajhaSA:-vividhamasyAH sUkSmamatsyakhalamatsyayugamatsyAdayaH vividhajAtayo-nAnAjAtIyA maNDUkA dvividhAH kacchapA:-mAMsakacchapaasthikacchapabhedAt nakA-matsyavizeSA eva 'makaraduviha'tti makarA-jalacaravizeSAH suMDAmakaramasyamakarabhedena dvibhedA grAhA-jalajantuvizeSA eva diliveSTamandukasImAkArapulakAstu grAhabhedA eva suM. dIpa %******** anukrama [7] * * ~20~ Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [3] - dIpa anukrama [7] zrutaskandha: [1], mUlaM [3] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 9 // "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] sumArA-jalacaravizeSAH tata eSAM indraH tatazca te ca te bahuprakArAceti karmmadhArayo'tastAn prantIti vakSyamANena yoga:, iha ca dvitIyAbahuvacane'pyekArAbhAvaichAndasatvAt, 'jalacaravihANAkae ya evamAi si jala| carANAM vidhAnAni-bhedAstAnyeva vidhAnakAni tAni kRtAni vihitAni yaistathA tAn jalacaravidhAnakakRtAMca, iha ca kazabdalopena vidhAnazabdasyAntadIrghatvaM, evamAdIn pAThInAdIna, tathA kuraGgA-mRgA rurava:tadvizeSAH sarabhA-mahAkAyA ATavyapazuvizeSAH parAsareti paryAyA ye hastinamapi pRSThe samAropayanti ca marA - AraNyagAvaH saMvarA - yeSAmanekazAkhe zRGge bhavataH 'humbhe'tti urabhrA - meSAH zazAH zazakA lomaTakAkRtayaH prazayA- dvikhurAdavyapazuvizeSA goNA - gAvaH rohitAH- catuSpadavizeSAH pAThAntareNa ta eva hyA ambA gajAhastinaH kharA-rAsabhAH karabhA-uSTrAH khaDgA-yeSAM pArzvayoH pakSavacarmANi lambante zRGgaM caikaM zirasi bhavati vAnarA-markaTAH gavayA- gavAkRtayo varttulakaNThAH vRkA-IhAmRgaparyAyAH nAkharavizeSAH zRgAlA-jambukAH kolA- uMdarAkRtayaH pAThAntareNa kokA-nAkharavizeSAH mArjArA-virAlA 'kolasuNaga'si mahAsUkarA: athavA kroDA-zUkarA zvAnaH- kauleyakAH zrIkandalakA AvarttAzca ekakhuravizeSAH kokaMtikA| lomaTakA ye rAtrI ko ko evaM ravanti gokarNA- dvikhuracatuSpadavizeSA mRgA - sAmAnyahariNAH kuraGgAdayastu prAgabhihitAH zRGgavarNAdivizeSaNAstadvizeSAH sAmarthyAdatra gamyAH mahiSAH pratItAH 'vigdhaya'tti vyAghrA - nAkharavizeSAH chagalA-ajAH dvIpikAH- citrakAbhidhAnA nAkhara vizeSAH zvAnaH- ATavyA evaM kauleyakAH Education Internation For Parts Only ~21~ 1 Azrave vadhakavadhyaprayo janAni sU0 3 // 9 // jonary org Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], --------- ------------- adhyayanaM [1] -------- ---------- mUlaM [3] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata tarakSAH acchA bhallAH zArdUlAca vyAvizeSAH siMhA-harayaH cittalA-nAkharavizeSA evaM pAThAntareNa ci lA-hariNAkRtayo dvikharavizeSAstata eSAM kuraGgAdInAM dvandvaH, 'cauppayavihANAkae evamAItti catuSpa-pada davidhAnakAni tajAtivizeSAH kRtAni-vihitAni yairvyaktibhUtaiH kuraGgAdibhiste tathA, tataH pUrvapadena karma dhArayaH, tatastAMzca evamAdIna-kuraGgAdiprakArAn , tathA ajagarAH-zayuparyAyAH ura-parisarpavizeSAH goNasAdAniSphaNAhivizeSAH barAhayo-dRSTiviSAyaH phaNAkaraNadakSAH mukulino-ye phaNA na kurvanti kAkodarA darbhapuSpAzca darvIkarasarpavizeSAH, AsAlikA mahoragAzvoparisarpavizeSAH, tatrAsAlikA yaccharIraM dvAdazayojanapramANamutkarSato bhavati, kSayakAle ca mahAnagaraskandhAvArAdInAmadha utpadyate, mahoragAstu manuSyakSetravahi vino yaccharIraM yojanasahasrapramANamutkarSata AkhyAyata iti, tata eteSAM dvandvaH, tataH teSAM uragavidhAnakAni kRtAni yaiste tathA tataH karmadhArayaH, tatazca tAMzca ekmAdIni, tathA kSIralAH zarambAzca18 bhujaparisarpavizeSAH sehA:-tIkSNazalAkAkula zarIrAH zalyakA-yacarmakatelakairaGgarakSA vidhIyate godhA undurA nakulAzca pratItAH zaraTA:-kRkalAzA jAhakA:-kaNTakAvRtazarIrAH muguMsA:-khAilillAkRtayaH khADahilA:-kRSNazuklapaTTAGkitazarIrAH zUnyadevakulAdivAsinyaH vAtotpattikA rUlyAvaseyA gRhakokilikAHgRhagodhikAH, eteSAM dvandvaH, tala ete ca te sarisRpagaNAzceti karmadhArayastatastAMzca evamAdIna-kSIralAdiprakArAnityarthaH, tathA kAdambA-haMsavizeSAH bakAca-pakoTakA: balAkAzca-visakaNThikAH sArasAzca-dAvA KARNAKOKANCE dIpa anukrama [7] aurasurare.org ~22 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ---------- ------------- adhyayanaM [1] -------- ---------- mUlaM [] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: dhyaprayo prata praznavyAka-ghATAH ADAsetIkAzca kulalAzca vaMjulAzca-khadiracazcakaH pArivAzca kIvAzca zakunAca pipIlikAzca-pI-1 kA Azraye ra0 zrIa-18 pItikArakA haMsAca-zvetapakSAH dhArtarASTrakAzca-kRSNacaraNAnanA haMsA eva bhAsAzca-sakuntAH 'kulIkosa'tti vidhakavabhayadeva kuTIkozAzca krauJcAzca dakatuNDAzca deNikAlakAzca zucIsukhAzca kapilAzca piGgalAkSakAca kAraMDakAca cakravRttiH ghAkAzca-rathAGgAH utkrozAzva-kurarAH garuDAca-supAH pigulAzca zukAzca-kIrA dharhiNazca-kalApavanmayUrAH janAni madanazAlAtha-sArikAvizeSAH nandImukhAzca nandamAnakAzca koraMkAzca bhRGgArakAzca bhRGgArikAcarasati nizi // 10 // bhUmau ghAlazarIrAH ityevalakSaNA: koNAlakAzca jIvajIvakAca tittirAzca vartakAzca lAvakAza kapiJjalakAzca kapotakAca pArApatakAzca ciTikAzca-kalaMbikA DiMkAca kurkuTAca-tAmracUDAH vesarAzca mayUrakAzcakalApavarjitAH cakorakAca hadapuNDarIkAzca zAlakAzca pAThAntareNa karakAzca vIrallazyanAzca iyenA evaM vAyasAzca-kAkavihaGgA bhenAzitazca cASAzca-kikidIvinaH valgulyazca carmAsthilAzca-carmacaTakA vitatapakSiNazcamanuSyakSetrabahirvartina iti dvandvaH, teca te 'khahacaravihANAkae yatti khacaravidhAnakakRtAzceti, tathA tAMzca evamAdIna-uktaprakArAn, eteSu ca zabdeSu kecidapratIyamAnArthAH kecidapratIyamAnaparyAyA nAmakoze'pi keSA|zcitprayogAnabhidhAnAda, Aha ca-"jIvaMjIvakapiJjala cakorahArItavaJjulakapotAH / kAraNDavakAdambakakakurAdhAH pakSijAtayo jJeyAH // 1 // " iti, pUrvoktAneva saGgrahavacanenAha-jalasthalakhacAriNazca, cazabdo jalacarAdisAmAnyasamuccayArthaH paJcendriyAn pazugaNAn vividhAn 'biyatiyacariMdiya'tti dve ca zrINi ca catvAri dIpa anukrama LCSCA [7] * // ~23~ Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [3] - dIpa anukrama [7] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] mUlaM [3] zrutaskandha: [1], muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH ca paJca ca indriyANi yeSAM te tathA dvIndriyAstrIndriyAzcaturindriyAH pazJcendriyAzcetyarthaH tatastAn, vi vidhAn kulabhedena jIvAna-jantUn priyajIvitAn abhimataprANadhAraNAn maraNalakSaNasya duHkhasya maraNaduHkhayorvA pratikUlAH pratipandhino ye te tathA tAn varAkAn tapakhinaH kimityata Aha-manti-vinAzayanti, bahusakliSTakarmANaH sattvA iti gamyate / evaM tAvadvadhyadvAreNa prANavadhasya prakAra ukto'tha prayojanadvAreNa sa ucyate, ebhiH - vakSyamANaiH pratyakSairvividhaiH kAraNaiH prayojanaiH, 'kiM te'si kiM tat prayojanaM ?, tayatheti vA, carma-tvaka vasA-zArIraH snehavizeSaH mAMsaM palaM medo- dehadhAtuvizeSaH zoNitaM raktaM yakRd-dakSi NakukSau mAMsagranthiH philphisa- udaramadhyAvayavavizeSaH mastuliGga-kapAla bhejakaM hRdayaM hRdayamAMsaM aM-purItat pittaM-doSavizeSaH phophasaM-zarIrAvayavavizeSaH dantA-dazanAH, eteSAM dvandvaH, tata etebhya idamityevaM vigRdyArthazabdo yojanIyaH, carmAdinimittamityarthaH tathA'sthIni-kIkazAni majA- tanmadhyAvayavavizeSaH nasyAH- karajAH nayanAni locanAni karNAH - zravaNAH 'pahAruNi'tti snAyu: nakkatti - nAsikA ghamanyo- nADyaH zRGga-viSANaM daMSTrA dazanavizeSaH picchaM-patraM viSaM kAlakUTaM viSANaM- hastidantaH bAlAH kezAH eteSAM dvandvaH tatasta eva heturityevaM hetuzabdo yojyaH, tataH SaSThyarthe dvitIyA, tato'yamarthaH- asthimajjAdihetormantIti pra kramaH, tathA hiMsanti ca bahusaGgakliSTakarmANa iti prakramaH, bhramarAH puruSatayA lokavyavahatA madhukaryastu strItvavyavahRtAstadgaNAn tatsamUhAn raseSu gRddhA madhugrahaNArthamiti bhAvaH tathaiva hiMsantyevetyarthaH, zrIndriyAn For Penal Use On ~ 24~ ansaray or Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ----------------------- mUlaM [3] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata CAMGAON praznavyAka-1 yUkAmatkuNAdIna zarIropakaraNArtha-zarIropakArAya yUkAdikRtaduHkhaparihArArthamadhavA zarIrAya upakaraNAya-|| Anave ra0zrIa- upadhaye, ayamartha:-zarIrasaMskArapravRttA upakaraNasAdhanasaMskArapravRttAzca vividhaceSTAbhistAna prantIti, kiM. vadhakababhayadeva. bhUtAna?-kRpaNAna-kRpAspadabhUtAniti, tathA dvIndriyAna bahUn 'vatthoharaparimaMDaNaTThatti vastrANi-cIvarANi dhyaprayovRttiH 4'uhara'tti upagRhANi AzrayavizeSAsteSAM parimaNDanArtha-bhUpArtha, kRmirAgeNa hi rajyamAnAni zrUyante va-|| janAni strANi, AzrayAstu maNDyante eva zaGkazukticUrNeneti, athavA vastrArtha upagRhAtha parimaNDanArtha ceti, tatra sU03 // 11 // vastrArtha pahasUtrasampAdane kRmihiMsA sambhavati, AzrayA mRttikAjalAdidravyeSu pUtarakAdidhAto bhavati. parimaNDanArtha hArAdikaraNe zuktyAdidvIndriyANAmiti, anyaizcaivamAdikairvahubhiH kAraNazatairabudhA-bAlizA 'iha hanti' iha-jIvaloke hiMsaMti-nanti asAn prANAna, tathA imAMzca pratyakSAn ekendriyAnapRthivIkAlikAdIn varAkA:-tapakhinaH samArambhanta iti yogA, na kevalamekendriyAneva prasAzcAnyAstadA-| |zritAMzcaiva, kiMbhUtAn ?-tanuzarIrAn atrANAn anarthapratighAtakAbhAvAt azaraNAn arthaprApakAbhAvAt ata eva anAthAn yogakSemakArinAyakAbhAvAt abAndhavAn khajanasampAdyakAryAbhAvAt karmanigaDabaddhAniti vyaktaM, tathA akuzalapariNAmodayAvarjitatvena mandabuddhizca mithyAtyodayAd yo jano-lokastena durvijJeyA | ye te tathA tAn, pRthivyA vikArA pRthvImayAstAna pRthvImayAn pRthvIkApikAnityarthaH, tathA pRthivIsaMsRtAn // 11 alasAdivasAna, evaM jalamayAn-apkAyikAn jalagatAn pUtarakAdivasAn saivalAdivanaspatikAyikAMzca dIpa anukrama CA [7] hinarana ~25~ Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], --------- ------------- adhyayanaM [1] -------- ---------- mUlaM [3] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata anala:-tejaskAyaH anilo-vAyukAyastRNavanaspatigaNo-vAdaravanaspatInAM samudAya etannimRtAMzca-etadupa-14 jIvakAMzca sAniti hRdayaM 'tammayatajiya'tti teSAmanalAnilatRNavanaspatigaNAnAM vikArAstanmayA analakAyikAdaya eva tathA teSAmeva-analAdInAM jIvAstajIvAH tadyonikAnasA ityarthaH, tanmayAzca tajjIvAzreti tanmayatajjIvAstazcaiiva, pAThAntareNa tanmayajIvAzceti, kiMbhUtAMstAn ?-'tadAhAre'tti te-pRthivyAdaya A-14 dhAro yeSAM te tadAdhArAstAneva cA pRthivyAdInAhArayantIti tadAhArAstAna, teSAmeva pRthivyAdInAM pariNatA varNagandharasasparzI bondi:-zarIraM saiva rUpaM-svabhAvo yeSAM te tathA tAn , acAkSuSAn-na cakSuSA dRzyAMzcAkSu-I SAMzca-cakSuAhyAna, kAnevaMvidhAnityAha-trasakAyA-vasanAmakammodayavartijIvarAzistatra bhavAstrasakAyikAH / tAn, kiyata ityAha-asaGkhyAtAn , tathA sthAvarakAyAMzca-sUkSmAzca bAdarAzca tattannAmakammodayavartinaH, pratyekazarIramiti nAmakarmavizeSo yeSAM te pratyekazarIranAmAnaste ca sAdhAraNAzva-sAdhAraNazarIranAmakarmodayavartina iti dvandvo'tastAn, kiyataH?-anantAn sAdhAraNAneva, zeSasthAvarANAmasaMkhyeyatvAt, jIvAniti yogA, kimiti ityAha-pranti, kimbhUtAna ?-avijAnatazca khavadhaM, parijAnatazca-sukhaduHkhairanubhavataH ekendriyAna, adhavA khavadhamajAnataH ekendriyAn tameva parijAnatastrasAniti jIvAna-jantUn ebhirvividhaiH kAraNaiH-prayojanaiH kiM tetti kiM tat tadyatheti vA, karSaNaM kRSiH puSkariNI-puSkaravatI catuSkoNA vA vApI|niSpuSkarA vRttA vA 'vappiNa'zi kedArAH kRpasarastaDAgAH pratItAH citi:-mityAdezcayanaM mRtkdhnaarthe| dIpa anukrama [7] ~264 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) upasa prata sUtrAMka [3] dIpa anukrama [7] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] zrutaskandha: [1], mUlaM [3] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka ra0 zrIabhayadeva0 vRttiH // 12 // | dAruvinyAso vA vediH - vitardikA khAtikA parikhA ArAmo-vATikA vihAro bauddhAyAzrayaH stUpaH citivizeSaH prAkAraH-zAla: bAraM pratItaM gopuraM pratolI kapATa ityanye ahAlakaH - prAkAro parivarttyAzrayavizeSaH | carikA nagaraprAkArayorantare'STahastapramANo mArgaH setuH mArgavizeSaH pAlirvA saGkamo viSamottaraNamArgaH 7. prAsAdo- narendrAzrayaH vikalpAH tadbhedA bhavanAni catuHzAlAdIni gRhANi- sAmAnyAni zaraNAni tRNa* mayAni layanAni parvatanikuTTitagRhANi ApaNA - haddAH caityAni - pratimAH devakulAni sazikharadevaprAsAdAH 4 citrasabhAH citrakarmavanmaNDapAH prapA- jaladAnasthAnaM AyatanaM devAyatanaM AvasathaH parivrAjakAzrayaH bhUmigRhaM pratItaM maNDapaH-chAyAdyarthaH paTAdimaya AzrayavizeSaH eteSAM dvandvastata eteSAM kRte nimitte pRthivIM hiMsaMti iti sambandhaH, bhAjanAni amatrANi sauvarNAdIni bhANDAni tAnyeva munmayAni RyANakAni vA | lavaNAdIni upakaraNAni udUkhalAdIni eSAM samAhAradvandvaH tatastasya vividhasya cArthAya hetave pRthivIM pR thvIkAyikAn hiMsanti mandabuddhikAH, tathA jalaM ca-apakAdhikAMzca hiMsaMtIti varttate, majjanakaM snAnaM pAnaM bhojanaM ca pratItaM vastraghAvanaM vAsaH kSAlanaM zaucaH- AcamanametadAdibhiH kAraNairiti prakramaH, tathA pacanaM pAcanaM ca odanAdeH jalAvaNanti-khataH parato vA'gneruddIpanaM vidarzanaM- andhakArasthavastuprakAzanaM etaiH kAraNaiH caH samucaye agniM hiMsaMti, tathA sUrya pratItaM vyaJjanaM-vAyUdIrakaM tAlavRntaM tadeva dvipuTAdi 'pehuNaM'ti mayUrAGga mukhaM- AsyaM karatala - hastaH sargapatraM - vRkSavizeSaparNa vastraM pratItaM etadAdibhirvAtodIraNavastubhiranilaM-vAyuM For Parts Only ~27~ 1 Azrave vadhakatra dhyaprayojanAni sU0 3 // 12 // Mor Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], --------- ------------- adhya yanaM [1] ------- ---------- mUlaM [3] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata hiMsantIti, tathA agAraM-gehaM 'pariyArotti paricAro-vRttiH khaDgAdikozo vA bhakSyANi-modakAdIni kharavizadamabhyavahArya bhakSya miti vacanAt bhojanAni-odanAdIni zayanAni zayyAH AsanAni-viSTarANi phalakAni-avaSTambhanayUtAdinimittAni muzalAnyadakhalAzca prasiddhAH tatAni-vINAdIni vittaani| -paTahAdInyAtodyAni-vAdyAni vahanAni-yAnapAtrANi vAhanAni-zakaTAdIni maNDapAH pratItA: vividhabhavanAni-catuHzAlAdIni toraNAni pratItAni viTaGkaH-kapotapAlI devakulaM pratItaM jAlaka-chidrAnvito, gRhAvayavavizeSaH arddhacandraH-sopAnavizeSaH nirvRhaka-dvAroparitanapArzvavinirgatadAru candrazAlikA-prAsAdo-12 paritanazAlA vedikA-vitardikA niHzreNiH-avataraNI droNI-nauH caGgerI-mahatI kASTapAtrI bRhatpadvalikA vA kIlA:-zaGkAvaH meThakA:-muNDakAH sabhA-AsthAyikA prapA-jaladAnamaNDapa Avasatha:-parivrAjakAzrayaH gandhA:-cUrNavizeSAH mAlya-kusumamanulepanaM-vilepanaM ambarANi-vastrANi yUpo-yugaM lAgalaM-zIraM 'matiya'ti matikaM yena kRSTvA kSetraM mRdyate kulika-halaprakAraH syandano-rathavizeSoM, yato dvividho ratha:sAGgrAmiko devayAnarapazca, tatra sAGgrAmikasya kaTIpramANA bedikA bhavati, zivikA-puruSasahasrabAhanIyaH |kuTAkArazikharAcchAdito jampAnavizeSaH ratha:-prasiddhaH zakaTa-gantrI yAnaM-tadvizeSaH yugyaM-golladezaprasiddho advihastapramANo vevikopazobhito jampAnavizeSa evaM ahAlaka:-pAkAroparivarsI AzrayavizeSaH carikAnagaraprAkArAntarAle'STahastapramANo mArgaH dvAraM-pratItaM gopuraM-puradvAraM paridhA-argalA yatrANi-araghaTTAdi SEARCHANA dIpa anukrama [7] pra.vyA.3 REaradhana Insuranorm ~28~ Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ---------- ------------- adhya yanaM [1] ------- ---------- mUlaM [] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prabhavyAkara0zrIabhayadeva prata dRttiH [3]] yatrANi zUlikA-vadhyaprotanakASThaM pAThAntare zUlaka:-kIlakavizeSaH 'lauDa'tti lakuTaH muzuNDiH -praharaNa- 1 adharmavizeSaH zataghnI-mahatI yaSTiH bahuni ca praharaNAni-karavAlAdIni AvaraNAni-sphurakAdIni upakarazca- dvAre gRhopakaraNaM mazcakAdi, tata eteSAM dvandvaH, tatazcaiteSAM kRte-arthAya anyaizca evamAdibhirbahubhiH kAraNazatahiMsanti tarugaNAniti, tathA bhaNitA'bhaNitAMzcaivamAdikAn-evaMprakArAn sattvAn satvaparivarjitAn upa-11 kArakAH pranti dRDhAzca mUDhAzca te dAruNamatayati tathAvidhakrodhAnmAnAt mAyAyA lobhAt hAsyaratyaratizokAt, ihaa| pretyatadapaJcamIlopo dRzyaH, vedArthAzca-vedArthamanuSThAnaM jIvazca-jIvitaM jItaM vA-kalpatA, dharmazcAryazca kAmazcetye- vasthAzca teSAM hetoH-kAraNAt svavazA-khatanA avazA:-taditare arthAya anarthAya ca trasaprANAMzca sthAvarAMzca sU04 hiMsanti mandabuddhayaH, etadeva prapazcata Aha-khavazA nanti avazA nanti vavazA avazAzcetyevaM 'duhatti | dvidhA pranti, evaM ardhAyetyAdi AlApakatrayaM, evaM hAsyavararatibhirAlApakacatuSTayaM, evaM kuDalubdhamugdhAH arthadharmakAmAzceti // tadevaM yathA ca kRta iti pratipAditamadhunA 'phalapradhAnAH kriyA' iti nyAyAt phaladvAraM dvAragAthAyAH kartRddhArAtmAgupanyastamapyullaya 'karbadhInA kriyeti nyAyAtkartuH pradhAnatayA alpavaktavyatvAdvA ye'pi ca kurvanti pApAH prANivadhamityetadAha kayare te?,je te soyariyA macchavaMdhA sAuNiyA vAhA kUrakammA vAuriyA dIvitabaMdhaNappaogatappagalajAlabIralaMgAyasIdagbhavaggurAkUDachelihatthA hariesA sAuNiyA ya vIdaMsagapAsahatthA vaNacaragA luddhayamahughAtapotaghAyA dIpa anukrama [7] . JAREmirate ~29~ Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------ adhyayanaM [1] --------------------- mUlaM [4...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata eNIyArA paeNiyArA saradahadIhiatalAgapallalaparigAlaNamalaNasottabaMdhaNasalilAsayasosagA visagarassa ya dAyagA uttaNavAlaradavaggiNiyapalIvakA kUrakammakArI ime ya bahave milakkhujAtI, ke te?, sakajavaNasabaravaparagAyamuruMDodabhaDagatittiyapakkaNiyakulakkhagoDasIhalapArasakoMcaMdhadavilabilalapuliMdaarosaDovapokaNagaMdhahAragabahalIyajalaromamAsabausamalayA cuMcuyA ya cUliyA koMkaNagA metapaNhavamAlavamaharAbhAsiyAaNakacINalhAsiyakhasakhAsiyA nehuramarahamuTThiaArabaDobilagakuhaNakekayahUNaromagarurumarugA cilAyavisayavAsI ya pAvamatiNo jalayarathalayarasaNapphatoragakhahacarasaMDAsatoMDajIvovagdhAyajIvI saNNI ya asaNiNo ya pajattA asubhalessapariNAmA ete aNNe ya evamAdI kareMti pANAtivAyakaraNaM pAyA pAvAbhigamA pAvaruI pANavahakayaratI pANavaharUvANuDhANA pANavahakahAsu abhiramaMtA tuhA pAvaM karetu hoti ya bahuppagAraM / tassa ya pAvarasa phalavivAgaM ayANamANA vaTuMti mahabbhayaM avissAmaveyarNa dIhakAlabahudukkhasaMkaDaM narayatirikkhajoNiM, io Aukkhae cuyA asubhakammabahulA uvavarjati naraesu hulitaM mahAlaesu vayarAmayakuDaruddanissaMdhidAravirahiyanimmaddavabhUmitalakharAmarisavisamaNirayagharacAraeK mahosiNasayApatattaduggaMdhavissaubveyajaNagesu bIbhacchadarisaNijjesu nicca himapaDalasIyalesu kAlobhAsesu ya bhImagaMbhIralomaharisaNesu NirabhirAmesu nippaDiyAravAhirogajarApIliesu atIvaniccaMdhakAratimissesu patibhaesuvavagayagahacaMdasUraNakkhattajoisesu meyavasAmaMsapaDalapoccaDapUyaruhirukkiNNavilINacikkaNarasiyAvAvaNNa dIpa anukrama KIEngtaram.org ~30~ Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) **=*= prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [8] zrutaskandha: [1], mUlaM [4 ...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita .... ..AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka 20 zrIabhayadeva0 vRttiH // 14 // "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] kuhiyacikkaddamesu kukUlAnalapalitta jAlamummura asikkhurakara va ttadhArAmunisi tavicchu DaMka nivAtovammapharisa atidussahemu ya attANAsaraNa kaDuyadukkha paritAvaNesu aNubaddhaniraMtaraveyaNesu jamapurisasaMkulesu, tattha ya amtomuhuttaladdhibhavapaJcaeNaM nivvartteti u te sarIraM huMDaM bIbhacchadarisaNijaM bIhaNagaM aTThiNhAruhamavajjiyaM asubhadukkhavisahaM, tato ya pajjattimuvagayA iMdiehiM paMcahiM vedeti asubhAe veyaNAe ujjalabalaviulaukkaDakkharapharusapayaMDaghoravIhaNagadAruNAe, kiM te?, kaMdumahAkuMbhiyapayaNa paDalaNatavagatalaNabhaGkabhajaNANi ya lohakaDAhukahuNANi ya koTTabalikaraNakoTTaNANi ya sAmalitikkhaggalohakaMTaka abhisaraNapasAraNANi phAuNavidAlaNANi ya avakoDakabaMdhaNANi laDisayatAlaNANi ya galagabalutaMvaNANi sUlaggAbheyANi ya AesaparvacaNANi khiMsaNavimANaNANi vighuTTapaNijaNANi vanjhasayamAtikAti ya evaM te // 'kaparetyAdi, tatra katare kRSyAdikAraNaiH prANino prantIti praznaH, uttaramAha - 'je te soyarie'tyAdi, tatra zUkare:- mRgayAM kurvanti ye te zaukarikAH matsyabandhAH pratItAH zakunAn prantIti zAkunikAH vyAdhA| lubdhakavizeSAH krUrakarmANa ityeteSAmeva kharUpAbhidhAyakaM vizeSaNaM, 'bAguriya'ti kacitpAThaH, tatra vAgurayA mRgabandhanavizeSeNa carantIti vAgurikA iti, tathA dvIpikazca -citrako mRgamAraNAya bandhanaprayogazcabandhopAyaH tamazca-tarakANDavizeSo matsyagrahaNArthaM jalAvatAraNAya galaM ca-vaDizaM jAlaM ca matsyabandhanaM vIralakazca zyenAbhidhAnaH zAkuniH zakunivinAzAya AyasI-lohamayI darbhamayI ca yA vAgurA-mRgabandhanavi Eaton Intentational For Penal Use On ~31~ 1 adharma dvAre prANavadhakArakAH pretyatadavasthAzca sU0 4 // 14 // www.landbrary or Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ----------------------- mUlaM [4...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata zeSaH sA ca kUTena yA sthApyate citrakAdigrahaNArtha chelikA-ajA sA kUTacchelikA sA ca, athavA kUTamRgAdigrahaNayanaM chelikA ceti dvandUstA haste yeSAM te tathA, 'dIviya'tti kacitpAThastatra dvIpikena-citrakeNa| carantIti dvIpikA iti tata uttarapadena dvandvaH, ayamAlApakaH kacitkathaJcidU dRzyate, navaraM gamakapakSamAzritya vyAkhyAtaH, harikezA:-cANDAlavizeSAH kuNikAca-sevakavizeSAH kacit 'sAuNiya'tti pAThaH tatra zakunena caranti zAkunikA iti, 'vidaMsagAH vidaMzaMtIti vidaMzakAH-zyenAdayaH pAzAzca-zakunibandhanavizeSA haste yeSAM te tathA, vanacarakA:-sabarAH lubdhakAzva-vyAdhA madhughAtAH potaghAtAH madhugrAhakAH zAvaghAtakAzcetyarthaH, eNIyAratti eNI-hariNI mRgagrahaNArtha cArayanti-poSayanti yete tathA 'paeNiyAra'tti prakRSTAH eNIcArAH preNIcArAH saro-jalAzayavizeSaH hRdo-nadaH dIrghikA-sAriNI taDAga-pratItaM palvalaM-naDulamityetAn parigAlanena ca-zuktizaGkhamatsyAdigrahaNArtha jalaniHsAraNena malanena-mardanena zrotobandhanena ca-jalapravezavAraNena salilAzrayAn parizoSayanti yete tathA, tathA viSasya-kAlakUTasya garalasya ca-dravyasaMyogaviSasya dAyakA-dAtAro ye te tathA, uttRNAnAM-udgatatRNAnAM vallarANAM-kSetrANAM davAgninA-vanyajvalanena nirdayaM-yathA bhavatItyevaM 'palIvatti pradIpakA ye te tathA, krUrakarmakAriNa ime ye bahavo 'milakkhuyA' iti mlecchajAtIyAH ke tetti tadyathA-zakA yavanA zabarA varvarAH kAyAH muruMDAH udA bhaDakAH tittikAH pakkaNikAH kulAkSA: gauDAH siMhalAH pArasAH krozcAH andhA drAviDAH vilvalA: pulindrAH aroSAH DoMbAH pokaNA:gandhahArakAH bahalIkAH dIpa anukrama REnada murary.org ~32~ Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [8] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] * mUlaM [ 4...] zrutaskandha: [1], muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH vRttiH // 15 // praznavyAka- jallAH romA mASAH vakuzA malayAzca cucukAzca cUlikAH koMkaNakAH medA: pahavAH mAlavAH mahurAH AbhAra0 zrIa- 5 SikA aNakkAH cInAH lahAsikAH khasAH khAsikA neharA 'marahaTThatti mahArASTrAH pAThAntareNa mUDhAH mauSTikAH bhayadeva0 AravAH DobilakAH kuhaNAH kekayA hUNAH romakAH ruravo marukA iti etAni ca prAyo luptaprathamAbahuvacanAni padAni, tathA cilAtaviSayavAsinaHzca mleccha dezanivAsinaH, ete ca pApamatayaH, tathA jalacarAzca OM sthalacarAzca 'saNahapaya'tti sanakhapadAca siMhAdayaH uragAva- sarpAH 'khayarasaMDAsatuMDa ti khacarAH saMdasatuNDAzca- saMdesakAkAramupakSiNa iti dvandvaH, te ca te jIvopaghAtajIvinazceti karmadhArayaH, kathaMbhUtA:* saMjJinazvAsaMjJinazca paryAptAH azubhalezyApariNAmAH, ete cAnye caivamAdayaH kurvanti prANAtipAtakaraNaMprANivadhAnuSThAnaM pApA:- pApAnuSThAyinaH pApAbhigamAH - pApamevopAdeyamityabhigamAH pAparucayaH pApamevopAdeyamiti zraddhAnAH prANavadhakRtaratikAH prANavadharUpAnuSThAnAH prANivadhakathAkhabhiramantaH 'tuTTA pAva karettu hoti ya bahuSpagAraiti pApaM prANavadharUpaM kRtvA bahuprakAraM tuSTAzca bhavanti, ye te kurvanti prANivadhamiti prakRtaM / tadiyatA ye prANavadhaM kurvanti te pratipAditAH, idAnIM yAdRzaM phalaM dadAti prANavadha etaducyate, 'tasse'tyAdi, tasya ca pApasya prANavadharUpasya 'phalavipAka' phalamiva - vRkSasAdhyamiva vipAkaH - karmmaNAmudayaH phalavipAkaH 4 taM phalavipAkaM 'ayANamANa'tti ajAnAnAH barddhayaMti-vRddhiM nayaMti narakatiryagyonimiti yogaH, tadRddhizva | punaH punastatrotpAdahetukarmabandhanAt, kiMbhUtAM tAM?, mahadbhayaM yasyAM sA mahAbhayA tAM mahAbhayAM avizrAmavedanAM / / 15 / / For Parts Only 1 adharma dvAre prANavadha ~33~ kArakAH pretyatadacarathAzva sU0 4 nary org Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandhaH [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [4...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata vizrAntirahitAsAtavedanA dIrghakAlaM yAvadvahubhirduHkhaiH zArIramAnasaryA saMkaTA-saGkhalA sA dIrghakAlabahuduHkhasaGkaTA tAM, narakeSu tiryakSu ca yA yonirutpattihetutvAt sA narakatiryagyonistAM, tatazca ito-manuSyajanmanaH sakAzAdAyuHkSaye-maraNe sati cyutAssantaH, 'tasse' tyAdi ca sUtraM kacideva dRzyate, azubhakarmabahulA:-kalupakarmapracarAH upapadyante-jAyaMte narakepu 'huliya'ti zIghraM mahAlayeSu-kSetrasthitibhyAM mahatsu, kathaMbhUteSu?-vajra-18 mayakuDyA rundA-vistIrNA niHsandhayo-nirvivarA dvAravirahitA-advArA nimmAdevabhUmitalAzca-karkazabhUmayaH ye narakAste tathA kharAmarzA:-karkazaspazAH viSamA-ninonnatA nirayagRhasambandhino ye cArakA:-kuDyakuTA nArakotpattisthAnabhUtA yeSu narakeSu te tathA, tataH padadvayasya karmadhArayo'tasteSu, tathA mahoSNA:-atyuSNA:sadAprataptAnityataptA durgandhA-azubhagandhA vizrA-AmagandhayaH kuthitA ityarthaH, udvijyate-udvignairbhUyate yebhyaste udvegajanakAste ca te tathA teSu, tathA bIbhatsadarzanIyeSu-virUpeSu nityaM-sadA himapaTalamiva-himavRndamiva zItalA ye te tathA teSu ca, kAlo'vabhAsA-prabhA yeSAM te kAlAvabhAsAsteSu ca, bhImagambhIrAzca te ata eva lomaharSaNAzcaromaharSakAriNo bhImagambhIralomaharSaNAsteSu, nirabhirAmeSu-aramaNIyeSu niSpratIkArA-acikitsyA ye vyAdhayaH- kuSTAyAH jvarA:-pratItAH rogAzca-sadyoghAtino jvarazUlAdayaH taiH pIDitA yete tathA teSu, idaM ca | nArakadharmAMdhyAropAnnarakANAM vizeSaNamuktaM, atIva-prakRSTaM nityaM-zAzvatamandhakAraM yeSu te tathA timisse-13 va-tamisraguheva ye'ndhakAraprakarSAste atIvanityAndhakAratamisrAH athavA atIva nityAndhakAreNa timisrava ca dIpa anukrama MERana insurary.orm ~34~ Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ----------------------- mUlaM [4...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: praznacyA- ra0 zrIabhayadeva0 vRttiH prata pretyatada yete tathA teSu, ata eva pratibhayeSu-vastu 2 prati bhayaM yeSu te tathA teSu, vyapagatagrahacandrasUryanakSatrajyoti- 1 adharma keSu, iha jyotiSkazabdena tArakA gRhyante, medazca-zArIradhAtuvizeSaH vasA ca-zArIra lehaH mAMsaM ca-pi- XI dvAre zitaM teSAM yatpaTalaM-vRndaM 'pocati atiniviDaM ca, pUyarudhirAbhyAM-pakvaraktazoNitAbhyAM ukkipaNanti- prANavadhautkIrNa mizritaM vilInaM-jugupsitaM cikkaNa-AzleSavatra rasikayA-zArIrarasavizeSeNa vyApannaM-vinaSTakharUpa-II |kArakAH mata eva kuthitaM-kothavat tadeva cikkhallaM-prabalakaImaH kardamazca taditaro yeSu te tathA teSu, kukUlAnalazca-kArISAgniH pradIsajvAlA ca mumurazca-bhasmAgniH asikSurakarapatrANAM dhArA ca sunizito vRzcikaDakasya-tatpu- vasthAzca cchakaNTakasya ca nipAta iti dvandvaH ebhiH aupamyaM-upamA yasya sa tathA, tathAvidhaH spo'tidussaho yeSAM te sU04 tathA teSu, atrANA-anarthapratighAtakavarjitA azaraNAzca-arthaprApakavarjitA jIvAH kaTukaduHkhai:-dAruNairduHkhaiH |paritApyante yeSu te atrANAzaraNakaTukaduHkhaparitApanAsteSu anuvanirantarA:-atyantanirantarA vedanA yeSu te tathA teSu, yamasya-dakSiNadikapAlasya puruSA-ambAdayo'suravizeSA yamapuruSAstaiH saGkhalA yete tathA teSu, tatra ca-utpattI satyAmantarmuharttazca-kAlamAnavizeSaH labdhizca-vaikriyalabdhirbhavapratyayazca-bhavalakSaNo heturantarmuhartalandhibhavapratyayaM tena nirvarttayanti-kurvanti punaste-pApAH zarIraM, kiMbhUtaM?-huNDaM-sarvatrAsaMsthitaM bIbhatsaM durdazanIyaM-duIrzanaM 'bIhaNagati bhayajanakaM asthisnAyunakharomavarjitaM, azubhagandhaM ca tadduHkhaviSahaM cetyazubhagandhaduHkhaviSahaM, pAThAntareNAzubhaM duHkhaviSahaM ca yattattathA, tataH-zarIranirvasanAnantaraM paryApti-indriyaparyApti dIpa anukrama 2-64-964-64 REmain ~35~ Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [4...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata RECOGRESEARock mAnaprANaparyApti bhASAmanaHparyApti copagatAH-prAptA indriyaiH paJcabhirvedayanti-anubhavanti,kaM ?-duHkhaM, mahAkumbhIpacanAdIni duHkhakAraNAnIti yogaH, kayA kalitAni?-azubhayA vedanayA duHkharUpayetyarthaH, kiMbhUtayetyAha-ujjale'tyAdi tatrojvalA-vipakSalezenApyakalaGkitA balA-balavatI nivartayitumazakyA vipulAsarvazarIrAvayavavyApinI pAThAntareNa tiulatti-trIna-manovAkAyAMstulayati-abhibhavati yA sA bitulA utkaTA-prakarSaparyantavartinI kharaM-amRduzilAvat yadravyaM tatsampAtajanitA kharA paruSaM-karkazaM kUSmANDIdala& miva yad dravyaM tatsampAtasambhavA paruSA pracaNDA-zIghraM zarIravyApikA pracaNDaparivartitatvAdvA pracaNDA ghorA-bhagiti jIvitakSayakAriNI audArikavatAM, parijIvitAnapekSA vA ye te ghorAstatpravartitattvAt ghorA iti, 'bIhaNagatti bhayotpAdikA, kimuktaM bhavati?-dAruNA, tata eteSAM karmadhArayo'tastayA vedayantIti prakRtaM, 'ki tetti tayathA-kaMduH-lohI mahAkumbhI-mahatyUkhA tayoH pacanaM ca bhaktasyeva 'paulaNaM'ti pacanavizebhASazca pRthukasyeva tavarga-tApikA talanaM ca sukumArikAderiva bhrASTra-aMbarISe bharjanaM ca-pAkavizeSakaraNaM caNa kAderiveti dvandvo'tastAni ca lohakaTAhotkAthanAni ca ikSurasasyeva 'koha'tti-krIDA tena balikaraNaM-caNDikAdeH purato vastAderiva upahAravidhAnaM, pAThAntare kor3A kohakiriyA durgA tasyai ca, kohAya vA-prAkArAya balikaraNaM tacca kuTTanaM ca-kuTilavakaraNaM vaikalyakaraNaM vA kuTTena vA cUrNanaM tAni ca zAlmalyA-vRkSavizeSasya tIkSNAgrA ye lohakaNTakA iva lohakaNTakAsteSvabhisaraNaM ca-ApekSikamabhimukhAgamanamapasaraNaM ca-nivartanaM dIpa anukrama ~360 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ----------------------- mUlaM [4...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: dvAre prata vRttiH 4] sU04 praznabyAka-14 zAlmalItIkSNAgralohakaNTakAbhisaraNApasaraNe sphATanaM ca-sahAraNaM vidAraNaM ca-vividhaprakArairiti, te cA adharmara0 zrIa-pAte avakoTakabandhanAni-bAhuzirasAM pRSThadeze bandhanAni yaSTizatatADanAni ca pratItAni galake-kaNThe vabhayadeva lAt-haThAt yAnyullambanAni-vRkSazAkhAdAvuddhandhanAni tAni galakavalollambanAni, zUlAgrabhedanAni ca prANavadha vyaktAni, AdezaprapazcanAni-asatyArthAdezato vipratAraNAni, 'khiMsanavimAnanAni vAtatra khiMsanAni-ni-1 kArakAH ndanAni vimAnanAni-apamAnajananAni 'vighuTTapaNijaNANi ti vighuSTAnAM-ete pApAH prAmuvanti svakRtaMTa pretyatadapApaphalamityAdivAgbhiH saMzabditAnAM praNayanAni-vadhyabhUmiprApaNAni vighuSTapraNayanAni vadhyazatAni vya- vasthAzca tAni tAnyeva mAtA-utpattibhUmiyeSAM tAni badhyazatamAtRkANi vadhyAzritaduHkhAnItyarthastAni ca evami-18 tyuktakrameNa te-pApakarmakAriNa ityanena smbndhH| pubakammakayasaMcayovatattA nirayaggimahaggisaMpalittA gADhadakkhaM mahabbhayaM kakasaM asAyaM sArIraM mAnasaM ca tibvaM duvihaM vedeti vevaNaM pAvakammakArI bahaNi paliovamasAgarobamANi kaluNaM pAlenti te ahAuyaM jamakAtiyatAsitA ya sadaM kareMti bhIyA, kiM te?, avibhAyasAmibhAyabappatAyajitarva muya me marAmi dubbalo vAhipIlio'haM ki dANi'si ? evaMdAruNo Niya mA dehi me pahAre ussAsetaM (eya) muhattayaM me dehi pasAyaM karehi mA rusa vIsamAmi gevija muyaha me marAmi, gADhaM taNhAtio ahaM deha pANIyaM haMtA piya imaM jalaM 17 // vimalaM sIyalaMti ghettUNa ya narayapAlA taviyaM tauyaM se deMti kalaseNa aMjalIsu dahaNa ya te paveviyaMgobaMgA dIpa anukrama vAkha REaratana chunmuranorm ~37~ Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [1] -------------------- mUlaM [...4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 2. C prata asupagalaMtapappuyacchA chiNNA taNhAiyamha kaluNANi japamANA viSpekkhantA disodisiM attANA asaraNA aNAhA abaMdhavA baMdhuviSpahUNA vipalAyati ya migA iva vegeNa bhayubdhiggA, ghettUNa balA palAyamANANaM niraNukaMpA muhaM vihADettuM lohaDaMDe hiM kalakalaM NhaM vayaNaMsi chubhaMti kei jamakAiyA hasaMtA, teNa dahA saMto rasaMti ya bhImAI vissarAI ruvaMti ya kaluNagAI pArevatagAva evaM palavitavilAvakaluNAkaMdiyabahurunnaruviyasaddo parivevitaruddhabaddhayanArakAravasaMkulo NIsaho rasiyabhaNiyakuviukaiyanirayapAlatajiya gehakama pahara chiMda bhiMda uppADehukkhaNAhi kattAhi vikattAhi ya bhujo haNa vihaNa vicchubhocchumbha AkaDa vikaha ki Na jaMpasi? sarAhi pAvakammAI dukkayAI evaM vayaNamahappaganbho paDisuyAsahasaMkulo tAsao sayA nirayagoyarANa mahANagaraDajjhamANasariso nigyoso succae aNiTTho tahiyaM neraiyANaM jAijjatANaM jAyaNAhiM, kiM te?, asivaNadabbhavaNarjatapattharasUitalakkhAravAvikalakalaMntaveyaraNikalaMbavAluyAjaliyaguhaniraMbhaNa usiNosiNakaMTailladuggamarahajoyaNatattalohamaggagamaNavAhaNANi i. mehiM vivihehiM AyuhehiM kiM te moggaramasaMdikarakayasattihalagayamusalacakakoMtatomarasUlalaulabhiM DimAlasadda(Da)lapaTTisacammedvaduhaNamuDiyaasikheDagakhaggacAvanArAyaMkaNakakappaNivAsiparasuTakatikkhanimmala aNNehi ya eyamAdiehiM asubhehiM veubbiehiM paharaNasatehiM aNuvaddhatibbaverA paropparaveyarNa udIreMti abhiharNatA, tattha ya moggarapahAracuNiyamusuMDhisaMbhaggamahitadehA jaMtovapIlaNaphuraMtakappiyA keittha saca dIpa anukrama CCCX JAL Handiturary.org ~38~ Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) **=*= prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [<] zrutaskandha: [1], mUlaM [4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH maznavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 18 // "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] Educator mmakA vigattA NimUlukaNNodvaNAsikA chiNahatthapAdA asikarakayatikkhakoM tapara suppahAraphAliyavAsIsaMtacchitaMgamaMgA kalakalamANakhAra parisittagADhaDatagattakuM taggabhiNNajajjariyasanyadehA vilolaMti mahItale visUNiyaMgamaMgA, tattha va vigasuNagasiyAlakA kamajjArasara bhadIviyaviyagdhagasadda lasIhadapiyakhuhAbhibhUtehiM NiccakAlamaNasiehiM ghorA rasamANabhImaruvehiM akkamittA daDhadADhAgADhaDaka kaTTiyasutikkhanahaphA liuddhadehA vicchiSpaMte samaMtao vimukkasaMdhibaMdhaNAviyaMgabhaMgA kaMkakuraragiddhaghorakaTThavAyasagaNehi ya puNo kharadhiradaDhaNaklohatuMDehiM ovatittA pakkhAhayatikkhaNakkha vikinnajibbhaMDiyana yaNaniddha oluggavigatavayaNA, ukkosaMtA ya uppayaMtA nipatatA bhanaMtA puNyakammodayovagatA pacchANusapaNa ujjhamANA niMdatA purekaDAI kammAI pAgAI tahiM 2 tArikhANi osannacikaNAI dukkhAtiM aNubhavittA tato ya AukkhaNaM uccaTTiyA samANA bahave gacchaMti tiriyavasahiM dukkhuttaraM sudAruNaM jammaNamaraNajarAvA hipariyahaNAraha jalathala lahacaraparoSpa ra vihiMsaNaparvacaM imaM ca jagapAgaDaM varAgA dukkhaM pAventi dIhakAlaM, kiM te?, sI upahatahAhaveyaNa appakAra aDavijammaNaNizvabhara vigga vA sajaggaNa va havaMdhaNatADaNaM kaNanivAyaNaaTTibhaMjaNanAsAbheSpahAradUmaNacha viccheyaNa abhiogapAvaNaka saMkusAranivAyadamaNANi vAhaNANi ya mAyApitivippayogasoparipANi ya satyaggavisAbhighAyagala gavala AvalaNamAraNANi ya galajAlucchiSpaNANi paoDalaNavikapANi ya jAvajjIvigadhaNANi paMjaranirohaNANi ya sayUhaniddhADaNANi dhamaNANi ya dohaNANi ya kudaM For Parts Only ~39~ 1 adharma dvAre prANavadhakArakAH pretyatada vasyAzca sU0 4 // 18 // nary org Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], --------- ------------- adhya yanaM [1] ------------ --------- mUlaM [...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: KE%*%%252 prata DagalabaMdhaNAANa vADagaparivAraNANi ya paMkajalanimajjaNANi vArippavesaNANi ya ovAyaNibhaMgavisamaNivaDaNadavaggijAladahaNAI ya, evaM te dukkhasayasaMpalitA naragAu AgayA iha sAvasesakammA tirikkhapaMceMdi esu pAviti pAvakArI kammANi pamAyarAgadosabahusaMciyAI atIva assAyakakasAI 'pubbakammakayasaMcayatattati pUrvakRtakarmaNAM saJcayenopataptA-ApannasaMtApA ye te tathA, niraya evAgninirayAgnistena mahAgnineva sampradIptA yete tathA, gADhaduHkhAM-prakRSTaduHkharUpAM dvividhAM vedanAM vedayantIti yogaH, kiMbhUtAM?-mahadayaM yasyAM sA tathA tAM karkazAM kaThinadravyopanipAtajanitatvAt asAtAM-asAtAkhyadhedanIFyakarmabhedaprabhavAM zArIrI mAnasIM ca tIbrAM-tIbAnubhAgabandhajanitAM pApakarmakAriNaH, tathA bahUni palyopa masAgaropamANi karuNA-dayAspadabhUtAH karuNaM vA pAlayanti 'te'tti pUrvoktAH pApakarmakAriNaH 'ahAuya'ti yathAyaddhamAyuSka, gADhayA'pi vedanayA nopakrAmyata iti bhAvaH, tathA yamakAyikaiH-dakSiNadikpAladevanikAyAzritairasurairaMvAdibhirityarthaH bAsitA-utpAditabhayA yamakAyikatrAsitAste ca zabdam-AkhiraM kurvanti bhItAssantaH, 'kiM tetti tadyathA 'avihAvatti he avibhAvya!-avibhAvanIyakharUpa 'sAmitti he svAmin 'bhAyatti! he bhrAtaH 'bappatti he vappa!, he pitaH / ityarthaH, evaM he tAta! 'jiyavaMti he jitavan-prAptajayajIvita ! 'bhuya'tti muMca 'me'tti 'mAM'marAmitti niye, iha ca nArakANAM bahuvacanaprakrame'pi yadekavacanaM tadekApekSaM tajjAtyapekSaM chAndasatvAdveti, yato durbalo vyAdhipIDito'haM 'kiM dANi sitti kimidAnImasi-bhavasi ?, dIpa anukrama ma.vyA.4 urmurary on ~404 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [8] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] zrutaskandha: [1], muni dIparatnasAgareNa saMkalita..... ..AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH mUlaM [4] // 19 // vasthAzca praznavyAka- 'edAruNoti evaMprakAro dAruNo- raudro nirdayazca nirghRNazca mA dehi me mama prahArAn 'usAsetaM muttagaM 20 zrIa me dehiti uccAsamucchrasanamenaM adhikRtaM ekaM vA muharttakaM yAvat me-mayaM dehIti prasAdaM kuruta mA rudhyata bhayadeva0 vizramAmi vizrAmaM karomi 'rovijaM ti graiveyakaM grIvAbandhanaM muJca me mama yato 'marAmiti mriye tathA gADhaM vRttiH 5 - atyartha 'taNhAiutti tRSNArditaH pipAsito'haM 'deha'tti datta pAnIyaM - jalamiti nArakeNokte sati narakapAlA yad bhaNanti tadAha- 'haMtA' iti, yadi tvaM pipAsitastato haMtA haMdIti ca vA''manraNe piba idaM jalaM | vimalaM zItalaM, itiH etacchabdArthaH, bhaNantIti gamyate, gRhItvA ca nirayapAlAstataM trayukaM 'se' tasya dadati kalazenAJjalipu, dRSTvA ca tajjalaM praveSitAGgopAGgAH- kampitasakalagAtrAH azrubhiH pragaladbhiH pralute-prahute asU0 4 kSiNI yeSAM te agatpraSTutAkSA:, 'chinnA tavhA iyam' iti bhinnakramaH tasya caivaM sambandhaH-chinnA tRSNA'smAkamityevaMrUpANi karuNAni vacanAnIti gamyate jalpanti vipalAyante veti yogaH, viprekSamANA 'disodisaM ti ekasyA dizaH sakAzAdanyAM dizaM, atrANAH - anarthapratighAtavarjitA azaraNA:-arthakArakavirahitA anAthAH- yogakSemakArivirahitA abAndhavAH svajanarahitA bandhuviprahINAH- vidyamAnabandhavavipramuktAH, kathaJcidekArthikAnyapyetAni padAni na doSAya, anAthatAprakarSapratipAdakatvAditi, vipalAyante vinazyanti ca kathaM ? -mRgA iva vegena bhayodvignA iti, gRhItvA ca balAt haThAdityarthaH nArakAniti gamyate, teSAM ca vipalAyamAnAnAM niranukampA yamakAyikA iti yoga:, sukhaM vidhATya-vidArtha lohadaNDai: 'kalakala' ti kala For Penal Use Only ~ 41~ 1 adharma dvAre prANabadha kArakAH pretyatada // 19 // rary org Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [...4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: - %2- prata 542-% kalazabdayogAt kalakalaM pUrvoktaM trapukamiha smaryate, paheti vAkyAlaGkAre, ghane-mukhe kSipanti, ke ityAha18 kecidyamakAyikA-ambAdayaH, kiMbhUtAH ?-hasanta iti, tato nArakA yat kurvanti tadAha-tena ca taptanapuNA dagdhAH santo rasanti ca pralapati ca, kiMbhUtAni vacanAnItyAha-bhImAni-bhayakArINi vikharANi-vikRtaza bdAni tathA rudanti ca karuNakAni-kAruNyakArINi, ka ivetyAha-pArApatA iva, evamityevaMprakAro nirghopaH 18 bhUyate iti sambandhaH, pralapitaM-anarthabhASaNaM vilApa:-AkhirakaraNaM tAbhyAM karuNo yaH sa tathA, tathA''krandi ta-dhvanivizeSakaraNaM bahu-prabhUtaM 'runaM'ti azruvimocanaM ruditaM-ArATImocanaM eteSAmetAni vA zabdo yatra sa tathA, tathA paridevitAzca-vilapitAH, vAcanAntare parivepitAzca-prakampitA rudvAzca baddhakAzca ye nArakAste tathA teSAM ya Aravastena yaH saGkulaH sa tathA, nisRSTo-nArakairvimukta Atyantiko vA tathA rasitA kRtazabdA bhaNitA:-kRtAvyaktavacanAH kupitA:-kRtakopAH utkUjitA:-kRtAvyaktamahAdhvanayo ye nirayapApAlA: teSAM yattarjitaM-jJAsyasi re pApa! ityAdi bhaNitaM nArakaviSayaM 'giNhatti gRhANa krm-lkyetyrthH| prahAro lakuTAdinA chiddhi khaDgAdinA bhiddhi kuntAdinA uppADehitti utpATaya bhUtalAdutkSipa 'ukkhaNAhitti utkhanAkSigolakabAhAdikaM 'kattAhitti kRnta karttaya nAsAdikaM vikRnta ca-vividhaprakAraiH 'bhujoti bhUyaH ekadA hanta ! punarapi pAThAntare bhaJja-AmaIya hana- tADaya, kriyAoM hanazabdo nipAtA, 'vihaNa'tti vizeSeNa tADaya 'vicchabhatti vikSipa pukAdikaM mukhe vikIrNa vA kuru, vAcanAntare vicchubha niSkAlaye dIpa anukrama Islama ~42. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [...4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: (10) prata vRttiH // 20 // praznavyAka-mAyA, tyarthaH, 'uccabhatti Adhikyena kSipa-pravezayetyarthaH, AkRSa-abhimukhamAkarSaNaM kuru vikRSa-viparItaM vika- adharmara0zrIa pArSaNaM kuru, kiM na jalpasi ?, vAcanAntare tu kiM na jAnAsi ?, mara he pApa ! karmANi duSkRtAni, evaM-amunA dvAre bhayadeva prakAreNa yadvadanaM-narakapAlapratipAdanaM tena mahApragalbha:-atisphAro yaH sa tathA, 'paDisuya'ti pratizrutpati sAprANavadhazabdakastadrUpo yaH zabdastena sakulA trAsakA vAcanAntare tu 'bIhaNao tAsaNao paibhao aibha'ti kArakAH ekArthAH, sadA-sarvadA, keSAM trAsaka ityAha-kadayamAnAnAM-yAtyamAnAnAM nirayagocarANAM-narakavartinAM pretyatada'mahAnagaraDajjhamANasarisoti dahyamAnamahAnagaraghoSasadRzo nirghoSo-mahAdhvaniH zrUyate'niSTaH 'tahi- vasthAzca yati tatra narake, keSAM sambandhItyAha-'neraiyANa' kiMbhUtAnAmityAha-yAtyamAnAnAM-kadaryamAnAnAM yAta- sU04 haiM nAbhiH-kadarthanAprakAraH, "kiM tetti kAstAH?-asivanaM-khaDgAkArapatravanaM, darbhavanaM pratItaM, darbhapatrANi cheda kAni tadagrANi ca bhedakAni bhavantIti tadyAtanAhetutvenoktaM, yaMtraprastarA-gharahAdipASANA yaMtramuktapApANA vA yatrANi ca pASANAzceti vA yantrapASANAH sUcItalaM-UrddhamukhazUcIkaM bhUtalaM kSAravApya:-kSAradravyabhRtavApyaH 'kalakalaMtatti kalakalAyamAnaM yat trapukAdi tadbhutA vaitaraNyabhidhAnA yA nadI sA kalakalAyamAnavaitaraNI kadambapuSpAkArA vAlukA kadambavAlukA jvalitA yA guhA-kandarA sA tathA tato dvandvaH tato'sivanAdipu yannirodhanaM-prakSepastattathA, uSNoSNe-atyuSNe 'kaNTailletti kaNTakavati durgame-kRcchragatike rathe-zakaTe yadyojanaM gavAmiya tattathA tato lohapathe-lohamayamArge yadu gamanaM-khayamevAvAhanaM ca-aparairgavAmiva dIpa anukrama Saintainm e nt 443 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandhaH [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [...4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata tattathA, tataH padatrayasya dvandvaH, 'imehinti ebhirvakSyamANairvividhairAyudhaiH parasparaM vedanAmudIrayantIti yogaH ki tetti tadyathA mudgara:-ayodhanaH musuNDiH-paharaNavizeSaH 'karakarya'ti krakacaM-karapatraM zakti:-trizUla zAhalaM-lAgalaM gadA-lakuTavizeSaH muzalaM cakraM kuntaM ca pratItaM tomaro-bANavizeSaH zUlaM pratItaM 'lauDa'tti lakuTa bhiMDimAlA-praharaNavizeSaH sadalo-bhallaH pahisaH-praharaNavizeSaH 'carmeSTa' carmaveSTitapASANavizeSo dughaNomudgaravizeSaH mauSTiko-muSTipramANaH pASANa eva asikheTakaM-asinA saha phalakaM khagaH-kevala eca cApaMdhanuH nArAca:-Ayaso vANaH kaNako-bANavizeSaH kalpanI-kartikAvizeSaH vAsI-kASThatakSakopakaraNavizeSaH parazu:-kuThAravizeSaH tata eteSAM dvandvaH tataste ca te TakatIkSNA agratIkSNA nirmalAzceti karmadhArayaH, tata-13 bastairiti vyAkhyeyaM, tRtIyAbahuvacanalopadarzanAditi, anyaizcevamAdibhiH azubhaikriyaiH praharaNazatairabhinantaH anubaddhatIvavairA-avicchinnotkaTavairabhAvAH parasparaM-anyonyaM vedanAmudIrayanti, nArakA evaM tisRbhyaH narakapRthvIbhyA, parato narakapAlAnAM gamanAbhAvAt, 'tatthe ti tatra ca parasparAbhihananena cevanodIraNena mudgaramahAracUrNito musuNDhibhiH sambhagno mathitazca-viloDito deho yeSAM te tathA, tathA yatropapIDanena sphurantazca kalpitAzca-chinnA yatropapIDanasphuratkalpitAH 'keitthati kecidatra-narake sacarmakA:-carmaNA saha vikRttA-utklusAH pRthakRtacarmANa ityarthaH, tathA nimmUlollUnakarNISThanAsikAzchinnahastapAdAH asikrakacatIkSNakuntaparazUnAM prahAraiH sphATitA-vidAritA yete tathA, vAsyA saMtakSitAnyaGgopAGgAni yeSAM te tathA, tataH padadvayasya karma damakala dIpa anukrama ~44~ Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [8] zrutaskandha: [1], muni dIparatnasAgareNa saMkalita .... ..AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH mUlaM [4] praznavyAka20 zrIabhayadeva0 vRttiH // 21 // "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] Education dhArayaH, tathA 'kalakala'tti kalakalAyamAnakSAreNa yatparikSitaM pariSekaH tena gADhaM atyartha 'ujjhata'tti dahyamAnaM gAtraM yeSAM te tathA, kuntAgrabhinno jarjaritazca sarvo deho yeSAM te tathA tataH karmadhArayaH, 'viloliMti' bilulanti luNThantItyarthaH mahItale-bhUtale 'visUNiyaMgamaMga'tti jAtazvayathukAGgopAGgAH, vAcanAntare tu nirgatAgrajihAH, 'tattha ya'tti tathA ca mahItalavilolane vRkAdibhiH vikSipyanta iti yoga:, tatra vRkA - IhAmRgAH 'suNaga'tti kauleyakAH zRgAlAH- gomAyavaH kAkA:- vAyasAH mArjArA-biDAlAH sarabhA:- parAsarAH dvIpikA:- citrakA: 'vighayati vaiyAghrAH vyAghrApatyAni zArdUlA vyAghrAH siMhAH pratItAH, ete ca te darpitA zca dRptAH kSudabhibhUtAzca-vubhukSitA iti te tathA taiH, nityakAlamanazitairivAnazitaiH-nirbhojanaiH ghorA-dAru|NakriyAkAriNaH ArasantaH zabdAyamAnAH bhImarUpAzca ye te tathA taiH, Akramya dRDhadaMSTrAbhirgADhaM atyartha 'Dakka'nti daSTA: 'kahiya'tti kRSThAca AkarSitA ye te tathA, sutIkSNa nakhaiH sphATita UrddhA deho yeSAM te tathA tataH padadvayasya karmadhArayaH, vikSipyante-vikIryante 'samantataH' sarvataH kimbhUtAste 1-vimuktasandhibandhanAH-zla thIkRtAGgasandhAnAH tathA vyaGgitAni - vikalIkRtAnyaGgAni yeSAM te tathA, tathA kaGkAH pakSivizeSAH kurarA-utkrozAH gRdhAH zakunivizeSAH ghorakaSTA atikaSTAzca ye vAyasAsteSAM gaNAstaizca 'puNo tti samucayArthaH kharA:- karkazAH sthirA-nizcalAH dRDhA-abhagurA nakhA yeSAM te tathA lohavat tuMDaM yeSAM te tathA tataH karmadhArayastairavapatya - upanipatya pakSairAhatAH pakSAhatAH tIkSNanakhairvikSiptA AkRSTA jihvA AJchite ca AkRSTe For Parts On ~45~ 1 adharma dvAre prANavadha kArakAH pretyatadavasthAzca sU0 4 // 21 // andrary org Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [...4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata nayane-locane nirdayaM ca niSkRpaM yathA bhavatyevaM 'ullagaMti avaruNaM bhagnaM vikRttaM ca vadanaM yeSAM te tathA, pAThAntareNa avalugNAni-chinnAni vikRttAni gAtrANi yeSAM te tathA, utkrozantazca-krandantaH utpatanto nipatanto bhramantaH pUrvakarmodayopagatA iti ca padacatuSTayaM vyaktaM, pazcAdanuzayena-pazcAttApena dahyamAnAH nindanto-jugupsamAnAH 'purekkhaDAI pUrvabhavakRtAni karmANi-kriyAH pApakAni-prANAtipAtAdIni, tataH 'tahiM 'ti tasyAM 2 ratnaprabhAdikAyAM pRthivyAM prakRSTAdisthitike narake tAdRzAni janmAntare upArjitAni paramAdhArmi-11 kodIritaparasparodIritakSetrapratyayarUpANi 'ussapaNacikkaNAI ti ussaNNaM-prAcuryeNa cikkaNAI-durvimocAni duHkhAni anubhUya tatazca nirayAdAyuHkSayeNodvRttAH santo bahavo gacchanti tiryagvasati-tiryagyoni, yato'lpA eva manuSyeSatpadyante, duHkhottArAM anantotsarpiNyavasarpiNIrUpakAyasthitikatvAt tasyAM sudAruNAM duHkhAzrayatvAt janmajarAmaraNavyAdhInAM yAH parivartanA:-punaH punarbhavanAni tAbhiraraghaTTa ivAraghaTTo yA sA tathA tAM tiryagvasatiM jalasthalakhacarANAM paraspareNa vihiMsanasya-vividhavyApAdanasya prapaJco-vistAro yasyAM sA tathA tAM, tasyAM ca idaM vakSyamANapratyakSaM jagatprakaTaM na kevalamAgamagamyaM kintu jaGgamajantUnAM pratyakSapramANasiddhatayA prakaTameveti, varAkA:-tapakhinaH prANavadhakAriNa iti prakramaH, duHkhaM prApnuvanti dIrghakAlaM yAvat | 'ki teti tadyathA zItoSNatRSNAkSubhirvedanAH tathA apratIkAra-sUtikAdirahitaM aTavIjanma-kAntArajanma | hai nityaM bhayenodvignAnAM mRgAdInAM vAsaH-avasthAnaM jAgaraNaM-anidrAgamanaM ca vadho-mAraNaM bandhana-saMyamanaM dIpa anukrama REDMond G a urary.org ~464 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [...4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: (10) prata praznavyAka- tADana-kuna aGkanaM-tasAyAzalAkAdinA cihnakaraNaM nipAtanaM-gagadI kSepaNaM asthibhaJjana-kIkasAmaInaM 1 adharmara0 zrIa-1BI nAsAbhedo-nAsikAvivarakaraNaM prahAraH 'dUmaNati davanamupatApaH chavicchedanaM-avayavakartanaM abhiyogamA-|| bhayadevapaNaM-haThAdU vyApArapravartanaM kasa:-carmayaSTikA anuzazca-mRNiH ArA ca-pravaNadaNDAntarvatinI lohaza- prANavadha vRttiH zalAkA tAsAM nipAtaH-zarIranivezanaM damanaM-zikSAgrAhaNaM tato dvandvastataH etAni prApnuvantIti prakramaH, vAha- kArakAH // 22 // nAni ca bhArasyeti gamyaM, mAtApitRviprayogaH, zrotasAM-nAsAmukhAdirandhrANAM ca parapIDanAni-rajavAdidRDha-|| pretyatadavandhanena bAdhanAni yAni tAni tathA zokaparipIDitAni vA tato dvandvaH, tatastAni ca zastraM cAgnizca viSa vasthAzca ca prasiddhAni tairabhighAtazca-abhihananaM galasya-kaNThasya gavalasya-zRGgasya AvalanaM ca-moTanaM athavA gala- sU04 kasya balAdAvalanaM mAraNaM ceti tAni ca galena-vaDizena jAlena ca-AnAyena 'ucchipaNANi'tti jalamadhyAnmatsyAdInAmutkSepaNAni-AkarSaNAni yAni tAni tathA, 'paulanaM pacanaM 'vikalpanaM chedanaM te ca yAvajIvikabandhanAni paJjaranirodhanAni ceti padadvayaM vyaktaM, khayUthyAnniATanAni ca-khakIyanikAyAt niSkAlanAnItyarthaH, dhamanAni-mahivyAdInAM vAyupUraNAdIni ca dohanAni ca pratItAni kudaNDena-bandhanavizeSeNa gale-kaNThe yAni bandhanAni tAni tathA vATena-vATakena vRttyetyarthaH, parivAraNAni-nirAkaraNAni yAni tAni tathA tAni ca paMkajalanimajjanAni-kardamaprAyajale bolanAni vAripravezanAni ca-jale kSepAH tathA 'ovA- MIU22 // yatti avapAteSu gAvizeSeSu udaka ityevarUDheSu patanena nibhaGgo-bhaJjanaM gAtrANAmavapAtanibhaGgaH sa ca viSa dIpa anukrama MAR Santaram marary.orm 447 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], ----------------------- adhyayanaM [1] --------------------- mUlaM [...4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata mAtparbataTaMkAdenipatanaM viSamanipatanaM taca davAgnijvAlAbhirdahana ceti tAni AdiryeSAM tAni tathA, kaImmANi prApnuvantIti yogaH, evamuktanyAyena te prANaghAtinaH duHkhazatasampradIptA narakAdAgatA ihu tiryagloke, kiMbhUtAH?-sAvazeSakarmANaH tiryakpaJcendriyeSu prAmuvanti pApakAriNaH, kAnItyAha ?-karmANi-karmajanyAni duHkhAnIti bhAvaH, pramAdarAgadveSairvahani yAni sazcitAni-upArjitAni, tathA atIva-atyarthamasAtakarkazAni-asAteSu-duHkheSu madhye karkazAni-kaThorANi yAni tAni tthaa| bhamaramasagamacchimAiesu ya jAikulakoDisayasahassehiM navahiM cauriMdiyANa tahiM tahiM ceva jammaNamaraNANi aNubhavatA kAlaM saMkhejaka bhamaMti neraiyasamANatibvadukkhA pharisarasaNadhANacakkhusahiyA taheva teIdiesa kuMthupipIlikAavadhikAdikesu ya jAtikulakoDisayasahassehiM ahiM aNUNaehiM teiMdiyANa tahiM 2 ceva jammaNamaraNANi aNuhavaMtA kAlaM saMkhejaka bhamaMti nerajhyasamANatibvadukkhA pharisarasaNaghANasaMpauttA gaMDUlayajalUyakimiyacaMdaNagamAdiemu ya jAtIkulakoDisayasahassehiM sattahiM aNUNaehiM beIdiyANa tahiM 2 ceva jammaNamaraNANi aNuhavaMtA kAlaM saMkhijjaka bhamaMti neraiyasamANatibvadukkhA pharisarasaNasaMpauttA pattA pagidiyattaNaMpi ya puDhavijalajalaNamAruyavaNaSphati suhamavAyaraM ca paJjattamapajjattaM patteyasarIraNAma sAhAraNaM ca patteyasarIrajIviesu ya tatthavi kAlamasaMkhejagaM bhamaMti arNatakAlaM ca aNaMtakAe phAsiMdiyabhAvasaMpauttA dukkhasamudayaM imaM aNiTuM pAviti puNo 2 tahiM 2 ceva parabhavatarugaNagahaNe kodAlakuliyadAlaNasa-, dIpa anukrama REmirating FarPranaswamincom ~484 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], --------- ------------- adhya yanaM [1] --------- ---------- mUlaM [...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: praznavyAka-4 ra0 zrIabhayadeva vRttiH | prata adharmadvAre prANavadhakArakAH pretyatadavasthAzca sU04 lilamalaNabhaNaruMbhaNaaNalANilavivihasasthaghaTTaNaparoparAbhihaNaNamAraNavirAhaNANi ya akAmakAI parappaogodIraNAhi ya kajjapoyaNehi ya pessapasunimittaosahAhAramAiehiM ukkhaNaNaukasthaNapayaNakoTTaNapIsaNapiTTaNabhajaNagAlaNAmoDaNasaDaNaphuDaNabhaJjaNacheyaNatacchaNaviluMcaNapattajhoDaNaaggidahaNAiyAti, evaM te bhavaparaMparAdukkhasamaNubahA aDaMti saMsAravIhaNakare jIvA pANAivAyanirayA aNaMtakAlaM jeviya iha mANasattaNaM AgayA kahiM vi naragA uvyaDiyA adhanA teviya dIsati pAyaso vikayavigalarUvA khujjA baDabhA ya vAmaNA ya bahirA kANA kuMTA paMgulA viulA ya mUkA ya mamaNA ya aMdhayagA egacakkhU viNihayasavellayA vAhirogapIliyaappAuyasatthavajjhavAlA kulakkhaNukinnadehA dubalakusaMghayaNakuppamANakusaMThiyA kuruvA kiviNA ya hINA hINasattA niccaMsokkhaparivajjiyA asuhadukkhabhAgaNaragAo ihaM sAvasesakammA, evaM NaragaM tirikkhajoNi kumANusattaM ca hiMDamANA pAvaMti aNaMtAI dukkhAI pAvakArI eso so pANavahassa phalavivAgo ihaloio pAraloio appasuho bahudukkho mahabbhayo baharayappagADho dAruNo kakaso asAo vAsasahassehi mucatI, na ya avedayittA asthi hu mokkhotti evamAsu, nAyakulanaMdaNo mahappA jiNo u vIravaranAmadhejo kahai sIhapANavahaNassa phalavivAgaM, eso so pANavaho caMDo ruddo khuddo aNArio nigghiNo nisaMso mahabhao bIhaNaotAsaNao aNajjo ubveyaNao ya Niravayakkho niddhammo niSpivAso nikaluNo nirayavAsagamaNanidhaNo mohamahanbhayapavahuo maraNavemaNaso paDhamaM ahammadAraM samattaMtibemi // 1 // (sU04) dIpa anukrama AAmararyorg ~49~ Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [...4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: R prata NI tathA bhramaramazakamakSikAdiSu ceti saptamyAH SaSThyarthatvAt bhamarAdInAmiti vyAkhyeyaM, caturindriyANAmiti ca saMbandhanIyaM athavA caturindriyANAM bhramarAdikeSu jAtikulakoTIzatasahasraSvevaM ghaTanIyamiti, jAtI-catu-| rindriyajAtI yAni kulakoTIzatasahasrANi tAni tathA teSu, tathA 'navasu'tti tahiM 2 cevasi tatraiva 2 caturi-1 sandriyajAtAvityarthaH, jananamaraNAnyanubhavantaH kAlaM sayAtaka-sayAtavarSasahasralakSaNaM bhramanti, kimbhUtAH ? nArakasamAnatIbaduHkhAH sparzanarasanadhANacakSuHsahitAH indriyacatuSTayopetA ityarthaH, 'tathaiveti yathaiva caturi-12 ndriyeSu tathaiva trIndriyeSu jananAnyanubhavanto bhramantIti prakramaH / etadeva prapaJcayannAhaVI kuMthupipIlikAavadhikAdikeSu ca jAtikulakoTizatasahasravityAdIndriyagamAntaM caturindriyagamavanneyaM, |navaraM gaMDalayatti alasAH 'caMdaNaga'tti akSAH tathA 'pattA egidiyattaNaMpiyatti na kevalaM pazzendriyAditva-1 meva prAptAH ekendriyatvamapi ca prAptA duHkhasamudayaM prAmuvantIti yogaH, kimbhUtamekendriyatvamityAha-pRthvIjalajvalanamArutavanaspatisambandhi yat ekendriyattvaM tatpRthivyAyevocyate, punaH kimbhUtaM tat ?-sUkSmaM vAdaraM ca tattatkarmodayasampAyaM ca tathA paryAptamaparyAptaM ca tattatkarmotpAdyameva tathA pratyekazarIranAmakarmasampAdyaM pratyekazarIranAmaivocyate sAdhAraNazarIranAmakarmasampAdyaM ca sAdhAraNaM paryAptAdipadAnAM ca karmadhArayaH, cakAraH samuccaye, evaMvidhaM caikendriyatvaM prAptAH kiyantaM kAlaM bhramantIti bhedenAha-'patteyetyAdi, 'tatthavitti tatrApi ekendriyatve pratyekazarIre jIvitaM-prANadhAraNaM yeSAM te pratyekazarIrajIvitAsteSu-pRthivyAdiSu cakAra dIpa anukrama Saintamatun ~50~ Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [...4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: (10) prata praznavyAka-uttaravAkyApekSayA samuccayAyaH, kAlamasaGkhyAtaM bhramanti, anantakAlaM cAnantakAye sAdhAraNazarIreSvityarthaH1 adharmara0 zrIa-IMAha ca-"assaMkhosappiNiussappiNI egidiyANaya cauNhaM / tA ceva U arNatA vaNassaIe u boddhavvA | bhayadeva0 // 1 // " iti, kimbhUtAste?-sparzendriyasya bhAvena-pariNAmena sattayA vA samprayuktA ye te tathA, duHkhasamu prANavadhavRttiH dayamidaM vakSyamANamaniSTaM prAmuvanti, punaH 2 tatraiva 2 ekendriyatve ityarthaH, kimbhUte?-para:-prakRSTaH sarvotkRSTa- kArakAH kAyasthitikatvAd bhava-utpattisthAnaM tarugaNagaNo-vRkSagucchAdivRndasamUho yatraikendriyatve pAThAntare tu para- pretytd||24|| bhavatarugaNairgahanaM yattattathA, tatra duHkhasamudayamevAha-kuddAlo-bhUkhanitraM kulikaM-halavizeSastAbhyAM 'dAlana tivasthAzca -vidAraNaM yattattathA, etatpRthivIvanaspatyoHkhakAraNamuktaM, salilasya malanaM ca maddenaM 'khuMbhaNa ti kSobhaNaM ca riMbhaNIti rodhanaM ca salilamalanakSobhaNarodhanAni, anenApkAyikAnAM duHkhamuktaM, analAnilayo:-agnivAtayorvividhaiH zastraH svakAyaparakAyabhedaiH yat ghaTTanaM-sadanaM tattathA, anena ca tejovAyavortuHkhamuktaM, parasparAbhihananena yanmAraNaM ca pratItaM virAdhanaM-paritApanaM te tathA tato dvandvo'tastAni ca duHkhAni bhavantIti gamyaM, tAni kimbhUtAni?-akAmakAni-anabhilaSaNIyAni, etadeva vizeSeNAha-paramayogodIraNAbhiH-khavyatiriktajanavyApAraduHkhotpAdanAbhiniSprayojanAbhiriti hRdayaM, kAya prayojanaizca-avazyakaraNIyaprayojanaH, kimbhUtaiH?-preSyapazunimittakarmakaragavAdihetorupalakSaNatvAttadanyanimittaM ca yAnyauSadhAhArAdIni tAni tathA tairulkhananaM-utpATanaM utkathana-khaco'panayanaM pacanaM pAkaH kuTTanaM-cUrNanaM preSaNaM-gharahAdinA dalanaM pihana-tADanaM / CHERe.. sU04 dIpa anukrama .. .... // 24 // Santaratmund M umurary on ~51~ Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [...4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata bharjana-bhrASTrapacanaM gAlanaM-chANanaM AmoTanaM-IpaJjanaM zaTanaM-khata eva vizaraNaM sphuTanaM-khata evaM dvidhA-14 bhAvagamanaM bhaJjanaM-AmaddenaM chedanaM-pratItaM takSaNaM-kASThAderiya vAsyAdinA viluzcanaM-lomAdyapanayana patra jjhoDanaM-tarupAntapallavaphalAdipAtanaM agnidahanaM pratItaM, etAnyAdiryeSAM tAni duHkhAnyekendriyANAM bhavamantIti gamyaM, tathA ekendriyAdhikAraM nigamayannAha-evam-uktakrameNa te ekendriyAH bhavaparamparAsu yad duHkhaM 4 tatsamanubaI-avicchinnaM yeSAM te tathA aTanti saMsAre eva 'bIhaNakareM'tti bhayaGkaraH tatra jIvAH prANAti pAtaniratA anantaM kAlaM yAvaditi / atha prANAtipAtakAriNo narakAduddhatA manuSyagatigatA yAdRzA bhabhavanti tathocyate-'jeviyetyAdi ye'piceha martyaloke mAnuSatvamAgatAH-prAptAH kathaJcit kRcchrAdityarthoM narakAduddhatAH adhanyAste'pica dRzyante prAyaza:-prAyeNa vikRtavikalarUpAH, prAyazograhaNena tIrthakarAdibhirvyabhicAraH parihRtaH, vikRtavikalarUpatvameva prapazcayannAha-kujAH-vakrajavAH vaTabhAzca-vakroparikAyA vAmanAca-kAlAnaucityenAtihakhadehA badhirAH pratItAH kANA:-dIpakANAH pharalA ityarthaH, kuNTAzca-vikRtahastAH paGgulA-gamanAsamarthajaGghAH vikalAzca-aparipUrNagAnAH mUkAzca-vacanAsamarthAH paGgulA aviya jalamUryatti pAThAntaraM tatra apiceti samuccaye jalamUkA:-jalapraviSTasyeva 'vuDabuDa' ityevaMrUpo dhvaniryeSAM manmanAzca-yeSAM jalpatAM skhalati vANI 'aghillagatti andhAH eka cakSurvinihataM yeSAM te ekacakSurvinihatAH 'sacillaya'tti sarvApacakSuSaH pAThAntareNa 'sapisallaya'tti tatra saha pisallayena-pizAcena vartanta iti sapisallayAH vyA dIpa X-REk2 4 anukrama Noneinrayog ~52~ Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], ----------------------- adhyayanaM [1] --------------------- mUlaM [...4] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata - // 25 // praznavyAka-IXdhibhi:-kuThAyai roga:-jvarAdibhirviziSTAbhirvA Adhibhi:-manaHpIDAbhiH rogaizca pIDitA vyAdhirogapIDitAH adharmara0 zrIa- alpAyuSaH-stokajIvitAH zastreNa hanyante ye te zastravadhyAH vAlA:-bAlizAH tato'ndhakArAdInAM dvandvaH, kula- dvAre bhayadeva0kSaNaiH-apalakSaNairutkIrNa:-AkINoM deho yeSAM te tathA, durghalAH kRzAH kusaMhananAH balavikalAH kupramANAH prANavadhavRttiH | atidIrghA atihakhA vA kusaMsthitAH-kusaMsthAnAH tato durbalAdInAM dvandvaH, ata eva kurUpAH kRpaNAzca- kArakAH raGkAH atyAgino yA hInA jAtyAdiguNahInasatvAH-alpasatyAH nityaM saukhyaparivarjitAH azubham-azubhA- pretyatadahunubandhi yaduHkhaM tabhAginaH narakAduddhRtAssantaH iha-manuSyaloke dRzyante sAvazeSakarmANa iti nigamanaM / / vasthAzca |atha yAdRzaM phalaM dadAtItyetannigamayannAha-evamityAdi evamuktakrameNa narakatiryagyonI: kumAnuSatvaM ca | hiNDamAnA:-adhigacchantaH prAmuvanti anantakAni duHkhAni pApakAriNaH prANavadhakAH, vizeSeNa nigamayanAha-eSa sa prANavadhasya phalavipAkaH ihalaukika:-manuSyApekSayA manuSyabhavAzrayaH pAralaukika:-manuSyApe kSayA narakagatyAdyAzritaH alpasukho-bhogasukhalavasampAdanAt avidyamAnasukho vA bahuduHkho narakAdiduHhai khakAraNatvAt 'mahanbhautti mahAbhayarUpaH bahuraja:-prabhUtaM karma pragADhaM-durmIcaM yantra sa tathA dAruNo-rodraH kakeMza:-kaThinaH asAtaH-asAtavedanIyakarmodayarUpaH varSasahasrarmucyate tataH prANIti zeSaH, na ca-naiva aveda-| |yitvA tamiti zeSaH asti mokSaH asmAdini zeSaH, itizabdaH samAptI, atha kenAyaM dvArapazcakapratibahaprA 1 // 25 // NAtipAtalakSaNAzravadvArapratipAdanaparaH prathamAdhyayanArthaH prarUpita iti jijJAsAyAmAha-evaMti evaMprakArama-171 - dIpa 2-% % anukrama %% % 4- antaram ~53~ Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) **=*= prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [8] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] mUlaM [4] zrutaskandha: [1], muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH tIndriyabhUtabhavyabhaviSyadarthaviSayasphuTapratibhAsaprakAzanIyamabhihitaM vastu 'AhaMsu'ti AkhyAtavAn 'jJAtakulanandanaH jJAtAH kSatriyavizeSAH tatkulanandanaH- tadvaMzasamRddhikaraH mahAtmeti pratItaM, jinastu-jina eva | vIravaranAmadheyaH --- vIravareti prazastanAmA, tathA kathitavAMzca prANavadhasya phalavipAkaM, adhyayanArthasya mahAvIrAbhihitatve pratipAdite'pi yat punastatphalavipAkasya vIrakathitatvAbhidhAnaM tatprANavaghasyaikAntikAzubhaphalatvenAtyanta parihArAviSkaraNArdhamiti, atha zAstrakAra: prANavadhasya svarUpaM prathamadvAropadarzitamapi nigamanArtha punardarzayannAha eSa sa prANavadho'bhihitaH yo'nantaraM svarUpataH paryAyataH vidhAnataH phalataH kartRtazca vaktuM pratijJAta AdAvAsIt kimbhUta ityAha- caNDA - kopanaH tatpravarttitatvAcaNDaH raudrarasapravarttitatvAt raudraH kSu drajanAcaritatvAt kSudraH anAryaloka karaNIyatvAdanAryaH ghRNAyA antrAvidyamAnatvAnnirghRNaH niHzukajanakRtatvAnRzaMsaH mahAbhayahetutvAt mahAbhayaH 'bIhaNautti bhayAntarapravarttitatvAt trAsakaH utrAsahetutvAt anyAyyo-nyAyAdapetatvAt uddejanakazca udvegahetutvAt niravakAGgaH paraprANApekSAvarjita ityarthaH, nirddhammoM-dhammadapakrAntaH niSpipAsaH - vadhyaM prati snehavirahAt niSkaruNo-vigatadyaH nirayavAsagamananidhana iti vyaktaM mohamahAbhayaprakarSakaH- tatpravarttakaH maraNena vaimanasyaM dainyaM yatra sa maraNavaimanasyaH / prathamamadharmadvAraM-mRSAvAdAdyapekSayedmAdyamAzravadvAraM samAptaM tadvaktavyatApekSayA niSThAM gataM itizabdaH samAptau bravImi prati / | pAdayAmi tIrthakaropadezena na khamanISikayeti etaca sudharmasvAmI jambUsvAminaH svavacasi sarvajJavacanA For PanalPrata Use Only ~54~ Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], --------- ------------- adhya yanaM [1] ---------- --------- mUlaM [...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 31 adharma prata dvAre mRSAvAdasya svarUpa nAmAni ca sU0 5-6 4 praznavyAka-mazritatvenAvyabhicArIdamiti pratyayotpAdanArtha tathA svasya guruparatantratAviSkaraNArthe vineyAnAM caitanyAyapra darzanA)mAkhyAtavAniti / praznavyAkaraNAGgasya prathamAdhyayanavivaraNaM samAptam // 1 // bhayadeva vRttiH II vyAkhyAtaM prathamamadhyayana, atha dvitIyamArabhyate, asya cAyamabhisambandhaH-pUrva svarUpAdibhiH prANAti pAdAmA prANAti- pAtaH prathamAzravadvArabhUtaH prarUpitaH, iha tu sUtrakramaprAmANyAd dvitIyAzravadvArabhUto mRpAvAdastathaiva prarUpyate, // 26 // ityevaMsambandhasyAsyAdhyayanasyedamAdisUtram jaMbU bitiyaM ca aliyabayaNaM lahusagalahucavalabhaNiyaM bhayaMkara duhakara ayasakara verakaragaM aratiratirAgadosamaNasaMkilesaviyaraNaM aliyaniyaDisAtijoyavahulaM nIyajaNaniseviyaM nissaMsa appaccayakArakaM paramasAhugarahaNija parapIlAkArakaM paramakiNhalessasahiyaM duggaiviNivAyavahaNaM bhavapuNabbhavakaraM cirapariciyamaNugataM durantaM kittiya vititaM adhmmdaar| (sU05) tassa ya NAmANi goNNANi hoti tIsaM, taMjahA-aliyaM 1 saDhaM 2 aNaja 3 mAyAmoso 4 asaMtakaM 5 kUDakavaDamavatdhugaM ca 6 niratyayamavasthayaM ca 7 vihesagarahaNijja 8 aNujukaM 9 kakkaNA ya 10vaMcaNA ya 11 micchApacchAkaDaM ca 12 sAtI u 13 ucchannaM 14 ukkalaMca 15 adR 16 abbhakkhANaM ca 17 kivisaM 18 balaya 19 gahaNaM ca 20 mammaNaM ca 21 nUmaM 22 niyayI 23 appaJcao 24 asamao 25 asaccasaMdhattaNaM 26 vivakkho 27 avahIyaM 28 uyahi asuddha 29 dIpa 5* 35 anukrama REsamad 14inayau atra prathame zrutaskandhe prathama adhyayanaM "prANAtipAta" parisamAptaM atha prathame zrutaskandhe dvitIyaM adhyayanaM "maSAvAda" Arabhyate "mRSAvAdaH" - nAmaka dvitIyaM adharmadvAraM mRSAvAdasya triMzat nAmAni ~55~ Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [2] ----------------------- mUlaM [5-6] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: **K*** prata sUtrAMka [5-6] avalovotti 30, aviya tassa eyANi evamAdINi nAmadhejANi hoti tIsa sAvajassa aliyassa vaijogassa aNegAI (sU06) 'jaMbU' ityAdi, jambUriti ziSyAmantraNavacanaM, dvitIyaM ca-dvitIyaM punarAzravadvAraM alIkavacanaM-mRSAvAdaH, idamapi paJcabhiryA dazakAdidvAraH prarUpyate, tatra yAdRzamiti dvAramAzrityAlIkavacanasya kharUpamAha-laghuH-guNagaura& varahitaH khaH-AtmA vidyate yeSAM te laghukhakAstebhyo'pi ye laghavaste laghukhakalaghavaste ca te capalAca kAyAdibhi riti karmadhArayaH taireva bhaNitaM yattattathA, tathA bhayaGkaraM duHkhakaramayazaHkaraM vairakara yattattathA, aratiratirAgadveSalakSaNaM manaHsaklezaM vitarati yattattathA, alika:-zubhaphalApekSayA niSphalo yo nikRteH-bAcanapracchAdanArtha vacanasya 'sAi'tti avizrambhasya ca avizvAsavacanasya yogo-vyApArastena bahulaM-pracuraM yattattadhA, nIcaiH-jAtyAdihInairjanaH prAya idaM niSevitaM-kRtaM tattathA, nRzaMsaM-zUkAvarjitaM niHzaMsaM vA-zlAghArahitaM apratyayakAraka-vizvAsavinAzakaraM, itaH padacatuSTayaM kaNThyaM, tathA bhave-saMsAre punarbhava-punaH 2janma karotIti punarbhavakaraM cirapari|cita-anAdisaMsArAbhyastaM anugataM-avicchedenAnuvRttaM durantaM-vipAkadAruNaM dvitIyamadharmadvAraM pApopAya iti, etena yAdRza ityuktaM 1 / atha yannAmetyabhidhAtukAma Aha-tasse tyAdi sugamaM, yAvattadyathA-alikaM 1 zaThaM zaThasya-mAyinaH karmatvAt 2 anAryavacanatvAdanArya 3 mAyAlakSaNakaSAyAnugatatvAnmRSArUpatvAca mAyAmRSA 4 "asaMtagaM'ti asadAbhidhAnarUpatvAdasatkaM 5 'kUDakavaDamavatthuti kUTa-paravaJcanArtha nyUnAdhikabhASaNaM ** dIpa anukrama [9-10] **Liu Shi Zhong Shi Mumurary ou mRSAvAdasya triMzat nAmAni ~56~ Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [2] ----------------------- mUlaM [5-6] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 95-% prata sUtrAMka // 27 // [5-6] % praznavyAka- kapaTa-bhASAviparyayakaraNaM avidyamAnaM vastu-abhidheyo'rthoM yatra tadavastu, padatrayasyApyetasya kathacitsamAnA-||1 adharmara0 zrIa- dhatvenaikatamasyaiva gaNanAdidamekaM nAma 6 niratthayamavatyayaM vatti nirarthakaM satyArthAniSkrAntaM apArtha-apa-II dvAre bhayadeva gatasatyArtha, ihApi dvayoH samAnArthatayA ekatarasyaiva gaNanAdekatvam 7 'viddesagarahaNijjati vidveSo-matsara- mRSAvAdavRttiH stammAda garhate-nindati yena athavA tatraiva vidveSAt gIte sAdhubhiryat tadvidveSagahaNIyamiti 8 anjuka- sya svarUpaM vakramityartheH 9 kalka-pApaM mAyA vA tatkaraNaM kalkanA sA ca 10 vazcanA 11 'micchApacchAkaDaM vatti midhye-nAmAni ca tikRtvA pazcAtkRtaM nyAyavAdibhiryattattathA 12 sAti:-avizrambhaH 13 'ucchannaM'li apazabda-virUpaM channa- sU05-6 svadoSANAM paraguNAnAM vA''varaNamapacchannaM, utthatvaM vA nyUnatvaM 14 'ukkUlaM vatti utkUlayati-sanmArgAdapadhvaMsayati kulAdvA-nyAyasaritpravAhataTAvaM yattadutkUlaM pAThAntareNa utkalaM-Urva dharmakalAyA yattattathA| |15 Ata-Rtasya pIDitasyedaM vacanamitikRtvA 16 abhyAkhyAnaM paramabhi asatAM doSANAmAkhyAnamityarthaHgaha 17 kilviSaM kilbiSasya-pApasya hetutvAt 18 valayamiva valayaM vakratvAt 19 gahanamiva gahanaM durlakSyAntastattvatvAt 20 manmanamiva manmanaM cAsphuTatvAt 21 'nUmati pracchAdanaM 22 nikRtiH-mAyAyAH pracchAdanArtha vacanaM 23 apratyayaH-pratyayAbhAvaH 24 asamaya:-asamyagAcAraH 25 asatyaM-alIkaM sandadhAti-acchinne kA bhArotIti asatyasandhastadabhAvo asatyasandhattvaM 26 vipakSaH satyasya sukRtasya ceti bhAvaH 27 'avahIyaMti apasadA-nindyA dhIryasmiMstadapadhIka pAThAntareNa 'ANAiyaM AjJAM jinAdezamatigacchati-atikrAmati dIpa anukrama [9-10] SE arEarelu M araurary.org mRSAvAdasya triMzat nAmAni ~57~ Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [5-6 ] dIpa anukrama [9-10] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [2] * mUlaM [ 5-6 ] zrutaskandha: [1], muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH Educator yattadAjJAtigaM 28 'ubahiasuddha ti upadhinA-mAyayA azuddhaM sAvayamupadhyazuddhaM 29 avalopo vastusadbhAvapracchAdanaM, itirevaMprakArArthaH, apiceti samucayArthaH, 30, 'tassa eyANi evamAINi NAmadhenANi hoti tIsaM sAvajjassa aliyamsa vagajogassa aNegAIti iha vAkye evamakSaraghaTanA kAryA- tasyAlIkasya sAvadyasya vAgyogasya etAni - anantaroditAni triMzat evamAdIni evaMprakArANi cAnekAni nAmadheyAni nAmAni bhavantIti yannAmeti dvAraM pratipAditam 2 / atha ye yathA cAlIkaM vadanti tAn tathA cAha mRSAvAdasya triMzat nAmAni taM ca puNa vadaMti kei aliyaM pAvA asaMjayA avirayA kavaDakuDilakaDuyacaTulabhAvA kuddhA luddhA bhayAya hassaTTiyA ya sakkhI coracArabhaDA khaMDarakkhA jiyajUIkarA ya gahiyagahaNA kakka kurugakAragA kuliMgI uvahiyA vANiyagAya kUDalakUDamANI kuDakAhAvaNovajIvI paDagArakalAyakAruijjA vaMcaNaparA cAriyacAdayAranagara gottiyaparicAragA duTTavAyisUyaka aNavalabhaNiyA ya puJtrakA liyacayaNadacchA sAhasikA lahussagA asaccA gAraviyA asacaTTAvaNAhicittA uccacchaMdA aNiggahA aNiyatA chaMdeNa mukavAtA bhavaMti aliyAhiM je avirayA, are natthikavAdiNo vAmalokavAdI bhaNati natthi jIvo na jAi iha pare vA loe na ya kiMcivi phusati punnapAva~ natthi phalaM sukayadukkayANaM paMcamahAbhUtiyaM sarIraM bhAsaMti hai! vAtajogajuttaM, paMcaya saMdhe bhaNati keI, maNaM ca maNajIvikA vadati, vAujIvotti evamAhaMsu, sarIraM sAdiyaM sanidhaNaM iha bhave ege bhave tassa vipaNA saMmi sannAsotti, evaM jaMpati musAvAdI, tamhA dANavayaposahANaM tatra For Parts Only ~58~ Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [7] dIpa anukrama [11] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [2] mUlaM [7] zrutaskandha: [1], muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka ra0 zrIabhayadeva0 vRttiH // 28 // saMjamarvabhacera kallANamAiyANaM nasthi phalaM navi ya pANavahe aliyavayaNaM na caiva corikkakaraNaparadArasevaNaM vAsapariggahapAvakammakaraNaMpi natthi kiMci na neraiyatiriyamaNuyANa joNI na devaloko vA asthi na ya asthi siddhigamaNaM ammApiyaro natthi navi asthi purisakAro paJcakakhANamavi natthi navi asthi- kAlamacya arihaMta caTTI valadevA vAsudevA natthi nevatthi kei risao dhammAdhammaphalaM va navi asthi kiMci bahu covakaM vA, tamhA evaM vijANiUNa jahA subahu iMdiyANukUlesu savyavisaesa vaha Natthi kAi kiriyA vA akiriyA vA evaM bhaNati natthikavAdiNo vAmalogavAdI, imapi vitIyaM kudaMsaNaM asambhAvavAiti mUDhA -saMbhUto aMDakAo loko sayaMbhuNA sayaM ca nimmio, evaM evaM aliyaM payAvaiNA issareNa ya kayaMti keti, evaM viNDumayaM kasiNameva ya jagati keI, evameke vadaMti mosaM eko AyA akArako vedako ya sukayassa dukkayarasa ya karaNANi kAraNANi savvA savvahiM ca nicco ya nikkio nimguNo ya aNuvavaottiviya evamAhaMsu asambhAvaM, jaMpi ihaM kiMci jIvaloke dIsai sukathaM vA dukayaM vA evaM jadicchAe vA sahAveNa vAvi daivatappabhAvao vAvi bhavati, natthettha kiMci kayakaM tattaM lakkhaNavihANaniyatI kAriyaM evaM kei jaMpati irisasAtagAravaparA bahave karaNAlA parUveti dhammavImaMsaeNa mosaM avare ahammao rAya abhakkhANaM bhaNeti-aliyaM corotti acorayaM kareM DAmariuttivi ya emeva udAsINaM dussalottiya paradAraM gacchatitti mailiMti sIlakaliyaM api gurutappao, aNNe emeva bhaNati For Park Use On ~59~ 1 adharma dvAre mRSAyAdinaH sU07 / / 28 / / Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ---------- ------------- adhyayanaM [2] -------- ---------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata javAhaNatA mittakalattAI sevaMti ayaMpi luttadhammo imovi vissaMbhavAio pAvakammakArI agammagAmI ayaM durappA bahuemu ya pApagesu juttotti evaM jaMpati maccharI, bhahake vA guNakittinehaparaloganippivAsA. evaM te aliyavayaNadacchA paradosuSpAyaNappasattA veDhenti akkhAtiyavIeNa appANaM kammabaMdhaNeNa muharI asamikkhiyappalAvA nikkheve avaharaMti parassa atthaMmi gaDhiyagiddhA abhijujati ya paraM asaMtaehiM luddhA ya kareMti kUDasakkhittaNaM asaccA asthAliyaM ca kannAliyaM ca bhomAliyaM ca taha gavAliyaM ca gatyaM bhaNaMti aharagatigamaNa, annapi ya jAtirUpakulasIlapaJcayamAyANiguNaM cavalapisuNaM paramaTThabhedakamasake videsamaNasthakAraka pAvakammamUlaM duddiI dussuyaM amuNiyaM nilajaM lokagarahaNija vahabaMdhaparikilesabahulaM jarAmaraNadukkhasoyanimmaM asuddhapariNAmasaMkilirTa bhaNaMti aliyA hiMsaMti saMniviTThA asaMtaguNudIrakA ya saMtaguNanAsakA ya hiMsAbhUtovaghAtitaM aliyasaMpauttA dhayaNaM sAvajamakusalaM sAhugarahaNijja adhammajaNaNaM bhaNaMti aNabhigayapunnapAvA, puNovi adhikaraNakiriyApavattakA bahuvihaM aNatthaM avamaI appaNo parassa ya kareMti, emeva japamANA mahisasUkare ya sAhiti ghAyagANaM sasayapasayarohie ya sAhiti vAgarANaM tittiravaTTakalAvake ya kaviMjalakavoyake ya sAhiti sAuNINaM jhasamagarakacchabhe ya sAhiti macchiyANaM saMkhaMke khullae ya sAhiti magarANaM ayagaragoNasamaMDalidacIkare maulI ya sAhiti bAlavINaM gohA sehaga sallagasaraDake ya sAhiti luddhagANaM gayakulavAnarakule ya sAhiti pAsiyANaM sukavarahiNamayaNasAlakoilahaMsa dIpa anukrama [11] Zhong Liu Shi Liu Zi Shui Leng Shi Zhong Shi Chan Zhong Shi Zhong ,Zhong Liu Ge Liu SAREaanaa ~60~ Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], ---------- ------------- adhyayanaM [2] -------- --------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prazvabyAkara0 zrIabhayadeva 1adharma dvAre mRSAvAdinaH prata vRttiH sU07 kule sArase ya sAhiti posagANaM vadharvadhajAyaNaM ca sAhiti gombhiyANaM dhaNadhanagavelae ya sAhiti takarANaM gAmAgaranagarapaTTaNe ya sAhiti cAriyANaM pAraghAiyapaMthaghAtiyAo sAhati ya gaMThibheyANaM kayaM ca coriyaM nagaragottiyANa lachaNanilaMchaNadhamaNaduhaNaposaNavaNaNadavaNavAhaNAdiyAI sAhiMti bahaNi gomiyANaM dhAtumaNisilapavAlarayaNAgare ya sAhiti AgarINaM puSphavihiM phalavihiM ca sAhiti mAliyANaM agyamahukosae ya sAhiti vaNacarANaM jatAI visAI mUlakammaM AhevaNaAviMdhaNaAbhiogamaMtosahippaoge coriyaparadAragamaNavahupAvakammakaraNaM ukkhaMdhe gAmaghAtiyAo vaNadahaNatalAgabheyaNANi buddhivisaviNAsaNANi vasIkaraNamAdiyAI bhayamaraNakilesadosajaNaNANi bhAvavahusaMkiliTThamaliNANi bhUtaghAtovaghAtiyAI saccAIpi tAI hiMsakAI vayaNAI udAharati puTThA vA apuTThA vA paratattiyavAvaDA ya asamikkhiyabhAsiNo uvadisaMti sahasA uTTA goNA gavayA damaMtu pariNayavayA assA hatthI gavelagakukuDA ya kijaMtu kiNAvedha ya vikeha payaha ya sayaNassa deha piyaya dAsidAsabhayakabhAilakA ya sissA ya pesakajaNo kammakarA ya phikarA ya ee sayaNaparijaNo ya kIsa acchati bhAriyA meM karittu kammaM gahaNAI vaNAI khettakhilabhUmivAharAI uttaNaghaNasaMkaDAI DajhaMtu sUDijaMtu ya rukkhA bhijaMtu jaMtabhaMDAiyassa uvahissa kAraNAe bahuvihassa ya aTThAe ucchU dujaMtu pIlijaMtu ya tilA payAveha ya iTTakAu mama gharaTTayAe khettAI kasaha kasAveha ya lahuM gAmAgaranagarakheDakabbaDe niveseha aDavIdesesu vipulasIme puSpANi ya phalANi ya kaMdamUlAI kAlapattAI geNheha kareha saM Alexeex.com dIpa anukrama [11] // 29 R amayou ~61 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: --- - prata Re% cayaM parijaNadvayAe sAlI cIhI javA ya luccaMtu malijaMtu uppaNijaMtu ya lahuM ca pavisaMtu ya koTThAgAraM a. ppamaharakosagA ya hamaMtu poyasasthA seNA NijjAu jAu DamaraM ghorA baTuMtu ya saMgAmA pavahaMtu ya sagaDavAhaNAI uvaNayaNaM colagaM vivAho janno amugammi u hou divasesu karaNesu muhuttesu nakkhattesu tihisu ya ajja hou pahavaNaM muditaM bahukhajapijjakaliyaM kotukaM viNhAvaNakaM saMtikammANi kuNaha sasiravigahovarAgavisamesu sajaNapariyaNassa ya niyakassa ya jIviyassa parirakSaNaTTayAe paDisIsakAI ca deha daha ya sIsovahAre vivihosahimajjamaMsabhakkhannapANamallANulevaNapaIvajali ujjalasugaMdhidhUvAvakArapuSphaphalasamiddhe pAyacchite kareha pANAivAyakaraNaNaM bahuviheNa vivarIupAya dussumiNapAvasa uNaasomaggahacariyaamaMgalanimittapaDighAyahe vitticcheyaM kareha mA deha kiMci dANaM suTTa hao suTTa hao sudda chinno bhinnatti uvadisaMtA evaMvihaM karati aliyaM maNeNa vAyAe kammuNA ya akusalA aNajA aliyANA aliyadhammaNirayA aliyAsu kahAsu abhiramaMtA tuTTA aliyaM karettu hoti ya bahuppayAraM (sU07) 'taM cetyAdi, tatpunarvadantyalIkaM 'keItti kecit na sarve'pi susAdhUnAmalIkavacananivRttatvAta, kiMvi-15 ziSTAH-pApA:-pApAtmAnaH asaMyatA:-asaMyamavanto'viratA:-anivRttAH tathA 'kavaDakuDilakaDuyacaTulabhAva'tti kapaTena hetunA kuTilo-vakraH kaTukazca vipAkadAruNatvAt caTulazca-vividhavastuSu kSaNe 2 AkAGkSA-1 dipravRtterbhAva:-citaM yeSAM te tathA 'kuddhA luddhA' iti sugamam 'bhayAya'tti pareSAM bhayotpAdanAya athavA bha-18 dIpa anukrama [11] - murary.org ~624 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ---------- ------------- adhyayanaM [2] -------- ---------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra- [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata praznavyAka-yAca 'hassaDiyA yatti hAsAdhikAzca-hAsArthinaH pAThAntareNa hAsArthAya 'sakkhi'tti sAkSiNaH caurAcAra-1 adharmara0 zrIa- bhaTAzca pratItAH 'khaMDarakkha'tti zulkapAlA: 'jiyajUhakArA yatti jitAzca te gatakArAzceti samAsaH 'gahi- dvAre bhayadeva0 yagahaNatti gRhItAni grahaNAni-grahaNakAni yaiste tathA 'kakagurugakAragatti kalkagurukaM-mAyA tatkArakAH mRSAvAvRttiH 'kuliGgIti kuliGginaH kutIrthikAH 'uhiyA vANiyagA yatti aupadhikA:-mAyAcAriNaH vANijakA-va- dinaH |NijaH kimbhUtAH?-kUTatulAkUTamAninaH kUTakArSApaNopajIvina iti padadvayaM vyaktaM, navaraM kArSApaNo-drammaH | sU07 // 30 // 'paDakArakalAyakAruija'tti paTakArakA:-tantuvAyAH kalAdA:-suvarNakArAH kArukeSu-varuTaciMchapakAdiSu bhavA kArukIyAH, kiMvidhA ete alIkaM vadantItyAha-vaJcanaparAH, tathA cArikA-hairikAzcATukarA:-mukhamaGgalakarA nagaraguptikAH-kopAlAH paricArakA-ye paricAraNAM-maithunAbhiSvanaM kurvanti kAmukA ityarthaH, duSTavAdinaHasatpakSagrAhiNaH zUcakA:-pizunAH 'aNavalabhaNiyA yatti RNe grahItavye balaM yasyAsI kaNavalo bala-18 vAnuttamarNastena bhaNitA-asmadravyaM dehItyevamabhihitA ye adhamarNAste tathA tatazcArikAdInAM dvandvaH 'pubvakAliyavayaNadacchatti vaktukAmasya vacanAvat pUrvataramabhidhIyate parAbhiprAya lakSayitvA tatpUrvakAlikaM va|canaM tatra vaktavye ye dakSAste tathA, athavA pUrvakAlikAnAmarthAnAM vacane ye adakSA-niratizayanirAgamAste tathA sahasA-avitakye bhASaNe ye vartante te sAhasikAH laghukhakA-laghukAtmAnaH asatyA:-sabhyo'hitAH // 30 // gauravikA:-RddhyAdigauravatrayeNa caranti ye asatyAnAmarthAnAM sthApanAM-pratiSThAmadhi cittaM yeSAM te asatya -- dIpa anukrama [11] a.54 -- -- - - Santauratondi ng Earpranaamvam umony ~634 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [2] ----------------------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra- [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sthApanAdhicittAH uco-mahAnAtmAtkarSaNapravaNazchandA-abhiprAyo yeSAM te uccacchandAH anigrahA:-khairAH | aniyatA-aniyamavanto'navasthitA ityarthaH anijakA cA-avidyamAnakhajanAH alIkaM vadantIti prakRta, tathA chandena-khAbhiprAyeNa muktavAcaH-prayuktaSacanA athavA chandena muktavAdinaH-siddhavAdinaste bhavanti, ke ityAha-alIkA ye aviratAH / tathA apare-uktebhyo'nye nAstikavAdino-lokAyatikAH vAma-pratIpaM lok| vadanti yesatAM lokavastUnAmasattvasya pratipAdanAtte vAmalokavAdino bhaNanti-prarUpayanti, kiM, zUnyamiti, OMAjagaditi gamyate, kathaM ?, AtmAdyabhAvAt , tadevAha-nAsti jIvastatprasAdhakapramANAbhAvAt, sa hi na pratyakSa grAhyo'tIndriyatvena tasyAbhyupagatatvAt, nApyanumAnagrAhyaH pratyakSApravRttAvanumAnasyApravRttaH, AgamAnAM ca mA parasparato viruddhakhenApramANatvAditi, asatvAdevAsI na yAti-na gacchati 'iheti manuSyApekSayA manuSyaMloke pare vA'smin-tadapekSayaiva devAdiloke na ca kizcidapi spRzati-banAti puNyapApaM-zubhAzubhaM karma nAsti phalaM sukRtaduSkRtAnAM-puNyapApakarmaNAM jIvAsatvena tayorapyasattvAt, tathA paJcamahAbhautika zarIraM bhASante he iti nipAto vAkyAlaGkAre vAtayogayuktaM-prANavAyunA sarvakriyAsu pravartitamityarthaH, tatra paJcamahAbhUtikamiti-mahAnti ca tAni lokavyApakatvAd bhUtAni ca-sadbhUtavastUni mahAbhUtAni, tAni pRthivI kaThinarUpA Apo dravalakSaNA: teja uSNarUpaM vAyuzcalanalakSaNaH AkAzaM zuSiralakSaNamiti, etanmayameva zarIraM naapr| zarIravartI taniSpAdako'sti jIva iti vivakSA, tathAhi-bhUtAnyeva santi, pratyakSeNa teSAmeva pra dIpa anukrama [11] ma.nyA.6 ~644 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ---------- ------------- adhyayanaM [2] -------- --------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: adharmadvAre mRSAvA prata bRttiH sU07 [7] praznabyAka- sIyamAnatvAta, taditarasya tu sarvathA apratIyamAnasvAdU, yattu caitanyaM bhUteSUpalabhyate tadbhUteSu eva kAyAkArapa- ra0 zrIa-riNateSvabhivyajyate madyAleSu samuditeSu madazaktivat, tathA na bhUtezyo'tiriktaM caitanyaM kAryatvAnmRdo ghaTa- bhayadevavaditi, tato bhUtAnAmeva caitanyAbhivyaktirjalasya buddhadAbhivyaktivaditi, alIkavAditA caiSAmAtmanaH satvAt, sattvaM ca pramANopapatteH, pramANaM ca sarvajanapratItaM jAtismaraNAdyanyathA'nupapattilakSaNamanekadhA zA strAntaraprasiddhamiti, na ca bhUtadharmazcaitanyaM, tadabhAve'pi tasya bhAvAdvivakSitabhUtAbhAve'pi pretAdyavasthAyAM // 31 // sarvacaitanyasadabhAvAceti, 'paMca ya khaMdhe bhaNaMti keiti paMca ca skandhAna rUpavedanAvijJAnasaMjJAsaMskArAkhyAna / bhaNati keciditi-bauddhAH, tatra rUpaskandhA-pRthivIdhAtvAdayo rUpAdayazca vedanAskandhaH punaH-sukhA duHkhA sukha kheti trividhavedanAkhabhAvaH vijJAnaskandhastu-rUpAdivijJAnalakSaNaH saMjJAskandhazca-saMjJAnimittodgrAhaNA-1 tmakaH pratyayaH saMskAraskandhaH puna:-puNyApuNyAdidharmasamudAya iti, na caitebhyo vyatiriktaH kshcidaatmaakhyH| padArtho'dhyakSAdibhiravasIyata iti, tathA 'maNaM ca maNajIviyA vayaMti'tti na kevalaM pazcaiva skandhAna manazca|manaskAro-rUpAvijJAnalakSaNAnAmupAdAnakAraNabhUto yamAzritya paraloko'bhyupagamyate bauddhaiH, mana eva jIvo yeSAM matena te manojIvAsta eva manojIvikAH, alIkavAditA caiSAM sarvathA'nanugAmini manomAtrarUpe jIve / kalpite'pi paralokAsi tadasiddhizcAvasthitasyaikasyAtmano'satvAnmanomAtrAtmanaHkSaNAntarasyaivotpAdanAt akRtAbhyAgamAdidoSaprasaGgAt, kathaJcidanugAmini tu manasi jIvatvAbhyupagamaH samyakapakSa eveti, dIpa anukrama [11] Santantinaa W itraryou ~65~ Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], --------- ------------- adhyayanaM [2] -------- ---------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: -- prata tathA 'vAujIvotti evamAhaMsutti vAtaH-ucchAsAdilakSaNo jIva ityAhureke, sadbhAvAbhAvayorjIvanamaraNavyapadezAt nAnyaH paralokayAvyAtmA'stIti, alIkavAditA caiSAM vAyorjaDatvena caitanyarUpajIvatvAyogAt, tathA zarIraM sAdi utpannatvAt sanidhanaM kSayadarzanAt 'iha bhave ege bha'tti iha bhava eya-pratyakSajanmaica eko bhavaH-eka janma nAnyaH paraloko'sti pramANAviSayatvAt tasya-zarIrasya vividhaiH prakAraiH prakRSTo nAzo vipraNAzastasmin sati sarvanAza iti-nAtmA zubhAzubharUpaM vA karma viziSTamavaziSyate iti, etat evaMuktaprakAra jipaMti' jalpanti, ke?-mRSAvAdinaH, mRSAvAditA caiSAM jAtismaraNAdinA jIvaparalokasiddhaH, tathA kimanyadvadantIsyAha-yasmAt zarIraM sAdikamityAdi tasmAddAnavratapauSadhAnAM-vitaraNaniyamaparvopavAsAnAM tathA tapaH-anazanAdi saMyamaH-pRthivyAdirakSA brahmacarya pratItaM etAnyeva kalyANaM kalyANahetutvAsadAdiryeSAM jJAnazrAdInAM tAni tathA teSAM nAsti phalaM-karmakSayasugatigamanAdikaM, nApi cAsti prANavadhAlIkavacanamazubhaphalasAdhanatayeti gamyaM, na caiva-naiva ca cauryakaraNaM paradArasevanaM cAstyazubhaphalasAdhanatayaiva, saha parigraheNa yadvarttate tatsaparigrahaM taca tatpApakarmakaraNaM ca-pAtakakriyAsevanaM tadapi nAsti kiJcit , kodhamAnAdyAsevanarUpaM narakAdikA ca jagato vicitratA khabhAvAdeva na karmajanitA, taduktaM-'kaNTakasya pratIkSNatvaM, mayUrasya vicitratA / varNAzca tAmracUDAnAM, khabhAvena bhavanti hI ||1||"ti, mRSAvAditA caivameteSAMkhabhAvo hi jIvAdyarthAntarabhUtastadA prANAtipAtAdijanitaM kammaivAso athAnAntarabhUtastato jIva evAsI dIpa anukrama [11] RERaniRI FarPurwanaBNamunoonm Ganesturary.com ~66~ Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ---------- ------------- adhyayanaM [2] -------- ---------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: dvAre prata praznabyAka-tavyatirekAt tatsvarUpavat, tato nirhetukA nArakAdivicitratA syAt, na ca nirhetukaM kimapi bhavatyati- 1 adharma20zrIa- prasaGgAditi, tathA na nairayikatiryagmanujAnAM yoniH-utpattisthAnaM puNyapApakarmaphalabhUtA'stIti prakRtaM, na bhayadeva. devaloko vA'sti puNyakarmaphalabhUtaH, naivAsti siddhigamanaM, siddheH siddhasya cAbhAvAt , ambApitarAvapi na mRpAvAvRtti 4 staH, utpattimAtranivandhanavAnmAtApitRtvasya, na cotpattimAtranivandhanasya mAtApitRtayA vizeSo yuktaH, dina: yataH kuto'pi kizcidutpadyata eva, yathA sacetanAt sacetanaM yUkAmatkUNAdi acetanaM mUtrapurISAdi aceta- sU07 nAca sacetanaM yathA kASThAdU ghuNakITAdi acetanaM cUrNAdi, tasmAt janyajanakabhAvamAtramarthAnAmasti nAnyo mAtApitRputrAdirvizeSa iti, tadbhAvAttabhogavinAzApamAnAdiSu na doSa iti bhAvo, mRSAvAditA caiSAM / M vastvantarasyApi ca janakale samAne'pi tayoratyantahitatayA vizeSavatvena sattvAt , hitatvaM ca tayoH pratI-17 tameva, Aha ca--"duSpratikArA"vityAdi, nApyasti puruSakAraH, taM vinaiva niyatitaH sarvaprayojanAnAM siddheH, ucyate ca-"prAptavyo niyatithalAzrayeNa yo'rthaH, so'vazyaM bhavati nRNAM zubho'zubho vA / bhUtAnAM mahati kRte'pi hi prayatne, nAbhAvyaM bhavati na bhAvino'sti naashH||1||" mRSAvAditA caivameSAM-sakalalokapratItapuruSakArApalApena pramANAtItaniyatimatAbhyupagamAditi, tathA pratyAkhyAnamapi nAsti dharmasAdhanatayA, ghamasyaivAbhAvAditi, asya ca sarvajJavacanaprAmANyenAstitvAt tadvAdinAmasatyatA, tathA naivAsti kaalmRtyuH,1||32|| tatra kAlo nAsti anupalambhAt , yaJca vanaspatikusumAdi kAla lakSaNamAcakSate taseSAmeva kharUpamiti mantavyaM, dIpa anukrama [11] SAREaratinina I m araryorg ~67~ Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], --------- ------------- adhyayanaM [2] -------- ---------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 15%-1- 52562 prata asatyatAyAmapi varUpasya vastuno'natirekAt kusumAdikaraNamakAraNaM tarUNAM syAt, tathA mRtyu:-paralokaprayANalakSaNo'sAvapi nAsti, jIvAbhAvena paralokagamanAbhAvAt, athavA kAlakrameNa vivakSitAyuSkaka-14 maNaH sAmastyanirjarAvasare mRtyuH, tadabhAvazcAyuSa evAbhAvAt, tathA ahaMdAdayo 'natyitti na santi pramANAviSayatvAt 'nevasthi keI risautti naiva santi kecidapi RSayo-gautamAdimunayaH pramANAviSayatvAdeva, vartamAnakAle vA RSitvasyApi sarvaviratyAdyanuSThAnasyAsattvAt , sato'pi vA niSphalatvAditi, atra ca zipyAdipravAhAnumeyatvAdarhadAdisattvasyAnantaroktatvAd vAdinAmasatyatA, RSitvasyApi sarvajJavacanaprAmANyena sarvadA bhAvAdityevamAjJAgrAhyApalApinAM sarvatrAsatyavAditA bhAvanIyeti, tathA dharmAdharmaphalamapi nAsti kicihahukaM vA stokaM vA, dharmAdharmayoradRSTatvena nAstitvAt , 'nadhi phalaM sukae'tyAdi yaduktaM prAktatsAmAnyajIvApekSayA yacca 'dhammAdhamma tyAdi tad dRzyApekSayeti na punaruktateti, "tamha'tti yasmAdevaM tasmAdevaM-uktaprakAraM vastu vijJAya 'jahA subahuiMdiyANukUlesutti yathA-yatprakArAH subahu-atyarthamindriyAnukUlA yete tathA teSu sarvaviSayeSu vartitavyaM, nAsti kAcit kriyA cA-anindyakriyA akriyA cA-pApakriyA pApetara[kriyayorAstikakalpitattvenApAramArthikatvAt, bhaNati -"pina svAda ca cArulocane !, yadatItaM varagAtri! tanna te / nahi bhIru! gataM nivartate, samudayamAtramidaM kalevaram ||1||"evN mityAdi nigamanaM / tathA idamapi | dvitIyaM nAstikadarzanApekSayA kudarzanaM-kumatamasaGgAvavAdinaH prajJApayanti mUDhA-dhyAmohavantaH, kudarzanatA| XXXX dIpa anukrama [11] SAREmiratna O niorammaru ~68~ Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], --------- ------------- adhyayanaM [2] -------- ---------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata vRttiH ca vakSyamANasyArthasyApramANakatvAt tadvAdiproktapramANasya ca pramANAbhAsatvAd bhAvanIyA, kimbhUtaM darzanami- adharmara0 zrIa-tyAha-sambhUto-jAtaH aNDakAt-jantuyonivizeSAt lokaH-kSitijalAnalAnilavananaranarakanAkitiryaga- dvAre bhayadeva0 rUpaH, tathA khayambhuvA-brahmaNA khayaM ca-AtmanA nirmimato-vihitaH, tatrANDakaprasUtabhuvanavAdinAM matami-3 mRSAvA sthamAcakSate-"puvaM Asi jagamiNaM paMcamahanbhUyavajjiya gabhIraM / egaNNavaM jaleNaM mahappamANaM tahiM aMDaM ||1||daa dinaH bIIpareNa gholaMta acchiuM suirakAlao phuhUM / phuDaM dubhAgajAyaM anbhaM bhUmI ya saMvuttaM // 2 // tattha suraasur||33|| dinAragasamaNuyasacauppayaM jaga savvaM / uppaNaM bhaNiyamiNaM baMbhaMDapurANasasthammi // 3 // " tathA svayamsUni mitajagadvAdino bhaNanti-"AsIdidaM tamobhUtamaprajJAtamalakSaNam / apratakyamavijJeyaM, prasuptamiva sarvataH // 1 // tasminnekArNavIbhUte, naSTasthAvarajaGgame / naSTAmaranare caiva, pranaSToragarAkSase // 2 // kevalaM gaharIbhUte, madahAbhUtavivarjite / acintyAtmA vibhustatra, zayAnastapyate tpH|| 3 // tatra tasya zayAnasya, nAbheH padma vi nirgatam / taruNaravimaNDalanibhaM, hayaM kAJcanakarNikam // 4 // tasmin padme bhagavAn , daNDI yajJopavItasaMyuktaH / brahmA tatrotpannastena jaganmAtaraH sRssttaaH||5|| aditiH surasAnAM ditirasurANAM manumeMnuSyANAm / |vinatA vihaGgamAnAM mAtA vizvaprakArANAm // 6 // kadrU sarIsRpANAM sulasA mAtA ca nAgajAtInAm surabhizcatuSpadAnAmilA punaH sarvabIjAnA // 7 // " miti, evamuktakramametadanantaroditaM vastu alIkaM bhrAntajJAnAdibhiH prarUpitatvAt, tathA prajApatinA-lokaprabhuNA IzvareNa ca-mahezvareNa kRtaM-vihitamiti keci SOCISCLASSROCCOR dIpa anukrama [11] | // 3 // A nmurary on ~69~ Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [7] dIpa anukrama [11] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [2] mUlaM [7] zrutaskandha: [1], muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH dvAdino vadantIti prakRtaM bhaNati cezvaravAdinaH- buddhimatkAraNapUrvakaM jagat saMsthAnavizeSayuktatvAd ghaTAdivaditi, kudarzanatA cAsya valmIkavuddhadAdibhirhetoranaikAntikatvAt, kulAlAditulyasya buddhimatkAra|Nasya sAdhanena ceSTavighAtakAritvAditi, tathA evaM yathezvarakRtaM tathA viSNumayaM - viSNvAtmakaM kRtsnameva jagaditi kecidvadantIti prakRtaM bhaNati ca etanmatAvalambino - "jale viSNuH sthale viSNurviSNuH parvatamastake | jvAlAmAlAkule viSNuH, sarva viSNumayaM jagat // 1 // ahaM ca pRthivI pArtha!, vAyvagnijalamapyaham / vanaspa tigatazcAhaM, sarvabhUtagato'pyaham // 2 // " tathA "so kila jalayasamuttheNudaeNegannavaMmi logammi / vItIparaMpareNaM | gholaMto udayamajjhammi // 1 // sa kila - mArkaNDarSiH, "pecchai so tasthAvarapaNasuranaratirikkhajoNIyaM / | egannavaM jagamiNaM mahabhUyavivajjiyaM guhiraM // 2 // evaMvihe jagaMmI pecchai naggohapAyavaM sahasA / maMdaragiriM va tuGgaM mahAsamudaM va vicchinnaM // 3 // khaMdhammi tarasa sayaNaM acchara tahi bAlao maNabhirAmo / [ viSNurityarthaH ] saMviddho suddhahiao miukomalakuMciyasukeso || 4 || hattho pasArio se maharisiNo eha tattha bha Nio ya / khaMdhaM imaM vilaggasu mA marihisi udayavuDIe // 5 // teNa ya ghettuM hatthe u mIlio so risI tao tassa / pecchai udaraMmi jayaM saselavaNakANaNaM savvaM // 6 // " ti punaH sRSTikAle viSNunA sRSTaM, kudarzanatA cAsya pratItibAdhitatvAt, tathA evaM vakSyamANena nyAyena eke- kecanAtmAdvaitavAdyAdayo vadanti mRSA - alIkaM yaduta eka AtmA, taduktam- "eka eva hi bhUtAtmA bhUte 2 vyavasthitaH / ekadhA bahudhA caitra, For Penal Use On ~70~ Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], --------- ------------- adhyayanaM [2] -------- ---------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: dvAre prata praznabyAka dRzyate jalacandravat // 1 // " tathA "puruSa evedaM niM sarva yadbhUtaM yaca bhAvya"mityAdi, kudarzanatA cAsya saka- adharma20zrIa-| lalokavilokyamAnabhedanibandhanavyavahArocchedaprasaGgAt, tathA akArakaH sukhaduHkhahetUnAM puNyapApakarmaNAma-13 bhayadeva0 karttAtmetyanye vadanti, amUrttatvanityatvAbhyAM kartRtvAnupapatteriti, kudarzanatA cAsya saMsAryAtmano mUrttatvena mRSAvAvRttiH pariNAmitvena ca kartRtvopapatterakartRkhe cAkRtAbhyAgamaprasaGgAt, tathA vedakazca-prakRtijanitasya sukRtasya du-14 dina: kRtasya ca pratibimbodayanyAyena bhoktA, amRtatve hi kadAcidapi vedakatA na yuktA AkAzasyeveti kuda-18 // 34 // sU07 darzanatA'sya, tathA sukRtasya duSkRtasya ca karmaNaH karaNAni-indriyANi kAraNAni-hetavaH sarvadhA-sarvaiH pra kAraiH sarvatra ca deze kAle ca, na vastvantaraM kAraNamiti bhAvaH, karaNAnyekAdaza, tatra vAkapANipAdapAyUpasthalakSaNAni pazca karmendriyANi sparzanAdIni tu paJca buddhIndriyANyekAdazaM ca mana iti, eSAM cAcetanAva sthAyAmakArakatvAt puruSasyaiva kArakatvena kudarzanatvamasya, tathA nityazvAsI, yadAha-"nainaM chindanti zasAkhANi, nainaM dahati paavkH| na cainaM kledayantyApo, nainaM vahati mArutaH // 1 // acchedyo'yamabhedyo'yamamUtoM 'yaM sanAtana" iti, asacaitat, ekAntanityatve hi sukhaduHkhavandhamokSAdyabhAvaprasaGgAt , tathA niSkriyaHsarvavyApitvenAvakAzAbhAvAd gamanAgamanAdikriyAvarjitaH, asaJcaitat dehamAnopalabhyamAnatadguNatvena ta|niyatatvAt , tathA nirguNazca satvarajastamolakSaNaguNatrayavyatiriktatvAt prakRtereva hyete guNA iti, yadAha- IAL // 34 // "akartA nirguNo bhoktA, AtmA kapiladarzane" iti, asiddhaM cAsya sarvathA nirguNatvaM 'caitanyaM puruSasya sva dIpa anukrama [11] Saintaintinaina murary.org 4714 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandhaH [1], --------- ------------- adhyayanaM [2] -------- ---------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: ** % prata / % % % rUpamityabhyupagamAt , tathA 'aNuvalevautti anupalepakaH karmabandhanarahitaH, Aha ca-"yasmAnna badhyate nApi mucyate nApi saMsarati kazcita, saMsarati badhyate mucyate ca nAnAzrayA prakRti"riti, asaJcaitat , muktAmuktayorevamavizeSaprasaGgAt, pAThAntaraM-'anno aleva'tti tatra anyazca-aparo lepataH karmabandhanAditi, etadapyasat, kathaMciditi zabdAnupAdAnAt , 'ityapica' itiH-upapradarzane apiceti alIkavAdAntarasamuccayArthaH, tathA evaM-vakSyamANaprakAreNa 'AhaMsutti avate sma asadabhAvaM-asantamartha yaduna yadeva-sAmAnyataHsarvamityarthaH iha-asmin kizcid-avivakSitavizeSa jIvaloke-martyaloke dRzyate sukRtaM vA Astikamatena sukRtaphalaM | sukhamityarthaH duSkRtaM vA duSkRtaphalaM duHkhamityarthaH, etat 'jaicchAe vatti yadRcchayA vA svabhAvena cApi daivatamabhAvato vApi-vidhisAmarthyato vApi bhavati, na puruSakAraH karma vA hitAhitanimittamiti bhAvaH, tatra anabhisandhipUrvikA'rthaprAptiryadRcchA, paThyate ca-"atarkitopasthitameva sarva, citraM janAnAM sukhaduHkhajAtam / kAkasya tAlena yathA'bhighAto, na buddhipUrvo'tra vRthA'bhimAnaH // 1 // " tathA "satyaM pizAcAH sma vane vasAmo, bharI karAnairapi na spRzAmaH / yadRcchayA siddhyati lokayAtrA, bherI pizAcAH paritADayanti // 1 // " iti, khabhAvaH punarvastutaH khata eva tathApariNatibhAvaH, uktaM ca-"kaH kaNTakAnAM prakaroti taikSNyaM, vicitrabhAvaM mRgapakSiNAM ca / khabhAvataH sarvamidaM pravRttaM, na kAmacAro'sti kutaH prayatnaH? // 1 // " iti, daivaM tu vidhiriti laukikI bhASA, tatroktaM-"prAptavyamartha labhate manuSyaH, kiM kAraNaM ? daivamalanIyam / tasmAnna zocAmi % % dIpa anukrama [11] % % % Hamarary.ou 472 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [7] dIpa anukrama [11] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [2] zrutaskandha: [1], mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH // 35 // praznavyAka- na vismayAmi, yadasmadIyaM nahi tatpareSAm // 1 // " tathA " dIpAdanyasmAdapi madhyAdapi jalanidherdizora0 zrIa 'pyantAt / AnIya jhaTiti ghaTayati vidhirabhimatamabhimukhIbhUtam // 1 // " iti asadbhUtatA cAtra bhayadeva0 pratyekameSAM jinamatapratikruSTatvAt, tathAhi - 'kAlo sahAva niyaI puvvakathaM purisakAraNegaMtA | micchantaM vRttiH 4 te caiva u samAsao hoti sammattaM // 1 // " iti tathA nAsti na vidyate'tra kiJcicchubhamazubhaM vA kRtakaM puruSakAraniSpannaM kRtaM ca kArya prayojanamityarthaH, pAThAntareNa 'natthi kiMci kayaM tattaM tatra tattvaM - vastukharUpamiti, tathA lakSaNAni vastukharUpANi vidhAya bhedA lakSaNavidhAstAsAM lakSaNavidhAnAM niyatizca khabhAvavizeSaJca kArikA - kartrI sA ca padArthAnAmavazyantayA yadyathAbhavane prayojayitrI bhavitavyatetyarthaH anye tvAhuH yat mudgAdInAM rAddhikhabhAvatvamitaradvA sa svabhAvaH yaca rAdvAvapi niyatarasatvaM na zAlyAdirasatA sA niyatiriti tathA coktam- " na hi bhavati yanna bhAvyaM bhavati ca bhAvyaM vinApi yatnena / karatalagatamapi nazyati yasya tu bhavitavyatA nAsti // 1 // " asatyatA cAsya pUrvavadvAcyA, 'eva'mityuktaprakAreNa kecinnAstikAdayo jalpanti- 'RddhirasasAtagauravaparA:' RddhyAdiSu gauravaM AdaraH tatmadhAnA ityarthaH, bahavaH - prabhUtAH karaNAlasAH - caraNAlasAzcaraNadharmma pratyanudyatAH svasya pareSAM ca cittAzvAsananimittamiti bhAvaH, tathA prarUpayanti dharmmavimarzakeNa-dharmavicAraNena 'mosaM'ti mRSA pAramArthikadharmmamapi khabuddhidurvilasitenAdhamai sthApayanti, etadviparyayaM ceti bhAvaH, iha ca saMsAramocakAdayo nidarzana For Parts Only ~73~ 1 adharma dvAre mRSAvAdinaH sU0 7 // 35 // nary or Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [2] ----------------------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata miti, tathA apare kecana adharmataH-adharmamaGgIkRtya rAjaduSTa-nRpaviruddha abhimaro'yamityAdikaM abhyAkhyAnaM-parasyAbhimukhaM dUSaNavacanaM bhaNanti-bruvate alIkaM-asatyaM, abhyAkhyAnameva darzayitumAha-'cora' iti bhaNantIti prakRtaM, kaM pratItyAha-acauryaM kurvantaM, cauratAmakurvANamityarthaH, tathA DAmariko-vigrahakArIti apiceti samuccaye bhaNantIti prakRtameveti, ekameka-caurAdikaM prayojanaM vinaiva, kathambhUtaM puruSaM pratI tyAha-udAsInaM-DAmarAdInAmakAraNaM tathA duHzIla iti ca hetoH paradArAn gacchatItyevamabhyAkhyAnena maliKAnayanti-pAMsayanti zIlakalitaM-suzIlatayA paradAravirataM tathA ayamapi na kevalaH sa eva gurutalpaka iti|durvinItaH, anye-kecana mRSAvAdina eva niSpayojana bhaNanti upanantaH-vidhvaMsayantaH tatikIyAdikamiti gamyate, tathA mitrakalatrANi sevate-muhahArAn bhajate, ayamapi na kevalamasau luptadharmo-vigatadharma iti 'imovi'tti ayamapi, vizrambhaghAtakaH pApakarmakArIti ca vyaktaM, akarmakArI-khabhUmikAnucitakarmakArI agamyagAmI-bhaginyAdyabhigantA ayaM durAtmA-duSTAtmA 'yahuema ya pAvagesu'tti bahubhizca pAtakaryukta ityevaM jalpanti matsariNa iti vyaktaM, bhadrake vA-nirdoSe teSAM vA'lIkavAdinAM vinayAdiguNayukte puruSe vAzabdAdabhadrake vA evaM jalpantIti prakramaH, kimbhUtAste ityAha-guNaH-upakAraH kIrtiH-prasiddhiH lehaH-prItiH |paraloko-janmAntaraM eteSu niSpipAsA-nirAkAsA yete tathA evaM-uktakrameNa ete'lIkavacanadakSAH paradoSotpAdanaprasaktAH veSTayantIti padatrayaM vyaktaM, akSitikavIjena-akSayeNa duHkhahetunetyarthaH, AtmAnaM khaM karma dIpa anukrama [11] murary.org ~74~ Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], --------- ------------- adhyayanaM [2] -------- ---------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 1 adharma dvAre mRSAvAdinaH prata - sU07 - praznabyAka- bandhanena pratItena mukhameva ari:-zatruranakAritvAdyeSAM te mukhArayaH asamIkSitapalApina:-aparyAlocitA- ra0 zrIanarthakavAdinaH nikSepAna-nyAsakAnapaharanti parasya sambandhini arthe-dravye grathitagRddhAH-atyantagRddhimantaH, bhayadeva tathA abhiyuJjate ca-yojayanti ca paramasadbhirdaSaNairiti gamyaM, tathA lubdhAzca kurvanti kUTasAkSitvamiti vRttiH / vyaktaM, tathA asatyA:-jIvAnAmahitakAriNaH arthAlIkaM ca-dravyArthamasatyaM bhaNantIti yogaH kanyAlIkaM ca kumArIviSayamasatyaM bhUmpalIkaM pratItaM tathA gavAlIkaM ca pratItaM guruka-yAdaraM khasya jihvAcchedAdyanarthakaraM pa-1 bAreSAM ca gADhopatApAdihetu bhaNanti-bhASante, iha ca kanyAdibhiH padaiH dvipadApadacatuSpadajAtayaH upalakSaNA thitvena saMgRhItA draSTavyAH, kathaMbhUtaM tadityAha-adharagatigamana-adhogatigamanakAraNaM anyadapi ca-uktavya+tiriktaM jAtirUpakulazIlAni pratyayaH-kAraNaM yasya tattathA tacca mAyayA niguNaM ca-nihataguNaM nipuNaM ca vA iti samAsaH, tatra jAtikule-mAtApitRpakSI taddhetukaM ca prAyo'lIkaM sambhavati, yato jAtyAdidoSAt kecidalIkavAdino bhavanti, rUpaM-AkRtiH zIlaM-khabhAvastatpratyayaM tu bhavatyeva, prazaMsAnindAviSayatvena vA jAtyAdInAmalIkapratyayatA bhAvanIyeti, kathaMbhUtAste?-capalA manazcApalyAdinA, kimbhUtaM tat-pizuna-paradoSAviSkaraNarUpaM paramArthabhedakaM-mokSapratighAtakaM 'asaMtagati asatkamavidyamAnArthamasatyamityarthaH asattvaka vA-sattvahInaM vA vidveSyaM-apriyaM anarthakAraka-puruSArthopaghAtakaM pApakarmamUlaM-kliSTajJAnAvaraNAdivIja duSTa-1 asamyaka dRSTa-darzanaM yatra tahuISTaM duSTaM zrutaM-zravaNaM yatra taduHzrutaM nAsti muNitaM-jJAnaM yatra tadamuNitaM nirlajaM| %9A% dIpa anukrama [11] // 36 // REscam 3- murary.com ~75~ Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [6] dIpa anukrama [11] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [2] mUlaM [7] zrutaskandha: [1], muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH pra.vyA. 7 Jan Eaton - lajjArahitaM lokagarhaNIyaM pratItaM, 'vadhavandhapariklezabahulaM' tatra vadho-yaSTyAditADanaM bandhaH-saMyamanaM parikleza:upatApaste bahulAH pracurA yatra tattathA bhavanti caite'satyavAdinAmiti, jarAmaraNaduHkhazokenemaM jarAdInAM mUlamityarthaH, azuddhapariNAmena saMzliSTaM-saGkezavadyattattathA, bhaNanti ke ? - alIko yo'bhisandhiH - abhiprA yastatra niviSTA alIkAbhisandhiniviSTAH asadguNodIrakAceti vyaktaM sadguNanAzakAzca tadapalApakA ityarthaH, tathA hiMsayA bhUtopaghAto yatrAsti taddhiMsAbhUtopaghAtikaM vacanaM bhaNantIti yogaH, alIkasamprayuktAHsamprayuktAlIkAH, kathambhUtaM vacanaM ? - sAvayaM-garhitakarmmayuktaM akuzalaM jIvAnAmakuzalakAritvAt akuzalanaraprayuktatvAdvA, ata eva sAdhugarhaNIyaM adharmmajananaM bhaNantIti padatrayaM pratItaM kathambhUtA ityAha ?-anadhigatapuNyapApA:- aveditapuNyapApakarmmahetava ityarthaH, tadadhigame hi nAlIkavAde pravRttiH sambhavati, punazca ajJAnottarakAlaM adhikaraNaviSayA yA kriyA-vyApArastatpravarttakAH, tatrAdhikaraNakriyA dvividhA-nirvarttanA |dhikaraNakriyA saMyojanAdhikaraNakriyA ca tatrAdyA khaDDAdInAM tanmuSTyAdInAM ca nirvarttanalakSaNA, dvitIyA tu teSAmeva siddhAnAM saMyojanalakSaNeti, athavA to yakAbhiradhikriyate prANinaH tAH sarvA adhikaraNakriyA iti, bahuvidhamanarthahetutvAt apama-upamarddanaM AtmanaH parasya ca kurvanti, evameva abuddhikaM jalpanto bhASamANAH, etadevAha - mahipAn zUkarAMzca pratItAn sAdhayanti pratipAdayanti ghAtakAnAM taddhisakAnAM, zazamazayarohitAMzca sAdhayanti vAriNAM zazAdaya ATavyAH catuSpadavizeSAH, vAgurA-mRgabandhanaM For Penal Use Only ~76~ Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [7] dIpa anukrama [11] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [2] mUlaM [7] zrutaskandha: [1], muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH // 37 // praznavyAka-sA yeSAmasti te vAguriNaH, tittaravarttakalAvakAMzca kapiJjalakaponakAMzca pakSivizeSAn sAdhayanti zakunenara0 zrIa- zyenAdinA mRgayAM kurvantIti zAkunikAsteSAM sAuNINamiti prAkRtatvAt jhaSamakarAn kacchapAMca-jabhayadeva0 9 lacaravizeSAn sAdhayanti, matsyAH paNyaM yeSAM te mAtsyikAsteSAM, 'saMkhaMka'ti zaGkhAH pratItAH aGkAzca rUDhigamyAH vRttiH atastAn kSullakAMca kapardakAn sAdhayanti, makarA iva makarA jalavihAritvAddhIvarAsteSAM pAThAntare maggiNAM -mArgayatAM tadbhaveSiNAM ajagara gonasamaNDalidabakara mukulinazca sAdhayanti, tatra ajagarAdaya uragavizeSAH darvI karA:-phaNabhRtaH mukulinaH taditare, vyAlAn bhujaGgAn pAntIti vyAlapAste vidyante yeSAM te vyAlapinaH teSAM athavA vyAlapAnAmatra prAkRtatvena - bAlavINaMti pratipAditaM, vAcanAntare 'vAyaliyANaM'ti dRzyate, tatra vyAlezvarantIti vaiyAlikAsteSAM vaipAlikAnAmiti, tathA godhAH sehAca zalyakazaraTakAM sAdhayanti lasukAnAM, godhAdayo bhujaparisarpavizeSAH zaraTakAH - kRkalAzAH, gajakulabAnarakulAni ca sAdhayanti pA zikAnAM kulaM kuTuMbaM yUthamityarthaH, pAzena bandhanavizeSeNa carantIti pAzikAsteSAM zukAH-kIrA barhiNomayUrAH madanazAlAH- zArikAH kokilA:- parabhRtaH haMsAH pratItAsteSAM yAni kulAni vRndAni tAni tathA, sArasAMzca sAdhayanti poSakANAM pakSipoSakANAmityarthaH tathA vadhaH-tADanaM bandha:- saMyamanaM yAtanaM ca-kadarthanamiti samAhAradvandvastava sAdhayanti golmikAnAM - guptipAlakAnAM, tathA dhanadhAnyagavelakAMzca sAdhayanti taskarANAmiti pratItaM, kintu gAvo-balIvarDasurabhayaH elakA - urabhrAH, tathA grAmanagarapattanAni sAdhayanti For Park Use Only ~77 ~ 2 adharma dvAre mRSAvAdinaH sU0 7 // 37 // nerary.org Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], --------- ------------- adhyayanaM [2] -------- ---------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata cArikANAM, nakara-karavarjitaM, pattanaM dvividhaM-jalapattanaM sthalapattanaM ca, yatra jalapathena bhANDAnAmAgamastadAya || yatra ca sthalapathena taditarat, cArikANAM-praNidhipuruSANAM, tathA pAre-paryante mArgasya ghAtikA-gantRRNAM hananaM pAraghAtikA 'paMdhaghAiyatti pathi-mArge arddhapathe ityarthaH ghAtikA-gantRNAM hananaM padhighAtikA anayoindro'taste, sAdhayanti ca granthibhedAnAM-cauravizeSANAM kRtAM ca caurikAM-coraNaM nagaraguptikAnAM nagararakSakANAMsAdhayantIti vartate, tathA lAJchanaM-karNAdikalpanA'GkanAdibhirnirlAJchanaM-barddhitakakaraNaM 'dhamaNa'tidhmAnaM mahiSyAdInAM vAyupUraNaM dohanaM-pratItaM poSaNaM-yavasAdidAnataH puSTikaraNaM vacanaM-vatsasyAnyamAtari yojanaM 'dumaNa ti duvanamupatApanamityarthaH vAhanaM-zakaTAdyAkarSaNaM etadAdikAni anuSThAnAni sAdhayanti bahUni gomikAnAM-gomatAM, tathA dhAtuH-aurikaM dhAtavo vA-lohAdayaH maNaya:-candrakAntAyAH zilA-dRSadaH pravAlAni-vidrumANi ratnAni-katanAdIni teSAmAkarAH-khAnayastAn sAdhayantyAkariNAM-AkaravatAM, 'puSpetyAdi vAkyaM pratItaM, navaraM vidhiH-prakAraH, tathA arthazca-mUlyamAnaM madhukozakAzca-kSaudrotpattisthAnAni arthamadhukozakAstAna sAdhayanti vanacarANAM-pulIndrANAM, tathA yatrANi-uccATanAdyAkSaralekhanaprakArAn jalasaGgrAmAdiyatrANi vA udAharantIti yogA, viSANi-sthAvarajaGgamabhedAni hAlAhalAni mUlakarma-mUlAdiprayogato garbhapAtanAdi 'AhevaNa'tti AkSepaM purakSobhAdikaraNaM pAThAntareNa 'AhivvarNati AhityaM ahitattvaM-zatrubhAvaM pAThAntareNa 'aviMdhaNa'tti AvyadhanaM mantrAvezanamityarthaH Abhiyogya-vazIkaraNAdi tacca dIpa anukrama [11] AMRA murary.org ~784 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: dvAre prata dinaH [7]] navyAka- II dravyato dravyasaMyogajanitaM bhAvato vidyAmantrAdijanitaM balAtkAro vA mantrApadhiprayogAnnAnAprayojaneSu sadara adharmara0 zrIa- vyApAraNAnIti dvando'tastAna , tathA corikAyAH paradAragamanasya bahupApasya ca karmaNo-vyApArasya yatkaraNa bhayadevatattathA, avaskandAna-chalena paravalamardanAni grAmaghAtikAH pratItA: vanadahanataDAgabhedanAni ca pratItAnyeya mRSAvAvRttiH vuddhaviSayasya ca yAni vinAzanAni tathA vazIkaraNAni pratItAni bhayamaraNaklezadveSajanakAni kanuriti ga myate, bhAvena-adhyavasAyena bahusakliSTena malinAni-kaluSANi yAni tAni tathA, bhUtAnAM-pANinAM ghaa||38|| tazca-hananaM upaghAtazca-paramparAghAta: to vidyate yeSu tAni bhUnaghAlopaghAtakAni, satyAnyapi dravyatastAnIti yAni pUrvamupadarzitAni hiMsakAni-hiMsrANi vacanAnyudAharanti, tathA pRSTA vA apRSTA. vA pratItAH parataptivyAvRttAzca-parakRtyacintanAkSaNikAH asamIkSitabhASiNa:-aparyAlocitavaktAraH upadizaMti-anuzAsati sahasA-akasmAt yaduta uSTrAH-karabhAH goNA-gAvaH gavayA-ATavyAH pazuvizeSAH damyantAM-vinIyantAM, tathA pariNatavayasaH-sampannAvasthAvizeSAstaruNA ityarthaH azvA hastinaH pratItAH gavelagakuluTAca-urabhratA-IM samracUDAca krIyantA-mUlyena gRcaMtA kApayata ca etAnyeva grAhayata ca vikrINidhvaM vikretavyaM, tathA pacata c| pacanIyaM, khajanAya ca datta picata ca pAtavyaM madirAdi, vAcanAntareNa khAdata piyata datta ca, tathA dAsya:ceTikA dAsA:-ceTakAH bhRtakA:-bhaktadAnAdinA poSitAH 'bhAillagatti ye lAbhasya bhAga-caturbhAgAdikaM labhante, eteSAM dvandvastataste ca ziSyAzca-vineyAH preSyajana:-prayojaneSu preSaNIyo lokaH karmakarAH-niyatakAla dIpa anukrama [11] M38 // murary.orm ~79~ Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], --------- ------------- adhyayanaM [2] -------- ---------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata mAdezakAriNaH kiGkarAzca-AdezasamAptau punaH praznakAriNaH ete pUrvoktAH khajanaparijanaM ca kasmAdAsateavasthAnaM kurvanti 'bhAriyA bhe karittu kammati kRtvA-vidhAya karma-kRtyaM tatsamAptau yato bhArikA-dunibAha: bhe bhavatAM, 'karitvi'ti kacitpAThaH tatra "bhAriya'tti bhAyo 'bhe' bhavataH sambandhinyaH karma kurvanta. anyAnyapi pAThAntarANi santi tAni ca svayaM gamanIyAni, tathA gahanAni-gaharANi vanAni ca-vanakhaNDAH kSetrANi ca-dhAnyavapanabhUmayaH khilabhUmayazca-halairakRSTAH vallarANi ca-kSetravizeSAstatastAni uttRNaiH-UrddhagataiH tRNaiH ghanaM-atyartha saGkaTAni-saGkIrNAni yAni tAni tathA tAni dahyantAM, pAThAntareNa gahanAni vanAni chidyantAmakhilabhUmivallarANi uttRNadhanasaGkaTAni dahyantAM, 'sUDijaMtu yatti sUdyantAM ca vRkSAH bhidyantAM chiyantAM vA yatrANi ca-tilayantrAdikAni bhANDAni ca-bhAjanAni kuNDAdIni bhaNDI vA-gantrI etAnyAdiryasya tattathA tasya upadheH-upakaraNasya 'kAraNAe'tti kAraNAya hetave, vAcanAntare tu yatra bhANDasyokta rUpasya kAraNAt-hetoH, tathA bahuvidhasya ca kAryasamUhasyeti gamyaM, arthAya ikSavo 'dujaMtu'tti dUyantAM lUyamantAmiti dhAtanAmanekArthatvAt, tathA pIDyantAM ca tilA: pAcayata ceSTakAH gRhAthai, tathA kSetrANi kRSata BAkarSayata vA, tathA laghu-zIghaM grAmAdIni nivezayata, tatra grAmo janapadaprAyajanAzritaH nagaraM-avidyamAnakaradAna kaTa-kunagaraM, ka?-aTavIdezeSu, kiMbhUtAni grAmAdIni?-vipulasImAni, tathA puSpAdIni pratItAni kAlapattAIti avasaraprAptAni gRhNIta kuruta saJcayaM parijanAthai, tathA zAlyAdayaH pratItAH lUyantAM malyantA dIpa anukrama [11] REAnd marary.org ~80 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [7] dIpa anukrama [11] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [2] zrutaskandha: [1], mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka vRttiH // 39 // utpUyantAM ca laghu ca pravizantu koSThAgAraM 'appama ko sagAI'ti alpA- laghavo mahAntaH tadapekSayA madhyamA 0 zrIa- 1 ityarthaH utkRSTA - uttamAzca hanyantAM potasArthAH bohityasamudAyAH zAvakasamUhA vA, tathA senA - sainyaM nibhayadeva0 ryAtu-nirgacchatu nirgatya ca yAtu-gacchatu DamaraM vidurasthAnaM tathA ca ghorA-raudrAzca varttantAM ca jAyantAM sa* DrAmA-raNAH tathA pravahantu ca pravarttatAM zakaTavAhanAni gayo yAnapAtrANi ca tathA upanayanaM - bAlAnAM 4. kalAgrahaNaM 'colagaM'ti cUDApanayanaM bAlakaprathamamuNDanaM vivAhaM pANigrahaNaM yajJa-yAgaH amuSmin bhavatu dibase tathA sukaraNaM-vavAdikAnAmekAdazAnAmanyataradabhimataM sumuharoM - raudrAdInAM triMzato'nyataro'bhimato yaH etayoH samAhAradvandvastatastatra tathA sunakSatre-puSyAdau sutithau ca paJcAnAM nandAdInAmanyatarasyAmabhimatAyAM adya-asminnahani bhavatu slapanaM- saubhAgyaputrAyarthaM vadhvAdermajjanaM muditaM pramodavat bahukhAdyapeyakalitaM prabhUtamAMsamayAnupetaM tathA kautukaM rakSAdikaM viNhAvaNakatti vividhairmantra mUlAdibhiH saMskRtajalaiH snApanaka vilApanakaM zAntikam ca - agnikArikAdikamiti dvandvaH, tataste kuruta, keSvityAha- zazikhyoH candrasUryayorgrahaNa-rAhulakSaNena uparAgaH- uparaJjanaM grahaNamityarthaH zaziravigrahoparAgaH, sa ca viSamANi ca vidhurANi duHkhamAzivAdIni teSu, kimarthamityAha - khajanasya parijanasya ca nijakasya jIvitasya ca parirakSaNArthAyeti vyaktaM pratizIrSakANi ca dattakhaziraHpratirUpANi piSTAdimavazirAMsi AtmazirorakSArthaM yacchata caNDikAdibhya ityarthaH tathA datta ca zIrSapahArAn pazvAdizirovalIn devatAnAmiti gamyate, vividhauSadhimadyamAM For Parts Only ~ 81~ 2 adharma dvAre mRSAvAdinaH sU0 7 // 39 // January.org Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [7] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sabhakSyAnapAnamAlyAnulepanAni ca pradIpAzca jvalitojvalA: sugandhidhUpasyApakArazca-apakaraNaM-aGgAropa-1 rikSepaH puSpaphalAni ca taiH samRddhAH-sampUrNA ye zIrpopahArAste tathA tAn, datta ceti prakRtaM, tathA prAyazcittAni-pratividhAnAni kuruta, kena?-prANAtipAtakaraNena-hiMsayA bahuvidhena-nAnAvidhena, kimarthamityAhaviparItotpAtA:-azubhasUcakAH prakRtivikArAH duHkhamAH pApazakunAzca pratItAH asaumyagrahacaritaM ca-krUragrahacAraH amaGgalAni ca yAni nimittAni-aGgasphuritAdIni eteSAM dvandvastata eteSAM pratighAtahetoH-upahamananimittamiti, tathA bRtticchedaM kuruta mA datta kizciddAnamiti, tathA suSTu hata 2, iha tu sambhrame dvitvaM, saSTha chinno bhinnazca vivakSitaH kazciditi evamupadizantaH evaMvidhaM nAnAprakAraM pAThAntare vA trividhaM-triprakAraM kurvantyalIkaM dravyato'nalIkamapi sattvopaghAtahetutvAd bhAvato'lIkameva, traividhyamevAha-manasA vAcA |'kammuNA yatti kAyakriyayA, tadetAvatA yathA kriyate'lIkaM ye'pi taskurvanti etaddvAradvayaM mizraM paraspareNoktaM, atha ye te kurvanti tAn bhedenAha-akuzalAH-vaktavyAvaktavyavibhAgAnipuNA anAryA:-pApakarmaNo dUramayAtAH 'aliyANatti alIkA AjJA-Agamo yeSAM te tathA, ata eva alIkadharmaniratAH, alIkAsu kathAkhabhiramamANAH, tathA tuSTA 'aliyaM karettu hoti ya bahuppagAra mityatra tuSTA bhavanti cAlIkaM bahuprakAraM kRtvA-uktvetyevamakSaraghaTanA kAryati / tathA alIkavipAkapratipAdanAyAha dIpa anukrama [11] SAREara n a ~82 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], --------- ------------- adhyayanaM [2] -------- ---------- mUlaM [8] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 2 adharma dvAre praznabyAka ra.zrIabhayadeva. prata vRttiH mRSAvAdavipAka: su08 // 40 // 8 tassa ya aliyarasa phalavivAgaM ayANamANA vaDheti mahayabhayaM avissAmadheyaNaM dIhakAlaM bahudukkhasaMkarDa narayatiriyajoNiM teNa ya alieNa samaNubaddhA AiddhA puNabhavaMdhakAre bhamaMti bhIme duggativasahimuvagayA, te ya dIsaMtiha duggayA duraMtA paravatsA atyabhogaparivajjiyA asuhitA phuDiyacchavitrIbhacchavivannA kharapharasavirattazAmajhusirA nicchAyA lallaviphalavAyA asakatamasakkayA agaMdhA aceyaNA dubhagA arkatA kAkassarA hINabhinnaghosA vihiMsA jaDabahirandhayA ya mammaNA akaMtavikayakaraNA NIyA NIyajaNaniseviNo logagarahaNijjA bhiccA asarisajaNassa pessA dummehA lokavedaajjhappasamayasutibajjiyA narA dhammabuddhiviyalA alieNa ya teNaM paDajhamANA asaMtaeNa ya avamANaNapaTThimaMsAhikkhevapisuNabheyaNagurubaMdhavasayaNa mittavakkhAraNAdiyAI abbhakkhANAI bahuvihAI pAveMti amaNoramAI hiyayamaNadamakAI jAvajIvaM duruddharAI aNihakharapharusavayaNatajaNanibhacchaNadINavadaNavimaNA kubhoyaNA kuvAsasA kuvasahIsu kilissaMtA neva suhaM neva nivvuI upalabhaMti accaMtavipuladukkhasayasaMpalittA / eso so aliyavayaNassa phalavivAo ihaloio paraloio appasuho bahudukkho mahanbhao bahurayappagADho dAruNo kakkaso asAo vAsasahassehiM muccai, na ya avedayittA asthi hu mokkhotti, evamAsu nAyakulanaMdaNo mahappA jiNo u dhIravaranAmadhejo kahesI ya aliyavayaNassa phalavivAgaM eyaM taM vitIyapi aliyavayaNaM lahasagalahacavalabhaNiyaM bhayaMkara duhakara ayasakara verakaragaM aratiratirAgadosamaNasaMkilesavirayaNaM aliyaNiyaDisAdijogabahulaM nI dIpa anukrama [12]] 2045644660904 // 40 // Santainmna aurainrary.org ~83~ Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ---------- ------------- adhyayanaM [2] -------- --------- mUlaM [8] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata satrAka yajaNaniseviyaM nissaMsa appaccayakAraka paramasAhugarahaNija parapIlAkArakaM paramakaNhalesasahiyaM duggativinivAyavahaNaM puNabhavakaraM cirapariciyamaNugayaM durutaM bitiyaM adhammadAraM samattaM // 2 // (sU08) 'tassetyAdi 'tassati yadu dvitIyAzravatvenocyate tasya alIkasya phalasya-karmaNo vipAka:-udayaH sAdhyamityarthaH, tamajAnanto barddhayanti mahAbhayAM-avizrAmavedanA dIrghakAlaM bahuduHkhasaGkaTAM narakatiyegyoni tatrotpAdanamityarthaH, tena cAlIkena tajanitakarmaNetyarthaH samanuvadvA:-avirahitAH AdigdhAstu-AliGgitAH punarbhavAndhakAre bhrAmyanti bhIme durgativasatimupAgatAH,te ca dRzyante iha-jIvaloke, kiMbhUtA ityAha-duggaMtA:-duHsthA durantAH-duSparyavasAnAH paravazA:-akhatanAH arthabhogaparivarjitAH-dravyeNa bhogaizca rahitAH 'asuhiyatti asukhitAH avidyamAnasuhRdo cA sphuTitacchavayA-vipAdikAvicarcikAdibhirvikRtattvacaH bIbhatsA-vikRtarUpA vivarNA-virUpavarNA iti padatrayasya karmadhArayaH tathA kharaparuSA-atikarkazasparzAH viraktA-ratiM kacidapyaprAptAH dhyAmAH-anujavalacchAyAH zuSirA:-asArakAyA iti padacatuSTapasya karmadhArayaH, nichAyA:-vizobhAH lallA-avyaktA viphalA-phalAsAdhanI bAga yeSAM te tathA 'asakayamasakkayatti na vidyate saMskRtaM-saMskAro yeSAM te asaMskRnAH asatkRtA:-avidyamAnasatkArAstataH karmadhArayo makArazvAlAkSaNikaH atyantaM vA asaMskRtAsaMskRtAH ata evAgandhA:-amanojJagandhAH acetanA viziSTacaitanyAbhAvAt durbhagA:-aniSTAH akAntAH-akamanIyAH kAkasyeva kharo yeSAM te kAkakharA hIno-haskho bhinnazca-sphuTito dIpa anukrama [12]] SAREnatalelona ~84 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [C] dIpa anukrama [12] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [2] zrutaskandha: [1], mUlaM [8] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka-ghoSo yeSAM te tathA vihiMsyanta iti vihiMsA: jaDA-mUrkhAH badhirAndhakAzca ye te tathA pAThAntareNa jaDabadhira0 zrIa- ramUkAzca manmanAH- avyaktavAcaH akAntAni akamanIyAni vikRtAni ca karaNAni indriyANi kRtyAni bhayadeva0 vA yeSAM te tathA, vAcanAntare'kRtAni ca na kRtAni virUpatayA kRtAni karaNAni yaiste tathA nIcA jAvRttiH 4 vyAdibhiH nIcajananiSeviNo lokagarhaNIyA iti padadvayaM vyaktaM, bhRtyAH marttavyA eva tathA asaMdRzajanasya - * asamAnazIlalokasya dveSyA-dveSasthAnaM preSyA vA AdezyAH durmedhaso- durbuddhayaH, 'loke'tyAdi zrutizabdasya & 5 * pratyekaM sambandhAt lokazrutiH - lokAbhimataM zAstraM bhAratAdi vedazrutiH - RksAmAdivedazAstraM adhyAtmazrutiH* cittajayopAyapratipAdanazAstraM samayazrutiH- AItabauddhAdisiddhAntazAstraM tAbhirvarjitA ye te tathA, ka ete evambhUtA ityAha- narA- mAnavAH, dharmabuddhivikalAH pratItaM, alIkena ca alIkavAdajanitakarmAgninA tena kA lAntarakRtena pradahyamAnA: 'asaMtapaNaM'ti azAntakena - anupazAntena asatA vA azobhanena rAgAdipravartti| tenetyarthaH apamAnAdi prApnuvantIti sambandhaH, tatrApamAnanaM ca mAnaharaNaM pRSThimAMsaM ca-parokSasya dUSaNAvikaraNaM adhikSepazca-nindAvizeSaH pizunaiH khalairbhedanaM ca parasparaM premasambaddhayoH premacchedanaM gurubAndhavakhajanamitrANAM satkamapakSAraNaM ca apazabda kSArAyamANaM vacanaM parAbhibhUtasya vA eSAmapakSakaraNaM sAnnidhyAkaraNamityarthaH etAni AdiryeSAM tAni tadAdikAni, tathA abhyAkhyAnAni-asadUSaNAbhidhAnAni bahuvidhAnAni prApnuvanti-labhante ityanupamAni pAThAntareNa amanoramANi hRdayasya uraso manasA-cetaso 'dUmagAI' ti // 41 // For Penal Use On ~ 85~ 2 adharma dvAre mRSAvAdavipAkaH sU0 8 // 41 // jrary or Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], --------- ------------- adhyayanaM [2] -------- ---------- mUlaM [8] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata dAvakAnyupatApakAni yAni tAni tathA, yAvajIvaM duruddharANi-AjanmApyanuddharaNIyAni aniSTena kharaparuSeNa ca-atikaThoreNa vacanena yattarjana-re dAsa! puruSeNa bhavitavyamityAdi nirbhartsanaM-are! duSTakarmakArinapasara dRSTimArgAdityAdirUpaM tAbhyAM dInavadanaM 'vimaNa'tti vigataM ca mano yeSAM te tathA, kubhojanAH kuvAsasaH kuvasatiSu klizyanto naiva sukhaM zArIraM naiva nivRti-manaHsvAsthyaM upalabhante-prAmuvanti atyantavipuladuHkhazatasampradIptAH / tadiyatA'lIkasya phalamuktaM, 'esoM ityAdinA tvadhikRtadvAranigamanaM iti, vyAkhyA tvasya prathamAdhyayanapazcamadvAranigamanavat, 'eyaM taM vitiyaMpI'tyAdinA'dhyayananigamanaM, asya tvadhikRtAdhyayanaprathamadvArabadU vyAkhyAnaM, paraM etattadyatmAguddiSTaM dvitIyamapi adharmadvAraM na kevalaM prathamameveti vizeSaH, tadevaM dvitIyamadharmadvAraM samAptamiti, itizabdabravImizabdAvapi pUrvavadeveti praznavyAkaraNe dvitIyamadhyayanaM vivaraNataH samAptamiti // 2 // dIpa anukrama [12]] atha tRtIyamadattAdAnAkhyamadharmadvAram / | vyAkhyAtaM dvitIyamadhyayana, atha tRtIyamArabhyate, asya ca pUrveNa saha sUtrAbhihitAzravadvArakramakRta evaM sambandho'thavA pUrvatrAlIkakharUpaM prarUpitaM alIkaM cAdattagrAhiNaH prAyeNa jalpantItyadattAdAnasvarUpamiha prarUpyate ityevaMsambandhasyAsyedamAdisUtram atra prathame zrutaskandhe dvitIyaM adhyayanaM "maSAvAda" parisamAptaM atha prathame zrutaskandhe tRtIyaM adhyayanaM "adattAdAnaM" Arabhyate "adattAdAna::" - nAmaka tRtIyaM adharmadvAraM ~86~ Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [1] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: dvAre prata vRttiH hainasvarUpa prazvavyAka- jaMbU tazyaM ca adattAdANaM haradahamaraNabhayakalusatAsaNaparasaMtiga'bhejalobhamUlaM kAlabisamasaMsiyaM aho'cchi 3 adharmara0zrIa- sataNhapatthANapatthoimaiyaM akittikaraNaM aNajaM chidamaMtaravidhuravasaNamaggaNaussavamattappamattapattavaMcaNabhayadeva0 kkhivaNaghAyaNaparANihuyapariNAmatakarajaNabahumayaM akaluNaM rAyapurisarakkhiyaM sayA sAhugarahaNija piya- adattAdAjaNamittajaNabhedavippItikAraka rAgadosabahulaM puNo ya uppUrasamarasaMgAmaDamarakalikalahavehakaraNaM duggaiviNivAyavahaNaM bhavapuNabbhavakaraM ciraparicitamaNugayaM duraMtaM taiyaM adhammadAraM (sU09) sU09 // 42 // 'jmbuu|' ityAdi, yathA pUrvAdhyayanayoH yAzayannAmAdibhiH paJcabhidharairadhyayanArthaprarUpaNA kRtA evamihApi kariSyate, tatra yAdRzamadattAdAnaM svarUpeNa tatpratipAdayaMstAvadAha-he jambU! tRtIyaM punarAmravadvArANAM, kiM?hai adattasya dhanAderAdAnaM-grahaNamadattAdAnaM hara daha iti-etau haraNadAyoH parapravarttanAyau~ zabdI vahanaharaNapabaryAyI vA chAndasAviti tIca maraNaM ca-mRtyuH bhayaM ca-bhItiretA evaM kaluSa-pAtakaM tena trAsanaM-bAsajanana kharUpa pattattathA taca tat tathA 'parasaMtiga'tti parasatke dhane yo'bhidhyAlomo-raudradhyAnAnvitA mUchoM sa mUlaM-nivandhanaM yasyAdattAdAnasya tattathA tatheti karmadhArayaH, kAlazca-arddharAtrAdi viSamaM ca-parvatAdidurga te saMzrita-AzritaM yattattathA, te hi prAyaH tatkAribhirAzrIyete iti, 'aho'chiNNataNhapatyANapatthohamasAiyAti adha:-adhogatI acchinnatRSNAnAM-atruTitavAJchAnAM yatprasthAna-yAtrA tatra prastotrI-prastAvikAlA pravartikA matiH-cuhiyasistat tathA, akIrtikaraNamanArya ete vyakte, tathA chidra-pravezadvAraM antaraM-avasaro dIpa anukrama [13] A lina Auditurary.com adattAdAnasya svarUpa 4874 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [1] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra- [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata vidhuraM-apAyo vyasanaM-rAjAdikRtA''pat eteSAM mArgaNaM ca utsaveSu mattAnAM ca pramattAnAM ca prasuptAnAM ca | vacanaM ca-pratAraNaM AkSepaNaM ca-cittavyagratApAdanaM ghAtanaM ca-mAraNamiti dvandvaH tata etatparaH-etaniSThaH anibhRta:-anupazAntaH pariNAmo yasyAsau chidrAntaravidhurabyasanamArgaNotsavamattapramattaprasuptavaJcanAkSepaNaghAtanaparAnibhRtapariNAmaH sa cAsau taskarajanasya tasya bahumataM yattattadhA, vAcanAntare khidamevaM pazyate-chidraviSajAmapApakaM ca-nilaM chidraviSamayoH sambandhIdaM pApamityarthaH, anyadA hi tatpApaM prakarnumazakyamiti bhAvaH, a-IF nibhRtapariNAma-saliSTaM taskarajanabahumataM ceti, akaruNa-nirdayaM rAjapuruSarakSitaM tairnivAritamityarthaH sadA sAdhugarhaNIyaM pratItaM priyajanamitrajanAnAM bheda-viyojanaM viprItiM ca-vipriyaM karoti yattattathA, rAgadveSabahulaM pratItaM, punazca-punarapi 'uppUratti utpUreNa-prAcuryeNa samaro-janamarakayukto yaH saGkAmo-raNaH sa utpUrasama-I sArasaGkAmaH sa ca Damara:-bidaraH kalikalahava-rATIkalaho na tu ratikalahaH vedhazca-anuzayaH eteSAM karaNaM-kAraNaM yattattathA, durgativinipAtavarddhanaM pratItaM bhave-saMsAre punarbhavAna-punaHpunarutpAdAn karotItyevaMzIlaM yattattadhA, ciraM paricitaM pratItaM anugataM-avyavacchinnatayA'nuvRttaM durantaM-duSTAvasAnaM vipAkadAruNatvAt tRtIpamadharmadvAra-pApopAya iti / tadiyatA yAdRza ityuktaM, atha yannAmetyabhidhAtumAha tassa ya NAmANi gotrANi hoti tIsaM, taMjahA-corikaM 1 parahaI 2 adattaM 3 kUrikarDa 4 paralAbho 5 asaMjamo 6 paradharNami gehI 7 lolika 8 takarataNaMti ya 9avahAro 10 hatthalahuttaNaM 11 pApakammakaraNaM dIpa anukrama [13] ma.cyA . adattAdAnasya svarUpaM adattAdAnasya triMzat nAmAni ~88~ Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [10] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: praznaNyAkara0 zrIabhayadeva. prata | 3 adharma dvAre adattAdAnanAmAni sU010 vRttiH // 43 // 1 ) 2534%95%5 12 teNika 13 haraNavipaNAso 14 AdiyaNA 15 luMpaNA dhaNANa 16 appaJcao 17 avIlo 18 akkhevo 19 kheko 20 vikkhevo 21 kUDayA 22 kulamasI ya 23 kaMkhA 24 lAlappaNapatthaNA ya 25 AsasaNAya vasaNaM 26 icchAmucchA ya 27 taNhAgehi 28 niyaDikamma 29 aparacchaMtiviya 30 tassa eyANi e bamAdINi nAmadhejjANi hoti tIsaM adinAdANassa pAvakalikalusakammabahulassa aNegAI (sU010) 'tasse'tyAdi sugama, 'taya'tyupadarzanArthI, 'corikaMti coraNaM corikA saiva caurikyaM 1 parasmAtsakAzAdbhutaM parahataM 2 adattaM-avitIrNa 3 'kUrikarDa'ti krUraM cittaM kRro vA parijano yeSAmasti te kuriNastaiH kRtaManuSThitaM yattattathA, kacittu kuruTukakRtamiti dRzyate tatra kuruTukA:-kAkaTukabIjaprAyAH ayogyAH sadguNAnAmiti 4 paralAbhA-parasmAdravyAgamaH 5 asaMyamaH 6 paradhane guji: 7'lolika si laulyaM 8 taskaratvamiti ca 9 apahAraH 10'hatthalattaNaM'ti paradhanaharaNakutsito hasto yasyAsti sa hastalastAvo hastalatvaM pAThAntareNa hastalaghutvamiti 11 pApakarmakaraNaM 12'teNikanti stenikA steyaM 13 haraNena-moSaNena vipraNAzaH paradravyasya haraNavipraNAzaH 14 'AiyaNati AdAnaM paradhanasyeti gamyate 15 lopanA-avacchedanaM dhanAnAM-va- vyANAM parasyeti gamyate 16 apratyayakAraNatvAdapratyayaH 17 avapIDanaM pareSAmityavapIDA 18 AkSepaH paradravyasyeti gamyate 19kSepaH parahastAt dravyasya preraNaM 20 evaM vikSapo'pi 21 kUTatA-tulAdInAmanyathAtvaM 22 kulamaSI ca kulamAlinyaheturitikRtvA 23 kAlA paradravye iti gamyate 24 'lAlappaNapatthaNA yati lAla dIpa anukrama [14] // 43 // adattAdAnasya triMzat nAmAni ~89. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], -------- ------------ adhya yanaM [3] ---------- ---------- mUlaM [10] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata 10) panasya-garhitalApasya prArthaneva prArthanA lAlapanaprArthanA, caurya hi kurvan garhitalapanAni tadapalAparUpANi dInavacanarUpANi vA prArthayatyeva, tatra hi kRte tAnyavazyaM vaktavyAni bhavantIti bhAvaH 25 vyasanaM vyasanahetutvAt pAThAntareNa 'AsasaNAya vasaNaM ti AzasanAya-vinAzAya vyasanamiti 26 icchA ca-paradhanaM pratyabhilASaH mUrchA-tatraiva gADhAbhiSaGgarUpA taddhetukatvAdadattagrahaNasyeti icchAmULa ca taducyate 27 tRSNA ca -prAptadravyasyAvyayecchA gRddhizca-aprAptasya prApsivAJchA taddhetukaM cAdattAdAnamiti tRSNA gRdizvocyata iti hai|28 nikRteH-mAyAyAH karma nikRtikarma 29 avidyamAnAni pareSAmakSINi draSTavyatayA yatra tadaparAkSaM asa makSamityarthaH, itirupadarzane apiceti samuccaye 30, iha ca kAnicitpadAni sugamasvAnna vyAkhyAtAni, 'ta|ssatti yasya svarUpaM prAgvarNitaM tasyAdattAdAnasyeti sambandhaH, patAni-anantaroditAni triMzaditi yogaH12 evamAdikAni-evaMprakArANi cAnekAnIti sambandhaH, anekAnIti kacinna dRzyate, nAmadheyAni-nAmAni bhavanti, kimbhUtasya adattAdAnasya ?-pApena-apuNyakarmarUpeNa kalimA ca-yuddhena kaluSANi-malImasAni yAni karmANi-mitradrohAdivyApArarUpANi tairbahulaM-pracuraM yat tAni vA bahulAni-bahUni yatra tattathA tasya / atha ye adattAdAnaM kurvanti tAnAha taM puNa kareMti coriyaM takarA paradacvaharA cheyA kayakaraNaladdhalakkhA sAhasiyA lahussagA atimahicchalobhagacchA daddaraovIlakA ya gehiyA ahimarA aNabhaMjakabhaggasaMdhiyA rAyaduGkakArI ya visayanicchUDhaloka dIpa anukrama [14] Millumionary.com adattAdAnasya triMzat nAmAni ~90~ Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ------------------------ mUlaM [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: pramavyAkara0zrIabhayadeva0 prata adharmadvAre adasAdAnakArakA sU011 vRttiH // 44 // [11]] bajhA uddohakagAmaghAyapuraSAyagapaMthaghAyagabhAlIvagatitthabheyA lahuhasthasaMpauttA jaikarA khaMDarakkhatthIcorapurisacorasaMdhiccheyA ya gaMthibhedagaparadhaNaharaNalomAvahAraakkhevI haDakArakA nimmaddagagUDhacorakagocoragaassacoragadAsicorA ya ekacorA okahakasaMpadAyakaucchipakasasthadhAyakavilacorI(kolI)kArakA ya niggAhavippaluMpagA bahuvihateNikaharaNabuddhI, ete anne ya evamAdI parassa davA hi je aviryaa| vipulabalapariggahA ya bahave rAyANo paradharNami giddhA sae va dave asaMtuTThA paravisae ahihaNaMti te luddhA paradhaNassa kaje cauraMgavibhattabalasamaggA nicchiyavarajohajuddhasaddhiyaahamahamitidappiehi sennehiM saMparicuDA paumasagaDasUicakasAgaragarulacUhAtiehiM aNiehiM uttharaMtA abhibhUya haraMti paraNAI avare raNasIsaladdhalakkhA saMgAmami ativayaMti sannaddhabaddhapariyarakhappIliyaciMdhapaTTagahiyAuhapaharaNA mADivaravammaguMDiyA AviddhajAlikA kavayakaMkaDaiyA urasiramuhabaddhakaMThatoNamAitavaraphalaharacitapahakarasarahasakharacAvakarakaraMchiyasunisitasaravarisacaDakarakamuyaMtaSaNacaMDavegadhArAnivAyamagge aNegadhaNumaMDalamgasaMdhitAuchaliyasattikaNagavAmakaragahiyakheDaganimmalanikiTThakhaggapaharaMtakoMtatomaracakkagayAparasumusalalaMgalasUlalaulabhiMDamAlAsambalapaTTisacammedvaduSaNamoDiyamoggaravaraphalihajatapattharaduhaNatoNakuveNIpIDhakaliyaIlIpaharaNamilimilimilatasippaMtavijujalaviracitasamappAhaNabhatale phuDapaharaNe mahAraNasaMkhabherivarasUrapaurapaDupahaDAyaNiNAyagaMbhIraNaMditapakkhubhiyavipulaghose hayagayarahajohaturitapasaritauddhatatamaMdhakArabahule kAtaranaraNayaNahiyayavAulakare villuliya dIpa anukrama [15]] // 44 // SAREautatin international ~91 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], -----------------------adhyayana [3] ---------------------- mUla [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata [11] ukaDavaramajaDatirIDakuMDaloDudAmADoviyA pAgaDapaDAgausiyajjhayavejayaMticAmaracalaMtachadhikAragambhIre hayahesiyahasthigulugulAiyarahaghaNaghaNAiyapAikaharaharAiyaaphADiyasIhanAyA cheliyavighuhukuhakaMThagayasaddabhImagajie sayarAhahasatarusaMtakalakalarave AsUNiyavayaNarudde bhImadasaNAdharohagADhadaDhe sappahAraNujjayakare amarisavasatibbarattanidAritacche veradiTikuddhaciTThiyativalIkuDilabhiuDikayanivADe vahapariNayanarasahassavikamaviyaMbhiyabale vagaMtaturagarahapahAviyasamarabhaDA AvaDiyoyalAdhavapahArasAdhitA samUsapiyavAhujuyalaM mu: kaTTahAsapukaMtavolabahule phalaphalagAvaraNagahiyagayabarapatdhitadariyabhaDakhalaparopparapalaggajuddhagacitaviusitaparAsirosaturiyaabhimuhapaharitachinnakarikaravibhaMgitakare avainisuddhabhinnakAliyapagaliyaruhirakatabhUmikadamacimicilapahe kucchidAliyagalitaruliMtanibhelaMtaMtapharuraMta'vigalamammAyavikayagADhadinapahAramuJchitarulaMtaveMbhalavilAvakaluNe hayajohabhamaMtaturagauddAmamattakuMjaraparisaMkitajaNanibbukacchinnadhayabhaggarahavaranasirakarikalevarAkinnapatitapaharaNavikinAbharaNabhUmibhAge nacaMtakabaMdhapaurabhayaMkaravAyasaparileMtagiddhamaMDalabhamaMtacchAyaMdhakAragaMbhIre vasuvamuhavikaMpitabdha paccakkhapiuvaNaM paramaruddabIhaNagaM duSpavesataragaM abhivayaMti saMgAmasaMkaDaM paradhaNaM mahaMtA abare pAikkacorasaMghA seNAvaticoravaMdapAgaDDikA ya aDavIdesaduggavAsI kAlaharitaratapItasukillaaNegasayaciMdhapaTTabaddhA paravisae abhihaNati luddhA dhaNassa kaje rayaNAgarasAgaraM ummIsahassamAlAulAkulavitoyapotakalakaleMtakaliyaM pAyAlasahassavAyavasavegasalila uddhammamANadagarayarayaMdhakAra vara dIpa anukrama [15]] a urary.com ~92~ Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ------------------------ mUlaM [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra- [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 3 adharma dvAre adattAdA| nakArakAH praznabyAka 20zrIabhayadeva0 vRttiH prata // 45 // [11] pheNapauradhavalapulapulasamuDiyaTTahAsaM mAruyavicchubhamANapANiyajalamAluppIlahuliyaM aviya samaMtao khubhiyaluliyakhokhubbhamANapaksaliyacaliyavipulajalacakavAlamahAnaIvegaturiyApUramANagaMbhIravipulaAvattacayalabhamamANaguSpamANucchalaMtapaccoNiyattapANiyapadhAviyakharapharusapayaMDavAuliyasalilaphutavItikalolasaMkulaM mahAmagaramacchakacchabhohAragAhatimisuMsumArasAvayasamAhayasamuddhAyamANakapUraghorapauraM kAyarajaNahiyayakaparNa ghoramArasaMtaM mahanbhayaM bhayaMkara patibhayaM uttAsaNagaM aNorapAraM AgAsaM ceva niravalaMba uppAiyapavaNadhaNitanoliyauvaruvaritaraMgadariyaativegavegacakkhupahamuccharaMtakacchaigaMbhIravipulagajiyaguMjiyanigyAyagaruyanivatitasudIhanIhAridUrasucatagaMbhIradhugudhugaMtasaI paDipaharubhaMtajakkharakkhasakuhaMDapisAyarusiyatajAyajavasaggasahassasaMkula pahappAiyabhUyaM viracitabalihomadhUvauvacAradinnarudhiracaNAkaraNapayatajogapayayacariya pariyamtajurgatakAlakappovamai duraMtamahAnaInaIvaImahAbhImadarisaNija duraNuccaraM visamappaversa dukkhuttAraM durAsayaM lavaNasalilapuNNaM asiyasiyasamUsiyagehi hatthatarakehiM vAhaNehiM aivaittA samuhamAjhe harNati gaMtUNa jaNassa pote paradabbaharA narA niraNukaMpA nirAvayakkhA gAmAgaranagarakheDakabbaDamaDaMbadoNamuhapaTTaNAsamaNigamajaNavate ya dhaNasamiddhe haNaMti thirahiyayachinnalajjA baMdiggahagoggahe ya geNhaMti dAruNamatI NikiyA Niya haNati chiMdaMti gehasaMdhi nikkhittANi ya haraMti dhaNadhannadavvajAyANi jaNavayakulANaM NigghiNamatI parassa dabvAhi je avirayA, taheva keI adijAdANaM gavesamANA kAlAkAlesu saMcaratA ciyakApajaliyasarasadaradahaka dIpa anukrama [15]] // 45 // ~93~ Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], -------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata [11] hiyakalevare ruhiralittavayaNaakhatakhAtiyapItaDAiNibhamaMtabhayakara jaMbuyakkhikkhiyaMte dhUyakayaghorasahe theyAluTTiyanisuddhakahakahitapahasitabIhaNakanirabhirAme atidunbhigaMdhabIbhacchadarasaNije susANavaNasunnagharaleNaaMtarAvaNagirikaMdaravisamasAvayasamAkulAmu vasahIsu kilissatA sItAtavasosiyasarIrA dahacchavI nirayatiriyabhavasaMkajadukkhasaMbhAraveyaNijjANi pAvakammANi saMcirNatA dullahabhakkhannapANabhoyaNA pivAsiyA jhujhiyA kilaMtA maMsakuNimakaMdamUlajaMkiMcikayAhArA ubvigA uppuyA asaraNA aDavIvAsaM uti bAlasatasaMkaNija ayasakarA takarA bhayaMkarA kAsa harAmoti aja dadhvaM iti sAmatthaM kareti gujjhaM bahuvassa jaNassa kajjakaraNesu vigghakarA mattapamattapasuttacIsatthachipAtI vasaNabhudaesu haraNabuddhI vigabya ruhiramahiyA pareMti naravatimajjAyamatikatA sajjaNajaNaduguMchiyA sakammehiM pAvakammakArI asubhapariNayA ya dukkhabhAgI niccAiladuhamanibvuimaNA iha loke caiva kilissaMtA paradanbaharA narA vasaNasayasamAvaNNA (sU011) 'taM puNe'tyAdi, tat punaH kurvanti caurya 'taskarAH tadeva-caurya kurvantItyevaMzIlA: taskarAH paradravyaharAH pratItaM chekA:-nipuNAH kRtakaraNA-bahuzo vihitacaurAnuSThAnAH teca te labdhalakSAzva-avasarajJAH kRtakaraNalabdhalakSAH sAhasikA dhairyavantaH laghukhakAca-tucchAtmAnaH atimahecchAca lobhagrastAti samAsa: 'daharau|vIlagA yatti daIreNa-galadardareNa vacanATopenesyarthaH apanIDayanti-gopAyantamAtmasvarUpaparaM vilajjIkurvanti dIpa anukrama [15]] SAREnatantnaitana ~944 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ------------------------ mUlaM [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: bAre prata [11] praznavyAka- ye te daIrApanIDakAH, muSNanti hi zaThAtmAnaH tathAvidhavacanAkSepaprakaTitakhabhAvaM mugdhaM janamiti, athavA adharmara.zrIa- pAdareNopapIDayanti-jAtamanovAdhaM kurvantIti daIropapIDakAH te ca, gRddhiM kurvantIti gRddhikAH abhimukhaM ||| bhayadeva0 lAparaM mArapanti ye te'bhimarAH RNaM-deyaM dravyaM bhaJjanti-na dadati ye te RNabhAkA: bhagnA:-lopitAH sandhayaH adattAdAvRttiH vimatipattI saMsthA yaiste bhannasandhikAH tataH padadvayasya karmadhArayaH rAjaduSTa-kozaharaNAdikaM kurvanti yete nakArakA tathA te ca viSayAt-maNDalAt 'nicchta'ti nirvATitA yete tathA lokabAdhA:-janavahiSkRtAstataH karmadhA-1XI su011 46 // harayaH udohakAca-ghAtakA uddahakAca vA-aTabyAdivAhakA grAmaghAtakAca puraghAtakAca padhighAtakAca AmAdIpikAzca-gRhAdipradIpanakakAriNaH tIrthabhedAca-tIrthamocakA iti dvandvaH, laghuhastena-hastalAghavena samprayuktA yete tathA 'jUIkara'tti dyUtakarAH 'khaNDarakSA zulkapAlAH kopAlA vA striyAH sakAzAt triyameva vA cora-4 yanti strIrUpA vA ye caurAste strIcaurAH evaM puruSacaurakA api sandhicchedAzca-kSAtrakhAnakA eteSAM dvandUstataste ca, prandhibhedakA iti vyaktaM, paradharna haranti yete paradhanaharaNA: lomAnyavaharanti ye te lomAvahArA: niHzUkatayA bhayena paraprANAn vinAzyaiva muSNanti ye te lomAvahArA ucyante AkSipanti vazIkaraNA dinA ye te tato muSNanti te AkSepiNaH, eteSAM dvandvaH, 'haDakAraga'tti haThena kurvanti yete haThakArakAH pAThAkAntareNa 'paradhaNalomAvahArabhakkhevahaDakArakatti sarve'pyate cauravizeSAH, nirantaraM madananti yete nirmiikaaH| gUDhacaurA:-pracchannacaurA gocaurA azvacaurakA dAsIcaurAzca pratItAH, eteSAM dvandvo'taste ca, ekacaurA-ye dIpa anukrama [15]] ~95 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ------------------------ mUlaM [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata [11] ekAkinaH santo harantIti 'ukkahugatti apakarSakA ye gehAd grahaNaM niSkAzayanti caurAn vA AkArya para gRhANi moSayanti caurapRSThavahA vA sampradAyakA ye caurANAM bhaktakAdi prayacchanti 'uchipakatti avacchiKillmpakAcauravizeSA eva sArthaghAtakAH pratItAH vilakolIkArakAH paravyAmohanApa visvaravacanavAdinI visvaravacanakAriNo vA eteSAM dvandvo'taste ca, nirgatA grAhAt-grahaNAnniAhAH rAjAdinA avagRhItA ityarthaH, te ca te vimalopakAti samAsaH bahavidhena 'teNikatti steyena haraNabuddhiryeSAM te bahuvihateNikaharaNabuddhI pAThAntareNa 'bahuvihatahavaharaNavuddhitti bahuvidhA tathA-tena prakAreNApaharaNe vuddhiyeSAM te tathA, ete uktarUpA anye caitebhyaH evaMprakArA adattamAdadatIti prakramA, kathaMbhUtAste ityAha-parasya dravyAye aviratA-anivRttA iti / ye adattAdAnaM kurvanti te uktAH, adhunA ta eva yathA tatkurvanti taducyate-vipulaM balaM-sAmayaM parigrahazva-parivAro yeSAM te tathA te ca bahavo rAjAnaH paradhane gRddhAH, idamadhikaM vAcanAntare padatrayaM, tathA khake-dravye'santuSTAH paraviSayAn-paradezAnabhinnanti lubdhA dhanasya kArye dhanasya kRte ityarthaH, caturbhiraGgairvibhaktaM samAptaM vA yaddalaM-sainyaM tena samagrA-yuktA yetetathA nizcitaiH-nizcayavadbhirvarayodhaiH saha yAddhaM-saGgrAmastatra zraddhA saJjAtA yeSAM te tathA te ca te ahamahamityevaM darpitAzca-darpavanta iti samAsastairevaMvidhaiH bhRtyaiH-padAtibhiH kacitsainyairiti paThyate saMparivRtAH-sametAH tathA padmazakaTasUcIcakrasAgaragaruhabyUhAcitaiH, iha vyUhazabda pratyekaM sambadhyate, tatra padmAkAro vyUhaH padmavyUhaH-pareSAmanabhibhavanIyaH sainyavinyAsavizeSaH eva dIpa anukrama [15]] PILunaturamom ~96~ Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) (10) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [3] -------------------------- mUlaM [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: RECES praznavyAka- manye'pi pazca, etairAcitAni-racitAni yAni tAni tathA taiH, kai?-anIkaiH-sainyaiH athavA padmAdivyUhA adharma20zrIa- AdiryeSAM gomUtrikAbyUhAdInAM yete tathA tairupalakSitaH, kai?-anIkaiH, 'uttharaMta'tti AstRNvantaH AcchA dvAre bhayadeva dayantaH parAnIkAnIti gamyaM, abhibhUya-jitvA tAnyeva haranti paradhanAnIti vyaktaM apare-sainyayokebhyo adattAdAvRttiH napebhyo'nye khayaMyoddhAro rAjAnaH raNazIrSe-saGgrAmazirasi prakRSTaraNe landho lakSyo yaiste tathA 'saMgArmati nakArakAH dvitIyA saptamyarthe tikRtvA saGghAme-raNe'tipatanti-khayameva pravizanti na sainyameva yodhayanti, kiNbhuutaaH?||47|| sU011 |sannaddhA-sannahanyAdinA kRtasannAhAH baddhaH parikara:-kavaco paiste tathA utpIDito-gAda baddhaH cihapaho-netrA | dicIvarAtmako mastake yaiste tathA tathA gRhItAnyAyudhAni-zastrANi praharaNApa yeste tathA, athavA Ayudha-18 praharaNAnAM kSepyAkSepyatAkRto vizeSaH, tataH sannaddhAdInAM karmadhArayA, pUrvoktameva vizeSaNaM prapazcayannAha-mADhI -tanutrANavizeSastena gharavarmaNA ca-pradhAnatanutrANavizeSeNaiva guNDitA-parikaritA yete mADhIvaravarmagu|NDitAH pAThAntare 'mADiguDavammaguNDitA' tatra guDA-tanutrANavizeSa eva zeSaM tathaiva AviDA-parihitA jAlikA-lohaka ko yaiste tathA kavacena-tanutrANavizeSeNaiva kaNTakitA:-kRtakavacA ye te tathA urasA-vakSasA saha ziromukhA-UrddhamukhAH baddhavA-yantritAH kaNThe-gale toNA:-toNIrAH zaradhayo yaiste uraziromukhabaddhakaNThatoNAH tathA mAiyatti-hastapAsikA(zitAni)varaphalakAni-pradhAnapharakA yaiste tathA teSAM satko racito-18 "satA // 47 // hai raNocitaracanAvizeSeNa paraprayuktapaharaNaprahArapratighAtAya kRtaH 'pahakara ti samudAyo yaiste tathA tataH pUrvapa-Ta MER ~97~ Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], ------------------- adhyayana [3] ------------------ mUlaM [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata [11] dena saha karmadhArayo'tastaiH sarabhasaiH-sahaH kharacApaka:-niSTharakodaNDahastairdhAnuSkarityarthaH ye karAJchitA:karAkRSTAH sunizitA:-atinizitAH zarA-bANAsteSAM yo varSacaTakarako-vRSTivistAro muyaMtatti-mucyamAnaH sa eva ghanasya-meghasya caNDavegAnAM dhArANAM nipAtaH tasya mAgoM yaH sa tathA tatra, 'maMtetti pAThAntaraM, tantra ca matpratyayAntavAt, nipAtavati saGgrAme'tipatantIti prakramaH, tathA'nekAni dhanUMSi ca maNDalAgrANi ca / |-khagavizeSAH tathA sandhitA:-kSepaNAyogIrNA ucchalitA-UrdU gatAH zaktayazca-trizUlarUpAH kaNakAcadAvANAH tathA vAmakaragRhItAni kheTakAni ca-phalakAni nirmalA nikRSTAH khanAca-pujayaladhikozIkRtakara vAlA tathA paharantatti-prahArapravRttAni kuntAni ca-zastravizeSAH tomarAzca-yANavizeSAzcakANi ca-arANi gadAzca-daNDavizeSAH parazavazca-kuThArAH muzalAni ca-pratItAni lAGgalAni ca-halAni zUlAni ca laguDAca pratItAH bhiNDamAlAni ca-zastravizeSAH zabbalAzca-mallA: pahisAba anavizeSAH carmeSTAzca-ca|mmenapASANA: dughaNAzca-mudgaravizeSAH mauSTikAzca-muSTipramANapASANAH mudgarAzca pratItAH varaparighAcaprabalArgalAH yamastarAma-gophaNAdipASANAH duhaNAzca-TakarAH toNAzca-zaradhayaH kuveNyazva-rUdigamyAH pIThAni ca-AsanAnIti dvandvaH ebhiH pratItApratItaiH praharaNavizeSaiH kalito-yukto yaH sa tathA IlIbhiH-karavAlavizeSaiH praharaNaca-tadanyaiH milimilimilatatti cikicikApamAnaH 'khippaMta'ti kSipyamANairvidyataHkSaNaprabhAyAH ujvalAyA-nirmalAyAH viracitA-vihitA samA-sadRzI prabhA-dIsiryatra tattathA tadevaMvidhaM na-1 dIpa anukrama [15]] Ajanataram.org ~98~ Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [11] dIpa anukrama [15] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [3] mUlaM [11] zrutaskandha: [1], muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH // 48 // bhastalaM patra sa tathA tatra saGgrAme, tathA 'skUTapraharaNe' sphuTAni - vyaktAni praharaNAni yatra sa tathA tatra saGgrAme, tathA mahAraNasya samyandhIni yAni zaGkhazca bherI ca-dundubhIH varatUrya-lokapratItaM teSAM pracurANAM paDUnAM spaSTadhvanInAM paTahAnAM ca paTahakAnAM AhatAnAM AsphAlitAnAM ninAdena dhvaninA gambhIreNa bahalena ye nanditA hRSTA prakSubhitAca bhItAsteSAM vipulo vistIrNo ghoSo yatra sa tathA tatra, hayagajarathayoddhebhyaH sakAzAt tvaritaM zIghraM prasRtaM prasaramupagataM yadrajo dhUlI tadevoddhatatamAndhakAraM - atizayaprabalatamitraM tena bahulo 4 yaH sa tathA tatra, tathA kAtaranarANAM nayanayorhRdayasya ca 'vAula'tti vyAkulaM kSobhaM karotItyevaMzIlo yaH sa tathA tatra tathA vilulitAni - zithilatayA caJcalAni yAnyutkaTagharANi-unnatapravarANi mukuTAni-mastakAbharaNavizeSAstirIdAni ca-tAnyeva zikharatrayopetAni kuNDalAni ca karNAbharaNAni uDadAmAni ca-nakSatramAlAbhidhAnAbharaNavizeSAsteSAmATopaH sphAratA sA vidyate yatra sa vilulitotkaTavara mukuTatirITakuNDalohRdAmATopika iti, tathA prakaTA yA patAkA ucchritA UddhIkRtA ye dhvajA - garuDAdidhvajA vaijayantyazca-vijayasUcikAH patAkA eva cAmarANi ca calanti chatrANi ca teSAM sambandhi yadandhakAraM tena gambhIraH-alavdhamadhyo yaH sa tathA tataH karmadhArayastatastatra, tathA hayAnAM yat heSitaM zabdavizeSaH hastinAM ca yad gulugulAyitaM zabdavizeSa eva tathA rathAnAM yat 'ghaNaghaNAiya'tti ghaNaghaNetyevaMrUpasya zabdasya karaNaM tathA 'pAika'ti padAtInAM yat 'haraharAiya'tti haraharetizabdasya karaNaM AsphoTitaM ca-karAsphodarUpaM siMhanAdazca - siMhasyeva praznavyAka20 zrIa bhayadeva0 vRttiH Educati For Parts Only ~99~ 3 adharma dvAre adattAdAnakArakAH sU0 11 // 48 // antrary Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], ------------------- adhyayana [3] ------------------ mUlaM [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata zabdakaraNaM 'heliya'tti seMTitaM sItkArakaraNaM vighuSTaM ca-virUpaghoSakaraNaM utkRSTaM ca-uskRSTinAda AnandamahAdhvanirityarthaH kaNThakRtazabdazca-tathAvidho galaravaH ta eva bhImagarjitaM-meghadhvaniyaMtra sa tathA tatra, tathA 'sayarAhatti ekahelayA hasatAM ruSyatAM vA kalakalalakSaNo rakho yatra sa tathA Azunitena-depatsthUlIkRtena | badanena ye raudrA-bhISaNAste tathA, tathA bhImaM yathA bhavatItyevaM dazanairadharoSTho gAI daSTo yaiste tathA, tataH karmadhArayA, tatasteSAM bhaTAnAM satpahAraNe-suSTu prahArakaraNe udyatA:-prayatnapravRttAH karA yatra sa tathA tatra, tathA amarSa-| |vazena-kopavazena tI-atyarthe rakte-lohite niharite-visphArite akSiNI-locane yatra sa tathA, vairapradhAnA| dRSTiH bairadRSTistayA vairadRSTyA-vairavuddhyA vairabhAvena ye kruddhAzceSTitAzca taikhivalIkuTilA-valitrayavakrA bhrakuTi: -nayanalalATavikAravizeSaH kRtAlalATe yantra sa tathA tatra, vadhapariNatAnAM-mAraNAdhyavasAyavatAM narasahasrANAM vikrameNa-puruSakAravizeSeNa vijRmbhitaM-visphuritaM balaM-zarIrasAmaya yatra sa tathA tatra, tathA vlgtturnggaiH| kArazca pradhAvitA-vegena pravRttA ye samarabhaTA-saGghAmayoddhAste tathA, ApatitA-ghoDumudyatAH chekA-vakSA lA-| ghavaprahAreNa-dakSatAprayuktaghAtena sAdhitA-nirmitA yaiste tathA, 'samUsaviya'tti samucchritaM harSAtirekAdU:IIkRtaM vAhuyugalaM yatra tattathA tayathA bhavatItyevaM muktAhahAsA:-kRtamahAhAsadhvanayaH 'pukaMta'tti pUtkurvantaH pU. lAtkAraM kurvANAstataH karmadhArayaH tatasteSAM yo bola:-kalakala: sa bahulo yantra sa tathA tatra, tathA 'phuraphala-11 gAvaraNagahiya'tti sphurAzca phalakAni ca AvaraNAni ca-sannAhA gRhItAni paiste tathA 'gayavarapatthita tti | 362-645649462-264 [11] dIpa anukrama [15]] -% pra.vyA .9 REnational J anmarary.org ~100~ Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ------------------------ mUlaM [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata vRttiH [1 ] praznacyAka-15/gajavarAn-ripumataGgajAna prArthayamAnA-hantumArohu~ vA'bhilaSamANAstatra zaktAstacchIlA vA yete tathA tataH|| adharmara0 zrIa- karmadhArayastataste ca te dRptabhaTakhalAzca-darpitayodhaduSTA iti samAsaH, te ca te parasparamalanA-anyo'nyaM bhayadeva0 yoddhamArabdhA ityarthaH te ca te yuddhagarvitAzca-yodhanakalAvijJAnagarvitAste ca te vikositavarAsibhiH-niSka- adattAdA zarSitavarakaravAlaiH roSeNa-kopena tvarita-zIghra abhimukha-Abhimukhyena praharadbhiH chinnAH karikarA yaiste tathA nakArakAH te ceti samAsasteSAM 'viyaMgiyatti vyaGgitAH-khaNDitAH karA yatra sa tathA tatra, tathA 'avaiti apa-18|| sU011 // 49 // viddhavAH-tomarAdinA samyagviddhA nizuddhaM bhinnA-nirminAH sphATitAca-vidAritA ye tebhyo yat pragalitaM rudhiraM tena kRto bhUmI yaH kardamastena cilIcivilA:(llA)-cilInAH panthAno yatra sa tathA, kukSau dAritAH kukSidAritAH galitaM rudhiraM zravanti rulanti vA-bhUmau luThanti nilitAni-kukSito bahiSkRtAni abrANiudaramadhyAvayabavizeSAH yeSAM te tathA, 'phuraphuratavigala'tti phuraphurAyamANAzca vikalAzca-niruddhendriyavRttayo ye te tathA marmaNi AtA marmAhatAH vikRto gADho dattA prahAro yeSAM te tathA ata eva mUrchitAH santo bhUmI luuntaH vihvalAzca-nissahAGgA ye te tathA, tataH kukSidAritAdipadAnAM karmadhArayaH, tatasteSAM vilApA-zabdavizeSaH karuNodayAspadaM yatra sa tathA tatra, tathA hatA-vinAzitAH yodhA:-azvArohAdayo yeSAM te tathA te| 1 // 49 // bhramanto-yadRcchayA sazcarantasturagAzca uddAmamattakuJjarAtha parizaGkitajanAca-bhItajanA nivukacchinnadhvajA:nirmUlanikRttaketavo bhagnA-dalitA rathavarAzca yatra sa tathA, naSTazirobhiH-chinnamastakaH karikalevaraiH-danti dIpa anukrama [15]] 24-- ~101 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama 10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [3] -------------------------- mUlaM [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sa [11] zarIrairAkIrNA-vyAptAH patitapaharaNA:-dhvastAyudhA vikIrNAbharaNA-vikSiptAlaGkArA bhUme gA-dezA yatra sAra tathA tataH karmadhArayaH tatra, tathA nRtyanti kabandhAni-zirorahitakaDebarANi pracurANi yatra sa tathA bhayaGkaravAyasAnAM 'pariliMtagiddha'tti parilIyamAnagRddhAnAM ca yat maNDalaM-cakravAlaM bhrAmyat-saMcarat tasya yA|| chAyA tayA yadandhakAraM tena gambhIro yaH sa tathA tatra, saGgrAme'pare rAjAnaH paradhanagRddhA atipatantIti prakRtaM, atha pUrvoktamevArtha sasisatareNa vAkyenAha-vasavo-devA vasudhA ca-pRthivI ca kampitA yaiste tathA te |iva rAjAna iti prakramaH pratyakSamiva-sAkSAdiva taddharmayogAt pitRvana-imazAnaM pratyakSapitRvanaM 'paramaruddabIhaNagaM'ti atyarthadAruNabhayAnaka duSpravezatarakaM-praveSTamazakyaM sAmAnyajanasyeti gamyaM atipatanti-pravizanti sAmasaGkaTa-saGghAmagahanaM paradhanaM-paradravyaM 'mahaMta'tti icchanta iti, tathA'pare-rAjabhyo'nye pAikacorasaMghA:-11 padAtirUpacaurasamUhAH, tathA senApatayaH, kiMsvarUpA1-cauravRndaprakarSakAzca tatpavarttakA ityarthaH, aTavIdeze yAni durgANi-jalasthaladurgarUpANi teSu vasanti ye te tathA, kAlaharitaraktapItazuklAH paJcavarNA itiyA-16 vat anekazatasayAzcihapaTTA baddhA yaiste tathA paraviSayAnabhinnanti, lubdhA iti vyaktaM, dhanasya kArye-dhanakRte ityarthaH, tathA ratnAkarabhUto yaH sAgaraH sa tathA taM cAtipatyAbhinnanti janasya potAniti sambandhaH, urmayo-18 vIcayastatsahasrANAM mAlA:-patayastAbhirAkulo yaH sa tathA, AkulA-jalAbhAvena vyAkulitacittA ye vitoyapotA:-vigatajalayAnapAtrAH sAMyAtrikAH 'kalakalita'tti kalakalAyamAnAH-kolAhalabolaM kurvANAstaiH dIpa anukrama [15]] For P OW ~102~ Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], -------- ------------adhyayanaM [3] ---------- ---------- mUlaM [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata [11] praznavyAka- kalito yaH sa tathA, anenAsyApeyajalavamuktaM, athavA urmisahasramAlAbhiH AlalAkula:-ativyAkulo adharmara0 zrIa- yaH sa tathA, tathA viyogapotaiH-vigatasambandhanabodhisthaiH kalakalaM kurvadbhiH kalito yaH sa tathA tataH karmadhAra dvAre bhayadeva yA yo'tastaM, tathA pAtAlA:-pAtAlakalazAsteSAM yAni sahasrANi tairvAtavazAdvegena yatsalila-jaladhijalaM 'u-1X | adattAdAkhamamANaM ti ya utpAvyamAnaM tasya yadudakarajaH-toyareNustadeva rajo'ndhakAraM-dhUlItamo yatra sa tathA taM, baraH nikArakA pheno-DiNDIra pracuro dhavala: 'pulaMpula'tti anavarataM yaH samutthito-jAtaH sa evAhAso yatra varaphena evaM // 50 // sU011 dAvA pracurAdivizeSaNo'hahAso yatra sa tathA taM, mArutena vikSobhyamANaM pAnIyaM yatra sa tathA, jalamAlAnA-14 jalakallolAnAmutpIla:-samUho 'huliya'tti zIghro yatra sa tathA tataH karmadhArayo'tastaM, apiceti samuccaye, tathA samantataH-sarvataH kSubhitaM-vAyuprabhRtibhirvyAkulitaM lulitaM-tIrabhuvi luThitaM 'khokhumbhamANa'ti mahA-10 matsyAdibhirbhRzaM vyAkulIkriyamANaM praskhalita-nirgacchasparvatAdinA skhalitaM calitaM-khasthAnagamanapravRttaM |vipulaM-vistIrNa jalacakravAlaM-toyamaNDalaM yatra sa tathA, mahAnadIvegaiH-gaGgAnimnagAjavaiH tvaritaM yathA bhavatItyevamApUryamANo yaH sa tathA gambhIrA-alabdhamadhyAH vipulA-vistINoMzca ye AvattA-jalazramaNasthAna-12 rUpAH teSu capalaM yathA bhavatItyevaM bhramanti-saJcaranti gupyanti-vyAkulIbhavanti ucchalanti-utpatanti uca-18 lanti vA-UrddhamukhAni calanti pratyavanivRttAni vA-adhaH patitAni pAnIyAni prANino cA yatra sa tathA| // 50 // athavA jalacakravAlAntaM nadInAM vizeSaNamApUryamANAntaM cAva nAmiti, tathA pradhAvitAH-vegitagatayaH kha dIpa anukrama [15]] SO40% ~103~ Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------- adhyayana [3] ------------------ mUlaM [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata [11] raparuSA:-atikarkazAH pracaNDA:-raudrAH vyAkulitasalilA:-vilolitajalAH sphuTanto-vidIryamANA ye vIcirUpAH kallolA na tu vAyurUpAstaiH saGkalo yaH sa tathA tataH karmadhArayo'tastaM, tathA mahAmakaramatsyakacchapAca 'ohAra'si jalajantuvizeSAste ca grAhatimisuMsumArAzca zvApadAtheti dvandvasteSAM samAhatAba-paraspare-|| |NopahatAH 'samuddhAyamANaka'tti uddhAvantambha-prahArAya samuttiSThanto ye pUrA:-saGghAH ghorA-raudrAste pracurA yantra sa tathA taM, kAtaranarahRdayakampanamiti pratItaM, ghoraM-raudraM yathA bhavatItyevamArasantaM-zabdAyamAnaM mahAbhayAdInyekArthAni 'aNorapA'ti anarvApAramiva mahattvAdanarvApAra AkAzamiva nirAlamba, na hi tatra patadbhiH |kicivAlambanamavApyata iti bhAvaH, autpAtikapacanena-utpAtajanitavAyunA 'dhaNiya'tti atyarthaM ye nolli- | yati noditAH preritA uparyupari-nirantaraM taraGgAH kallolAsteSAM 'dariya'tti dRpta iva ativega:-atikrAntAzeSavego yo vegastena lusatRtIyaikavacanadarzanAcakSuHpadhaM-dRSTimArgamAstRNvanta-AcchAdayantaM 'katthaI'tti kaci-| deze gambhIra vipulaM garjitaM-meghasyeva dhvaniH guJjitaM ca guJjAlakSaNAtodyasyeva niryAtakSa-gagane vyantarakRto mahAdhvaniH gurukanipatitaM ca-vidyudAdigurukadravyanipAtajanitadhvaniyaMtra sa tathA, sudIrghanihAdI-ahakhamatiravo 'dUrasuvvaMta'tti dUre bhrUyamANo gambhIro dhugadhugityevaMrUpazca zabdo yatra sa tathA, tataH karmadhArayastatastaM, pratipatha-pratimArga 'saMbhaMta'tti rundhAnAH sazcariSNUnAM mArga skhalayantaH yakSarAkSasakUSmANDapizAcA:-vyantaravizeSAsteSAM yatpratigarjitaM upasargasahasrANi ca pAThAntareNa 'rusiyatajvAyauvasaggasahassa'si tatra yakSA XXX dIpa anukrama [15]] Arunaturary.com ~104 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ------------------------ mUlaM [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: bAre prata vRttiH [11] praznavyAka- dayazca ruSitAstajAtopasargasahasrANi ca taiH saGkalo yaH sa tathA taM, bahUni utpAtikAni-utpAtAn bhUta:- adharma20zrIa- prApto yaH sa tathA taM, vAcanAntare upadravA abhibhUtA yatra sa upadravAbhibhUtaH, tataH pratipathetyAdinA karmadhAbhayadeva darapo'tastaM, tathA viracito palinA-upahAreNa homena-agnikArikayA dhUpena ca upacAro-devatApUjA yaiste tathA, 4 adattAvA tathA durga-vitIrNa rudhiraM yatra tattathA tacca tadarcanAkaraNaM ca-devatApUjanaM tatra prayatA yete tathA, tathA yogeSu- nakArakAH pravahaNocitavyApAreSu prayatA yete tathA, tato viracitetyAdInAM karmadhArayo'ttastaiH sAMyAtrikairiti gamyate, sU011 // 51 // carita:-sevito yaH sa tathA taM, paryantayugasya-kaliyugasya yo'ntakAla:-kSayakAlastena kalpA-kalpanIyA upamA raudratvAdyasya sa tathA taM, durantaM-duravasAnaM mahAnadInAM-gaGgAdInAM nadInAM ca-itarAsAM pati:-prabhuryaH sa tathA mahAbhImo dRzyate yaH sa tathA tataH karmadhArayo'tastaM duHkhenAnucaryate-sevyate yaH sa tathA taM, viSamaprahAvezaM dukhottAramiti ca pratItaM duHkhenAzrIyata iti darAzrayastaM lavaNasalilapUrNamiti vyaktaM, asitAH-18 kRSNAH sitA:-sitapaTAH samucchratakA-phIkRtA yeSu tAnyasitasitasamucchritakAni taiH, caurapravahaNeSu hi kRSNA eva sitapaTAH kriyante, dUrAnupalakSaNahetorityasitetyuktaM, 'dacchatarehi ti sAMyAtrikayAnapAtrebhyaH sakAzAdakSatarAgakadbhirityarthaH, vahanaiH-pravahaNaH atipatya-pUrvoktavizeSaNaM sAgaraM pravizya samudramadhye pranti | gatvA janasya-sAMyAtrikalokasya potAn yAnapAtrANi, tathA paradravyaharaNe ye niranukampA-niHzUkAste tathA, // 51 // vAcanAntare paradravyaharA narA niranukampA-nizUkAste 'niravayakkha'ti paralokaM prati niravakAsA-nirapekSAH, dIpa anukrama [15]] Munnaturary.org ~105 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ------------------------ mUlaM [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata [11] grAmo-janapadAzritaH sannivezavizeSaH Akaro-lavaNAgutpattisthAnaM nakara-akaradAyilokaM kheTa-dhUlIprAkAra karTa-kunagaraM maDambaM-sarvato'nAsannasaMnivezAntaraM droNamukha-jalasthala pathopetaM pattanaM-jalapathayuktaM sthalapatha yuktaM vA ratnabhUmirityanye Azrama:-tApasAdinivAsaH nigamo-vaNigjananivAso janapado-deza iti dvandvosdatastoMzca dhanasamRddhavAn pranti, tathA sthirahRdayAH-tabArthe nizcalacittAH chinnalajjAzca yete tathA, bandigrahagogra hAMzca gRhNanti-kurvantItyarthaH, tathA dAruNamatayaH niSkRpA nijaM pranti chindanti gehasandhimiti pratItaM, ni|kSisAni ca-khasthAnanyastAni haranti dhanadhAnyadravyajAtAni-dhanadhAnyarUpadravyaprakArAna, keSAmityAha-janapadakulAnA-lokagRhANAM nighRNamatayaH parasya dravyAda ye'viratAH, tathA tathaiva-pUrvoktaprakAreNa kecidadattAdAnaM-avitIrNa dravyaM gaveSayantaH kAlAkAlayoH-sazcaraNasyocitAnucitarUpayoH saJcaranto-bhramantaH, 'ciyagati citiSu pratItAsu prajvalitAni-vahidIsAni sarasAni-rudhirAdiyuktAni daravagdhAni-ISadmIkRtAni kRSTAni-AkRSTAni tathAvidhaprayojanibhiH kaDevarANi-mRtazarIrANi yatra tattathA tatra zmazAne klizyamAnA aTavIM samupayantIti sambandhaH, punaH kimbhUte?-rudhiralipsavadanAni akSatAni-samagrANi mRtakAnIti gamyate khAditAni-bhakSitAni pItAni ca zoNitApekSayA yakAbhiH tAstathA tAbhizca DAkinIbhiH-zAkinIbhiH bhramatAM-tatra saJcaratAM bhayaGkaraM yattat rudhiraliptavadanAkSatakhAditapItaDAkinIbhramadbhayaMkara, kacidakSata ityetasya sthAne 'adara'tti paThyate tatrAdarAbhiH-nirbhayAbhiriti vyAkhyeyaM 'jaMbuyakhiMkhiyaMtetti khIkhItiza dIpa anukrama [15]] ~106~ Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], ------------------- adhyayana [3] ------------------ mUlaM [11] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: adharmadvAre adattAdAnakArakA prata [11] pramacyAka dAyamAnAH zRgAlAH (yantra) tataH karmadhArayo'tastatra, tathA ghUkakRtaghorazabde-kauzikavihitaraudradhyAne vetA- ra0 zrIa-bAla lebhyaH-vikRtapizAcebhya utthita-samupajAyantaM nizuddha-zabdAntarAmizra 'kahakaheMti'tti kahakahAyamAnaM yat bhayadeva mahasitaM tena 'bIhaNagaMti bhayAnakamata eva nirabhirAmaM ca-aramaNIyaM yattattathA tantra, atithIbhatsadurabhigandhe vRttiH iti vyaktaM, pAThAntareNAtidurabhigandhabIbhatsadarzanIye iti, kasminnevaMbhUta ityAha-zmazAne-pitRvane tathA bane -kAnane yAni zUnyagRhANi pratItAni layanAni-zilAmayagRhANi antare-grAmAdInAmardhapathe ApaNA-haTA 4 // 52 // girikandarAzca-giriguhA iti dvandvastatastAzca tA viSamazvApadasamAkulAzceti karmadhArayo'tastAsu, kAkheva vidhAkhiyAha-vasatiSu-vAsasthAneSu klizyantaH zItAtapazoSitazarIrA iti vyaktaM, tathA dagdhacchavayaHzItAdibhirupahatatvacA tathA nirayatiryagbhavA evaM yatsaGkaTa-gahanaM tatra yAni duHkhAni nirayatiryambhayepu vA yAni saGkaTaduHkhAni-nirantaraduHkhAni teSAM yaH sambhAro-bAhulyaM tena vedyante-anubhUyante yAni tAni tathA tAni pApakarmANi sazcinvanto yAntaH durlabhaM-nurApaM bhakSyANAM-modakAdInAmannAnA-odanAdInAM pAnAnAM |ca-mayajalAdInAM bhojana-prAzanaM yeSAM te tathA, ata eva pipAsitA:-jAtatRSaH 'jhujhiya'ti bubhukSitAH KIklAntA-glAnIbhUtAH mAMsaM pratItaM 'kuNimati kuNapaH-zavaH kandamUlAni pratItAni yatkizcica-padhA'vApta vastu iti dvandvaH etAni kRto-vihita AhAro-bhojanaM yaiste tathA, udvignA-udvegavanta utplutA-utsukA aza- raNA:-atrANAH, kimityAha-aTavIvAsaM-araNyavasanamupayanti, kimbhUtaM?-vyAlazatazaGkanIyaM-bhujaGgAdi 5555555575% dIpa anukrama [15]] SAC 52 // ~107~ Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [11] dIpa anukrama [15] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [3] mUlaM [11] zrutaskandha: [1], muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH bhirbhayaGkaramityarthaH tathA ayazaskarAstaskarA bhayaGkarAH etAni vyaktAni, kasya harAmaH - corayAma iti idaMvivakSitaM aya-asminnahani dravyaM rikthaM iti evaMrUpaM sAmarthya-mantraNaM kurvanti guhyaM rahasyaM, tathA bahukasya janasya kAryakaraNeSu prayojanavidhAneSu viprakarA - antarAyakArakAH matapramattaprasuptavizvastAna chidre-avasare prantItyevaMzIlA ye te tathA vyasanAbhyudayeSu haraNabuddhaya iti vyaktaM, kiMvat ? - 'vigavya'ti vRkA iva nAkharavizeSA iva 'ruhiramahiya'tti lohitecchavaH 'paraMti'tti sarvato bhramanti, punaH kathambhUtAH ?- narapatimaryAdAmatikrAntA iti pratItaM sajjanajanena-viziSTalokena jugupsitA-ninditA ye te tathA, svakarmabhiH hetubhUtaiH pApa| karmakAriNa:- pApAnuSThAyinaH azubhapariNatAzca-azubhapariNAmA duHkhabhAgina iti pratItaM 'nicAviladuhamanivyutimaNa'ti nityaM sadA AvilaM- sakAluSyamAkulaM vA duHkhaM prANinAM duHkhahetuH anivRtti-svAsthyarahitaM mano yeSAM te tathA ihaloka eva klizyamAnAH paradravyaharA narA vyasanazatasamApannA etAni vyaktAnIti / atha 'tahevetyAdinA paradhanaharaNe phaladvAramucyate taheva ke parassa da gavesamANA gahitA ya hayA ya baddharuddhA ya turiyaM atighADiyA puravaraM samappiyA coramhacArabhaDacA DukarANa tehi ya kappaDappahAranidaya ArakkhiyakharapharUsavayaNatajjaNagala cchAcchalaNAhiM vimaNA cAragavasahiM pavesiyA nirayavasahisarisaM tatthavi gomiyaSpahAradUmaNaninbhacchaNa kaDuyavadaNabhe saNabhayAbhibhUyA akkhittaniyaMsaNA maliNadaMDikhaMDa nivasaNA ukkoDAlaMcapAsamaggaNaparAyaNehiM [dukkha samudI For Parts Only ~ 108~ Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], -----------------------adhyayana [3] ----------------------- mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 3 adharma C prazvavyAkara0 zrIabhayadeva0 vRttiH prata A phala su012 RECA%* // 53 // % [12]] raNehiM] gommiyabhaDehiM vivihehiM baMdhaNehiM, kiM te?, haDinigaDavAlarajjayakudaMDagavarattalohasaMkalahatthaMduyavajjhapaTTadAmakaNikoDaNehiM annehi ya evamAdiehi gommikabhaMDovakaraNehiM dukkhasamudIraNehiM saMkoDamoDaNAhiM bajhaMti maMdapunA saMpuDakavADalohapaMjarabhUmidharanirohakUvacAragakIlagajUyacakavitatabaMdhaNakhaMbhAlaNauddhacalaNavaMdhaNavihammaNAhi ya viheDayantA avakoDakagADhaurasiravaddha uddhapUritaphuraMtaurakaDagamoDaNAmeDaNAhiM baddhA ya nIsasaMtA sIsAveda uruyAvalacappar3agasaMdhibaMdhaNatattasalAgasUiyAkoDaNANi tacchaNavimANaNANi ya khArakaDuyatittanAvaNajAyaNAkAraNasayANi bahuyANi pAviyaMtA urakkhoDIdinnagADhapelaNaaTikasaMbhaggasupaMsulIgA galakAlakalohadaMDauraudaravatthiparipIlitA macchaMtahiyayasaMcuNiyaMgamaMgA ANattIkiMkarahiM keti avirAhiyaveriehiM jamapurisasannihehiM pahayA te tattha maMdapuNNA caDavelAvajhapaTTapArAIchivakasalatavarattanettappahArasayatAliyaMgamaMgA kivaNA laMbaMtacammavaNaveyaNavimuhiyamaNA ghaNakoTTimaniyalajuyalasaMkoDiyamoDiyA va kIraMti niruccArA eyA annA ya evamAdIo ceyaNAo pAvA pAti adantidiyA vasaTTA bahumohamohiyA paradhaNami luddhA phAsiMdiyavisayatibbagiddhA isthigayarUbasaharasagaMdhaiharatimahitabhogataNhAiyA ya dhaNatosagA gahiyA ya je naragaNA puNaravi te kammadubbiyaddhA uvaNIyA rAyakiMkarANa tesiM vahasasthagapADhayANaM vilaulIkArakANaM laMcasayageNhagANaM kUDakavaDamAyAniyaDiAyaraNapaNihivaMcaNavisArayANaM bahuvihaaliyasatarjapakANaM paralokaparammuhANaM nirayagatigAmiyANaM tehi % * dIpa anukrama [16] // // 53 // * ~109~ Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama [16] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayana [ 3 ] mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH Educator ya ANattajIyadaMDA turiyaM ugghADiyA puravare siMghADagatiyacaukkacaccaraca ummuhamahApahapahesu vettadaMDalaDaDakaleyupattharapaNA lipaNohimuTThilayApAdapaNhiIjANu kopparapahArasaMbhagga mahiyagattA aTThArasakaMmakAraNA jAiyaMga maMgA kaNA sukkoTThakaMThagalakatAlujIhA jAyaMtA pANIyaM vigayajIviyAsA tahAditA varAgA taMpiya Na labhaMti vajjhapurisehiM dhADiyaMtA tattha ya kharapharUsapaDahaghaTTitakUDaggahagADharu nisaTTaparAmuTThA vajjhakara kuDijuyaniyatthA suratakaNavIra gahiyavi mukula kaMThe guNavajjhadUtaAviddhamahadAmA maraNabhayuSpaNNasedaAyatahuttapiya kilinnagattA cuNNaguMDiyasarIrasyareNubhariyakesA kusuMbhagokinnamuddhayA chinnajIviyAsA ghunnaMtA vajhayANa bhItA tilaM tilaM caiva vijamANA sarIravikkinta lohiolittA kAgaNimaMsANi khAbiyaMtA pAvA kharapharusaehiM tAlijamANadehA vAtikanaranArisaMparivuDA pecchijaMtA ya nAgarajaNeNa vajjhanevatthiyA paNejjati navaramajjheNa kivaNakaluNA attANA asaraNA aNAhA abaMdhavA baMdhuvippahINA vipikkhitA disodisiM maraNabhayubviggA AghAyaNapaDiduvArasaMpAviyA adhannA sUlaggavilaggabhinnadehA, te ya tattha kIraMti parikappiyaMgamaMgA ulaMbijjati rukkhasAlAsu kei kalluNAI vilavamANA avare cauraMgaNiyavaddhA paJcakaDagA pamucaMte dUrapAta bahuvisamapattharasahA anne ya gayacalaNamalaNaya nimmadiyA kI raMti pAvakArI aTThArasakhaMDiyA ya kIraMti muMDaparasUhiM kei ukatsakannonAsA uppADiyanayaNadasaNavasaNA jimbhidiyAchiyA chinnakannasirA paNijjaMte chijante ya asiNA nivvisayA chinnahatthapAyA pamucaMte jAva For Parts Only ~110~ Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: M3 adharma prata prazvavyAkara0 zrIabhayadeva. vRttiH caurikA sU012 [12] // 54 // jjIvabaMdhaNA ya kIrati kei paradavvaharaNaluddhA kAraggalaniyalajuyalaruddhA cAragAvahatasArA sayaNavippamukkA mittajaNanirikkhiyA nirAsA bahujaNadhikArasaddalajjAyitA [alajjAviyA] alajA aNubaddhakhuhA pArakhasIuNhataNhaveyaNadugghaTTapaTTiyA vivannamuhavicchaviyA vihalamatiladubbalA kilaMtA kAsaMtA vAhiyA ya AmAbhibhUya gasA parUDhanahakesamaMsuromA chagamuttami NiyagaMmi khuttA tatva mayA akAmakA baMdhiUNa pAdesu kahiyA khAiyAe chuDhA tattha ya bagasuNagasiyAlakolamajjAracaMDasaMdaMsagatuMDapakkhigaNavivihamuhasayalaviluttagattA kayavihaMgA keI kimiNA ya kuhiyadehA aNivayaNehiM sappamANA suTTha kayaM jaM mautti pAvo tuTThaNaM jaNeNa hammamANA lajjAvaNakA ya hoMti sayaNassaviya dIhakAlaM mayA saMtA, puNo paralogasamAvannA narae gacchaMti nirabhirAme aMgArapalittakakapaacasthasItavedaNaassAudinnasayatadukkhasayasamabhihute tatovi ubvaTTiyA samANA puNovi pavajati tiriyajoNiM tahiMpi nirayovarma aNuhavaMti veyaNaM, te aNaMtakAleNa jati nAma kahiM vi maNuyabhAvaM labhaMti NegehiM NirayagatigamaNatiriyabhavasayasahassapArayaTTehiM tatthaviya bhavaMta'NAriyA nIcakulasamuppaNNA AriyajaNevi logavajjhA tirikkhabhUtA ya akusalA kAmabhogatisiyA jahiM nibaMdhati nirayavattaNibhavappavaMcakaraNapaNoliM puNovi saMsAra(rA)vattaNemamUle dhammasutivivajiyA aNajjA kUrA micchattasutipavanA ya hoti egaMtadaMDaruiNo veTeMtA kosikArakIDovva appagaM aTTakammataMtuSaNabaMdhaNeNaM evaM naragatiriyanaraamaragamaNaperaMtacakkavAlaM jammajarAmaraNakaraNagambhIradukkhapakhubhiyapaurasalilaM saMjogaviogavIcI dIpa anukrama [16] 9E44 // 54 // ~111 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [12]] ciMtApasaMgapasariyavahabaMdhamahallavipulakalolakaluNavilavitalobhakalakaliMtabolabahulaM avamANaNapheNe ticcakhisaNapulapulappabhUyarogaveyaNaparAbhavaviNivAtapharusarisaNasamAvaDiyakaThiNakammapattharataraMgaraMgatanizcamazubhayatoyapahuM kasAyapAyAlasaMkulaM bhavasayasahassajalasaMcayaM aNaMtaM ubvevaNayaM aNorapAraM mahanbhayaM bhayaMkara paibha yaMaparimiyamahicchakalusamativAuvegauddhammamANaAsApivAsapAyAlakAmaratirAgadosabaMdhaNabahuvihasaMkappavipuladagarayarayaMdhakAra mohamahAvattabhogabhamamANaguppamANucchalatabahugambhavAsapacoNiyattapANiyaM padhAvitavasaNasamAvannarunacaMDamAruyasamAhayAmaNunnavIcIvAkulitabhaggaphuTTataniTThakallolasaMkulajalaM pamAtabahucaMDaduddasAvayasamAhayauddhAyamANagapUraporaviddhasaNatthabahulaM aNNANabhamatamacchaparihatthaM anihutiMdiyamahAmagaraturiyacariyakhokhumbhamANasaMtAvanicayacalaMtacavalacaMcala attANa'saraNapubdhakayakammasaMcayodinnavajaveijjamANadahasayavipAkaghunaMtajalasamUha iDirasasAyagAravohAragahiyakammapaDibaddhasattakaDDijamANanirayatalahuttasannavisantabahulA araharaibhayavisAyasogamicchattaselasaMkarDa aNAtisaMtANakammabaMdhaNakilesacikkhillasuduttAraM amaranaratiriyanirayagatigamaNakuDilapariyattavipulavelaM hiMsAliyaadattAdANamehuNapariggahAraMbhakaraNakArAvaNANumodaNaaDhavihaaNiDhakammapiMDitagurubhArakaMtaduggajaloghadUrapaNolijamANaummugganimuggadullabhatalaM sArIramaNomayANi dukkhANi uppiyaMtA sAtassAyaparittAvaNamayaM ubuddhanibuDyaM kareMtA cauraMtamahaMtamaNavayamgaM ruI saMsArasAgaraM aTThiyaM aNAlaMbaNamapatiThANamappameyaM culasItijoNisabasahassaguvilaM aNAlokamaMdhakAraM aNaMtakAlaM dIpa anakrama [16] ma.vyA.10 MAHamaa ~112~ Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama [16] zrutaskandha: [1], mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAkara0 zrImabhayadeva0 vRttiH // 55 // "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRttiH) - adhyayanaM [3] Eturatur nicaM uttatsuNNabhayasaNNasaMpattA vasaMti uccagAvAsavasahiM jahiM AuyaM nibaMdhaMti pAvakammakArI baMdhavajaNasayaNamittaparivajjiyA aNiTThA bhavaMti aNAdejadutriNIyA kuThANAsaNakusejjakubhoyaNA asuiNo kusaMghayaNakuppamANakusaMThiyA kuruvA bahukohamANamAyAlomA bahumohA dhammasannasammattapanbhaTThA dAriddobadavAbhibhUyA niccaM parakammakAriNo jIvaNatthara hiyA kiviNA parapiMDatakakA dukkhaladdhAhArA arasavirasatuccha kaya kucchipUrA parassa pecchaMtA riddhisakkAra bhoyaNavisesasamudayavihiM nidaMtA apparka karyataM ca parivayaMtA iha ya purekaDAI kammAI pAvagAIM vimaNaso soeNa DajjhamANA paribhUyA hoMti sattaparivajjiyA ya chobhAsiSpakalAsamaya satyaparivajjiyA jahAjAyapasubhUyA aviyattA NiJcanIyakammovajIviNo loyakucchaNijjA moghamaNorahA nirAsabahulA AsApAsa paDibaddhapANA atthopAyANakAmasokkhe ya loyasAre hoMti aphalavaMtakA ya suDuviya ujjamaMtA taddivasujjuttakam makayadukkhasaMtaviyasitthapiMDa saMcaya pakkhINadavvasArA nicaM adhuvadhaNaghaNako saparibhogavivajjiyA rahiyakAmabhogaparibhogasavvasokkhA parasiribhogovabhoganissANamaggaNaparAyaNA rAgA akAmikAe virNeti dukkhaM Neva suhaM Neva nibbutiM jvalati acaMtavipuladukkhasayasaMpalittA parassa davyehiM je avirayA, eso so adiNNAdANassa phalaviyAgo ihaloio pAraloio appasuho bahudukkho mahabhao bahurayappagADho dAruNo kakaso asAo vAsasahassehiM muJcati, na ya aveyaittA asthi u mokkhatti, evamAhaM NAyakulanaMdaNo mahappA jiNo u vIravaranAmadhejjo kahesI ya adiNNAdANassa phala For Park Use Only ~113~ 3 adharma dvAre caurikAphalaM sU0 12 / / 55 / / Contrary org Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama [16] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRttiH) - zrutaskandha: [1], adhyayanaM [3] mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH vivAgaM evaM taM tatiyaMpi adinnAdANaM haradahamaraNabhayakalusatA saNa para saMtika bhejalobhamUlaM evaM jAya ciraparigatamaNugataM duraMtaM // tatiyaM ahammadAraM samataM tibemi // 3 // ( sU0 12 ) 'tathaiva' yathA pUrvamabhihitAH kecit kecana parasya dravyaM gaveSayanta iti pratItaM gRhItAzca rAjapuruSairhatAca yaSTyAdibhiH baddhA rudvAzca rajvAdibhiH saMyamitAH cArakAdiniruddhAzraturiyaM'ti tvaritaM zIghraM atitrADitAH bhrAmitAH ativarttitA vA bhrAmitA eva puravaraM nagaraM samarpitAH- DhaukitA: cauragrAhAca cArabhaTAzca cATukarAzca ye te tathA taizca cauragrAhacArabhaTacA TukaraizcArakavasatiM pravezitA iti sambandhaH, karpaTa prahA rAzca-lakuTAkAravalitacIvaraistADanAni nirdayA niSkaruNA ye ArakSikAH teSAM sambandhIni yAni kharaparupavacanAni atikarkazabhaNitAni tAni ca tarjanAni ca-vacanavizeSAH 'galacchatti galagrahaNaM tathA yA ullacchaNatti-apavarttanA apapreraNA ityarthaH, tAstathA, tAceti padacatuSTayasya dvandvaH, tAbhirvimanaso viSaNNacetasaH santaH cArakavasatiM guptigrahaM pravezitAH kiMbhUtAM tAM ? -nirapavasatisadRzImiti vyaktaM tatrApi cArakabasato 'gommika'ti gaulmikasya - guptipAlasya sambandhino ye mahArAH-ghAtAH 'dUmaNa'nti davanAni upatApanAni nirbhartsanAni AkrozavizeSAH kaTukavacanAni ca kaTukavacanairvA bheSaNakAni ca bhayajananAni tairabhibhUtA ye te tathA, pAThAntareNa ebhyo yadbhayaM tenAbhibhUtA ye te tathA, AkSiptanivasanA- AkRSTaparidhAnavastrAH malinaM daNDikhaMDarUpaM vasanaM vastraM yeSAM te tathA, uskoTAlaMcayoH -dravyasya bahutvetarAdibhiloMke pratIta bhedayoH For Penal Use On ~114~ Ansaray or Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: adharma dvAre prata caurikAphalaM sU012 sutrAMka [12] praznavyAka-pAdU-guptigatanarasamIpAd yanmArgaNaM-yAcanaM tatparAyaNA:-taniSThA yete tathA taiH gaulmikabhaTaiH kartRbhi- ra0zrIa- vividhaiH bandhanaiH karaNabhUtairvadhyante iti sambandhaH, 'kiM teti tadyathA 'haDi'tti kASThavizeSaH nigaDAni-lobhayadeva0 hamayAni vAlarajUkA-gavAdivAlamayI rajjuH kudaNDakaM-kASThamayaM prAntarajupAzaM varatrA-carmamayI mahArajjuH vRttiH lohasaGkalA-pratItA hastAnduka-lohAdimayaM hastayantraNaM vardhapahA-carmapaTTikA dAma-rajumayapAdasaMyamanaM niSkoTanaM ca-bandhanavizeSa iti dvandvaH tatastairanyaizca-uktavyatiriktairevamAdikaiH-evaMprakAregaulmikabhANDopakaraNai:-gauptikaparicchedavizeSairduHkhasamudIraNa:-asukhapravartakaH tathA saGkoTanA-gAtrasaGkocanaM moTanA ca-gAtrabhaJjanA tAbhyAM, kimityAha-vadhyante, ke ityAha-mandapuNyAH, tathA sampuTa-kASThayatraM kapATaM pratItaM lohapaJjare bhUmigRhe ca yo nirodhA-pravezanaM sa tathA, kUpaH-andhakUpAdiH cArako-guptigRhaM kIlakAH-pratItA yUpo-yugaM| cakra-rathAGgaM vitatavandhana-pramarditabAhujalAzirasaH saMyaMtraNaM 'khaMbhAlaNaM'ti stambhAlaganaM stambhAliGganamityarthaH, Urddha caraNasya yadvandhanaM tattathA, eteSAM dvandUstata etairyA vidharmaNA:-kadarthanAstAstathA tAbhizva, 'vihe|DayaMta'tti vihezyamAnA-bAdhyamAnAH saGkoTitamoTitAH kriyanta iti sambandhaH, avakoTakena-koTAyA-grI|vAyA aghonayanena gADhaM-bAI urasi-hRdaye zirasi ca-mastake ye baddhAste tathA te ca UrddhapUritA:-zvAsapUritorddhakAyAH ULa vA sthitA dhUlyA pUritAH pAThAntare 'uddhapurIyatti UbaipurItataH-UrddhagatAnAH sphuradurAkaTakAzca-kampamAnavakSaHsthalA iti dvandvaH teSAM satAM yanmoTanaM-maInaM AneDanA ca-viparyastIkaraNaM te dIpa anukrama [16] & // 56 // ~115~ Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama [16] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRttiH) - adhyayanaM [3] zrutaskandha: [1], mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH tathA tAbhyAM vihevyamAnA iti prakRtaM, athavA 'sphuraduraHkaTakA' iha prathamA bahuvacanalopo dRzyastatazca moTa nAbreDanAbhyAmityetaduttaratra yojyate, tathA baddhAH santo niHzvasanto niHzvAsAn vimuJcantaH zIrSAveSTakazvavardhAdinA ziroveSTanaM 'karuyAla 'tti kaya:- jaGghayodaro-dAraNaM jvAlo vA jvAlanaM yaH sa tathA pAThAntareNa 'uruyAvala'nti UrukayorAvalanaM UrukAvalaH cappaDakAnAM-kASThayantravizeSANAM sandhiSu-jAnukUrparAdiSu bandhanaM carpaTakasandhibandhanaM taca taptAnAM zalAkAnAM - kIlarUpANAM zUcInAM ca lakSNAgrANAM yAnyAkoTanAni-kunenAGge pravezanAni, tathA tAni ceti dvandvo'tastAni prApyamANA iti sambandhaH, takSaNAni ca-vAsthA kASThasyeva vimAnanAni ca- kadarthanAni tAni ca tathA kSArANi-tilakSArAdIni kaTukAni-marIcAdIni tiktAni nimbAdIni tairyat 'nAvaNa'ti tasya dAnaM tadAdIni yAni yAtanAkAraNazatAni - kadarthanA hetuzatAni tAni bahukAni prApyamANAH, tathA urasi vakSasi 'khoDitti mahAkASThaM tasyAH dattAyA- vitIrNAyA nivezitAyA ityarthaH yad gADhapreraNaM tenAsthikAni haDDAni sambhanAni 'sapAMsuligati sapArzvAthIni yeSAM te tathA, gala iva-baDizamiva ghAtakatvena yaH sa galaH sa cAsau kAlakalohadaNDazca - kAlAyasayaSTi: tena urasi vakSasi udare ca jaThare vastI ca gudyadeze pRSThau ca pRSThe paripIDitA ye te tathA, 'macchaMta'tti madhyamAnaM hRdayaM yeSAM te tathA, iha ca thakArasya chakArAdezaH chAndasatvAt, yathA 'puNNassa kaccha' ityatra pUrNasya kathyata iti, te ca sacUrNitAGgopAGgAzceti samAsaH, AjJatikiGkaraiH- yathAdezakArikiMkurvANaiH kecit kecana For Parts Only ~116~ inerary org Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: dvAre prata sUtrAMka [12] 57 praznacyAka- avirAdhitA eva-anaparAddhA eva vairikA yete tathA tairyamapuruSasannibhaiH prahatA iti prakaTaM, te adattahAriNaH adharmara0 zrIa- tatra-cArakavandhane mandapuNyA-nirbhAgyAH caDavelA-capeTAH vardhapaTTA-carmavizeSapaTTikA pArAiMti-lohakubhayadeva dAsIvizeSaH chivA-lakSaNakaSaH kaSaH-carmayaSTikA latA-kambA baratrA-carmamayI mahArajuH betro-jalavaMzaH ebhiyeM || caurikAvRttiH PmahArAsteSAM yAni zatAni testADitAnyopAnAni yeSAM te tathA, kRpaNA:-duHsthA lambamAnacarmANi yAni phalaM vraNAni-kSatAni teSu yA vedanA-pIDA tayA vimukhIkRtaM-cauryAdviraJjitaM mano yeSAM te tathA, dhanakuDena sU012 ayodhanatADanena nirvRttaM dhanakuhima tena nigaDayugalena pratItena saGkoditA:-socitAGgAH moTitAzca-bhagnAGgA yete tathA te ca kriyante-vidhIyante AjJaptikiGkarairiti prakRtaM, kiMbhUtAH ?-nirucArA:-niruddhapurIpotsargAH avidyamAnasazcaraNA naSTavacanocAraNA vA etA anyAzca evamAdikA-evaMprakArA: vedanAH pApA:-pApaphalabhUtAH pApakAriNo vA prAmuvantyadAntendriyA: 'vasahati vazena-viSayapAratabyeNa katA:-pIDitA vazArtA bahumohamohitAH paradhane lubdhA iti pratItaM, sparzanendriyaviSaye-strIkaDevarAdI tIvra-atyarthaM guddhA-adhyupapannA yete tathA, strIgatA ye rUpazabdarasagandhAsteSu iSTA-abhimatA yA ratiH tathA strIgata eva mohito-vAnchito yo bhogo-nidhuvanaM tayoryA tRSNA-AkAGkA tayA arditA-pAdhitA yete tathA, te ca dhanena tuSyantIti dhanatoSakAH gRhItAbha rAjapuruSairiti gamyaM, ye kecana naragaNAH-cauranarasamUhAH 'paNaravitti ekadA te gau-IN lmikanarANAM samapitAstaizca vividhavandhanabaddhAH kriyante ityuktaM, tataH tebhyaH sakAzAt punarapi te 'karmadu dIpa anukrama [16] ~117~ Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata -CRACKAGAR sUtrAMka [12]] hAvidagdhAH karmasu-pApakriyAsu viSaye phalaparijJAnaM prati avijJA upanItA-daukitAH rAjakiGkarANAM, ki vidhAnAM?-'tesiM'ti ye nirdayAdidharmayuktAsteSAM, tathA vadhazAstrapAThakAnAM iti vyaktaM, 'vilaulIkArakANAM |ti viTapollakakartRNAM vilokanAkArakANAM vA 'laJcAzatagrAhakANAM' tatra lazcA-utkoTAvizeSastathA kuTa -mAnAdInAmanyathAkaraNaM kapaTa-veSabhASAvaiparItyakaraNaM mAyA-pratAraNabuddhiH nikRti:-vacanakriyA mAyAyA vA pracchAdanArthA mAyAkriyaiva etAmAM yadAcaraNaM praNidhinA-tadekAgracittapradhAnena yadaJcanaM praNidhAnaM vA-gUDhapuruSANAM yaddazcanaM taca tayorvizAradAH-paNDitA yete tathA teSAM, bahuvidhAlIkazatajalpakAnAM paralokaparA sukhAnAM nirayagatigAbhikAnAmiti vyaktaM, taizca rAjakiGkaraiH AjJaptaM-AdiSTaM jIyanti-duSTanigrahaviSayamAcaKAritaM daNDaza-pratItaH jItadaNDo vA-rUDhadaNDo jIvadaNDo vA-jIvitanigrahalakSaNo yeSAM te tathA kharitaM- zIghramudghATitA:-prakAzitAH puravare zRGgATakAdiSu, tatra zRGgATaka-siGghATaka sihATakAkAraM trikoNaM sthAna4 mityarthaH trika-rathyAtrayamIlanasthAnaM catuSka-rathyAcatukamIlanasthAnaM catvaraM-anekaradhyApatamasthAnaM caturmukhaM -tathAvidhadevakulikAdi mahApatho-rAjamArgaH panthA:-sAmAnyamArgaH, kiMvidhAH santaH prakAzitA ityAha ?vetradaNDo lakuTaH kASTaM leSTuH prastarazca prasiddhAH 'paNAli'tti prakRSTA nAlI-zarIrapramANA dIrghatarA yaSTiH 'paNollitti praNodI pAjanakadaNDaH muSTilatA (pAdaH) pANiH pAdapANirvA jAnukUparaM ca etAnyapi prasihAni ebhirye prahArAstaiH sambhagnAni-AmarditAni mathitAni ca-viloDitAni gAtrANi yeSAM te tathA, a dIpa anukrama [16] REaiaudio PHManasurary.org ~118~ Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama [16] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRttiH) - adhyayanaM [3] zrutaskandha: [1], mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka 20 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 58 // |STAdazakarmakAraNAt-aSTAdazacauraprasUti hetunA, tatra caurasya tatprasUtInAM ca lakSaNamidaM- "cauraH 1 caurApako 2 mantrI 3, bhedajJaH 4 kANakakrayI 5 / asadaH 6 sthAnadazcaiva, cauraH saptavidhaH smRtaH // 1 // " tatra kANa kakrayI bahumUlyamapi alpamUlyena caurAhataM kANakaM- dInaM kRtvA krINAtItyevaMzIlaH, "bhalanaM 1 kuzalaM 2 tarjI 3, rAjabhAgo 4 'valokanam 5 / amArgadarzanaM 6 zayyA 7 padabhaGga 8 stathaiva ca // 1 // vizrAmaH 9 pAdapatana 10 mAsanaM 11 gopanaM 12 tathA / khaNDasya khAdanaM caitra 13, tathA'nyanmAharAjikam 14 // 2 // payA615 yu 16 daka 17 rajUnAM 18, pradAnaM jJAnapUrvakam / etAH prasUnayo jJeyA, aSTAdaza manISibhiH // 3 // " tatra bhalanaM na bhetavyaM bhavatA ahameva tvadviSaye bhaliSyAmItyAdivAkyaiH cauryaviSayaM protsAhanaM 1, kuzalaM | militAnAM sukhaduHkhAditadvArtApraznaH 2, tarjI hastAdinA vIrya prati preSaNAdisaMjJAkaraNaM 3, rAjabhAgorAjAbhAvyadravyApahnavaH 4, avalokanaM- haratAM caurANAmupekSA buddhyA darzanaM 5, amArgadarzanaM cIramArgapracchakAnAM mArgAntarakathanena tadajJApanaM 6 zayyA-zayanIyasamarpaNAdi 7 padabhaGgaH paJcAccatuSpadapracArAddviAreNa 8 vizrAmaH khagRha eva vAsakAdyanujJA 9 pAdapatanaM praNAmAdigauravaM 10 AsanaM viSTaradAnaM 11 gopanaMcaurApahnavaH 12 khaNDakhAdanaM-khaNDamaNDakAdibhaktaprayogaH 13 mahArAjika-lokaprasiddhaM 14 payAmyudakarajUnAM pradAnamiti prakSAlanAbhyaGgAbhyAM dUramArgAgamajanitazramApanoditvena pAdebhyo hitaM parya- uSNajalatelAdi tasya 15 pAkAdyarthaM cAgneH 16 pAnAdyarthaM ca zItodakasya 17 caurAhatacatuSpadAdibandhanAdyarthe ca ra Educator International For Park Use Only ~119~ 3 adharma dvAre caurikAphalaM sU0 12 // 58 // org Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [12]] jvAzca 18 pradAna-vitaraNaM jJAnapUrvakaM ceti sarvatra yojyaM, ajJAnapUrvakasya niraparAdhitvAditi, tathA yAtitA-1 jhopAGgA:-karthitAGgopAGgAH taiH rAjakiGkarairiti prakRtaM, karuNAH zuSkoSThakaNThagalatAlugalajihvAH yAcamAnAH pAnIyaM vigatajIvitAzAH tRSNArditA varAkA iti sphuTa, 'taMpiyati tadapi pAnIyamapi na labhante, vadhyeSu niyuktA ye puruSA vadhyA vA puruSA yeSAM te vadhyapuruSAH taiIyamAnAH-preryamANAH tatra ca-dhrADane kharaparuSaH-asvarthakaThino yaH padahako-DiNDimakaH tena pracalanArtha pRSThadeze ghahitAH-preritA yete tathA kUTe grahaH kUTagrahaste-1|| naiva gADharuSTairnimRSTa-atyarthaM parAmRSTA-gRhItA yete tathA, tataH karmadhArayaH, vadhyAnAM sambandhi yatkarakuTIyugaMvastravizeSayugalaM tattathA tannivasitAH-parihitA pAThAntare vadhyAzca karakuvyoH-hastalakSaNakuTIrakayoyugaMyugalaM nivasitAzca yete tathA, suraktakaNavIra:-kusumavizeSagraMthitaM-gumphita vimukulaM-vikasitaM kaNThe guNa ica kaNTheguNaH kaNThasUtrasadRzamityarthaH vadhyadUta iva vadhyadataH vadhyacihnamityarthaH Avirddha-parihitaM mAlyadAmakusumamAlA yeSAM te tathA, maraNabhayAnutpanno yaH khedaH tenAyataM-AyAmo yathA bhavatItyevaM lehena uttupitAnIvasnehitAnIva klinnAnIva ArdIkRtAni gAtrANi yeSAM te tathA, cUrNenAkArAdInAM guNDitaM zarIraM yeSAM te tathA, rajasA-vAtolkhAtena reNunA ca-dhUlIrUpeNa bharitAzca-bhRtAH kezA yeSAM te tathA, kusumbhakena-rAgavizeSeNa utkIrNA-guNDitA mUrdhajA yeSAM te tathA, chinnajIvitAzA iti pratItaM, dhUrNamAnAH bhayavihvalatvAt vadhyAzca 4-hantavyAH prANaprItAzca-ucchrAsAviprANapriyAH prANapItA vA-bhakSitaprANA ye tathA, pAThAntareNa 'vajjhayANa dIpa anukrama [16] SAREaiam ond Barasaram.org ~120 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [12] praznavyAka- bhIya'tti vadhakebhyo bhItA ityarthaH, 'tilaM tilaM ceva chijjamANA'iti vyaktaM, zarIrAdvikRttAni-chinnAni lohi-18| adharmara0zrIa- tAvalipsAni-raktalipsAni yAni kAkiNImAMsAni-lakSNakhaNDapizitAni tAni tathA khAyamAnAH pApA:- | dvAre bhayadeva0pApinaH kharakarazataiH-lakSNapASANabhRtacarmakozakavizeSazataiH sphuTitavaMzazatavA tAjyamAnadehA cAtikanaranA- | caurikAvRttiH rIsamparivRtA:-bAto yeSAmasti te cAtikA bAtikA iva vAtikA aniyanitA ityarthaH tainarainArIbhizva phalaM samantAtparivRtA yete tathA, prekSyamANAva nAgarajaneneti vyaktaM, vadhyanepathyaM saJjAtaM yeSAM te vadhyanepathyitAH TA sU012 // 59 // manIyante-nIyante nagaramadhyena-sannivezamadhyabhAgena kRpaNAnAM madhye karuNAH kRpaNakaruNAH atyantakaruNA ityarthaH anANAH anarthapratighAtakAbhAvAt azaraNA arthaprApakAbhAvAt anAthAH yogakSemakArivirahitatvAta apAndhavAH pAndhavAnAmanarthakatvAt bandhuvihINAH vAndhavaiH parityaktattvAt viprekSamANAH-pakSyantaH dizodizanti-ekasthA dizo'nyAM dizaM punastasyA anyAM dizamityarthaH, maraNabhayenodvignA yete tathA 'AghAya-| paNa'tti AghAtanasya vadhyabhUmimaNDalasya pratidvAraM-dvArameva samprApitA-nItA yete tathA, adhanyAH zUlAgre-18 zUlikAnte vilagnA-avasthito bhinno-vidArito deho yeSAM te tathA, tatreti-AghAtane kriyante-vidhIyante, tathA parikalpitAGgopAGgA:-chinnAvayavAH ullamvyante vRkSazAkhAmu kecit karuNAni vacanAnIti gamyate |vilapanta iti, tathA apare caturyu aGgeSu-hastapAdalakSaNeSu dhaNiyaMgAda baddhA yete tathA, pcetkttkaat-bhRgoH| pramucyante-kSipyante dUrAt pAta-patanaM bahuviSamaprastareSu-atyantAsamapASANeSu sahante yete tathA, tathA'nye | dIpa anukrama [16] ~121 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 45* %* prata sUtrAMka [12]] ca-apare gajacaraNamalanena nimarditA-dalitA yete tathA, te kriyante pApakAriNaH-cauryavidhAyinaH aSTAdazasu sthAneSu khaNDitAH yete tathA, te ca kriyante kairityAha-musuNDaparazubhiH-muNDa[kuNTha]kuThAraiH, tIkSNairhi taiH atyantaM vedanotpadyata iti muNDa iti vizeSaNamiti, tathA kecit-anye utkRttakarNoSThanAzAH-chinnazravaNadazanacchadaghANA utpAditanayanadazanavRSaNA iti pratItaM jilA-rasanA AgchitA-AkRSTA chinnI kau~ zirazca zirA vA-nADyo yeSAM te tathA pranIyante AghAtasthAnamiti gamyate, chidyante asinA-khaGgena, tathA nirviSayA MI-dezAniSkAsitA chinnahastapAdAzca pramucyante-rAjakiGkaraistyajyante, chinnahastapAdA dezAnniSkAlyanta iti bhAvaH, tathA yAvajjIvavandhanAzca kriyante kecid-apare, ke ityAha-paradravyaharaNalubdhA iti pratItaM, kArAgalayA| -cArakaparighena nigalayugalaizca ruhA-niyanitA ye te tathA, te ca kelyAha-cAragAe'tti cArake-guptA, kiMvidhAH santa ityAha-hatasArA:--apahatadravyAH khajanavipramuktA mitrajananirAkRtA nirAzAti pratItaM, bahujanadhikkArazabdena lajjApitAH-prApitalajjA yete tathA, alajA-vigalitalajjAH, anuvakSuidhA-satatavubhukSayA prArabdhA-abhibhUtAH aparAddhA vA ye te tathA zItoSNatRSNAveda nayA durghaTayA-durAcchAdayA ghaTTitA:spRSTA ye te tathA, vivarNamukhaM virUpA ca chavI-zarIratvaka yeSAM te vivarNamukhavicchavikAH tato'nubaddhetyAdi-17 padAnAM karmadhArayaH, tathA viphalA-aprAsepsitArthAH malinA:-malImasA dubailAzra-asamarthI yete tathA, klAntA-glAnAH tathA kAzamAnA-rogavizeSAt kutsitazabdaM kurvANAH vyAdhitAca-saJjAtakuSThAdirogAH dIpa anukrama [16] 564564%95%250- REngland ~122~ Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata | phalaM sutrAMka [12] praznavyAka- Amena-apakkarasenAbhibhUtAni gAtrANi-aGgAni yeSAM te tathA, prarUDhAni-vRddhimupagatAni baddhatvenAsaM-143 adharmara0 zrIa- skArAt nakhakezazmazruromANi yeSAM te tathA, tatra kezA:-zirojAH imabhUNi-kUrcaromANi zeSANi tu romA- dvAre bhayadevaNIti, 'chagamutsami'si purISamUtre nijakeSu khuttatti-nimanAH tatraiva-cArakabandhane mRtA akAmakA:-maraNe - | caurikA nabhilASAH, tatazca baddhA pAdayorAkRSTAH svAtikAyAM 'chUDha'tti kSiptAH, tatra tu khAtikAyAM vRkazunakazRgAlakolamArjArabRndasya saMdaMzakatuNDapakSigaNasya ca vividhamukhazatairvilupsAni gAtrANi yeSAM te tathA, kRtA-1 sU012 vihitA vRkAdibhireva 'vihaMgatti vibhAgAH vaNDazaH kRtA ityarthaH kecidU-anye 'kimiNA yatti kRmi-18 vantazca kuthitadehA iti pratItaM, aniSTavacanaiH zApyamAnAH-AkrozyamAnAH, kathamityAha-suSTu kRtaM tatkadarthanamiti gamyate yaditi yasmAtkadarthanAnmRtaH pApa iti, athavA suSTu kRtaM-muTu sampannaM yanmRta eSa pApa iti, tathA tuSTena janena hanyamAnA lajAmApayanti-prApayantIti lajjApanAsta evaM kutsitA lajjApanakA la jAvahA ityarthaH, te ca bhavaMti-jAyante na kevalamanyeSAM? khajanasyApi ca dIrghakAlaM yAvaditi, tathA mRtAH hai santaH punamaraNAnantaraM paralokasamApannA:-janmAntarasamApannAH niraye gacchanti nirabhirAme, kathambhUte? aGgArAzca pratItAH pradIptakaM ca-pradIpanakaM tatkalpA-tadupamo yaH atyardhazItavedanazvAsAtena kammeNA udIrajANAni-udIritAni satatAni-avicchinnAni yAni dAkhazatAni taH samabhibhUtazca-upadrato yaH sa tathA tata stato'pi narakAduddhRtAH santaH punarapi prapadyante tiryagyoni, tatrApi narayopamAmanubhavanti vedanAM te-anantaro dIpa anukrama [16] ~1234 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: - - - prata ACCOCAX* sUtrAMka [12]] --- gaditAdattagrAhiNaH, anantakAlena yadi nAma kathaJcinmanujabhAvaM labhante iti vyakta, kathamityAha-nakeSu-bahuSu nirayagatI yAni gamanAni tirazcAM ca ye bhavAsteSAM ye zatasahasrasaGkhyAH parivastei tathA teSvatikrAnteSu sakhiti gamyate, tatrApi ca-manujatvalAbhe bhavanti-jAyante anAryA:-zakayavanabarbarAdayaH, kimbhUtAH?-| nIcakulasamutpannAH, tathA Aryajane'pi-magadhAdau samutpannA iti zeSaH lokabAhyA-janavarjanIyA bhavantIni| gamyaM, tiryagbhUtAzca pazukalpA ityarthaH, kathamityAha-akuzalA:-tattveSu anipuNAH kAmabhogatRSitA iti vyaktaM, 'jahiMti narakAdiparivRttI tat manujatvaM labhate yatra niyanti-cinvanti nirayavartinyAM-narakamAgeM| bhavaprapaJcakaraNena-janmaprAcuryakaraNena 'paNolliti praNodIni tatpravartakAni teSAM jIvAnAmiti hRdayaM yAni | tAni tathA, atra dvitIyAyahuvacanalopo draSTavyaH, punarapi AvRttyA saMsAro-bhayo nematti-mUla yeSAM tAni | tathA duHkhAnIti bhAvaH teSAM yAni mUlAni tAni tathA, karmANItyarthaH, tAni niyanantIti prakRtaM, iha ca mUlAiMti cAcye mUla ityuktaM prAkRtatvena liGgavyatyayAditi, kimbhUtAste manujave vartamAnA bhavantItyAhadharmazrutivivarjitAH dharmazAstravikalA ityarthaH anAryA:-AryetarAH krUrA-jIvopadhAtopadezakatvAt kSudrA tathA| mithyAtvapradhAnA-viparItatatvopadezakA zrutiH-siddhAntastAM prapannA:-abhyupagatA yete tathA te ca bhavantIti, ekAntadaNDarucayaH-sarvathA hiMsanazraddhA ityarthaH veSTayanti kozikArakITa ivAtmAnaniti pratItaM aSTakarmala-1 kSaNaistantubhiryadU dhanaM bandhanaM tattathA tena, evamanena AtmanaH karmabhiryandhanalakSaNaprakAreNa narakatiryaGgarAmareSu - dIpa - anukrama [16] -- ma.nyA .11 ~124~ Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata phalaM sutrAMka sU012 [12] premabyAka-18 yad gamanaM tadeva paryantacakravAla-bAhyaparidhiryasya sa tathA taM saMsArasAgaraM vasantIti sambandhaH, kimbhUta-| adharma20 zrIa dAmityAha-janmajarAmaraNAnyeva kAraNAni-sAdhanAni yasya tattathA taba tadu gambhIraduHkhaM ca tadeva prakSubhitaM- dvAre bhayadeva0 saJcalitaM pracura salilaM yatra sa tathA taM, saMyogaviyogA eva vIcaya:-taraGgA yatra sa tathA, cintAprasaGga:-civRttiH ntAsAtatyaM tadeva prasRtaM-prasaro yasya sa tathA vadhA-hananAni bandhAH-saMyamanAni tAnyeva mahAnto dIrghatayA vipulAzca vistIrNatayA (mahA) kallolA-mahormayo yatra sa tathA, karuNavilapite lobha eva kalakalAyamAno // 61 // yo bolo-dhvaniH sa bahulo yantra sa tathA, tataH saMyogAdipadAnAM karmadhArayaH atastaM, apamAnameva-apUjana meva pheno yantra sa tathA, tIvrakhiMsanaM ca-atyarthaM nindA pulaMpulA-prabhUtA anavaratodbhUtA yA rogavedanAstAzca dAparibhavavinipAtasa-parAbhibhavasamparkaH paruSagharSaNAni ca-nichuravacananirbhatsanAni ca samApatitAni-sa-18 mApannAni yebhyastAni tathA tAni ca tAni kaThinAni-karkazAni durbhedAnItyarthaH karmANi ca-jJAnAvaraNAdIni| kriyA vA tAnyeva ye prastarA:-pASANAstaiH kRtvA taraGgavat-vIcivalata nitya-dhruvaM mRtyubhayameva mRtyuzca| bhayaM ceti te eva vA toyapRSThaM-jaloparitanabhAgo yatra sa tathA, tataH karmadhArayaH, athavA'pamAnena phenena | phenamiti toyapRSThavizeSaNamato bahuvrIhirevAtastaM, kaSAyA evaM pAtAlA:-pAtAlakalazAstaiH saGkalo yAsa tathA taM, bhavasahasrANyeca jalasaJcayaH-toyasamUho yatra sa tathA taM, pUrva jananAdijanyaduHkhasya salilatoktA iha tu bhavanAnAM jananAdidharmavatAM jalavizeSasamudAyatokteti na punaruktatvaM, ananta-akSayaM udvejanaka-u-| dIpa anukrama [16] // 61 // Baitaram.org ~125 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama [16] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRttiH) - zrutaskandha: [1], adhyayanaM [3] mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH dvegakaraM anavakpAraM vistIrNasvarUpaM mahAbhayAdivizeSaNatrayamekArtha aparimitA aparimANA ye mahecchAbRhadabhilASA aviratalokAsteSAM kaluSA-avizuddhA yA matiH sa eva vAyuvegastena uddhammamANatti utpA yamAnaM yattattathA tasya, AzA- aprAptArthasambhAvanA pipAsA ca prAsArthAkAGkSAstA evaM pAtAlAH- pAtAlakalazAH pAtAla vA samudrajalatalaM tebhyastasmAdvA kAmaratiH zabdAdiSvabhiratiH rAgadveSabandhanena bahuvidhasaGkalpAzceti dandraH, tallakSaNasya vipulasyodakarajasaH- udakareNoryo rayo- vegastenAndhakAro yaH sa tathA taM, kalu pamativAtenAzAdipAtAlAdutpAdyamAnakA mUkhyA yuddhakarajorayo'ndhakAramityarthaH, moha eva mahAvarttI mohamahAvarttastatra bhogA eva-kAmA eva bhrAmyanto maNDalena saJcaranto gupyanto vyAkulIbhavantaH udUlanta uccha lanto bahavaH pracurAH garbhavAse- madhyabhAgavistAre pratyavanivRttAzca- utpatya nipatitAH prANino yatra jale ta tathA, tathA pradhAvitAni itastataH prakarSeNa gatAni yAni vyasanAni tAni samApannAH prAptA ye te pAThAntareNa prabAdhitAH pIDitA ye vyasanasamApannA- vyasaninasteSAM yad ruditaM pralapitaM tadeva caNDamArutastena samAhUtamamanojJaM vIcivyAkulitaM bhaGgaiH taraGgaiH sphuTana-vidalana aniSThitaiH kallole:-mahormibhiH saGkulaM ca jalaM - toyaM yatra sa tathA taM mahAmohAvartta bhogarUpabhrAmyadAdivizeSaNaprANikaM vyasanasamApannaruditalakSaNacaNDamArutasamAhatAdivizeSaNaM jalaM yatretyarthaH, pramAdA-mayAdayasta eva bahavacaNDA-raudrA duSTAH kSudrAH zvApadA-vyAghrAdyastaiH samAhatA - abhibhUtA ye 'uddhAyamANa'tti uttiSThanto vividhaceSTAsu samudrapakSe matsyAdayaH saMsArapakSe puru For Pale Only ~126~ andiary.org Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: adharma dvAre prata caurikA phalaM sU012 sutrAMka [12] prazravyAka-sapAdayaH teSAM yaH pUraH-samUhastasya ye ghorA-raudrAH vidhvaMsAnA:-vinAzalakSaNA anathA-apAyAstaiH bahulo ra0zrIa- yAsa tathA taM, ajJAnAnyeva bhramanto matsyAH 'parihatya'tti dakSA yatra sa tathA anibhRtAni-anupazAntAni bhayadeva0 yAnIndriyANi anibhRtendriyA vA ye dehinastAnyeva ta eSa vA mahAmakarAsteSAM yAni caritAni-zIghrANi vRttiH caritAni-ceSTanAni taiH 'khokhunbhamANa'si bhRzaM kSubhyamANo yaH sa tathA, santApa:-ekatra zokAdikRto' nyatra cADavAgnikRto nityaM yatra sa santApanityakaH, tathA calana capalA cazcalazca yaH sa tathA, aticapala i||62RI tyarthaH, sa ca atrANAzaraNAnAM pUrvakRtakarmasaJcayAnAM prANinAmiti gamyaM yadINa vajrpa-pApaM tasya yo vedyaMmAno duHkhazatarUpo vipAkaH sa eva ghUrNazca-bhramana jalasamUho yatra sa tathA, tato'jJAnAdipadAnAM karmadhAra yo'tastaM, RddhirasasAtalakSaNAni yAni gauravANi-azubhAdhyavasAyavizeSAsta evApahArA-jalacaravizeSAH taH gRhItA ye karmapratibaddhAH satvAH saMsArapakSe jJAnAvaraNAdivaddhAH samudrapakSe vicitraceSTAprasaktAH 'kahijamANa'tti AkRSyamANA naraka eva talaM-pAtAlaM 'ittaMti tadabhimukhaM sannA iti-sannakAH khinnA viSaNNAzca-1 zokitAstavehulo yaH sa tathA, aratiratibhayAni pratItAni viSAdo-dainyaM zokaH-tadeva prakarSAvasthaM mibAdhyAtvaM-viSayoMsa etAnyeva zailA:-parvatAstaiH saGkaTo yaH sa tathA anAdiH santAno yasya karmavandhanasya taKsadhA tatha klezAzva-rAgAdayastallakSaNaM pavikkhillaM-kardamastena suSTa duruttAro yaH sa tathA, tataH RddhItyAdi [padAnAM karmadhArayo'tastaM, amaranaratiryagnirayagatiSu yad gamanaM saiva kuTilaparivarttA-vaparivartanA vipulA dIpa anukrama [16] ~127 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [12]] ca-vistIrNA velA-jalavRddhilakSaNA yatra sa tathA taM, hiMsA'lIkAdattAdAnamaithunaparigrahalakSaNA ye ArambhA P-vyApArAsteSAM yAni karaNakAraNAnumodanAni tairaSTavidhamaniSTaM yat karma piNDitaM-saJcitaM tadeva gurubhArastenAkrAntA yete tathA tairdurgANyeva-vyasanAnyeva yo jalaughastena dUra-atyartha nibolyamAnaiH-nimajyamAnaiH 'ummagganimagga'tti unmagnanimagnaiH-UrdhvAdhojalagamanAni kurvANairdurlabhaM talaM-pratiSThAnaM yasya sa tathA taM, zarIramano|mayAni duHkhAni utpiyanta:-AsAdayantaH sAtaM ca-mukhaM asAtaparitApanaM ca-duHkhajanitopatApaH etanmayaM-12 etadAtmakaM 'ubuDanivuDaya'ti unmagnanimagnatvaM kurvantaH, tatra sAtamunmanatvamiva asAtaparitApanaM nimagnatva-R |miveti, caturantaM-caturvibhAgaM digbhedagatibhedAbhyAM mahAntaM pratItaM karmadhArayo'nna dRzyaH anavadagraM-anantaM rudraMMI-vistIrNa saMsArasAgaramiti pratItaM, kimbhUtamityAha-asthitAnA-saMpamAbyavasthitAnAM avidyamAnamAlambanaM || pratiSThAnaM ca-trANakAraNaM yatra sa tathA taM, aprameyaM-asarvavedinA'paricchedyaM, caturazItiyonizatasahasragupilaM, tatra yonayo-jIvAnAmutpattisthAnAni teSAM cAsaGkhyAtatve'pi samavarNagandharasasparzAnAmekatvavivakSaNAduktasaGkhyAyA avirodhitvaM draSTavyaM, tatra gAthe-"puDhavi 7daga 7 agaNi mAruya 7 ekeke satta jonnilkkhaao| vaNapattepa 10 arNate 14 dasa coisa jonnilkkhaao|| 1 // vigalidiema do do cauro cauro ya nAralAyasuresu / tiriesu huMti cauro coddasa lakkhA ya maNuesu // 2 // " anAlokAnAM-ajJAnAnAmandhakAro yaH sa tathA taM, anantakAlaM-aparyavasitakAlaM yAvat nityaM-sarvadA utrastA-udtatrAsAH sunnA-itikartavya dIpa anukrama [16] SHARERIESimifiniortal Jiunnaturary.org ~128~ Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sutrAMka [12] tAmUhA bhayena saMjJAbhizca-AhAramaithunaparigrahAdibhiH samprayuktA-yuktAstataH karmadhArayaH, basanti-adhyAsate adharmara0 zrIa- saMsArasAMgaramiti prakRtaM, iha ca basernirupasargasyApi sakarmakatvaM chAndasatvAditi, kimbhUtaM saMsAraM?-udvi- dvAre bhayadeva | grAnAM vAsasya-vasanasya vasati:-sthAnaM yaH sa tathA taM, tathA yatra 2 grAmakulAdI AyurnivAnti pApakA- caurikAvRttiH |riNa:-cauryavidhAyinaH tatra tatreti gamyate ghAndhavajanAdivarjitA bhavantIti kriyAsambandhaH, bAndhavajanena- phalaM bhrAtrAdinA khajanena-putrAdinA mitraizca-suhRdbhiH parivarjitA yete tathA, aniSTA janasyeti gamyate, bhavanti- sU012 jAyante anAdeyadurvinItA iti pratItaM, kusthAnAsanakuzayyAzca te kubhojanAzceti samAsaH 'asuiNotti azucayo'zrutayo vA kusaMhananAH-sevA+disaMhananayuktAH kumamANA-atidIrghA atihaskhA vA kusaMsthitA |-huNDAdisaMsthAnA iti padatrayasya karmadhArayA, kurUpA:-kutsitavarNAH, bahukrodhamAnamAyAlomA iti pratItaM, |bahumohA-atikAmAH atyarthAjJAnA vA, dharmasaMjJAyA-dharmabuddheH samyaktvAca ye paribhraSTAste tathA, dAridryopadravAbhibhUtA nityaM parakarmakAriNa iti pratItaM, jIvyate yenArthena-dravyeNa tadravyarahitA yete tathA, kRpaNAraGkAH paripiNDatarkakAH-paradattabhojanagaveSakAH duHkhalabdhAhArA iti vyaktaM, arasena-himavAdibhirasaMskRta tena virasena-purANAdinA tucchena-alpena bhojaneneti gamyate kRtaH kukSipUro paiste tathA, tathA parasya samba-18|| *ndhirna prekSAmANAH pazyantaH kamityAha-RddhiH-sampat satkAra:-pUjA bhojanaM-azanaM eteSAM ye vizeSAH-10 hA prakArAH teSAM yaH samudayA-samudAyaH udayavartivaM vA tasya yo vidhi-vidhAnamanuSTAnaM sa tathA, tatazca ni dIpa anukrama [16] ~129~ Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [12]] nvantaH-jugupsamAnA appaganti-AtmAnaM kRtAntaM ca-devaM tathA parivadanto-nindantaH, kAnIyAha-iha ya purekaDAI kammAI pAyagAIti ihaivamakSaraghaTanA-purAkRtAni ca-janmAntarakRtAni karmANi iha-janmani pApakAni-azubhAni kacitpApakAriNa iti pAThaH, vimanaso-dInAH zokena dadyamAnAH paribhUtA bhvntiiti| sarvatra sambandhanIyaM, tathA satvaparivarjitAca 'chobhasi nissahAyAH kSobhaNIyA vA zilpaM-citrAdi kalAdhanurvedAdiH samayazAstraM-jainabauddhAdisiddhAntazAstraM ebhiH parivarjitA yete tathA, yathAjAtapazubhUtA:zikSArakSaNAdivarjitabalIvAdisadRzAH nirvijJAnasvAdisAdhAt 'aciyasa si apratItyutpAdakA nityaM -sadA nIcAni-adhamajanocitAni karmANyupajIvanti-taivRttiM kurvanti yete tathA, lokakutsanIyA iti pratItaM, mohAda ye manorathA-abhilASAsteSAM ye nirAsA:-kSepAstairvahulA ye te tathA athavA moghamanorathA|niSphalamamorathA nirAzabahulAzca-AzAbhAvapracurA yete tathA, AzA-icchAvizeSaH saiSa pAzo-bandhana | tena pratibaddhAH-saMruddhA niryAnta iti gamyaM prANA yeSAM te tathA, arthopAdAna-dravyAvarjanaM kAmasaukhyaM ca pratIta tatra ca lokasAre-lokapradhAne bhavanti-jAyante aphalavaMtagA yatti aphalavantaH aprAptikA ikhayolokasAratA ca tayoH pratItA, yathA:-"yasyArthAstasya mitrANi, yasyArthAstasya bAndhavAH / yasyAH sa pumAna loke, yasyArthAH sa ca pnndditH||1||" iti, "rAjye sAraM vasudhA vasundharAyAM puraM pure saudham / saudhe talpaM hAtilpe varAGganA'naGgasarvasva // 1 // " miti, kimbhUtA apItyAha-suSThapi ca udyacchantaH-atyarthamapi ca prayata-1 dIpa anukrama [16] REAMMonal naurary.om ~130~ Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: praznabyAka 20zrIna- bhavadeva0 vRttiH adharmadvAre caurikA prata sUtrAMka [12] sU012 mAnAH, uktaM ca-"yadyadArabhate karma, naro duSkarmasaJcayaH / tattadviphalatAM yAti, yathA bIja mahoSare // 1 // " tadivasaM-pratidinamudyuktaiH-udyataH sadbhiH karmaNA-vyApAreNa kRtena yo duHkhena-kaSTena saMsthApito-mIlitaH sikthAnAM piNDastasyApi saJcaye parA:-pradhAnA ye te tathA, kSINadravyasArA iti vyaktaM, nityaM-sadA abhuSAasthirA dhanAnAM-gaNimAdInAM dhAnyAnAM-zAlyAdInAM kozA-AzrayA yeSAM sthiratve'pi tatparibhogena varjitAca yete tathA, rahitaM-tyaktaM kAmayoH-zabdarUpayoH bhogAnAM ca-gandharasasparzAnAM paribhoge-Asevane yattatsarvasaukhyaM-Anando yaiste sa tathA, pareSAM yo zriyA bhogopabhogI tayoryannizrANa-nizrA tasya mArgaNaparAyaNA-veSaNaparA yete tathA, tatra bhogopabhogayorayaM vizeSaH-'sada bhujaitti bhogo so puNa AhArapupphamAio / uvabhogo u puNo puNa ucabhujaha vatthanilayAi / / 1 // ' tti [sakRdbhujyate iti bhogaH sa punarAhArapuSpAdikaH / upabhogastu punaH punarupabhujyate vaskhanilayAdi // 1 // ] varAkA:-tapakhinaH akAmikayAanicchayA vinayanti-prerayanti ativAhayantItyarthaH, kiM tadityAha-duHkha-asukhaM, naiva sukhaM naiva nivRtivAsthyamupalabhante-prApnuvanti asyantavipuladuHkhazatasampadIsAH,parasya dravyeSu ye aviratA bhavanti te naiva sukhaM labhate iti prastutaM / tadevaM yAdRzaM phalaM dadAtItyabhihitaM, adhunA'dhyayanopasaMhArAdhemAha-eso so ityAdi, sarva pUrvavat / / pramabyAkaraNatRtIyAdhyayanavivaraNaM samAptamiti // 3 // dIpa anukrama [16] 64 DDEE atra prathame zrutaskandhe tRtIyaM adhyayanaM "adattAdAna" parisamAptaM ~131~ Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [13] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: atha turyamabrahmAdhyayanam * * prata sUtrAMka [13] ** atha tRtIyAdhyayanAnantaraM caturthamArabhyate, asya ca sUtranirdezakrameNa sambaddhasya adattAdAnaM prAyo abrahmAsaktacitto vidadhAtIti tadanantaramabrahma prarUpyate ityevaMsambandhasyAsya yAdRzAdyarthapaJcakaprativaddhasya yAdRzamabrahmati dvArArthapratipAdanAyedaM sUtram jaMbU! ababhaM ca cautthaM sadevamaNuyAsurassa loyassa patthaNija paMkapaNayapAsajAlabhUyaM dhIpurisanapuMsavedaciMdhaM tayasaMjamayaMbhaceravigdhaM bhedAyataNabahupamAdamUlaM kAyarakApurisaseviyaM suyaNajaNavajaNija uhunarayatiriyatilokapaihANaM jarAmaraNarogasogabahulaM vadhabaMdhavidhAtaduvighAyaM dasaNacarittamohassa heubhUyaM cirapari gayamaNugayaM duraMtaM cautthaM adhammadAra (sUtra 13) 'jaMbU' ityAdi, jambUriti ziSyAmantraNaM, abrahma-akuzalaM karma tacceha maithunaM vivakSitamatyantAkuzalatvAttasya, Aha ca-"navi kiMci aNunnAyaM paDisiddhaM vAvi jiNavariMdehiM / mottuM mehuNamegaM na jaM viNA rAgado sehiM // 1 // " [naiva kizcidanujJAtaM naca pratiSiddhaM vaapijinvrendrH| muktvA maithunamekaM na yat vinA rAgadveSAbhyAra | // 1 // ] cakAraH punararthaH, caturthaM sUtrakramApekSayA, saha devamanujAsuraiyoM lokaH sa tathA tasya prArthanIyaM-abhi- dIpa * anukrama [17] Hetanasurary.org atha prathame zrutaskandhe caturtha adhyayanaM "abrahma" Arabhyate "abrahma" - nAmaka caturthaM adharmadvAraM abrahmana: svarUpaM ~132~ Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [13] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: dvAre prata sUtrAMka // 65 // [13] prazvavyAka- laSaNIyaM, yataH-"hariharahariNyagarbhapramukhe bhuvane na ko'dhyasau sUraH / kusumavizikhasya vizikhAn askhalayata 44 adharma ra0 zrIa yo jinaadnyH||1||" paGko-mahAn kardamaH panaka:-sa eva pratalA sUkSmaH pAzo-pandhanavizeSo jAlaM-matsyabandhana | bhayadeva0 etadbhUta-etadupamaM kalaGkanimittatvena durvimocanatvena sAdhAt, uktaM ca-"sanmArge tAvadAste prabhavati puru- abrahmavRttiH pastAvadevendriyANAM, lajjA tAvadvidhatte vinayamapi samAlambate tAvadeva / bhrUcApAkRSThamuktAH zravaNapathajuSo svarUpaM nIlapakSmANa ete, yAvallIlAvatInAM na hRdi dhRtimuSo dRSTibANAH patanti // 1 // " tathA strIpuruSanapuMsakave- sU013 dAnAM cihUM-lakSaNaM yasatsathA, tapaHsaMyamabrahmacaryavinna iti vyaktaM, tathA bhedasya-cAritrajIvitanAzasyAyatanAni-AzrayA ye bahavaH pramAdA-madyavikathAdayasteSAM mUlaM-kAraNaM yattattathA, Aha ca-"kiM kiM Na kuNai kiM kiM na bhAsapa ciMtaeviyana kiM kiM? / puriso visayAsatto vihalaMghaliucca majeNa ||1||"kiN kiM na karoti kiM kiMna bhASate cintayatyapi ca na kiM kim / puruSo viSayAsakto madhena matta iva // 1 // ] kAtarA:-parISahabhIravaH ata eva kApuruSA:-kutsitanarAstaiH sevitaM yattattathA, sujanAnAM sarvapApaviratAnAM yo janA-samUhastasya varjanIyaM-pariharaNIyaM ca yattattathA, Urddha ca-arddhaloko narakazca-adholokastiryaka-tirya glokaH etallakSaNaM yatrailokyaM tatra pratiSThAnaM yasya tasathA, jarAmaraNarogazokabahulaM, tatrAnyatra janmani jarAxmaraNAdikAraNatvAt, ucyate ca-"jo sevaha kiM lahaI" (dhAmaM hArei dubalo hoi / pAveDa cemaNassaMda- In kkhANi a attadoseNaM // 1 // ) gAhA [yaH sevate kiM labhate sthAma hArayati durbalo bhavati / prAmoti vaima dIpa anukrama [17]] abrahmana: svarUpa ~133~ Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [13] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [13] nasya duHkhAni cAtmadoSeNa // 1 // ] badhA-tADanaM bandhaH-saMyamanaM vighAto-mAraNamebhirapi duSkarI vighAto yasya tandhavighAtadurvighAta, gADharAgANAM hi mahApadyapyabrahmecchA nopazAmyati, Aha ca-"kRzaH kANa: khaJjaH zravaNarahitaH pucchavikalA, kSudhAkSAmo jIrNaH piTharakakapAlArpitagalaH / baNaiH pUkliIH kRmikulaci|tarAvRtatanuH, zunImanveti vA hatamapi ca hantyeva madanaH // 1 // " darzanacAritramohasya hetubhUtaM-sannimittaM. nanu cAritramohasya heturidamiti pratItaM, yadAha-"tibbakasAo bahumohapariNao rAgadosasaMjutto / baMdhA caritamohaM davihaMpi caritsaguNaghAI // 1 // " [tIvrakaSAyo bahumohapariNato rAgadveSasaMyukta banAti cAritraguNaghAtinaM dvividhamapi cAritramohaM / / 1 // ] dvividha-kaSAyanokaSAyamohanIyabhedAt, yatpunadarzanamohasya hetubhUtamidamiti tanna pratipadyAmahe, taddhetutvenAbhaNanAt, tathAhi-taddhetupratipAdikA gAthaivaM bhUyate-'arihaMtasiddhacehaatavasuagurusAhusaMghapaDaNIo / baMdhati daMsaNamohaM aNaMtasaMsArio jeNaM // 1 // " [arhatsi caityatapakhizrutagurusAdhusaMghapratyanIkaH / banAti darzanamohamanantasaMsAriko yena // 1 // ] bhavatItIha vA8|kyazeSaH, satyaM, kintu khapakSAnamAsevanena yA saGghapratyanIkatA tayA darzanamohaM banato'brahmacarya darzanamo-1 hAhahetuH na vyabhicarati, bhaNyate ca khapakSAbrahmAsevakasya mithyAtvabandho'nyathA kathaM durlabhavodhirasAvabhAbhihitaH, Aha ca-"saMjaicautthabhaMge cehayadave ya pakSyaNuddhAhe / risighAe ya cautthe mUlaggI bohilA bhassa ||1||"ti, [saMyatIcaturthabhane caitvadravyabhakSaNAdI ca pravacanoDDAhe / RSighAte ca caturthe mUle'gniyoMdhi dIpa anukrama [17]] REscandid In sanmarary.org abrahmana: svarUpa 2134 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [13] dIpa anukrama [17] zrutaskandha: [1], mUlaM [13] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAkara0 zrIa bhayadeva0 vRttiH / / 66 / / "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRttiH) - adhyayanaM [ 4 ] lAbhasya // 1 // ] ciraparicitaM- anAdikAlA sevitaM ciraparigataM vA pAThaH anugataM - anavacchinnaM durantaM duSTaphalaM caturthamadharmmadvAraM- AzravadvAramiti / abrahmakharUpamuktaM, atha tadekArdhikadvAramAha tarasa ya NAmANi gonnANi imANi hoti tIsaM, taMjahA - avaMbhaM 1 mehuNaM 2 caraMtaM 3 saMsaggi 4 sevaNAdhikAro 5 saMkappo 6 vAhaNA padANaM 7 dappo 8 moho 9 maNasaMkhevo 10 aNiggaho 11 buggaho 12 vidhAo 13 vibhaMgo 14 vinbhamo 15 adhammo 16 asIlayA 17 gAmadhammatittI 18 ratI 19 rAgakAmabhogamAro 21 beraM 22 rahas 23 gujjhaM 24 bahumANo 25 baMbhacera viggho 26 vAvatti 27 virAhaNA 28 pasaMgo 29 kAmaguNo 30 ttiviya tassa eyANi evamAdINi nAmadhejANi hoti tIsaM ( sUtraM 14 ) 'tasse' tyAdi sugamaM, abrahma-akuzalAnuSThAnaM 1 'maithunaM' mithunasya yugmasya karma 2 caturtha AzravadAramiti gamyate, pAThAntareNa 'caraMtaM'ti carat-vizvaM vyAmuvat 3 saMsargiH samparkaH tataH, strIpuMsasaGgavizeSarUpatvAt saMsargajanyatvAdvA'sya saMsagirityucyate, Aha ca - "nAmApi strIti saMhAdi, vikarotyeva mAnasam / kiM punadarzanaM tasyA, vilAsollAsitavaH 1 // 1 // " 4 sevanAnAM cauryAdipratisevanAnAmadhikAro niyogaH sevanAdhikAraH, abrahmapravRtto hi cauryAdyanarthasevAvadhikRto bhavati, Aha ca- "sarve'narthA vidhIyante, narairarthaika| lAlasaiH / arthastu prArthyate prAyaH, preyasI premakAmibhiH // 1 // 5 saGkalpo vikalpastatprabhavatvAdasya saGkalpa ityuktaM, uktaM ca "kAma ! jAnAmi te rUpaM, saGkalpAtkila jAyase / na tvAM saGkalpayiSyAmi tato me na bha Eucation Internationa abrahmana: triMzat nAmAni For Pernal Use On ~135~ 4 adharma dvAre abrahmanAmAni sU0 14 / / 66 / / Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [14] dIpa anukrama [18] aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayanaM [ 4 ] mUlaM [14] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH pra.vyA. 12 Eraton "praznavyAkaraNadazA" abrahmana: triMzat nAmAni - |viSyasI // 1 // " ti 6 vAdhanA bAdhahetutvAt keSAmityAha - 'padAnAM' saMgamasthAnAM prajAnAM vA-lokAnAM, Aha ca - "yaceha loke'dhapare narANAmutpadyate duHkhamasahyavegam / vikAzanIlotpala cArunetrA, muktvA striyastatra na heturanyaH // 1 // " 7 dapa-dehahasatA tajjanyatvAdasya darpa ityucyate, Aha ca - "rasA pagAmaM na niseviyavvA, pAyaM rasA ditikarA hvNti| dittaM ca kAmA samabhiddavanti, dumaM jahA sAuphalaM tu pakkhI // 1 // " [rasAH prakAmaM na niSevitavyAH prAyo rasA dRptikarA bhavanti / dRptaM ca kAmAH samabhidravanti drumaM yathA khAduphalaM tu pakSiNaH // 1 // ] athavA daNaH- saubhAgyAdyabhimAnastatprabhavaM cedaM nahi prazamAnyAdvA puruSasyAtra pravRttiH sambhavatIti darpa evocyate, taduktam- "prazAntavAhicittasya, sambhavantyakhilAH kriyAH / maithunavyatirekiNyo, yadi rAgaM na maithunam // 1 // " 8 moho-mohanaM vedarUpamohanIyodaya sampAdyatvAdasyAjJAnarUpatvAdvA moha ityucyate, Aha ca- "dRiyaM vastu paraM na pazyati jagatyandhaH puro'vasthitaM rAgAndhastu yadasti tatpariharan yannAsti tatpazyati / kundendIvara pUrNa candrakalaza zrImalatA pallavAnAropyAzucirAzipu priyatamAgAtreSu yanmodate // 1 // " 9 manaH saMkSobhaH - cittacalanaM tadvinedaM na jAyate iti tadevocyate, ucyate ca "nikaDakaDakkhakaMDappahAranibhinnajogasannAhA / maharisijohA juvaINa jaMti sevaM vigavamohA // 1 // " [. nikRssttkttaaksskaannddprhaarnirbhinnyogsnnaahaaH| maharSayo yoddhAro yuvatInAM sevAM yAnti vigatamohAH // 1 // upazAntamohA api ] 10 anigrahaH-aniSedho manaso viSayeSu pravarttamAnasyeti gamyate, etatprabhavatvAccAsyAnigraha ityuktaM 11 For Parts Only ~136~ Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [14] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata ja sUtrAMka [14] praznacyAka-8 viggahoM tti vigraha-kalahaH taddhetutvAdasya vigraha ityucyate, uktaM ca-"ye rAmarAvaNAdInAM, saGghAmA gra- adharmara0 zrIa-1| stamAnavAH / zrUyante strInimittena, teSu kAmo nivandhanam // 1 // " athavA 'buggaho'tti vyugraho-viparIto- dvAre bhayadeva0'bhinivezastatprabhavatvAcAsya tathaivocyate, yataH kAminAmidaM kharUpam-"duHkhAtmakeSu viSayeSu sukhAbhimAnaH, abrahmavRttiH saukhyAtmakeSu niyamAdiSu duHkhabuddhiH / utkIrNavarNapadapatirivAnyarUpA, sArUpyameti viparItagatiprayogAtnAmAni // 1 // "12 vighAto guNAnAmiti gamyate, yadAha-jai ThAgI' [jai moNI jai muMDI bakkalI tabassI vaa| sU014 // 67 // patthaMto a abhaM baMbhAvi na royae majhaM // 1 // to paDhiyaM to guNiyaM to muNiyaM to ya ceio appA / AvaDiyapelliyAmaMtio'vi jai na kuNai akajaM // 2 // yadi kAyotsargavAn yadi mInI yadi muNDaH ba-18 lkalI tapakhI vA / prArthayan abrahma brahmApi na rocate mama // 1 // tarhi paThitaM tarhi guNitaM tarhi muNitaMtatheca cetita AtmA // Apattiprerito'pi yadi na karotyakAryam // 2 // ] gAthAdvayaM 13 vibhaGgo-virAdhanA guNAnAmeva 14 vibhramo-bhrAntavamanupAdeyeSvapi viSayeSu paramArthabuddhyA pravarttanAt vibhramANAM cA-madanavi-H kArANAmAzrayatvAdvibhrama iti 15 adharmaH acAritrarUpatvAt 16 azIlatA-cAritravarjitatvam 17 grAmadharmAH-zabdAdayaH kAmaguNAsteSAM taptiH-gaveSaNaM pAlanaM vA grAmadharmataptiH abrahmaparo hi tAM karotIti a brahmApi tathocyate 18 ratiH-rataM nidhuvanamityarthaH 19 rAgo-rAgAnubhUtirUpatvAdasya kacidrAgacintetipAThaH da/20 kAmabhogaiH saha mAro-madanaH maraNaM vA kAmabhogamAra, 21 vairaM vairahetutvAt 22 rhsymekaantkRtytvaat| dIpa anakrama PRACT [18] SAMEniradAIL abrahmanaH triMzat nAmAni ~137~ Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [14] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [14] |23 guhyaM gopanIyatvAt 24 bahumAnaH bahUnAM matatvAt 26 brahmacarya-maithunaviramaNaM tasya vino-vyAghAto yaH sa tathA 26 vyApatti:-bhraMzo guNAnAmiti gamyate 27 evaM virAdhanA 28 prasaGga:-kAmeSu prasajanamabhiSvaGgaH |29 kAmaguNo-makaraketukArya 30 itiH-upapradarzane'piceti samuccaye tasya-abrahmaNaH etAni-upadarzitasvarUpANi evamAdIni-evaMprakArANi nAmadheyAni triMzat bhavanti, kAkA'dhyeyaM, prakArAntareNa punaranyAnyapi bhavantIti bhAvaH / uktaM yannAmeti dvAraM, atha ye tat kurvantIti dvAramucyate taM ca puNa nisevaMti suragaNA saaccharA mohamohiyamatI asurabhuyagagarulavijujalaNadIvaudahidisipavapathaNiyA aNavaMnipaNavaMniyaisivAdiyabhUyavAdiyakaMdiyamahAkadiyakUhaDapayaMgadevA pisAyabhUyajakkharakkhasakiMnarakiMpurisamahoragagaMdhavvA 8 tiriyajoisavimANavAsimaNuyagaNA jalayarathalayarakhahavarA ya mohapaDibaddhacittA avitaNhA kAmabhogatisiyA tahAe balavaIe mahaIe samabhibhUyA gaDhiyA ya atimucchiyA ya arbabhe ussaNNA tAmaseNa bhAveNa aNummukkA daMsaNacaritamohassa paMjaraM piva kareMti anno'yaM sevamANA, bhujo asurasuratiriyamaNuabhogarativihArasaMpauttA ya cakkavaTTI suranaravatisakayA suravarubya devaloe bharahaNagaNagaraNiyamajaNavayapuravaradoNamuhakheDakabbaDamaDaMbasaMvAhapaTTaNasahassamaMDiyaM thimiyameyaNiyaM egacchattaM sasAgaraM bhuMjiUNa vasuhaM narasIhA naravaI nariMdA naravasabhA maruyavasabhakappA adhbhahiyaM rAyateyalacchIe dipamANA somA rAyasatilagA ravisasisaMkhayaracakasotthiyapaDAgajavamacchakummarahabarabhagabhavaNavimANa dIpa anakrama [18] REaram Imurary.om abrahmana: triMzat nAmAni ~138~ Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [15...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 4 adharma praznacyAkara0zrIabhayadeva0 vRttiH prata maithunase vinaH sUtrAMka [15]] turayatoraNagopuramaNirayaNanaMdiyAvattamasalaNaMgalasuraiyavarakapparukkhamigavatibhaddAsaNasuruvidhUbhavaramauDasariyakuMDalakuMjaravaravasabhadIvamaMdiragaladdhayaiMdakeudappaNaaTThAvayacAvabANanakkhattamehamehalavINAjugachattadAmadAmiNikamaMDalukamalaghaMTAvarapotasUisAgarakumudAgaramagarahAragAgaraneuraNagaNagaravairakinnaramayUravararAyahasasArasacakoracakavAgamihuNacAmarakheDagapabbIsagavipaMcivaratAliyaMTasiriyAbhiseyameiNikhaggaMkusavimalakalasabhiMgAravaddhamANagapasatthauttamavibhattavarapurisalakkhaNadharA battIsaM vararAyasahassANujAyamaggA causadvisahassapavarajuvatINa NayaNakatA rattAbhA paumapamhakoraMTagadAmacaMpakasutayavarakaNakamihasavannA sujAyasabba. gasuMdaraMgA mahagyavarapaTTaNuggayavicittarAgaeNipeNiNimmiyadugulavaracINapaTTakosejasoNIsuttakavibhUsiyaMgA varasurabhigaMdhavaracuNNavAsavarakusumabhariyasirayA kappiyacheyAyariyasukayaraitamAlakaDagaMgayatuDiyapavarabhUsaNapiNaddhadehA ekAvalikaMThasuraiyavacchA pAlaMbapalabamANasukayapaDauttarijamudiyApiMgalaMguliyA ujalanevastharaiyacelagavirAyamANA teeNa divAkarobva dittA sArayanavatthaNiyamahuragaMbhIraniddhaghosA uppannasamattarayaNacakarayaNappahANA navanihivAiNo samiddhakosA cAuraMtA cAurAhiM seNAhiM samaNujAtijamANamaggA tura. gavatI gayavatI rahavatI naravatI vipulakulavIsuyajasA sArayasasisakalasomavayaNA sUrA telokaniggayapabhAvaladdhasaddA samattabharahAhivA nariMdA saselavaNakANaNaM ca himavaMtasAgaraMtaM dhIrA bhUttuNa bharahavAsaM jiyasattU pavararAyasIhA pubbakaDatavappabhAvA niviTThasaMciyasuhA aNegavAsasayamAyubaMto bhajAhi ya jaNavaya cakravarSi varNana sU015 dIpa anakrama [19]] // 66 // ~139~ Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [15...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [15] ppahANAhiM lAliyaMtA atulasaddapharisarasarUvagaMdhe ya aNubhavettA tevi uvaNamaMti maraNadhamma avitattA kaamaannN| taca puna:-abrahma niSevante suragaNA-vaimAnikadevasamUhAH sApsarasA-sadevIkAH devyo'pi sevanta ityarthaH, mohena mohitA matiryeSAM te tathA, asurA-asurakumArAH 'bhuyagati nAgakumArAH garuDA:-garuDadhvajAH suparNa|kumArAH 'viju'tti vigutkumArAH 'jalaNa'tti agnikumArAH 'dIvatti dvIpakumArA: 'udahitti udadhikumArA: 'disitti dikumArAH 'pavaNa'tti vAyukumArAH 'thaNiya'tti stanitakumArAH ete daza bhavanapatibhedAH eteSAM dvandvaH, aNapannikAH paNapannikAH RSivAdikAH bhUtavAdikAH kranditA mahAnditAH kRSmANDAH pataGgA ityaSTI vyantaranikAyAnAmuparivartino vyantarajAtivizeSA eva eSAmapi dvandvaste ca te devAzceti karmadhArayaH tathA pizAcAdayo'STau vyantarabhedAH pratItAH, 'tiriyajotisavimANavAsitti tirazci-tiryagloke yAni jyoti-18 kavimAnAni teSu nivasanti ye te tathA jyotiSkA ityarthaH manujA-mAnavA eteSAM dvandvaH tatasteSAM ye gaNAH-samUhAste tathA, jalacarAdayaH mohamatipaddhacittA iti pratIta, avitRSNA:-prApteSu kAmeSu avigata-18 tRSNA ityarthaH, kAmabhogatRSitA-aprAsakAmabhogecchavaH, etadeva prapaJcayannAha-tRSNayA-bhogAbhilASeNa bala-18 vatyA-tIvrayA mahatyA-mahAviSayayA samabhibhUtAH-paribhUtAH athitAzca-viSayaiH saha sandarbhitAH atimchitAca-viSapadoSadarzanaM pratyatimUDhatAmupagatA: abrahmaNi avasannA:-paGka iva nimagnA tAmasena bhAvena-1 dIpa anakrama [19]] JMERurati anditurary.com ~140 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) - zrutaskandhaH [1], adhyayanaM [4] mUlaM [15...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH Education Internation vRttiH // 69 // mara- 5 praznavyAka ajJAnapariNAmenAnunmuktA-avimuktAH tathA darzanacAritramohasya - dvirUpamohanIyakarmaNaH bandhanamiti gamyate ra0 zrIa-paJjaramiva-Atmazakune bandhanasthAnamiva kurvanti-viddhati surAdaya iti prakRtaM kathaM? -- 'anyo'nyasya' paraspabhayadeva0 rasyAsevanayA - abrahmAzritabhogena, kacitpAThaH 'aNNo'NNaM sevamANa'tti kaNThyazca pUrvoktaprapaJcArthamevAha-bhUyaH * - punarapIdaM vizeSeNAbhidhIyate-asurasuratiryamanuSyebhyo ye bhogAH zabdAdayasteSu yA ratiH- Asaktistatma- * 6. dhAnA ye vihArAH - vicitrakrIDAH taiH samprayuktA ye te tathA te ca ke te ityAha- cakravarttinaH - rAjAtizayAH sasAgarAM bhuktvA vasudhAM maNDalikatvaM ca bhuktvA bharatavarSa cakravarttitve'tulazabdAdIMzcAnubhUyopanamanti Nadharma avitRsAH kAmAnAmiti sambandhaH, kiMvidhAste ityAha- suranarapatibhiH surezvaranarezvaraiH satkRtAHpUjitAH ye te tathA ke ivAnubhUyetyAha- suravarA iva-devapravarA iva ka? -devaloke kharge, tathA bharatasya-bhAratavarSasya sambandhinAM nagAnAM parvatAnAM nagarANAM - karavirahitasthAnAnAM nigamAnAM vaNigjanapradhAnasthAnAnAM janapadAnAM dezAnAM puravarANAM rAjadhAnIrUpANAM droNamukhAnAM - jalasthalapathayuktAnAM khedAnAM dhUlImAkArANAM karbaTAnAM kunagarANAM maDambAnAM-dUrasthitasannivezAntarANAM saMvAhAnAM rakSArtha dhAnyAdisaMvahanoci tadurgavizeSarUpANAM patanAnAM ca jalapathasthalapathayorekatarayuktAnAM sahasramaNDitA yA sA tathA tAM, stimi tamedinIkAM-nirbhayatvena sthiravizvambharAzritajanAM ekameva chatraM yatra ekarAjatvAtsA ekachatrA tAM sasA // 69 // garAM tAM bhuktvA pAlayitvA vasudhAM pRthvIM bharatAdirUpAM mANDalikatve, etaca padadvayamuttaratra 'himavanta For Parts Only 4 adharma dvAre maithunAsevinaH cakravarttivarNanaM sU0 15 ~141~ www.ora Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] ------- mA.mA . mUlaM [15...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [15] sAgaraMtaM dhIro bholUNa bharahavAsamiti samastabharatakSetrabhoktRtvApekSayA bhaNanAdavasIyate, narasiMhAH zUratvAt narapatayaH tatsvAmitvAt narendrAH teSAM madhye IzvaratvAt naravRSabhA guNaiH pradhAnatvAt maruddhRSabhakalpA:devanAthabhUtAH marujavRSabhakalpA vA-marudezotpannagavayabhUtA aGgIkRtakAryabhAranirvAhakatvAt adhyadhikaMatyartha rAjatejolakSmyA dIpyamAnAH saumyA-adAruNA nIrujA vA rAjavaMzatilakA:-tanmaNDanabhUtAH, tathA ravizazyAdIni varapuruSalakSaNAni ye dhArayanti te tathA, tantra ravi zazI zaGkho varacakraM khastikaM patAkA yavo matsyazca pratItAH karmaka:-kacchapaH rathavara:-pratItaH bhago-yoniH bhavana-bhavanapatidevAvAso vimAna-vaimA- nikanivAsaH turagastoraNaM gopuraM ca prasiddhAni maNi:-candrakAntAdi ratnaM-katanAdi nanyAvatoM-navakoNaH khastikavizeSaH muzalaM lAgalaM ca prasiddhe suracitaH-suSThakRtaH suratido vA-sukhakaro yo varaH kalpavRkSAkalpadrumaH sa tathA mRgapati:-siMho bhadrAsanaM-siMhAsanaM surucI rUdigamyA AbharaNavizeSa iti kecita hA stUpa-pratItaH varamukuTa-pravarazekharaH 'sariyatti muktAvalI kuNDalaM-karNAbharaNaM kuJjaro varavRSabhazca pratItI| lAdvIpo-jalabhRto bhUdezo mandaro-meruH mandiraM vA gRhaM garuDa:-suparNaH dhvajA-ketuH indra ketuH-indrayaSTiH darpaNa AdarzaH aSTApada-gRtaphalaka kailAzaH parcatavizeSo vA cApaM ca-dhanuH bANo-mArgaNaH nakSatraM meghazca pratItI| 8 mekhalA-kAzI vINA-pratItA yuga-yUpaH chatraM-pratItaM dAma-mAlA dAminI-lokarUDhigamyA kamaNDalu:-kurANDikA kamalaM ghaNTA ca pratIte varapoto-bodhitthaH zUcI-pratItA sAgara:-samudraH kumudAkara:-kumudakhaNDaH dIpa anakrama [19]] ~142~ Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] "praznavyAkaraNadazA" - praznavyAkara0 zrIabhayadeva0 vRttiH aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayanaM [4] mUlaM [15...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH // 70 // | makaro-jalacaravizeSaH hAraH-pratItaH 'gAgara'ti strIparidhAnavizeSaH nUpuraM pAdAbharaNaM nagaH- parvato nagaraMpratItaM vairaM vajraM kinnaro vAyavizeSo devavizeSo vA mayUravara rAjahaMsasArasacakoracakravAkamithunAni prasi dvAni cAmaraM prakIrNakaM kheTakaM phalakaM pabbIsakaM vipakSI vAdyavizeSI varatAlavRntaM vyaJjanavizeSaH zrIkAbhiSeko-lakSmyabhiSecanaM medinI pRthvI khaDgaH-asi aGkuzadha-sRNirvimalakalazo bhRGgArazca bhAjanavizeSaH barDamAnakaM zarAvaM puruSArUDhaH puruSo vA eteSAM dvandvaH tata etAni prazastAni mAGgalyAni uttamAni - pradhAnAni OM vibhaktAni ca viviktAni yAni varapuruSANAM lakSaNAni tAni dhArayanti ye te tathA, tathA dvAtriMzatA rAjavarANAM sahasrairanuyAtaH- anugato mArgoM yeSAM te tathA catuHSaSTiH sahasrANi yAsAM tAstathA tAmra tAH pravarayuvatayazca taruNya iti samAsaH tAsAM nayanakAntAH- locanAbhirAmAH pariNayanabharttAro vA raktA-lohitA AbhA-prabhA yeSAM te raktAbhAH 'pamapamha'tti padmagarbhAH koraNTakadAma- koraNTakAbhidhAnapuSpatraka campakaH- kusumavizeSaH sutaptavarakanakasya yo nikaSo-rekhA sa tathA tata eteSAmiva varNo yeSAM te tathA, sujAtAni suniSpannAni sarvA vyaGgAni avayavA yatra tadevaMvidhaM sundaramaGgaM zarIraM yeSAM te tathA mahArghANi - mahAmUlyAni varapatanonatAni-pravarakSetravizeSotpannAni vicitrarAgANi vividharAgaraJjitAni eNI-hariNI preNI ca-tadvizeSa eva tacamrmanimmitAni yAni vastrANi tAni eNIpreNInirmitAni ucyante, zrUyante ca niSIthe 'kAlamRgANi nI| lamRgANi cetyAdibhirvacanairmRgacarmavastrANIti, tathA dukUlAnIti dukUlo vRkSavizeSastasya valkaM gRhItvA For Park Lise Only ~ 143~ 4 adharma dvAre maithunAsevinaH cakravartti varNanaM sU0 15 // 70 // Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [15...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [15] udUkhale jalena saha kudRyitvA vusIkRtya sUtrIkRtya ca vUyante yAni tAni dukUlAni varacInAnIti-dukUlavRkSavalkasyaiva yAni abhyantarahIniSpAdyante sUkSmatarANi ca bhavati tAni cInadezotpannAni vA cInAnyucyante, padRsUtramayAni-paTTAni kauzeyakAni-kauzeyakakArovAni vastrANi zroNIsUtraka-kaTIsantraka ebhi-IN vibhUSitAnyaGgAni yeSAM te tathA, vAcanAntare nimmitasthAne kSomika iti paThyate, tatra kSaumikANi-kApIII sikAni vRkSebhyo nirgatAnItyanye atasImayAnItyapare, tathA varasurabhigandhAH-pradhAnamanojJapuTapAkalakSaNAsa gandhA tathA caracUrNarUpA vAsAstADitA ityarthaH varakusumAni ca pratItAni teSAM bharitAni-bhRtAni zi-IN rAsi-mastakAni yeSAM te tathA, kalpitAni-IpsitAni chekAcAryeNa-nipuNazilpinA sukRtAni-suSTu vihi-12 tAni ratidAni-sukhakArINi mAlA-AbharaNavizeSaH kaTakAni-kaNAni pAThAntareNa kuNDalAni-pratItAni aGgadAni-yAhAbharaNavizeSAH tuTikA-bAhurakSikAH pravarabhUSaNAni ca-mukuTAdIni mAlAdInyeva vA pravarabhUSaNAni pinahAni-baddhAni dehe yeSAM te tathA, ekAvalI-vicitramaNikA ekasarikA kaNThe-gale sura-17 citA vakSasi-hRdaye yeSAM te tathA, pralambo-dIrghaH pralambamAno-lambamAnaH sukRtA-suracitaH pttshaattk:-utt| rIyaM uparikAyavastraM yaiste tathA mudrikAbhi:-aGgulIyakaiH piGgalA:-piGgAH aGgulyo yeSAM te tathA, tataH karmadhArayaH, ujvalaM nepathya-veSo racitaM ratidaM vA 'cillagaMti lInaM dIpyamAnaM vA virAjamAna-zobhamAnaM yeSAM tena vA virAjamAnA yete tathA, tejasA divAkara iva dIsA iti pratItaM, zArada-zaratkAlInaM yat nava-utpa dIpa anakrama [19]] ~144~ Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] --------- --------- mUlaM [15...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: praznabyAkara.zrIabhayadeva0 (vRttiH prata vina - sUtrAMka [15]] // 71 // varNana sU015 yamAnAvasthaM na tu virAmAvasthaM stanitaM-meghagarjitaM tanmadhuro gambhIraH snigdhazca ghoSo yeSAM te tathA, vAca-18|4 adharmanAntare 'sAgaranave'tyAdi dRzyate, utpannasamastaratnAzca te cakraratnapradhAnAzceti vigrahaH, ratnAni ca teSAM catu-dAdvAre za, tadyathA-'seNAvaha 1gAhAvai 2 purohiya 3 turaga 4 vahada 5 gaya 6 isthii| cakaM 8 chattaM 9 camma bhathunAsa10 maNi 11 kAgaNi 12 khagga 13 daMDo ya 14 // 1 // " navanidhipatayaH, nidhayazcaivam-"nesappaM 1 paMTu / piMgalaya 3 savvarayaNe 4 tahA mahApaume 5 / kAle ya 6 mahAkAle 7 mANavaga mahAnihI 8 saMkhe 9 // 1 // " cakravartisamRddhakozA iti pratItaM, catvAro'ntA-bhUvibhAgAH pUrvasamudrAdirUpA yeSAM te tathA te eva cAturantAH, tathA TI |caturbhiraMzaH-hastyazvarathapadAtilakSaNairupetAzcAturyastAbhiH senAbhiH samanuyAyamAnamArgA:-samanugamyamAna-| pathAH, etadeva darzayati-turagapataya ityAdi, vipulakulAzca te vizrutayazasazca-pratItakhyAtaya iti vigrahaH, zAradazazI yA sakalA-pUrNastadvatsaumyaM vadanaM yeSAM te tathA, zarA:-zauNDIrAstrailokyanirgataprabhAvAzca te labdhazabdAzca-pAsakhyAtaya iti vigrahaH, samastabharatAdhipA narendrA iti pratItaM, saha zailaiH-parvataiH vanaiH-naga-2 | raviprakRSTai kAnanaizca-nagarAsannairyattattathA himavatsAgarAntaM dhIrA bhuktvA bharatavarSa jitazatravaH pravararAjasiMhAH pUrvakRtatapAprabhAvA iti pratItaM, nirviSTa-paribhuktaM saJcitaM-poSitaM sukhaM yaiste tathA, anekvrssshtaayussmntH[6|| 71 // |bhAryAbhizca janapadapradhAnAbhiAlyamAnAH-vilAsyamAnAH atulA-nirupamA ye zabdasparzarasarUpagandhAste dIpa anakrama [19]] lundstaram.org ~145~ Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] -------- --------- mUlaM [15...] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [15] tathA tAMzcAnubhUya, te'pi AsatAmapare, upanamanti-prApnuvanti maraNadharma-mRtyulakSaNaM jIvaparyAyaM avitRptAH-- atRptAH kAmAnAM-abrahmAGgAnAm / bhujo bhujo baladevavAsudevA ya pavarapurisA mahAbalaparakkamA mahAdhaNuviyaTTakA mahAsattasAgarA duddharA ghaNuddharA naravasabhA rAmakesavA bhAyaro saparisA vasudevasamuddavijayamAdiyadasArANaM pajunnapativasaMvaaniruddhanisahaummuyasAraNagayasumuhadummuhAdINa jAyavANaM achuTTANayi kumArakoDINaM hiyayadayiyA de vIe rohiNIe devIe devakIe ya ANaMdahiyayabhAvanaMdaNakarA solasarAyavarasahassANujAtamaggA solasadevIsahassavaraNayaNahiyayadaiyA NANAmaNikaNagarayaNamottiyapavAladhaNadhannasaMcayariddhisamiddhakosA hayagayarahasahassasAmI gAmAgaranagarakheDakabbaDamaDaMbadoNamuhapaTTaNAsamasaMvAhasahassathimiNivuyapamuditajaNavivihasAsaniSphajjamANameiNisarasariyatalAgaselakANaNaArAmujANamaNAbhirAmaparimaMDiyassa dAhiNaDaveyahagirivibhattassa lavaNajalahiparigayassa chacihakAlaguNakAmajuttassa addhabharahassa sAmikA dhIrakittipurisA ohavalA aibalA anihayA aparAjiyasattumaddaNaripusahassamANamahaNA sANukosA amaccharI a. cavalA acaMDA mitamaMjulapalAvA hasiyagaMbhIramahurabhaNiyA anbhuvagayavacchalA sarapaNA lakkhaNavaMjaNaguNoSaveyA mANummANapamANapaDipunnasujAyasavvaMgasuMdaraMgA sasisomAgArakatapiyadasaNA amarisaNA payaMDaDaMDappayAragaMbhIradarisaNijjA tAladdhaubbiddhagarulakeU balavagagajaMtadaritadappitamuTThiyacANUramUragA ri dIpa anakrama [19]] REaurana ~146~ Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: praznavyAko .zrIabhayadeva vRttiH adharmadvAre prata sUtrAMka [15] // 72 // baladevavAsudeva varNanaM vasabhaghAtiNo kesarimuhaviSphADagA daritanAgadapamahaNA jamalajjuNabhaMjagA mahAsauNipUtaNArivU kaMsamajaDamoDagA jarAsiMghamANamahaNA tehi ya aviralasamasahiyacaMDamaMDalasamappabhehiM sUramirIyakavayaM viNimmuyaMtehiM sapatidaMDehiM AyavattehiM dharijaMtehiM virAyaMtA tAhi ya pavaragirikuharaviharaNasamudviyAhiM niruvahayacamarapacchimasarIrasaMjAtAhiM amailasiyakamalavimukulujjalitarayatagirisiharavimalasasikiraNasarisakalahoyanimmalAhiM pavaNAyacavalacaliyasalaliyapaNacciyavIipasariyakhIrodagapavarasAgaruppUracaMcalAhiM mANasasarapasarapariciyAvAsavisadavesAhiM kaNagagirisiharasaMsitAhiM ucAuppAtacavalajayiNasigdhavegAhiM haMsavadhUyAhiM ceva kaliyA nANAmaNikaNagamaharihatavaNijujalavicittaDaMDAhiM salaliyAhiM naravatisirisamudayapagAsaNakarIhi varapaTTaNuggayAhiM samiddharAyakulaseviyAhi kAlAgurupavarakuMturukaturukadhavavasavAsavisadagaMdhuyAbhirAmAhiM cilikAhiM ubhayopAsaMpi cAmarAhiM ukkhippamANAhiM suhasItalavAtavItiyaMgA ajitA ajitarahA halamusalakaNagapANI saMkhacakkagayasattiNaMdagadharA pavarajalasukatavimalakothUbhatiroDadhArI kuMDalaujjoviyANaNA puMDarIyaNayaNA egAvalIkaMTharatiyavacchA sirivacchasulaMchaNA varajasA savvouyasurabhikusumasuraiyapalaMbasohaMtaviyasaMtacittavaNamAlaratiyavacchA aTThasayavibhattalakkhaNapasatthasuMdaravirAiyaMgamaMgA mattagayavariMdalaliyavikkamavilasiyagatI kaDisuttaganIlapItakosijjavAsasA pavaradittateyA sArayanavaNiyamahuragaMbhIraniddhaghosA narasIhA sIhavikkamagaI atyamiyapavararAyasIhA somA bAravaipunnacaMdA sU015 dIpa anakrama [19]] // 72 // ~147~ Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] pra.vyA. 13 "praznavyAkaraNadazA" nirati - zrutaskandha: [1], adhyayanaM [4] mUlaM [... 15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) puSyakayatavappabhAvA niviTThasaMciyasuhA aNegavAsasayamAtuvaMto bhajjAhi ya jaNavayappahANAhiM lAliyaMtA atula saddapharisarasarUvagaMdhe aNubhavettA tevi uvaNamaMti maraNadhammaM avitatsA kAmANaM // bhUya iti nipAtastathA'rthaH baladeva vAsudevAJca upanamanti maraNadhammai avitRptAH kAmAnAmiti sambandhaH, kimbhUtAste ?-pravarapuruSA iti pratItaM, kathamevaM te?, yato 'mahAbalaparAkramAH' tatra valaM- zArIraH prANaH parAkramastu -sAdhitAbhimataphalaH puruSakAraH, ata eva mahAdhanurvikarSakA iti pratItaM, mahAsattvasya- satsAhasasya sAgarA iva sAgarA ye te tathA durddharAH pratisparddhinAmanivAryAH dhanurdharAH pradhAnaghAnuSkikA naravRSabhAH - narANAM pradhAnAH 'rAmakesava'tti iha yeSviti zeSo dRzyaH tatazca yeSu baladevavAsudeveSu madhye'syAmavasarpiNyAM navamasthAnavatinau bahujanapratItAta bhUtajanacaritI 'atthamiyA' ityanena 'tevi uvaNamanti maraNadhamma mityanena ca vakSyamANapadena yogaH kAryaH, prathamAdvivacanAntatA ca sarvapadAnAM vyAkhyeyA 'bAravadapuNNacaMdrA' iti padaM yAvat, | athavA paladevAdIneva nAmAntareNAha - 'rAmakesavanti nAmAntareNa rAmakezavAH, atha kIdRzAste ityAhabhrAtarau dvandvApekSayA sapariSadaH saparivArAH tathA vasudevasamudravijayau AdI yeSAM te vasudevasamudravijayAdikAste ca te dazAhazceti samAsasteSAM hRdayadayitA iti yogaH, eSAM ca samudravijaya Adyo vasudevazva dazamaH, Aha ca - "samudravijayo'kSobhyaH stimitaH sAgarastathA / himavAna calazcaiva, dharaNaH pUraNastathA // 1 // abhicandrazca navamo, vasudevazca vIryavAn // " iti, tathA prayunnaprativazamyAniruddhanipadhaulsukasAraNagajasumu For Park Use Only ~148~ *% Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] --------- -------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [15] praznavyAka- khadurmukhAdInAM yadorapatyAnAM adhyuSTAnAmapi-arvAdhikatisUNAmapi kumArakoTInAM hRdayadayitA-vallabhAH, adharmara0 zrIa- idaM cAntimabaladevAdyAzritamapi vizeSaNaM samudAyavizeSaNatayA avaseyaM, yathA 'rAjatAH sauvarNAzca kulapa- dvAre bhayadevatA bhavantItyatra sauvA iti meruvizeSaNamapi parvatAnAM, evamuttaratrApIti, tathA devyA rohiNyA-rAma- maithunasevRttiH mAturdevyA devakyAzca-kRSNamAtuH AnandalakSaNo yo hRdayabhAvastasya nandanakarA-vRddhikarA ye te tathA, SoDa- vinaH zarAjacarasahasrAnuyAtamAgoMH, SoDazAnAM devIsahasrANAM caranayanAnAM hRdayadayitA-vallabhA yete tathA, idaM cAvaladeva. // 73 // vizeSaNaM vAsudevApekSameva, tathA nAnAmaNikanakaratnamauktikapravAladhanadhAnyAnAM ye saJcayAstallakSaNA yA vAsudevaRddhiH-lakSmIstayA samRddho-vRddhimupagataH koza:-bhANDAgAraM yeSAM te tathA, taba maNaya:-candrakAntAdyAHra-18 varNana bAni-katanAdIni pravAlAni-vidrumANi dhanaM-gaNimAdi caturvidhamiti, tathA hayagajarathasahasravAmina sU015 iti pratItaM, grAmAkaranagarakheTakavaTamaDambadroNamukhapattanAzramasaMvAhAnAM vyAkhyAtarUpANAM sahasrANi yatra bha-7 ratArddha stimitanivRttapramuditajanAH-sthirakhasthapramodavallokA vividhazasyaiH-nAnAvidhadhAnyaniSpadyamAnA-jA|yamAnA medinI ca-bhUmiryatra sarobhiH-jalAzayavizeSaiH saridbhizca-nadIbhiH taDAgaiH-pratItaiH zaile:-giribhiH |kAnanai:-sAmAnyavRkSopetamagarAsannavanavizeSaiH ArAmaiH-dampatiratisthAnalatAgRhopetabanavizeSaiH udyAnaizca puSpAdimahakSasaGkulabahujanabhogyavanavizeSaiHmano'bhirAmaiH parimaNDitaM ca yadbharatAI tattathA tasya, tathA dakSiNAI |ca tadvijayAdhegirivibhaktaM ceti vigrahastasya, tathA lavaNajalena-lavaNasamudreNa parigataM-beSTitaM dezato yatsattathA %%%ERON.* dIpa anakrama [19]] 4-%7-04 6- M amera ~149~ Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] "praznavyAkaraNadazA" zrutaskandha: [1], adhyayanaM [4] mUlaM [... 15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH Jan Educator - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH) tasya, tathA SaDidhasya kAlasya RtuSTrarUpasya ye guNAH kAryANi taiH krameNa paripAThyA yuktaM saGgataM yattattathA | tasya kasyetyAha- arddha bharatasya bharatArddhasya, kiM ? - svAmikA-nAthAH, tathA dhIrANAM satAM yA kIrttistatpradhAnAH | puruSA dhIrakIrttipuruSAH oghena- pravAheNAvicchinnaM balaM prANo yeSAM te tathA, puruSAntarabalAnyatikrAntA atibalAH, na nihatA anihatA aparAjitAn-aparibhUtAn zatrUn mardayanti ye te tathA, ata eva ripusahasramAnamathanA iti vyaktaM, sAnukrozAH sadyA amatsariNaH- paraguNagrAhiNaH acapalAH- kAyikAdicApalyarahitAH acaNDA:- kAraNavikalakopavikalAH mitaH parimito maJjulo-madhuraH pralApo jalpo yeSAM te tathA hasitaM gambhIramanahAsaM madhuraM ca bhaNitaM yeSAM te tathA, pAThAntareNa madhuraparipUrNasatyavacanAH, abhyupagatavatsalA iti pratItaM, 'sarapaNa 'tti zaraNadAyakatvAt zaraNyAH, tathA lakSaNaM- puruSalakSaNazAstrAbhihitaM yathA-"asthiSvarthAH sukhaM mAMse, tvaci bhogAH striyo'kSiSu / gatau yAnaM khare cAjJA sarva sattve pratiSThitam // 1 // " ityAdi, mAnonmAnAdikaM vakSyamANaM vyaJjanaM-tilakamapAdi tayoryo guNaH-prazastatvaM tenopetA ye te tathA, lakSaNavyaJjanasvarUpamidaM - " mANummANapamANAdi lakkhaNaM vaMjaNaM tu masamAI / sahajaM ca lakkhaNaM vaMjaNaM tu pacchA samupaNaM // 1 // " [ mAnonmAnapramANAdi lakSaNaM vyaJjanaM tu bhaSAdi / saharja vA lakSaNaM vyaJjanaM tu pazcAt samutpannaM // 1 // ] iti, tathA mAnonmAnapramANaiH pratipUrNAni sujAtAni sarvANyaGgAni avayavA yatra tadevaMvidhaM sundarama- zarIraM yeSAM te tathA, tatra mAnaM-jaladroNapramANatA, sA caivaM-jalabhRtakuNDe pramAtavye puruSe upavezite For Parts Only ~150~ jonary.org Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata vRttiH vinaH sUtrAMka [15]] // 74 / / prazcanyAka-yajalaM tato nirgacchati tadyadi droNapramANaM bhavati tadA sa puruSo mAnopapanna ityucyate, unmAnaM tu tulAropita- adharma sthA bhArapramANatA, pramANaM punarAtmAGgulenASTottarazatAGgulocchrayatA, uktaM ca-"jaladoNa 1 addhabhAra dvAre bhayadeva0 samuhAI samUsio va jo Nava u / mANummANapamANaM tivihaM khalu lakkhaNaM eyaM ||1||"ti, [jaladroNo'rdhabhAra maithunase khamukhAni nava tu samucchrito yazca / mAnonmAnapramANAni trividhaM khalu lakSaNametat // 1 // ] mukhasya dvAdazAGgulAyAmattvAt navabhimukhairaSTottaramaGgalazataM bhavatIti, zazivatsaumya AkAra kAntaM-kamanIyaM priyaM baladeva1-premAvahaM darzanaM yeSAM te tathA 'amarisaNa'tti amarSaNA aparAdhAsahiSNavaH amamRNA bA-kAryeSvanalasAH vAsudevapracaNDaH prakANDo vA duHsAdhyasAdhakatvAd daNDapracAra-sainyavicaraNaM daNDaprakAro vA-AjJAvizeSo yeSAM te varNana tathA gambhIrAH alakSyamANAntarvRttitvena dRzyante ye te gambhIradarzanIyAH, tataH karmadhArayaH, tAlo-vRkSavi- sU0 zeSo dhvajA-keturyeSAM te tathA udviddhaH-ucchritaH garuDaH keturyeSAM te tathA tato dvandrastataste krameNa rAmakezavAH 'balavaga'tti balavantaM garjantaM-ko'smAkaM pratimalla ? ityevaMzabdAyamAna dRsAnAmapi madhye darpita-saJjAtadarpa mauSTikaM-mauSTikAbhidhAnaM malaM cAra-cANarAbhidhAnaM mallameva kaMsarAjasambandhinaM mUrapanti-cUrNeyanti yete tathA, tatra kila mallayuddhe kRSNavadhArtha kaMsenArabdhe baladevena muSTikamallo vAsudevena cANUramahalo mArita iti, evamanyAnyapItaH kAnicidvizeSaNAni antimau paladevavAsadevAvAzrityAdhItAni, riSThavRSabhaghAtina:-kaMsa-II rAjasatkariSThAbhidhAnadRptaduSTamahAvRSabhamArakAH kesarimukhavisphATakAH idaM ca vizeSaNaM prathamavAsudevamA-1 3-54 15 dIpa - anakrama [19]] -0-% M ~151 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [15] zrityAdhItaM, sa hi kila tripRSThAbhidhAnajanapadopadravakAriNaM viSamagiriguhAyAsinaM mahAkesariNaM uttarAdha roSThagrahaNena vidArayAmAseti, idaM ca vizeSaNaM dvitIyavyAkhyAyAmeva ghaTate, prathamavyAkhyAnapakSe punarevaM pAThaH, | kesimuhaviSphADaga'tti tatra kezyabhidhAnaH kaMsakasatko duSTo'zvastanmukhaM ca kRSNaH kUparaprakSepeNa vidAritavAniti, haptanAgadarpamathanA idaM ca kRSNamAzrityAdhItaM, sa hi kila yamunAhadavAsinaM ghoraviSaM mahAnAga padmagrahaNArtha de'vatIrya nirmathitavAna, yamalArjunabhanakA idamapi tamevAzrityAdhItaM, sa hi pitRvairiNI vi-10 dyAdharau rathArUDhasya gacchato mAraNArtha pathi vikurvilayamalArjunavRkSarUpI sarathasya madhyena gacchatabhUrNanapravRttau hatavAna , mahAzakunipUtanAripathaH idamapi tathaiva kRSNapitRvairiNyormahAzakunipUtanAbhidhAnayorvidyAdharayoSitoH vikurvitagatrIrUpayoH gantrIsamAropitayAlAvasthakRSNayoH kRSNapakSapAtidevatayA vinipAtitatvAt, kasamukuTamoTakA idamapi tathaiva, yataH kRSNena mallayuddhe vinipAtitacANUramallena kaMsAbhidhAno madhurArAjo'maryAdudgIrNakhaDgo yuyutsurmukuTadeze gRhItvA siMhAsanAt bhuvi samAkRSya vinipAtitaH, tathA jarAsandhamAnamathanAH idamapi tathaiva, yataH kRSNo rAjagRhanagaranAyakaM jarAsandhAbhidhAnaM navamaprativAsudevaM kaMsamAraNaprakupitaM mahAsaGgrAmapravRttaM vinipAtitavAn , tathA 'tehi yatti taizcAtizayavadbhirAtapatrairvirAjamAnA iti sambandhaH, aviralAni dhana-18 zalAkAvatvena samAni tulyazalAkatayA sahitAni-saMhitAni animnAni unnatazalAkAyogAt candramaNDalasamaprabhANi ca zazadharavimbavat prabhAnti-vRttatayA zobhante yAni tAni tathA taiH, sUramarIcaya:-Adityaki dIpa anakrama [19]] SAREaratun ~152~ Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata vRttiH sUtrAMka [15]] // 75 // praznabyAka- raNAta iva ye marIcayaH te AdityamarIcayaH teSAM kavacamiva kavacaM-parikaraH parito bhAvAt taM vinirmuzcadbhiH vi| adharmara0 zrIa-1kiradbhiH, pAThAntare zucibhirmarIcikavacaM vinirmuJcadbhiH, vAcanAntare punarAtapatravarNaka evaM dRzyate-'anbhapaDala-zadvAre bhayadeva0piMgalujalehiM' abhrapaTalAnIvAbhrapaTalAni bRhacchAyAhetutvAt piGgalAni ca-kapizAni sauvarNazalAkAmayatvA-18 maithunase dujvalAni ca-nirmalAni yAni tAni tathA taiH 'aviralasamasahiyacaMdamaMDalasamappahehiM maMgalasayabhatticcheya- vinaH cittiyavikhiNimaNihemajAlaviraiyaparigayaratakaNayaghaMTiyapayaliyakhiNikhiNitasumahurasuisuhasaddAlaso- baladeva|hiehiM' maGgalAbhiH-maGgalyAbhiH zatabhaktibhiH-zatasahavicchattibhiH chekena-nipuNazilpinA citritAni-18| | vAsudevayAni tAni tathA kiGkiNIbhiH-kSubraghaNTikAbhiH maNihemajAlena ca-ratnakanakajAlakena viracitena viziSTa- varNana ratidena vA parigatAni-samantAdeSTitAni yAni tAni tathA paryanteSu-prAnteSu kanakadhaNTikAbhiH pracali-10 sU015 tAbhi:-kampamAnAbhiH khiNikhiNAyamAnAbhiH sumadhuraH zrutisukhazca yaH zabdastadvatIbhizca yAni zobhitAni tAni tathA, tataH padatrayasya karmadhArayaH, tatastaiH, 'sapayaragamuttadAmalambantabhUsaNehiM' sapratarakANi-AbharaNavizeSayuktAni yAni muktAdAmAni-muktAphalamAlAH lambanAni-pralambamAnAni tAni bhUSaNAni yeSAM | tAni tathA : 'nariMdavAmappamANakaMdaparimaMDalehi' narendrANAM teSAmeva rAjJAM vAmapramANena-prasAritabhujayugala-18| mAnena rudrANi-vistIrNAni parimaNDalAni ca-vRttAni yAni tAni tathA taiH 'sIyAyavavAyavarisavisadosa- NAsaehiM' zItAtapavAtavarSaviSadoSANAM nAzakaH 'tamarayamalabahulapaDaladhADaNapahAkarehiM tamA-andhakAraM RANSACTRACTOR dIpa anakrama [19]] // 75 // JHinmarary.orm ~153~ Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) - zrutaskandhaH [1], adhyayanaM [4] mUlaM [... 15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH rajo-reNurmalaH pratItaH eteSAM bahulaM-ghanaM yatpalaM-vRndaM tasya ghADanI-nAzanI yA prabhA - kAntistatkarANitatkArINi yAni tAni tathA taiH 'muddhamuhasivacchAyasamaNubaddhehiM mUrdhasukhA- ziraH sukhakarI zivA- nirupadravA yA chAyA AtapavAraNalakSaNA tathA samanuSadvAni-anavacchinnAni yAni tAni tathA taiH 'verulipadaMDasajji ehiM' vaiDUryamadaNDeSu sajjitAni vitAnitAni yAni tAni tathA taiH 'vayarAmayavatthiNiuNajoiyaaDasaharasavarakaMcaNasa lAganimmiehiM' vajramayyAM vastau-zalAkAnivezanasthAne nipuNena zilpinA yojitA-nivezitAH 'aisahassa'si aSTottarasahasrasaGkhyA yA: (vara) kAJcanazalAkAstAbhirnirmitAni - ghaTitAni yAni tAni tathA taiH, 'suvimalarapayahucchaiehiM suSThu bimalena rajatena rauppeNa suSThu chaditAni-chAditAni yAni tAni tathA taiH 'NiuNoviyamisimisitamaNirayaNa sUramaMDalavitimirakara niggayapaDiya puNaravipaJcIvayaMtacaMcalamarIikayayaM viNimmuyaMtehiM' nipuNaiH- kuzalaiH zilpibhirnipuNaM vA yathA bhavatyevaM opitAni-parikarmitAni misimisAyamAnAni - cikacikAyamAnAni yAni maNayazca ratnAni ca teSAM sambandhi yat marIcikavacamiti sambandhaH kimbhUtaM ? - sUramaNDalasya- AdityamaNDalasya vitimirA-vihatAndhakArA ye karA:-kiraNA nirgatA-avapatitAH te pratihatAH- pratisvalitAH santaH pratyavapatantaH- pratinivarttamAnA yataH tattathA taca taca aJcalamarIcikavacaM ceti samAsaH tad vinirmuJcadbhirityadhikRta vAcanAto'rgalaM, sapratidaNDairiti gurutvAdekadaNDena dhArayitumazakyatvena pratidaNDopeteH AtapatrairdhiyamANairvirAjamAnA iti vyaktaM, tathA 'tAhi yatti tai For Penal Use Only ~154~ Insuranc Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] -------- -------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [15] praznavyAka- zrAtizayavadbhizyAmaraiH kalitA iti sambandhaH, kimbhUtaiH?-pravaragireyatkuharaM tatra yadviharaNaM-vicaraNaM gavA- dharma ra0 zrIa- miti gamyate tatra samuddhRtAni-utkSiptAni kaNTakazAkhilaganabhayAt yAni tAni tathA taizcAmarairiti prakR- dAre bhayadeva0 taM, sUtre tu cAmarazabdasya strIliGgatvena vivakSitatvAt strIliGgAnirdezaH kRta iti, nirUpahataM-nIrogaM yaccamarI- sevRttiH NAM-govizeSANAM pazcimazarIraM-dehapazcAdbhAgaH satra sajAtAni yAni tAni tathA taiH 'amaila'tti amalina vinaH pAThAntareNA''malitaM-AmRditaM yat sitakamalaM-puNDarIkaM vimukulaM ca-vikasitaM ujvalitaM ca-dIsaM yadrajata | baladevalAgirizikharaM vimalAca ye zazina: kiraNAstatsadRzAni varNato yAni tAni tathA, kaladhItavad-rajatava-IN | vAsudevanirmalAni yAni tAni tathA, tataH karmadhArayastatastaiH, pavanAhato-vAyutADitaH san capalaM yathA bhavatyevaM calitaH salalitaM pravRtta iva salalitapravRttaH vIcibhiH pramRtakSIrodakapravarasAgarasya ya utpUro-jalaplavaH sa. sU0 15 tathA tadvacaJcalAni yAni tAni tathA taH, cAmarANyeva haMsavadhUbhiH upamayannAha-mAnasAbhidhAnasya srsH| prasare-vistAre paricitaH-abhyasta AvAso-nivAso vizadazca-dhavalo veSo-nepathyamAkAro yAsA tAstathA 4 tAbhiH, kanakagirizikharasaMzritAbhiriti vyaktaM, avapAtolpAtayoH-adhogamanordhvagamanayoH 'cavalajANa'tti capalavastvantarajayI zIdho vego yAsa tAstathA tAbhihasavadhUbhiriva-haMsikAbhiriva kalitA-yuktA vAsudeva-14 baladevA iti prakramaH, punarapi kimbhUtaiH cAmaraiH?-nAnAmaNayaH candrakAntAyAH kanakaM ca-pItavarNa suvarNa mahAn // 6 // ahe:-arko yasya tanmahArha tapanIyaM-raktavarNa suvarNa eteSAmajvalavicitrA daNDA yeSAM tAni tathA taiH iha ca varNana dIpa anakrama [19]] For P OW Histurary.com ~155~ Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [4] mUlaM [... 15] zrutaskandha: [1]. muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH haMsavadhUnAM vizadveSatAbhaNanena kanakagirizikhara saMzritatva bhaNane notpAtanipAtabhaNanena ca maNikanakadaNDAtighavalacaJcacAmaropa mAnato teti, salalitaiH - lAlityayuktaH narapatizrIsamudayaprakAzanakaraiH, rAjalakSmIsamudAyo hi tairlakSyate, varapattanoGgataiH, pattanavizeSanirmitaM hi zilpivizeSAt pradhAnaM bhavati, athavA varapattanAdU-varAcchAdanakozakAdudgatAni-nirgatAni yAni tAni tathA taiH samRddharAjakulasevitaiH asamRddharAjakulasya tu tayogyatApi na bhavati, kAlAguruH- kRSNAguruH pravarakundrukaM- pradhAnacIDA turukaM-silhakaM etallakSaNo yo dhUpastadvazena yo vAso - vAsanA tena vizadaH spaSTa gandho guNavizeSaH udbhUta udbhUto'bhirAmo-ramyo yeSAM tAni tathA taiH, 'cillikAhiMti lInaiH dIpyamAnairvA 'ubhayopAsaMpatti ubhayorapi pA rzvayoH 'cAmarAhi~ ukvippamANAhiM ti prakIrNakairutkSipyamANairityarthaH, kalitA iti prakRtaM, tathA sukhazIlavAtena cAmarANAmeva vIjitAni aGgAni yeSAM te tathA, ajitA ajitarathA iti pratItaM, halaM muzalaM ca pratIte, kaNakAJca vANAH pANau haste yeSAM te tathA, idaM ca baladevApekSayA vizeSaNaM, zaGkhaH pAJcajanyAbhidhAnaH cakraM sudarzanaM gadA ca - kaumodakI nAmA zaktizca trizUlavizeSaH nandakaJca-nandakAbhidhAnaH khagaH etAn dhArayanti ye te tathA, idaM ca vizeSaNaM vAsudevAzrayaM, pravarojvalo-varazuklaH sukRtaH suracito vimalo-nimela: kaustubho-vakSomaNistirITaM ca-mukuTaM dhArayanti ye te tathA kuNDalodyotitAnanA iti vyaktaM puNDa| rIkaM-sitapadmaM tadvanayane yeSAM te tathA, ekAvalI kaNThe racitA vakSasi-hRdaye yeSAM te tathA, zrIvatsaH pratItaH For Parts On ~156~ Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] --------- -------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata vinA sUtrAMka [15]] praznavyAka-ThAsa evaM zobhanaM lAgchanaM yeSAM te tathA, varayazasa iti vyaktaM, sarvanukai surabhibhiH kusumaiH suracitA pralambA adharmara0 zrIa- zobhamAnA vikasantI citrA ca vanamAlA-mAlAvizeSo racitA ratidA vA vakSasi yeSAM te tathA, aSTazatena bhayadeva vibhaktalakSaNAnAM-viviktakhastikAdicihAnAM prazastAni sundarANi virAjitAni ca aGgopAGgAni yeSAM te manasevRttiH / tathA, mattasya gajavarANAmindrasya-sarvagajapradhAnasya yo lalito-vilAsavAn vikramaH-cakamaNaM tadvadvilAsi-18 tA-saJjAtavilAsA gatiryeSAM te tathA, 'kaDImulaga'tti kaTIsUtrapradhAnAni nIlAni pItAni ca kauzeyakAni- bldev||77|| vanavizeSarUpANi vAsAMsi yeSAM te tathA, taba nIlakauzeyA baladevAH pItakIzeyAzca vAsudevA iti, pravaradI-|| vAsudevasatejasa iti vyaktaM, zAradaM yannavaM stanitaM-meghagarjitaM tadvanmadhuro gambhIraH ligdho ghoSo yeSAM te tathA, nara-18 varNanaM siMhA iti pratItaM, siMhasyeva vikramazca gatizca yeSAM te tathA, 'asthamiya'tti prathamavyAkhyApakSe yeSu baladevA sU015 |diSu madhye astamitI-astaM gatau rAmakezavAviti prakRtaM, kiMvidhau?-pravararAjasiMhI, dvitIyavyAkhyAne tu astamitAH pravararAjasiMhA yebhyaste'stamitapravararAjasiMhA, dIrghatvaM ca prAkRtazailIvazAt, saumyA iti vyaktaM, dvArAvatI nagarI tasyA Anandakatvena pUrNacandrA iva pUrNacandrA yete tathA 'puzvakaDatavapapabhAvA nivisaMcitasuhA' ityAdi tu cakravartivarNanavadavagantavyaM, yAvad 'apitattA kAmANaM'ti // bhujo maMDaliyanaravareMdA sabalA sateurA saparisA sapurohiyAmaccadaMDanAyakaseNAvatimaMtanItiphusalA nA // 77 // NAmaNirayaNavipuladhaNadhanasaMcayanihIsamiddhakosA rajasiriM vipulamaNubhavittA vikkosaMtA baleNa mattA tevi dIpa anakrama [19]] AA%CIE ~157~ Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [15] uvaNamaMti maraNadharma avitattA kAmANaM / bhujjo uttarakurudevakuruvaNavivarapAdacAriNo naragaNA bhoguttamA bhogalakkhaNadharA bhogasassirIyA pasatthasomapaDipuNNarUvadarasaNijjA sujAtasavvaMgasuMdaraMgA rattuppalapattakatakaracaraNakomalatalA supaiDiyakummacArucalaNA aNupuvvasusaMhayaMgulIyA unnayataNutaMbaniddhanakhA saMThitasusiliTThagUDhagoMphA eNIkuruviMdavattavaTTANupubdhijaMghA samugganisaggagUDhajANU baravAraNamattatulavikamavilAsitagatI varaturagasujAyagujjhadesA Ainnayabba niruvalevA pamuiyavaraturagasIhaatiregavaTTiyakaDI gaMgAvattadAhiNAvattataraMgabhaMguraravikiraNavohiyavikosAyaMtapamhagaMbhIravigaDanAbhI sAhatasoNaMdamusaladappaNanigariyavarakaNagaccharusarisavaravAiravaliyamajhA ujugasamasahiyajayataNukasiNaNiddhaAdejalaDahasUmAlamauyaromarAI jhasavihagasujAtapINakucchI jhasodarA pamhavigaDanAbhA saMnatapAsA saMgayapAsA suMdarapAsA sujAtapAsA mitamAiyapINaraiyapAsA akaraMDuyakaNagaruyaganimmalasujAyaniruvahayadehadhArI kaNagasilAtalapasasthasamatala uvAiyavicchinnapihalavacchA juyasaMnibhapINaraiyapIbarapauddasaMThiyamusiliTThavisiTThalahasunicitaghaNathirasuva. saMdhI puravaravaraphalihayaTTiyabhuyA bhuyaIsaravipulabhogaAyANaphaliucchUDhadIhavAhU rattatalovatiyamauyamaMsalasujAyalakkhaNapasasthaacchiddajAlapANI pIvarasujAyakomalavaraMgulI taMbataliNasuiruilaniddhanakkhA niddhapANilehA caMdapANilehA sUrapANilehA saMkhapANilehA cakkapANilehA disAsovatthiyapANilehA ravisasisaMkhavaracakadisAsovasthiyavibhattamuviraiyapANilehA varamahisavarAhasIhasaddalasiMhanAgavarapaDipunnaviulakhaMdhA dIpa anakrama [19]] REaratundelna ~158~ Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] zrutaskandhaH [1], adhyayanaM [4] mUlaM [... 15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka ra0 zrIabhayadeva0 vRttiH // 78 // "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) - Eucation Internation caraMgulasuppamANakaMbuvarasarisaggIvA avaTTiyasuvibhattacittamaMsU ubaciyamaMsalapasatyasaGghalavipulahaNuyA oyaviyasi lappavAlabiMbaphalasaMnibhAdharoTTA paMDurasasisakala vimala saMkha gokhIra pheNakuMda dagarayamuNA liyA dhavaladaMtaseDhI akhaMDatA apphuDiyadaMtA aviralatA suNiddhadaMtA sujAyadaMtA egadaMtaseDhictra agadaMtA huyavahani dvaMtadhoyatattatavaNijjarattatalA tAlujIhA garulAyata ujjutuMganAsA avadAliyapoMDarIyanayaNA kokAsiyadhavalapattalacchA ANAmicAvaruila kinbharAjisaMThiya saMgayAyayasujAyabhumagA allINapamANajuttasavaNA suvaNA pINamaMsalakabola sabhAgA aciruggayabAla caMda saMThiyamahAniDAlA uDuvatiriva paDipuna somavayaNA chattAgArutamaMgadesA ghaNaniciyasuvaddha lakkhaNunnaya kUDAgAranibhapiMDiyaggasirA huyavahaniddhaMta dhoya tattatavaNijaratakesaMtabhUmI sAmalIpoMDaghaNanizciyachoDiya miuvi satapasatthasuhumalakkhaNasugaMdhisuMdara bhuyamoyagabhiMganIlakajjalapaTTabhamaragaNaniddha niguruMbaniciyakuMciyapayAhiNAvattamuddhasirayA sujAtasuvibhattasaMgayaMgA lakkhaNarvajaguNovaveyA pasatyabattIsalakkhaNadharA haMsassarA kuMcassarA duMdubhissarA sIhassarA ujja (ogha ) sarA meghasarA susarA susaranigdhosA vajjarisanArAyasaMghayaNA samacauraMsa saMThANasaMThiyA chAyAjjoviyaMgamaMgA pasatthacchavI nirAtakA kaMkaggahaNI kavotapariNAmA saguNiposapitarorupariNayA paumuppalasarisagaMdhussAsasuraviNA aNulomavAvegA avadAyaniddhakAlA viggahiyannayakucchI amayarasaphalAhArA tigAuyasamsiyA tipaliomatIkA tinniya palioyamAI paramAuM pAlayittA tevi uvaNamaMti maraNadhammaM avitittA For Park Use Only ~ 159~ 4 adharma dvAre | mANDali | kadevakuruttaravarNanaM sU0 15 // 78 // yor Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] ------- mA.mA . mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [15] kAmANaM / pamayAvi ya tesiM hoti sommA sujAyasavvaMgasuMdarIo pahANamahilAguNehiM juttA atikatavisappamANamauyasukumAlakummasaMThiyasiliTThacalaNA ujjamauyapIvarasusAhataMgulIo anbhunnataratitataliNataMbasuiniddhanakhA romarahiyavaTTasaMThiyaajahannapasatvalakkhaNaakoppajaMghajuyalA suNimmitasunigUDha jANUmaMsalapasatthasubaddhasaMdhI kayalIkhaMbhAtirekasaMThiyanivvaNasukumAlamauyakomalaaviralasamasahitasujAyavaTTapIvaranirantarorU aTThAvayavIipasaMThiyapasatthavicchinnapihulasoNI bayaNAyAmappamANaduguNiyavisAlamaMsalasubaddhajahaNavaradhAriNIovajavirAiyapasatthalakkhaNanirodarIo tivalivaliyataNunamiyamajhiyAo ujuyasamasahiyajacataNukasiNaniddhaAdejalaDahasukumAlamauyasuvibhattaromarAtIo gaMgAvattagapadAhiNAvattataraMgabhaMgaravikiraNataruNacodhitaAkosAyaMtapaumagaMbhIravigaDanAbhA aNumbhaDapasatthasujAtapINakucchI sannatapAsA sujAtapAsA saMgatapAsA miyamAyiyapINaratitapAsA akaraMDuyakaNagaruyaganimmalasujAyaniruvahayagAyalaTThI kaMcaNakalasapamANasamasahiyalaTThacucUyaAmelagajamalajuyalavaTTiyapaoharAo bhuyaMgaaNupubvataNuyagopucchavaTTasamasahiyanamiyAdejalaDahabAhA taMbanahA maMsalaggahatthA komalapIvaravaraMgulIyA niddhapANilehA sasisUrasaMkhacakavarasosthiyavibhattasuviraiyapANilehA pINuNNayakakkhavasthippadesapaDipunagalakavolA cauraMgulasuppamANakaMbavarasarisagIvA maMsalasaMThiyapasatthahaNuyA dAlimapuSphappagAsapIvarapalaMbakuMcitavarAdharA suMdarottarohA dadhidagarayakuMdacaMdavAsaMtimaula acchiddavimaladasaNA rattuppalapaumapattasukumAlatAlujIhA kaNavIramuula'ku dIpa anakrama [19] m.vyaa.14|| hindiamera ~160~ Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) - zrutaskandha: [1], adhyayanaM [4] mUlaM [... 15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAkara0 zrIabhayadeva0 vRttiH // 79 // Dila'bbhunnayaujjutuMganAsA sAradanavakamalakumutakuvalayada u nigara sari salakkhaNapasattha ajimhakaMtanayaNA AnAmiyacAvaruilakiNhDabharA isaMgayasu jAyata NukasiNaniddhabhumagA allINapamANajuttasavaNA susvaNA pIpAmaTTagaMDalehA cauraMgulavisAlasamaniDAlA komudirayaNikara vimalapa DipunnasomavadaNA chattunnayauttamaMgA akavilasusiNiddhadIhasirayA chattajjhayajUvathUbhadAmiNikamaMDalukalasavAvisotthiyaSaDAgajavamacchakummarathavaramakarajjhaya aMkathAla aMkusa aTThAvaya supaia mara siriyAbhiseyatoraNameiNiudadhivarapavarabhavaNagirivaravarAyaMsasalaliyagayau sabhasIhacAmarapasatyabattI salakkhaNadharIo haMsasaritthagatIo koilamahuragirAo kaMtA savvasa aNumayAo vavagayavalipalita baMgaduvvanna vAdhidohaggasoyamukkAo uccatteNa ya narANa thovUNamUsiyAo siMggarAgAra cAruvesAo suMdarathaNajahaNavayaNakaracaraNaNayaNA lAvannaruvajobvaNaguNovaveyA naMdaNaaraarcAriNIo v accharAo uttarakurumANusaccharAo accheragapecchaNijjiyAo tinniya pachi obamAI paramAuM pAlayittA tAo'vi uvaNamaMti maraNadhammaM avitittA kAmANaM ( sU0 15 ) 'bhujjo' ti bhUyastathA ityarthaH, mANDalikA narendrA-maNDalAdhipatayaH sabalAH sAntaHpurAH sapariSad iti vyaktaM, saha purohitena- zAntikarmakAriNA amAtyaiH- rAjyacintakaiH daNDanAyakaiH pratiniyatakaTakanAyakaiH senApatibhiH sakalAnIkanAyakairye te tathA te ca te mantre mantraNe nItI ca sAmAdikAyAM kuzalAzceti samAsaH, nAnAprakArairmaNiratnAnAM vipuladhanadhAnyAnAM ca saJcayairnidhibhizva samRddhaH-paripUrNaH kozo yeSAM te tathA rAjazriyaM vi For Park Lise Only ~ 161~ 4 adharma. dvAre mANDali kadeva kuruttaravarNanaM sU0 15 // 79 // andorary org Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] --------- -------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [15] pulAmanubhUya vikrozanta:-parAnAkozantaH vigatakozAntA vA balena matsA iti vyaktaM te'pi ca evaMvidhA api upanamanti maraNadharmamavitRptAH kAmAnAmiti / 'bhujotti tathA uttarakurudevakurUNAM yAni vanavivarANi teSu pAdaiH cAhanAbhAvAcaraNairvicaranti yete tathA naragaNAH-nRsamUhAH bhogairuttamAH bhogottamaH bhogasUcakAni lakSaNAni-khastikAdIni dhArayantIti bhogalakSaNadharAH bhogaiH sazrIkA:-sazobhAH bhogasazrIkAH, prazastaM saumya pratipUrNa rUpaM-AkRtiryeSAM te'ta eva darzanIyAzca-darzanArdAzca yete tathA,sujAtasarvAGgasundarAGgA iti pUrvavat, hAraktotpalapatravat kAntAni karacaraNAnAM komalAni ca talAni-adhobhAgA yeSAM te tathA, supratiSThitA: satpratiSThAvantaH kUrmavat-kacchapavacAravazcaraNA yeSAM te tathA, anupUrveNa-paripATyA barddhamAnA hIyamAnA vA iti gamyate susaMhatA-aviralA aGgulyA-pAdAnAvayavA yeSAM te tathA, vAcanAntare AnupUrvyasujAtapIvarAkulIkAH pratItaM ca, unnatA:-tuGgAH tanavaH-pratalAH tAmrA-aruNAH snigdhA:-kAntimanto nakhA yeSAM te tathA, saMsthitau-saMsthAnavizeSavantI suzliSTau-sughaTanau gUDhau-mAMsalatvAdanupalakSyI gulphI-ghuNTako yeSAM te tathA, eNI-hariNI tasyAha jahA grAkhyA kuruvindaH-tRNavizeSaH vRttaM ca-sUtrAvalana etAnIya vRtte va le| AnupUryeNa sthUlasthUle ceti gamyaM jahe-amRte yeSAM te tathA, athavA eNyA-snAyavaH kuruvindA:-kuTalikAstatvagvat vRttA AnupUrpaNa jaGghA yeSAM te tathA, 'samugga'tti samudkatatpidhAnayoH sandhiH tadvanisargagUDhIsvabhAvato mAMsalatvAdanunnate jAnunI-aSTIvatI yeSAM te tathA, pAThAntareNa samudgavat nimugge-nimagne anunnate dIpa anakrama [19]] For P OW M unmurary.org ~162~ Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] --------- -------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka // 87 // [15] 45 prazvavyAka- ityarthaH gUDhe-mAMsalatvAdanupalakSye jAnunI yeSAM ta tathA, varavAraNasya-gajandrasya mattasya tulpaH-sadRzo vi-13 . ra0zrIa- kramaH-parAkramo vilAsitA-saJjAtavilAsA ca gatiryeSAM te tathA, varaturagasyeva sujAtaH 'muguptatvena guNade- dvAre bhayadeva zo-liGgalakSaNo'vayavo yeSAM te tathA AkIrNahaya iva-jAtyAzca iva nirupalepA:-tathAvidhamalavikalAH, pramudito mANDalivRttiH -haSTo yo varaturagaH siMhazca tAbhyAM sakAzAdatirekeNa-atizayena vartitA-varcalA kaTiryeSAM te tathA, gaGgA-16 kadevakurU vartaka iva dakSiNAvarttataraGgabhaGgurA ravikiraNayoMdhitaM-vikAsitaM 'vikosAyaMta'tti vigatakoza kRtaM yatpa_- ttaravarNana mApAjaM tadvad gambhIrA vikaTA ca nAbhiryeSAM te tathA, 'sAhaya'ti saMhita-savisaM yatsoNaMda-trikASThikA mu-1 sU015 zalaM pratItaM darpaNa:-darpaNagaNDo vivakSito 'nigariyatti sarvadhA zodhitaM yadarakanakaM tasya yaH saru:-khaDgAdimuSTiH sa ceti dvandvastaiH sadRzo yaH varavajravat valita:-kSAmo madhyo-madhyabhAgo yeSAM te tathA, RjukANAM -avakrANAM samAnAM AyAmAdipramANataH 'sahiyatti saMhatAnA-aviralAnAM jAtyAnAM svAbhAvikAnAM tanUnA-sUkSmANAM kRSNAnAM-asitAnAM nigdhAnAM-kAntAnAM AdeyAnAM-saubhAgyavatAM laDahAnA-manojJAnA sukumAramRdUnA-komalakomalAnAM ramaNIyAnAM ca romNAM-tanUruhANAM rAji:-AvalI yeSAM te tathA, saSavimAhagayoriva-matsyapakSiNoriva sujAtI-suSTu bhUtau pInI-upacitau kukSI-jaTharadezI yeSAM te tathA, saSodarA iti pratItaM, 'pamhavigaDanAbhatti padmavadvikaTA nAbhiryeSAM te tathA, idaM ca vizeSaNaM na punaruktaM, pUrvoktasya nAbhivizeSaNasya bAhulyena pAThAditi, sannatI-adhonamantI pAcauM pratIto yeSAM te tathA, saGgattapAvoH, dIpa anakrama [19]] // 8 // ~163~ Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) - zrutaskandhaH [1], adhyayanaM [4] mUlaM [... 15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH ata eva sundarapArzvAH sujAtapArzvaH pArzvaguNopetapArzvA ityarthaH, 'miyamAiya'tti mitI - parimitau mAtrikaumAtropetI ekArthapadadvayayogAt atIvamAtrAnvitau nocitapramANAnyUnAdhiko pInI- upacito ratidI-ramaNIyo pAvoM yeSAM te tathA, 'akaraMDuya'tti mAMsopacitatvAt avidyamAnapRSThipArzvAsthika mivakanakarucakaM-kAcanakAnti nirmalaM vimalaM sujAtaM - suniSpannaM nirupahataM - rogAdibhiranupadrutaM dehaM zarIraM dhArayanti ye te tathA, kanakazilAtalamiva prazastaM samatalaM aviSamarUpaM upacitaM -mAMsalaM vistIrNapRthulaM- ativistIrNa vakSo-hRdayaM yeSAM te tathA, yugasannibhI-yUpasadRzI pInau - mAMsalo ratidI- ramaNIyau pIvarI - mahAntI prakoSThau - kalAcikAdezI, tathA saMsthitAH - saMsthAnavizeSavantaH suzliSTAH sughaTanA laSTA - manojJAH sunicitAH suSThu niviDA dhanA:- bahupradezAH sthirA nAsuvighaTAH subaddhA: -lAyubhiH suSThu baddhAH sandhaya-asthisandhAnAni yeSAM te tathA, puravarasya varaparighavad-dvArArgalAbadvarttitI-vRttau bhujI bAhU yeSAM te tathA, bhujagezvaro-bhujaGgarAjastasya vipulo-mahAna yo bhogaH zarIraM tadvat AdIyata ityAdAnaH- Adeyo ramyo yaH parighA - argalA 'ucchUDha'tti svasthAnAd avakSipto niSkAzitaH tadvaca dIrghau bAhU yeSAM te tathA, raktatalau-lohitAdhobhAgau, 'ucaciya'tti aupacariko upacayanirvRttau aupayiko vA ucito mRdukau - komalI mAMsalI-mAMsavantau sujAtI- suniSpanno lakSaNaprazastau prazastasvastikA dicihno acchidrajAlI - aviralAGgulisamudAya pANI-hastau yeSAM te tathA pIvarA- upacitAH sujAtA:- suniSpannAH komalA varAH aGgulyaH-karazAkhA yeSAM te tathA, tAmrA For Parts Only ~164~ Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] --------- -------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: praznabyAkara0 zrIabhayadeva dvAre prata OM sUtrAMka [15]] // 81 // |-aruNAH talinA:-pratalAH zucayaH-pavitrAH rucirA-dIsAH nigdhA-arUkSA nakhA-hastanakharA yeSAM te tathA, 4 adharmalipANirekhA iti kaNThya, candra iva pANirekhA yeSAM te tathA, evamanyAnyapi catvAri padAni navaraM dika-13 pradhAnaH svastiko dikasvastiko dakSiNAvarta ityarthaH, ravizazizaGkhavaracadikavastikarUpA vibhaktA-vi- | mANDaliviktAH suviracitAH-sukRtAH pANiSu rekhA yeSAM te tathA, baramahiSavarAhazArdUlaRSabhanAgavarapratipUrNavipukAlaskandhA iti kaThya, navaraM varAhaH-zUkaraH zArdUla:-vyAghra RSabho-vRSabho nAgavaro-gajacaraH, catvAryakalAni suSTu pramANaM yasyAH kambuvareNa ca-pradhAnazaGgrena sadRzI unnatattvavaliyogAbhyAM samAnA grISA-kaNTho yeSAM te sU015 sathA, avasthitAni-na hIyamAnAni varddhamAnAni ca suvibhaktAni-viviktAni citrANi ca-zobhayA adbhutabhUtAni imabhUNi-kUrcakezA yeSAM te tathA, upacitaM-mAMsalaM prazastaM zArdUlasyeva vipulaM ca hanu-cibukaM yeSAM se tathA, 'opavirya'ti parikarmitaM yacchilApravAlaM-vidrumaM vimbaphalaM ca-golhAphalaM tatsannibhaH-tatsadRzo raktatvenAdharoSThaH-adhastanadantacchado yeSAM te tathA, pANDuraM yacchazisakalaM-candrakhaNDaM tadvad vimalaM zaGkhavad gokSIraphenavat 'kuMda tti kundapuSpavat dakarajovat mRNAlikAvaca-padminImUlabadbhavalA dantazreNIdazanapatiryeSAM te tathA, akhaNDadantAH-paripUrNadazanAH asphuTitadantAH-rAjIrahitadantAH aviraladantAHdhanadantAH suligdhadantA:-arukSavantAH sujAtadantAH-suniSpannadantAH, eko danto yasyAM sA ekadantA sA IM // 81 // zreNI yeSAM te tathA, dantAnAmatighanatvAdekadanteva dantazreNisteSAmiti bhAvaH, anekadantA dvAtriMzaddantA dIpa -%254 anakrama [19]] Dastaram.org ~165 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [15] hA iti bhAvaH, hutavahena-agninA nirdhamana-nirdagdhaM dhauta-prakSAlitamalaM yattapanIyaM-suvarNavizeSaH tadvadraktatalaMhai lohitarUpaM tAlu ca-kAkudaM jihvA ca-rasanA yeSAM te tathA, garuDasyeva-suparNasyeva AyatA-dIrghA RjvI saralA tuGgA-unnatA nAsA-ghoNo yeSAM te tathA, avadAlita-saJAtAbadalanaM vikasitaM yatpuNDarIkaM-zatapanaM tadvannayane-locane yeSAM te tathA 'kokAsiyatti vikasite prAyaH pramuditattvAtteSAM dhavale-site patrale-pakSma-18 vatI akSiNI-locane yeSAM te tathA, AnAmitaM-ISannAmitaM yaccApaM-dhanustadrucire-zobhane kRSNAbhrarAjisaMsthite-kAlameghalekhAsaMsthAne saGgate-ucite Ayate-dIrdhe sujAte-suniSpanne bhruvau yeSAM te tathA, AlInau natu | Tapparau pramANayuktau-upapannapramANI zravaNau-karNI yeSAM te tathA ata eva suzravaNAH suSTu vA zravaNaM-zabdopalambho yeSAM te tathA, pInI-mAMsalau kapolalakSaNo dezabhAgau-badanasyAvayavau yeSAM te tathA,acirodgatasyevAta eSa |bAlacandrasya-abhinavazazinaH saMsthitaM-saMsthAnaM yasya tattathA tadevaMvidhaM mahadU-vistIrNa 'niDAla'si lalATabhAlaM yeSAM te tathA, uddhapatiriva-candra va pratipUrNa saumyaM ca vadanaM yeSAM te tathA, tathA chatrAkArottamAtAdezA iti kaNThyaM, dhano-lohamudgarastadvanicitaM niviDaM dhanaM vA-atizayena nicitaM ghananicitaM subaddhaM lAyubhiH lakSaNonnata-mahAlakSaNaM kUTAgAranirbha-sazikharabhavanatulyaM piNDikeca varculatvena piNDikAyamAnaM apraziraH-17 ziro'yaM yeSAM te tathA, hutavahena nirmAta dhotaM taptaM ca yattapanIyaM-raktavarNa suvarNa tadvadraktA-lohitA kasaMtatti madhyakezA kezabhUmiH-mastakatvaga yeSAM te tathA, zAlmalI-vRkSavizeSastasya yatpauNDaM-phalaM dhana dIpa anakrama [19]] marary.orm ~166~ Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] --------- -------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: praznanyAka ra0zrIamayadeva. *% prata sUtrAMka %% // 82 // [15] % nicitaM-atyarthaM niciDa choTitaM ca-ghahitaM tadnmRdavA-sukumArAH vizadA:-cispaSTAH prazastA-maGgalyAH 4 adharmasUkSmA:-lakSNA: lakSaNAH-lakSaNavantaH sugandhayaH-sadgandhAH sundarA:-zobhanAH bhujamocako-ratnavizeSastadvatAra bhRGgaH-kITavizeSastadvannIlo-ranavizeSaH sa iva kajjalamiva prahaSTabhramaragaNaH-pramuditamadhukaranikaraH sa iva mANDalica ligdhA:-kAlakAntayaH nikurumbA:-samUharUpAH nicitA-avikIrNAH kuJcitA:-vakrAH pradakSiNAvazci-avAmavRttayo mUrdhani-zirasi zirasijA:-kezA yeSAM te tathA, sujAtasuvibhaktasaGgatAmA iti kaNThyaM, lakSaNavyaJjanaguNopapetA iti prAgvat, prazastadvAtriMzallakSaNadharA iti kaNThyaM, haMsasyeva khara:-zabdaH SaDjAdirvA yeSAM te tathA, evamanyAnyapi, navaraM oghena-avicchedenAvitruTitatvena svaro yeSAM te tathA, tathA suSTu svarasya-zabdasya nirdoSo-nihAdo yeSAM te tathA, vAcanAntare siMhaghoSAdikAni vizeSaNAni paThyante, tatra ghaNTAzabdAnupravRttaraNitamiva yaH zabdaH sa ghoSa ucyate, vajrarSabhanArAcAbhidhAnaM saMhananaM-asthisa|zcayarUpaM yeSAM te tathA, tatra-"risaho u hoi paTTo vajaM puNa kIliyA biyaannaahi| ubhao makaDavandho nArAyaM taM viyANAhi ||1||[Rssbhstu bhavati paTTo vajaM punaH kIlikAM vijAnIhi / ubhayato markaTabandho yastaM nArAcaM vijAnIhi // 1 // ] samacaturasrAbhidhAnena saMsthAnena saMsthitA yete tathA, tatra samacaturastratvamUrvakA-IK yAdhaHkAyayoH samagravakhalakSaNatayA tulyatvamiti, chAyayodyotitAGgopAGgA iti kaNThyaM, 'pasatyacchavitti prazastatvacaH nirAtakA:-nIrogAH kaGkasyeva-pakSivizeSasyeva grahaNI-gudAzayo nIrogavarcaskatayA yeSAM te % dIpa % anakrama [19]] ** * ~167~ Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] --------- -------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [15] tathA, kapotasyeva-pakSivizeSasyeva pariNAma:-AhArapariNatiyeSAM te tathA, kapotAnAM hi pASANA api jIryanta iti zrutiH, zakuneriva-pakSiNa iva 'posa'ti apAnaM yeSAM te tathA, purISotsagarge nilepApAnA ityarthaH, pRSTha cAntarANi ca-pArzvadezaH UrUca pariNatAH-sujAtA yeSAM te tathA, tataH padadvayasya karmadhArayaH, padmaM ca-kamalaM utpalaM ca-nIlotpalaM tatsadRzo gandho yasya sa tathA tena zvAsena surabhi vadanaM yeSAM te tathA, anulomaH-anukUlo manojJa ityarthaH vAyuvegaH-zarIrasamIraNajavo yeSAM te tathA, avadAtA:-gaurAH snigdhAH kAlAca-zyAmAzca iti dvandvaH, vaigrahiko-zarIrAnurUpI unnatI pInau kukSI-udaradezI yeSAM te tathA, amRtasyeva raso yeSAM te tathA tAni phalAnyAhAro yeSAM te tathA, trigavyUtasamucchritA ityAdi kaNThyaM / pramadA api ca-khiyo'pi teSAM-mithunakarANAM bhavanti saumyAH-araudrAH sujAtAni sarvANyaGgAni sundarANi ca yAsAM tAstathA, pradhAnamahelAguNayuktA iti kaNThyaM, atikAntI-atikamanIyau 'visappamANa'tti viziSTakhapramANau athavA visarpantAvapi-saJcarantAvapi mRdUnAM madhye sukumAlau kUrmasaMsthitI-unnatatvena kacchapasaMsthitI zliSTI-manojJI calanI-pAdau yAsAM tAstathA, Rjava:-saralA mRdavA-komalA: pIvarA-upacitAH susaMhatAH-aviralA: akulyA-pAdAGgulayo yAsAM tAstathA, abhyunnatA-unnatA ratidAH-sukhadAH athavA racitA iva racitAH talinA:-pratalAHtAmrA-AraktAH zucayaH-pavitrAH snigdhA:-kAntA nakhA yAsA tAstathA, jAromarahitaM-nirlomakaM vRttasaMsthitaM-barnulasaMsthAnaM ajaghanyaprazastalakSaNaM-pracuramaGgalyacihaM 'akoppatti adveSyaM dIpa anakrama [19]] ~168~ Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] -------- -------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [15]] // 83 // praznacyAka-18ramyaM javAyugalaM yAsAM tAstathA, sunirmitI-sunyasto sunigUDhI-anupalakSyI jAnuno:-aSThIbatormAsalI- 4 adharmara0zrIa-lA mAMsopacitI prazastI-mAGgalyau subaddhau lAyubhiH sandhI-sandhAne yAsAM tAstathA, kadalIstambhAt-mocA- dvAre bhayadeva0 kANDAt sakAzAd atirekeNa-atizayena saMsthitaM-saMsthAnaM yayoste kadalIstambhAtirakasaMsthite nirbaNe- mANDalivRttiH vraNarahite sukumAlamRdukomale-atyarthakomale avirale-parasparAsanne same-pramANatastulye sahite-yukte lakSa-18 kadevakurU gariti gamyate sahike vA-kSame sujAte-suniSpanne vRtte-varnule pIvare-sopacaye nirantare-parasparaM nirvizeSe tt| ttaravaNene UrU-uparitanajaGke yAsAM tAstathA, aSTApadasya-yUtavizeSasya vIcaya iva vIcaya:-taraGgAkArA rekhAstatpradhAnaM| sU015 pRSThamiva pRSThaM-phalakaM aSTApadavIcipRSThaM tatsaMsthitA-tatsaMsthAnA prazastA-vistIrNA pRthulA-ativistIrNA zroNi:-kaTIyAsAM tAstathA, vadanAyAmasya-mukhadIrghatvasya yatpramANaM tato dviguNitaM-dviguNaM caturvizatyanalamityarthaH vizAlaM-vistIrNa mAMsalasubarddha-upacitAlathaM jaghanavaraM-pradhAnakaTIpUrvabhAgaM dhArayanti yAstAstathA, vajravat virAjitAHkSAmamadhyaskhena bajavirAjitAH prazastalakSaNA nirudarAca-tucchodarA yAstAstathA, timabhiveli-18 bhirvalita:-sAtavalikastanu:-kRzaH namito-nato madhyo-madhyabhAgo yAsAMtAstathA, phajukAnAM-avakrANAM samAnAM-tulyAnAM saMhitAnAM-aviralAnAM jAtyAnAM-khabhAvajAnAM tanUnA-sUkSmANAM kRSNAnAM-kAlAnAM | ligdhAnAM-kAntAnAM AdeyAnAM-ramyANAM laDahAnAM-lalitAnAM sukumAlamRdUnAM-atimRdUnAM muvibhaktAnAM |-viviktAnAM romNAM rAji:-paddhatiH yAsAM tAstathA, gaGgAvartaka iva pradakSiNAvartA taraGgavadbhaGgA yasyAM sA dIpa anakrama [19]] urmurary.om ~169~ Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] --------- -------- mUlaM [...15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [15] tathA sA ca ravikiraNaistaruNaiyoMdhitaM AkozAyamAnaM-vimukulIbhavat yatpanaM tadvat gambhIrA vikaTA ca nAbhiryAsAM tAstathA, anuTo-anulvaNI prazastI-sujAto pInI ca-upacitau kukSI yAsAM tAstathA, sannabhAtapAzvodivizeSaNAni pUrvavat akaraMDakA-anupalakSyapRSThAsthikA kanakarucakavat-suvarNarucivannimeMlA su jAtA nirUpahatA ca gAtrayaSTiryAsAM tAstathA, kAJcanakalazayoriva pramANaM yayostI tathA tau samI-tulyau saM. hitI-saMhatI laSTacucukAmelako-zobhanastanamukhazekharau yamalau-samazreNIko 'yugala'tti yugalarUpI vartitovRttI payodharau-stanau yAsA tAstathA, bhujaGgavat-nAgavadAnupUryeNa-krameNa tanUkau-lakSaNI gopucchavadvRttI samau-tulyau saMhitA-madhyakAyApekSayA viralau namitI-namrau AdeyA-subhagau laDahI-lalitau vaah-bhujau| yAsAM tAstathA, tAmranakhAH mAMsalAgrahastAH komalapIvaravarAnulIkAH snigdhapANirekhAH zazisUrazaGkhacakravarasvastikavibhaktamuviracitapANirekhAzceti kaNThyAni, pInonnate kakSe-bhujamUle bastipradezazca-guhyadezo yAsAM paripUrNaH galakapolazca yAsAMtAstathA, caturaGgulamupramANA kambuvarasadRzI-varazakatulyA grIvA yAsAM tA stathA, mAMsalasaMsthitaprazastahanukAH, hanu-cibukaM, zeSa kaNThyaM, dADimapuSpaprakAzo rakta ityarthaH, pIvara:-upacitaH prilambA-ISallambamAnaH kuzcita:-Akuzcito vara:-pradhAno'dhara:-adhastano dazanacchado yAsA tAstathA, su- ndarottaroSThA iti kaNThyaM, dadhivat dakarajovat kundavacaMdravat vAsantikA-vanaspativizeSastasthA mukulaM-korakaM tadvacca acchidrA-aviralA nirmalA dazanA-dantA yAsAM tAstathA, raktotpalavadrakta padmapatravaca sukumAle dIpa anakrama [19]] ~170~ Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] "praznavyAkaraNadazA" praznavyAkara0 zrIabhayadeva0 vRttiH // 84 // - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayanaM [4] mUlaM [... 15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH tAlujihe yAsAM tAstathA, karavIramukulamivAkuTilA-avakrA kacidabhyunnatA agre uccA Rju - saralA tuGgA ca - uccA tadanyatra mAsA ghoNo yAsAM tAstathA, zaradi bhavaM zAradaM navakamalaM ca-AdityabodhyaM kumudaM cacandravikAzyaM kuvalayaM ca nIlotpalaM padmaM eSAM yo dalanikarastatsadRze lakSaNaprazaste ajile-amande kAnte nayane yAsAM tAstathA, AnAmitacApavaducire kRSNAbhrarAjyA saGgate - anugate sadRzyAvityarthaH sujAte tanU kRSNe snigdhe ca bhruvau yAsAM tAstathA, AlInapramANayuktazravaNAH suzravaNA iti ca prAgvat, pInA upacitA mRSTA-zuddhA gaNDarekhA-kapolapAlI yAsAM tAstathA, caturaGgulaM- caturaGgulamAnaM vizAlaM vistIrNa samaM- avidhamaM lalATaM yAsAM tAstathA, kaumudI - kArttikI tasyA yo rajanIkaraH- candrastadvadvimalaM paripUrNa saumyaM ca vadanaM yAsAM tAstathA, chatronnatottamAGgAH akapilasusnigdhadIrghazirojA iti kaNTyaM, chathaM 1 dhvajaH 2 yUpaH 3 stUpaH 4 etAnyanyAnyapi prAyaH prasiddhAni 'dAmaNi'tti rUDhigamyaM 4 kamaNDalu 6 kalazo 7 vApI 8 svastikaH 9 patAkA 10 yavo 11 matsyaH 12 kUrmaH kacchapaH 13 rathavaro 14 makaradhvajaH kAmadevaH 15 aMko- rUDhigamyaH 16 sthAlaM 17 aGkuzaH 18 aSTApadaM yUtaphalakaM 19 supratiSThakaM -sthApanaka 20 (amara: ) mayUraH amaro vA 21 zriyA'bhiSeko-lakSmyabhiSekaH 22 toraNaM 23 medinI 24 udadhiH 25 varapravarabhavanaM- varANAM pravaragehaM 26 girivaraH 27 varAdarza:- varadarpaNaH 28 salalitAzca - lIlAvanto ye gajAH 29 RSabhaH 30 siMha 31 stathA cAmaraM 32 etAni prazastAni dvAtriMzalakSaNAni dhArayanti yAstAstathA, haMsasadakSagatayaH kokilamadhuragi For Parts Only ~ 171~ 196 969 4 adharma dvAre mANDali - kadevakurutaravarNanaM sU0 15 // 84 // Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] 1 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandhaH [1], adhyayanaM [4] mUlaM [... 15] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH Education Internation aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) rakheti kaNThyaM, kAntAH- kamanIyAH sarvasya janasya anumatAH-abhimatAH vyapagatavalIpalitavyaGgA durvarNacyA| vidaurbhAgyazokamuktAzca yAstAstathA, uccatve narANAM stokonamucchritAH kiJcinnatriganyUnocchritA ityarthaH | zRGgArasya rasavizeSasya agAramivAgAraM cAruveSAzca sunepathyAH, tathA sundarANi stanajaghanavadanakaracaraNanayanAni yAsAM tAstathA, lAvaNyena spRhaNIyatayA rUpeNa-AkAravizeSeNa navayauvanena guNaizcopapetA yAstAstathA, nandavanavivaracAriNya iva apsaraso- devyaH tatra nandanavanaM merordvitIyavanaM, uttarakuruSu mAnuSyarUpA apsaraso pAstAstathA, Azcarya-adbhutamiti prekSyante yAstAstathA, 'tinI'tyAdi 'kAmANaM'ti yAvatkaNThyaM, uktaM ca- "tiryaJco mAnavA devAH kecit kAntAnucintanam / maraNe'pi na muJcanti sadyogaM yogino yathA // 1 // " tadevametAvatA granthenAbrahmakAriNo darzitAH / atha yathA tatkriyate tatphalaM ca tadevaM dvAradvayaM yugapad darzayitumAha mehuNasanAsaMpagiddhA ya mohabhariyA satthehiM haNaMti ekamekaM visayavisa udIraesa, avare paradArehiM hammaMti visuniyA dhaNamAsaM sayaNaviSpadhAsaM ca pAuNaMti, parassa dArAo je avirayA mehuNasannasaMpagiddhA ya mohariyA assA hasthI gayA va mahilA migA ya mAreti ekamekaM maNuyagaNA vAnarA ya pakkhI ya virutti, misANi lipyaM bharcatti sattU samaye dhamme gaNe va niMdaMti pAradArI, dhammaguNarayA ya baMbhayArI khaNeNa raige parikSAo jasamanto mulyA ya pAtreti anyasakitti rogattA vAhiyA pavahiMti royavAhI, dube ya For Parts Only ~ 172~ Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [16] dIpa anukrama [20] praznavyAka ra0 zrIabhayadeva0 vRttiH // 85 // "praznavyAkaraNadazA" Eucator Internation aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) adhyayanaM [ 4 ] zrutaskandha: [1], mUlaM [16] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH - loyA duArAhagA bhavaMti - ihaloe ceva paraloe parassa dArAo je avirayA, taheva kei parassa dAraM gavesamANa gahiyA hayA va baddharuddhA ya evaM jAva gaccheti vipulamohAbhibhUyasannA, mehuNamUlaM ca subbae tattha tattha vataputrA saMgAmA jaNakkhayakarA sIyAe dovaIe kae ruppiNIe paDamAvaIe tArAe kaMcaNAe rattasubhaddA ahiliyAe suvannaguliyAe kinnarIe mukhtravijjumatIe rohiNIe ya, anesu ya evamAdisubahavo mahilAe suvvaMti aikaMtA saMgAmA gAmadhammamUlA ihaloe tAva nahA paraloevi ya NaTTA mahayA mohatimisaMghakAre ghore tasthAvarasuhumabAdaresu pajjattamapajattasAhAraNasarIrapatteyasarIresu ya aMDajapotajajarAjyarasa jasaM seima saMmucchima ubbhiya ubavAdiesa naragatiriyadevamANusesu jarAmaraNarogasogabahule paliomasAgarovamAI aNAdIyaM aNavadaggaM dIhamarddha cAuraMtasaMsArakaMtAraM aNupariyaIti jIvA mohamasaMnividvA / eso so avaMbhassa phaLavivAgo ihaloio pAraloio ya appasuho bahudukkho mahambhao bahurayappagADho dAruNo kakaso asAo vAsasahassehiM muccatI, na ya avedaittA asthi hu mokkhatti, evamAhaMsu nAyakulanaMdaNo mahatyA jiNo u vIravaranAmadhejjo kahesI ya abaMbhasta phalavivAgaM evaM taM api catthaM sadevamaNuyAsurasta logassa patthaNijjaM evaM cirapariciyamaNugayaM duraMtaM catthaM adhammadAraM samarttati bemi 4 // ( sU0 16 ) 'mehuNetyAdi etadvibhAgazca svayamUhyaH, tatra maithunasaMjJAyAM sampragRddhA-AsaktA ye te tathA, mohasya-a For Parts Only ~ 173~ 4 adharma dvAre maithunaphalaM sU0 16 / / 85 / / org Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [16] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 5 - prata sutrAMka [16] jJAnasya kAmasya vA bhRtA mohabhRtAH zastraiH pranti 'ekkamekati paraspareNa 'visayavisa'tti saptamyAH SaSThayarthatvAdviSayaviSasya 'uIraesutti udIrakeSu-pravartakeSu apare-kecana 'paradArehinti paradAreSu pravRttA iti gamyate 'hammata'tti hanyante paraiH 'visuNiyatti vizeSeNa zrutAH-vijJAtAH santo dhananAzaM svajanavipraNAzaM ca 'pAuNaMti' prAmuvanti, rAjJaH sakAzAditi gamyate, "parassa dArAo je aviraya'tti parasya dArezyo yeDaviratAH, tathA maithunasaMjJAsampagRddhAca mohabhRtAH azvA hastino gAvazca mahiSA mRgAzca mArayanti 'ekame-14 kati parasparaM tathA manujagaNAH vAnarAza pakSiNazca virudhyante-viruDA bhavanti, etadevAha-mitrANi kSipraM bhavanti zatravaH, Aha ca-"santApaphalayuktasya, nRNAM premavatAmapi / baddhamUlasya mUlaM hi, mahadvairataroH zAkhiyaH // 1 // " samayAn-siddhAntArthAn dharmAna-samAcArAn gaNAMzca-ekasamAcArajanasamUhAna bhindanti vyabhicaranti paradAriNaH-parakalabAsaktAH, uktaM ca-"dharma zIlaM kulAcAraM, zaurya snehaM ca mAnavAH / tApAvadeva apekSante, yAvanna strIvazo bhavet // 1 // " dharmaguNaratAca brahmacAriNaH kSaNena-muhalenaiva 'ulohae'ti|| apavarttante caritrAt-saMyamAt maithunasaMjJAsampragRddhA iti vartate, Aha ca-"zlathasadbhAvanAdharmA, strIviKlAsazilImukhaiH / muniyoMddho hato'dhastAnipatetzIlakuJcarAt // 1 // " 'jasamaMtatti yazakhinaH suvratAzca prA muvantyakItti, Aha ca-"akIrtikAraNaM yoSit, yoSidvairasya kAraNam / saMsArakAraNaM yoSit, yoSitaM varjayet tataH // 1 // " kacidayaza kIrtimiti pAThaH, tatra sarvadiggAmi yazaH ekadiggAminI kIrtiriti dIpa anukrama [20]] ~174 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [16] dIpa anukrama [20] "praznavyAkaraNadazA" prakSavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 vRtti: aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) adhyayanaM [ 4 ] zrutaskandha: [1], mUlaM [16] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH Education International - // 86 // vizeSaH, yazasA saha kIrttiriti samAsaH taniSedhastvayazaH kIrttistAM, rogArttAH- jvarAdipIDitA vyAdhitAca -kuSThAdyabhibhUtA pravarddhayanti vRddhiM nayanti rogavyAdhIna paradArebhyo'viratA ini sambandhaH, Aha ca - "varjayedvidalaM zUlI, kuSThI mAMsaM jvarI ghRtam / dravadravyamatIsArI, netrarogI va maithunam // 1 // " tathA "vraNaiH zvayathurAOM pAsAtsa ca roga jAgarAt / tau ca ruktaM (bhaGgo) divAkhApAta, te ca mRtyuzca maithunA // 2 // diti, dvAvapi * loko-janmanI durArAdhau bhavataH, tAvevocyete - ihalokaH paralokazca keSAmityAha- parasya dArebhyaH - kalanAd 4 ye aviratAH- anivRttAH, Aha ca-paradArAnivRttAnAmihA kIrtirbiDambanA / paratra durgatiprAsidaurbhAgyaM pa NDatA tathA // 1 // " tathaiva kiMcetyarthaH kecit parasya dArAn gaveSayantaH gRhItAzca hatAzca baddharuddhAzca evaM 'jAva * gacchati ti iha yAvatkaraNAt tRtIyAdhyayanAdhIto 'gahiyA ya hayA va baddharuddhA ya' ityAdi 'naraye gacchanti OM nirabhirAme' ityetandataH subahu granthaH sUcitaH, sa ca savyAkhyAnastata evAvadhAryaH kimbhUtAste narayaM gacchanti ? - vipulena mohena-ajJAnena madanena bA'bhibhUtA vijitA saMjJA-saMjJAnaM yeSAM te tathA, tathA maithunaM mUlaM yatra varttate tanmaithunamUlaM kriyAvizeSaNamidaM, caH punararthaH, zrUyaMte-AkarNyate tatra tatra teSu teSu zAstreSu vRttA-jAtAH pUrva-pUrvakAle vRttapUrvAH saGgrAmAH bahujanakSayakarA rAmarAvaNAdInAM kAmalAlasAnAM, kimarthamityAha-zItAyA draupadyAzca kRte nimittaM, tatra zItA janakAbhidhAnasya mithilAnagarIrAjasya duhitA vaidehInAmnyAstadbhAryAyAH dehajA bhAmaNDalasya sahajAtasya bhaginI vidyAdharopanItaM devatAdhiSThitaM dhanuH khayaMvaramaNDape nAnAkhe For Parts Only ~175~ 4 adharma dvAre maithunaphala sU0 16 / / 86 / / Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [16] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sutrAMka [16] caranAkinikarasamakSaM ayodhyAbhidhAnanagarInivAsino dazarathAbhidhAnasya naranAyakasya sutena rAmadevena padmAparanAmA baladevena lakSmaNAbhidhAnavAsudevajyeSThanAtrA svaprabhAvenopazAntAdhiSThAtRdevatamAropitaguNaM vi-13 dhAya prAptasAdhuvAdena mahAbalena pariNItA, tato dazaratharAje pravitrajiSI rAmadevAya raajydaanaardhmbhysthite| bharatAbhidhAne ca rAmadevasya mAtrAntarasambandhini bhrAtari pravajitukAme bharatamAtrA pUrvapratipannavarayAcanopAyena rAjye bharatAya dApite bandhulehAcApratipadyamAne rAjyaM bharatapitRvacanasalyatArtha bharatasya rAjyapratipattyarthaM vanavAsamupAzritena salakSmaNena rAmeNa saha vanavAsamadhiSThitA, tatazca lakSmaNena kautukena tatra daNDakAraNye saJcaratA AkAzasthaM khaDgaratnamAdAya kautukeneva vaMzajAlicchede kRte chinne ca tanmadhyavartini vidyAsAdhanaparAyaNe rAvaNabhAgineye kharadUSaNacandranakhAsute saMbuphAbhidhAne vidyAdharakumAre dRSTA ca taM pazcAttApamupagatena lakSmaNenAgatya bhrAtunivedite'smin vyatikare etadvyatikaradarzanakupitAyAM candranakhAyAM punAra rAmalakSmaNayordarzanAt saJjAtakAmAyAM kRtakanyArUpAyAM tatprArthanAparAyAM tAbhyAmaniSTAyAM ca putramAraNAdivyatikare ca tayA zokaroSAbhyAM kharadUSaNasya nivedite tena ca vairaniryAtanodyatena saha lakSmaNe yoddhamArabdhe jJAtabhAgineyamaraNAdivyatikaraNa laGkAnagarIta AkAzena gacchatA rAvaNena dRSTvA dRSTvA ca tAM tena kusumazAyakazaramasaravidhuritAntaHkaraNenAgaNitakulamAlinyena apahasitavivekarona vimuktadharmasaMjJena anAkalitAnarthaparampareNa vimuktaparalokacintena jAtazItApahArabuddhinA vidyAnubhAvopalandharAmalakSmaNasvarUpeNa vijJAta bababababababa dIpa anukrama [20]] ~176~ Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [16] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sutrAMka [16] praznavyAka-natsatkasiMhanAdasaGketakaraNena lakSmaNasaGgrAmasthAne gatvA mukta siMhanAde calite tadabhimukhe rAme ekAkinI 4 adharma20 zrIa- satI apahRtA jhigiti nItA ca laGkAyAM vimuktA gRhodyAne prArthitA ca dazakandhareNAnukUlapatikUlavAgbhiva- dvAre bhayadeva. huzo na ca tamiSTavatI, rAmeNa ca sugrIvabhAmaNDalahanumadAdividyAdharavRndasahAyena mahAraNacimaI vidhAya nAnA- sItAdraupavRttiH vidhAnarezvarAnnihatya dazavadanaM ca vinipAtya nItA svagRhamiti / tathA draupadyAH kRte saGgrAmo'bhavat , tathAhi- dIdRSTAntau kAmpilyapure drupado nAma rAjA babhUva, culanI ca bhAryA, tayoH sutA draupadI dhRSTArjunasya kaniSThA khayaMvarama-| sU016 // 87 // laNDapavidhinA hastinAgapuranAyakapANDarAjaputraiyudhiSThirAdibhiH pariNItA, anyadA pANDurAjasya kuntIbhA yA pANDavaidrapadyA ca parivRtasya sabhAyAM nAradamunigaganAdavatatAra abhyusthitazca saparivAreNa pANDunA draupadyA tu zramaNopAsikAtvena mithyAdRSTimunirayamitikRtvA nAbhyutthitazca tato'sau taM prati dveSamAgamata, anyadA cAsau dhAtakIgvaNDe pUrvabharate'marakathAbhidhAnarAjadhAnyAH padmanAbhasya nRpateH sabhAyAmavatatAra, tena ca kRtAbhyutthAnAdipratipattikaH san pRSTaH-kimastyanyasyApi kasyacidasmadantaHpuranArIjanasamAno nArIjanaH?, sa punaruvAca-drIpacAH pAdAGguSThasthApi samAno na ramyatayA'pamiti zrutvA caitajAtAnurAgo'sau tasyAM pUrvasaGgatikadevatAsAmarthena tAmapahRtavAn, sA ca taM prArthanaparaM paripAlaya mAM SaNmAsAna yAvaditi pratipAdya SaSThabhaktairAtmAnaM bhAvayantI tasthau, tato hastinAgapurAdAyAtayA pANDavamAtrA dvArikAvatyAM kRSNAya tadapahAre nivedite kRSNena ca nAradamuneH sakAzAt padmanAbharAjamandire dRSTaica mayA draupadIti tadvArtAyAM dIpa anakrama [20]] ~177~ Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [16] dIpa anukrama [20] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRttiH) - adhyayanaM [ 4 ] zrutaskandha: [1], mUlaM [16] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH labdhAyA lavaNasamudrAdhipatiM susthitadevamaSTamabhaktenArAdhya kRSNaH samudramadhyena tena vittIrNamArgaH paJcabhiH pANDavaiH saratheH sahAmarakaGkA rAjadhAnyA bahirudyAne jagAma, sArathipreSaNena padmanAbhamAdarpitavAn so'pi sabalo yoddhuM nirjagAma, pANDaveSu tena punarmahAyuddhena nirmathitamAneSu kRteSu kRSNaH svayaM yuddhAya tena sahopatasthau, tataH kezavaH pAJcajanyazaGkhanAdena tatsainyavibhAgaM nirmathitavAn tribhAgaM ca zArGgagaNDIvadaNDapratyaJcATaGkAreNa tribhAgAvazeSabale ca padmanAbhe prANabhayAnagarIpraviSTe kRtanarasiMharUpeNa janArdanena pAdadardarakakaraNataH sa bhagnaprAkArago purAhAlakA paryastabhavanazikharA rAjadhAnI kRtA, tatastena bhayabhItenAgatya praNamya ca draupadI tasya samarpitA, sa ca tAM pANDavAnAM samarpitavAn taiH sahaiva ca svakSetramAjagAmeti / tathA rukmiNyAH kRte saGgrAmo'bhUt, tathAhi - kuNDinyAM nagaryo bhISma narapateH putrasya rukmiNo nRpasya bhaginI rukmiNI kanyA babhUva, itazca dvArikAyAM kRSNavAsudevasya bhAryA satyabhAmA, tadvede ca nAradaH kadAcidavatatAra, tayA tu vyagratayA na samyagupacaritaH, tataH kupito'sau tAM prati sApanyamasyAH karomIti vibhAvya kuNDinIM nagarImu pagataH, rukmiNyA ca praNataH san kRSNasya mahAdevI bhavetyAziSamavAdIt, kRSNaguNAMca tatpurato vyAvarNayan taM prati tAM sAnurAgAmakarot, tadrUpaM ca citrapaTe vilikhya kRSNasya tadupada tAM prati tamapi sAbhilApamakArSIt, tataH kRSNo rukmiNaM tAM yAcitavAn, rukmiNo'pi na dattavAn, zizupAlAbhidhAnaM ca mahAbalaM rAjasUnumAnIya vivAhamArambhitavAn, rukmiNIsatyA pitRSvasrA ca kRSNasya rukmiNyapaharaNArthI For Parts Only ~178~ Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [16] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [16] praznavyAkalekho dattaH, tatazca rAmakezavI tAM nagarImAgatI, rukmiNI ca pitRSvanA saha ceTikAparivRtA devatArcana 4 adharma20 zrIa-13 byAjenoyAnamAgatA, kRSNena rathamAropitA, tatastI dvArikAbhimukhI tAM gRhItvA pracalito, pUtkRtaM ca ceTi- dvAre bhayadeva. kAbhiH nirgatI sadoM caturaGgasainyasamagrau rukmiNIvyAvarttanArtha rukmizizupAlamahArAjau, tato vini- rukmiNIvRttiH vRttya halinA halamuzalAbhyAM divyAstrAbhyAM cUrNitaM tahalaM vimuktI kRcchrajIvitau zizupAlarukmiNAviti / padmAvatI tathA padmAvatIkRte saGkAmo'bhUt, tatra ariSThanagare rAmamAtulasya hiraNyanAbhAbhidhAnanarAdhipasya duhitA pa- dRSTAntau // 88 // mAvatI pabhUSa, tasyAzca svayaMvaramupazrutya rAmakezavAvanye ca rAjakumArAstavAjagmuH, tatatha 'pUei bhAiNije sU016 vihIeN so tattha rAmagoviMde / revaganAmo jeTTho bhAyA ya hiraNNanAbhassa // 1 // piuNA saha pabbAo so| tatya namijiNassa gayamoho / tassa ya revayanAmA rAmA sImA ya baMdhumaI // 2 // duhiyAo paDhama ciya dinAo Asi teNa rAmassa / tattha ya sayaMvaramI sabasi naravariMdANaM // 3 // puraociya taM gehada AhabakusalANa kannagaM kaNho / jAyaM ca patthivehiM jujjhaM saha jAyavANa'jalaM // 4 // sabbatto viddavio muhunamitteNa sambanaranAho / rAmo kannaca ukkaM harIvi paumAIkanaM // 5 // gahiuM tAhiM sameyA samAgayA niyapuravare sabbe'tti / [pUjapati bhAgineyau vidhinA sa tatra rAmagovindau / raivatanAmA jyeSTho bhrAtA ca hiraNpanAbhasya // 1 // // 8 // pitrA saha prabajitaH sa tatra namijinasya (tIrthe ) gatamohaH / tasya ca raivatanAnI rAmA sImA ca bandhumatI // 2 // duhitaraH prathamameva dattA Asan rAmAya / tatra ca vayaMvare sarveSAM naravarendrANAm / / 3 // purata eva dIpa anukrama [20]] --%%% %A5% ~179~ Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [16] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: -- - prata - - sutrAMka - [16] tAM gRhNAti yuddhakuzalAnAM kanyakAM kRSNaH / jAtaM ca pArthivaiyuddhaM saha yAdavAnAmatulaM // 4 // sarvato vidruto muhartamAtreNa sarvenaranAthaH / rAmaH kanyakAcatuSkaM harirapi padmAvatIkanyAM // 5 // gRhItvA 'lAbhiH || sametAH samAgatA nijapuravare sarve // ] tArAyAH kRte saGkrAmo'bhavat, tathAhi-kiMkindhapure vAlisugrIvAbhi-IN dhAnAvAdityarathAbhidhAnasya vidyAdharasya sutI vAnaravidyAvantau vidyAdharau babhUvatuH, tatra 'abhimANeNa ya vAlI dAUNiyarassa taM niyaM rajaM / siddho kayapavvajo suggIvo kuNai puNa rajjaM ||1||"[abhimaanen ca vAlI madattvetarasmai tad nijaM rAjyaM / siddhaH kRtapravrajyaH sugrIvaH punaH karoti rAjyam // 1] tasya bhAryA tArAbhiAdhAnA babhUva, tataH kazcit khecarAdhipaH sAhasagatyabhidhAnaH tArAparibhogalAlasaH sugrIvarUpaM vidhAyAntaHpuraM praviveza, tayA ca cihai| pratyabhijJAya niveditI jambuvadAdimantrimaNDalasya, naca sugrIvadayamupalabhya kimidamA* zcaryamiti vismayaM jagAma, tatazca-"niddhADiyA ya donnivi purAute maMtivaggavayaNeNa / jujhaMti macchareNa / yacalito Na esa aliyasuggIvo // 1 // [nirdhAritI ca dvAvapi purAda mantrivargavacanena / yudhyato matsareNa ca calito naiSo'lIkasugrIvaH // 1 // ] tatazcAsau satyasugrIvo hanumadabhidhAnasya mahAvidyAdhararAjasya gatvA nivedayati sma, sa svAgatya tayovizeSamajAnannakRtopakAra eva svapuramagamat, tatazca lakSmaNavinAzitakharadUSaNasambandhini pAtAlalaGkApure rAjyAvasthaM rAmadevamAkalayya zaraNaM prapannaH, tatastena saha gataH salakSmaNo rAmaH kiSkindhapure sthito bahiH kRtazca sugrIveNa bAhuzabdastamupazrutya samAgato'sAvalIkasugrIvo rathArUDho dIpa + %na anukrama [20]] ne - --- - ~180 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [16] dIpa anukrama [20] aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayanaM [ 4 ] mUlaM [16] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH "praznavyAkaraNadazA" - 4 adharma dvAre tArAratasubhadrAsu // 89 // varNaguli praznavyAka - 1 raNarasikaH san tayorvizeSamajAnaMstadvalaM rAmazca sthita udAsInatayA, kadarthitaH sugrIva itareNa, rAmasya ra0 zrIa gatvA niveditaM sugrIveNa deva! tava pazyato'pyahaM kadarthitastena rAmeNoktaM kRtacihnaH punaryuddhakha, tato'sau bhayadeva0 OM punaryudhyamAno rAmeNa zaraprahAreNa paJcatvamApAditaH, sugrIvazca tArayA saha bhogAn bubhuje iti / kAJcanAsaMvRttiH * vidhAnakamapratItamiti na likhitaM / tathA raktasubhadrAyAH kRte saGgrAmo'bhUt, tatra subhadrA kRSNavAsudevasya OM bhaginI, sA ca pANDuputre'rjune raktetikRtvA raktasubhadroktA, sA ca raktA satyarjunasamIpamupagatA, kRSNena ca tadvinivarttanAya balaM preSinaM arjunena ca tayollAsitaraNarasena tadvijitya sA pariNItA, kAlena ca tasyA Gu kAdRSTAjAto'bhimanyunAmA mahAbalaH putra iti / ahinikA apratItA / tathA suvarNagulikAyAH kRte saGgrAmo'bhUta, 8 ntAH tathAhi sindhusauvIreSu janapadeSu vidarbhakanagare udAyanasya rAjJaH prabhAvatyA devyA: satkA devadattAbhidhAnA dAsyabhavat sA ca devanirmitAM gozIrSacandanamayIM zrImanmahAvIrapratimAM rAjamandirAntarvartticaityabhavana- 2 vyavasthitAM praticarati sma tadvandanArthe ca zrAvakaH ko'pi dezAn saJcaran samAyAtaH, tatra cAgato'sau rogeNApadazarIro jAtaH tayA ca samyak praticaritaH tuSTena ca tena sarvakAmikamArAdhitadevatAvitIrNa guTikAzatamadAyi, tathA cAhaM kubjA virUpA surUpA bhUyAsamiti manasi vibhAvyaikA guTikA bhakSitA, tatprabhAvAt sA suvarNavarNA jAteti suvarNaguliketi nAnA prasiddhimupagatA, tato'sau cintitavatI-jAtA me 4 // 89 // rUpasampad, etayA ca kiM bhartRvihInayA ?, tatra tAvadayaM rAjA pitRtulyo na kAmayitavyaH, zeSAstu puruSamA sU0 16 For Penal Use Only ~ 181 ~ waryru Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [16] dIpa anukrama [20] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRttiH) - zrutaskandha: [1], adhyayanaM [ 4 ] mUlaM [16] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH Era tramataH kintaiH ?, tataH ujjayinyAH patiM caNDapradyotarAjaM manasyAdhAya guTikA bhakSitA, tato'sau devatAnubhAvAttAM vijJAya tadAnayanAya hastiratnamAruhya tatrAyAtaH, AkAritA ca tena sA, tayoktam AgacchAmi yadi | pratimAM nayasi, tenoktaM tarhi zvo neSyAmi tato'sau khanagarIM gatvA tadrUpAM pratimAM kArayitvA tAmAdAya tathaiva rAtrAvAyAtaH, svakIyapratimAM devatAnirmitapratimAsthAne vimucyatAM suvarNagulikAM ca gRhItvA gataH, prabhAte ca caNDapradyotagandha hastivimuktamUtrapurISagandhena vimadAna khahastino vijJAya jJAtacaNDaprayotAgamo'vagatapratimA suvarNagulikAnayano'sAbudAyanarAjaH paraM kopamupagato dazabhirmahAbalai rAjabhiH sahojjayinIM prati prasthitaH, antarA pipAsAvAdhita sainyatripuSkarakaraNena devatayA nistArita sainyo'kSepeNojjayinyA vahiH prAptaH, rathArUDhazca dhanurveda kuzalatayA sannaddhahastiratnArUDhaM caNDaprayotaM prajihIrSurmaNDasyA bhramantaM calanatalazavyathitahastino bhuci nipAtanena vazIkRtavAn, dAsIpatiriti lalATapaTTe mayUrapicchenAGkitavAniti / kinarI surUpavidyunmatI cAmatItA / tathA rohiNIkRte saGgrAmo'bhUt, tathAhi -ariSThapure nagare rudhiro nAma rAjA mitrA nAma devI tatputro hiraNyanAbhaH duhitA ca rohiNI, tasyA vivAhArtha rudhireNa svayaMvaro ghoSitaH militAzca jarAsandhaprabhRtayaH samudravijayAdayo narAdhipatayaH upaviSTAzca yathAyathaM rohiNI ca ghAzyA kramegopadarziteSu rAjasu rAgamakurvatI sUryavAdakAnAM madhye vyavasthitena samudravijayAdInAmanujena dezAntarasaJcA| riNA tatrAyAtena vasudevena rAjasUnunA pANavikAkAraM bibhratA-mugdhamRganayanayugale! zIghramihAgaccha maiva For Parts Only ~ 182~ Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [16] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: bhayadeva prata sUtrAMka [16] 4 adharma dvAre rohiNIdRSTAntAH sU016 praznacyAka,cirayakha / kulavikramaguNazAlini! tvadarthamahamAgato yadiha // 1 // ityakSarAnukAridhvanI pravAdite paNave| ra0 zrIa- samutphullalocanA saJjAtAnurAgA sarabhasamupazrutya svahastena vasudevasya gale mAlAmavalambitavatI, tataste rA- jAna IzilyavitudyamAnamAnasA vasudevena sAI saGghAmAyopatasthuH, tena ca raNaraGgaramikena sarvAn vinivRttiH |rjitya rohiNI pariNItA, jAtazca tasyA rAmAbhidhAno baladevaH sUnuriti / anyeSu ca evamAdikeSu-evaMprakA- reSu bahavaH saTTAmA iti sambandhaH mahilAkRteSu-strIprayojaneSu zrUyante atikrAntA:-atItAH saGghAmAH grA- madharmamUlA:-viSayahetavaH, te cAbrahmasevina ihaloke tAvannaSTAH paradArAbhigamanenAkIrtiprApta tathA paraloke|'pi ca naSTAH, kimbhUtA ityAha-'mahayAmohatamisaMdhayAre'tti mahAmoha eva tamisrAndhakAra-atyantatamo yatra sa tathA tatra ghore-dAruNe, keSu jIvasthAneSu naSTA ityAha-trasasthAvarasUkSmavAdareSu samayaprasiddheSu paryAsakAparyAptakasAdhAraNazarIrapratyekazarIreSu ca samayaprasiddheSyeva tathA aNDajA-pakSimatsyAdayaH potamiva-vastramiva jarAyuvarjitatvena potAdiva ghA-bodhitthAdiva jAtAH potajA-hastyAdayaH te ca jarAyu:-garbhaveSTanaM tatra jAtAH jarAyujA:- manuSyAdayaH te ca rase-tImanAranAlAdI jAtA rasajAH te ca saMkhedena nivRttAH saMkhedimA-yUkAmatkuNAdayaH te ca sammUcrchana nirvRttAH sammRcchimA:-dardarAdayaste ca udbhidya bhuvaM jAtA udbhijA:-khAnakAdayaH te ca upapAte bhavA aupapAtikA devanArakAste ceti dvandvo'tasteSu ca, etAneva saGkaheNAha-narakatiryagdevamanuSyeSu jarAmaraNarogazokabahule paraloke ceti prakRtaM, kiyantaM kAlaM yAvatte tatra naSTA bhavantI dIpa anukrama [20]] // 9 // ~183~ Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [16] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: *5 prAtyucyate-palyopamasAgaropamANi bahUnIti gamyate, tathA anAdikamanavadagraM anantaM, etadevAha-'dIhama Iti dIrghAI-dIrghakAlaM dIrghAdhvaM vA-dIrghamArga cAturaMtaM-caturgatikaM saMsArakAntAraM anuparivartante jIcA mahAmohavazena sanniviSTA abramaNi ye te tathA, 'esoM' ityAdi pUrvavaditi // caturthamadhyayanaM vivaraNataH samAptamiti / / prata *4 sutrAMka [16] dIpa atha paJcamAzravAdhyayanam / adha paJcamaM vyAkhyAyate-asya caivaM pUrveNa sahAbhisambandhaH-anantarAdhyayane abrahmakharUpamuktaM, taca parigrahe satyeva bhavatIti parigrahakharUpamatrocyate ityevaMsambandhasyAsyedaM parigrahakharUpapratipAdanaprastAvanAparamAdisUtram jaMba! itto pariggaho paMcamo u niyamA NANAmaNikaNagarayaNamaharihaparimalasaputtadAraparijaNadAsIdAsabhayagapesahayagayagomahisaudRkharaayagavelagasIyAsagaDarahajANajuggasaMdaNasayaNAsaNavAhaNakuviyadhaNadhannapANabhoyaNAcchAyaNagaMdhamallabhAyaNabhavaNavihiM ceva bahuvihIyaM bharaha NagaNagaraNiyamajaNavayapuravaradoNamuhakheDakabbaDamaDaMvasaMbAhapaTTaNasahassaparimaMDiyaM thimiyameiNIyaM egacchattaM sasAgaraM bhuMjiUNa vasuhaM aparimiya anukrama [20]] 444% AAP pra.vyA.16 atra prathame zrutaskandhe caturtha adhyayanaM "abrahma" parisamAptaM atha prathame zrutaskandhe paMcamaM adhyayanaM "parigraha Arabhyate "parigrahaH" - nAmaka paMcamaM adharmadvAraM parigrahasya svarUpaM ~184 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [9] ----------------------- mUlaM [17] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: % % prata sUtrAMka vRttiH [17]] prazvabyAkamaNaMtataHhamaNugayamahicchasAranirayamUlo lobhakalikasAyamahakkhaMdho ciMtAsayaniciyavipulasAlo gArava 5adharmara0 zrIa paviraliyaggaviDavo niyaDitayApattapallavadharo pupphaphalaM jassa kAmabhogA AyAsavisUraNAkalahapakaMpi- | dvAre bhayadeva yaggasiharo naravatisaMpUjito bahujaNassa hiyayadaio imassa mokkhavaramottimaggassa phalihabhUo carima parigrahaahammadAra (sU017) svarUpaM // 11 // 'jaMbU ityAdi, jambUriti ziSyAmantraNaM, 'ettotti itazcaturthAzravadvArAdanantaraM parigrahaNaM parigRhyata iti | sU0 17 TevA parigrahaH, iha ca parigrahazabdopAdAne'pi vakSyamANavizeSaNAnyathAnupapattyA parigrahataruriti draSTavyaM, pa zcamastu-paJcamaH punarAzravo bhavatIti gamyate, paJcamatvaM cAsya sUtrakramAzrayaNAt, niyamAt-nizcayena nAnyaH |paJcamatvamAzravANAM madhye labhate, kathaMbhUto'sAvityAha-nAnAmaNI'tyAdi, tatra nAnAmaNyAdividhi bhArata vasudhAM ca bhuktvApi yA aparimitA'nantA tRSNA anugatA ca mahecchA saiva mUlaM yasya parigrahataroH sa tatheti sambandhaH, tatra nAnAvidhA ye maNayA-candrakAntAyAH kanakaM ca-suvarNa ratnAni ca-karketanAdIni mahAheparimalA:-mahAImugandhadravyAmodA ye saputradArA:-sutayuktakalabANi te ca parijanazca--parivAra dAsIdAsAca-ceTIceTAH bhRtakAzca-karmakarAH preSyAzca-prayojaneSu preSaNIyAH hayagajagomahiSauSTrakharaajagavelakAzca pratItA: ziyikAzca-kUTAcchAditajampAnavizeSAH zakaTAni ca-gacyA rathAzca-pratItAH yAnAni ca- // 91 // gatrIvizeSAH yugyAni ca-vAhanAni golladezaprasiddhajampAnavizeSAH spandanAzca-rathavizeSAH zayanAsanAni 2-14-04-0% dIpa anukrama [21] 4-04- parigrahasya svarUpa ~185 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [9] ----------------------- mUlaM [17] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 4 prata sUtrAMka [17]] dIpa anukrama [21] pAca pratItAni vAhanAni ca-yAnapAtrANi 'kuviya'tti kupyAni ca gRhopaskarAH khaTA-tUlyAdayaH dhanAni ca gaNimAdIni dhAnyapAnabhojanAcchAdanagandhamAlyabhAjanabhavanAni ca pratItAnIti dvandvastatasteSAM vidhiH-kArya sAdhyamiti tatpuruSaH atastaM caiva bahuvidhika-anekaprakAra, tathA bharata-kSetra vizeSaM nagA:-parvatAH nagarANikaravarjitAni nigamA-caNijAM sthAnAni janapadA-dezAH puravarANi-nagaraikadezabhUtAni droNamukhAni-jalasthalapathopetAni kheTAni-dhUlIprAkAropetAni karbaTAni-kunagarANi maDambAni-dUrasthavasimAntarANi saM- bAhAH- sthApanyaH pattanAni-jalasthalapathayoranyatarayuktAni teSAM yAni sahasrANi tairmaNDitaM yattattadhA, stimitamedinIka-nirbhayamedinInivAsijanaM ekacchanna ekarAjakamityarthaH sasAgaraM samudrAntamityarthaH bhuktvAparibhujya tathA vasudhAM-pRthivIM bharataikadezabhUtAM ca bhuktvA etabhoge'pItyarthaH 'aparimiyamaNaMtaNhamaNugayamahecchasAranirayamUlo'tti aparimitAnantA-atyantAnantA tRSNA-prAptArthasaMrakSaNarUpA yA cAnugatA-santatA mahatI cecchA-aprAptArthAbhilASarUpA te eva sArANi-akSayyANi nirayAni-nirgatazubhaphalAni mUlAni-jadA yasya parigrahataroH athavA aparimitA'nantatRSNayA yA anugatA mahecchA sArA nirayA ca-narakaheturviziSTavegA vA saiva mUlaM yasya sa tathA, iha ca makArI prAkRtazailIprabhavI evaMvidhasamAsazceti, lobhaH pratItaH kali:-saGgrAmaH kaSAyA:-krodhamAnamAyA eta eca mahAn skandho yasya sa tathA, iha ca kaSAyagrahaNe'pi yallobhagrahaNaM tatsasya pradhAnatvApekSaM, tathA cintAzca-cintanAni AyAsAca-manAprabhRtInAM khedAHta %ACCORCESCO % 15 SARERainintennatana parigrahasya svarUpa ~186~ Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [9] ----------------------- mUlaM [17] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka mAparigraha [17] dIpa anukrama praznavyAka-eva pAThAntareNa cintAzatAnyeva nicitA-nirantarA vipulA:-vistIrNA zAlA:-zAkhA yasya sa tathA, tathAlIpa adharma 'gAravatti gauravANi-RdyAdiSvAdarakaraNAni tAnyeva 'paviralliyatti vistAravat agraviTapaM-zAkhAmadhya- kAdvAre bhayadeva bhAgAmyaM vistArAgraM vA yasya sa tathA, pAThAntare gauravapravirellitAgrazikharaH, tathA 'niyaDitayApattapallavadharo nikRtayaH-atyupacArakaraNena vaJcanAni mAyAkarmAcchAdanArthAni vA mAyAntarANi tA eva tvakpatrapallavAstAn dhArayati yaH sa tathA, pallavAzceha komalaM patraM, tathA puSpaM phalaM 'jassa kAmabhoga'tti pratItameva, tathA 'AyAsavisUraNAkalahapakaMpiyaggasiharoM' AyAsaH-zarIrakhedaH visUraNA-cittakhedaH kalaho-vacanabhaNDanaM eta eva prakampitaM-prakampamAnamagrazikharaM-zikharAgraM yasya sa tathA, narapatisaMpUjito bahujanasya hRdayadayita iti ca pratItaM, asya-pratyakSasya mokSavarasya-bhAvamokSasya muktireca-nirlobhateva mArgaH-upAyo mokSavaramuktimArgaH tasya parighabhUta:-argalopamo mokSavighAtaka itiyAvat caramamadharmadvAraM vyaktaM / anena ca yAdRza itidvAramuktaM, atha yannAmetyucyate tassa ya nAmANi imANi goNNANi hoti tIsaM, taMjahA-pariggaho 1 saMcayo 2 cayo 3 upacao 4 nihANa 5 saMbhAro 6 saMkaro 7 Ayaro 8 piMDo 9 dabbasAro 10 tahA mahicchA 11 paDibaMdho 12 lohappA 13 mahadI 14 upakaraNa 15 saMrakkhaNA ya 16 bhAro 17 saMpAupAyako 18 kalikaraMDo 19 pavittharo // 92 // 20 aNattho 21 saMthavo 22 aguttI 23 AyAso 24 aviogo 25 amuttI 26 taNhA 27 [21] Marainrary on parigrahasya svarUpaM parigrahasya triMzat nAmAni ~187~ Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------------ adhyayanaM [9] ----------------------- mUlaM [18] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [18] dIpa anukrama * aNathako 28 AsattI 29 asaMtosottiviya 30, tassa eyANi evamAdINi nAmadhejANi hoti tIsa (sU018) tasya ca nAmAnImAni gauNAni bhavanti triMzat, tadyathA-parigRhyata iti parigrahaH-zarIropadhyAdiH parigrahaNaM vA parigrahaH-svIkAraH1 saMcIyata iti saJcayanaM vA saJcayaH 2 evaM cayaH 3 upacayo 4 nidhAnaM 5 sabhriyate-dhAryate sambharaNaM vA-dhAraNaM sambhAraH 6 saGkIryate saGkaraNaM vA-sampiNDanaM saGkaraH 7 ecamAdaraH 8 piNDaH piNDanIya piNDanaM vA 9 dravyasAro-dravyalakSaNasAraH 10 tathA mahecchA-aparimitavAJchA 11 prati-|| bandhaH-abhiSvaGgaH12 lobhAtmA-lobhakhabhAvaH13 mahatI icchA, kacit 'mahaddIti pAThaH tatra 'aI gatI yAcane ceti vacanAdardiH-yAcA mahatI-jJAnopaSTambhAdikAraNavikalasvAdaparimANA amihArdiH 14 upakaraNaM I-upadhiH15 saMrakSaNA-abhiSvaGgavazAccharIrAdirakSaNa 16 bhAro-gurutAkaraNaM 17 sampAtAnAM-anarthamalI 14 &AkAnAmutpAdakaH saMpAtotpAdakaH 18 kalInA-kalahAnAM karaNDa iva-bhAjanavizeSa iva kalikaraMTa: 19 pra-15 vistAro-dhanadhAnyAdivistAraH 20 anartha:-anarthahetutvAt 21 saMstavaH-paricayaH sa cAbhiSvaGgahetutvAlparigrahaH 22 agupti:-icchAyA agopanaM 23 AyAsaH-khedaH taddhetutvAtparigraho'pyAyAsa uktaH, Aha ca-"vaha-18 baMdhaNamAraNa [sehaNAu kAo pariggahe natthi? | taM jar3a pariggahuciya jaidhammo to naNu pvNco||1|| vidhavandhanamAraNazikSaNAH kAH parigrahe na santi / tathApi yadi parigraha eva tarhi yatidharmo nanu prpnH||1||]] [22] ForBaramaLEPHEROIN wwwjangala parigrahasya triMzat nAmAni ~188~ Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [5] ----------------------- mUlaM [18] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka 5 adharma dvAre parigraha kArakAH parigrahaphalaMca [18] // 13 // sU019 dIpa anukrama praznabyAka- gAhA" aviyogo-dhanAderatyajanaM 26 amuktiH-salobhatA 26 tRSNA-dhanAdyAkAGkSA 27 anarthaka:-paramArtha- ra0 zrIa- vRttyA nirarthakaH 28 Asakti:-dhanAdAvAsaH 29 asantoSaH 30 ityapi ca tasya-parigrahasya etAni-pratya- bhayadeva hakSANi ecamAdIni ukta kAravanti nAmadheyAni bhavanti triMzaditi / atha ye parigrahaM kurvanti tAnAhavRttiH taM ca puNa pariggahaM mamAyaMti lobhatthA bhavaNavaravimANavAsiNo pariggaharutI pariggahe vivihakaraNabuddhI devanikAyA ya asurabhuyagagarulavijujalaNadIvaudahidisipavaNathaNiyaaNavaMniyapaNavaMniyaisivAtiyabhUtavAiyakaMdiyamahAkaMdiyakuhaMDapataMgadevA pisAyabhUyajakkharakkhasakiMnarakiMpurisamahoragagaMdhavyA ya tiriyavAsI paMcavihA joisiyA ya devA vahassatIcaMdasUrasukkasaniccharA rAhudhUmakeubudhA ya aMgArakA ya tattatavaNijakaNayavaNNA je ya gahA joisammi cAraM caraMti keU ya gatiratIyA aTThAvIsativihA ya nakkhattadevagaNA nANAsaMThANasaMThiyAo ya tAragAo ThiyalessA cAriNo ya avissAmamaMDalagatI uparicarA uhulogavAsI duvihA bemANiyA ya devA sohammIsANasaNaMkumAramAhiMdabaMbhalogalaMtakamahAmukasahassAraANayapANayaAraNamayA kappavaravimANavAsiNo suragaNA gevejA aNuttarA duvihA kappAtIyA vimANavAsI mahihikA uttamA suravarA evaM ca te camvihA saparisAvi devA mamAyaMti bhavaNavAhaNajANavimANasayaNAsaNANi ya nANAvihavatthabhUsaNA pavarapaharaNANi ya nANAmaNipaMcavannadivvaM ca bhAyaNayihiM nANAvihakAmarUve veunvitaaccharagaNasaMghAte dIvasamudde disAo vidisAo cetiyANi vaNasaMDe pavate ya gAmanagarANi ya ArAmujANakANa. Check [2] // 93 // | parigrahasya triMzat nAmAni ~189~ Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------ adhyayanaM [9] ------------------ mUlaM [19-20] + vRtti: gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [19-20 + vRtti : gAthA: NANi ya kUvasaratalAgavAvidIhiyadevakulasabhaSpavavasahimAiyAI bahukAI kittaNANi ya parigeNhittA pariggahaM vipuladabbasAraM devAvi saIdagA na tittiM na tuhi~ uvalabhaMti aJcaMtavipulalobhAbhibhUtasattA vAsaharaikkhugAravaTTapabbayakuMDalarucagavaramANusottarakAlodadhilavaNasaliladahapatiratikara aMjaNakaseladahimuhavapAtupAyakaMcaNakacittavicittajamakavarasiharakUDavAsI vakkhAraakammabhUmisu suvibhattabhAgadesAsu kammabhUmisu, je'vi ya narA cAuraMtacakavaTTI vAsudevA baladevA maMDalIyA issarA talavarA seNAvatI ibhA seTThI raTThiyA purohiyA kumArA daMDaNAyagA mADaMbiyA satthavAhA koDaMbiyA amaccA ee anne ya evamAtI pariggahaM saMcigaMti aNaMtaM asaraNaM duraMtaM adhuvamaNicaM asAsayaM pAvakammanemma avakiriyabbaM viNAsamUlaM yahavaMdhaparikilesabahulaM aNaMtasaMkilesakAraNaM, te taM dhaNakaNagarayaNanicayaM piMDitA ceva lobhadhatthA saMsAraM ativayaMti sabvadukkhasaMnilayaNaM, pariggahassa ya aDDAe sippasayaM sikkhae bahujaNo kalAo ya cAvattari sunipuNAo lehAiyAo saNaruyAvasANAo gaNiyappahANAo causaddhiM ca mahilAguNe ratijaNaNe sippasevaM asimasikisivANijjaM vavahAraM asthaisatthaccharuppavA(ga)yaM vivihAo ya jogajuMjaNAo annesu evamAdiesu bahUsu kAraNasaesu jAvajjIvaM naDijae saMciNaMti maMdabuddhI pariggahasseva ya aTTAe karati pANANa vahakaraNaM aliyaniyaDisAisaMpaoge paradabvaabhijjA saparadAraabhigamaNAsevaNAe AyAsavisUraNaM kalahabhaMDaNave. rANi ya avamANaNavimANaNAo icchAmahicchappivAsasatatatisiyA taNhagehilobhatthA attANA aNigga dIpa anukrama [23-29] ~190~ Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------ adhyayanaM [9] ------------------ mUlaM [19-20] + vRtti: gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata 5adharmadvAre sUtrAMka prazvavyAka ra0zrIabhayadeva. vRttiH parigraha [19-20] kArakAH // 14 // parigrahaphalaMca + vRtti : gAthA: 197 %A5%OMOM hiyA kareMti kohamANamAyAlobhe akittaNije pariggahe ceva haoNti niyamA sallA daMDA ya gAravA ya kasAyA sannA ya kAmaguNaaNhagA ya iMdiyalesAo sayaNasaMpaogA sacisAcittamIsagAI davAI aNaMtakAI icchaMti paripe sadevamaNuyAsurammi loe lobhapariggaho jiNavarehiM bhaNio nasthi eriso pAso paDibaMdho asthi sambajIvANaM sabbaloe (sU0 19) paralogammi ya naTThA tamaM paviTThA mayAmohamohiyamatI timisaMdhakAre tasathAvarasuhumabAdaresu pajattamapajattaga evaM jAva pariya1ti dIhamakhaM jIvA lobhavasasaMniviTThA / eso so pariggahassa phalavivAo ihaloio paraloio appasuho bahudukkho mahanbhao bahurayappagADho dAruNo kakaso asAo vAsasahassehiM muccai, na avetittA asthi hu mokkhotti, evamAhaMsu nAyakulanadaNo mahappA jiNo u dhIravaranAmadhejo kahesI ya pariggahassa phalavivAgaM / eso so pariggaho paMcamou niyamA nANAmaNikaNagarayaNamahariha evaM jAva imassa mokkhavaramottimaggassa phalihabhUyo carimaM adhamma dAra samattaM // (sU020) taM ca punaH parigrahaM 'mamAyati'si mametyevaM mULavazAt kurvanti mamAyante-svIkurvanti, zabdAderAkRtigaNatvAcAyA, lobhagrastA bhavanavaravimAnavAsina iti ca vyaktaM, parigraharucayaH san parigraho rocate yeSAM te ityarthaH, parigrahe vividhakaraNabuddhayaH-asantaM parigraha vividhaM cikIrSava ityarthaH, devanikAyA vakSyamANA mamAyanta iti prakRtaM, asurA:-asurakumArA: bhujagA:-nAgakumArA: garuDA:-garuDadhvajatvAt suparNakumArA: dIpa anukrama [23-29] // 14 // ~191 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------ adhyayanaM [9] ------------------ mUlaM [19-20] + vRtti: gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [19-20 R + vRtti : gAthA: -5 'viju'tti vidyutkumArAH 'jalaNatti agnikumArAH 'dIva'tti dvIpakumArAH 'udAhitti udadhikumArAH 'pavaNa'tti vAyukumArAH 'visi'tti dikumArAH 'dhaNiya'tti stanitakumArAH ete bhavanapatibhedAH, aNapannikAH1 |paNapannikAH 2 RSivAdikAH 3 bhUtavAdikAH 4RnditA 5 mahAkranditAH 6 kUSmANDA: 7 patakA devAH8 ete vyantaranikAyoparivartino vyantaraprakArA aSTau nikAyAH, eteSAM cAsurAdInAM dvandvaH, tathA pizAcAdayo'STI vyantarabhedAH, tathA tiryagvAsina iti vyantarANAM vA vizeSaNaM, tathA paJcavidhA jyotiSkAzca devAH candrAdayaH prasiddhA eva tathA bRhaspaticandrasUryezukrazanaizcarAH rAhadhUmaketubudhAca aGgArakAdha ete grahavizeSAH pratItA eva taptatapanIyakanakavargA:-nirmAtena raktavarNena ca hemnA tulyavarNI ityarthaH, 'je ya gaha'tti ye cAnye uktavyatiriktA grahA vyAlakAdayo jyotiSe-jyotizcakre cAra-caraNaM caranti-Acaranti ketavazva-13 jyotiSkavizeSAH, kimbhUtAH?-gatiratayaH tathA aSTAviMzatividhAzca nksstrdevgnnaa:-abhijidaadyH| tathA nAnAsaMsthAnasaMsthitAca tArakAH sthitaleiyA:-avasthitalezyAH avasthitadIptayo manuSyakSetrAhiyavasthitatvAttAsAM tathA 'cAriNo yatti cAriNyazca manuSyakSetrAntaH saJcariSNavaH, kadhambhUtAzcAriNyaH ?|avizrAmA:-avizrAntA maNDalena-cakravAlena gatiryAsAMtA avizrAmamaNDalagatayaH uparicarA:-tiryaglokasyoparitamabhAgavarttinyaH, tathA UrddhalokavAsino dvividhA vaimAnikAzca devAH kalpopapannakalpAtItabhedAt, tatra kalpopapannA dvAdazadhA, tAnAha-'sohammI'tyAdi kaNThyaM, dvividhAzca kalpAtItAH, etadevAha-'gevijera 5 dIpa anukrama [23-29] - ~192~ Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------ adhyayanaM [9] ------------------ mUlaM [19-20] + vRtti: gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [19-20] 20zrIabhayadeva vRttiH adharmadvAre parigrahakArakAH parigrahaphalaMca sU019 // 95 // + vRtti : gAthA: tyAdi kaNThyaM ca, prakRtaM nigamayannAha--'evaM ca te' ityAdi kaNThyaM / yattanmamAyante tadAha-'bhavane tyAdi dA'saIdaga'tti etadantaM kaThyaM ca, navaraM bhavanAni-bhavanapatigRhANi gRhANyeva vA cAhanAni-gajAdIni yAnAni-zakaTavizeSAH vimAnAni-jyotiSakavaimAnikadevasambandhigRhANi yAnavimAnAni ca-puSpakapAlakAdIni nAnAmaNInAM sambandhI pazcavarNoM divyazca yaH sa nAnAmaNipazcavarNadivyastaM ca bhAjanavidhi-bhAjanajAtaM tathA nAnAvidhAni kAmena-khecchayA rUpANi yeSAM te tathA vikurvitA-vastrAdibhiH kRtavibhUSA ye'psarogaNAnAM sAtAste tathA, tataH karmadhArayo'tastAnnAnAvidhakAmarUpavikurvitApsarogaNasaMghAtAna, 'cedayANiti caityavRkSAn ArAmAdInAM vizeSaH prAgvadavagantavyaH 'kittaNAI ti kI|te-saMzabdhate yaiH kArapitA tAni kIrta-| nAni-devakulAdInyeva tAni ca mamAyante iti prakRtaM, tatazca parigRhya parigrahaM, kimbhUtamityAha-vipuladravyasAraM-prabhUtavastupradhAnaM 'devAvi saIdaga'tti saindrakA api devAH, indrA devAba kila maharddhayo vAJchitA-IN hArthaprAsisamarthA dIrghAyuSazca bhavanti na ca te tathAvidhA api santastuTyAdikaM labhante kutaH punaritare iti pratipAdanArtha devAvi saIdagA ityuktamiti, 'na tittiM na tuhi uvala bhati'tti tRpti-icchAvinivRttiM tuSTiMtoSamAnandaM na labhante aparAparavizeSaprAtyAkAGkhAbAdhitatvAt, kimbhUtAste ityAha-atyantavipulalobhAbhibhUtA saMjJA-saMjJAnaM yeSAM te tathA, varSadhareSu-himavadAdiSu parvateSu iSukAreSu-dhAtakIkhaNDapuSkaravaradvIpArddhayoH pUrvAparArddhakAriSu dakSiNottarAyateSu parvatavizeSeSu vRttaparvateSu-zabdApAtivikaTApAtyAdiSu vartulavijayAI CAKRA dIpa anukrama [23-29] // 95 // ~193~ Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------ adhyayanaM [9] ------------------ mUlaM [19-20] + vRtti: gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [19-20 + vRtti : gAthA: parvateSu kuNDale-jambUdvIpAdekAdazakuNDalAbhidhAnadvIpAntarvatini kuNDalAkAraparvate rucakavare-jambUdvIpAtrayodazarucakavarAbhidhAnadvIpAntatini maNDalAkAraparvate tathA mAnuSottare-manudhyakSetrAvArake maNDalAkArapa te kAlodadhau-dvitIyasamundre 'lavaNa'tti lavaNasamudre 'salila'tti salilAsu gaGgAdimahAnadISu idapatiSu-nadapradhAneSu padmamahApadmAdiSu mahAdeSu ratikareSu-nandIzvarAbhibhanASTamadvIpacakravAlavidikacatuSTayavyavasthiteSu caturyu jhallarIsaMsthiteSu parvateSu aJjanakeSu-nandIzvaracakravAlamadhyavartiSu parvateSu dadhimukheSu-aJjanakacatuSTayapArzvavarnipuSkariNISoDazamadhyabhAgavartiSu SoDazaveva parvateSu avapAtA:-yeSu vaimAnikA devA avapatanti avapatya ca manuSyakSetrAdAvAgacchanti utpAtAzca-yebhyo bhavanapataya utpatya manuSyakSetraM samAgacchanti te cAneke tigiJchikUTAdayasteSu kAzcaneSu-uttarakurumadhye devakurumadhye ca pratyekaM paJcAnAM mahAdAnAM pratyekamubhayoH pArzvayoH dazasu dazasu sarvAgreNa dvizatIparimANeSu kAzcanamayaparvateSu 'cittavicitta'tti niSadhAbhidhAnavapaMdharapratyAsannayoH zItodAbhidhAnamahAnAbhayataTavartinozcitravicitrakUTAbhidhAnayoH parvatayoH 'jamagavaratti nIlavarSadharapratyAsannayoH zItAbhidhAnamahAnAbhayataTavarsinomakavarAbhidhAnaparvatayoH zikhareSu-samudramadhyavartigostUpAdiparvateSu kUTepu ca-nandanavanakUTAdiSu vastuM zIlaM yeSAM te varSadharAdivAsino devA na labhante tRptimiti prakramaH, tathA-'vakkhAraakammabhUmIsutti bakSaskArAH-citrakUTADhyo vijayavibhAgakAriNaH akarmabhUmaya:-haimavatAdikabhogabhUmayA tAsu ye vartanta iti gamyate, tathA suvibhaktabhAgA dezA-janapadA yAsu dIpa anukrama [23-29] ~194~ Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka |[19-20] - vRttiH gAthA: + dIpa anukrama |[23-29] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], muni dIparatnasAgareNa saMkalita Education Internation adhyayanaM [5] mUlaM [19-20 ] + vRttiH gAthA: AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH // 96 // praznavyAka tAsu karmmabhUmiSu-kRSNAdikarmmasthAnabhUtAsu bharatAdikAsu paJcadazaparimANAsu, kimityAha-pe'pi ca narAyara0 zrIa- turantacakravarttino vAsudevA baladevAH pratItAH mANDalikA - mahArAjA IzvarA yuvarAjAdayaH bhogikA ityanye + bhayadeva0 2 talavarAH - kRta pahabandhAH rAjasthAnIyAH senApatayaH sainyanAyakA ibhyA-yAvato dravyasyotkareNAntarito hastI vRttiH na dRzyate tAvadravyapatayaH zreSThinaH -zrIdevatAlaGkRtaziroveSTanakavanto vaNinAyakAH rASTrikA rASTracintAniyuktakA: purohitAH- zAntikarmakAriNaH kumArA rAjyAhIH daNDanAyakAH- tatrapAlAH mADambikA:- pratyantarA 4 jAnaH sArthavAhAH pratItAH kauTumbikA grAmamahattarAH santo ye sevakA amAtyA- rAjacintakA ete ca uktalakSaNAH anye caivamAdayaH parigrahaM saJcinvanti-piNDayanti, kimbhUtaM ? - anantaM aparimANatvAt azaraNaM A padbhyo rakSaNAsamarthatvAt durantaM paryavasAnadAruNatvAt adhruvaM nAvazyaMbhAvinamAdityodayavat anityaM na nityamasthiratvAt azAzvataM pratikSaNaM vizarArutvAt 'pAvakammanemma'nti pApakarmaNAM jJAnAvaraNAdInAM mUlaM 'abakiriyadhvaM ti jinAgamAJjamAJjitabuddhicakSuSAmavakaraNIyaM vikSepaNIyaM tyAjyamitiyAvat vizAlamUlaM vadhabandhapariklezabahulaM ananta kleza kAraNamiti ca kaNThyaM, navaraM saGklezaH - cittAvizuddhiH, te devAdayaH taM dhanakanakaratnanicayaM piNDayantacaiva lobhagrastA saMsAramatipatanti ativrajanti vA iti vyaktaM kimbhUtaM ?- sarvadu:khAni sannilIyante - AzritAni bhavanti yatra sa tathA taM sarvaduHkhasannilayanamiti / atha yathA parigrahaH kriyate tadAha-parigrahasyaiva cArthAya zilpazataM zikSate bahujana iti kaNThyaM, kintu zilpa- AcAryopadeza For Park Use Only ~195~ 5 adharma dvAre parigraha kArakAH parigraha phalaM ca sU0 1920 // 96 // Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------ adhyayanaM [9] ------------------ mUlaM [19-20] + vRtti: gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [19-20 + vRtti : gAthA: mAprApyaM citrAdi kalAzca-dvisaptatiH sunipuNA lekhAdikAH zakunarutAvasAnAH-zakunarutaparyavasAnAH gaNita-1 pradhAnA iti vyaktaM, tathA catuHSaSTiM ca mahilAguNAn , AliGganAdInAmaSTAnAM kriyAvizeSANAM vAtsyAyanAbhihitAnAM pratyekamaSTabhedatvAccatuHSaSTimahilAguNA bhavantIti, gItanRtyAdayo vA khIjanocitA vAtsyAyanAbhihitAzcatuHSaSTireveti, tAMzca kiMvidhAn ?-ratijananAniti pratItaM, tathA 'sippasevaM'ti zilpena sevA-vRttya|rthinA rAjAdInAmavalaganaM zilpasevA tAM zikSate iti sambandhaH, tathA 'asimasikisivANijjati| 'asitti khaDAbhyAsaM 'masitti mapIkRtyamakSaralipivijJAnaM RSi-kSetrakarSaNakarma vANijya-vaNivyavahAra tathA vyavahAraM-vivAdacchedanaM 'atthasatthaIsatthaccharuppagayaMti arthazAstraM-arthopAyapratipAdanaM zAstraM rAja-18 nItyAdi Isatya'ti izAkha dhanurvedaM sarUpagataM-kSurikAdimuSTigrahaNopAyajAtaM vividhAMca yogayojanAnabahuprakArAMzca vazIkaraNAdiyogAn parigrahAya zikSata iti pratInaM, tathA anyeSu evamAdikeSu-evaMprakAreSu / bahuSu kAraNazateSu-parigrahopAdAnahetuzateSu adhikaraNabhUteSu pravarttamAnA iti gamyaM, yAvajIvaM-Ajanma 'naDijae'tti bahuvacanArthatvAdekavacanasya navyante-binavyante, tathA saJcinvanti abuddhayo mandabuddhayo vA duSTabuddhiyuktAH parigrahamiti prastutaM, tathA parigrahasyaiva cArthAya kurvanti prANAnAM-jIvAnAM vadhakaraNaM-hananakriyA, tathA 'alIkanikRtisAtisamprayogAn' tatrAlIka-mRSAvAdaH nikRtiH-atyantAdarakaraNena paravazvamA sAtisamprayogo-viguNadravyasya dravyAntaramIlanena guNotkarSanamotpAdanaM 'paradabvAbhijana'tti paradhanalobhI dIpa anukrama [23-29] SAREauratonintamational ~196~ Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------- adhyayanaM [9] ------------------ mUlaM [19-20] + vRtti: gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [19-20] + vRtti : gAthA: praznacyAka- paradravyAbhidhAnaM vA, prathamAntatvaM ca prAkRnatvAt, tathA 'saparadAragamaNaMsevaNAe AyAsavisUraNa ti khadA- adharmara0 zrIa- ragamane AyAsaM-zarIramanovyAyAma kurvantIti prakRtaM, paradArasevanAyAM ca visUraNa-aprAptau manAkhedaM pa- dvAre bhayadevarasya vA manaHpIDAM kurvantIti, kalaha bhaNDanavairANi ca tatra kalaho-vAcikaH bhaNDanaM-kAyikaM vairaM-anuza- |parigraha dRttiH dayAnubandhaH, 'apamAnavimAnanA' tatrApamAnanAni-vinayabhraMzAH vimAnanA:-kadarthanAH, kiMbhUtAH santaH kurva- kArakAH // 97 // jantItyAha-'icchamahicchapivAsasayayatisiya'tti icchA-abhilASamAtraM mahecchA-mahAbhilASazcakravAdInA- parigrahamiva te eva pipAsA-pAnecchA tayA satataM-saMtataM tRSitA yete tathA, tathA 'taNhagehilobhaghasthA' tRSNA-14 .phalaM ca dravyAvyayecchA gRddhi:-aprAptArthAkADA lobhA-cittavimohanaM tairgrastA-abhivyAptA yete tathA 'attaNA aNi-15 sU019gahiya'tti AtmanA anigRhItA anigRhItAtmAna ityarthaH kurvanti krodhamAnamAyAlobhAniti kaNThyaM, akI-12 |rtanIyAna-ninditAna, tathA parigraha eva ca bhavanti niyamAccha lyAni-mAyAdIni trINi daNDAzca-duSpaNi-1 hitamanovAkAyalakSaNAH gauravANi ca-RddhirasasAtagauravarUpANi kaSAyAH saMjJAzca pratItA, 'kAmaguNaahaiNhagA yatti kAmaguNA:-zabdAdayaH panata eva AzravAH-AzravadvArANi ca te ca 'iMdiyalesAo'tti indri-IK yANi asaMvRtAni lezyAmAprazastA bhavantItyarthaH, tathA 'sayaNasaMpaoga'zi svajanasaMprayogAna icchantIti || sambandhaH, sacittAcittamizrakANi dravyANi anantakAni icchanti parigrahItuM, tathA sadevamanujAsuraloke // // 97 // lobhAtparigraho lobhaparigraho natu dharmArthaparigraho jinavarairbhaNitaH yaduta nAsti IdRzaH parigrahAdanyaH pAzax 5 20 2 dIpa anukrama [23-29] ratra SAREauratonintentiational ~197~ Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------- adhyayanaM [9] ------------------ mUlaM [19-20] + vRtti: gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [19-20 + vRtti : gAthA: iva pAzo-dhandhanaM prativandhaH-pratibandhasthAnamabhiSvaGgAzraya ityarthaH, tathA asti sarvajIvAnAM sarvaloke parigraha iti gamyaM, aviratidvAreNa sUkSmANAmapi parigrahasaMjJAsadbhAvAditi / yathA kurvantItyuktaM, atha yAdRzaM / phala parigraho dadAti taducyane-'paralogammi yatti paraloke ca-janmAntaraviSaye cazabdAdihaloke ca maSTAH sugatinAzAt satpathabhraMzAca 'tamaM paviTThatti ajJAnamagnAH 'mahayAmohamohiyamaiti prAkRtavAnmahAmohena-prakRSTodayacAritramohanIyena mohitamatayaH, kimbhUta ityAha-tamisrA-rajanI tavajJAnAdandhakAro yaH sa tamisrAndhakArastatra, keSu jIvasthAneSu naSTA ityAha-trasasthAvarasUkSmavAdareSu 'pajattaga' iha evaM yAvatkara-ha NAdidaM dRzyaM 'pajattamapajattagasAhAraNapatteyasarIresu ya aNDajapotajajarAyujarasajasaMseimasamucchimaudibhatauvavAiesu ya naragatiriyadevamaNussetu jarAmaraNarogasogabahulesu paliocamasAgarovamANi aNAiyaM aNavayaggaM dIDamadaM cAuraMtasaMsArakainAramiti, asya ca vyAkhyA caturthAdhyayanavadavaseyA, ke evaM phalabhujo bhavantItyAha-jIvA 'lobhavasasanniviTThA' lobhavazena parigrahe sanniviSThA abhiniviSThA ityarthaH, 'eso so' ityAyadhyayananigamanaM vyAkhyA cAsya pUrvavaditi / adhunA''zravapaJcakanigamanAya gaathaakdmbkmaah-eehiN|| gAhA, etaiH-anantaropavarNitakharUpaiH paJcabhiH asaMvaraiH-prANAtipAtAdibhirAzrayaiH raja hava rajo-jIvakharUpo-IK paraJjanAtkarma jJAnAvaraNAdi 'aciNittu' Acitya AtmapradezaH sahopacitya 'anusamaya' pratikSaNaM caturvidhAcatuHprakArA devAdibhedena gati:-gatinAmakarmodayasampAdyo jIvaparyAya: paryanto-vibhAgo yasya sa tathA taM| dIpa anukrama [23-29] For P L Only anajarmnarayan 1 "eehi0" atra gAthA-paMcakasya mayA pRthak kramAMka datta | [mere sabhI sampAdano meM yahA~ svataMtrarUpase bhinna krama dekara ye pAMca gAthA rakkhI gaI hai|] | ~198~ Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------ adhyayanaM [9] ------------------ mUlaM [19-20] + vRtti: gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata 153 sUtrAMka [19-20] vRttiH phalaM ca + vRtti : gAthA: praznavyAka-'anuparivartante' paribhramanti 'saMsAraM bhavamiti // 1 // 'sabbagaI' gAhA, sarvagatInAM-nevAdisambandhinInAM pra- adharmara0 zrIa skandA-gamanAni sarvagatimaskandAstAn kariSyanti anantakAn-anantAn akulapuNyA:-apihitAzrava-12 / dvAre bhayadeva nirodhalakSaNapavitrAnuSThAnAH ye ca na zRNvanti dharma-zrutarUpaM zrutvA ca ye pramAdyanti-zlathayanti zrutArtha-saM-12 |parigrahavarAtmaka nAnutiSThantItyarthaH // 2 // "aNusihi gAhA anuziSTamapi-guruNopadiSTamapi bahuvidhaM-bahuprakAra kArakA dhammamiti sambandhaH, pAThAntareNa anuziSTA:-anuzAsitAH bahuvidhaM yathA bhavati mithyAdRSTayo narA a prigrh||98|| buddhayo baddhanikAcitakarmANaH, tatra barddha-pradezeSu saMzleSitaM nikAcita-dRDhataraM bar3ha upazamanAdikaraNAnAmavi-131 SayIkRtamiti bhAvaH, zRNvanti kevalamanuvRttyAdinA dharma-zunarUpaM na ca-na punaH kurvanti-anutiSThantItimA suu019Plu3|| "kiM sakA' gAhA, kiM zakyaM kartuM ?, na zakyamityarthaH, je iti pAdapUraNe yat-yasmAnnecchatha-nepsatha au|SadhaM mudhA-pratyupakArAnapekSatayA dIyamAnamiti gamyaM, pAtu-ApAtuM, kiMrUpamauSadhamityAha-jinavacanaM guNamadhuraM virecanaM-tyAgakAri sarvaduHkhAnAm // 4 // pazcaiva-prANAtipAtAcAzravadvArANi ujjhitvA-tyaktvA paJcaiva prANAtipAtaciramaNAdisaMbarAna rakSitvA-pAlapitvA bhAvena-antaHkaraNavRcyA karmarajovipramuktA iti pratItaM, M siddhAnAM madhye barA siddhivarA-sakalakarmakSayalalyA bhAvasiddhirityarthaH tAM ata eva anuttarAM-sarvottamA yAnti-gacchanti // 5 // iti praznavyAkaraNe paJcamAdhyayanavivaraNaM samAptam // 5 // 98 // tatsamAptI cAzravAdhyayanAnAM vivaraNa samAptam // 5 // dIpa anukrama [23-29] SC-SAMA atra prathame zrutaskandhe paMcamaM adhyayanaM parisamAptaM tatsamApte prathama-zrutaskandho'pi parisamApta: ~199~ Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [2], ------------------- adhyayanaM [1] -------------------- mUlaM 21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [21-23] SHARE gAthA: atha prathamaM saMvarAdhyayanamAditaH SaSTham // uktA AzravAH atha tatpatipakSabhUtAnAM saMvarANAM prathamamahiMsAlakSaNaM saMvaramabhidhAtukAmastatprastAvanArtha ziSyamAmayedamAha jaMbU-etto saMvaradArAI paMca vocchAmi ANupuvIe / jaha bhaNiyANi bhagavayA savvaduhavimokkhaNahAe // 1 // paDhama hoi ahiMsA vitiyaM saccavayaNaMti pannattaM / dattamaNunnAya saMvaro ya baMbhaceramapariggahataM c|| 2 // tastha paDhamaM ahiMsA tasathAvarasabvabhUyakhemakarI / tIse sabhAvaNAo kiMcI cocchaM guNuddesaM // 3 // tANi u imANi suvvaya! mahabvayAI lokahiyasabbayAI suyasAgaradesiyAI tavasaMjamamahavyayAI sIlaguNavarabbayAI saccajjavavvayAI naragatiriyamaNuyadevagativivajjakAI samvajiNasAsaNagAI kammarayavidAragAI bhavasayaviNAsaNakAI duhasayavimoyaNakAI suhasayapavattaNakAI kApurisaduruttarAI sappurisaniseviyAI nibvANagamaNasaggappaNAyakAI saMvaradArAI paMca kahiyANi u bhagavayA // tastha paDhama ahiMsA jA sA sadevamaNuyAsurassa logassa bhavati dIvo tANaM saraNaM gatI paiTTA nibvANaM 1 nibbuI 2 samAhI 3 sattI 4 kittI 5 kaMtI 6 ratI ya 7 viratI ya8 suyaMgatittI 9-10 dayA 11 vimuttI 12 khantI 13 sammatArAhaNA 14 mahaMtI 15 bohI 16 buddhI 17 dhitI 18 samiddhI 19 ridri 20 viddhI 21 ThitI 22 dIpa anukrama [30-35] marary.orm * atra dvitiyo zrutaskandho Arabdha: . atha dvitiye zrutaskandhe prathama adhyayanaM ahiMsA" Arabhyate "ahiMsA" - nAmaka prathamaM saMvara-dvAraM "ahiMsA" svarupama evaM SaSThI-nAmAni ~200~ Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [21-23] + gAthA: dIpa anukrama [ 30-35 ] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [1] mUlaM [21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka ra0 zrIabhayadeva0 vRttiH // 99 // Eucation International puTTI 23 naMdA 24 bhaddA 25 visuddhI 26 laddhI 27 bisidiTThI 24 kA 19 maMgala 30 pamoo 31 vibhUtI 32 rakkhA 33 siddhAvAsI 34 aNAsako 35 kevalINa ThANaM 36 si 37 samiI 18 sIla 39 saMjamo 40 siya sIlapariSaro 41 saMvaro 42 ya gusI 43 vavasAo 44 ussao 45 jammI 46 Ayata 47 jaNa 48 madhyamAto 49 assAso 50 vIsAso 51 abhao 52 samprassavi amAghAo 53 cokala 54 pavittA 55 sUtI 56 pUyA 57 vimala 58 pabhAsA 59 ya nimmalatara 60 si evamAdINi niyayaguNanimmiyAI pajjavanAmANi hoti ahiMsAe bhagavatIe (sUtre 21 ) esA sA bhagavatI ahiMsA jA sA bhIyANavi saraNaM pakkhINaM piva gamaNaM tisiyANaM pitra salilaM khuhiyANaM piva asaNaM samuddamaze va potavahaNaM caupayANaM va AsamapayaM duhaTTiyANaM ca osahibala aDavImajjhe visatyagamaNaM eso visitarikA ahiMsA jA sA puDhabijalaagaNimAruvaNassaibIja harita jalacarathala carakhaha caratasathAvarasabvabhUyakhemakarI esA bhagavatI ahiMsA jA sA aparimiyanANadaMsaNagharehiM sIlaguNaviNaya tavasaMyamanAyakehiM tirathaMkarehiM sadhvajagajIvavaccha lehiM tiloga mahiehiM jiNacaMdehiM diTThA ohijiNehiM viSNAyA ujjumatIhiM vidiTThA vipulamatIhiM vividitA pugvadharehiM adhItA veDantrIhiM patinnA AbhiNivohiyanANIhiM suyamANIhiM maNapajjabanANIhiM kevalanANIhiM AmosahipatehiM khelosahipattehiM jallosahipattehiM vipposahipattehiM sabbosahipa rohiM bIjabuddhIhiM kuTThabuddhIhiM padANusArIhi saMbhinna sotehiM suyadharehiM maNabaliehiM vayavaliehiM kAyavaliehiM "ahiMsA" svarupam evaM SaSThI - nAmAni For Parts Only ~ 201~ 1 saMvara dvAre ahiMsA nAmAni ahiMsA kArakAH sU0 21 22 // 99 // Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [21-23] + gAthA: dIpa anukrama [ 30-35 ] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [1] mUlaM [21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH Education Internationa nANaliehiM daMsaNavaliehiM carittavaliehiM khIrAsavehiM madhujasavehiM sapiyAsayehiM avakhINa mahANasipahi cAraNehiM vijAharehiM tthabhattiehiM evaM jAba chammAsamattiehiM ukttitharaehi nikkhittacaraehiM aMtacaraehiM paMtacaraehiM caraehiM samudANacaraehiM annalAehiM moNacaraehiM saMsakappiehiM tajjJAyasaMsakappiehiM jayamihipahiM suddhesaNiehiM saMkhAdattiehiM viThThalAbhiehiM aviThThalAbhirarhi pulAbhiehiM AyeMbiliehiM purimaDiehiM ekkAsaNiehiM niSvitiehiM bhinnapiMDavAiehiM parimiyapiMDavAiehi aMsAhArehiM paMtAhArehiM arasAhArehiM virasAhArehiM lUhAhArehiM tucchAhArehiM aMtajIvihiM paMtajIvihi lahajIvihiM tucchajIvahiM vasaMtajIvahiM pasaMtajIvihiM viSittajIvIhiM akhIramahusappiehiM amajasAsiehiM ThANAiehiM miThAI ThAkaDiehiM vIrAsaNiehiM NesajiehiM DaMDAiehiM lageDasAIhiM egapAsagehiM AyAvaehiM appAvahiM aNibhaehiM akaMDuyaehiM dhuta samaMsulomanakhehiM samyagAyapaDi kammaviSpamu kehi samazucinA suyadhara viditatthakAyabuddhIhiM dhIramatibuddhiNI va je te AsI visaggateyakappA nicchayavavasAyapajatakayamatIyA NicaM sajjhAyajjhANaaNuvajradhamma jhANA paMcamahavyaya carittajuttA samitA samitisu samitapAvA chavi jagavacchalA niJcamadhamattA eehiM annehiya jA sA aNupAliyA bhagavatI imaM ca puDhavidagaagaNimAruyatarugaNatasathAvara sanbhUyasaMyamadayayAte suddha ucchaM gavesiyanvaM akatamakAriNAyamaNuddi akIyaka navahi ya koDihiM suparisuddhaM dasahi ya dosehiM vipyamukkaM uggama uppAyaNesaNAsuddhaM vavagayacuyacAviyaca "ahiMsA" svarupam evaM SaSThI - nAmAni For Park Use Only ~ 202~ Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---- ----- adhyayanaM [1] ------------------- mUlaM [21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [21-23] praznadhyAkA ra0zrIabhayadeva vRttiH 1 saMvara | dvAre ahiMsAkArakAH sU0 22 gAthA: tadehaM ca phAsuyaM ca na nisajakahApaoyaNakkhAsuovaNIyaMti na tigicchAmaMtamUlabhesajakajjaheja na lakkhaNuppAyasumiNajoisanimittakahakappauttaM navi DaMbhaNAe navi rakkhaNAte navi sAsaNAte navi daMbhaNarakSaNasAsaNAte bhikkhaM gavesiyacvaM navi baMdaNAte navi mANaNAte naci pUyaNAte navi baMdaNamANaNapUyaNAte bhikkheM gavesiyaca navi hIlaNAte navi niMdaNAte navi garahaNAte navi hIlaNaniMdaNagarahaNAte bhikkhaM gavesiyavvaM navi bhesaNAte navi tajjaNAte navi tAlaNAte navi bhesaNatajjaNatAlanAte bhikkhaM gavesiyavaM navi gAraveNaM navi kuhaNayAte navi vaNImayAte navi gAravakuhavaNImayAe bhikkhaM gavesiyadhvaM navi mitsayAe navi patthaNAe navi sevaNAe navi mittapatthaNasevaNAte bhikkhaM gavesiyavvaM annAe agaDhie aduDhe adINe avimaNe akaluNe avisAtI aparitaMtajogI jayaNaghaDaNakaraNacariyaviNayaguNajogasaMpause bhikkhU bhikkhesaNAte nirate. ima ca NaM sabyajIvarakkhaNadayaTThAte pAvayaNaM bhagavayA sukahiyaM attahiyaM paJcAbhAviyaM AgamesibhaI suddhaM neyAuyaM akuDilaM aNuttaraM sabvadukkhapAvANa viusamaNaM (sU022) tassa imApaMca bhAvaNAto paDhamassa vayassa hoti pANAtivAyaveramaNaparirakkhaNaTThayAe paDhama ThANagamaNaguNajogajuMjaNagaMtaranivAtiyAe diTie iriyabvaM kIDapayaMgatasathAvaradayAvareNa niccaM puSphaphalatayapavAlakaMdamUladagamaTTiyabIjahariyaparivajieNa saMmaM, evaM khalu savvapANA na hIliyamvA na niMdiyabvA na garahiyavvA na hiMsiyacA na chidiyabvA na bhiMdiyabvA na vaheyavAna bhayaM dukkhaM ca kiMcilabbhA pAveDa evaM IriyAsamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA asaba dIpa anukrama [30-35] ~203~ Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---- ----- adhyayanaM [1] ------------------- mUlaM [21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 45 prata sUtrAMka [21-23] % % gAthA: lamasaMkilinivvaNacarittabhAvaNAe ahiMsae saMjae susAhU, bitIyaM ca maNeNa pASaeNaM pAvakaM ahammiyaM dAruNaM nissaMsaM vahabaMdhaparikilesabahula bhayamaraNaparikilesasaMkiliTuM na kayAvi maNeNa pAvateNaM pAvagaM kiMcivijhAyabvaM evaM maNasamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA asabalamasaMkilinivvaNacarittabhAvaNAe ahiMsae saMjae susAha, tatiyaM ca yatIte pAviyAte pAvakaM na kiMcivi bhAsiyavya evaM patisamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA asabalamasaMkiliTThanivvaNacarittabhAvaNAe ahiMsao saMjao susAhU, cautthaM AhAraesaNAe suddhaM uchaM gavesiyavaM annAe agaDhite aduDhe adINe akaluNe avisAdI aparitaMtajogI jayaNaghaDaNakaraNacariyaviNayaguNajogasaMpaogajutte bhikkhU bhikkhesaNAte jutte samudANeUNa bhikkhacariya cha ghettUNa Agato gurujaNassa pAsaM gamaNAgamaNAticAre paDikkamaNapaDikaMte AloyaNadAyaNaM ca dAUNa gurujaNassa gurusaMdivassa bA jahovaesa nirajhyAraM ca appamatto, puNaravi asaNAte payato paDikamitsA pasaMte AsINasuhanisanne muhuttamettaM ca jhANasuhajoganANasajjhAyagoviyamaNe dhammamaNe avimaNe suhamaNe aviggahamaNe samAhiyamaNe saddhAsaMveganijaramaNe pavataNavacchalabhAviyamaNe uddeUNa ya pahaDhe jahArAyaNiyaM nimaMtaittA ya sAhave bhAvao ya viiNNe ya gurujaNeNaM upaviDhe saMpamajjiUNa sasIsaM kAyaM tahA karatalaM amucchite agiddhe agadie agarahite aNajjhovaSaNNe aNAile aluddhe aNattahite asurasuraM acavacavaM adutamavilaMbiyaM aparisADi AloyabhAyaNe jayaM payatteNa vavagayasaMjogamaNigAlaM ca vigayadhUmaM akkhovaMjaNANulevaNabhUyaM saMjamajAyAmAyAnimittaM % dIpa anukrama [30-35] % %25 ~ 204~ Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---- ----- adhyayanaM [1] ------------------- mUlaM [21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: |1saMvara prata sUtrAMka [21-23] %-4564%259-2-% dvAre prathamatrata bhAvanAH sU023 gAthA: prazvavyAkA saMjamabhAravahaNaTTayAe bhuMjejA pANadhAraNaTThayAe saMjaeNa samiyaM evaM AhArasamitijogeNa mAvio bhavati ra0 zrIa aMtarappA asavalamasaMkiliGanivvaNacarittabhAvaNAe ahiMsae saMjae susAha, paMcama AdAnaniklevaNabhayadeva. samiI pIDhaphalagalijjAsaMdhAragavatthapattakaMbaladaMDagarayaharaNacolapaTTagamuhapottigapAyapuSchaNAdI eyaMpi saMjamavRttiH ssa ubavUhaNaTThayAe vAtAtavadaMsamasagasIyaparirakSaNaTThayAe uvagaraNaM rAgadosarahitaM pariharitamba saMjameNaM nicca paDilehaNapaSphoDaNapamajaNAe aho ya rAo ya appamatteNa hoi sayayaM nikkhiyadhvaM ca gihiyavaM ca bhaa||10|| yaNabhaMDobahinavagaraNaM evaM AyANabhaMDanikkhevaNAsamitijogeNa bhAvio bhavati aMtarappA asabalamasaMkiliTThanivaNacarittabhAvaNAeM ahiMsara saMjate susAhU, evamiNa saMvarassa dAraM samma saMvariya hoti suppaNihiya imehiM paMcahivi kAraNehiM maNakyaNakAyapariraksiyahiM NicaM AmaraNataM ca esa jogo Neyabvo dhitimayA meMtimayA aNAsavo akaluso acchiddo asaMkiliTTo suddho sambajiNamaNunnAto, evaM paDhama saMvaradAra phAsiyaM pAliyaM sohiyaM tiriya kiTTiyaM ArAhiyaM ANAte aNupAliyaM bhavati, evaM nAyamuNiNA bhagavayA pannaviya parUviyaM pasiddhaM siddhaM siddhavarasAsaNamiNe ApavitaM sudesita pasatthaM paDhama saMkaradAraM samattaM tivemiH // 1 // (sU023) A 'jaMbusi he jmbuu| eso gAhA ita-AzravadvAragaNanAnantara saMvaraNa saMvara:-karmaNAmanupAdAnaM tasya dvA rANIva dvArANi-upAyAH saMvaradvArANi pazca vakSyAmi bhaNiyAmi AnupUA-prANAtipAtaviramaNAdikrameNa *% dIpa anukrama [30-35] ~205~ Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [2], ------------------- adhyayanaM [1] -------------------- mUlaM 21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [21-23] gAthA: yathA bhaNitAni bhagavatA-zrImanmahAvIravardvamAnasvAminA, aviparyayamAtraNeha sAdhaya na tu yugapatsakala-| saMzayavyavacche dasarvakhabhASAnugAmibhASAdimiratizayairiti, sarvaduHkhavimokSaNArthamiti // 1 // padama gAhA, prathamaM saMvarabAraM bhavati ahiMsA dvitIyaM satya vacanamityevaMbhUtanAma prajJapta-prarUpitaM dasa-vitIrNamazanAdi anujJAtaM-bhogyatayaiva vinINe pIThaphalakAvagrahAdi na vaMzanAdivaddattaM grAdyamiti zeSaH, 'saMvaroM'tti dattAnujJAtagrahaNalakSaNastRtIyaH saMvara ityarthaH, idaM ca saMvarazabda vinA gAdhApazcAI prasiddhalakSaNaM bhavati. naMca saMvarazabdavarjitA kAcidvAcanopalayate, tathA brahmacarya aparigraha tvaM ca caturthapaJcamI saMvarAviti // 2 // 'tattha gAhA, tatra-teSu paJca tu madhye prathama saMvaradvAramAhiMsA 'tasathAvarasaMcabhUyakhemakaritti sasthAvarANAM sarveSAM bhUtAnAM kSemakaraNazIlA tasyA ahiMsAyAH saMbhAvanAyAstu-bhAvanApazca kopetAyA eva 'kiMcitti kiJcanAlpaM vakSye guNoddeza-guNadezamiti / samprati savizeSaNamanantaroditamevArtha gonAha-'tANi utti yAni saMvarazabdenAbhihitAni tAni punarimAni-vakSyamANAni, he suvrata!-zobhanavata! jaMbUnAmana! mahA|nti-karaNatrayayogatrayeNa yAvajIvatayA sarva viSayanivRttirUpatvAt aNuvratApekSayA bRhanti vratAni-niyamA mahAbratAni 'loe biiavvayAIti loke dhRtidAni-jIvalokacittavAsthyakArINi vratAni yAni tAni tathA, vAcanAntare-'lopahiyasabbayAIti tatra lokAya hitaM sarva dadati yAni tAni, zrutasAgare dezitAni 4 yAni tAni tathA, tathA tapA-anazanAdi pUrvakarmanirjaraNaphalaM saMyamA-pRthivyAdisaMrakSaNalakSaNo'bhinavaka dIpa anukrama [30-35] "ahiMsA" svarupam evaM SaSThI-nAmAni ~ 206~ Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---- ----- adhyayanaM [1] ------------------- mUlaM [21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [21-23] gAthA: praznavyAkarmAnupAdAnaphalastadrUpANi vatAni tapAsaMyamayorvA nAsti vyaya:-kSayo yeSu tAni tapaHsaMyamAdhyayAni, tathAlA ra0 zrIa-IC tathA 41 saMvara zIla-samAdhAnaM guNAca-vinayAdayaH tairvarANi-pradhAnAni yAni vratAni tAni zIlaguNavaravratAni zIlagu- re bhayadeva NavarAvyayAni vA athavA zIlasya guNavarANAM ca-varaguNAnAM brajaH-samudAyo yeSu tAni zIlaguNavaravajAni, ahiMsAyA vRttiH tathA satyaM-mRSAvAdavarjanaM ArjavaM-mAyAvarjanaM tatpradhAnAni bratAni yAni tAni tathA satyArjavAvyayAni | nAmAni vA, tathA narakatiryagmanujadevagatIrvivarjayanti-mokSaprApakatayA vyavacchedayanti yAni tAni tathA, sarjinaiH kArakA // 102 // |ziSyante-pratipAdyante yAni tAni sarvajinazAsanAni tAnyeva kapratyaye sarvajinazAsanakAni, karmarajo vi bhAvanAzca dArayanti-sphoTayanti yAni tAni tathA, bhavazatavinAzanakAni ata eva duHkhazatavimocanakAni sukhazatamavarsakAnIti ca kaNThyaM, kApuruSaH duHkhenottIryante-niSThAM nIyanta iti kApuruSaduruttarANi, satpuruSaniSevitAni, vAcanAntare 'sappurisatIriyAIti satpuruSaprAptatIrANItyarthaH, iha ca puruSagrahaH strINAmupalakSaNamiti na taniSedho'tra pratipattavyaH, bahu ceha vAcyaM taca granthAntarebhyo'vaseyaM, 'NivANagamaNamaggasaggapaNAyagAIti |nivANagamane mArga iva mArgoM yAni tAni tathA kharge ca dehinaM praNayanti-nayanti yAni tAni tathA, kacit 'saggapayANagAI ti pAThaH tatra kharge gantavye prayANakAnIva-gamanAnIva yAni tAni svargaprayANakAni, tataH karmadhArayaH, atha mahAvatasaMjJitAnAM saMvaradvArANAM parimANamAha-saMvaradvArANi pazca, eteSAmeva ziSTapraNetR // 102 // katvamAha-kathitAni tu bhagavatA-abhihitAni punaretAni bhagavatA-zrImanmahAvIreNa ataH zraddheyAni bha-I 26-5 sU023 dIpa anukrama [30-35] SARERatininemarana Wamurary.om "ahiMsA" svarupam evaM SaSThI-nAmAni ~207~ Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [21-23] + gAthA: dIpa anukrama [ 30-35 ] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [1] mUlaM [21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH vantIti bhAva iti prathamasaMvarAdhyayanaprastAvanA / atha prathamasaMvaranirUpaNAyAha- 'tatthe'tyAdi, tatra teSu pazvasu saMvaradvAreSu madhye prathamaM - AdyaM saMvaradvAramahiMsA, kiMbhUtA ? - yA sA sadevamanujAsurasya lokasya bhavati, 'dIvo'nti dvIpo dIpo vA yathA'gAdhajaladhimadhyamannAnAM khairaM zvApadakadambakadardhitAnAM mahormimAlAmadhyamAnagAtrANAM trANaM bhavati dvIpaH prANinAM evamiyamahiMsA saMsArasAgaramadhyamadhigatAnAM vyasanazatazvApadapIDitAnAM saMyogaviyogavIcividhurANAM trANaM bhavati, tasyAH saMsArasAgarottArahetutvAt iti ahiMsA dvIpa uktaH, yathA vA dIpo'ndhakAranirAkRtadRkamasarANAM heyopAdeyArthahAnopAdAnavimUDhamanasAM timiranikaranirAkaraNena pravRttyAdikAraNaM bhavatyevamahiMsA jJAnAvaraNAdikarmatamitrasraMsanena vizuddhabuddhiprabhApaTalapravarttanena pravRttyAdikAraNatvAddIpa uktA, tathA trANaM khapareSAmApadaH saMrakSaNAt tathA zaraNaM tathaiva sampadaH sampAdakatvAt gamyate zreyo'rthibhirAzrIyate iti gatiH pratiSThanti Asate sarvaguNAH sukhAni vA yasyAM sA pratiSThA tathA nirvANaM-mokSastaddhetutvAt nirvANaM tathA nirvRtiH - svAsthyaM samAdhiH- samatA zaktiH zaktihetutvAt zAntirvA-drohaviratiH kIrtiH khyAtihetutvAt kAntiH kamanIyatAkAraNatvAt ratizca ratihetutvAt viratizca nivRttiH pApAt zrutaM zrutajJAnama-kAraNaM yasyAH sA zrutAGgA, Aha ca "paDhamaM nANaM tao dae "tyAdi, tRptihetutvAntasiH, tataH karmadhArayaH, 10, tathA dayA- dehirakSA tathA vimucyate prANI sakalabandhanebhyo yayA sA vimuktiH tathA kSAntiH krodhanigrahastajjanyatvAdahiMsA'pi kSAntiruktA samyaktvaM samyagbodhirUpamA Education Internation "ahiMsA" svarupam evaM SaSThI - nAmAni For Parts Only ~208~ Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) [21-23] zl + [ 30-35 ] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [1] mUlaM [21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH kArakA rAdhyate yayA sA samyaktvArAdhanA 'mahaMti'tti sarvadharmAnuSThAnAnA vRhatI, Aha ca - "ekaM ciya ettha vayaM nididdhaM jiNavarehiM saccehiM / pANAtivAyaviramaNamavasesA tassa rakkhaTThA // 1 // " [ ekamevAtra vrataM nirdiSTaM bhayadeva0jinavaraiH sarvaiH / prANAtipAtaviramaNamavazeSANi tasya rakSArtham // 1 // ] bodhiH sarvajJadharmmaprAptiH ahiMsArUpavRttiH 5 tvAca tasyAH ahiMsA bodhiruktA, athavA ahiMsA-anukampA sA ca bodhikAraNamiti bodhirevocyate, bodhikAraNatvaM cAnukampAyAH 'aNukaMpa'kAmaNijjarabAlatace dANaviNayavibhaMge / saMjogavippajoge bsnnuusv|| 103 // x hisakAre // 1 // [ anukampA'kAmanirjarAbAlatapodAna vinayavibhaGgAH / saMyogaviprayogau vyasanotsavarddhisa- OM bhAvanAzca [skArAH // 1 // ] iti vacanAditi, tathA buddhisAphalyakAraNatvAdbuddhiH, padAha - "bAvattarikalAkusalA paMDi yapurisA apaMDiyA ceva / sambakalANaM pavaraM je dhammakalaM na yAti // 1 // " [ dvAsaptatikalAkuzalAH paNDi tapuruSAH apaNDitAzcaiva / sarvakalAnAM pravarAM ye na. dharmakalAM jAnanti // 1 // ] dharmazcAhiMsaiva, dhRtiH- cittadA tatparipAlanIyatvAdasyA dhRtirevocyate, samRddhihetutvena samRddhirevocyate, evaM RddhiH 20, vRddhi:, tathA sAthaparyavasitamuktisthiterhetutvAtsthitiH, tathA puSTiH puNyopacayakAraNatvAt, Aha ca - "puSTiH puNyopacayaH " nandavyati-samRddhi nayatIti nandA, bhadante-kalyANIkaroti dehinamiti bhadrA, vizuddhiH pApakSayopAyatvena jIvanirmalatA kharUpatvAt, Aha ca - "zuddhiH pApakSayeNa [jIva ] nirmalatA" tathA kevalajJAnAdilabdhinimittavAladhiH, viziSTadRSTi:-pradhAnaM darzanaM matamityarthaH, tadanyadarzanasyAprAdhAnyAd, Aha ca - kiM tIe paDhiyAe ? sU0 23 praznavyAkara0 zrIa "ahiMsA" svarupam evaM SaSThI - nAmAni For Park Use Only ~209~ 1 saMvara dvAre ahiMsAyA nAmAni // 103 // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [21-23] + gAthA: dIpa anukrama [ 30-35] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [1] mUlaM [21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH | payakoDIe palAlabhUyAe / jatthettiyaM na nAyaM parassa pIDA na kAyavvA // 1 // [kiM tayA paThitayA padakoTyA palAlabhUtayA / patreyat na jJAtaM parasya pIDA na karttavyA // 1 // ] kalyANaM kalyANaprApakatvAt maGgalaM duritopazAntihetutvAt 30, pramodaH pramodotpAdakatvAt vibhUtiH sarvavibhUtinibandhanatvAt rakSA jIvarakSaNasvabhAvatvAta siddhyAvAsaH mokSavAsanibandhanatvAt anAzravaH kammabandhanirodhopAyatvAt kevalinAM sthAnaM kevalinAmahiM sAyAM vyavasthitatvAt 'sivasamitisIlasaMjamotti ya' zivahetutvena zivaM samitiH- samyakpravRttistadrUpatvA| dahiMsA samitiH zIlaM -samAdhAnaM tadrUpatvAcchIlaM saMyamo-hiMsAta uparamaH itiH- upapradarzane caH samuccaye 40, 'sIlaparigharo' tti zIlaparigRhaM cAritrasthAnaM saMvarazca pratItaH guptiH-azubhAnAM manaHprabhRtInAM nirodhaH vizi|STo'basAyo- nizrayo vyavasAyaH ucchrayazca bhAvonnatatvaM yajJo bhAvato devapUjA AyatanaM guNAnAmAzrayaH yajana- abhayasya dAnaM yatanaM vA prANirakSaNaM prayatnaH- apramAdaH pramAdavarjanaM AzvAsaH - AzvAsanaM prANinAmeva 50 vizvAso vizraMbhaH 'abhau'tti abhayaM sarvasyApIti prANigaNasya 'amAghAtaH' amAriH cokSapavitrA ekArthazabdadvayopAdAnAt atizayapavitrA zuciH-bhAvazaucarUpA, Aha ca - "satyaM zaucaM tapaH zaucaM, zaucamindriyanigrahaH / sarvabhUtadayA zaucaM jalazaucaM ca paJcamam // 1 // " iti pUtA-pavitrA pUjA vA bhAvato devatAyA arcanaM vimalaH prabhAsA ca tannibandhanatvAt 'nimmalayara'ti nirmalaM jIvaM karoti yA sA tathA atizayena vA nirmalA nirmalatarA 60, itiH nAmnAM samAptau, evamAdIni evaMprakArANi nijakaguNanirmitAni yathArthAnItyarthaH, Internationa For Pale Only ~ 210~ Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [2], ------------------- adhyayanaM [1] -------------------- mUlaM 21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [21-23] gAthA: 4 ata evAha-paryAyanAmAni-tattaddharmAzritAbhidhAnAni bhavantyahiMsAyAH bhagavatyA iti pUjAvacanaM, eSA bhaga-18 1 saMvara vatyahiMsA yA sA bhItAnAmiva zaraNamityatrAzvAsikA dehinAmiti gamyaM, 'pakkhINaMpiva gamaNaM'ti pakSiNA dvAre . bhayadeva0 miva vihAyogamanaM hitA dehinAmiti gamyaM, evamanyAnyapi SaT padAni vyAkhyeyAni, kiM bhItAdInAM zara ahiMsAyA vRttiH laNAdisamaiva sA?, netyAha-ettotti etebhyaH-anantaroditebhyaH zaraNAdibhyo viziSTatarikA-pradhAnatarAlA HnAmAni ahiMsA hitatayeti gamyate, zaraNAdito hitamanaikAntikamanAtyantikaM ca bhavati ahiMsAtastu tadviparItaM | // 104 // kArakA mokSAcAsiriti, tathA 'jA sA' ityAdi yA'sau pRthivyAdIni ca paJca pratItAni vIjaharitAni ca-vanaspa kA bhAvanAca tivizeSAH AhArArthatvena pradhAnatayA zeSavanaspate denoktAH jalacarAdIni ca pratItAni yAni prasasthAva sU023 rANi sarvabhUtAni teSAM kSemakarI yA sA tathA, eSA-eSaiva bhagavatI ahiMsA nAnyA, yathA laukika: kazalpitA-'kulAni tArayet sapta, yatra gaurvitRSIbhavet / sarvathA sarvayanena, bhUyiSThamudakaM kuru // 1 // iha godAviSaye yA dayA sA kila tanmatenAhiMsA, asyAM ca pRthivyadakapUtarakAdInAM hiMsA'pyastItyevaMrUpA na| samyagahiMseti // atha yairiyamupalabdhA sevitA ca tAnAha-jA se'tyAdi aparimitajJAnadarzanadharairiti kaNThyaM, zIlaM-samAdhAnaM tadeva guNaH zIlaguNaH taM vinayatapaHsaMyamAca nayanti-prakarSa prApayanti ye te tathA dataistIrthakaraiH-dvAdazAGgapraNAyakaiH sarvajagatsalaiH trilokamahitairiti ca kaNThyaM, kairevaMvidhaiH kimityAha-jina // 104 // candraH-kAruNikanizAkaraiH suSTha dRSTA-kebalAvalokana kAraNataH kharUpataH kAryatazca samyagvinizcitA, tatra gurU 5-OMSTAR A dIpa anukrama [30-35] % ~211~ Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [2], ------------------- adhyayanaM [1] -------------------- mUlaM 21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [21-23] gAthA: topadezakarmakSayopazamAdi bAhyAbhyantaraM kAraNamasyAH, pramattayogAt prANavyaparopaNalakSaNahiMsApratipakSaH kharUpaM |vargApavargamAptilakSaNaM ca kAryamiti, tathA avadhijinA-viziSTAvadhijJAninastairapi vijJAtA-jJaparijJayA vuddhA pratyAkhyAnaparijJayA ca sevitA, RjvI-manomAtragrAhiNI "riju sAmannaM tammattagAhiNI rijumaI maNonANaM / pAyaM visesavimuhaM ghaDameta ciMtiyaM muNati ||1||"tti [RjuH sAmAnyaM tanmAtragrAhiNI RjumatirmanojJAnaM / prAyo vizeSavimukhaM ghaTamAtraM cintitaM jAnAti // 1 // ] vacanAt matiH-manaHparyAyajJAnavizeSo yeSAM te phajumatayastairapi dRSTA-avalokitA vipulamatayo-manovizeSagrAhimanaHparyAyajJAninA, uktaM ca-"viulaM vatthuvisesaNamANaM taggAhiNI maI viulA / ciMtiyamaNusarai ghaDaM pasaMgao pajjavasaehi // 1 // " [vipulaM vastu. vizeSaNamAnaM tadrAhiNI mativipulA / cintitamanusarati ghaTa prasaGgataH pryvshtaiH||1||] tairapi viditAjJAtA pUrvadharairadhItA-zrutanibaddhA satI paThitA, 'veubdIhiM painnatti vikurvibhiH-vaikriyakAribhiH pratIrNA-nistIrNA Ajanma pAlitetyarthaH, 'AbhiNiyohiyaNANIhI tyAdi 'samaNucinne tyetadantaM sugama, navaraM 'AmosahipattehiM ti Amarza:-saMsparzaH sa evauSadhirivauSadhiH-sarvarogApahAritvAttapazcaraNaprabhavo labdhivizeSaH tAM mAtA yete tathA taH, evamuttaratrApi, navaraM khelo-niSThIvanaM jala:-zarIramala: 'vipposahi'tti vinaSo-mUtra-1X purISAvayavAH athavA vitti-viTra viSThA patti-prazravaNaM mUtraM, zeSaM tathaiva, 'sabbosahitti sarva evAnantaro-I&I |ditA AmarzAdayo'nye ca bahava auSadhayaH sarvoSadhayaH, bIjakalpA buddhiryeSAM te vIjabuddhayaH-arthamAtramavApya dIpa anukrama [30-35] * * ~212~ Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [2], ------------------- adhyayanaM [1] -------------------- mUlaM 21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [21-23] 1saMvara dvAre | ahiMsAyA nAmAni gAthA: bhAvanAzca sU023 praznabyAka- nAnArthasamUhAbhyUhikA buddhiryeSAM te ityarthaH, koSTha iva buddhiryeSAM te koSThayuddhayaH sakRjjJAtAvinaSTavuddhaya ira.zrIa- tyarthaH, padenakena padazatAnyanusaranti padAnusAriNaH, iha gAthA bhavanti-"saMpharisaNamAmoso muttapurIsANa| bhayadeva0 |cippuso vippA / anne viDatti viTThA bhAsaMti ya patti pAsavarNa // 1 // ee anne ya bahU jesiM sabve ya suravRtti bhao'vayavA / rogobasamasamatthA te hoMti taosahippattA // 2 // jo sutsapaeNa pahuM suyamaNudhAvai payA xNusArI so| jo atthapaeNa'tthaM aNusarai sa biiybuddhiio||3|| koTTayadhanasuniggala suttatthA kohabuddhIyA" // 15 // tathA samminna-sarvataH sarvazarIrAvayavaiH zRNvantIti sambhinnazrotAra athavA saMbhinnAni-pratyekaM grAhakatvena zabdAdiviSayaiH vyAptAni zrotAMsi-indriyANi yeSAM te saMbhinnazrotasaH sAmastyena vA bhinnAn-parasparabhedena zabdAn zRNvantIti sambhinnazrotArastaiH, iha gAthA-"jo muNai savao muNaha savvavisae va savasoehiM / suNaha bahue va sadde bhannai saMbhinnasoo so // 1 // " manobalika:-nizcalamanobhiH vAgba|likaiH-dRdapratijaiH kAyavalika:-parISahApIDitazarIraiH jJAnAdivalikaH-dRDhajJAnAdibhiH kSIramiva madhuraM vaca18/namAzrayanti-kSaranti ye te kSIrAzravA-labdhivizeSavantastaiH, evamanyadapi padadvayaM, iha gAdhA-khIramahu|sappisAovamA u cayaNe tadAsavA huNti|" mahAnasaM-rasavatIsthAnamupacArAdrasavatyapi akSINaM mahAnasaM yeSAM te akSINamahAnasikA, khAnItabhaktena lakSamapi tRptito bhojayatAM yAvadAtmanA na tadbhuktaM tAvanna kSIyate tadyeSAM te iti bhAvanA, atastaiH, tathA'tizayacaraNAcAraNA-viziSTAkAzagamanalabdhiyuktAH te ca dIpa anukrama [30-35] bil // 105 // ~213~ Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [2], ------------------- adhyayanaM [1] -------------------- mUlaM 21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [21-23] gAthA: javAcAraNA vidyAcAraNAzceti, iha gAthA:-"aisayacaraNasamasthA jaMghAvijAhi cAraNA munno| jaMghAhi jAi paDhamo NissaM kAuM ravikarevi // 1 // eguppAraNa gao ruyagavaraMmi u tato pddiniytto| bIeNaM gaMdIsaramihaM tao ei taieNaM // 2 // paDhameNa paMDagavaNaM biiuppAraNa NaMdaNaM ei / taiuppAraNa tao iha jaMghAcAraNo ei // 3 // paDhameNa mANusottaraNagaM sa gaMdIsaraM biIeNaM / eitao taieNaM kayaceiyavaMdaNo ihahaM|| // 4 // paDhameNa NaMdaNavaNe bIuppAeNa paMDagavaNammi / ei ihaM taieNaM jo vijAcAraNo hoi ||5||"[ati zayacaraNasamarthA jaGghAvidyAbhyAM cAraNAH munayaH / jAbhyAM yAti prathamaH nizrAM kRtvA ravikiraNAnapi // 1 // diekotpotena gato rucakavare tataH pratinivRtto dvitIyena nandIzvaramihaiti tatastRtIyena // 2 // prathamena pANDuka vanaM dvitIyotpAtena nandanamAyAti / tRtIyotpAtena tata iha jAcAraNa AyAti // 3 // prathamena mAnuSottaranagaM sa nandIzvaraM dvitIyena kRtacaityavandanastatastRtIyena AyAtIha // 4 // prathamena nandanavane dvitIyotpAtena pANDakavane / tRtIyenAyAtIha yo cidyAcAraNo bhavati // 5 // ] 'cautthabhattipahiM' iha evaM yAvakaraNAt 'chahabhattiehiM aTThamabhattiehiM evaM dusamaduvAlasacoisasolasaaddhamAsamAsadomAsatimAsacaumAsa paMcamAsA' iti draSTavyaM, utkSisaM-pAkapiTharAdudbhutameva paranti-gaveSayanti ye te utkSiptacarakAH, evaM sarvatra, navaraM nikSipta-pAkasthAlIsthaM anta-vallacaNakAdi prAntaM tadeva bhuktAvazeSa paryuSitaM cA rUkSaM-niHleha samudAna-bhaikSyaM 'annatilAehiM ti doSAnnabhojibhiH 'maunacarakaiH' vAcaMyamaiH, saMsRSTena hastena bhAjanena ca dIpa anukrama [30-35] N araurary.org ~214~ Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [2], ------------------- adhyayanaM [1] -------------------- mUlaM 21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [21-23] dvAre gAthA: prazacyAka-dIyamAnamannAdi grAhyamityevaMrUpaH kalpaH-samAcAro yeSAM te saMsRSTakalpikAstaiH, yatprakAraM deyaM dravyaM tajAra0 zrIa-tina-tatprakAreNa dravyeNa ye saMsaSTe hastabhAjane tAbhyAM dIyamAnaM grAdyamityevaMrUpaH kalpa:-samAcAro yeSAM teXII tajjAtasaMsRSTakalpikAstaiH, upanidhinA-pratyAsatyA caranti-pratyAsannameva gRhNanti yete aupanidhikAH taiH ahiMsAyA vRttiH 'zuddhaSaNikAH' zaGkitAdidoSaparihAracAriNastaiH saGkhyApradhAnAbhiH paJcaSAdiparimANavatIbhirdattibhi: nAmAni // 106 // sakRdraktAdipAtrapAtalakSaNAbhizcaranti ye te saGkhyAdattikAstaiH, dattilakSaNaM caitat-'dattIo jattie vAre, kArakA khivaI hoti tattiyA / abbochinnanimAyAo, dattI hoti davetarA // 1 // [dattayo yAvato vArAn kSipati bhAvanAzca bhavanti tAvatyaH / avyavacchinnanipAtAt datirbhavati drvetryoH||1||] dRSTilAbhikA:-ye dRzyamAnasthA sU023 nAdAnItaM gRhNanti, adRSTilAbhikA ye adRSTapUrveNa dIyamAnaM gRhNanti, pRSTalAbhikA ye kalpate idaM idaM ca |bhavate sAgho! ityevaM praznapUrvakameva labdhaM gRhNanti, bhinnasyaiva-sphoTitasyaiva piNDasya-odanAdipiNDasya pAta:-pAtrakSepo yeSAM grAhyatayA'sti te bhinnapiNDapAtikAH taiH, parimitapiNDapAtika:-parimitagRhapravezAdinA vRttisaGkepavadbhiH, aMtAhAretyAdi antAdIni padAni prAgvadeva navaraM pUrvatra caraNaM gaveSaNamAtramuktamiha tvAhAro-bhojanaM jIvanaM tu-tathaivAjanmApi pravRttiriti vizeSo'vaseyaH, tathA arasaM-himavAdibhirasaMkAskRtaM virasaM-purANatvAt gatarasa tathA tuccha-alpaM, tathA upazAntajIvibhiH antarvRtyapekSayA prazAntajI-15 vibhiH pahiyapekSayA, vivikrIH-doSavikalairbhaktAdibhirjIvanti yete viviktajIvinastaiH, akSIramadhusa-IA dIpa anukrama [30-35]] ~215 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [2], ------------------- adhyayanaM [1] -------------------- mUlaM 21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [21-23] gAthA: pika:--dugdhakSaudraghRtavarjakaiH [amadyamAMsAzibhiH] 'ThANAiehiMti sthAna-UrdhvasthAnaM niSIdanasthAnaM tvagvatanasthAnaM tadabhigrahavizeSeNAdadati-vidadhati ye te tathA taiH, etadeva prapaJcayati-pratimAsthAyibhiH' pratimayA-kAyotsargeNa bhikSupratimayA vA mAsikyAdikayA tiSThanti yete tathA taiH, sthAnamutkaTukaM yeSAM te sthAnotkaTukAstaiH vIrAsanaM-bhUnyastapAdasya siMhAsanopavezanamiva tadasti yeSAM te vIrAsanikAstaiH niSadyA-14 samaputopavezanAdikA tayA carantIti naiSayikAstaiH, daNDasyevAyataM saMsthAnaM gheSAmasti te daNDAyatikAstaiH lagaMDaM-duHsaMsthitaM kASThaM tacchirApASrNInAM bhUlagnena zerate ye te lagaNDazAyinastaiH, uktaM ca-"cIrAsaNaM tu sIhAsaNe vva jaha mukkajANuga [mutkalapAda:> NiviTTho / daMDagalagaMDauvamA Ayata kuje ya dopahaMpi // 1 // " [daNDe AyataH lagaNDe kubjA] eka eva pAzcoM bhUmyA sambadhyate yeSAM na dvitIyena pArthena bhavantItyekapAciMkAstaiH, AtApanaiH-AtApanAkAribhiriti, AtApanA ca trividhA, yata Aha-"AyAvaNA u tivihA bhAukosA majjhimA jahannA ya / ukosA uNivannA Nisanna majjhA Thiya jahanA // 1 // " [AtApanA tu trividhA utkRSTA madhyamA jaghanyA ca / utkRSTA tu suptasya madhyamA niSaNNasya sthitasya jaghanyA] aprAvRtaiH-prAvaraNavarjitaiH 'aniTThabhaehiMti aniSThIvakarmakha zleSmaNo'pariSThApakaH 'akaNDUyakaiH' akaNDUyanakArakai: 'dhUtakezazmazruromanakhe dhUtA:-saMskArApekSayA tyaktAH kezA:-zirojAH imaNi-kRrcAH kezAH romANi-kakSAdilomAni nakhAca prasiddhA yaiste tathA taiH sarvagAtrapratikarmavipramuktaH abhyAdivarjanAt 'samaNucinna'si sama-| dIpa anukrama [30-35] ~216~ Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [21-23] + gAthA: dIpa anukrama [ 30-35] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [21-23] + gAthA: zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [1] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH vRttiH // 107 // praznavyAka- 4 nucIrNA AsevitetyarthaH tathA zrutadharAH - sUtradharAH vidito'rthakAyaH - artharAziH zrutAbhidheyo yathA sA tathA ra0 zrIasA viditArthakAyA buddhi:- matiryeSAM te tathA tataH karmadhArayaH zrutadharaviditArthakA pabuddhayastai samanupAliteti bhayadeva0 sambandhaH, tathA dhIrA-sthirA akSobhA vA matiH- avagrahAdikA buddhizva utpattikyAdikA yeSAM te tathA, te ca ye te ityuddezaH, AzIrviSA - nAgAste ca te ugratejasaca-tIvraprabhAvAstItraviSA ityarthaH tatkalpAH- tatsadRzAH zApenopaghAtakAritvAt, tathA nizzrayo vastunirNaya vyavasAya:- puruSakArastayoH paryAptayoH - paripUrNayoH 22 kRtA-vihitA matiH buddhiryaiste tathA, pAThAntareNa nizcayavyavasAyI vinItI-Atmani prApito yaiH paryAptA 4 ca kRtA matiryaiste tathA nityaM sadA svAdhyAyo - vAcanAdirthyAMnaM ca-cittanirodharUpaM yeSAM te tathA, dhyAnavizeSopadarzanArthamAha- anubaddhaM satataM dharmmadhyAnaM AjJAviSayAdilakSaNaM yeSAM te'nubaddhadharmmadhyAnAH tataH karmmadhArayaH, paJcamahAvratarUpaM yacaritraM tena yuktA ye te tathA, samitAH samyakpravRttAH samitivIryAsamityAdiSu zamitapApA:- kSapitakilbiSAH SaDUvidhajagadvatsalAH- SaDjIvanikAya hitAH 'nivamadhyamattA' iti 'eehi ati ye te pUrvoktaguNA etaizcAnyaizvAnukUlalakSaNairguNavadbhiryA'sAvanupAlitA bhagavatI ahiMsA prathamaM saMvaradvAramiti hRdayaM / athAhiMsApAlanodyatasya yadvidheyaM taducyate- 'imaM vetyAdi, ayaM ca vakSyamANavizeSaNa uccho gaveSaNIya iti sambandhaH, kimarthamata Aha- pRthivyudakAgnimArutatarugaNatra sasthAvarasarvabhUteSu viSaye yA saMyamadyA-saMyamAtmikA ghRNA na tu mithyAdRzAbhiva bandhAtmikA tadarthaM taddhetoH zuddhaH Eucation internationa For Pass Use Only ~217~ 1 saMvara dvAre ahiMsAyA nAmAni kArakA bhAvanAzca sU0 23 // 107 // waryra Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [2], ------------------- adhyayanaM [1] -------------------- mUlaM 21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [21-23] gAthA: anavadyaH uJcho-bhaikSyaM gaveSayitavyaH-anveSaNIyaH, iha coJchazabdasya puMlliAkhe'pi prAkRtatvAt napuMsakalinirdezo ma doSAyeti, uchameva vizeSayanAha-'akaya'mityAdi, akRtaH sAdhva) dAyakena pAkato na vihitaH 'akAriya'tti na cAnyaiH kAritaH 'aNAhaya'ti anAhUto gRhasthena sAdhAranimantraNapUrvakaM dIyamAnaH 'anudihoM' yAvantikAdibhedavarjitaH 'akIyakarDa'ti na krIyate-na krayeNa sAdhvadhaM kRtaH aphrItakRtA, eta8 deva prapaJcayati-navabhizca koTibhiH suparizaddhaH, tAzcamA:-na haMti 1 na ghAtayati 2 antaM nAnujAnAti 3.5 dana pacati 4 na pAcayati 5 pacantaM nAnujAnAti 6na krINAti 7na krApayati 8 krINantaM nAnujAnAti 9 tathA dazabhirdoSairvimamuktaH, te cAmI-'saMkiya 1 makkhiya 2 nikkhitta 3 pihiya 4 sAhariya 5 dAyagu 6mammIse 7 / apariNaya 8litta 9 chayi 10 esaNadosA dasa havanti ||1||"[shngkitH prakSitaH nikSiptaH |pihitaH saMhRtaH dAyakaduSTaH unmizraH / apariNato liptaH charditaH eSaNAdoSA daza bhavanti // 1 // ] 'uggamuppAyaNesaNAsuddhati udgamarUpA ca yA eSaNA-gaveSaNA tayA zuddho yaH sa tathA, tantrodugamaH SoDazavidhaH, Aha ca-"AhAkammu 1 desiya 2, pUikamme ya3mIsajAe ya4 / ThavaNA 5 pAhuDiyAe 6, pAoyara 7 kIya 8 pAmice 9 // 1 // pariyahie 10 abhihaDe 11, ubhinna 12 mAlohaDe iya 13 / acchijje 14 aNisiTTe 15, ajjhoparae 16 ya solasame // 2||"[aadhaarmik auddezikaH pUtikarmA ca mizrajAtazca / sthApanA prAbhRtikA pAduSkaraNaM krItaH prAmityaH // 1 // parivartitaH abhyAhRtaH udbhinnaH mAlApahata iti / ACCEEKESAKACCX dIpa anukrama [30-35] ~218~ Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [21-23] gAthA: dIpa anukrama [ 30-35] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [1] mUlaM [21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 108 // Acchiya anisRSTaH adhvavapUrakazca SoDazaH // 2 // ] utpAdanA'pi SoDazavidhaiSa, Aha ca - "dhAI 1 dUi 2 nimitte 3 AjIva 4 vaNImage 5 timicchA ya 6 / kohe 7 mANe 8 mAyA 9 lobhe ya 10 havaMti dasa ee // 1 // puci pacchA saMbhava 11-12 vijA 13 maM te ya 14 buNNajoge ya 15 / uppAyaNAya dosA solasame mUlakamme ya 16 // 2 // " [dhAtrI dUtI nimittaM AjIvaH vanIpakaH cikitsA ca / krodho mAno mAyA lobha bhavanti dazaite // 1 // pUrvapaJcAtsaMstavo vidyA mantraH cUrNayogazca utpAdanAyAzca doSAH SoDazo mUlakarma ca // 2 // ] 'vavagayacuyacayacattadeha tti vyapagatAH svayaM pRthagbhUtAH deyavastusambhavA AgantukA vA kRmyAdayaH cyutA-mRtAH khataH parato vA deyavastvAtmakAH pRthivIkAyikAdayaH 'caya'tti tyAjitAH deyadravyAt pRthakAritAH dAyakena 'catta'tti svayameva dAyakena tyaktAH deyadravyAt pRthakkRtA dehA:- abhedavivakSayA de hino yasmAduJchAt sa tathA sa ca kimuktaM bhavati ? - prAzukazca pragataprANikaH, vRddhavyAkhyA punarevam-vigataH - oghataH cetanAparyAyAdacetanatvaM prAptaH cyuto - jIvanAdikriyAbhyo bhraSTaH cyAvitaH tAbhya eva Ayu:kSayeNa bhraMzitaH tyaktadehaH parityaktajIva saMsargasamutthazaktijanitAhArAdipariNAmaprabhavopacaya iti, utpAdanAdoSavivarjitatvaM prapaJzcayannAha - 'Na Nisajja kahApaoyaNakkhAsuoNIyaM na-naiva niSaya-gocaragata A sane upavizya kathAprayojanaM - dharmakathAvyApAraM yatkaroti tanniSadyakathAprayojanaM tasmAt AkhyAzrutAba-AkhyAnakaprativaddhazrutAt dAyakAvarjanArtha nadeneva prayuktAt yadupanItaM-dAyakena dAnArthamupahitaM tattathA, bhaikSaM Education Internation For Penal Use Only ~219~ 1 saMvara dvAre ahiMsAyA nAmAni kArakA bhAvanAzva sU0 23 // 108 // Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [21-23] + gAthA: dIpa anukrama [ 30-35 ] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [1] mUlaM [21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH 19 gaveSayitavyamiti sambandhaH, na-naiva cikitsA ca-rogapratIkAro manazca cedikAdidevAdhiSThitAkSarAnupUrvI mUlaM kRtAJjalyAyauSadhimUlaM bhaiSajaM ca dravyasaMyogarUpaM hetuH kAraNaM lAbhApekSayA yasya bhaikSasya tatadhA na-naiva lakSaNaM zabdapramANa strIpuruSavAstvAdilakSaNaM utpAtAH - prakRtivikArAH raktavRSTyAdayaH khamo- nidrAvikAraH jyotiSaM-nakSatracandra yogAdijJAnopAyazAstraM nimittaM cUDAmaNyAdyupadezenAtItAdibhAvasaMvAdanaM kathA-arthakathAdikA kuhakaM pareSAM vismayotpAdanaprayogaH ebhirAkSiptena yatprayuktaM dAnAya dAyakena vyApAritaM maikSaM tattathA, tathA nApi dambhanayA-dambhena mAyAprayogeNa nApi rakSaNayA dApakasya putrarNakagRhAdInAM nApi zAsanayA - zikSaNayA nApyuktatraya samudAyenetyAha- 'navI'tyAdi maikSaM bhikSAsamUho gaveSayitavyaM - anveSaNIyaM nApi vandanena - stavanena yathA-'so eso jassa guNA viyaraMti avAriyA dasadisAmu / iharA kahAsu suvyasi pacakkhaM aja diTTho'si // 1 // [ eSa sa pratyakSaH yasya guNA avAritA dazasu dikSu prasaranti anyathA kathAsu zrUyate atha pratyakSaM dRSTo'si // 1 // ] nApi mAnanayA-AsanadAnAdipratipattyA nApi pUjanayA - tIrthanirmAlyadAnamastaka gandhakSepamukhavastrikA namaskAra mAlikAdAnAdilakSaNayA nApyuktatrayayogenetyAha - 'navItyAdi, tathA nApi hIlanayA - jAtyudyahanataH nApi nindanayA-deyadAyakadoSodUhanena nApi maha gayA-lokasamakSadAyakAdinindayA, nApyetatritayenetyAha- 'navI 'tyAdi, nApi bheSaNayA aditsato bhayotpAdanena nApi tarjanayA- tarjanI cAlanena jJAsyasi re duSTa ! ityAdibhaNanarUpayA nApi tADanayA- capeTA didA For Penal Use On ~220~ ra Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [2], ------------------- adhyayanaM [1] -------------------- mUlaM 21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [21-23] gAthA: praznavyAka- natA, nApyuktatrayayogenetyAha-'navI'tyAdi, nApi gauraveNa-garveNa rAjapUjito'hamityAyabhimAnena nApi ku- 1 saMvarara0 zrIa- dhanatayA-dAridryabhAvena prAkRtatvena vA krodhanatayA nApi vanIpakatayA-rakavallUllivyAkaraNena nApyuktatraya- dvAre bhayadeva0 mIlanenetyAha-'navI'tyAdi, nApi mitratayA-mitrabhAvamupagamghetyarthaH nApi prArthanayA-yAvayA api tu sAdhu-31 ahiMsAyA vRttiH 18/rUpasandarzanena, Aha ca-"paDirUveNa esittA, miyaM kAleNa bhkkhe|" [sAdhurUpeNaiSayitvA mitaM kAlena nAmAni bhikSayet ] nApi sevanayA-khAmino bhRtyavata, nApi yugapaduktatrayamIlanakenetyAha-'navI'tyAdi, yayevameva ca | kArakA na gaveSayati bhaikSaM bhikSustarhi tadgaveSaNAyAM kiMvidho'sau bhavedityAha-ajJAtaH-khayaM khajanAdisambandhAka- bhAvanAzca thanena gRhasthairaparijJAtasvajanAdibhAvaH tathA 'agadie'tti agrathitaH parijJAne'pi teSu tena sambandhinA'ma-18 sU023 tibaddhaH AhAre vA'gRddhaH 'anuDhe 'tti AhAre dAyake vA'dviSTaH aduSTo vA 'ahINatti adriinn:-akssubhitH| avimanA-na vigatamAnasa: alAbhAdidoSAt akaruNo-na dayAsthAnaM nyagvRttitvAt aviSAdI-aviSAdadhAn adIna ityarthaH aparitAntAH-azrAntAH yogA-manAprabhRtayaH sadanuSThAneSu yasya so'paritAntayogI ata eva yatanaM-prAseSu saMyamayogeSu prayatna udyamaH ghadanaM ca-aprApsasaMyamayogaprAptaye yatna eva te kurute yaH sa yatana-14 PghaTanakaraNaH tathA caritaH-sevito vinayo yena sa caritavinayaH, tathA guNayogena-kSamAdiguNasambandhena sa-|| samprayukto yaH sa tathA, tataH pancayasya karmadhArayaH, bhikSabhiSaNAyAM nirato bhavediti gamyate, 'imaM c'tti| // 109 // idaM punaH pUrvoktaguNabhakSAdipratipAdanaparaM pravacanamiti yogaH sarvajagajjIvarakSaNarUpA yA dayA tadartha prAvacanaM ACCORROCEARCOACADEOCOCC dIpa anukrama [30-35] ~221 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [1] ------------------- mUlaM [21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [21-23] gAthA: -pravacanaM zAsanaM bhagavatA zrImanmahAvIreNa sukathitaM nyAyAbAdhitatvena AtmanAM-jIvAnAM hitaM AtmahitaM pecAbhAviyaMti pretya-janmAntare bhavati-zuddhaphalatayA pariNamatItyevaMzIlaM pretyabhAvikaM AgamiSyati kAle dAbhadra-kalyANaM yatastadAgamiSyadbhadraM zuddha-nirdoSa 'neAuyati naiyAyikaM nyAyavRtti akuTilaM-mokSaM prati Rju anuttaraM sarveSAM duHkhAnA-asukhAnAM pApAnAM ca tatkAraNAnAM vyapazamanaM-upazamakArakaM yattattathA / || atha yaduktaM 'tIse sabhAvaNAe u kiMci vocchaM guNuhesa'ti tatra kA bhAvanAH?, asyAM jijJAsAyAmAha 'tasse'tyAdi sasya-prathamasya vratasya bhavantIti ghaTanA, imA:-vakSyamANapratyakSAH paJca bhAvanA, bhAvyate-vAsyate vratenAtmA yakAbhistA bhAvanAH-IryAsamityAdayaH, kimarthA bhavantItyAha-'pANA' ityAdi, prathamavratasya yatprANAtipAtaviramaNalakSaNaM svarUpaM tasya parirakSaNArthAya 'paDhamati prathama bhAvanAvastviti gamyate, sthAne gamane ca guNayoga-vaparapravacanopaghAtavarjanalakSaNaguNasambandhaM yojayati-karoti yA sA tathA, yugAntare-1 yUpapramANabhUbhAge nipatati yA sA yugAntaranipAtikA tataH karmadhArayastatastayA dRSTyA-cakSuSA 'iripavaMti BI-iritavya-gantavyaM, kenelAha-kITapataGgAdayanasAzca sthAvarAzca kITapataGgabasasthAvarAsteSu dayAparo yastena, nityaM puSpaphalasvarupravAlakandamUladakavRttikAbIjaharitaparivarjakena samyagiti pratItaM navaraM prathAla:-pallavAkura dakaM-udakamiti, atheAsamityA pravarttamAnasya yatsyAttadAha-evaM khalu'tti evaM ca IryAsamityA pravamAnasyetyarthaH sarve prANA sarve jIvA na hIlayitavyA-avajJAtavyA bhavanti, saMrakSaNaprapatatvAt na tAnava dIpa anukrama [30-35] ~222~ Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [2], ------------------- adhyayanaM [1] -------------------- mUlaM 21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita.........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [21-23] 111saMbara dvAre gAthA: praznavyA-jJAviSayIkarotItyarthaH, tathA na ninditavyA na garhitavyA bhavanti sarvathA pIDAdarjanodyatasyena gauravyANAmiva ra0 zrIa- darzanAt , nindA ya-khasamakSA gahIM ca-parasamakSA, tathA na hiMsitavyAH pAdAkramaNena mAraNataH, evaM na chebhayadevatavyA dvidhAkaraNato na bhettavyAH sphoTanataH 'na baheyavya sina vyathanIyAH paritApanAt na bhayaM-bhIti duHkhaM ca zArIrAdi kizcidalpamapi labhyA-yogyAH prApayituM je iti nipAto yAkyAlaGkAre evaM-anena nyAyena | nAmAni iryAsamitiyogena-IyAsamitivyApAraNa bhAvito-vAsito bhavatyantarAtmA-jIvaH, kiMvidha ityAha-azavalena // 11 // kArakA mA-mAlinyamAtrarahitena asaikliSTana-vizuddhavamAnapariNAmavatA nila-akSatenAkhaNDenetiyAvat cAritreNa -sAmAyikAdinA bhAvanA-vAsanA yasya so'zavalAsakliSTanivraNacAritrabhAvanAkaH athavA azavalAsakriSTanivraNacAritrabhAvanayA hetubhUtayA ahiMsaka-avadhakaH saMyatoM-mRvAvAdAguparatimAn susAdhaH-mokSasAdhaka iti / 'viiyaM catti dvitIyaM punarbhAvanAvastu manAsamitiH, tatra manasA pApaM na dhyAtavyaM, etadevAhamanasA pApakena, pApakamiti kAkA'dhyeyaM, tatazca pApakena-duSTena satA manasA yat pApaka-azubhaM tat, na kadAcinmanasA pApena pApakaM kizcidU dhyAtavyamiti vakSyamANavAkyena sambandhaH, punaH kimbhUtaM pApakamityAha-adhAmArmikANAmidamAdhArmikaM taca tadAruNaM ceti AdhArmikadAruNaM nRzaMsaM-zukAvarjitaM badhena-hananena bandhena-saMyama-15 |nena pariklezena ca-paritApanena hiMsAgatena bahulaM-pracuraM yattasathA, jarAmaraNapariklezaphalabhUtaiH vAcanAntare bhayamaraNapariklezaH sakliSTa-azubhaM yattattathA, na kadAcitkacanApi kAle 'maNeNa pAvarya'ti pApakenedaM manasA / kA sU023 dIpa anukrama [30-35] Baitaram.org ~223~ Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [2], ------------------- adhyayanaM [1] -------------------- mUlaM 21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [21-23] gAthA: pAvagati prANAtipAtAdikaM pApaM kizcid-alpamapi dhyAtavyaM-ekAgratayA cintanIyaM, evaM-anena prakAreNa manaHsamitiyogena-cittasatpravRttilakSaNavyApAreNa bhAvito-vAsito bhavantyantarAtmA-jIvA, kiMvidha i. tyAha-azavalAsaDUkliSTanirbaNacAritrabhAvanAkaH azabalAsakliSTanirjaNacAritrabhAvanayA cA ahiMsakaH saM-1 yataH susAdhuriti prAgvat / taiyaM vazi tRtIyaM punarbhAvanAvastu bacanasamitiH yatra vAcA pApaM na bhaNitavyamiti, etadevAha-'baIe pAvidhAe' iti kAkA'dhyetavyaM, etadRvyAkhyAnaM ca prArabat / caturtha bhAvanAvastu AhArasamitiriti, tAmevAha-'AhAraesagAe surdU uMcha gavesiyavya'ti vyakta, idameva bhAvayitumAha-ajJAtaH-zrImatpratrajitAditvena dAyakajane nAmavagataH akathitaH khayameva yathA'haM zrImatpravajitAdiriti aziSTa-apratipAditaH pareNa vAcanAntare 'annAe agaDhie aduDhe'tti dRzyate 'addINe'tyAdi tu pUrvavat, bhikSuH-bhikSaiSaNayA yuktaH 'samudANeUNati aTivA bhikSAcaryA-gocaraM uJchamiyoccha-alpAlpaM gRhItaM bhaikSyaM gRhIkhA Agato gurujanasya pAca-samIpaM gamanAgamanAticArANAM pratikramaNena IryApathikAdaNDakenetyarthaH pratikrAntaM yena sa tathA 'AloyaNadAyaNaM cAtti AlocanaM-yathAgRhItabhaktapAnanivedanaM tayoravopadarzanaM ca 'vAuNa'tti kRtvA 'gurujaNastati gurogurusandiSTasya vA vRSabhasya 'jahoyaesa'ti upadezAratikrameNa niraticAraM ca-doSavarjanena agramasaH punarapi ca aneSaNAyAH-aparijJAtAnAlocitadoSarUpAyAH prayato-dabavAn pratikramya kAyotsargakaraNeneti bhAvaH prazAntA-upazAnto'nussukaH AsIna-upaviSTaH sa eva vize-| dIpa anukrama [30-35] ~224 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [2], ------------------- adhyayanaM [1] -------------------- mUlaM [21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [21-23] vRttiH bhAvanAzca gAthA: praznavyAka-pyate-sukhaniSapaNa:-anArAghavRttyopaviSTaH, tataH padadvayasya karmadhArayaH, muhartamAnaM ca kAlaM dhyAnena-dharmA- 1 saMvarara0zrIa. dinA zubhayogena-saMyamavyApAreNa guruvinayakaraNAdinA jJAnena-granthAnuprekSaNarUpeNa khAdhyAyena ca-adhIta- dvAre bhayadeva guNanarUpeNa gopitaM-viSayAntaragamane niruddhaM mano yena sa tathA ata eva dharme-zrutacAritrarUpe mano yasya sa ahiMsAyA tathA ata eva avimanA:-azUnyacittaH zubhamanA:-asakliSTacetAH 'aviggahamaNe'tti avigrahamanA- nAmAni akalahacetAH acyugrahamanA vA-avidyamAnAsadabhinivezaH 'samAhitamaNe'tti sama-tulyaM rAgadveSAnAkalitaM kArakA // 111 // AhitaM-upanItamAtmani mano yena sa samAhitamanAH samena vA-upazamana adhikaM mano yasya samAdhikamanAH samAhitaM vA-svasthaM mano yasya samAhitamanA zraddhA ca-tattvazraddhAnaM saMyamayogaviSayo vA nijo'bhilASA sU023 3|saMvegava-mokSamArgAbhilASaH saMsArabhayaM vA nirjarA ca-karmakSaparNa manasi yasya sa zraddhAsaMveganirjaramanA:.IN pravacanavAtsalyabhAvitamanA iti kaNThyaM, utthAya ca prahRSTatuSTaH-atizayapramuditaH yathArAnika-yathAjyeSThaM nimaya ca sAdhUna-sAdharmikAna bhAvatazca-bhaktyA viipaNe yatti vitIrNe ca bhukazva svamidamazanAdItyevaM anujJAte ca sati bhaktAdau gurujanena-guruNA upaviSTa ucitAsane saMpramRjya mukhavastrikArajoharaNAbhyAM sazIrSa kArya-samastakaM zarIraM tathA karatalaM-hastatalaM ca amUchitaH-AhAraviSaye bhUDhimAnamagataH agRddhaH-aprApteSu mAraseSvanAkAddhAvAn agrathitaH-rasAnurAgatantubhirasandarbhitaH agarhitaH-AhAraviSaye'kRtagaheM ityarthaH ana-IN dhyupapanno-na raseSvekAgramanAH anAvila:-akaluSaH alubdhaH-lobhavirahitaH 'aNattaTTie'tti nAtmArtha evaM dIpa anukrama [30-35] // 111 // ~225 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [2], ------------------- adhyayanaM [1] -------------------- mUlaM 21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [21-23] gAthA: yasyAstyasAcanAtmArthikaH paramArthakArItyarthaH, 'asurasuti evaMbhUtazabdarahitaM 'acavacati cavacavetizabdarahitaM adbhutaM-anutsukaM avilambita-anatimandaM aparizATi-parizATivarjitaM 'bhaMjelA' iti kriyAyAH vizeSaNAnImAni, 'AloyabhAyaNe'tti prakAzamukhe bhAjane athavA Aloke-prakAze nAndhakAre, pipIlikAcAlAdInAmanupalambhAt, tathA bhAjane-pAtre, pAtraM vinA jalAdisampatitasattvAdarzanAditi, yata-manovAkAyasaMyatatvena prayona-AdareNa vyapagatasaMyoga-saMyojanAdoSarahitaM 'arNigAlaM 'tti rAgaparihAreNetyarthaH vigayadhUma'ti dveSarahitaM, Aha ca-"rAgeNa saiMgAlaM doseNa sadhUmagaM viyANAhi"tti [rAgaNa sAkAraM dveSeNa sadhUmakaM vijAnIhi ] akSasya-dhuraH upAJjanaM-mrakSaNaM akSopAJjanaM tacca vraNAnulepanaM ca te bhUta-prAptaM yattattathA 3 tatkalpamityarthaH, saMyamayAtrA-saMyamapravRttiH saiva saMyamayAtrAmAtrA tat nimittaM-heturyatra tatsaMyamayAtrAmAtrA-14 nimittaM, kimuktaM bhavati?-saMyamabhAravahanArthatayA, iyaM bhAvanA-iha yathA'kSasyopAJjane bhAravahanAyaiva vidhIyate na prayojanAntare evaM saMyamabhAravahanAyaiva sAdhurbhuzIta na varNabalarUpanimittaM viSayalIlyena vA, bhojana-15 vikalo hi na saMyamasAdhanaM zarIraM dhArayituM samarthI bhavatIti 'bhuMjeja'tti bhuJjIta bhojanaM kurvIta, tathA bhojane kAraNAntaramAha-prANadhAraNArthatayA-jIvitavyasaMrakSaNAyetyarthaH, saMyataH-sAdhuH, Namiti vAkyAlaGkAre, 'samaya tira samyaka, nigamayannAha-evamAhArasamitiyogena bhAvitaH san bhAvito bhavantyantarAtmA azayalAsakliSTani--18 cAritrabhAvanAkaH azabalAsaDUkliSTanivraNacAritrabhAvanayA vA hetubhUtayA ahiMsakaH saMyataH susAdhuriti / / dIpa anukrama [30-35] SAREsannintamanand Standiturary.com ~226~ Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [21-23] + gAthA: dIpa anukrama [ 30-35 ] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] mUlaM [21-23] + gAthA: zrutaskandhaH [2], muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH // 112 // 'paMcamagaM'ti paJcamaM bhAvanAvastu AdAnanikSepasamitilakSaNaM etadevAha-pIThAdi dvAdazavidhamupakaraNaM prasiddhaM 'eyaMpI'ti etadapi anantaroditamupakaraNaM apizabdAdanyadapi saMyamasyopabRMhaNArthatayA saMyamapoSaNAya tathA vAtAtapadaMzamazakazIta parirakSaNArthatayA upakaraNaM-upakArakaM upadhiM rAgadveparahitaM kriyAvizeSaNamidaM 'parihariyavaM'ti paribhoktavyaM, na vibhUSAdinimittamiti bhAvanA, saMyatena sAdhunA nityaM sadA tathA pratyupekSaNA4 prasphoTanAbhyAM saha yA pramArjanA sA tathA tathA, tatra pratyupekSaNathA cakSurvyApAreNa prasphoTanayA - AsphoTanena OM pramArjanayA ca-rajoharaNAdivyApArarUpayA, 'aho ya rAo yanti ahni ca rAtrau ca apramattena bhavati satataM nikSeptavyaM ca moktavyaM grahItavyaM ca AdAtavyaM, kiM tadityAha- bhAjanaM pAtraM bhANDaM tadeva mRnmayaM upadhizva| vastrAdiH etatrayalakSaNamupakaraNaM upakAri vastviti karmadhArayaH, nigamayannAha - 'evamAdAne' tyAdi pUrvavat navaraM iha prAkRtazailyA'nyathA pUrvAparapadanipAtaH tena bhANDasya - upakaraNasyAdAnaM ca grahaNaM nikSepaNA camocanaM tatra samitiH bhANDAdAnanikSepaNAsamitiriti vAcye AdAnabhANDa nikSepaNAsamitirityuktaM, athAdhyayanArthaM nigamayannAha - 'evamiti uktakrameNa idaM ahiMsAlakSaNaM saMvarasya-anAzravasya dvAraM-upAyaH samyaka saMvRtaM- AsevitaM bhavati, kiMvidhaM sadityAha - supraNihitaM supraNidhAnavat surakSitamityarthaH, kI kiMvidhairityAha-ebhiH paJcabhirapi kAraNaiH- bhAvanAvizeSaH ahiMsApAlana hetubhiH manovAkkAya parirakSitairiti, tathA nityaM sadA AmaraNAntaM ca-maraNarUpamantaM yAvat na maraNAtparato'pi asambhavAt, tathA eSaH- yogo' praznavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH For Penal Use Only ~ 227~ 1 saMvara dvAre ahiMsAyA nAmAni kArakA bhAvanAzca sU0 23 // 112 // Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [2], ------------------- adhyayanaM [1] -------------------- mUlaM [21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: * prata sUtrAMka [21-23] ** * gAthA: anantaroditabhAvanApaJcakarUpo vyApAro netavyo-voDhavya iti bhAvaH, kena?-dhRtimatA-khasthacittena matimatAbuddhimatA, kimbhUto'yaM yogaH?-anAzrayA-navakarmAnupAdAnarUpaH yataH akaluSaH-apApasvarUpaH chidramiva chidra karmajalapravezAttanniSedhenAcchidraH, acchidrarUpatvAdevAparizrAvI-na parizravati karmajalapravezataH asaGkakliSTona cittasainklezarUpaH zuddho-niSiH sarvajinairanujJAtA-sArhatAmanumataH, 'eva'miti iyosamityAdibhAvanApazvakayogena prathamaM saMvaradvAra-ahiMsAlakSaNaM phAsiyaMti spRSTamucite kAle vidhinA pratipannaM 'pAlitaM satataM samyagupayogena praticaritaM 'sohiyoti zobhitamanyeSAmapi taducitAnAM dAnAt aticAravarjanAdvA zodhita vA-niraticAraM kRtaM 'tIritaM' tIraM-pAraM prApitaM kIrtitaM-andheSAmupadiSTaM ArAdhitaM-ebhireva prakArairniSThAM nItaM AjJayA-sarvajJavacanenAnupAlitaM bhavati pUrvakAlasAdhubhiH pAlitasvAdvivakSitakAlasAdhubhizcAnu-pazAt pAlitamiti, kenedaM prarUpitamisyAha-evamityuktarUpaM jJAtamuninA-kSatriyavizeSarUpeNa yatinA zrImanmahAvIreNetyarthaH, bhagavatA-aizvaryAdibhagayuktena prajJApitaM-sAmAnyato vineyebhyaH kathitaM prarUpitaM-bhedAnu bhedakathanena prasiddha-prakhyAtaM siddha-pramANapratiSTitaM siddhAnAM-niSThitArthAnAM varazAsana-pradhAnAjJA siddhavarazA-14 sAsanaM idaM-etat 'Aghadhiya'ti artha:-pUjA tasya ApaH-prAptirjAtA yasya tadardhApitaM argha vA ApitaM-prApitaM13 iyattadarghApitaM sunu dezitaM-sadevamanujAsurAyAM parSadi nAnAvidhanayapramANairabhihitaM prazasta-mAGgalyamiti / ANSAR * * dIpa anukrama [30-35] ** S ~228~ Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [21-23] + gAthA: dIpa anukrama [ 30-35 ] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [1] mUlaM [21-23] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka- 5 prathamaM saMvaradvAraM samAptaM // itizabdaH samAptau bravImi sarvajJopadezenAhamidaM sarva pUrvoktaM pratipAdayAmi na 12 saMvara ra0 zrIasvamanISikayeti / praznavyAkaraNAnAM ca SaSThamadhyayanaM vivaraNataH samAptam // 6 // dvAre bhayadeva0 vRttiH // 113 // Ja Educat - atha dvitIyasaMvarAtmakaM saptamamadhyayanam // vyAkhyAtaM prathamasaMvarAdhyayanaM, atha sUtrakramasambaddhamathavA'nantarAdhyayane prANAtipAtaviramaNamuktaM taca sA|mAnyato'lIkaviramaNavatAmeva bhavatItyalIkaviratiratha pratipAdanIyetyevaMsambaddhaM dvitIyamadhyayanamArabhyateasya cedamAdisUtram - jaMbU ! vitiyaM ca sacavaNaM suddhaM suciyaM sivaM sujAyaM subhAsiyaM subvayaM sukahiyaM sudihaM supatiTThiyaM supai TTiyajarsa susaMmiyavayaNavuiyaM suravaranaravasabhapavarabalavagasuvihiyajaNavahumayaM paramasAhudhammacaraNaM tavaniyamapariggahithaM sugatipahRdesakaM ca loguttamaM vayamiNaM vijjAharagagaNagamaNavijANasAhakaM saggamaggasiddhipahadesakaM avita taM sacaM ujjuyaM akuDilaM bhUyatthaM atthato visuddha ujjoyakaraM pabhAsakaM bhavati savtrabhAvANa jIva loge avisaMvAdijahatthamadhuraM paJcakkhaM dayivayaMva jaM taM accherakArakaM avatthaMtaresu bahue mANusaNaM sacceNa mahAsamuhamajhe mUDhANiyAvi poyA sacceNa ya udagasaMbhamaMmivi na vujhAi na ya maraMti cAhaM te atra dvitiye zrutaskandhe prathamaM adhyayanaM parisamAptaM atha dvitiye zrutaskandhe dvitiyam adhyayanaM "satyaM" Arabhyate "alikavirati" dvitIyaM saMvara-dvAraM nAmaka For Penal Use Only ~ 229~ satyasya ma himA svarUpaM ca sU0 24 // 113 // incibrary org Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [24] dIpa anukrama [36] zrutaskandhaH [2], mUlaM [24] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH * % % %%% % % "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) - adhyayanaM [2] Eucation International lati sacceNa ya agaNisaMbhamaMmivi na ujjhati ujjugA maNUsA sacceNa ya tattateta ulohasIsakAI chivaMti dharaiti na ya ujjhati maNUsA pavyayakaDakAhiM muJcate na ya marati sacceNa ya pariggahiyA asipaMjaragayA samarAovi Niiti aNahA ya saccavAdI vahabaMdhabhiyogaberaghorehiM pamuccaMti ya amittamajjhAhiM niIti aNahA ya saccavAdI sAdevvANi ya devayAo kareMti saccatrayaNe ratANaM / taM sacaM bhagavaM titthakarasubhAsiyaM dasavihaM coputrIhiM pAhuDatthaviditaM maharisINa ya samayappadinnaM deviMdanariMdabhAsiyatthaM vemANiyasAhiyaM mahatthaM maMtosahivijjAsANatthaM cAraNagaNasamaNasiddhavijjaM maNuyagaNANaM vaMdaNijjaM amaragaNANaM avaNijjaM asuragagANaM ca pUyaNi aNegapAsaMDipariggahitaM jaM taM lokaMmi sArabhUyaM gaMbhIrataraM mahAsamuddAo thirataragaM merupanyAo somataragaM caMdamaMDalAo dittataraM sUramaMDalAo bimalataraM sarayanahalAo surabhitaraM gaMdhamAdaNAo jeviya logammi aparisesA maMtajogA javA ya vijA ya jaMbhakA ya atyANi ya satyANi yasi - kkhAo ya AgamA ya saJcANivi tAI sacce paTTiyAI, saccaMpiya saMjamasta uvarohakArakaM kiMci na vastavyaM hiMsAsAvaja saMpataM bheyavikahakArakaM agatyavAyakalahakArakaM aNajaM avavAyavitrAyasaMpattaM velavaM ojadhebahulaM nila loyagarahaNijjaM duddidvaM dussukhaM amuNiyaM apaNo thavA paresu niMdA na taMsi mehAvINa taMsi dhanno na taMsi payadhammo na taM kulINo na taMsi dANapatI na taMsi sUro na taMsi paDirUvo na taMsi laTTho na paMDio na bahussuo navi ya taM tavastI Na yAvi paralogaNicchiyamatI'si savvakAla jAtikularUvacA For Penal Use Only ~ 230~ Contrary org Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [24] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sutrAMka [24] praznavyAka ra0zrIabhayadeva0 vRttiH // 114 // dIpa anukrama [36] SAGRORSCR hirogeNa bAvi jaM hoi bajaNija duhao uvayAramatikaMtaM evaMvihaM saccapi na vattavyaM, aha kerisakaM puNAi sacaM tu bhAsiyavaM?, jaM taM dabvehiM pajavehi ya guNehiM kammehiM bahubihehiM sippehiM Agamehi ya nAmakkhAyanivAubasagataddhiyasamAsasaMdhipadaheujogiyauNAdikiriyAvihANadhAtusaravibhattivannajuttaM tikalaM dasavihaMpi satyasya masacaM jaha bhaNiyaM taha ya kammuNA hoi duvAlasavihA hoi bhAsA vayaNaMpiya hoi solasavihaM, evaM arahaMtama- himA svaNunnArya samikkhiyaM saMjaeNa kAlaMmi ya battabdha (sU024) rUpaM ca 'jaMbU' ityAdi, tatra jambUriti ziSyAmantraNaM 'viiyaM catti dvitIyaM punaH saMvaradvAraM 'satyavacana' saGgyo-mu-11 sU0 24 |nibhyo guNabhyaH padArthebhyo vA hitaM satyaM, Aha ca-"sacaM hiyaM sayAmiha saMto muNao guNA payatthA thaa|" tatha tadvacanaM satyavacanaM, etadeva stuvannAha-zuddhaM-nidoSa ata eva zucika-pavitraM ziva-zivahetuH - jAtaM-zubhavivakSotpannaM ata eva subhASitaM-zobhanavyaktavArarUpaM zubhAzritaM sukhAzritaM sudhAsitaM vA suvrataM -zobhananiyamarUpaM zobhano nAma madhyasthaH kathaH [thitaM pratipAdako[yitavyaM yasya tatsukathitaM sudRSTaM-atIndriyArthadarzibhiIThamapavargAdihetutayopalabdhaM supratiSThitaM-samastapramANarupapAditaM supratiSThitayaza:-avyAhatakhyAtikaM 'susaMjamiyavayaNabuiya'ti susaMyamitavacanaiH-suniyantritavacanaruktaM yattattadhA, suravarANAM naravRSabhANAM 3 'pavarabalavaga'tti pravaravalavatAM suvihitajanasya ca bahumata-sammataM yattattathA, paramasAdhUnAM-naiSThikamunInAM dharmacaraNa-dharmAnuSThAnaM yattattathA, taponiyamAbhyAM parigRhItaM-aGgIkRtaM yattattathA, taponiyamI satyavAdina NRNA ~231 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [24] dIpa anukrama [36] zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [2] mUlaM [24] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH yA. 20 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) - eva syAtAM nAparasyeti bhAvaH, sugatipathadezakaM ca lokottamaM vratamidamiti vyaktaM, vidyAdharagaganagamanavidhAnAM | sAdhanaM nAsatyavAdinastAH sidhyantIti bhAvaH svargamArgasya siddhipathasya ca dezakaM pravarttakaM yattattathA avitathaM vitatharahitaM 'taM sarvaM ujjugaM'ti satyAbhidhAnaM yad dvitIyaM saMvaradvAramabhihitaM tadRjukaM RjubhAvapravattitatvAt tathA akuTilaM akuTilakharUpatvAt bhUtaH - sadbhUto'rthaH - abhiSeyo yasya tadbhUtArtha arthataH prayojanato vizuddhaM nirdoSaM prayojanApannamiti bhAvaH, udyotakaraM - prakAzakAri, kathaM ? yataH prabhASakaM pratipAdakaM bhavati keSAM kasminnityAha-sarvabhAvAnAM jIvaloke - jIvAdhAre kSetre, prabhASakamiti vizinaSTi- avisaMvAdi-adhyabhicAri yathArthamitikRtvA madhuraM komalaM yathArthamadhuraM pratyakSaM daivatamiva-devateva yattadAcaryakAraka citathismayakara kAryakArakaM tadIdRzaM keSu keSAmityAha-avasthAntareSu avasthAvizeSeSu bahuSu manuSyANAM yadAha"satyenAgnirbhavecchIto, gAdhaM datte'mbu satyataH / nAsirichananti satyena, satyAdrajyate phaNI // 1 // etadevAha - satyena hetunA mahAsamudramadhye tiSThanti na nimajjanti, 'mUDhANiyAvi'tti mRdaM niyatadiggamanApratyayaM 'a' niyaMti agre tuNDaM anIkaM vA tatpravarttakaM janasainyaM yeSAM te tathA tespi potA-bodhisthAH, tathA satyena ca udakasambhrame'pi sambhramakAraNatvAdudakalavaH udakasambhramastatrApi 'na bujjhaiti vacanapariNAmAnnodyante-na plAvyante na ca mriyante stAghaM ca-gAdhaM ca te labhante, satyena cAgnisambhrame'pi pradIpanake'pi na dahyante, kajukA-ArjavopetAH manuSyA narAH satyena ca taptataila pulosIsakAni pratItAni 'chivaMti'tti chuSaMti dhAra Education Internationa For Par Use Only ~232~ Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [24] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [24] dIpa anukrama praznabyAka- yanti hastAJjalibhiriti gamyate na ca dahyante manuSyAH, parvatakaTakAta-parvataikadezAd vimucyante na ca mri- 2 saMbara20 zrIa- yante, satyena ca parigRhItA yuktA ityarthaH asipaJjare-zaktipaJjare gatAH khaDgazaktivyagrakararipupuruSaveSTitA i- dvAre bhayadevatyathA samarAna tyarthaH samarAdapi-raNAdapi niti tti niryAnti-nirgacchanti, anaghAzca-akSatazarIrA ityarthaH, ke ityAha- satyasya mavRttiH satyavAdinaH-satyapratijJAH vadhavandhAbhiyogavairaghorebhyaH-tADanasaMyamanavalAtkAraporazAtravebhyaH pramucyante a-IN himA sva. // 115 // mitramadhyAt-zatrumadhyAnniryAnti anaghAzca-nirdoSAH satyavAdinaH, sAdevyAni ca-sAnnidhyAni ca devatAH rUpaM ca kurvanti satyavacanaratAnAM, Aha ca-"priyaM satyaM vAkyaM harati hRdayaM kasya na jane?, giraM satyAM lokaH pra- sU024 dAtipadamimAmarthayati ca / surAH satyAdvAkyAidati muditAH kAmikaphalamataH satyAdvAkyAtamabhimataM nAsti hai| bhuvane // 1 // " 'ta'miti yasmAdevaM tasmAtsatyaM dvitIyaM mahAvrataM bhagavad-bhaddAraka tIrthakarasubhASitaM jina suSTuktaM dazavidha-dazaprakAra janapadasammatasatyAdibhedena dazavakAlikAdiprasiddhaM caturdazapUrvibhiH prAbhRtArthaviditaM-pUrvagatAMzavizeSAbhidheyatayA jJAtaM maharSINAM ca samayena-siddhAntena 'painnati pradattaM samayapratijJA vA-samAcArAbhyupagamaH, pAThAntare 'maharisisamayapainnacinnaM ti maharSibhiH samayapratijJA-siddhAntAbhyupagamaH samAcArAbhyupagamo veti caritaM yattattathA, devendranarendrarbhASita:-janAnAmukto'GkaH-puruSArthastatsAdhyo dhamAdi-14 yasya tattathA, athavA devendranarendrANAM bhAsitaH-pratibhAsito'rthaH-prayojanaM yasya tattathA, athavA devendraa-14||115|| dInAM bhASitAH arthA-jIvAdayo jinavacanarUpeNa yena tattathA, tathA vaimAnikAnAM sAdhitaM-pratipAditamupA [36]] ~233~ Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [24] dIpa anukrama [36] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) - zrutaskandha: [2], adhyayanaM [2] mUlaM [24] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH | deyatayA jinAdibhiryattattathA, vaimAnikairvA sAdhitaM kRtamAsevitaM samarthitaM vA yattattathA, mahArtha- mahAprayojanaM, | etadevAha - mantrauSadhIvidyAnAM sAdhanamarthaH - prayojanaM yasya tadvinA tasyAbhAvAttatathA, tathA cAraNagaNAnAM vi yAcAraNAdivRndAnAM zramaNAnAM ca siddhAH vidyA AkAzagamanavaikriyakaraNAdiprayojanA yasmAttattathA, manujagaNAnAM ca vandanIyaM stutyaM amaragaNAnAM cArcanIyaM pUjyaM asuragaNAnAM ca pUjanIyaM anekapAkhaNDiparigRhItaM nAnAvidhavatibhiraGgIkRtaM yattalloke sArabhUtaM gambhIrataraM mahAsamudrAdatizayenAkSobhyatvAt sthiratarakaM meruparvatAt acalitatvena saumyataraM candramaNDalAt atizayena santApopazamahetutvAt dIptataraM sUramaNDalAt | yathAvadvastuprakAzanAt tejakhinAM cAtyantAnabhibhavanIyatvAt vimalataraM zarannabhastalAdatinirdoSatvAt surabhitaramiva surabhitaraM gandhamAdanAd-gajadantakagirivizeSAt sahRdayAnAmatIva hRdayAvarjakatvAt ye'pi ca loke'parizeSA-niHzeSA mantrAH - hariNegameSimantrAdayaH yogA:-vazIkaraNAdiprayojanAH dravyasaMyogAH japAnamantravidyAjapanAni vidyAzva-prajJasyAdikAH jRmbhakAJca tiryaglokavAsino devavizeSAH astrANi ca nArAcAdIni kSepyAyudhAni sAmAnyAni vA zAstrANi ca - arthazAstrAdIni zastrANi vA khaDgAdInyakSepyAyudhAni | zikSAzca kalAgrahaNAni AgamAna-siddhAntAH sarvANyapi tAni satye pratiSThitAni, asatyavAdinAM na ke'pi mantrAdayo'rthAH khasAdhyasAdhakAH prAyo bhavantIti bhAvaH, tathA satyamapi sadbhUtArthamAtratayA saMyamasyoparodha| kArakaM pAdhakaM kiJcid alpamapi na vaktavyaM, kiMrUpaM tadityAha - hiMsayA jIvavadhena sAvadhena ca pApena AlA For Par Lise Only ~ 234~ Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [24] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [24] dIpa anukrama praznavyAka- pAdinA samprayuktaM yattattadhA, Aha ca-"taheva kANaM kANitti, paMDagaM paMjagatti ya / cAhiyaM vA virogiti. ra0zrIa teNaM coritti no ve||1||"[tthaiv kANaM kANamiti paNDaka paNDakamiti vA vyAdhimantaM vApi rogIti stenaM dvAre bhayadeva cauramiti no vadet // 1 // bhedaH-cAritrabhedastatkArikA vikathA:-khyAdikathAH tatkArakaM yattattathA, tathA anartha satyasya mavRttiH vAdo-niSprayojano jalpaH kalahazca-kalistatkArakaM yattattathA, anArya-anAryaprayuktaM anyAyyaM ca-anyAyo | himA svapetaM apavAdaH-paradUSaNAbhidhAnaM vivAdo-vipratipattistatsamprayuktaM yattattathA, velamba-pareSAM viDambanakAri rUpaca // 116 // ojo-balaM dhairya ca-dhRSTatA tAbhyAM bahulaM-pracuramojodhairyabahula nirlaja-apetalajaM lokagarhaNIyaM-nincha / sU024 dRSTaM-asamyagIkSitaM duHzrutaM-asamyagAkarNitaM durmuNitaM-asamyagjJAtaM AtmanaH stavanA-stutiH pareSAM nibhandA-gaho, nindAmevAha-'nasitti nAsi na bhavasi tvamiti gamyate medhAvI-apUrvazrutadRSTagrahaNazaktiyutaH tathA na tvamasi dhanyo-dhanaM labdhA tathA nAsi-na bhavasi priyadhammA-dhammapriyA tathA na tvaM kulInA-kula-14 jAtaH tathA nAsi-na bhavasi dAnapatirdAnadAtetyarthaH, tathA na tvamasi sU:-cArabhaTaH tathA na tvamasi-na bhavasi pratirUpo-rUpavAn na tvamasi laSTA-saubhAgyavAn na paNDito-buddhimAn na bahuzruta:-AkarNitAdhItabahuzAkhaH bahusuto vA-bahuputro bahuziSyo vA nApi ca tvaM tapasvI-kSapakA na cApi paralokaviSaye ni|zcitA-niHsaMzayA matirasyeti paralokanizcitamatirasi-bhavasi sarvakAlaM-AjanmApIti, kiM bahunoktena ?, // 116 // varjanIyavacanaviSayamupadezasarvakhamucyate, jAtikularUpavyAdhirogeNa cApIti, iha jAtyAdInAM samAhAradvandvaH, [36]] ~235~ Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [24] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sutrAMka [24] dIpa anukrama tato jAtyAdinA ninditena paracittapIDAkAritvAdyadbhavedvarjanIyaM-pariharttavyaM tadevaMvitraM satyamapi na vaktavyamiti vAkyArthaH, tatra jAtiH-mAtRkA pakSaH kulaM-paitRkaH pakSaH rUpaM-AkRtiH vyAdhiH-cirasthAtA kuSTAdiH rogaH-| zIghrataraghAtI jvarAdiH vA vikalpe apiH samuccaye 'duhilaM ti drohavat pAThAntareNa 'duhao'tti dravyato bhA-18 vatazca upacAra-pUjAmupakAraM vA atikrAntaM, evaMvidhaM tu-evaMprakAraM punaH satyamapi sadbhUtatAmAtreNa AstAma satyaM na vaktavyaM-na vAcyaM, 'atha kerisargati athazabdaH pariprazne kIdRzaka?-kiMvighaM 'puNAI ti iha punrpi| 4pUrvavAkyArthApekSayottaravAkyArthasya vizeSadyotanArthaH Ainti vAkyAlaGkArArthaH 'sacaM tu'tti satyamapi bhA-18 MASitavya-vaktavyaM yattad dravyaiH-trikAlAnugatilakSaNaiH pudgalAdibhirvastubhiH paryAyaizca-navapurANAdibhiH kramaba-131 kArtibhirdhammaiH guNa:-varNAdibhiH sahabhAvibhir3ammaireva karmabhiH-kapyAdivyApAraH bahuvidhaiH zilpaiH-sAcA-1 prAyazcitrakarmAdibhiH kriyAvizeSaiH Agamaizca-siddhAntAyuktamiti sambandhaH kArya:, yuktazabdasyottaratra saMmastanirdeze'pi prAkRtazailIvazAt dravyAdiyuktatvaM vacanasya tadabhidhAyakatvAdU, athavA dravyAviSu viSaye dravyAdigocaramityarthaH, tathA 'nAmAkhyAtanipAtopasagaMtaddhitasamAsasandhipadahetuyogikoNAdikriyAvidhAnadhAtukharavibhaktivarNayukta miti tatra nAmeti padazabdasambandhAnAmapadamevamuttaratrApi, tacAvyutpannetarabhedAH hAvidhA, tatra vyutpannaM devadattAdi avyutpannaM DisthetyAdi, AkhyAtapadaM sAdhyakriyApadaM yathA akarot karoti kariSyati, tattadardhadyotanAya teSu teSu sthAneSu nipatantIti nipAtAH tatpadaM nipAtapadaM yathA ca vA khalvityAdi, [36]] ~236~ Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [24] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [24] dIpa anukrama [36] prazvavyAka- upasRjyante-dhAtusamIpe niyujyanta ityupasargAstadrUpaM padamupasargapadaM pra parA apetyAdivat, tasmai hitaM taddhita- 2 saMvarara0zrIa-1 mityAdyarthAbhidhAyakA ye pratyayAste taddhitAH tadantaM padaM taddhitapadaM yathA gobhyo hito gavyo dezaH nAbherapatyaM dvAre bhayadeva. nAbheya ityAdi, samasanaM samAsa:-padAnAmekIkaraNarUpaH tatpuruSAdistatpadaM samAsapadaM yathA rAjapuruSa i-18 satyasya mavRttiH tyAdi, sandhiH-sannikarSastena padaM yathA dadhIdaM tadyathetyAdi, tathA hetuH-sAdhyAvinAbhUtatvalakSaNo yathA'nityaH himA sva zabdaH kRtakatvAditi, yaugika-yadeteSAmeva byAdisaMyogavat, yathA upakaroti senayA'bhiyAti abhiSeNaya- rUpaM ca // 117 // datItyAdi, tathA uNAdi-uNaprabhRtipratyayAntaM padaM yathA Azu svAdu, tathA kriyAvidhAnaM-siddhakriyAvidhiH sU024 kAntapratyayAnta [kRtpratyayAnta ] padavidhirityarthaH, yathA pAcakaH pAka ityAdi, tathA dhAtavo-bhvAdayaH kriyApratipAdakAH kharA-akArAdayaH SaDjAdayo vA sapta, kacidrasA iti pAThaH tatra rasAH-zRGgArAdayo nava, yathA-"zRGgArahAsyakaruNA, raudravIrabhayAnakAH / bIbhatsAdbhutazAntAca, nava nAvye rasAH smRtaaH||1||" vibhaktayA-prathamAdyAH sapta varNAH-kakArAdivyaJjanAni ebhiyuktaM yattattathA, atha satyaM bhedata Aha-traikAlyaM, -trikAlaviSayaM dazavidhamapi satyaM bhavatIti yogaH, dazavidhatvaM ca satyasya janapadasammatasatyAdibhedAt, Aha ca-"jaNavaya 1 saMmaya 2 ThavaNA 3 nAme 4 sve5 paDuccasacce ya 6 / vavahAra 7bhAva 8 joge 9 dasame ovammasace ya 10||1||"tti, tatra janapadasatyaM yathA udakArthe koMkaNAdidezarUlyA paya iti vacanaM, saMmatasatyaM yathA samAne'pi paGkasambhave gopAlAdInAmapi sammatatvenAravindameva paGkajamucyate na kuvalayAdIti, Al // 117 HRJuniorary.org ~237~ Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [24] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: -545 prata sutrAMka [24] 6 sthApanAsatyaM jinapratimAdiSu jinAdivyapadezaH, nAmasatyaM yathA kulamavarddhayannapi kulavarDana ityucyate, rUpasatyaM yathA bhAvato'zramaNo'pi tadrUpadhArI zramaNa ityucyate, pratItasatyaM yathA anAmikA kaniSThikAM pratItya dIrghatyucyate, saiva madhyamAM pratItya ikheti, vyavahArasatyaM yathA girigatatRNAdiSu dadyamAneSu vyavahArAda giridadyata iti, bhAvasatyaM yathA satyapi pazcavarNatve zukkhalakSaNabhAvotkaTatvAt zuklA balAketi, yoga-18 satyaM yathA daNDayogAddaNDa ityAdi, aupamyasatyaM yathA samudravattaDAga ityAdi, tathA 'jaha bhaNi taha ya kammuNA hoi'tti yathA-pena prakAreNa bhaNitaM-bhaNanakriyA dazavidhasatyaM sadbhatArthatayA bhavati tathA-tenaiva || prakAreNa karmaNA vA-akSaralekhanAdikriyayA sadbhatArthajJApanena satyaM daza vidhameva bhavatIti. anena cedmukt| bhavati-na kevalaM satyArthaM vacanaM vAcya hastAdikApyavyabhicAryarthasUcakameva karttavyaM, ubhayatrApyavyabhicAritayA parAvyaMsanasyAkuTilAdhyavasAyasya ca tulyatvAditi, tathA 'duvAlasavihA ya hoi bhAsa'tti dvAdazavidhA ca bhavati bhASA, tathA ca-"prAkRtasaMskRtabhASA mAgadhapaizAcasaurasenI c| SaSTho'tra bhUribhedo dezavizepAdapabhraMzaH // 1 // " iyameva padavidhA bhASA gadyapadyabhedena bhidyamAnA dvAdazadhA bhavatIti, tathA vacanamapi SoDazavidhaM bhavati, tathAhi-"vayaNatiyaM 3 liMgatiyaM 6 kAlatiya 9taha parokkhapathakkhaM 11 uvaNIyAicauka |15 ajjhatthaM" 16 ceva solasamaM // 1 // tatra vacanatrayaM ekavacana dvivacanabahuvacanarUpaM yathA vRkSaH vRkSI vRkSAH, liGgatrikaM khIpunapuMsakarUpaM yathA kumArI vRkSaH kuNDaM, kAlatrikaM atItAnAgatavartamAnakAlarUpaM, yathA'karot / dIpa anukrama [36]] ~238~ Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [24] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [24] // 118 // dIpa anukrama [36] praznacyAkaH kariSyati karoti, pratyakSaM yathA'yaM eSaH, parokSaM yathA sA, tathA upanItavacana-guNopanayanarUpaM yathA rUpavAnayaM, |2 saMvarA20zrIa- apanItavacanaM-guNApanayanarUpaM yathA duHzIlo'yaM, upanItApanItavacanaM yatraika guNamupanIya guNAntaramapanIyate dhyayane bhayadeva yathA rUpavAnayaM kiMtu duHzIlA, viparyayeNa tu apanItopanItavacanaM tadyathA duHzIlo'yaM kintu rUpavAn, a-1 satyavatavRttiH madhyAtmavacanaM-abhipretama) gopayitukAmasya sahasA tasyaiva bhaNanamiti, 'evaM'miti uktasatyAdivarUpAvadhA- bhAvanA raNaprakAreNa ahedanujJAtaM samIkSita-yuddhayA paryolocitaM saMyatena-saMyamavatA kAle ca-avasare vaktavyaM, nata || sU0 25 jinAnanujJAtamaparyAlocitamasaMyatenAkAle ceti bhAvanA, Aha ca-"vuddhI' nieUNa bhAsejA ubhayalogaparisuddhaM / saparobhayANa jaM khaluna sabvahA pIDajaNagaM tu ||1||"[buddhyaa vicArya bhASetobhayalokapari-15 zuddhaM / vaparobhayeSAM yat khalu na sarvathA pIDAjanakaM tu||1||] etadarthameva jinazAsanamityetadAha imaM ca aliyapisuNapharusakaDuyacavalavayaNaparirakkhaNaTTayAe pAvayaNaM bhagavayA sukahiyaM attahiyaM pecAbhAvika AgamesibhaI mujhe neyAjyaM akuDilaM aNuttaraM savvadukkhapAvANaM viosamaNaM, tassa imA paMca bhAvaNAo vitiyassa bayassa aliyavayaNassa veramaNaparirakSaNaTTayAe paDhama soUNaM saMvaraI paramaha suha jANiUNa na vegiya na turiyaM na cavalaM na kaDuyaM na pharusaM na sAhasaM na ya parassa pIlAkaraM sAvaja saccaM ca hiyaM ca miyaM ca gAhagaM ca suddha saMgayamakAhalaM ca samikkhitaM saMjateNa kAlaMmi ya battavya evaM aNuvIti // 118 // samitijogeNa bhAvio bhavati aMtarappA saMjayakaracaraNanayaNavayaNo sUro saJcajavasaMpuno, vitiyaM koho ~239~ Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [25] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: CCCE prata sUtrAMka [25]] dIpa anukrama Na seviyabyo, kuddho caMDikio maNUso aliyaM bhaNejja pisuNaM bhaNeja pharusaM bhaNeja aliyaM pisurNa pharusaM bhaNeja kalaha karejA veraM karejA vikaha karejA kalaha varaM vikaha karejA saccaM haNeja sIle haNeja viNayaM haNeja saccaM sIlaM viNayaM haNeja veso haveja vatthaM bhaveja gammo bhaveja veso vatthu gammo bhaveja evaM annaM ca evamAdiyaM bhaNeja kohaggisaMpalitto tamhA koho na seviyavyo, evaM khaMtIi bhAvio bhavati aMtarapA saMjayakaracaraNanayaNavayaNo sUro saJcajavasaMpanno, tatiya lobho na seviyabyo luto lolo bhaNejja aliyaM khettassa ba vatthussa va kateNa 1 luto lolo bhaNejja aliyaM kittIe lobhasa va kaeNa 2 luddho lolo bhaNeja aliyaM riddhIya va sokkhassa va kaeNa 3 luddho lolo bhaNeja aliyaM bhattassa va pANassa va karaNa 4 luto lolo bhaNeja aliyaM pIDhassa va phalagarasa va kaeNa 5 luddho lolo bhaNeja aliyaM sejjAe gha saMdhArakarasa va karaNa 6 luddho lolo bhaNeja aliya vatthassa va pattassa ca kaeNa 7 luto lolo bhaNejja aliyaM kaMvalassa va pAyapuMchaNassa va karaNa 8 luddho lolo bhaNeja aliyaM sIsassa va sissINIe va kaeNa 9 lukho lolo bhaNeja aliyaM annesu ya evamAdisu bahusu kAraNasatesu, luto lolo bhaNeja aliyaM tamhA lobhI na seviyaco, evaM muttIya bhAvio bhavati aMtarappA saMjayakaracaraNanayaNavayaNo sUro saccajavasaMpanno, cautthaM na bhAiyavvaM bhItaM khu bhayA aiti lahuyaM bhIto avitijao maNUso bhIto bhUtehiM ghippai bhIto annaMpihu bhesejjA bhIto tavarsajamaMpihu muejjA bhIto ya bharaM na nittharejA sappurisaniseviyaM [37]] kara ~240~ Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [25] dIpa anukrama [37] zrutaskandha: [2], adhyayanaM [2] mUlaM [25] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka ra0 zrIabhayadeva0 vRttiH // 119 // "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) - Education Internationa ari bhIto na samattho aNucaritaM tamhA na bhAtiyacvaM bhayasta vA vAhissa vA rogassa vA jarAe vA masta vA annarasa vA evamAdiyarasa evaM ghejjeNa bhAvio bhavati aMtarappA saMjayakaracaraNanayuNavayaNo sUro saccajjava saMpanno, paMcamakaM hAsaM na seviyantraM aliyAI asaMtakAI jaMpati hAsaittA paraparibhavakAraNaM ca hAsaM para parivAyappiyaM ca hAsaM parapIlAkAragaM ca hAsaM bhedavimuttikArakaM ca hAsaM annonnajaNiyaM ca hoja hAsaM annonnagamaNaM ca hojja mammaM annonnagamaNaM ca hoja kammaM kaMdappAbhiyogamaNaM ca hoja hAsaM AsuriyaM kivvisattaNaM ca jaNejja hAsaM tamhA hAsaM na seviyavvaM evaM moNeNa bhAvio bhavai aMtarappA saMjayakaracaraNanayaNavayaNo sUro saccajjavasaMpanno, evamiNaM saMvarassa dAraM sammaM saMbariyaM hoi suppaNihiyaM imehiM paMcahivi kAraNehiM maNavayaNakAyaparirakkhie hiM nicaM AmaraNaMtaM ca esa jogo Neyacvo dhitimayA matimayA aNAsavo akaluso acchido aparissAvI asaMkiliTTho sambajiNamaNunnAo, evaM vitiyaM saMvaradAraM phAsiyaM pAliyaM sohiyaM tIriyaM kiTTiyaM aNupAliyaM ANAe ArAhiyaM bhavati, evaM nAyamuNiNA bhagavayA pannaviyaM parUviyaM pasiddhaM siddhabarasAsaNamiNaM AghavitaM sudesiyaM yasatthaM vitiyaM saMvaradAraM samattaM tibemi // 2 // ( sU0 25 ) 'imaM 'tyAdi imaM ca pratyakSaM pravacanamiti yogaH alIkaM asadbhUtArthaM pizunaM parokSasya parasya dUSaNAviSkaraNarUpaM paruSaM- azrAvyabhASaM kaTukaM - aniSTArthaM capalaM utsukatayA'samIkSitaM yadvacanaM vAkyaM tasya parira For Parts Only ~ 241 ~ 2 saMvarA dhyayane satyatratabhAvanAH sU0 25 // 119 // Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [25] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [25]] dIpa anukrama [37] kSaNalakSaNo yo'rdhastasya bhAvastattA tasyai ca alIkapizunaparupakaTukacapalavacanaparirakSaNArthatAyai prAvacana-1 pravacanaM zAsanamityarthaH, bhagavatA zrImanmahAvIreNa suSTu kathitaM sukathitamityAdi 'pararakkhaNaTThayAe'tti yAvat / pUrvavata, navaraM dvitIyasya vratasya-alIkavacanasyeti vizeSaH, 'paDhamati prathama bhAvanAvastu anuvicintyasa-11 mitiyogalakSaNaM, tacaivaM-zrutvA-AkarNya sadgurusamIpe 'saMvaraTuMti saMvarasya-prastAvena mRpAvAdaviratilakSa4ANasya artha:-prayojanaM mokSalakSaNaM prastutasaMvarAdhyayanasya vA'rtha:-abhidheyassaMvarArthastaM, zravaNAca 'paramaha suhara kijANiUNa ti paramArtha-heyopAdeyavacanaidamparya suSTha-samyaka jJAtvA na-naiva vegita-vegavat vikalpavyAkula tayetyarthaH vaktavyamiti yogaH, na tvaritaM-vacanacApalyataH na kaTukamarthataH na paruSaM varNataH na sAhasaM-sAhasa pradhAnamatarkitaM vA na ca parasya-jantoH pIDAkaraM sAvadhaM-sapApaM yata. vacanavidhi niSedhato'bhidhAya sAmprataM dividhita Aha-satyaM ca-sadbhatArtha hitaM ca-pathyaM mitaM-parimitAkSaraM grAhaka ca-pratipAdyasya vivakSitArthapratI tijanaka zuddha-pUrvoktavacanadoSarahitaM saGgataM upapattibhirabAdhitaM akAhalaM ca-amanmanAkSaraM samIkSitaM-pUrva buddhayA paryAlocitaM saMyatena-saMyamavatA kAle ca-avasare vaktavyaM nAnyathA, evamuktena bhASaNaprakAreNa 'aNudAbIhasamitijogeNa'ti anuvicintya-paryAlocya bhASaNarUpA yA samitiH-samyakapravRttiH sA'nuvicintya samitiH tayA yogaH-sambandhaH tadrUpo vA vyApAro'nuvicintyasamitiyogastena bhAvito bhavantyantarAtmAjIvaH, kiMvidha ityAha-saMyatakaracaraNanayanavadanA sUraH satyArjavasaMpanna iti pratItamiti 1 / 'viiyaMti dvi ~242~ Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [25] dIpa anukrama [37] "praznavyAkaraNadazA" aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH) zrutaskandha: [2], adhyayanaM [2] mUlaM [25] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka 20 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 120 // - tIyaM bhAvanAvastu yatkrodhanigrahaNaM, etadevAha - krodho na sevitavyaH kasmAtkAraNAdityAha - kruddhaH - kupitaH cANDikyaM raudrarUpatvaM saJjAtamasyeti cANDikyito manuSyo'lIkaM bhaNedityAdi sugamaM, navaraM vairaM anuza yAnubandhaM vikathAM parivAdarUpAM zIlaM samAdhiM 'veso 'ti dveSya:-apriyo bhavet eSa vastu-doSAvAsaH gamyaHparibhavasthAnaM, nigamanamAha- 'eyaMti alIkAdikaM gRhyate, tadanyasya bhaNanakriyAyA aviSayatvAt, anyaca - uktavyatiriktamevamAdikaM evaMjAtIyaM bhaNet krodhAgnisaMpradIptaH san 'tamhetyAdi sampanno' ityetadantaM OM vyaktaM 2 / 'tatiyaM'ti tRtIyaM bhAvanAvastu, kiM tadityAha-lobho na sevitavyaH kasmAdityata Aha- lubdho- lobhavAn lolo-vrate caJcalo bhagedalIkaM, etadeva viSayabhedenAha kSetrasya vA prAmAdeH kRSibhUmervA vAstunogRhasya 'karaNa' ti kRte hetoH lubdho lolo bhaNedalIkaM, evamanyAnyapyaSTasUtrANi netavyAni, navaraM kIrttiHkhyAtiH lobhasya-auSadhAdiprApteH kRte tathA Rddhe:-parivArAdikAyAH saukhyasya - zItalacchAyAdisukhahetoH | kRte tathA zayyAyA basateH yatra vA prasAritapAdaiH supyate sA zayyA tasyai saMstArakasya vA arddhatRtIyaha|stasya kambalakhaNDAdeH kRte pAdapracchanasya-rajoharaNasya kRte upasaMharannAha-anyeSu ca evamAdiSu bahuSu kAraNa| zateSvityAdi vyaktameva 3 / 'castha'nti caturtha bhAvanAvastu yat 'na bhAiyanvati na bhetavyaM na bhayaM vidheyaM iti, yato bhItaM bhayArtta prANinaM khuriti vAkyAlaGkAre bhayAni vividhA bhItayaH 'artiti'tti Agacchati, kiMbhUtaM bhItaM ?- 'lahuyaM'ti laghukaM satvasAravarjitatvena tucchaM kriyAvizeSaNaM vedaM tena laghukaM zIghraM tathA bhItaH Education Internation For Parts Only ~243~ 2 saMvarA dhyayane satyavratabhAvanAH sU0 25 // 120 // Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [25] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [25]] dIpa anukrama advitIyaH-sahAyo na bhavatItyarthaH manuSyo-naraH, tathA bhIto bhUtairvA-pretaiyate-adhiSThIyate, tathA bhIto' nyamapi bheSayet, tathA bhItaH tapaHpradhAnaH saMghamaH tapAsaMyamastamapi huralaGkAre muzcet-tyajet alIkamapi TrayAditi hRdayaM, ahiMsAvirUpatvAt saMyamasya, tathA bhItazca bhara na nistareta, tathA satpuruSaniSevitaM ca mAmArga-dharmAdipuruSArthopAya bhIto na samartho'nucaritu-AsevituM, yata evaM tasmAt 'na bhAiyabbati na bhettavyaM / "bhayassa vIsi bhayaheto hyAt duSTatiryamanuSyadevAdeH, tathA AtmodbhavAdapi netyAha-vAhissa batti vyAdheH krameNa prANApahAriNaH kuSThAdeH rogAdvA-zIghrataraprANApahArakAca jvarAdeH jarAyA vA mRtyovoM anyasmAdA tAdRzAnayotpAdakatvena byAdhyAdisadRzAd iSTaviyogAdekasmAditi, vAcanAntare idamadhItaM anyasmAdA evamAdIti, etannigamayannAha-evaM dhairyeNa-sattvena bhAvito bhavatyantarAtmA-jIvaH, kiMvidhA ? ityAha'saMjae'tyAdi pUrvavat 4 / 'paMcamagaMti paJcamakaM bhAvanAvastviti gamyate, yaduta hAsyaM na sevitavya-parihAso na sAvidheyaH, yataH alIkAni-sadbhutArthanihavarUpANi 'asaMtagAI ti asanti asadbhatArthAni vacanAnIti gakAmyate azobhanAni vA azAntAni vA-anupazamapradhAnAni 'jalpanti' bruvate 'hAsaitatti hAsavantaH parihAsakAriNaH paribhavakAraNaM ca hAsya-apamAnanAheturityarthaH, paraparivAdaH-anyadUSaNAbhidhAnaM priya-iSTo yatra tattathA tadvidhaM ca hAsyaM, parapIDAkArakaM ca hAsyamiti vyaktaM, "bheyavimuttikAraka catti bhedaH-cAritrabhedo vimUrtizca-vikRtanayanavadanAditvena vikRtazarIrAkRtiH tayoH kArakaM yattattathA, taca hAsyaM, athavA [37] ALHaramera ~244 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [25] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka 2 saMvarAdhyayane satyavatabhAvanA sU025 [25] praznavyAka- rAjadantAdidarzanAdvimukta-mokSamArgasya bhedakArakamiti vAcye bhedavimuktikArakamityuktaM, anyo'nyajanitaM| ra0 zrIa- ca-parasparakRtaM ca bhaveddhAsyaM yatastato'nyo'nyagamanaM ca-parasparasyAbhigamanIyaM ca bhavet marma-pracchannapAradAryAdi bhayadeva0 181 duzceSTitaM, tathA'nyo'nyagamanaM ca-parasparAdhigamyaM ca bhavetkarma-lokanindyajIvanavRttirUpaM 'kandappAbhiyoga-18 vRttiH gamaNaM ca'tti kandarpAzca-kAndarpikA devavizeSA hAsyakAriNo bhANDamAyA AbhiyogyAzca-abhiyogAhI CIAdezakAriNo devAH eteSu gamana-gamanaheturyattattathA taca bhaveddhAsya, ayamabhiprAyo-hAsyaratisAvArisAda // 121 // bhabalezaprabhAvAdevepUtpacamAnaH kAndarSikeSu AbhiyogikeSu cotpadyate na mahaddhikeSviti hAsthamanAyeti, AhA ca-"jo saMjaovi eyAsu appasatthAsu vahai kahiMci / so tavihesu gacchai niyamA bhaio caraNahI-| dANo // 1 // " [pasaMyato'pyetAsu aprazastAsu varttate kathaJcit / sa tadvidheSu gacchati niyamAd bhaktAraNahInaH // 1 // ] 'eyAsu'tti kandarpAdibhAvanAkhiti, tathA 'AsuriyaM kibvisattaM ca jaNeja hAsaM'ti 'Asuriyanti asurabhAvaM 'kibdhisatta'ti cANDAlaprAyadevavizeSatvaM cA vikalpe janayet-mApayet janmAntarahAsyakAricAritrajIvaM hAsyaM-hAsA, yasmAdevaM tasmAddhAsaM na sevitavyamiti, athaitannigamanamAha-evamuktena hAsavarjanaprakAreNa maunena-vacanasaMyamena bhAvito bhavantyantarAtmA saMyatAdivizeSaNaH, 'evamiNamityAyadhyayananigamanaM pUrvodhyayanavayAkhyeyamiti / praznavyAkaraNAGgasya saptamAdhyayanavivaraNaM samAptamiti / / S dIpa anukrama CRECONOCESSOCCAREER [37]] // 121 // atra dvitiye zrutaskandhe dvitiyam adhyayanaM parisamAptaM atha dvitiye zrutaskandhe tRtIyaM adhyayanaM "dattAnujJA" Arabhyate ~245~ Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [3] ---------------------- mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [26]] dIpa anukrama tRtIyasaMvarAtmakamaSTamamadhyayanaM vyAkhyAtaM mRSAvAdasaMvarAkhyaM dvitIyaM saMvarAdhyayanaM, atha sUtrakramasambaddhamathavA'nantarAdhyayane mRSAvAda|viramaNamuktaM tacAdattAdAnaviramaNavatAmeva sunirvAhaM bhavatItyadattAdAnaviramaNamathAbhidhAnIyaM bhavatIti tadanena pratipAdyata ityevaMsambaddhamadattAdAnasaMvarAkhyaM tRtIyaM saMvarAdhyayanamArabhyate, asya cedamAdisUtram jaMbU! dattamaNuNNAyasaMbaro nAma hoti tatiyaM subvatA! mahabbataM guNavataM paradavvaharaNapaDiviraikaraNajuttaM aparimiyamaNaMtataNhANugayamahicchamaNavayaNakalusaAyANasuniggahiyaM susaMjamiyamaNahatthapAyanibhiyaM niggaMthaM NeDikaM nirutaM nirAsarva nimbhayaM vimuttaM uttamanaravasabhapavarabalavagasuvihitajaNasaMmataM paramasAhudhammacaraNa jattha ya gAmAgaranagaranigamakheDakabbaDamaDaMbadoNamuhasaMvAhapaTTaNAsamagayaM ca kiMci davyaM maNimuttasilappavAlakaMsadUsarayayavarakaNagarayaNamAdiM paDiyaM pamhuTuM vippaNahU~ na kappati kassati kahe vA geNihAM vA ahiratnasuvanikeNa samaleDDakaMcaNeNaM apariggahasaMbuDeNaM logami vihariyavaM, jaMpiya hojAhi davajAtaM khalagataM khettagata ranamaMtaragataM vA kiMci puSphaphalatayappavAlakaMdamUlataNakaTThasakarAdi appaM ca bahuM ca aNuM ca dhUlagaM vA na kappatI umgahami adiNNami gihiu~ je, haNi haNi uggaha aNunaviya geNhiyavaM vajeyavyo savyakAlaM aciyattagharapaveso aciyattabhattapANaM aciyattapIDhaphalagasejAsaMthAragavasthapattakaMbaladaMDagarayaharaNa (38) atha dvitiye zrutaskandhe tRtIyaM adhyayanaM "dattAnujJA" Arabhyate "adattAdAnavirati" - nAmaka tRtIyaM saMvara-dvAraM adattAdAna-viramaNasya svarUpaM ~246~ Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [3] ---------------------- mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [26]] praznavyAka20zrIabhayadeva0 vRttiH dharmadvAre | sabhAvanAkamadattAdAnavira // 122 // maNa sU026 dIpa anukrama nisejjacolapaTTagamuhapottiyapAyapuMchaNAi bhAyaNabhaMDovahiubakaraNaM paraparivAo parassa doso paravavaeseNaM jaM ca geNhA parassa nAsei jaM ca sukayaM dANassa ya aMtarAtiyaM dANavippaNAso pesunnaM ceva maccharittaM ca, jeviya pIDhaphalagasejjAsaMdhAragavatthapAyakaMbalamuhapottiyapAyapuMchaNAdibhAyaNabhaMDovahiuvakaraNaM asaMvibhAgI asaMgaharutI tavateNe ya vaiteNe ya rUvateNe ya AyAre ceva bhAvateNe ya sahakare jhaJjhakare kalahakare verakare vikahakare asamAhikare sayA appamANabhotI satataM aNubaddhavare ya nizcarosI se tArisae nArAhae vayamiNaM, aha kerisae puNAI ArAhae vayamiNaM, je se uvahibhattapANasaMgaNadANakusale acaMtavAladubbalagilANavuDakhamake pavattiAyariyauvajjhAe sehe sAhammike tavassIkulagaNasaMghaceiyaDhe ya nijarahI beyAvartha aNirisaya dasavihaM vahuvihaM kareti, na ya aciyattassa gihaM pavisai na ya aciyattassa geNhai bhattapANaM na ya aciyattassa sevA pIDhaphalagasejjAsaMthAragavatthapAyakaMbalaDaMDagarayaharaNanisejjacolapaTTayamuhapottiyapAyapuMchaNAibhAyaNabhaMDobahiuyagaraNaM na ya parivAyaM parassa japati Na yAvi dose parassa geNhati paravavaeseNavi na kiMci geNhati na ya vipariNAmeti kiMci jaNaM na yAvi NAseti dinnasukayaM dAUNa ya na hoi pacchAtAvie saMbhAgasIle saMggahovaggahakusale se tArisate ArAhate vayamiNaM, imaM ca paradavvaharaNaveramaNaparirakkhagaTTayAe pAvayaNaM bhagavayA sukahitaM attahitaM paJcAbhAvitaM AgamesibhaI suddhaM neyAuyaM akuDilaM aguttara savvadukkhapAvANa viovasamaNaM, tassa imApaMca bhAvaNAto tatiyassa hoMti paradavvaharaNavaramaNapari (38) adattAdAna-viramaNasya svarUpaM ~247~ Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [3] ---------------------- mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka *5-49HABAR [26]] dIpa anukrama rakkhaNaTTayAe, paDhama devakulasabhappavAvasaharukkhamUla ArAmakaMdarAgaragiriguhAkammaujjANajANasAlAkuvitasAlAmaMDavasunnagharasusANaleNaAvaNe annaMmi ya evamAdiyaMmi dagamaTTiyacIjaharitatasapANaasaMsatte ahAkaDe phAsue vivite pasatthe uvassae hoi vihariyavaM, AhAkammabahule ya je se AsitasaMmaji ussittasohiyachAyaNadUmaNaliMpaNaaNuliMpaNajalaNabhaMDacAlaNa aMto vahiM ca asaMjamo jattha bahatI saMjayANa ahA vajeyabbo hu upassao se tArisae suttapaDikuTe, evaM vivittavAsavasahisamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA niccaM ahikaraNakaraNakArAvaNapAvakammavirato dattamaNunAyaoggaharutI vitIyaM ArAmujANakANaNavaNappadesabhAge jaM kiMci ikaI va kaThiNagaM ca jaMtugaM ca parAmerakuccakusaDabbhapalAlamUyagavaSayapuSphaphalatayappavAlakaMdamUlataNakaTThasakarAdI geNhai sejjovahissa aTThA na kappae umgahe adinnaMmi giNhe je haNi haNi ugagaha aNunaviya geNhiyacaM evaM umgahasamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarapA nicca ahikaraNakaraNakArAvaNapAvakammavirate dattamaNunAyaoggaharutI / tatIyaM pIDhaphalagasejjAsaMdhAragaTThayAe rukkhA na chidiyabvA na che. daNeNa bheyaNeNa sejjA kArecavyA jasseva uvassate vaseja seja tattheva gavesejjA na ya visamaM samaM karejA na nivAyapavAyaussugattaM na DaMsamasagesu khubhiyavvaM aggI dhUmo na kAyanvo, evaM saMjamabahule saMvarabahule saMvuDabahule samAhibahule dhIre kAraNa phAsayaMto sayayaM ajjhappajjhANajutte samie ege ghareja dhamma, evaM sejjAsamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA nicaM ahikaraNakaraNakArAvaNapAvakammavirate dattamaNunAyauggaharutI / ca (38) niralaanasurary.org adattAdAna-viramaNasya svarUpa ~248~ Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [3] ---------------------- mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata *** sUtrAMka vRttiH [26] maNaM * dIpa prazrabyAka urathaM sAhAraNapiMDapAtalAbhe bhosabba saMjaeNa samiva na sAyasUyAhikaM na kharddha Na vegitaM na turiyaM na ca- 3 dharmadvAre ra0zrIabalaMna sAhasaM na ya parasta pIlAkarasAvajaM taha bhottavaM jaha se tatiyavayaM na sIdati sAhAraNapiMDapAya sabhAvanAbhayadeva0 lAbhe suhumaM adizAdANavayaniyamaveramaNa, evaM sAhAraNapiMDavAyalAbhe samitijogeNa bhAvito bhavati aMta kamadattArappA nicaM ahikaraNakaraNakArAvaNapAvakammavirate dattamaNunnAya ugghrutii| paMcamagaM sAhammie viNao parva dAnavirajiyabyo upakaraNapAraNAsu viNao paMujiyavyo vAyaNapariyaNAsu viNao pajiyabyo dANagahaNapucchaNAsu // 123 // viNao pauMjiyavyo nikkhamaNapavesaNAsu viNao pauMjiyagbo annesu ya evamAdisu bahusu kAraNasaesu viNao pajiyabbo, viNovi tavo tavovi dhammo tamhA viNao pauMjiyabbo gurusu sAsu tavassIma ya, evaM viNateNa bhAvio bhavai aMtarappA Nicca adhikaraNakaraNakArAyaNapAvakammavirate dttmnnunnaayjgghruii| evamiNa saMgharassa dAraM samrma saMvariyaM hoi supaNihiyaM evaM jAva ApaviyaM sudesitaM pasatthaM // (sU026)tatiyaM saMvaradAraM samataMtivemi // 3 // 'jaMbU' ityAdi jambUrityAmantraNaM 'dattANunAyasaMvaro nAma'tti dattaM ca-vitIrNamannAdikamanujJAtaM ca-pratihA|rikapIThaphalakAdi grAhyamiti gamyate ityevaMrUpaH saMvaro dattAnujJAtasaMvara ityeSanAmakaM bhavati tRtIyaM saMvaradvA-12 ramiti gamyate. he sunata! jambUnAman ! mahAvratamidaM, tathA guNAnAM-aihikAmuSmikopakArANAM kAraNabhUtaM vrataM || PlguNavataM, kiMkharUpamityAha-paradravyaharaNaprativiratikaraNayuktaM tathA aparimitA-aparimANadravyaviSayA anantA anukrama [38] 21.1.2.5.... ~249~ Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [3] ---------------------- mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [26]] dIpa anukrama cA-akSayA yA tRSNA-vidyamAnadravyAvyayecchA tayA yadanugataM mahecchaM ca-avidyamAnadravyaviSaye mahAbhilASaM yanmano-mAnasaM vacanaM ca-vAk tAbhyAM yatkaluSaM-paradhanaviSayatvena pAparUpamAdAnaM-grahaNaM tatsuSTu nigRhItaM|niyamitaM yatra tattathA, susaMyamitamanasA-saMvRtena cetasA hetunA hastau ca pAdau ca nibhRtI-paradhanAdAnavyApArAduparatI yatra tatsusaMyamitamanohastapAdanibhRtaM, anena ca vizeSaNadyena manovAkAyanirodhaH paradhanaM prati darzitaH, tathA nirgranthaM-nirgatavAdyAbhyantaragranthaM naiSThika-sarvadharmaprakarSaparyantavarti nitarAmuktaM sarvaharuPApAdeyatayeti niruktaM avyabhicaritaM vA nirAzravaM-karmAdAnarahitaM nirbhayaM-avidyamAnarAjAdibhayaM vimuktaM lobhadoSatyaktaM uttamanaravRSabhANAM 'pavarabalavaga'tti pradhAnabalavatAM ca suvihitajanasya ca-musAdhulokasya sammata-abhimataM yattattathA, paramasAdhUnAM dharmacaraNa-dharmAnuSThAnaM yattattathA, yatra ca tRtIye saMvare grAmAkaranagaranigamakheTakarbaTamaDambadroNamukhasaMvAhapattanAzramagataM ca grAmAdivyAkhyA pUrvavat kizcidU-anirdiSTakharUpaM dravyaM, tadevAha-maNimauktikazilApravAlakAMsyadRSyarajatavarakanakaratnAdi, kimityAha-patita-bhraSTaM 'pamhuhIti vismRtaM vipraNaSTaM-svAmirgaveSayadbhirapi na prApta na kalpate-na yujyate kasyacit asaMyatasya saMyatasya vA kathayituM yA-pratipAdayituM adattagrahaNapravartanaM mA bhUditikRtvA grahItuM vA-AdAtuM tnnivRtttvaatsaadhoH,| yataH sAdhunaivaMbhUtena viharttavyamityata Aha-hiraNyaM-rajataM suvarNa ca-hema te viyete yasya sa hiraNyasuvarNikastanniSedhenAhiraNyasuvarNikastena, same-tulye upekSaNIyatayA leSTukAzcane yasya sa tathA tena, aparigraho (38) Primarary.om ~250~ Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) yy sUtrAMka [26] anukrama [38] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) - adhyayana [ 3 ] zrutaskandhaH [2], mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka 3 dharmadvAre sabhAvanA kamadattA vRttiH maNaM // 124 // sU0 26 dhanAdirahitaH saMvRtazcendriyasaMvareNa yaH so'parigraha saMvRtastena, loke martyaloke viharttavyaM - AsitavyaM saJcara0 zrIa- * ritavyaM vA sAdhuneti gamyate, yadapi ca bhaved dravyajAtaM dravyaprakAraH khalagataM - dhAnyamalanasthAnAzritaM kSetrabhayadeva0 gataM - kaNabhUmisaMzritaM 'ranamantaragataM vatti araNyamadhyagataM vA, vAcanAntare 'jalathalagayaM khettamaMtaragayaM vatti iyate kiJcid-anirdiSTakharUpaM puSpaphalatvaka pravAla kandamUlatRNakASTha zarkarAdIti pratItaM alpaM vA dAnavira4 mUlyato bahu vA tathaiva aNu vA stokaM pramANataH sthUlakaM vA tathaiva na kalpate na yujyate avagrahe-gRhastha- 3 NDilAdirUpe adatte khAminA'nanujJAte grahItuM AdAtuM je iti nipAtaH, grahaNe niSedha ukto'dhunA tadvidhimAha--'haNi haNitti ahanyahani pratidinamityarthaH avagrahamanujJApya yatheha bhavadIye'vagrahe idaM idaM ca sAdhuprAyogyaM dravyaM grahISyAma iti pRSTena tatkhAminA evaM kurutetyanumate satItyarthI grahItavyaM - AdAtavyaM varjavitavyazca sarvakAlaM 'adhiyatta'tti sAdhUna pratyaprItimato yad gRhaM tatra yaH pravezaH sa tathA 'aciyatta'tti aprItikAriNaH sambandhi yadbhaktUpAnaM tattathA tadvarjayitavyamiti prakramaH, tathA aciyattapIThaphalakazayyAsaM|stAraka vastra pAtra kambaladaNDakarajoharaNaniSayA colapahaka mukhapotikApAdaproJchanAdi pratItameva, kimevaMvidhabhedamiyAha- bhAjanaM pAtraM bhANDaM vA tadeva mRnmayaM upadhina-vastrAdiH eta evopakaraNamiti samAsastadvarjayi tavyamiti prakramaH adattameva khAminA'nanujJAtamitikRtvA, tathA paraparivAdo - vikatthanaM varjayitavya iti, tathA parasya doSo dUSaNaM dveSo vA varjayitavyaH parivadanIyena dUSaNIyena ca tIrthakaragurubhyAM tayorananujJAtatve Eaton Internationa For Parts Only ~251~ // 124 // Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [3] ---------------------- mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [26]] dIpa anukrama mAnAdattarUpatvAditi, adattalakSaNaM hIdaM-'sAmIjIvAdattaM titthayareNaM taheva ya gurUhi ti [khAmijIvAdatte / tIrthakareNa ca tathaiva gurubhiH] tathA parasya-AcAryaglAnAdevyapadezena-vyAjena yaca gRhNAti-Adatte vaiyAvR-3 yakarAdistattenAnyena ca varjayitavyaM, AcAryAdereva dAyakena dattatvAditi, na paraspa-parasambandhi nAzayatimatsarAdapar3hate yaca sukRtaM-sacaritamupakAraM vA tatsukRtanAzanaM varjayitavyaM, tathA dAnasya cAntarAyika-vino dAnavipraNAzo dattApalApaH, tathA paizUnyaM caiva-pizunakarma matsaritvaM ca-paraguNAnAmasahanaM tIrthakkarAyananujJAtatvAdarjanIyamiti, tathA 'je'vie'tyAdi yo'pi ca pIThaphalakazayyAsaMstArakavanapAtrakambalamukhapotikApAdaproJchanAdibhAjanabhANDopadhyupakaraNaM pratItyeti gamyate avisaMvibhAgI-AcAryaglAnAdInAmeSaNAguNa-IA vizuddhilabdhaM sanna vibhajate'sau nArAdhayati vratamidamiti sambandhaH, tathA 'asaMgaharui'tti gacchopagrahakarastha-pIThAdikasyopakaraNasyaiSaNAdoSavimuktasya labhyamAnasyAtmabharitvena na vidyate saGghahe ruciryasyAsAvasa haruciH, 'tavavaiteNe yatti tapazca vAka tapovAcI tayoH stena:-caurastapovAkastenA, tatra svabhAvato durvalAGgamanagAramavalokya ko'pi kaJcana vyAkaroti-yathA bhoH! sAdho sa tvaM yaH zrUyate tatra gacche mAsakSapakA?, evaM pRSTe yo vivakSitakSapako'sannapyAha-evametat, athavA dhUttetayA brUte-bhoH zrAvaka! sAdhavaH kSapakA eva bhavanti, zrAvakastu manyate-kathaM khayamAtmAnamayaM bhaTTArakA kSapakatayA niHspRhatvAt prakAzayatIti kRtvaivaMvidhamAtmoddhatyaparihAraparaM sakalasAdhusAdhAraNaM vacanamAviHkarotItyataH sa evAyaM yo mayA vivakSita ityevaM para-1 (38) ~252~ Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [26] dIpa anukrama [38] aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH) zrutaskandha: [2], adhyayanaM [3] mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH "praznavyAkaraNadazA" Eicati - praznavyAka ra0 zrIa / / 125 / / sambandhi tapa Atmani parapratipattitaH sampAdayaMstapastena ucyate, evaM bhagavan / sa tvaM vAggmItyAdibhAvanayA parasambandhinIM vAcamAtmani tathaiva sampAdayan vAkastena ucyate, tathA 'rUvateNe ya'tti evaM rUpavantamupalabhya bhayadeva0 sa tvaM rUpavAnityAdibhAvanayA rUpasteno, rUpaM ca dvidhA-zArIrasundaratA suvihitasAdhunepathyaM ca tatra sAdhuvRttiH 8 nepathyaM yathA- "deho rugA usane jesiM jalleNa phAsiyaM aMgaM / maliNA ya gholapaTTA donni ya pAyA samakkhAyA // 1 // " [ deho rujAturaH avamamannaM yeSAM jallenAvilamaGgam / malinAtha gholapaTTA dve ca pAtre samA* khyAte // 1 // ] tatra suvihitAkAraraJjanIyajanamupajIvitukAmo'suvihitaH suvihitAkAradhArI rUpastenaH, * 'AdhAre ceva'ti AcAre- sAdhusAmAcArya viSaye steno yathA sa tvaM yastatra kriyAruciH zrUyate ityAdibhAvanA tathaiva, 'bhAvateNe ya'ti bhAvasya zrutajJAnAdivizeSasya steno bhAvasteno yathA kamapi kasyApi zrutavizepasya vyAkhyAnavizeSamanyato bahuzrutAdupazrutya pratipAdayati yathA'yaM mayA'pUrvaH zrutaparyAyo'bhyUhito nAnya evamabhyUhituM prabhuriti, tathA zabdakaro- rAtrau mahatA zabdenollApasvAdhyAyAdikArako gRhasthabhASAbhASako vA, tathA jhaJjhAkaro yena yena gaNasya bhedo bhavati tattatkArI yena ca gaNasya manoduHkhamutpadyate tadbhASI, tathA kalahakaraH kalahahetubhUta kartavyakArI, tathA bairakaraH pratItaH vikathAkArI-rUpAdikathAkArI asamAdhikAraka:| cittAsvAsthyakarttA svasya parasya vA, tathA sadA apramANabhojI - dvAtriMzatkavalAdhikAhArabhoktA satatamanu- 7 // 125 // baddhavairazva-santatamanubaddhaM prArabdhamityarthaH vairaM vairikarma yena sa tathA, tathA nityaropI sadAkopa:, 'se tArise ti For Parts Use Only ~253~ 3 dharmadvAre sabhAvanAkamadattAdAnavira maNaM sU0 26 Contrary org Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [3] ---------------------- mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [26]] dIpa anukrama sa tAdRzaH-pUrvoktarUpaH 'nArAhae vayamiNa ti nArAghayati na niraticAraM karoti vrataM-mahAvratamidaM-adattAdAnaviratirUpaM, khAmyAdibhirananujJAtakAritvAttasyeti / 'aha kerisaetti atha paripraznArthaH, kIdRzaH punaH |'AI'ti alaGkAre ArAdhayati vratamidaM?, iha prazne uttaramAha-je se'ityAdi yo'sAvupadhibhaktapAnAnAM dAnaM ca saGgrahaNaM ca tayoH kuzalo-vidhijJo yaH sa tathA, bAlazca durbalazcetyAdisamAhAradvandvastato'tyantaM yahAladurbalaglAnavRddhakSaparka tattathA tatra viSaye caiyAvRttyaM karotIti yogaH, tathA pravRttyAcAryopAdhyAye iha dvandvaikatvAt pravRttyAdiSu, tatra pravRttilakSaNamidaM-"tavasaMjamajogesuM jo jogo tattha taM pavattei / asahuMca niyattei gaNatattillo pavittI u||1||[tpaasNymyogessu yo yatra yogyastaM tatra pravartayati / asahaM ca nivartta-| yati gaNacintakaH prvRttiH||1||] itarI pratItI, tathA 'sehe'tti zaikSe-abhinavapravajite sAdharmike-samAna-| dharmake liGgapravacanAbhyAM tapakhini-caturthabhaktAdikAriNi tathA kulaM-gacchasamudAyarUpaM candrAdikaM gaNa:kulasamudAyaH koTikAdikaH saGkaH-tatsamudAyarUpaH caityAni-jinapratimA etAsAM yo'rthaH-prayojanaM sa tathA tatra ca nirjarArthI-karmakSayakAmaH vaiyAvRttya-vyAvRttakarmarUpamupaSTambhanamityarthaH anizritaM-kIrtyAdinirapekSa dazavidhaM-dazaprakAraM, Ah ca-"veyAvacaM vAvaDabhAvo iha dhammasAhaNanimittaM / annAiyANa vihiNA saMpAyaNamesa bhAvatyo / // 1 // Ayariya 1 uvajjhAe 2 thera 3 tabassI 4 gilANa 5 sehANaM / sAhammiya 7 kula 8 gaNa 9 saMgha 10 saMgayaM tamiha kAyabvaM // 2 // " ti [vaiyAvRttyaM vyAptabhAvaH iha dharmasAdhanani (38) ~254~ Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [26] dIpa anukrama [38] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) - zrutaskandha: [2], adhyayana [ 3 ] mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka mittaM azAdikAnAM vidhinA saMpAdanaM eSa bhAvArthaH // 1 // AcAryopAdhyAyastha virata paviglAnazaikSANAm to zrIa-sAdharmikakulagaNasaMghasaMgataM yat tadiha karttavyaM // 2 // ] bahuvidhaM bhaktapAnAdidAnabhedenAnekaprakAraM karobhayadeva0 2 tIti, tathA na ca naiva ca 'aciyattassatti aprItikAriNo gRhaM pravizati na ca naiva ca 'aciyattassattikamadattAvRttiH OM aprItikAriNaH sataM gRhNAti bhaktapAnaM, na ca 'aciyattassa'si aprItikartuH sevate -bhajate pIThaphalakazayyAsaMstAraka vastrapAtra kambaladaNDa karajoharaNanipadyAcolapaTTaka mukhpotikaapaadpronychnaadibhaajnbhaannddopdhyupk|| 126 // 4 raNaM, tathA na ca parivAdaM parasya jalpati, na cApi doSAn parasya gRhNAti tathA paravyapadezenApi - glAnAdivyAjenApi na kiJcid gRhNAti, na ca vipariNamayati-dAnAdidharmAdvimukhIkaroti kazcidapi janaM, na cApi nAzayati- apahnabadvAreNa dattasukRtaM vitaraNarUpaM sucaritaM parasambandhi, tathA dattvA ca deyaM kRtvA vaiyAvRtyAdikArya na bhavati pazcAttApikaH pazcAttApavAn, tathA saMvibhAgazIlaH - labdhabhaktAdisaMvibhAgakArI tathA saGgrade-ziSyAdisaGgrahaNe upagrahe ca teSAmeva bhakta zrutAdidAnenopaSTambhane yaH kuzalaH sa tathA 'se tArise' ti sa tAdRzaH ArAdhayati vanamidaM adattAdAnaviranilakSaNaM, 'imaM cetyAdi imaM ca pratyakSaM pravacanamitisambandhaH paradravyaharaNaviramaNasya parirakSaNaM - pAlanaM sa evArthastad bhAvastattA tasyaiva pravacanaM - zAsanamityAdi vaktavyaM yAvat 'parirakkhaNDayAe 'tti 'paDhamaMti prathamaM bhAvanAvastu viviktavasativAso nAma, tatrAha devakulaM - pratItaM sabhA mahAjanasthAnaM prapA- jaladAnasthAnaM AvasathaH parivrAjakasthAnaM vRkSamUlaM pratItaM ArAmo-mAdhavIla Education international For Parks Use One ~ 255~ 3 dharmadvAre sabhAvanA dAnaviramaNaM sU0 26 // 126 // war Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [3] ---------------------- mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [26]] dIpa anukrama tAzupato dampatiramaNAzrayo vanavizeSaH kandarA-darI Akaro-lohAyutpattisthAnaM giriguhA-pratItA karma| antayetra sudhAdi parikapate udyAnaM-puSpAdimahakSasaGkalamutsavAdI bahujanabhogyaM paanshaalaa-rdhaadigRhN| kupitazAlA-tulyAdigRhopaskarazAlA maNDapo-yajJAdimaNDapaH zUnyagRhaM imazAnaM ca pratItaM lyn-shailgRhN| ApaNa:-paNyasthAnaM eteSAM samAhAradvandvastatastatra anyamizcaivamAdike-evaMprakAre upAzraye bhavati vihata-| sAvyamiti sambandhaH, kiMbhUte?-uda-udakaM mRttikA-pRthivIkAyaH bIjAni-zAlpAdIni haritaM-dUvAdivana spatinasamANA-dIndriyAdayaH terasaMsaktA-asaMyukto yaH sa tathA tatra, yadhAkRte-gRhasthena khArtha nivettite |'phAsuetti pUrvoktaguNayogAdeva prAmuke-nirjIva vivikte-khyAdidoSarahite ata eva prazaste upAzraye ba-12 sato bhavati vihartavya-AsitavyaM, yAdRze punarnAsitavyaM tathA'sAvucyate-'AhAkammabahule yati AdhayA| -sAdhUnAM manasyAdhAnena sAdhUnAzrityetyarthaH yatkarma-pRthivyAdyArambhakriyA tadAdhAkarma, Aha ca-"hiya-| mAyami samAhe egamaNegaM ca gAhagaM jaMtu / vahaNaM kareha dAyA kAyANa tamAhakammaM tu // 1 // " [hadaye samA-1 dhAyakamanekaM ca grAhakaM yattu / vadhaM karoti dAtA kAyAnAM tadAdhAkarma // 1 // ] tena bahulA-pracurastadvA bahulaM yatra sa tathA, 'je setti ya evaMvidhaH sa varjayitavya evopAzraya iti sambandhaH, anena mUlaguNAzuddhasya parijahAra upadiSTaH, tathA 'Asiya'tti Asikta-AsecanamISadakacchaka ityarthaH 'saMmajjiyatti sammArjanaM zalAkAhastena kacavarazodhanaM utsitaM-atyartha jalAbhiSecanaM 'sohiyatti zobhanaM candanamAlAcatuSkapU (38) ~256~ Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) yy sUtrAMka [26] anukrama [38] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) - adhyayanaM [3] zrutaskandhaH [2], mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka ra0 zrIa // 127 // raNAdinA zobhAkaraNaM 'chAyaNa'ti chAdanaM darbhAdipaTalakaraNaM 'dUmaNa'tti seTikayA dhavalanaM 'liMpaNa'ti chagaNAdinA bhUmeH prathamato lepanaM 'aNuliMpaNaM'ti sakullitAyA bhUmeH punarlepanaM 'jalaNaM'ti zaityApanodAya bhayadeva0 vaizvAnarasya jvalanaM zodhanArtha vA prakAzakaraNAya yA dIpaprabodhanaM 'bhaMDacAlaNa'tti bhANDAdInAM pITaravRttiH * kAdInAM paNyAdInAM vA tatra gRhasthasthApitAnAM sAdhvartha cAlanaM sthAnAntarasthApanameteSAM samAhAradvandvaH vibhaktilopazca dRzyaH, tata AsiktAdirUpaH antarbahizca - upAzrayasya madhye amadhye ca asaMyamo - jIvaOM virAdhanA yatra yasminnupAzraye varttate bhavati saMyatAnAM sAdhUnAmarthAya hetave 'bajjeyanco hu'nti varjitavya * eva upAzrayo vasatiH sa tAdRzaH sUtrapratikuSTaH- AgamaniSiddhaH, prathamabhAvanAM nigamayannAha evamuktenAnudhAnaprakareNa vivikto - lokadrayAzritadoSavarjito viviktAnAM vA nirdoSANAM vAso nivAso yasyAM sA viviktavAsA sA cAsau vasatizca viviktavAsavasatistadviSayA yA samitiH- samyakpravRttistayA yo yogaH -sambandhastena bhAvito bhavatyantarAtmA, kiMvidha ityAha-nityaM sadA'dhikriyate adhikArIkriyate durgatAvAtmA yena tadadhikaraNaM-duranuSThAnaM tasya yatkaraNaM kArApaNaM ca tadeva pApakarma-pApopAdAnakriyA tayovirato yaH sa tathA tathA datto'nujJAtazca yo'vagrahaH - avagrahaNIyaM vastu tatra ruciryasya sa tatheti 1 / 'bIyaMti dvitIyaM bhAvanAvastu anujJAtasaMstArakagrahaNaM nAma, tathaivam-ArAmo-dampatiramaNasthAnabhUtamAdhavIlatAdigRhayuktaH uthAnaM-puSpAdimadRkSasaGkulAdI utsavAdI bahujanabhogyaM kAnanaM-sAmAnyavRkSopetaM nagarAsanaM ca Education Internationa For Penal Use On ~ 257~ dharmadvAre sabhAvanAkamadattAdAnavira - maNaM sU0 26 // 127 // www.ncbrary.org Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [3] ---------------------- mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: %% prata % sUtrAMka [26]] CANCERCISCCC vana-nagaraviprakRSTaM eteSAM pradezarUpo yo bhAgaH sa tathA tatra yatkiJciditi-sAmAnyenAvagrahaNIya vastu, tadeva vizeSeNAha-ikaDaM vA-DhaMDhaNasadRzaM tRNavizeSaM evaM kaThinakaM jantukaM ca-jalAzayaja tRNavizeSameva parNamityarthaH tathA parA-tRNavizeSaH merA tu-muJjasarikA kUrcI-yena tRNavizeSeNa kuvindAH kUrcAn kurvanti kuzadarbhayorAkArakRto vizeSaH palAlaM-kamavAdInAM mUyako-medapATaprasiddhastRNavizeSaH balbajaH-tRNavizeSaH puSpaphalavakapravAlakandamUlatRNakASThazarkarAH pratItAstataH parAdInAM dvandvaH punastA Adiryasya tattathA tad gRhNAtiAdate, kimarthaM ?-zayyopadheH-saMstArakarUpasyopadherathavA saMstArakasyopAdhezvArthAya-hetave, iha taditi zeSo dRzyA, tatastanna kalpate-na yujyate avagrahe-upAzrayAntarsini avanAye vastuni adaro-ananujJAte zayyAdAyinA 'gihiu~ jetti grahItu-AdAtuM je iti nipAtaH, ayamabhiprAya:-upAzrayamanujJApya tanmadhyagataM tRNAdyapyanujJApanIyaM, anyathA tadagrAhyaM syAditi, etadevAha-'haNi haNi'tti ahani 2-pratidivasa, ayamabhiprAya:upAzrayAnujJApanAdine 'uggahati avagrAhyamikkaDAdi anujJApya grahItavyamiti, 'eva'mityAdi nigamanaM prathamabhAvanAvadavaseyaM, nvrmvgrhsmitiyogen-avgrhnniiytRnnaadivissysmpkprvRttismbndhenetyrthH| taiyati tRtIyaM bhAvanAvastu zayyAparikarmavarjanaM nAma, tacaivaM-pIThaphalakazayyAsaMstArakArthatAyai vRkSA na chattavyAH na ca chedanena-sadbhUmyAzritavRkSAdInAM karttanena bhedanena ca teSAM pASANAdInAM vA zayyA-zayanIyaM kArayitavyA, tathA yasyaiva gRhapaterupAzraye-nilaye baseta-nivAsaM karoti zayyAM zayanIyaM tatraiva gaveSayet-mRgayet na ca viSamAM %4%2595% dIpa anukrama [38] % % % % ~258~ Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [26] dIpa anukrama [38] zrutaskandha: [2], mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) - adhyayana [ 3 ] // 128 // praznavyAka- 4 satIM samAM kuryAt na nivAtapravAhotsukatvaM kuryAditi varttate na ca daMzamazakeSu viSaye kSubhitavyaM kSobhaH ra0 zrIa kArya:, atazca vaMzAyapanayanArtha agnirdhUmo vA na karttavyaH evamuktaprakAreNa saMyamabahula :- pRthivyAdisaMrakSapracuraH saMvarabahula:- prANAtipAtAyAzravadvAranirodhapracuraH saMvRtabahula:- kaSAyendriyasaMvRtatvapracuraH samAdhiOM bahula:- cittasvAsthyamacuraH dhIro-buddhimAn akSobho vA pariSaheSu, kAyena spRzan na manorathamAtreNa, tRtIyaM * saMvaramiti prakramagamyaM, satataM santatamadhyAtmani AtmAnamadhikRtya AtmAlambanaM dhyAnaM cittanirodhastena zra yukto yaH sa tathA tatrAtmadhyAnaM amuko'haM amukakule anugasisse amugadhammaTThANaThiie na ya tabbirAhaNe tyAdirUpaM, 'samie'tti samitaH samitibhiH ekaH sasahAyo'pi rAgAdyabhAvAt cared-anutiSThet dharmma-cAritraM, atha tRtIyabhAvanAM nigamayannAha evaM anantaroditanyAyena zayyAsamitiyogena - zayanIyaviSayasa-+ myakapravRttiyogena zeSaM pUrvavat 3 / iha caturtha bhAvanAvastu anujJAtabhaktAdibhojanalakSaNaM, tathaivaM-sAdhAraNa:saGghATikAdisAdhArmikasya sAmAnyo yaH piNDastasya bhaktAdeH pAtrasya ca patadrahalakSaNasya upalakSaNatvAdupadhyantarasya ca pAtre vA adhikaraNe lAbho -dAyakAtsakAzAtprAptiH sa sAdhAraNapiNDapAtralAbhastatra sati bhoktavyaM abhyavaharttavyaM paribhoktavyaM ca kena kathamityAha-saMyatena- sAdhunA 'samiyaM'ti sampaka yathA adasAdAnaM na bhavatItyarthaH, samyaktvamevAha-na zAkasUpAdhika-sAdhAraNasya piNDasya zAkamupAdhike bhoge bhujya- 5 // 128 // |mAne saGghATikAdisAdhoraprItirutpadyate tatastaddattaM bhavati, tathA 'na kharddha'ti pracuraM pracura bhojane'pyaprIti bhayadeva0 vRttiH Eucation Internation For Park Lise Only ~ 259~ 3 dharmadvAre sabhAvanAkamadattA dAnavira maNa sU0 26 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [3] ---------------------- mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka XXS [26]] TrAva, pracurabhojanatA ca sAdhAraNe'pi piNDe bhojakAntarApekSayA begena bhujyamAne bhavatIti taniSedhAyAha-na vegitaM-pAsasya gilane vegavat na tvaritaM-mukhakSepe na capalaM-hastigrIvAdirUpakAyacalanavat na sAhasaM-avitarkitaM ata eva na ca parasya pIDAkaraM ca tassAvA ceti parapIDAkarasAvayaM, kiM bahunoktena?, tathA bhoktavyaM saMyatena nityaM yathA 'se' tasya saMyatasya tadvA tRtIyavrataM na sIdati-na bhrazyati, dUrakSaM cedaM sUkSmatvAdityata Aha-sAdhAraNapiNDapAtralAbhe viSayabhUte sUkSma-sunipuNamatirakSaNIyatvAdaNu, kiM tadityAhaadattAdAnaviramaNalakSaNena vratena yaniyamanaM-Atmano niyantraNaM tattathA, pAThAntare adattAdAnAntamitibuddhyA niyamena-avazyatayA yadviramaNaM-nivRttistattathA, etannigamanAyAha-evamuktanyAyena sAdhAraNapiNDapAtralAbhe viSayabhUte samitiyogena-sampakamavRttisambandhena bhAvito bhavatyantarAtmA, kiMbhUta ityAha-nica'mityAdi tathaiva 4|'pNcmgNti pazama bhAvanAvastu, kiMtadityAha-sAdharmikeSu vinayaH prayoktavyaH, etadeva viSayabhedenAha-'ubakaraNapAraNAsu'tti Atmano'nyasya vA upakaraNaM-lAnAdyavasthAyAmanyenopakArakaraNaM tacca pAraNA ca-tapasaH zrutaskandhAdizrutasya vA pAragamanaM upakArapAraNe tayovinayaH prayoktavyo, vinayazcecchAkArAdidAnena balAtkAraparihArAdilakSaNaH ekatrAnyatra ca gurvanujJayA bhojanAdikRtyakaraNalakSaNaH, tathA vAcanA-sUtragrahaNaM parivartanA-tasyaiva guNanaM tayovinayaH prayoktavyo bandanAdidAnalakSaNaH, tathA dAna-1 labdhasyAnnAdeAnAdibhyo vitaraNaM grahaNa-tasyaiva pareNa dIyamAnasyAdAnaM pracchanA-vismRtasUtrArthapraznaH etAsu dIpa anukrama (38) ~260~ Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [3] ---------------------- mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: (10) prata sUtrAMka [26]] sU026 praznacyAka-vinayaH prayoktavyaH, tatra dAnagrahaNayorguvanujJAlakSaNaH pracchanAyAM tu vandanAdirvinayaH, tathA niSkramaNapraveza- dharmadvAre 20zrIa- nayovinayastu AvazyakInaSedhikyAdikaraNamathavA hastaprasAraNapUrvakaM bhUpramArjanAnantarapAdanikSepalakSaNaH, kiM- sabhAvanAbhayadeva. bahunA ? pratyeka viSayabhaNanenetyata Aha-anyeSu caivamAdikeSu bahuSu kAraNazateSu vinayaH prayoktavyaH, kasmAde-18 kamadattAvRttiH vamityAha-vinayo'pi na kevalamanazanAdi tapaH api tu vinayo'pi tapo varttate, abhyantaratapobhedeSu paThitatvAta daanvir||129|| tasya, yadyevaM tataH kimata Aha-tapo'pi dharmaH, na kevalaM saMyamo dharmastapo'pi dhammoM vartate cAritrAMzatvAta maNaM tasya, yata evaM tasmAdvinayaH prayoktavyA, kevityAha-guruSu sAdhupu tapakhiSu ca-aSTamAdikAripu, vinayaprayoge | hi tIrthakarAyanujJAkharUpAdattAdAnaviramaNaM paripAlitaM bhavatIti, paJcamabhAvanAnigamanArthamAha-evamuktamyA-18 yena bhAvito bhavatyantarAtmA, kiMbhUtaM ?-nityamityAdi pUrvavat 5 / adhyayanArthopasaMhArArthamAha-'evamiNaM saMvarassa dAraM sammaM saMvariyaM hoi suppaNihiyaM imehiM paMcahiM kAraNehiM maNavayaNakAyaparirakkhiehiM nicaM AmaraNaMtaM ca esa jogo neyavyo dhitimayA matimayA aNAsavo akaluso acchiddo aparissAI asaM-13 kiliTTho suddho sabbajiNamaNunAo, evaM taiyaM saMvaradAraM phAsiyaM pAliyaM sohiyaM tIri kiTTi samma ArAhiyaM ANAe aNupAliyaM bhavai, evaM nAyamuNiNA bhagavayA paNNaviyaM parUviyaM pasiddhaM siddhavarasAsaNa- // 139 miNaM ApaviyaM sudesiyaM pasatyaM / / taiyaM saMvaradAraM samataM tibemi' idaM ca nigamanasUtraM pustakeSu kizcissA-1 dIpa anukrama (38) ~261~ Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [3] ---------------------- mUlaM [26] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [26]] dIpa anukrama kSAdeva yAvatkaraNena ca darzitaM, vyAkhyA cAsya prathamasaMvarAdhyayanavadavaseyeti / praznavyAkaraNAne samAptamaSTamAdhyayanavicaraNam // 3 // atha caturthasaMvarAtmakaM navamamadhyayanam vyAkhyAtaM tRtIyaM saMvarAdhyayanaM, atha caturtha brahmasaMvarAkhyamArabhyate, asya ca pUrveNa saha sUtrakramakRta eva sambandho'thavA'nantarAdhyayane'dattAdAnaviramaNamuktaM tacca prAyo maithunaviramaNopetAnAM sukaraM bhavatIti tadi hAbhidhIyata ityayamaparaH, tadevaMsambandhasyAsyedamAdisUtram-- jaMga! eto ya baMbhaceraM uttamatavaniyamaNANadaMsaNacarittasammattaviNayamUlaM yamaniyamaguNappahANajuttaM himavaMtamahaMtateyamaMtaM pasaradhagaMbhIrathimitamajjhaM ajavasAhujaNAcaritaM mokkhamaggaM visuddhasiddhigatinilayaM sAsayamavvAbAhamapuNambhavaM pasatthaM somaM subhaM sivamacalamakkhayakaraM jativarasArakSitaM sucariya subhAsiya navari muNivarehiM mahApurisadhIrasUradhammiyadhitimaMtANa ya sayA visuddhaM bhavyaM bhavyajaNANacinna nissaMkiyaM nibhayaM nitasaM nirAyAsaM nirubalevaM niyutigharaM niyamaniSpakarSa tavasaMjamamUladaliyammaM paMcamahabbayasurakkhiyaM samitiguttiguttaM jhANavarakavADasukayamajhappadinnaphalihaM saMnaddhocchAiyaduggaipahaM sugatipahadesagaM ca (38) atra dvitiye zrutaskandhe tRtIyaM adhyayanaM parisamAptaM atha dvitiye zrutaskandhe caturtha adhyayanaM "brahmacarya" Arabhyate "maithunaviramaNa" - nAmaka caturtha saMvara-dvAraM ~262~ Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) lb + lcllaayy [39-43] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 (mUlaM + vRttiH) zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [4] mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 130 // loguttamaM ca vayamiNaM paramasarataLAgapAlibhUyaM mahAsagaDa aragatuMtra bhUyaM mahAviDimarukkhaklaMdhabhUyaM mahAnagarapAgArakavADaphalibhUyaM rajjupiNiddho va iMdaketU visuddhaNegaguNasaMpiNaddhaM jaMmi ya bhaggami hoi sahasA sacvaM saMbhaggamadhiyanniyakusalliyapalaTTa paDiyakhaMDiya parisaDiyaviNAsiyaM viNayasIlatavaniyamaguNasamUhaM taM vaMbhaM bhagavaMtaM gahagaNana kkhattatAragANaM vA jahA uDupatI maNimuttasilappavAlaratarayaNAgarANaM ca jahA samuddo verulio caiva jahA maNINaM jahA mauDo ceva bhUsaNANaM vatthANaM caiva khomajuyalaM araviMdaM caiva pupphaje gosIsaM caiva caMdaNANaM himavaMto ceva osahINaM sItodA caiva ninnagANaM udahIsu jahA sarvabhuramaNo ruyagavara caiva maMDalika yANa pavare erAvaNa iva kuMjarANaM sIhotra jahA migANaM pavare patrakANaM caiva veNudeve dharaNo jaha paNNagadarAyA kappANaM caiva baMbhaloe sabhAsu ya jahA bhave suhammA Thitisu vasattamantra pavarA dANA caiva abhayadAnaM kimirAu caiva kaMbalANaM saMghayaNe caiva vajArisabhe saMThANe ceva samacauraMse jhANesu ya paramasukajhANaM NANesu ya paramakevalaM tu siddhaM lesAsu ya paramasukalessA titthaMkare jahA caitra muNINaM vAsesu jahA mahAvidehe girirAyA caiva maMdaravare vaNesu jaha naMdaNavaNaM pavaraM dumesu jahA jaMbU sudaMsaNA vIsuyajasA jIya nAmeNa ya ayaM dIvo, turagavatI gayavatI rahavatI naravatI jaha bIsue ceva, rAyA rahie caiva jahA mahArahagate, evamaNegA guNA ahINA bhavaMti ekami baMbhacere jaMmi ya ArAhiyaMmi ArAhiyaM vayami savyaM sIlaM tavo ya viNao ya saMjamo ya khaMtI guttI muttI taheva ihaloiyapAraloiyajase ya kittI For Par Lise Only ~263~ 4 dharmadvAre sabhAvanAka brahmacaryam sU0 27 // 130 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] -------------------- mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [27] + gAthA: ya pazcao ya, tamhA nihupaNa baMbhacera cariyavvaM savyao vimuddhaM jAvajIvAe jAva seyavisaMjautti, evaM bhaNiyaM vayaM bhagavayA, taM ca ima-paMcamahabvayasubvayamUlaM, samaNamaNAilasAhusucinnaM / veravirAmaNapajjayasANaM, savvasamahamahodadhitirathaM // 1 // titthakarehi sudesiyamaggaM, narayatiricchavivajiyamagaM / sayapavittimanimmiyasAraM, siddhivimANaavaMguyadAraM // 2 // devanariMdanamaMsiyapUrya, savyajaguttamamaMgalamagaM / duddharisa guNanAyakameka, mokkhapahassa baDiMsakabhUyaM // 3 // jeNa suddhacarieNa bhavai subabhaNo susamaNo susAhU saisI samuNI sasaMjae sa eva bhikkhU jo suddhaM carati baMbhaceraM, imaM ca ratirAgadosamohapavaNakaraM kiMmajjhapamAyadosapAsasthasIlakaraNaM abhaMgaNANi ya tellamajaNANi ya abhikkhaNaM phakkhasIsakaracaraNavadaNadhovaNasaMvAhaNagAyakammaparimaddaNANulevaNacunnavAsadhUvaNasarIraparimaMDaNabAusikahasiyabhaNiyanahagIyavAiyanaDanaTTakajAlamatapecchaNavelaMbaka jANi ya siMgArAgArANi ya annANi ya evamAdiyANi tavasaMjamabaMbhaceraghAtoSaghAtiyAI aNucaramANeNaM baMbhacera bajeyavvAI sabvakAlaM, bhAveyayo bhavai ya aMtarappA imehiM tavaniyamasIlajogehi niccakAlaM, kiM te?-aNhANakaadaMtadhAvaNaseyamalajalladhAraNaM mUNavayakesaloe ya khamadamaacelagakhuppivAsalAghavasItosiNakaTThasejAbhUminisejjAparagharapavesaladdhAvaladdhamANAvamANaniMdaNadaMsamasagaphAsaniyamatavaguNaviNayamAdiehiM jahA se ghirataraka hoi baMbhacera imaM ca avaMbhaceraviramaNaparirakkhaNadvayAe pAvayaNaM bhagavayA sukahiyaM peccAbhAvikaM AgamesibhaI suddhaM neyAuyaM akuDilaM aNuttaraM sabvadu dIpa anukrama [39-43] ACCSC Salaram.org ~264~ Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [27] + gAthA: dIpa anukrama [39-43] praznavyAka ra0 zrIabhayadeva0 vRttiH // 131 // "praznavyAkaraNadazA" Education inte - zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [4] mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH) kkhapAvANa viusavaNaM, tassa ibhA paMca bhAvaNAo cautthayassa hoMti avaMbha ceraveramaNaparirakkhaNaDayAe, paDhamaM sayaNAsaNagharaduvAra aMgaNa AgAsagavakkhasAla abhiloyaNapacchavatthukapasAhaNakaNhANikAvakAsA avakAsA je ya vesiyANaM acchaMtiya jaratha itthikAo abhikkhaNaM mohadosaratirAgavaNIo kahiMti ya kahAo bahubihAo te'vi hu vajjaNijjA itthisaMsattasaMkiliTTA annevi ya evamAdI avakAsA te hu vajjaNijjA jattha maNoviarat vA bhaMgo vA bhaMsago vA ahaM ruI ca hajja jhANaM taM taM bajeja vajjabhIru aNAyataNaM aMtapaMtavAsI evamasaMpattavAsavasahI samitijogeNa bhASito bhavati aMtarappA AratamaNa virayagAmadhamme jiteMdie gaMbha ceragutte 1 / vitiyaM nArIjaNassa majjhe na kaheyabvA kahA vicittA vivvoyavilAsasaMpaDattA hAsasiMgAraloiyantra mohajaNaNI na AvAhavivAhavarakahAviva itthINaM vA subhagadubhagakahA causa ica mahilAguNA na vanasajAtikularUvanAmanevarathaparijaNakaha itthiyANaM annAvi ya evamAdiyAo kahAo siMgArakaluNAo tava saMjama baMbhaceraghAtovaghAtiyAo aNucaramANeNaM vaMbhaceraM na kaheyacyA na suNeyacyA na ciMteyacyA, evaM itthIkahaviratisamitijogeNaM bhAvito bhavati aMtarappA AratamaNavirayagAmadhamme jitiMdie baMbhaceragutte 2 / tatIyaM nArINa hasitabhaNitaM cedviyavippekkhi tarAivilAsakIliyaM viyotiyagItavAtiyasarIrasaMThANavaza kara caraNanayaNalAvannarUva jonvaNapayoharA dharavatthAlaMkArabhUsaNANi ya gujjhovakAsiyAI a nANi ya evamAdiyAI tavasaMjamabaMbhaceraghAtovaghAtiyAiM aNucaramANeNaM baMbhaveraM na cakkhusA na maNasA na For Parks Use Only ~265~ 4 dharmadvAre sabhAvanAka brahmacaryam sU0 27 // 131 // Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [27] gAthA: dIpa anukrama [39-43] "praznavyAkaraNadazA" zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [4] mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH Education Intention - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH) vayasA patthe vA pAvakammAI evaM itthIrUvaviratisamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA AratamaNavirayagAmadhamme jiteMdie baMbhaceragutte 3 / cautthaM puNvaraya puSvakIliya pucva saMgaMthagaMdhasaMthuyA je te AvAhavivAhacalakesu ya tithi jannesu utsavesu ya siMgArAgAracAruvesAhiM hAvabhAva pala liyavikkhevavilAsasAliNIhiM aNukUlapemmikAhiM saddhiM aNubhUyA sayaNasaMpaogA udusuhavarakusumasurabhicaMdaNa sugaMdhivaravAsadhUvasuhapharisavatthabhUsaNaguNovaveyA ramaNijjAujjageyapauranaDana kajalamalamuhika belaMvaga kahagapavagalAsaga AikkhagalaMkharmakhatUNailatuMvacINiyatAlAyara pakaraNANi ya vahUNi mahurasaragItasussarAI annANi ya evamAdiyANi tavasaMjamavaMbhaceraghAtovaghAtiyAI aNucaramANeNaM baMbhaceraM na tAtiM samaNeNa labbhA dahuM na kahe navi sumariDaM je evaM pulvarayapuNyakIliyaviratisamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA ArayamaNavira tagAmadhamme jiIdie baMbhaceragutte 4 / paMcamagaM AhArapaNIyaniddhabhoyaNavivajjate saMjate susAhU vavagayakhIradahisappinavanIyatelagulakhaMDa macchaMDikama humajjamaMsakhajja kavigatiparicattakayAhAre Na dappaNaM na bahuso na nitikaM na sAyasUpAhikaM na khaddhaM tahA bhottavyaM jaha se jAyAmAtA ya bhavati na ya bhavati vigbhamo na bhaMsaNA ya dhammassa, evaM paNIyAhAraviratisamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA ArayamaNaviratagAmadhamme jiIdie baMbhaceragutte 5 / evamiNaM saMvarassa dAraM sammaM saMvariyaM hoi supaNihitaM imehiM paJcahivi kAraNehiM maNavayaNakAya parirakkhiehiM NicaM AmaraNaMtaM ca eso jogo Neyanvo vitimayA matimayA aNAsavo For Par Lise Only ~266~ www.nary org Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka dharmadvAre sabhAvanAkaM | brahmacaryam [27] praznabyAka- akaluso acchiddo aparissAvI asaMkiliTTho suddho savvajiNamaNunAto, evaM cautthaM saMvaradAraM phAsiyaM pAlitaM ra0zrIa-IN sohitaM tIrita kiTTitaM ANAe aNupAliyaM bhavati, evaM nAyamuNiNA bhagavayA pannaviyaM parUviyaM pasiddha bhayadeva siddhavarasAsaNamiNaM AvaviyaM sudesitaM pasatdhaM (sU0 27) cautthaM saMvaradAraM samattaMtibemi // 4 // vRttiH 'jaMbU' ityAdi, tatra jambUriti AmantraNaM 'etto yatti itazcAdattAdAnaviramaNAbhidhAnasaMvarabhaNanAdana ntaraM 'baMbhacera ti brahmacaryAbhidhAnaM caturtha saMvaradvAramucyate iti zeSaH, kiMkharUpaM tadityAha-uttamAH-pradhAnA // 132 // jAye tapAprabhRtayaste tathA, tatra tapaH-anazanAdi niyamA:-piNDavizuddhayAdayaH uttaraguNAH jJAna-vizeSayodhaH darzanaM-sAmAnyabodhaH cAritraM-sAvayayoganivRttilakSaNaM samyaktvaM-mithyAtvamohanIyakSayopazamAdisamuttho jIvapariNAmaH vinayaH-abhyutthAnApathAraH tata eteSAM mUlamiya mUlaM-kAraNaM yattattathA, brahmacaryavAn hi | tapAprabhRtInuttamAn prAmoti nAnyathA, yadAha-"jai ThANI jai moNI jai jhANI vakalI tavassI vaa| patthaMto a ababhaM baMbhAvi na royae majjha ||1||to paDhiyaM to guNiyaM to muNiyaM to ya ceio appA / AvaDiyape|lliyAmaMtiovi na kuNai akajaM // 2 // [yadi kAyotsargavAn yadi maunI yadi dhyAnI valkalI tapakhI vaa| sAmAdheyAnnabrahma brahmApi na rocate mahyam // 1 // tadA paThitaM tadA guNitaM tadA jJAtaM tadA cetita AtmA / Apatpatita Amantrito'pi na karotyakAryam // 2 // ] yamA-ahiMsAdayaH niyamAH-dravyAdyabhigrahAH piNDavizuyAdayo vA te ca te guNAnA madhye pradhAnAzca tairyuktaM yattattathA, 'himavantamahaMtateyamaMtaMti himavataH parvatacize **63-940585 gAthA: dIpa anukrama [39-43] // 132 // 12 % 25 ~267~ Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] -------------------- mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka -%84% [27] A1-56* gAthA: PSAt sakAzAt mahat-gurukaM tejakhi-prabhAvat yattattathA, yathA hi parvatAnAM madhye himavAn gurukaH prabhAvAMzca evaM vratAnAmidamiti bhAvaH, Aha ca-"vratAnAM brahmacarya hi, nirdiSTaM gurukaM vratam / tajanyapuNyasambhArasaMyogAd gururucyate // 1 // tatrAntarIyairapyuktaM-"ekatazcaturo vedAH, brahmacarya ca ekataH / ekataH sarvapApAni, madyaM mAMsaM ca ektH||1||"prshst-prshsyN gambhIraM-atucchaM stimitaM-sthiraM madhyaM dehino'ntaHkaraNaM yasmin sati tattathA, ArjavaiH-RjutopetaiH sAdhujanairAcarita-AsevitaM mokSasya ca mArga iva mArgoM yattattathA, vAcanAntare prazastaiH-prazasyaiH gambhIraiH-alakSyadainyAdivikAraiH stimitaiH-kAyacApalAdirahitaiH madhyasthaiH-rAgadveSAnAkalitaiH ArjavasAdhujanairAcaritaM mokSamArgasya yattattathA, tathA vizuddhA-rAgAdidoSarahitatvena nirmalA yA |siddhiH-kRtakRtyatA saiva gamyamAnatvAda gatirvizuddhasiddhigatiH-jIvasya svarUpaM saiva nilaya iva nilayaH svarUpaiH sarvasiddhAnAM nilayanAdvizuddhasiddhigatinilayaH zAzvataH sAdyaparyavasitatvAt apunarbhavaH tataH punabhavasambhavAbhAvAt prazastaH uktaguNayogAdeva saumyo rAgAdyabhAvAt sukhaH sukhakharUpatvAt zivaH sakaladvandvavarjitatvAt akSayazca tatparyAyANAmapi kathaMcidakSayatvAt akSato vA pUrNamAsIcandravat taM karotItyevaMzIlaM yattattadhA, makArastviha pAThe AgamikA, pAThAntare siddhigatinilayaM zAzvatahetutvAt zAzvataM avyA bAghahetutvAdavyAvA apunarbhavahetutvAdapunarbhavaM ata eva prazastaM saumyaM ca sukhahetutvAcchivahetutvAca sukha23 zivaM acala nahetutvAdacalanaM akSayakaraNAdakSayakaraNaM brahmacaryamiti prakramA, yativaraiH-munipradhAnaH saMrakSitaM 4-04- dIpa anukrama [39-43] 4-5% % * ~268~ Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [27] + gAthAH dIpa anukrama [39-43] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRttiH) zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [4] mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita .... ..AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka ra0 zrIabhayadeva0 vRttiH // 133 // pAlitaM yattattathA, sucaritaM zobhanaM zobhanAnuSThAnaM sucaritatve'pi nAvizeSeNopadiSTaM munibhiriti darzayanAha susAdhitaM suSThu pratipAditaM, 'navari'tti kevalaM munivaraiH - maharSibhiH mahApuruSAzca te jAtyAdyuttamAH dhIrANAM madhye zUrAzra-atyanta sAhasaghanAH te ca te dhArmikA dhRtimantazceti karmadhArayaH atasteSAmeva, cazabdasyAvadhAraNArthatvAt, sadA vizuddhaM nirdoSaM athavA sadApi sarvadeva kumArAdyavasthAsu sarvAsvapItyarthaH zuddha-nirdoSa, anena caitadapAstaM yaduta "aputrasya gatirnAsti, khargo naiva ca naiva ca / tasmAtputramukhaM dRSTvA, pazcAddha carivyasi // 1 // " iti, ata evocyate - "anekAni sahasrANi, kumArabrahmacAriNAm / divaM gatAni viprANAmakRtvA kulasantatim // 1 // " bhavyaM yogyaM kalyANamityarthaH tathA bhavyajanAnucaritaM niHzaGkitaM azaGkanIyaM brahmacArI hi janAnAM viSayaniHspRhatvAdazaGkanIyo bhavati, tathA nirbhayaM brahmacArI hi azaGkanIyatvAnnirbhayo bhavati, nistuSamiva nistuSaM vizuddhatandukalpaM nirAyAsaM-na khedakAraNaM nirupalepa-snehavarjitaM tathA nivRtteH cisasvAsthyasya gRhamiva gRhaM yattattathA, Aha ca- "ka yAmaH ka nu tiSThAmaH, kiM kurmaH kinna kurmahe / rAgiNazcintayantyevaM, nIrAgAH sukhamAsate // 1 // nIrAgAzca brahmacAriNa eva, tathA niyamenaavazyaMbhAvi niSprakampaM avicalaM niraticAraM yattarAdhA, vratAntaraM hi sApavAdamapi syAt idaM ca nirapavA damevetyarthaH, Aha "navi kiMci aNunnAyaM paDisiddhaM bAvi jiNavariMdehiM / motuM mehuNabhAvaM paNa taM viNA rAgado sehiM // 1 // " [ naiva kiJcidanujJAtaM pratiSiddhaM vA'pi jinavarendraH / mukkhA maithunabhAvaM yat na tadvinA Education Intiation For Parts Only ~ 269~ 4 dharmadvAre sabhAvanAka brahmacaryam sU0 27 // 133 // www.ncbrary.org Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [27] gAthA: rAgadveSau // 1 // tataH padadvayasya karmadhAraye nivRttigRhaniyamaniSpakampamiti bhavati, tapaHsaMyamayormUladalika-mUladalaM AdibhUtadravyaM tasya 'nemati nibhaM-sadRzaM yattattathA, pacAnAM mahAvratAnAM madhye sutru-atyantaM rakSaNa-pAlanaM yasya tattathA, samitibhiH-IryAsamityAdibhirguptibhi:-manoguptyAdibhirvasatyAdibhirvA | navabhibrahmacaryaguptibhiryuktaM guptaM vA yattasathA, dhyAnavarameva-pradhAnadhyAnameva kapATaM sukRtaM-suviracitaM rakSaNArtha yasya adhyAtmaiva ca-sadbhAvanArUr3ha cittameva 'dipaNoM'tti datto dhyAnakapATadRDhIkaraNArtha parighaH-argalA rakSaNArtha meva yasya tattathA, sannaddha iva baddha iva occhAiyatti-AcchAdita iva nigaddha ityarthaH durgatipatho durgatimArgoM mAyena tattathA sugatipathasya dezakaM-darzakaM yattattathA taca, lokottamaM ca vratamidaM duSkaratvAt, yadAha-'devadANavarga-16 dhamyA jakkharakkhassakiMnarAvaMbhacAri namasaMti dukkaraM jaM kariti te||1||[devdaanvgaandhrvaa pakSarAkSa-TV skinnraaH| brahmacAriNaM namasyanti yad duSkaraM tatte kurvanti // 1 // ] 'paumasaratalAgapAlibhUrya'ti sarA-khataH sambhavo jalAzayavizeSaH taDAgazca sa eva puruSAdikRta iti samAhAradvandvaH padmapradhAnaM sarastaDAgaM pAsara-1 4 staDAgaM padmasarastaDAgamiva manoharakhenopAdeyatvAt padmasarastaDAga-dharmastasya pAlibhUtaM-rakSakatvena pAli kalpaM yattattathA, tathA mahAzakaTArakA iva mahAzakaTArakA:-kSAntyAdiguNAsteSAM tumbabhUta-AdhArasAmayonAbhikalpaM yattattathA, mahAviTapavRkSa iva-ativistArabhUmaha iva mahAviTapavRkSa:-AzritAnAM paramopakAratvasAdhAddharmaH tasya skandhabhUtaM-tasmin sati sarvasya dharmazAkhina upapadyamAnatvena nAlakalpaM yatsattadhA 'ma dIpa anukrama [39-43] SAREnatininitariana ~270~ Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [27] gAthA: prakSavyAka hAnagarapAgArakavADaphalihabhUya'ti mahAnagaramiva mahAnagaraM-vividhamukhahetutvasAdhAddharmaH tasya prAkAra || dharmadvAre ra0zrIa- hAiva kapATamiva parighamiva yattat mahAnagarakapAdaparidhabhUtamiti, rajjupinaddha iva indraketuH-razminiyantrite- sabhAvanAka bhayadeva vandrayaSTi: vizuddhAnekaguNasaMpinaddha-nirmalabahuguNaparivRtaM, yamizca-yatra ca brahmacarye bhagne virAdhite bhavati- brahmacaryama dRttiH sampadyate sahasA-akasmAt sarva-sarvathA sambhagnaM ghaTa iva mathitaM-badhIva viloDitaM cUrNitaM-caNaka iva piSTaM sU027 kuzalyitaM-anta praviSTatomarAdizalyazarIramiva sanAtaduSTazalyaM 'pallahatti parvatazikharAdU gaNDazaila iva // 134 // svAzrayAcalitaM patita-prAsAdazikharAdeH kalazAdirivAdho nipatitaM khaNDitaM-daNDa iva vibhAgena chinnaM pari-13 zaTitaM-kuSThAgrupahatAGgamiva vidhvastaM vinAzitaM ca-bhasmIbhUtapavanavikIrNadArviva nissattAkatAM gataM eSAM samAhAradvandraH karmadhArayo cA, kimevaMvidhaM bhavatItyAha-vinayazIlataponiyamaguNasamUha-vinayazIlataponiyamalakSaNAnAM guNAnAM vRnda, iha ca samUhazabdasya chAndasatvAnnapuMsakanirdezA, 'ta'miti tadevaMbhUtaM brahmacaya bhagavantaM-bhaTTArakaM, tathA grahagaNanakSatratArakANAM vA yadhA uDupatiH-candraH pravara iti yogastathedaM vratAnAmiti zeSA, vAzabdaH pUrvavizeSaNApekSayA samuccaye, tathA maNaya:-candrakAntAyAH mukkA-muktAphalAni zilAmavAlAni-vidrumANi raktaranAni-padmarAgAdIni teSAmAkarA-utpattibhUmayo yete tathA teSAM vA yathA| samudraH pravarastathaivaM vratAnAmiti zeSaH sarvatra dRzyaH, vaiya caiva ratnavizeSo yathA maNInAM yathA mukuTaM caiva // 134 // bhUSaNAnAM vakhANAmiva kSImayugalaM kApAsikavastrasya pradhAnatvAt , iha cevazabdo yathArthoM draSTavyA, 'araviMda RSSC dIpa anukrama [39-43] ~271~ Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [27] gAthA: 'si aravinda-padmaM yathA puSpajyeSThamevamidaM vratAnAM, 'gosIsaM cetti gozIrSAbhidhAnaM candanaM yathA candanAnAM 'himavaMtaM ceva'tti himavAniya auSadhInAM, yathA himavAn-girivizeSaH auSadhInAM-adbhutakAryakArivanaspativizeSANAmutpattisthAnamevaM brahmacaryamauSadhInAM-AmazoSadhyAdInAmAgamaprasiddhAnAmutpattisthAnamiti bhAvA, 'sItodA ceva'tti zItodeva nimnagAnA-nadInAM yathA nadInAM zItodA pravarA tathedaM batAnAmityarthaH, udadhiSu yathA khayambhUramaNa:-antimasamudro mahattve pravaraH evamidaM vratAnAM pravaramiti 'ruyagavare ceca maMDalie pavvayANa pavare'tti yathA mANDalikaparvatAnA-mAnuSottarakuNDalavararucakavarAbhidhAnAnAM madhye ruca-13 kavara:-trayodazadIpavartI pravaraH evamidaM vratAnAM pravaramiti bhAvaH, tathA airAvaNa iva-zakragajo yathA kuJjarANAM pravarA evamidaM batAnAM, siMho vA yathA mRgANAM-ATavyapazUnAM pravara:-pradhAnaH evamidaM vratAnAM 'pavagANaM ceya'tti prabakANAmiva-prakramAt suparNakumArANAM yathA veNudevaH pravara tathA vratAnAM brahmacaryamiti prakRtaM, tathA dharaNo yathA pannagendrANAM-bhujagavarANAM nAgakumArANAM rAjA pannagendrarAjaH pannagAnAM pravaraH evamidaM vratAnAmiti prakramaH, kalpAnAmiva-devalokAnAM yathA brahmaloka:-pazcamadevalokaH tatkSetrasya mahattvAt tadindrasyAtizubhapariNAmatvAt pravaraH evamidaM vratAnAM, sabhAsu ca-pratibhavanavimAnabhAvinISu sudharmasabhA utpAdasabhA abhiSekasabhA alaGkArasabhA vyavasAyasabhA cetyevaMlakSaNAsu paJcasu madhye yathA sudharmA bhavati pravarA tathedaM batAnAmiti, sthitiSu-AyuSkeSu madhye lavasaptamA-anuttarasurabhavasthitiH cAzabdo yathAza dIpa anukrama [39-43] ~272~ Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [27] gAthAH dIpa anukrama [39-43] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRttiH) adhyayanaM [4] mUlaM [27] + gAthA: zrutaskandhaH [2], muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka-bdArthaH tato yathA pravarA - pradhAnA tathedaM vratAnAmiti, tatraikonapaJcAzata ucchrAsAnAM lavo bhavati, vrIhyAdira0 zrIa 4 stambalavanaM vA lavastatpramANaH kAlo'pi lavaH, tato lavaiH saptamaiH- saptapramANaiH saptasayairvivakSitAdhyavasAyabhayadeva0 * vizeSasya muktisampAdakasyApUryamANairyA sthitirvadhyate sA lavasaptametyabhidhIyate, tathA 'dANANaM caiva abhayavRttiH dANaM ti dAnAnAM madhye'bhayadAnamiva pravaramidaM tatra dAnAni jJAnadharmopagrahAbhayadAnabhedAtrINi, 'kimiraa|| 135 // 4 gobba kaMbalANaM ti kambalAnAM vAsovizeSANAM madhye kRmirAga iva- kRmirAgaraktakambala iva pravaramidaM traOM tAnAM tathA 'saMhaNaNe caiva vajrarisahati saMhananAnAM SaNNAM madhye vajrarSabhanArAcasaMhananamiva pravaramidaM vratAnAmiti 'saMThANe ceva cauraMse'ti zeSasaMsthAnAnAM caturasrasaMsthAnamivedaM pravaraM vratAnAM tathA dhyAneSu ca paramazukladhyAnaM - zukladhyAna caturthabhedarUpaM yathA pravaramevamidaM vrateSviti gamyaM 'nANesu ya paramakevalaM tu si ddhati jJAneSu-AbhinibodhikAdiSu paramaM ca tatkevalaM va paripUrNa vizuddhaM vA matizrutAvadhimanaHparyAyApekSayA paramakevalaM kSAyikajJAnamityarthaH turedhakArArthaH siddhaM pravaratayA prasiddhaM yathA tathedamapi vrateSviti gamanIyaM, leyAsu ca kRSNAyAsu paramazuklalezyA-zukrudhyAnatRtIya bhedavarttinI yathA pravarA tathedaM vrateSviti gamyaM, tIrthakarazcaiva yathA munInAM pravarastayaivedaM vratAnAM varSeSu kSetreSu yathA mahAvidehastathedaM vrateSu, 'girirAyA ceva maMdaravare 'ti cevazabdasya yathArthatvAt yathA mandaravaro - jambUdvIpamerurgirirAjastathedaM vratarAjaH, vaneSu - 4 // 135 // bhadrazAla nandana saumanasapaNDakAbhidhAneSu merusambandhiSu yathA nandanavanaM pravaramevamidamiti, drumeSu-taruSu For Penal Lise On ~273~ 4 dharmadvAre sabhAvanAka brahmacayam sU0 27 andrary org Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] -------------------- mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka CCCCC [27] gAthA: madhye yathA jambUra sudarzaneti-sudarzanAbhidhAnA vizrutayazAH-vikhyAtA evamidamiti, kimbhUtA jambUH?-18 yasthA nAnA'yaM dvIpaH jambUdvIpa ityarthaH, tathA turagapatirgajapatI rathapatirnarapatiH yathA vizrutISa rAjA tadheda-1 mapi vizrutamiti bhAvaH, rathikazcaiva yathA mahArathagataH parAbhibhAvI bhavatItyevamihasthaH karmaripusainyAbhibhAcI bhavatIti, nigamayannAha-evaM-uktakrameNAneke guNAH pravaratvavizrutattvAdayo'nekanidarzanAbhidheyAH ahInA:-prakRSThA adhInA vA-svAyattA bhavanti, ketyAha-ekasmin brahmacarye-caturthe vrate, tathA yasmiMzca brahmacarya ArAdhite-pAlite ArAdhitaM-pAlitaM vratamidaM-nirgranthapravrajyAlakSaNaM sarva-akhaNDaM, tathA zIla-samAdhAnaM tapazca vinayazca saMyamazca kSAntirguptirmukti:-nirlobhatA siddhirvA tathaiveti samuccaye tathA aihikalaukikayazAMsi ca kIrtayazca pratyayazca ArAdhitA bhavantIti prakramaH, tatra yaza:-parAkramakRtaM kIrtiH-dAnapuNyaphalabhUtA athavA sarvadiggAminI prasiddhiryazaH ekadiggAminI kIrtiH pratyayaH-sAdhurayaM ityAdirUpA janapratItiriti, yata evaMbhUtaM tasmAnnibhRtena-stimitena brahmacarya caritavyaM-AsevanIyaM, kiMbhUtaM?-sarvato-manAprabhRtikaraNatrayayogatrayeNa vizuddha-niravayaM yAvajIvayA pratijJayA yAvajIvatayA vA AjanmetyarthaH, etadevAha-pAvat zvetAsthisaMyata iti, zvetAsthitA ca sAdhopa'tasya kSINamAMsAdibhAve satIti, itizabdo vivakSitavAkyArthasamAptI, bhagavantareNa brahmacarya vrataM stotuM prastAvayati-evaM vakSyamANena vacanena bhaNitaM vrataM-brahmalakSaNaM bhagavatA zrImahAvIreNa 'taMca imati taccedaM vacanaM pacatrayaprabhRtika-pazcamahazvayasubbayamUla' patramahAvatanAmakAni dIpa anukrama [39-43] PRIMGorary.org ~274 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ----------- -- mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka % [27] gAthA: praznavyAkayAni suvratAni teSAM mUlamiva mUlaM yat athavA pazcamahAvatA:-sAdhavasteSAM sambandhinAM zobhananiyamAnAM dharmadvAre ra0 zrIa- mUlaM yat athavA pazcAnAM mahAvratAnAM suvratAnAM ca-aNuvratAnAM mUlaM yattattathA, athavA-he paJcamahAnatasu-| sabhAvanAkaM bhayadevavrata! mUlamidaM brahmacaryamiti prakRtaM, 'samaNamaNAilasAhusuciNNaM 'samaNati sabhAvaM yathA bhavatItyevaM anA- brahmacaryam vRttiH vilai:-akaluSaiH zuddhasvabhAvaiH sAdhubhiH-yatibhiH suSTu carita-AsevitaM yattattathA, 'veraviramaNapajavasANaM vai sU0 27 sAraspa-parasparAnuzayasya viramaNaM-virAmakaraNamupazamanayanaM nivartanaM paryavasAna-niSTAphalaM yasya tattathA. 'savva-IRI samuhamahodahititthaM sarvebhyaH samudrebhyaH sakAzAt mahAnudadhiH-svayaMbhUramaNa ityarthaH tadvadyahunistaratvena tatsa-II samudramahodadhistathA tIrthamiva tIrtha-pavitratAheturyatra tattathA, athavA sarvasamudramahodadhiH-saMsAro'tidustaratvAttannistaraNe tIrthamiva-taraNopAya iva tattatheti vRttArthaH // 1 // 'titthayarehi sudesiyamaggati tIrthakara:jinaH sudezitamArga-muSThadarzitagusyAditatpAlanopAyaM, 'nirayatiricchavivajipamaggaM narakatirazcAM sambandhI vivarjito-niSido mArgA-gatiryana tattathA, 'sabbapavittasunimmiyasAraM sarvapavitrANi-samastapAvanAni su|nirmitAni-suSTha vihitAni sArANi-pradhAnAni yena tattathA, 'siddhivimANaavaMguyadAra siddhervimAnAnAM cAprAvRtaM-apagatAvaraNIkRtamudghATitamityoM dvAra-pravezamukhaM yena tattatheti vRttArthaH // 2 // 'devanariMdanamaMsiyapUrya' // 13 // devAnAM narANAM cennairnamasthitA-namaskRtA ye teSAM pUjyaM-arcanIyaM yattattathA, 'savvajaguttamamaMgalamagaM' sarva-12 jagaduttamAnAM maGgalAnAM mArgaH-upAyo'yaM vA-pradhAnaM yattattathA, 'duddharisaM guNanAyakamekaM duSa-anabhibhava-| %%254545 dIpa anukrama [39-43] RORS ~275~ Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [27] X gAthA: manIyaM guNAnnayati-prApayatIti guNanAyakameka-advitIyamasadRzaM, 'mokkhapahassa'vaDiMsagabhUaM mokSapathasya samyagdarzanAderavataMsakabhUtaM-zekharakalpaM pradhAnamityarthaH iti dodhakArthaH // tathA yena zuddhacaritena-samyagAse, vitena bhavati subrAhmaNo yathArthanAmatvAt suzramaNaH-sutapAH susAdhuH-nirvANasAdhakayogasAdhakA tathA 'saisitti sa yathoktaRSiyathAvadastudraSTA yA zuddhaM carati brahmacaryamiti yogaH 'sa muNiti sa yathokto muniH -mantA sa saMyataH-saMyamavAn sa eva bhikSuH-bhikSaNazIlo yaH zuddhaM carati brahmacaryamiti, abrahmacArI tu na brAhmaNAdiriti, Aha ca-"sakalakalAkalApakalito'pi kavirapi paNDito'pi hi, prakaTitasarvazAstratatvo'pi hi vedavizArado'pi hi| munirapi viyati vitatanAnAgutavibhramadarzako'pi hi, sphuTamiha jagati tadapi na sa ko'pi hi yadi nAkSANi rakSati // 1 // " tathA idaM ca-vakSyamANaM pArzvasthazIlakaraNaM anucaratA || brahmacarya varjeyitavyAnItyasya cakSyamANapadasya vacanapariNAmAt varjayitavyamiti yogaH, kimbhUtaM?-ratizca-1 viSayarAgo rAgazca-pitrAdiSu neharAgo dveSazca-pratIto mohazca-ajJAnameSAM pravarddhanaM karoti yattattathA, ki madhyaM yasya tatkimadhyaM-kiMzabdasya kSepArthavAdasAramityarthaH, pramAda eva doSo yataH tattatpamAdadoSa, pAzvesthAnAM-jJAnAcArAdivahirvatinAM sAdhvAbhAsAnAM zIlaM-anuSThAnaM niSkAraNaM zayyAtarapiNDaparibhogAdi pArzvasthazIlaM tataH padatrayasya karmadhArayastasya karaNaM-AsevanaM yattattathA etadeva prapazyate-abhyaJjanAni ca ghRtavazAmrakSaNAdinA tailamajjanAni ca-tailasnAnAni tathA abhIkSNaM-anavarataM kakSAzIrSakaracaraNavadanAnAM Shi Liu Liu Liu Ling Liu Shi Liu Zhong Xue Bi Shui Zhong Er Zhong Liu Shi Liu dIpa anukrama [39-43] ~276~ Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka praznavyAka- ra0 zrIa- bhayadeva. vRttiH [27] // 137 // gAthA: dhAvanaM ca-prakSAlanaM saMcAhanaM gAtrakarma ca-hastAdigAnacampanarUpamaGgaparikarma parimardanaM ca-sarvataH zarIramalanaM dharmadvAre anulepanaM ca-vilepanaM cUrNa:-gandhadravyakSodairvAsazca-zarIrAdivAsanaM dhUpanaM ca-agurudhUmAdibhiH zarIrapari- sabhAvanAka maNDanaM ca-tanubhUSaNaM bakarI-karvaraM caritraM prayojanamasyeti bAkuzikaM-nakhakezavakhasamAracanAdikaM taca ha- brahmacaryama sitaM ca-hAsaH bhaNitaM ca-prakramAdvikRtaM nATyaM ca-nRttaM ca gItaM ca-gAnaM vAditaM ca-paTahAdivAdanaM naTAca- sU027 nATayitAro nartakAzca-ye nRtyanti jallAzca-varanAkhelakAH mallAzca-pratItAH eteSAM prekSaNaM ca nAnAvidhavaMzakhelakAdisambandhi velambakAzca-viDambakA vidUSakA iti dvandUH chAndasattvAca prathamAvahuvacanalopo dRzyaH, varjayitavyA iti yogaH, kiMbahunA?, yAni ca vastUni zRGgArAgArANi-zRGgArarasagehAnIva anyAni cauktavyatiriktAni evamAdikAni-evaMprakArANi tapAsaMyamabrahmacaryANAM ghAtazca dezata upaghAtazca sarvato vidyate yeSu tAni tapAsaMyamabrahmacaryaghAtopadhAtikAni, kimata Aha-anucaratA-AsevamAnena brahmacarya varjayitavyAni sarvakAlamanyathA brahmacaryavyAghAto bhavatIti, tathA bhAvayitavyazca bhavatyantarAtmA ebhivakSya-18 mANaiH taponiyamazIlayogaiH-tapaHprabhRtivyApAraH nityakAla-sarvadA, 'kiM te tadyathA asnAnakaM cAdantadhAvanaM ca pratIte 'khedamaladhAraNaM ca tatra khedaH-prakhedaH mala:-kakkhaDIbhUtaH yAti ca lagati ceti jallo-malavizeSa C eva maunavrataM ca kezalocazca pratItI kSamA ca-krodhanigrahaH damazca-indriyanigrahaH acelakaM c-vstraabhaavH| // 137 // kSutpipAse pratIte lAghavaM ca-alpopadhittvaM zItoSNe ca pratIte kASThazayyA ca-phalakAdizayanaM bhUminiSadyA dIpa anukrama [39-43] ~277~ Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [27] gAthA: dIpa anukrama [39-43] "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRttiH) zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [4] mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH *3% 4% 436 4 ca - bhUmyAsanaM tathA paragRhapraveze ca zayyAbhikSAdyarthaM labdhe ca-abhimatAzanAdI apalabdhe vA ISalabdhe'labdhe vA yo mAnava-abhimAnaH apamAnazca dainyaM nindanaM kutsanaM daMzamazakasparzazca niyamazca dravyAdyabhigrahaH tapazca-anazanAdi guNAzca mUlaguNAdayaH vinayazca - abhyutthAnAdiriti dvandvastata ete AdiryeSAM yogAnAM te tathA terbhAvayitavyo'ntarAtmeti prakRtaM bhAvanA asnAnAdInAmAsevA mAnApamAnanindanadaMzAdisparzAnAM copekSA, kathamebhirbhAvayitavyo bhavantyantarAtmetyAha-yathA 'se' tasya brahmacAriNaH sthiratarakaM bhavati brahmacarya, 'imaM cetyAdi pravacanastavanaM pUrvavat 'tasse'tyAdi tasya caturthasya vratasyemAH paJca bhAvanA bha vanti abrahmacaryaviramaNaparirakSaNArthatAyai tatra 'pahamati paJcAnAM prathamaM bhAvanAvastu strIsaMsaktAzrayavarjanalakSaNaM, tacaivaM zayanaM zayyA AsanaM viSTaraM gRhadvAraM tasyaiva mukhaM aGgaNaM-ajiraM AkAzaM- anAvRtasthAnaM ga vAkSo vAtAyanaH zAlA-bhANDazAlAdikA abhilokyate yatrasyaistadabhilokanaM - unnatasthAnaM 'pacchvasthagati paJcAdvAstukaM - pazcAdgRhakaM tathA prasAdhakasya-maNDanasya snAtikAyAzca-snAnakriyAyA ye'vakAzA-AayAste tathA te ceti dvandvaH, tataH ete strIsaMsaktena saGkliSTA varjanIyA iti sambandhaH, tathA avakAzAAzrayA 'jeya vesiyANaM'ti ye ca vezyAnAM tathA Asate ca tiSThanti ca yatra-yeSvavakAzeSu ca striyaH, kimbhUtAH ?- abhIkSNaM anavarataM mohadoSasya- ajJAnasya rate:- kAmarAgasya rAgasya ca-sneharAgasya vardhanA-vRddhi| kArikA yAstAstathA kathayanti ca pratipAdayanti tathA bahuvidhA:- bahuprakArAH jAtikularUpanepathyaviSayAH Education Internationa For Penal Use On ~278~ jandrary org Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [27] sU027 -10-1-59-2- gAthA: praznacyAka-zAstrIsambandhinIH puruSAH striyo vA yatreti prakRtaM, mohadoSetyAdi vizeSaNaM kathAsvapi yujyate, 'te hu bajaNi-1|| dharmadvAre ra0zrI- jasi ye zayanAdayo ye ca vezyAnAmavakAzA yeSu cAsate striyaH kathayanti ca kathAste varjanIyA:, hurvAkyA-sabhAvanAka bhayadeva laGkAre, kiMvidhA ityAha-isthisaMsattasaMkiliTTatti strIsaMsaktena-strIsambandhena sakliSTA yete tathA, na brahmacaryam vRttiH kevalamuktarUpA varjanIyAH anye caivamAdayaH avakAzA-AzrayA varjanIyA iti, kiMbahunA?-'jasthetyAdi| uttaratra vIpsAprayogAdiha vIpsA dRzyA tato yatra yatra jAyate manovibhramo vA-cittabhrAntiH brhmcrymnu|| 138 // pAlayAmi navetyevaMrUpaM zRGgArarasaprabhavaM manaso'sthiratvaM, Aha ca-"yat cittavRtteranavasthitattvaM, zRGgArajaM vibhrama ucyte'sau|" bhaGgo vA brahmatratasya sarvabhaGga ityarthaH, aMzamA bA-dezato bhaGgaH Ata-iSTaviSayasaMyogA-3 bhilASarUpaM raudra vA bhaved dhyAnaM tadupAyabhUtahiMsAtAdattagrahaNAnubandharUpaM tatsadanAyatanamiti yogaH varja-1 yet, ko'sAvityAha-avadyabhIru:-pApabhIru bajyabhIruvA vayata iti dhajye-pApaM vanabhIruvoM va ca-vana-15 Travad gurutvAtpApameveti, anAyatanaM-sAdhUnAmanAzraya iti, kiMbhUto'vadyabhIruH?-ante-indriyAnanukUle prA-14 nte-tatraiva prakRSTatare Azraye vastuM zIlamasthatyantaprAntavAsI, nigamayannAha-evaM-anantaroktanyAyena asaM-IN saktA-strIbhirasambaddho cAso-nivAso yasyAH sA tathAvidhA yA vasatiH-AzrayastadviSayo yaH samiti-| yogaH-satpravRttisambandhaH sa tathA tena bhAvito bhavantyantarAtmA, kiMvidhA-Arata-abhividhinA AsaktaM brahmacarye mano yasya sa AratamanAH virato-nivRtto grAmasya-indriyavargasya dharmo-lolupatayA tadviSayagrahaNa-| dIpa anukrama [39-43] *2xM bhaa||128|| ~279~ Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] -------------------- mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: *- prata sUtrAMka *- *- [27] *-% RECENSAMOCRACOLLECOOT gAthA: % svabhAvo yasya sa tathA tataH padadvayasya karmadhArayaH, ata evAha jitendriyaH brahmacaryagupta iti 1||'biiiyNti dvitIya bhAvanAvastu, kiM tadityAha-nArIjanasya madhye-strIparSado'ntaH 'na' naiva kathayitavyA, ketyAha-kathAvacanaprabandharUpA vicitrA-vividhA viviktA vA-jJAnopaSTambhAdikAraNavarjA kIdRzItyAha-vicokacilAsasampayuktA' tatra vibbokalakSaNaM idaM-"iSTAnAmarthAnAM prAsAvabhimAnagarvasambhUtaH / strINAmanAdarakRto vivyoko nAma vijJeyaH // 1 // " vilAsalakSaNaM punaridaM-"sthAnAsanagamanAnAM hastadhUnetrakarmaNAM caiva / utpadyate vizeSo yaH zliSTaH sa tu vilAsaH syAt // 1 // " anye tvAH-"vilAso netrajo jJeyaH" iti, tathA hAsaH-prahasanikAbhidhAno rasavizeSaH zRGgAro'pi rasavizeSa eva, tayozca svarUpamidaM-"hAsyo hAsaprakRtihA~so vikRtAGgaveSaceSTAbhyaH / bhavati parasthAbhyaH sa ca bhUnA strInIcabAlagataH // 1 // " tathA "vyavahAra: &ApunAranyo'nyaM raktayo rtiprkRtiH| zRGgArasa dvedhA-sambhogo vipralambhazca // 1 // " etatpadhAnA yA laukikI-12 asaMvignalokasambandhinI kathA-vacanaracanA sA tathA sA vA mohajananI-mohodIrikA vAzabdo vikalpArthaH, tathA na-naiva AvAha:-abhinavapariNItasya vadhUvarasthAnayanaM vivAhazca-pANigrahaNaM tatpradhAnA yA varakathAparaNetRkathA AvAhavicAhavarA bA yA kathA sA tathA, sA'pi na kathayitavyeti prakramaH, strINAM vA subhagadurbhagakathA sA, sA ca subhagA durbhagA vA iMdazI vA subhagA durbhagA vA bhavatItyevaMrUpA na kathayitavyeti prakramaH catuHSaSTizca mahilAguNAH AliGganAdInAmaSTAnAM kAmakarmaNAM pratyekamaSThabhedatvena catuHSaSTimahilAguNA vA dIpa anukrama [39-43] % ~280~ Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [27] gAthAH dIpa anukrama [39-43] "praznavyAkaraNadazA" - Education Internation aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH) zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [4] mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH vRttiH // 139 // praznavyAka-tsyAyanaprasiddhAste vA na kathayitavyAH tathA na-naiva dezajAtikularUpanAmanepathyaparijanakathA vA strINAM ra0 zrIa- 8 kathayitavyeti prakramaH, tatra lATAdidezasambandhena strINAM varNanaM dezakathA, yathA- "lATyaH komalavacanA ratinibhayadeva0 puNA vA bhavantI" tyAha, jAtikathA yathA - "dhika brAhmaNIrdhavAbhAve, yA jIvanti mRtA iva / dhanyA manye jane zUdrIH, patilakSe'pyaninditAH // 1 // " tathA kulakathA yathA--"aho caulukyaputrINAM sAhasaM jagato'dhikam he patyurmRtyo vizaMtyagnau yAH premarahitA api // 1 // rUpakathA yathA - "candravaktrA sarojAkSI, sadgIH piinghnstnii| kiM lATI na matA sA'sya, devAnAmapi durlabhA // 1 // " nAmakathA sA sundarIti satyaM saundaryAtizayasamanvitatvAt, nepathyakathA yathA - "dhiga ! nArIraudIcyA bahuvasanAcchAditAGgalatikatvAt / yathauvanaM na yUnAM cakSumadAya bhavati sadA // 1 // " parijanakathA yathA - "ceTikA parivAro'pi tasyAH kAnto vicakSaNaH / bhAvajJaH snehavAn dakSo, vinItaH satkulastathA // 1 // " kiM bahunA ?, anyA api ca evamAdikA:-uktamakArAH kathAH strIsambandhikathAH zRGgArakaruNAH-zRGgAramRdavaH zRGgArarasena karuNApAdikA ityarthaH tapaHsaMyamabrahmacaryaghAtakopaghAtikAH anucaratA brahmacarye na kathayitavyA na zrotavyA anyataH na cintayitavyA yA patijanena, dvitIya bhAvanAnigamanAyAha evaM strIkathAviratisamitiyogena bhAvito bhavatyantarAtmA AratamanoviratagrAmadharmaH jitendriyo brahmacaryagupta iti prakaTameva 2 / 'taya'ti tRtIyaM bhAvanAvastu strIrUpanirIkSaNavarjanaM, tacaivam-nArINAM strINAM hasitaM bhaNitaM -hAsyaM savikAraM bhaNitaM ca tathA veSTitaM hastanyAsAdi viprekSitaM For Parts Only ~ 281~ 4 dharmadvAre saMbhAvanA ke brahmacaryam sU0 27 // 139 // Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] -------------------- mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [27] nirIkSitaM gatiH-gamanaM vilAsa:-pUrvoktalakSaNa: krIDitaM-vRtAdikrIDA eSAM samAhAradvandraH vigbokirt-puu-1| doktalakSaNo vinbokaH nATya-mRttaM gIta-gAnaM vAditaM-vINAvAdanaM zarIrasaMsthAna-hakhadIrghAdikaM vargoM-gauravatvAdilakSaNaH karacaraNanayanAnAM lAvaNyaM-spRhaNIyatA rUpaM ca-AkRttiH yauvanaM-tAruNyaM payodharau-stanI | adhara:-adhastanauSThaH vastrANi-vasanAni alaGkArA-hArAdayaH bhUSaNaM ca-maNDanAdinA vibhUSAkaraNamiti dvandUstatastAni ca na prArthayitavyAnIti sambandhaH, tathA guhyAvakAzikAni guhyabhUtA-lajjanIyatvAt sthaga-10 nIyAH avakAzA-dezA apayavA ityarthaH, anyAni ca-hAsAdivyatiriktAni evamAdikAni-evaMprakArANi tapaHsaMyamabrahmacaryaghAtopaghAtikAni anucaratA brahmacarya na cakSuSA na manasA na vacasA prArthayitavyAni pApakAni pApahetusvAditi, evaM strIrUpaviratisamitiyogena bhAvito bhavatyantarAtmetyAdi nigamanavAkyaM dhyaktameveti / 'cautthaMti caturthaM bhAvanAvastu yatkAmodayakArivastudarzanabhaNanasmaraNavarjanaM, tacaiva-pUrvarataM gRhasthAvasthAbhAvinI kAmaratiH pUrvakrIDitaM-gRhasthAvasthAzrayaM dyUtAdikrIDanaM tathA pUrve-pUrvakAlabhAvinaH sagranthAH-zva|zurakulasambandhasambaddhAH zAlakazAlikAdayaH grandhAzva-zAlakAdisambaddhAstadbhAryAstatputrAdayaH saMzrutAzca-10 darzanabhASaNAdibhiH paricitA yete tathA tata eteSAM dvandvastata ete na amaNema labhyAH draSTuM na kadhayituM nApi| ca marnumiti sambandhaH, sathA 'je teti ye ete vakSyamANAH, kevityAha-'AvAhavivAhacolaesuya'tti AvAho-vadhvA varagRhAnayanaM vivAhA-pANigrahaNaM 'colake ti 'vihiNA cUlAkarma bAlANaM colayaM nAma'ti 4%ARCCC gAthA: dIpa anukrama [39-43] SAREairabin Hamaranorm ~282~ Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] -------------------- mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [27] gAthA: prazvavyAka vacanAcolaka-bAlacUDAkarma zikhAdhAraNamityarthaH, tatasteSu, cazabdaH pUrvavAkyApekSayA samuccayArthaH, tithiSu- dharmadvAre ra0zrIa- mavanatrayodazIprabhRtiSu yajJeSu-nAgAdipUjAsu utsaveSu ca-indrotsavAdiSu ye strIbhiH sArddha zayanasampayo- bhAvanA bhayadeva mAgAste na labhyA draSTumiti yogaH, kiMbhUtAbhiH?-zRGgArAgAracAruveSAbhi:-zRGgArarasAgArabhUtAbhiH zobhanane-brahmacaryama vRttiH pathyAbhizcetyarthaH strIbhiriti gamyate, kiMbhUtAbhiH?-hAvabhAvapralalitavikSepavilAsazAlinIbhiH, tatra hAcA-| sU027 IMIdilakSaNaM-hAvo mukhavikAraH syAt, bhAvaH syaacittsNbhvH| vilAso netrajo jJeyo, vibhramo prayagAntayoH // 140 // // 1 // " athavA vilAsalakSaNamidam-"sthAnAsanagamanAnAM hastabhranetrakarmaNAM caiva / utpadyate vizeSo yaH prazliSTaH sa tu vilAsaH syAt // 1 // " pralalitaM-lalitameva, tallakSaNaM cedaM-"hastapAdAGgavinyAso, bhranetroMmayojitaH / sukumAro vidhAnena, lalitaM tatprakIrtitam // 1 // " vikSepalakSaNaM tvidam--"aprayatnena racito, ghammillaH zlathavandhanaH / ekAMzadezadharaNaistAmbUlalavalAJchanaH // 1 // lalATe kAntalikhitAM, viSamAM patrale-4 khikAm / asamaJjasavinyastamaJjanaM nayanAbjayoH // 2 // tathA'nAdaravaddhatvAt, grandhirjadhanavAsasaH / vasu-1 dhAlambitamAntaH, skandhAt srastaM tathAMzukam // 3 // jaghane hAravinyAso, rasanAyAstathorasi / ityavajJA kRtaM yat sthAdajJAnAdiva maNDanam // 4 // vitanoti parAM zobhAM, sa vikSepa iti smRtH||" ebhiH yAH zAdAlante-zobhante tAstathA tAbhiH, anukUla-apratikUlaM prema-prItiyAMsAM tA anukUlapremikAstAbhiH 'sa-sI diti sArddha-saha anubhUtA-veditA zayanAni ca-khApAH samprayogAzca-samparkAH zayanasamprayogAH, katha OMrakarAra dIpa anukrama [39-43] ~283~ Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] -------------------- mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [27] gAthA: mbhUtAH?-mAtusukhAni RtuzubhAni vA kAlocitAnItyarthaH yAni varakusumAni ca surabhicandanaM ca sugandhayo -varacUrNarUpA vAsazca dhUpazca zubhasparzAni sukhasparzAni vA vastrANi ca bhUSaNAni ceti dvandvasteSAM yo guNastairupapetA-yuktAste tathA, tathA ramaNIyAtoyageyapracuranadAdiprakaraNAni ca na lanyAni draSTumiti yogaH, tatra naTA:-nATakAnAM nATayitAraH nartakA-ye nRtyanti jallA-varanAkhelakAH mallA:-pratItAH mauSTikA-mallA eva ye muSTibhiH praharanti 'velambaga'tti viDambakA:-vidUSakAH pratItAH plavakA-ye utplavante nadyAdikaM vA taranti lAsakA-ye rAsakAn gAyanti jayazabdaprayoktAro bhANDA vA ityarthaH AkhyAyakA-ye zubhAzubhamAkhyAnti laMkhA-mahAvaMzAnakhelakAH maMkhAzca-citraphalakahastA bhikSAkAH 'tUNaillA' tUNAbhidhAnavAdyavizeSavantaH 'tuMba vINikA' vINAvAdakAH tAlAcarA:-prekSAkArivizeSAH eteSAM dvandvaH tata eteSAM yAni prakaraNAni-prakriyAkastAni ca tathA, bahUni-anekavidhAni 'mahurassaragIyasussarAIti madhurakharANAM-kaladhvanInAM gAyakAnAM yAni TrigItAni-geyAni sukharANi-zobhanaSaDjAdikharavizeSANi tAni tathA, ki bahanA?-anyAni ca-ukta vyatiriktAni evamAdikAni-evaMprakArANi tapaHsaMyamabrahmacaryaghAtopaghAtikAni anucaratA brahmacarya nanaiva tAni yAni kAmotkocakArINi zramaNena-saMyatena brahmacAriNeti bhAvaH 'lanbha'tti labhyAni ucitAni dhru-prekSituM na kathayituM nApi ca marnu je iti nipAtaH, nigamayannAha-evaM pUrvaratapUrvakrIDitaviratisamitiyogena bhAvito bhavatyantarAtmA AratamanoviratagrAmadharmA jitendriyo brahmacaryagupta iti 4|'pNcmgN'ti pa dIpa anukrama [39-43] ~284 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] -------------------- mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [27] sU027 gAthA: praznavyAka- camaM bhAvanAvastu praNItabhojanavarjanaM, etadevAha-AhAra-azanAdiH sa eva praNIto-galatlehavinduH sa ca dharmadvAre 20zrIa- ligdhabhojanaM ceti dvandvaH tasya vivarjako yaH sa tathA, saMyataH-saMyamavAn susAdhuH-nirvANasAdhakayogasAdha- sabhAvanAkaM bhayadeva naparaH vyapagatA-apagatA kSIradadhisapirnavanItatelaguDakhaNDamatsyaNDikA yataH sa tadhA, matsyaNDikA ceha brahmarcayam vRttiH khaNDazarkarA, madhumadyamAMsakhAyakalakSaNAbhirvikRtibhiH parityakto yaH sa tathA, tataH padayasya karmadhArayaH, sa evaMvidhaH kRto-bhukta AhAro yena sa tathA, kimityAha-na-naiva darpaNa-darpakArakamAhAraM bhujIteti zeSaH, // 141 // di tathA na bahuzo dinamadhye na bahukRtva ityarthaH, 'na niigaMti na naityikaM pratidinamitiyAvat na zAkasUpA [dhika-zAlanakavAlapacuramityarthaH 'na kharcA' na prabhUtaM, yata Aha-"jahA davaggI paDariMdhaNe vaNe, samAruo No8vasamaM veti / evaMdiyaggIvi pakAmabhoiNo, na baMbhayArissa hiyAya kassai // 1 // " ti [yathA davAgniH prayuhai rendhane bane samAruto nopazamamupaiti / eSamindriyAgnirapi prakAmabhojino na brahmacAriNo hitAya kasyacit // 1 // ] kiMbahunA, tathA-sena prakAreNa hitamitAhArivAdinA bhoktavyaM yathA 'se' tasya brahmacAriNo| yAtrA-saMyamayAtrA saiva yAtrAmAnaM tasmai yAtrAmAtrAya bhavati, Aha -"jaha abhaMgaNa 1leSo 9 sagaDa-I kkhaSaNANa jattio hoi / iya saMjamabharavahaNaTTayAe~ sAhUNa AhAro // 1 // " [pathA anyaGganalepI zaka-18 TAkSamaNayoryAvantI bhavatA (yogyau syAtAM tAvantI bhavataH) evaM saMyamabhArabahanArtha saadhuunaamaahaarH||1||||||141|| naca-naiva bhavati vibhramo-dhAtUpacayena mohodayAnmanaso dharma pratyasthiratvaM aMzanaM pA-calanaM dharmAt-pravaca dIpa anukrama [39-43] ~285~ Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka lakSaNAt, nigamanamAha-evaM praNItAhAraviratisamitiyogena bhAvito bhavasvantarAtmA AratamanoviratagrAmagharmA jitendriyo brahmacaryagupta iti / 'evamidamityAdi adhyayanArthanigamanavAkyaM pUrSavadU vyAkhyeyam // samAsaM brahmacaryAkhyacaturthasaMvararUpanavamAdhyayanavivaraNam // 4 // [27] gAthA: dIpa anukrama [39-43] atha parigrahaviratirUpadazamAdhyayanavivaraNam / vyAkhyAtaM caturthaM saMvarAdhyayana, adhunA sUtranirdezakramasambaddhamathavA anantaraM maithunaviramaNamuktaM tacca sathA parigrahaviramaNa eva bhavatIti tadabhidhAnIyamityevaMsambaddhaM ca pazcamamArabhyate, tatrAdisUtramivam- | jaMcU ! apariggahasaMvuDe ya samaNe AraMbhapariggahAto virate virate kohamANamAyAlobhA ege asaMjame do va rAgadosA timi ya daMDagAravA ya guttIo tinni tinni ya virAhaNAo cattAri kasAyA jhANasannAvikahA tahA ya huMti cauro paMca ya kiriyAo samitiiMdiyamahanvayAI ca cha jIvanikAyA chacca lesAo satta bhayA aTTha ya mayA nava ceva ya yaMbhaceravayagutsI dasappakAre ya samaNadhamme ekArasa ya uvAsakANaM bArasa ya bhikkhupaDimA kiriyaThANA ya bhUyagAmA paramAdhammiyA gAhAsolasayA asaMjamaavaMbhaNAyaasamAhiThANA sabalA parisahA sUyagaDajjhayaNadevabhAvaNauddesaguNapakappapAvasutamohaNijo siddhAtiguNA ya jogasaMgahe ti SAREauratoninternational atra dvitiye zrutaskandhe caturtha adhyayanaM parisamAptaM atha vitiye zrutaskandhe paJcamaM adhyayanaM "aparigraha" Arabhyate "parigraha-viramaNa" - nAmaka paMcamaM saMvara-dvAraM ~286~ Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [28] dIpa anukrama [44] "praznavyAkaraNadazA" aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH) zrutaskandha: [2], adhyayanaM [5] mUlaM [28] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAkara0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 142 // - tIsA AsAtaNA suriMdA AdiM ekkAtiyaM karettA ekuttariyAe bahie tIsAto jAna u bhave tikAhikA vira tIpaNahI aviratI ya evamAdisu bahasa ThANesu jiNapasatthesu avittahesu sAsayabhAvesu avaTThiesa saMkaM kaMkhaM nirAkarettA sahahate sAsaNaM bhagavato aNiyANe agArave aluddhe amUDhamaNavayaNakAyagutte ( sU0 28 ) jambUrityAmantraNe aparigraho - dharmopakaraNavarjaparigrAhyavastudharmopakaraNamUrcchAvarjitaH tathA saMvRtacendriyakaSAyasaMvareNa yaH sa tathA sa ca zramaNo bhavati cakArAt brahmacaryAdiguNayuktazceti etadeva prapaJzcayannAhaArambhaH - pRthivyAdyupamardaH, parigrahoM dvidhA - vAco'bhyantarazca tatra bAhyo dharmasAdhanavarjo dharmopakaraNamUrcchA ca, Antarastu mithyAtvAviratikaSAyapramAdadRSTayogarUpaH, Aha ca- 'puDhacAimu Arambho pariggaho dhammasAharNa motuM / mucchAya tattha bajjho iyaro micchattamAio // 1 // ' ti [ pRthvyAdiSvArambhaH parigraho dharmasAdhanaM muktvA / mUrcchA ca tatra bAhyaH itaro mithyAtvAdikaH // 1 // ] anayozca samAhAradvandvaH atastasmAt virato - nivRtto yaH sa zramaNa iti varttate, tathA virato- nivRttaH krodhamAnamAyAlobhAt, iha samAhAradvandvatvAdekavacanaM, atha midhyAtvalakSaNAntaraparigrahaviratatvaM prapaJcayannAha - ekaH - avivakSita bhedatvAdaviratalakSaNaikasvabhAvatvAdvA asaMyamaH - asaMyatatvaM, dvAveva ca rAgadveSI bandhane iti zeSaH, trayazca daNDAH - Atmano daNDanAsa duSpraNihitamanovAkkAyalakSaNAH, gauravANi ca gRyabhimAnAbhyAmAtmanaH karmaNo gaurava hetavaH RddhirasasAtaviSayAH pariNAmavizeSAH, trINIti prakRtameva, tathA 'guttIo tiSNi'ti guptayo manovAkkAyalakSaNA Eaton International For Pernal Use On ~287~ 5 dharmadvAre parigrahavi - ratau rAgAdiA zAtanA ntAnAM varNanaM sU0 28 // 142 // www.andray or Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [28] dIpa anukrama [44] praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRttiH) adhyayanaM [5] mUlaM [28] zrutaskandha: [2], muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH anavadyapravIcArApravIcArarUpAH, tisrazca virAdhanA :- jJAnAdInAM samyagananupAlanAH, catvAraH kaSAyAH krodhA dayaH dhyAnAni ekAgratAlakSaNAni ArttaraudradharmyazuklAbhighAnAni saMjJAH - AhAra bhayamaithunaparigrahasaMjJAbhidhAnAH vikathAH- strI bhaktadezarAjakathA lakSaNAH tathA ca bhavanti catasraH, paJca ca kriyAH - jIvavyApArAtmikAH kA yikyAdhikaraNikIprAdveSikIpAritApanikI prANAtipAtakriyAlakSaNA bhavantIti sarvatra kriyA dRzyA, tathA 'samitiiMdiyamahavvayAi yanti samitIndriyamahAvratAni paJca bhavantIti prakRtaM, tatra samitayaH - IryAsamityAdayaH niravadyapravRttirUpAH indriyANi-sparzanAdIni mahAvratAni ca pratItAnyeveti tathA SaT jIvani| kAyA:-pRthivyAdayaH SaT ca leiyAH- kRSNanIlakApotatejaHpadmazuklanAmikA:, tathA 'satta bhaya'tti sapta bhayAni, | ihalokabhayaM svajAtIyAt manuSyAdermanuSyAdikasyaiva bhayaM paralokabhayaM vijAtIyAttiryagAdeH manuSyAdikasya bhayaM, AdAnabhayaM dravyamAzritya bhayaM akasmAdbhayaM - bAhyanimittAnapekSaM AjIvikAbhayaM vRttibhayamityarthaH maraNabhayaM azlokabhayamiti, 'aTTha ya maya'tti aSTau ca madA:-madasyAnAni, tadyathA - "jAI 1 kula 2 bala 3 rUbe 4 taba 5 Isarie 6 sue 7 lAbhe 8 / " nava caiva brahmacaryaguptayaH, "vasahi 1 kaha 2 nisarji 3 diya 4 kur3aMtara 5 puvvakIlie 6 paNIe 7 / atimAyAhAra 8 vibhUsaNA ya 9 Nava baMbhaguttIo // 1 // " ti evaMlakSaNA bhavantIti gamyaM, dazaprakArazca zramaNadhamrmmo, yathA-vaMtI ya 1 mahava jjava 3 muktI 4 tava 5 saMjame ya boddhavve 6 / sarva soyaM 8 akiMcaNaM ca 9 baMbhaM ca 10 jahadhammo 10 // 1 // ekAdaza copAsakAnAM - For Penal Use On ~288~ Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [28] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [28] varSAnaM dIpa anukrama praznacyAka- zrAvakANAM pratimA bhavantIti gamyaM "dasaNa 1 vaya 2 sAmAiya 3 posaha 4 paDimA 5 arvabha6 sacise 7 5dharmadvAre ra0 zrIa-I AraMbha 8 pesa 9 uddibajae 10 samaNabhUe ya // 1 // " iha ca gAthAyAM pratimeti-kAyotsargaH ana-1 parigrahavibhayadeva mAdiSu paJcasu padeSu varjakazabdo yojanIyaH, tathA dvAdaza ca bhikSupatimA:-sAdhUnAmabhigrahavizeSAH, tA-I ratau rAvRttiH zvemA:-mAsAI sasaMtA 7 paDhamA 1viya 2 tiya 3 satta rAidiNA / aharAi 11 egarAi 12 bhikkhupaDi-13 gAdiA mANa vArasagaM // 1 // " ti, tatraikamAsikI dvimAsikItyAdayaH sapta aSTamInavamIdazamyastu pratyeka saptarAtri- zAtanAkAndivamAnAH ekAdazI ahorAtramAnA dvAdazI ekarAtramAneti, itaH sUtraM sUcAmAtrameva pustakeSu dRzyate, ta-II ntAnAM caivaM paripUrNIkRtyAdhyeyam-'kiripAThANA yatti trayodaza kriyAsthAnAni vyApArabhedAH, tadyathA-zarIrAdyartha daNDo'rthadaNDaH1 etavyatirikto'narthadaNDo 2 hiMsiSyatItyAdyAzritya daNDo hiMsAdaNDaH 3 anabhisandhinAdA sU028 daNDo'kasmAddaNDaH 4 mitrAderamitrAdibuddhyA vinAzanaM dRSTiviparyAsitAdaNDaH 5 mRSAvAdadaNDaH 6 adattAdAnadaNDaH 7 adhyAtmadaNDa:-zokAbhibhava ityarthaH 8 mAnadaNDo-jAtyAdimadA 9 mitradveSadaNDA-mAtrAdInAmarUpAparAdhe'pi mahAdaNDanivarsanalakSaNaH 1. mAyAdaNDaH 11 lobhadaNDaH 12 aiyopathika:-kevalayogamatyayaH karmabandha iti 13, 'bhUyagAmasi caturdaza bhUtagrAmA:-jIvasamUhAH, tatraikendriyAH sUkSmAH 1 yAdarAzca 2 dvIndriyAH 3 zrIndriyAH4 caturindriyAH 5 paJcendriyAH saMjJinaH 6 asaMjJinazceti 7 sapta, ete pratyeka paryAptakApa saa||143|| sakabhedAt dvidheti caturdaza, 'paramAhammiya'tti paJcadaza paramAdhArmikA:-mArakANAM duHkhotpAdakA asuraku [44] ~289~ Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [28] dIpa anukrama [44] praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [5] mUlaM [28] zrutaskandha: [2], muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH mAravizeSAH, te cAmI -- "aMbe 2 aMbarisI caiva 2, sAme ya 3 sabalevi ya 4 / ruhe 5 ubaruddakAle 7, mahAkAleti 8 Avare // 1 // asipatte 9 ghaNU 10 kuMbhe 11, vAluya 12 veyaraNi 13 liya / kharassare 14 mahAghose 15, ete paNNarasA''hiyA // 2 // " iti, 'gAhAsolasA ya'tti SoDaza gAthASoDazAni gAtheti gAthAbhidhAnaM SoDazamadhyayanaM yeSAM tAni gAthASoDazakAni-sUtrakRtAGgasya prathamazrutaskandhAdhyayanAni tAni cai tAni - " samao 1 veyAlIyaM 2 uvasaggapariSNa 3 zrIpariSNA ya 4 / nirayavibhattI 5 vIratthao ya 6 kusIlANa paribhAsA 7 // 1 // vIriya 8 kamma 9 samAhI 10 magga 11 samosaraNa 12 ahata 13 gaMtho 14 / jamaIyaM 15 taha gAhAsolasamaM 16 ceva ajjhayaNaM // 2 // " "asaMjama ti saptadazavidhaH asaMyamaH, sa cArya- 'puDhavi 1 daga 2 agaNi 3 mAruya 4 vaNaSphai 5 vi 6 ti 7 ca 8 paNidi 9 ajjIve 10 / peha 11 uveha 12 pamajjaNa 13 pariTThavaNa 14 maNo 15 vaI 16 kAe 17 // 1 // " 'ayaMbhatti aSTAdazavidhamabrahma, tacaivaM- "orAliyaM ca divvaM maNavayakAyANa karaNajogehiM / aNumoyaNakArAvaNakaraNeNa'GkArasAbaMbhaM // 1 // " - ti, audArikaM manaHprabhRtikaraNAnAmanumodanAdiyogaiH navadhA evaM divyamapItyaSTAdazadhA, 'nAya'tti ekonaviMzatirjJAtAdhyayanAni tAni cAmUni "ukkhittanAe 1 saMghADe 2, aMDe 3 kumme ya 4 selae 5 / tuMbe ya 6 rohiNI 7 mallI 8, mAyaMdI 9 caMdimA iya 10 // 1 // dAvaddave 11 udgaNAe 12, maMDake 13 teyalIi ya 214 / maMdiphale 15 avarakaMkA 16, Ahane 17 susuma 18 puMDarie 19 // 2 // " 'asamAhiThANatti viMzati Education internationa For Parts Only ~290~ www.anibrary.org Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [28] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [28] ntAnAM praznavyAka-1 rasamAdhisthAnAni-cittAsvAsthyasyAzrayAH, tAni cAmUni-drutacAritvaM 1 apramArjitacAritvaM 2 duSpamArjita- dharmadvAre ra0 zrIa- cAritvaM 3 atiriktazayyAsanikatvaM 4 AcAryaparibhASitvaM 5 sthaviropaghAtitvaM 6 bhUtopadhAtivaM 7 saGgva- parigrahavibhayadevalanatvaM-pratikSaNaroSaNatvaM 8 krodhanatvaM-atyantakrodhanasvamityarthaH 9 pRSThamAMsakatvaM-parokSasyAvarNavAditvami- bhAratau rA vRttiH vyarthaH 10, abhIkSNamavadhArakatvaM zaGkitasyApyarthasyAvadhArakatvamityarthe: 11 navAnAmadhikaraNAnAmutpAdanaM 12 gaadiaa||14|| purANAnAM teSAmudIrakatvaM 13 sarajaskapANipAdatvaM 14 akAlakhAdhyAyakaraNaM 15 kalahakaratvaM kalahahetubhUta- zAtanAkartavyakAritvamityarthaH 16 zabdakaratvaM-rAtrau mahAzabdenollApitvaM 17 jhaMjhAkAritvaM gaNasya cittabhedakAritvaM manoduHkhakArivacanabhASitvaM vA 18 sUrapramANabhojivaM-udayAvastamayaM yAvad bhotkRtvamityarthaH 19 eca- varNanaM NAyAmasamatitvaM ceti 20, 'sabalA yatti ekaviMzatiH zavalA:-cAritramAlinyahetakA, te cAmI-hastakarma 1 maithunamatikramAdinA 2 rAtribhojanaM 3 AdhAkarmaNaH 4 zayyAtarapiNDasya 5 auddezikakrItApamityakAcchedyAnisRSTAdezca bhojanaM 6 pratyAkhyAtAzanAdibhojanaM 7 SaNmAsAntargaNA gaNAntarasamaNaM 8 mAsasthAntastrikRtvo nAbhipramANajalAvagAhanaM 9mAsasyAntastriAyAkaraNaM 10 rAjapiNDabhojanaM 11 AkuyA prANAti-| pAtakaraNaM 12 evaM mRSAvAdanaM 13 adattagrahaNaM 14 tathaivAnantahitAyAM sacittapRthivyAM kAyotsargAdikaraNaM rA // 144 / / 15 evaM sasnehasarajaskAyikAyAM 16 anyatrApi prANibIjAdiyukta 17 AkudRthA mUlakandAdibhojanaM 18 saMvatsarasthAntadezakRtvo nAbhipramANajalAvagAhanaM 19 saMvatsarasyAntardazamAyAsthAnakaraNaM 20 abhIkSNaM zI dIpa anukrama [44] sU028 ~291 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [28] dIpa anukrama [44] praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [5] mUlaM [28] zrutaskandha: [2], muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH 25 todaka hastAdinA'zanAdergrahaNaM 1 bhojanaM 2 ceti / dvAviMzatiH parIpahAca, te cAmI - "khuhA 1 pivAsA 2 sIunhaM 3-4 daMsA 5 bela 6 raI 7 sthio 8 / cariyA 9 nisIhiyA 10 senA 11 akosA 12 vaha 13 jAyaNA 14 // 1 // alAbha 15 roga 16 taNaphAsA 17 malasakAraparIsahA 18-19 / paNNA 20 annANa 21 samma 22, iya bAvIsa parIsahA // 2 // 'sUyagaDajjhayaNa'ti trayoviMzatiH sUtrakRtAdhyaya nAni, tatra samayAdIni prathamazrutaskandhabhAvIni prAguktAnyeva SoDaza dvitIyazrutaskandhabhAvIni cAnyAni sapta, tadyathA- "puMDariya 1 kiriyaThANaM 2 AhArapariSNa 3 pacakhANakiriyA 4 pa / aNayAra 5 aha 6 NAleda 7 solasAI ca tevIsaM // 1 ||"ti, 'deva'si caturviMzatirdevAH, tatra gAthA - "bhavaNa 1 vaNa 2 joha 3 bemANiyA ya 4 dasa aTU paMca egavihA / " iti, "cabIsaM devA keI puNa beti arahaMtA" "bhAvaNa'ti paJcaviMzatirbhAvanAH, tAva ihaiva pratimahAvrataM paJca paJcAbhihitAH, 'uddesa tti SaDaviMzatirudezana kAlA dazAkalpavyavahArANAM tatra gAthA - "dasa uddesaNakAlA dasANa chazcaiva hoMti kppss| dasa ceva ya vavahArassa hoMti sacvevi chabbIsaM // 1 // " 'guNa' ti saptaviMzatiranagAraguNAH, tatra mahAvratAni paJca 5 indriyanigrahAH paJca 10 krodhAdivivekAJcatvAraH 14 satyAni trINi, tatra bhAvanAsatyaM zuddhAntarAtmA karaNasatyaM yathoktapratilekhanAkriyAkaraNaM yogasatyaM - manaHprabhRtInAmavitathatvaM 17 kSamA 18 virAgatA 19 manaHprabhRtinirodhAzca 22 2) jJAnAdisampannatA 25 vedanAdisahanaM 26 mAraNAntikopasargasahanaM 27 ceti, athavA "vayachaka 6 miMdiyANaM ca Eaton International For Pernal Use On ~ 292~ jonary or Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [28] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [28] +-% praznacyAka- niggaho 11 bhAvakaraNasacaM ca 13 / khamayA 14 virAgayAvi ya 15 maNamAINaM niroho ya 18||1||kaa- 5dharmadvAre ra0 zrIa-| yANa chakka 24 jogammi juttayA 25 veyaNAhiyAsaNayA 26 // taha maraNaMte saMlehaNA ya 27 ee'NagAraguNA ||2 | parigrahavibhayadeva. 'pakappatti aSTAviMzatividhaH AcAraprakalpaH nizIthAntamAcArAGgamityarthaH, sa caivam-"satthaparipaNA ratau rAvRttiH logavijao2 sIosaNija 3 samma 4 / AvaMti 5 dhuva 6 vimoho 7 uvahANasuyaM 8 mhprissnnaa9||1||" gAdiA prathamasya zrutaskandhasyAdhyayanAni, dvitIyasya tu "piMDesaNa 1 seja 2 iriyA 3 bhAsajAyA ya 4 vasthapAesA: // 145 // shaatnaa5-6| uggahapaDimA 7 sattasattikkayA 14 bhAvaNa 15 vimuttI 16 // 2 // ucAi 1 aNugghAI 2 ArUvaNA 3| ntAnAM |tivihamo NisIhaM tu / ii aTThAvIsaviho AyArapakappanAmotti // 3 // " udghAtikaM yatra laghumAsAdikaM varNanaM prAyazcittaM vayete, anudaghAtika patra gurumAsAdi, AropaNA ca yatraikasmin prAyazcitte anyadapyAropyata sU028 iti / 'pAvasuya'tti ekonatriMzat pApazrutaprasaGgAH, te cAmI-"aTTha nimittaMgAI dinbu 1ppAyaM 2 talikkha 63 bhomaM ca 4 / aMga 5 sara 6 lakkhaNa 7 vaMjaNaM 8 ca tivihaM puNoSakaM // 1 // suttaM vittI taha vattiyaM ca pAvamuyamauNatIsavihaM / gaMdhavya 25 26 vatthu 27 AuM 28 ghaNaveyasaMjuttaM 29 // 2 // " 'mohaNijjetti triMzat mohanIyasthAnAni-mahAmohabandhahetavaH, tAni cAmUni-jalanibolanena basAnAM vihiMsanaM 1 evaM hadAstAdinA mukhAdizrotasaH sthaganena 2 vardhAdinA ziroveSTanataH 3 muddharAdinA ziro'bhighAtena 4 bhavoda dhipatitajantUnAM dvIpakalpasya dehino hananaM 5 sAmayeM satyapi ghorapariNAmAda glAnasyauSadhAdibhirapratica dIpa anukrama [44] +- HEKL-4-20 REaratimaana ~293~ Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [28] dIpa anukrama [44] praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [2], adhyayanaM [5] mUlaM [28] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH raNaM 6 tapakhino balAtkAreNa dharmAda bhraMsanaM 7 sampagdarzanAdimokSamArgasya pareSAM vipariNAmakaraNenApakArakaraNaM 8 jinAnAM nindAkaraNaM 9 AcAryAdikhiMsanaM 10 AcAryAdInAM jJAnAdibhirupakAriNAM kAryeSu a pratitarpaNaM 11 punaH punaradhikaraNasya nRpaprayANakadinAdeH kathanaM 12 vazIkaraNAdikaraNaM 13 pratyAkhyAta bhoprArthanaM 14 abhIkSNamabahuzrutatve'pyAtmano bahuzrutatvaprakAzanaM 15 evamatapakhino'pi tapakhitAprakAzanaM 16 bahujanasyAntardhUmenAgninA hiMsanaM 17 svayaMkRta syAkRtyA syAnyakRtatvAvirbhAvanaM 18 vicitramAyAkAraiH paravazcanaM 19 azubhapariNAmAt satyasyApi mRSeti sabhAyAM prakAzanaM 20 akSINakalahatvaM 21 vizrambhotpAdanena paradhanApaharaNaM 22 evaM paradAralobhanaM 23 akumAratve'pyAtmanaH kumAratvabhaNanaM 24 evamabrahmacAritve'pi brahmacAritAprakAzanaM 25 yenaizvarya prApitastasyaiva satke dravye lobhakaraNaM 26 yatprabhAvena khyAtiM gatastasya | kiJcidantarAyakaraNaM 27 rAjasenAdhiparASTracintakAderbahujananAyakasya hiMsanaM 28 apazyato'pi pazyAmIti mAyayA bhaNanaM 29 avajJayA deveSvahameva deva iti prakhyApanamiti 30 / 'siddhAiguNA'ti ekaviMzatsiddhA diguNAH- siddhAnAmAdita eva guNAH siddhAnAM vA AtyantikA guNAH siddhAtiguNAH, te caivaM- 'se Na taMse Na cauraMse Na vaTTe Na maMDale paNa Ayate' iti saMsthAnapaJcakasya niSedhataH varNapaJcakasya gandhadvayasya rasapaJcakasya | sparzASTakasya vedatrayasya ca, tathA akAya: asaGgaH aruhatheti, Aha ca "paDisehaNasaMThANe 5 vaNNa 5 gandha | 2 rasa 5 phAsa 8 vede ya 3 / paNa paNa dupaTTa tihA igatIsa akAyasaMga'ruhA // 1 // " athavA kSINAbhi For Pernal Use On ~294~ Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [28] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata | ratau rA sUtrAMka [28] ntAnAM praznavyAka niyodhikajJAnAvaraNaH kSINazrutajJAnAvaraNa ityevaM karmabhedAnAzrityakatriMzat, Aha ca-pAva darisaNammidharmadvAre cittAri Aue paMca Adime aMte / sese do do bheyA khINabhilAveNa igatIsaM // 1 // " ti [nava darzane | parigrahavibhayadeva0 catvAri AyuSi Adye paJca antye pazca zeSeSu dvau dvau bhedI kSINAbhilApena // 1 // ] 'jogasaMgahatti 'dvAtriMvRttiH zadyogasaGgrahAH' yogAnA-prazastavyApArANAM saGgrahAH, te cAmI-"AloyaNA 1 NiravalAve-AcAryasthApa- | gAdiA rizrAvitvamityarthaH 2 AvAsu DhadhammayA 3 / aNissiobahANe ya-anizritaM tapa ityarthaH 4 sikkhA- shaatnaa||146|| sUtrArthagrahaNaM 5NippaDikammayA // 1 // aNNAyayA-tapaso'prakAzanaM 7 alobhe ya8 titikkhA-parISahajayaH9 ajave 10 suI-satyasaMyama ityarthaH 11 / sammaTTiI-samyaktvazuddhiH 12 samAhI gha 13, AyAre varNanaM viNaovae-AcAropagataM 14 vinayopagataM cetyarthaH 15||2||dhiiimii ya-adainyaM 16 saMvega 17 paNihI mAyA na kAryetyarthaH 18 suvihi sadanuSThAnaM 19 saMvare 20 / attadosovasaMhAre 21 savvakAmavirattayA 22 // 3 // pacakkhANaM-mUlaguNaviSayaM 23 uttaraguNaviSayaM ca 24 viussagge 25, appamAe 26 lavAlave kSaNe 2) sAmAcAryanuSThAnaM 27 / jhANasaMvarajoge ya 28, udae mAraNatie 29 // 4 // saMgANaM ca pariNA 30, pacchitta-IM karaNe iya 31 // ArAhaNA ya maraNate 32, battIsaM jogasaMgahA // 5 // trayastriMzadAzAtanAH, evaM caitA:-rAi-1 |Niyassa seho purao gaMtA bhavati AsAyaNA sehassetyevamabhilApo dRzyaH, tantra ratnAdhikasya purato gamanaM 1 sthAna-AsanaM 2niSadanaM 3 evaM pArzvatogamanaM 4 sthAnaM 5niSadanaM 6 evamAsanne gamanaM 7 sthAnaM8niSadanaM vicAra dIpa anukrama [44] | sU028 INI // 146 // ~295 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [28] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [28] *5* * dIpa anukrama bhUmI tasya pUrvamAcamanaM 10 tato nivRttasya pUrva gamanAgamanAlocanaM 11 rAtrI ko jAgartIti pRSThe tadvacanApratizravaNaM 12 AlApanIyasya pUrvataramAlApanaM 13 labdhasyAzanAderanyasmai pUrvamAlocanaM 14 evamanyasyopadarzanaM 15 evaM nimantraNaM 16 ratnAdhikamanApRcchayAnyasmai bhaktAdidAnaM 17 svayaM pradhAnatarasya bhojanaM 18 vyAharato ratnAdhikasya vacanApratizravaNaM 19 ranAdhikasya samakSaM bRhatA zabdena bahudhA bhASaNaM 20 vyAhatasya kiM bhaNasIti bhaNanaM 21 preraNAyAM ko'si tvamityevamullaNThavacanaM 22 glAnaM praticaretyAdyAdeze tvameva kiMna praticarasItyAdibhaNanaM 23 dharma dezayati gurAvanyamanaskatvaM 24 kathayati gurau na smarasIti bhaNanaM 25 dharmakathAyA AcchedanaM 26 bhikSAvelA vartata ityAdivacanataH parSado bhedanaM 27 parSadastathaiva sthitAyAH dharmakathanaM 28 gurusaMstArakasya pAdayaTanaM 29 gurusaMstArake niSadanaM 30 evamubAsane 31 evaM samAsane 32 gurau kizcit pRcchati tatragatasyaivottaradAnaM ceti 33 / 'suriMdati dvAtriMzatsurendrA viMzatirbhavanapatiSu daza vaimAnikeSu dvau jyotiSakeSu candrasUryANAmasayAtatve'pi jAtigrahaNAdU dvitayameveti, iyaM cendrasaGkhyA yadyapi vakSyamANasUtragatyA na pratIyate tathApi granthAntarAdavaseyA, bhavantItyanuvartate sarvatra, iha sthAne 'eesutti vAkyazeSo draSTavyaH, tena ya ete ekatvAdisalyopetA asaMyamAdayobhAvA bhavanti eteSu, kiMbhUteSu?-AdimaprathamaM ekAdika-ekadviyAdikaM satyAvizeSa kRtvA-vidhAya ekottarikayA vRddhayA iti gamyate barddhiteSusaGkhyAdhikyaM prApteSu kiyatI saGkhyAM yAvaddhevityAha-tIsAto jAva 'bhave tikAhiyA' triMzayAvadU bha *% [44] %-5 ~296~ Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [28] dIpa anukrama [44] praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [5] mUlaM [28] zrutaskandha: [2], muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka vRttiH vati jAyate nikAdhikA trayastriMzataM yAvaduddheSvityarthaH anena ca kriyAsthAnAdipadAnAM saGkSepArthasUtre'nara0 zrIa- 5 dhItApi saGkhyA yathoktA darzitA bhavati, tata evaM vRddheSveteSu zaGkAdi nirAkRtya yaH zAsanaM zraddhatta iti sa bhayadeva0 mbandhanIyaM, tathA viratayaH - prANAtipAtAdiviramaNAni praNidhayaH- praNidhAnAni viziSTaikAgratvAni teSu aviratiSu ca aviramaNeSu anyeSu ca-uktavyatirikteSu evamAdikeSu evaMprakAreSu bahuSu sthAneSu padArtheSu saGkhyAsthAneSu vA catustriMzadAdiSu jinaprazasteSu - jinaprazAsiteSu avitatheSu satyeSu zAzvatabhAveSu - oghato'kSayakhabhAveSu ata evAvasthiteSu sarvadAbhAviSu, kimata Aha-zaGkAM sandehaM kAGkSAM anyAnyamatagrahaNarUpAM nirAkRtya sadguruparyupAsanAdibhiH zraddhase zraddadhAti zAsanaM pravacanaM bhagavato-jinasya zramaNa iti prakramaH, punaH kiMbhUtaH 1- anidAno- devendrAdyaizvaryAprArthakaH agauravaH - RddhyAdigauravavarjitaH alubdhaH - alaMpaTa : amUdo-manovacanakAya guptA yaH sa tatheti / aparigrahasaMvRtaH zramaNa ityuktamadhunA aparigrahatvameva prakrAntAdhyayanAbhidheyaM varNayannAha // 147 // jo so vIravaravayaNaviratipavittharabahuvippakAro sammattaviddhamUlo dhitikaMdo viNayavetito niggatatilokkavipula jasaniviDapINapavarasujAtakhaMdhI paMcamahabvaya visAlasAlo bhAvaNatayaM tajjJANasubhajoganANapallavavaraM kuradharo bahuguNakusumasamiddho sIlasugaMdho aNaNhavaphalo puNo ya mokkhavarabIjasAro maMdaragirisiharacUlikA iva imassa mokkhavaramuttimaggassa siharabhUo saMvaravarapAdapo carimaM saMvaradAraM, jatya na For Parts On ~ 297~ 5 dharmadvAre parigrahavi ratau saMva rapAdapaH bhikSAa sannidhibhavinAzca sU0 29 // 147 // Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRttiH) adhyayanaM [5] zrutaskandha: [2], mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH Ecation Interfational kappai gAmAgaranagarakheDakabbaDamaDaMbadoNamuhapaTTaNAsamayaM ca kiMci appaM va bahuM va aNuM va thUlaM va tasathAvara kAyadabvajAyaM maNasAvi paridhettuM Na hirannasuvannakhettavatthu na dAsIdAsabhayaka pesa hayagayagavelagaM ca na jANajuggasyaNAi Na chattakaM na kuMDiyA na uvANahA na pehuNavIyaNatAliyeTakA Na yAvi ayatajyataMvasIsakakaMsarayatajAtarUvamaNimuttAdhArapuDaka saMkhadaM tamaNisiMga se lakAyavaracelacammapattAI maharihAI parassa ajjhoSavAya lobhajaNaNAI pariyaDeDaM guNavao na yAvi pupphaphalakaMdamUlAdiyAI saNasattarasAI sanbadhanAI tihivi jogehiM paridhetuM osahame sajjabhoyaNaTTayAe saMjaeNaM, kiM kAraNaM?, aparimitaNANadaMsaNadharehiM sIlaguNaviNaya tava saMjamanAyakehiM titthayarehiM sabvajagajjIvavacchalehiM tiloyamahiehiM jiNavariMdehiM esa joNI jaMgamANaM diTThA na kappai joNisamucchedotti teNa vajjati samaNasIhA, jaMpiya odaNakummAsagaMjatappamaMdhubhujiyapalala sUpa sakku liveDhimabarasaraka cunnakosa gapiMDa sihariNivaTTamoyagakhIra dahisappinavanIta telagulakhaMDamacchaMDiyamadhumajjamaMsakhajjakavaMjaNavidhimAdikaM paNIyaM uvassae paraghare va ranne na kappatI taMpi sannihiM kA suvihiyANaM, jaMpiya uddiThaviyarazciyagapajjavajAtaM pakiNNapAukaraNapAmi bhIsakajAyaM kIyakaDapAhuDe ca dANaTTapunnapagaDaM samaNavaNImagaTTayAe va kayaM pacchAkammaM purekammaM nitikammaM makkhiyaM atiriktaM moharaM caiva sayaggahamAhaDaM maTTiuvalitaM acchejaM caiva aNIsa jaM taM tihIsu jannesu Usavesu ya aMto va vahiM va hoja samaNaTTayAe ThaviyaM hiMsAsAvajjasaMpattaM na kappatI taMpiya paridhetuM, aha kerisayaM puNAi ka For Penal Use Only ~ 298~ Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [5] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka praznadhyAka20zrIabhayadeva vRttiH // 148 // [29]] 45-4545453 ppati ?, jaM taM ekArasapiMDavAyasuddhaM kiNaNahaNaNapayaNakayakAriyANumoyaNanavakoDIhiM suparisuddhaM dasahi ya dosehiM vippamukaM uggama uppAyaNesaNAe suddhaM bavagayacupacaviyacattadehaM ca phAsuyaM vavagayasaMjogamaNigAlaM vigayadhUmaM chaTThANanimittaM chakAyaparirakkhaNavA haNi haNiM phAsukeNa bhikkheNa vaTTiyabba, jaMpiya samaNassa suvihiyassa u rogAyaMke bahuppakAraMmi samuppanne vAtAhikapittasiMbhaatirittakuviya taha sannivAtajAte va udayapatte ujjalabalaviulakakkhaDapagADhadukkhe asubhakaDuyapharase caMDaphalavivAge mahanbhae jIviyaMtakaraNe sabyasarIraparitAvaNakare na kappatI tArisevi taha appaNo parassa vA osahabhesajja bhattapANaM ca taMpi saMnihikayaM, jaMpiya samaNassa suvihiyassa tu paDiggadhArissa bhavati bhAyaNabhaMDovahiupakaraNaM paDiggaho pAdabaMdhaNaM pAdakesariyA pAdaThavaNaM ca paDalAI tinneva rayattANaM ca gocchao tinneva ya pacchAkA rayoharaNacolapaTakamuharNatakamAdIyaM eyaMpiya saMjamassa uvavUhaNaTThayAe bAyAyavardasamasagasIyaparirakSaNaTTayAe uvagaraNaM rAgadosarahiyaM parihariyadhvaM saMjaeNa NicaM paDilehaNapapphoDaNapamajaNAe aho ya rAo ya appamatteNa hoi satataM nikkhiviyavvaM ca givhiyavvaM ca bhAyaNabhaMDovahiuvakaraNaM, evaM se saMjate vimutte nissaMge nippariggaharuI nimmame ninnehabaMdhaNe savvapAvavirate vAsIcaMdaNasamANakappe samatiNamaNimuttAleDakaMcaNe same ya mANAvamANaNAe samiyarate samitarAgadose samie samitIsu sammadiDI same va je sabvapANabhUtesu se hu samaNe suyadhArate ujute saMjate sa sAhU saraNaM sabvabhUyANaM sabbajagavacchale saJcabhAsake 5dharmadvAre parigrahavi. ratau saMvarapAdapaH bhikSAasanidhibhAvanAzca sU0 29 dIpa anukrama [45] | // 148 // ~299~ Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [5] zrutaskandha: [2], mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH Eaton Inte ya saMsAraMtaTThite ya saMsArasamucchinne satataM maraNANupArate pArage ya savveliM saMsayANaM pavayaNamAyAhiM ahiM aTukammagaMThIvimo ke aTThamayamahaNe sasamayakusale ya bhavati suhadukkhanibbise se abhitaravAhiraMmi sayA tavovahANaMmi ya suhRjjute saMte daMte ya hiyanirate IriyAsamite bhAsAsamite esaNAsamite AyANabhaMDamanikvaNAsamite uccArapAsavaNakhela siMghANajahapAriTThAvaNiyAsamite maNagutte vayagutte kAyagutte gusiMdie guttabhayArI cAI lajjU dhanne tabassI khaMtikhame jitiMdie sodhie aNiyANe avahillesse amame akiMcaNe chinnagaMdhe niruvaleve suvimalavarakaMsabhAyaNaM va mukatoe saMkheviva niraMjaNe vigayarAgadosamohe kummo iva iMdie gutte jaccakaMcaNagaM va jAyarUtre pokkharapattaM ca niruvaleve caMdo iva somabhAvayAe sUro va dittatee acale jaha maMdare girivare akkhobhe sAgaro vva thimie puDhavI va savvAsasa tavasA i bhAsa sichanniva jAtatee jaliyahuyAsaNo viva teyasA jalate gosIsacaMdaNaMpiva sIyale sugaMdhe ya harayo viva samayabhAve ugghosiyamunimmalaM va AyaMsamaMDalatalaM va pAgaDabhAveNa suddhabhAve soMDIre kuMjarova vasabheva jAyathAme sIhe vA jahA migAhiye hoti duppadharise sArayasalilaM va suddhahiyaye bhAraMDe ceva appamatte khaggavisANaM va egajAte khANuM caiva uDhakAe sunnAgArethva appaDikamme sunnAgArAvaNassaMto nivAyasaraNappa dIpajjhANamiva niSpakaMpe jahA khuro caiva egadhAre jahA ahI caiva egadiTThI AgAsaM caiva nirALaMbe vihage vivasao vimuke kayaparanilae jahA ceva urae appaDibaddhe anilonya jIvobva appaDiyagatI For Pass Use Only ~300~ Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [2], adhyayanaM [5] mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10] aMga sUtra [10] " praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 149 // 196956096 Ja Eucation Internation gAne gAne ekarArya nagare nagare ya paMcarAyaM dUijaMte ya jitiMdie jitaparIsahe nimbhao viU saccittA cittamI kehiM davvehiM virAyaM gate saMcayAto virae mutte lahuke niravakaM jIviyamaraNAsaviSyamukke nissaMdhi nivvarNa caritaM dhIre kAraNa phAsayaMte satataM ajjhappajjhANajute nihue ege careja dhammaM / imaM ca parigahaveramaNaparirakkhaNaTTyAe pAvayaNaM bhagavayA sukahiyaM attahiyaM peccAbhAvikaM AgamesibhaddaM suddhaM neyAjyaM akuDilaM aNuttaraM savvadukkhapAvANa viosamaNaM tassa imA paMca bhAvaNAoM carimassa vayassa hoMti pariggahaveramaNa rakkhaNDyAe- paDhamaM soIdieNa socA sadAI maNunnabhaddagAI, kiM te ?, varamurayamuiMgapaNavadaddurakacchabhivINAvipaMcIvalayivaddhIsakasughosanaMdi sUsaraparivAdiNivaM satUNakapavva kartatItalatAlasuDiya nigghosa gIyavAiyAI naDana kajalamalamuTThikave laMbaka kahaka pava kalAsaga Aikkhaka lekha maMkhatUNailavavINiyatAlAyarpakaraNANi ya bahUNi mahurasaragItasussarAtiM kaMcImehalA kalAva pattaraka pahera kapAya jAlagaghaMTiyakhikhiNirayaNorujA liyachuddiyane uracalaNamAliya kaNaganiyalajAlabhUsaNasaddANi lIlacaMkammamANAdIriyAI taruNIjaNahasiya bhaNiyakalaribhitamaMjulAI guNavayaNANi va bahUNi mahurajaNabhAsiyAI annetu ya evamAdie saddesu maNunnabhaddapasu Na tesu samaNeNa sajjiyadhvaM na rajiyavvaM na gijjhiyantraM na mujjhiyabvaM na vinigdhAyaM AvajjiyantraM na lubhiyavvaM na tusiyanvaM na hasiyadhyaM na saI ca maI ca tattha kujjA, puNaravi soidieNa socA sahAI amaNunnapAvakAI, kiM te?, akkosapharasakhiMsaNaava mANaNatajjaNa nirbhachaNadi For Penal Lise On ~301~ 4 5 dharmadvAre parigrahaviratau saMva4rapAdapaH bhikSAa* sannidhibhIvanAca sU0 29 / / 149 / / Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] tavayaNatAsaNaukUjiyarunnaraDiyakaMdiyanigghuTarasiyakaluNavilaviyAI annesu ya evamAdiesu saddesu amaguNNapAvaesana tesa samaNeNa rUsiyavvaM na hIliyabvaM na niMdiyadhvaM na khiMsiyavyaM na chidiyacaM na bhiMdiyacaM na vaheyavvaM na duguMchAvattiyAe labbhA uppAe, evaM sotiMdiyabhAvaNAbhAvito bhavati aMtarappA maNunnA'magunnasumbhidubhirAgadosappaNihiyappA sAhU maNavayaNakAyagutte saMvuDe paNihitidie parejaja dharma 1 / bitithaM cavikhadieNa pAsiya ruvANi maNunAI bhadakAI sacittAcittamIsakAI kaDhe potthe ya cittakamme leppakamme sele ya daMtakamme ya paMcahiM vaNNehiM aNegasaMThANasaMdhiyAI gaMThimaveDhimapUrimasaMghAtimANi ya malAI bahucihANi ya ahiyaM nayaNamaNasuhakarAI vaNasaMDe paJcate ya gAmAgaranagarANi ya khuddiyapukkhariNiyAvIdI. hiyaguMjAliyasarasarapaMtiyasAgaravilapaMtiyakhAdiyanadIsaratalAgavappiNIphulluppalapaumaparimaMDiyAbhirAme aNegasauNagaNamihuNavicarie paramaMDapavivihabhavaNatoraNacetiyadevakulasabhapavAvasahasukayasayaNAsaNasIyarahasayaDajANajuggasaMdaNamaranArigaNe ya somapaDisvadarisaNije alaMkitavibhUsite puNyakayatavApabhAvasohaggasaMpautte naDanadRgajAlamahamuTThiyavelaMvagakahagapavagalAsagaAikkhagalaMkhamakhatUNailatuMbavINiyatAlAyarapakaraNANi ya bahuNi sukaraNANi annesu ya evamAdiesu rUbesu maNunabhaesu na tesu samaNeNa sajiyavyaM na rajiyavaM jAva na saI ca maI ca tattha kujjA, puNaravi cakkhidieNa pAsiya ruvAI amaNunapAvakAI, kiM te?, gaMDikoDhikakuNiudarikacchullapailakujapaMgulavAmaNaaMdhilagaegacakkhuviNihayasappisallaga ~302~ Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [5] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: HOS prata sUtrAMka [29]] praznavyAka-4 20zrIabhayadeva. vRttiH dharmadvAre | parigrahavibhAratau saMva| rapAdapaH bhikSAasannidhirbhAvanAzca sU029 // 150 // vAhirogapIliyaM vigayANi ya mayakakalevarANi sakimiNakuhiyaM ca dabbarAsiM annesu ya evamAdipasu amaNunapAvatesu na tesu samaNeNa rUsiyavvaM jAva na duguMchAvattiyAvi lambhA uppAteuM, evaM cakkhidiyabhAvaNAbhAvito bhavati aMtarapA jAva careja dhamma 2 / tatiyaM dhANidieNa agyAiya gaMdhAtiM maNunnabhaddagAI, kiM te ?, jalayathalayasarasapuSphaphalapANabhoyaNakuTutagarapattacodadamaNakamasyaelArasapikamaMsigosIsasarasacaMdaNakappUralavaMgaagarakuMkumakakolausIraseyacaMdaNasugandhasAraMgajuttivaradhUvavAse uuyapiMDimaNihArimagaMdhiesu annesu ya evamAdisu gaMdhesu maNunnabhadaesu na tesu samaNeNa sajiyabvaM jAva na satiM ca maI ca tattha kujjA, puNaravi pANidieNa agghAtiya gaMdhANi amaNunapAvakAI, kiM te?, ahimaDaassamaDahasthimaDagomuDavigasuNagasiyAlamaNuyamajjArasIhadIviyamayakuhiyaviNahakiviNabahudurabhigaMdhesu annesu ya evamAdisu gaMdhesu amaNunnapAvarasu na tesu samaNeNa rUsiyabvaM jAva paNihiyapaMciMdie careja dhamma 3 / cautthaM jibhidieNa sAiya rasANi u maNunnabhaddakAI, kiM te?, uggAhimavivihapANabhoyaNagulakayakhaMDakayateladhayakayabhakkhesu bahuvihesu lavaNarasasajuttesu mahumaMsabahuppagArama jiyaniTThANagadAliyaMbasehaMbadukhadahisarayamajjavaravAruNIsIhukAvisAyaNasAyaTThArasabahuppagAresu bhoyaNesu ya maNunnavannagaMdharasaphAsabahudayasaMbhitesu annesu ya evamAdiesu rasesu maNunabhaddaesu na temu samaNeNa sajjiyavaM jAva na saI ca matiM ca tastha kujjA, puNaravi jibhidieNa sAyiya rasAtiM amaNunapAvagAI, kiM te?, arasavirasasIyalukkhaNijappapANabhoyaNAI dIpa anukrama - [45] - / / 15011 ~303~ Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] dosINavAvanakuhiyapUiyaamaNunaviNadvapasUyabahudunbhigaMdhiyAI tittakaDuyakasAyaaMbilarasaliMDanIrasAI anesu ya evamAtiesu rasesu amaNunnapAvaesuna tesu samaNeNa rUsiyadhvaM jAva careja dhamma 4 / paMcamagaM phAsidieNa phAsiya phAsAI maNunabhadakAI, kiM te?, dagamaMDabahAraseyacaMdaNasIyalavimalajalavivihakusumasastharaosIramuttiyamuNAladosiNApehuNaukkhevagatAliyaMTavIyaNagajaNiyasuhasIyale ya pavaNe gimhakAle suhaphAsANi ya bahUNi sayaNANi AsaNANi ya pAuraNaguNe ya sisirakAle aMgArapatAvaNA ya AyavanimauyasIyausiNalahuyA ya je udusuhaphAsA aMgasuhanimbuikarA te annesu ya evamAditesu phAsesu maNunabhahae na tesu samaNeNa sajjiyabvaM na rajiyavvaM na gijhiyadhvaM na mugjhiyanvaM na viNigyAyaM AvajiyavaM na lubhiyavvaM na ajhovavajjiyavaM na tUsiyadhvaM na hasiyadhvaM na satiM ca matiM ca tattha kujjA, puNaravi phAsidieNa phAsiya phAsAtiM amaNunapAvakAI, kiM te?, aNegavadhabaMdhatAlaNakaNa atibhArArovaNae aMgabhaMjaNasUtInakhapavesagAyapacchaNaNalakkhArasakhAratellakalakalaMtatauasIsakakAlalohasiMcaNahaDibaMdhaNarajanigalasaMkalahatdhaMDuyakuMbhipAkadahaNasIhapucchaNa ubvaMdhaNasUlabheyagayacalaNamalaNakaracaraNakannanAsohasIsacheyaNajibhachaNadhasaNanayaNahiyayadataMbhaNajottalayakasappahArapAdapaNhijANupattharanivAyapIlaNakavikaccha agANi kicyaDakyAyAtavadaMsamasakanivAte duTTaNisajjasIhiyadumbhikakkhaDagurusIyausiNalukkhesu bahuvihesu anesu ya evamAiesu phAsesu amaNunapAvakesuna tesu samaNeNa rUsiyavvaM na hIliyabbana niMdiyabbana garahiyavaM na khisi A asurary.com ~304~ Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [29-30] dIpa anukrama [45-47] praznadhyAka zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [5] mUlaM [ 29-30] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 151 // *%%% % %% praznavyAkaraNadazA" - - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) Education Internationa yacvaM na chiMdiyAM na bhiMdiyadhvaM na vaheyacvaM na durguchAvattiyaM ca labbhA uppAerDa, evaM phAsiMdiyabhAvaNAbhAvito bhavati aMtarA maNunAmaNunnamubhidubbhirAgadosa paNihiyappA sAhU maNavayaNakAyagutte saMkuDe paNihitidie carija dhammaM 5 / evamiNaM saMvarassa dAraM sammaM saMvariyaM hoi suppaNihiyaM imehiM paMcahivi kAraNehiM maNavaya kAyaparirakkhiehiM niccaM AmaraNaMtaM ca esa jogo neyavvo ghitimayA matimayA aNAsavo akaluso acchido aparissAvI asaMkiliTTo suddho savvajiNamaNunnAto, evaM paMcamaM saMvaradAraM phAsiyaM pAliyaM sohiyaM tIriyaM kiTTiyaM aNupAliyaM ANAe ArAhiyaM bhavati, evaM nAyamuNiNA bhagavayA pannaviyaM paruciyaM pasiddhaM siddhaM siddhavarasAsaNamiNaM AghaviyaM sudesiyaM satyaM paMcamaM saMvaradAraM sammattaMtimi / eyAtiM va yAI paMcavi subbayamahvvayAI heusaya vicittapukalAI kahiyAI arihaMtasAsaNe paMca samAseNa saMvarA vitthareNa u paNavIsatisamiya sahiyasaMbuDe sayA jayaNaghaDaNa suvisuddhadaMsaNe ee aNucariya saMjate caramasarIradhare bhavissatIti (sU0 29) paNhAvAgaraNe NaM ego suyakkhaMdho dasa ajjhayaNA ekasaragA dasasu caiva divasesu uddisijati egaMtare AyaMbilesu niruddhesu AuttabhattapANavaNaM aMgaM jahA AyArarasa ( sU0 30 ) // iti praznavyAkaraNAkhyaM dazamAGgaM sUtrataH samAptam // granthAnam 1300 'jo so'tti yo'yaM vakSyamANavizeSaNaH saMvaravarapAdapaH caramaM saMvaradvAramiti yogaH, kimbhUtaH saMvaravarapAdapa ityAha- vIravarasya - zrImanmahAvIrasya yadvacanaM AjJA tataH sakAzAyA viratiH - parigrahAnnivRttiH saiva pravi For Parts Only ~305~ %% %%%%% 5dharmadvAre x parigrahaviratau saMva rapAdapaH bhikSAa * sannidhibhavinAzca sU0 29 // 151 // narra Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] staro-vistAro yasya saMvarabarapAdapasya sa tathA, bahuvidhaH-anekaprakAraH svarUpavizeSo yasya sa tathA, tatra saMhavarapakSe pahuvidhaprakAratvaM vicitraviSayApekSayA kSayopazamAdyapekSayA ca pAdapapakSe ca mUlakandAdivizeSApe kSayeti tataH padadvayasya karmadhArayaH, samyaktvameva-samyagdarzanameva vizuddhaM-nirdoSa mUlaM-kandasyAdhovarti yasya sa tathA, dhRtiH-cittasvAsthyaM saiva kandaH-skandhAdhobhAgarUpo yasya sa tathA, vinaya eva vedikA-pArzvata: parikararUpA yasya sa tathA, 'niggayatelokatti prAkRtatvAt trailokyanirgataM-trailokyagataM bhuvanatrayavyApakaM ata eca vipulaM-vistIrNa yada yaza:-khyAtistadeva nicitto-niviDaH pInA-sthUla pIvaro-mahAn sujAtaH-sunipannaH skandho yasya sa tathA, paJca mahAvratAnyeva vizAlA-vistIrNAH zAlA:-zAkhA yasya sa tathA, bhAvanaivaanityatvAdicintA vaka-balkalaM yasya, vAcanAntare bhAvanaiva tvaganto-valkAvasAnaM yasya sa tathA, dhyAnaM ca-dharmadhyAnAdi zubhayogAca-sadyApArA: jJAnaM ca-bodhavizeSaH tAnyeva pallavavarA-akarAH pravAlapravaraprarohAH tAn dhArayati yaH sa tathA, tataH padadvayasya karmadhArayaH, bahavo ye guNA-uttaraguNAH zubhaphalarUpA vA ta eva kusumAni taiH samRddho-jAtasamRddhiryaH sa tathA, zIlameva-aihikaphalAnapekSapravRttiH samAdhAnameva vA| sugandhA-sadgandho yatra sa tathA, 'aNaNhavaphalo tti anAsravaH-anAzravaH navakarmAnupAdAnaM sa eva phalaM yasya | sa tathA, punazca-punarapi mokSa eva baravIjasAro-miJAlakSaNaH sAro yasya sa tathA, mandaragirizikhare-merudharAdharazikhare yA cUlikA-cUDA sA tathA sA iva asya-pratyakSasya mokSavare-gharamokSe sakalakarmakSayalakSaNe ~306~ Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [5] zrutaskandha: [2], mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAkara0 zrIa bhayadeva0 // 152 // gantavye muktireva nirlobhataiva mArgaH - panthA mokSavaramuktimArgastasya zikharabhUtaH - zekharakalpaH ko'sAvityAha-saMvara eva-Azravanirodha eva varapAdapaH- pradhAnadrumaH saMvaravarapAdapaH, paJcaprakArasyApi saMvarasya uktasvarUpatve satyapi prakRtAdhyayanamanusarannAha - caramaM - paJcamaM saMvaradvAraM- Azravanirodhamukhamiti, punarvizeSayavRttiH 1 nAha-patra- carama saMvaradvAre parigrahaviramaNalakSaNe sati na kalpate na yujyate parigrahItumiti sambandhaH, kiM tadityAha - grAmAkaranakarakhedakUTama DambadroNamukhapattanAzramagataM vA prAmAdivyAkhyAnaM pUrvavat vAzabdo uttarapadApekSayA vikalpArthaH kiJciditi - anirdiSTakharUpaM sAmAnyaM sarvamevetyarthaH alpaM vA khalpaM mUlyato : bahu vA - mUlyata eva aNuM vA stokaM pramANataH sthUlaM vA mahat pramANata eva sa tathA, 'tasathAvara kAyadavyajAyaM'ti zrasakAyarUpaM zaGkhAdi sacetanamacetanaM vA evaM sthAvara kAyarUpaM - ratnAdi dravyajAtaM vastusAmAnyaM manasA'pi cetasA'pi AstAM kAyena parigrahItuM svIkarttu, etadeva vizeSeNAha-na hiraNyasuvarNakSetravAstu kalpate parigrahItumiti prakramaH, dAsIdAsabhRtakapreSya hayagajagavelakaM vA dAsyAdayaH pratItAH 'na yAnayugpazayanAsanAni' yAnaM - rathAdikaM yugyaM vAhanamAtraM gollakadezaprasiDo vA jaMpAnavizeSaH na chatrakaM- AtapavAraNaM na kuNDikA-kamaNDaluH nopAnahI pratIte na pahuNavyaJjanatAlavRntakAni pehuNaM mayUrapicchaM vyaJjanaM-vaMzAdimayaM tAlavRntakaM vyaJjanavizeSa eva na cApi nApi ca ayo-lohaM trapukaM-varga tAmra-zubhraM (evaM sIsakaM-nAgaM kAMsyaM trapukatAmrasaMyogajaM rajataM rUpyaM jAtarUpaM suvarNa maNayaH - candrakAntAyA: muktAdhArapuTakaM - zuktisa For Pernal Use Only ~307~ 5 dharmadvAre parigrahavi ratau saMva rapAdapaH bhikSAbhasannidhi bhavanAtha sU0 29 // 152 // Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: % prata % sUtrAMka [29] %%A5 % sampuTaM zaGkhaH-kambuH dantamaNiH-pradhAnadanto hastiprabhRtInAM dantajo vA maNiH zRGga-viSANaM zailaH-pASANaH pA. ThAntareNa 'lesa'tti tatra zleSa:-zleSadravyaM kAcavaraH-pradhAnakAcA celaM-vastraM carma-ajinameteSAM dvandvaH tata eSAM satkAni yAni pAtrANi-bhAjanAni tAni tathA mahArhANi-mahA_ni bahumUlyAnItyarthaH, parasya-anyasya adhyupapAtaM ca-grahaNaikAgracittatAM lobhaM ca-mUcchI janayanti yAni tAni adhyupapAtalobhajananAni 'pariyahiu~ti parikarSayituM parivarddhayituM vA paripAlayitumityarthaH, na kalpanta iti yogA, 'guNavaoM'tti guNavato mUlaguNAdisampannasyetyarthaH na cApi puSpaphalakandamUlAdikAni sanaH saptadazo yeSAM bIyAdInAM tAni sanasaptadazakAni sarvadhAnyAni tribhirapi yogaiH-manAprabhRtibhiH parigrahItuM kalpanta iti prakRtameva, kimityAha-auSadhabhaiSajyabhojanArthAya-tatrauSadhaM-ekAGgaMbhaiSajyaM-dravyasaMyogarUpaM bhojana-pratItameva 'saMjaeNati vibhaktipariNAmAt saMyatasya-sAdhoH, kiM kAraNaM?-ko heturakalpane, ucyate, aparimitajJAnadarzanadharaiH-sarvavidbhiH zIlaM-samAdhAnaM guNA:-mUlaguNAdayaH vinayaH-abhyutthAnAdikaH tapAsaMyamI pratItI tAnnayantivRddhi prApayanti yete tathA taiH, tIrthakara:-zAsanapravartakaiH sarvajagajIvavatsalaiH sarvaiH trailokyamahitaiH jinA:chadmasthavItarAgA teSAM varAH kevalinaH teSAM indrAstIrthakaranAmakarmodayavartivAd yete tathA taH, eSA puSpaphaladhAnyarUpA yoniH-utpattisthAnaM jagatAM-jaGgamAnAM sAnAmityA dRSTA-upalabdhA kevalajJAnena, tatazca na kalpate-na saGgacchate yonisamucchedaH-yonidhvaMsaH karnumiti gamyate, parigrahe auSadhAzupayoge ca teSAM dIpa anukrama [45] % ACROCEXSACM %25 A 5% ~308~ Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: II prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] praznavyAka- so'vazyaM bhAvIti, itizabda upadarzane, yenaivaM tena varjayanti-pariharanti puSpaphaladhAnyabhojanAdikaM, ke ?, dharmadvAre ra0zrIa. ||zramaNasiMhA:-munipuGgavAH, yadapi ca odanAdi tadapi na kalpate-sannidhIkartuM suvihitAnAmiti sambandhaH, parigrahavi titatra odana:-kUra: kulmASA:-mASA: ISatsvinnA mudgAdaya ityanye gaMjatti-bhojyavizeSaH tarpaNAH-saktavaH 'ma- ratau saMvavRtti dhu'tti badarAdicUrNaH 'bhujiya'tti dhAnAH 'palala'tti tilapuSpapiSTaM sUpo-mugAdivikAraH zaSkulI-tila rapAdapaH // 15 // paTikA veSTimAH pratItAH varasarakANi cUrNakozakAni ca rUDhigamyAni piNDo-guDAdipiNDaH zikhariNI-II bhikSAaguDamizraM dadhi 'vatti dhanatImanaM modakA-lakAH kSIraM dadhi ca vyaktaM sarpiH-ghRtaM navanItaM-mrakSaNaM tailaM sannidhi guDaM khaNDaM ca kaNThyAni macchaNDikA-khaNDavizeSaH madhumadyamAMsAni pratItAni khAdyAni-azokavartayaH bharbhAvanAca 4||vyaJjanAni-takrAdIni zAlanakAni vA teSAM ye vidhayaH-prakArAH te khAdyakavyaJjanavidhayastata eteSAM modakA-12 sU029 dInAM dvandvaH tata ete Adiryasya tattathA praNItaM-prApitaM upAzraye-vasatI parigrahe vA araNye-aTavyAM na kalpate-ma saGgacchate tavapi sanidhIkArnu-saJcayIkartuM suvihitAnA-parigrahaparivarjanena zobhanAnuSThAnAnAM xsasAdhanAmityarthaH, Aha ca-'viDamumbheimaM loNaM, tellaM sapica phANiyaM Na te saMnihimicchaMti, nAyapu-12 hAttavae ryaa||1||" iti, [viDamujhedima lavarNa tailaM sarpizca phANitaM / na tAni sannidhAtumicchanti jJAta-Ix patravacasi rtaaH||1||] yadapi coddiSTAdirUpamodanAdi na kalpate tadapi ca parigrahItumiti sambandhaH, u-|| sahiSTa-yAvadathikAn pAkhaNDinaH zramaNAna-sAdhUna uddizya durbhikSApagamAdau yadrikSAvitaraNaM tadauddezika // 153 ~309~ Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka %ALENDAR [29] dIpa anukrama [45] mahiSTa, Aha ca-"uddisiya sAhumAI omabvayabhikkhaviyaraNaM jaM ca"tti [avamavyaye sAdhvAdikama-1 dizya yazikSAvitaraNaM] sthApita-prayojane yAcitaM gRhasthena ca tadartha sthApitaM yattat sthApitaM, Aha ca|"ohAsiyakhIrAIThAvaNaM ThavaNa sAhuNavAe" [yAcitAnAM kSIrAdInAM sAdhUnAmarthAya sthApana sthApanA ] raci-IM hAtaka-modakacUrNAdi sAdhvAdyartha pratApya punarmodakAditayA viracitaM, auddezikabhedo'yaM karmAbhidhAna uktaH, paryavajAtaM-paryava:-avasthAntaraM jAto yatra tatparyavajAtaM kRrAdikamuddharitaM dadhyAdinA vimizritaM karambAdika paryAyAntaramApAditamityarthaH ayamapyauddezikabhedaH kRtAbhidhAna uktaH, prakIrNa-vikSisaM vicchardita-parizATItyarthaH, anena ca chahitAbhidhAna eSaNAdoSa uktaH, 'pAukaraNa'tti prAduHkriyate-andhakArApavarakAdeH sAdhvayaM | bahiHkaraNena dIpamaNyAdidharaNena vA prakAzyate yattat prAduSkaraNamazanAdi, Aha ca-"NIyaduvAraMdhAre gavakkhakaraNAi pAuo pAu / karaNaM tu"[nIcadvAre'ndhakAre gavAkSakaraNAdi prAduSkaraNaM tu] 'pAmircati apamityakaM udyatakaM-ucchinnamityarthaH Aha ca--"pAmicaM jaM sAhUNahA ochidiuM diyAbeti"tti [apamityaM yat sAdhUnAmarthAya udyatakaM gRhItvA dadAti eSAM ca samAhAradvandvaH, 'mIsakatti mizrajAtaM sAdhvathai gRhasthArtha cAdita upaskRtaM, Aha ca-paDhama ciya gihisaMjayamIsovakkhaDAi mIsaM tu [prathamameva gRhisaMya-12 tayomidaM upaskaraNAdi mizraM tu] 'kIyagaDa'tti krItena-krayeNa kRtaM-sAdhudAnAya kRtaM krItakRtaM, Aha ca'davvAiehiM kiNaNaM sAhUNahAe kIyaM tu" [dravyAdibhiH sAdhUnAmarthAya krayaNaM krItaM tu] 'pAhuDaM vatti ~310~ Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] zrutaskandha: [2], mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 154 // praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [5] prAbhRtaM prAbhRtiketyarthaH, tallakSaNaM cedam- "sumeyaramussakaNamavasakkaNamo ya pAhuDiyA" [sUkSmetarat utvaSkaNamavaSvaSkaNaM ca prAbhRtikA ] tataH padatrayasya karmadhArayaH samAhAradvandvaH, vAzabdaH pUrvavAkyApekSayA vikalpArthaH, dAnamarthau yasya tadAnArthaM, puNyArthaM prakRtaM - sAdhitaM puNyaprakRtaM padadvayasya dvandvaH, tathA zramaNAH | paJcavidhA: 'niggaMthasakatAvasa geruyaAjIva paMcahA samaNA' vanIpakAzca tarkakAsta evArthaH prayojanaM yasya tatathA tadbhAvastattA tayA vA vikalpArthaH kRtaM niSpAditaM iha kazvidAtA dAnamevAlaMyate dAtavyaM mayeti anyastu puNyaM puNyaM mama bhUyAdityevaM anyastu zramaNAn anyastu vanIpakAniti catvAro'pyaudezikasya bhedA ete uktA iti, "pacchAkamma"ti pazcAt - dAnAnantaraM karma-bhAjanadhAvanAdi patrAzanAdau tatpazcAtkarma 'purekamaMti puro-dAnAt pUrva karmma hastadhAvanAdi yatra tatpuraHkarma 'NiiyaM'ti naityikaM sArvadikamavasthitaM manuSyapoSAdipramANaM 'makkhiyaMti udakAdinA saMsRSTaM yadAha - "makkhiyamudakAiNA u jaM juttaM" [ zrakSitaM yadudakAdinA yuktaM / ] ayameSaNAdoSa uktaH, 'atirikta'ti, 'battIsaM kira kavalA AhAro kucchipUrao bhaNito / purisassa mahiliyAe aTThAvIsa bhave kavalA // 1 // etatpramANAtikrAntamatiriktaM, ayaM ca maNDalIdoSa uktaH 'moharaM caivanti mauryeNa pUrvasaMstavapazcAtsaMstavAdinA bahubhASitvena yalabhyate tanmau| kharaM ayamutpAdanAdoSa uktaH, 'sayaggaha'tti svayaM-AtmanA dattaM gRhyate yattatsvayaMgrAhaM, ayamapariNatAbhidhAna eSaNAdoSa uktaH, dAyakasya dAne'pariNatatvAditi, 'Aha'ti svagrAmAdeH sAdhvarthamAhRtaM - AnItaM, Eucation International For Parts Only ~311~ 5 dharmadvAre parigrahaviratau saMvarapAdapaH | bhikSAasannidhibhauvanAzca sU0 29 / / 154 / / yor Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] 4%AF Aha ca-"saggAmaparaggAmA jamANiyaM AhaDaM tu taM hoi|" [khagrAmAt paragrAmAt yadAnItamAhRtaM tu // tadbhavati ] 'mahiovalitaMti, upalakSaNatvAnmRttikAgrahaNasya mRttikAjatugomayAdinA upaliptaM sat yad dbhidya dadAti tanmRttikopaliptaM udbhinnamityarthaH, Aha ca-"gaNAiNovalitaM ubhidiya jaM tamubhiNaM" [[chagaNAdinopalipsamudbhidya yattadudbhinaM] 'acchepaNaM cebatti AcchedyaM yadAcchidya bhRtyAdibhyaH svAmI dadAti, Aha ca-"acchejjaM acchiMdiya jaM sAmiya bhicamAINaM" [ yat svAmI bhRtyAdizya Acchidya dadAti tadAcchecaM] anisRSTaM-bahusAdhAraNaM sat yadeka eva dadAti "aNisiTuM sAmaNNaM gohiyabhattAi dadau egassa" [[goSThIkabhaktAdi yat sAmAnyaM tadekasya dadato'nisRSTaM ] eteSUddiSTAdiSu prAya udgamadoSA uktAH, tathA yattattithiSu-madanatrayodazyAdiSu yajJeSu-nAgAdipUjAsu utsaveSu ca zakrotsavAdiSu antarbahirvA upAzrayAt bhavet zramaNArtha sthApitaM-dAnAyopasthApitaM hiMsAlakSaNaM yatsAvA tatsampayuktaM na kalpate tadapi ca | parigrahItuM, atheti paraprazne, kIdRzaM?-kiMvidhaM 'puNAIti punaH kalpate-saGgacchate parigrahItumodanAdIti prakRtaM, ucyate, yattadekAdazapiNDapAtazuddhaM-AcArasya dvitIyazrutaskandhaprathamAdhyayanasyaikAdazabhiH piNDapAtAbhidhAyakairuddezairvizuddha-taduktadoSavimuktaM yattattathA, tathA RyaNaM hanana-vinAzanaM pacanaM ca-agnipAka iti dvandvaH eSAM yAni kRtakAritAnumodanAni-khayaM karaNakAraNAnumatayaH tAni tathA ta eva navakoTyo vibhAgA iti samAsaH, tAbhiH suparizuddha-nirdoSa dazamizca doSairvipramuktaM te ca zaGkitAdaya eSaNAdoSAH, ~312~ Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [29] // 155 // dIpa anukrama [45] praznavyAka- udgamaH-AdhAkarmAdiH SoDazavidhaH utpAdanA-dhAnyAdikA SoDazavidhaiva etadvayameSaNAgaveSaNAbhidhAnAdharmanasa ra0 zrIa- // udgamotpAdanaiSaNA tayA zuddhaM, 'bavagayacuyacAviyacattadehaM catti vyapagataM-oghatayA cetanAparyAyAdace parigrahavi. bhayadeva tanatvaM prAptaM cyutaM-jIvanAdikriyAbhyo bhraSTaM cyAvitaM-tebhya eva AyukSiyeNa bhraMsitaM tyaktadehaM-parityaktajI-1 ratI saMvavRttiH vasaMsargasamutthazaktijanitAhArAdipariNAmaprabhavopacayaM yattattathA caH samuccaye tathA prAsukaM ca-nirjI rapAdapaH vamityetatpUrvoktasyaiva vyAkhyAnaM kalpate grahItumiti prakramA, tathA vyapagatasaMyogamanaGgAraM vigatadhUmaM ceti pU bhikSAakAvavat, SaT sthAnakAni nimittaM yasya bhaikSavartanasya tattathA, tAni cAmUni-"veyaNa 1 ceyAvace 2iriya sannidhi hAe 3 ya saMjamahAe 4 / taha pANavattiyAe 5 chaTuM puNa dhammaciMtAe ||1||"si [kSudAdi vaiyAvRttyaM IryAthai | bhovanAzca saMyamArtha tathA prANapratyayAya SaSThaM punardharmacintAyai // 1 // ] SaTakAyaparirakSaNArthamiti vyaktaM, 'haNi haNinti | sU029 ahani ahani pratidinaM sarvathApItyarthaH prAsukena bhaikSyeNa-bhikSAdisamUhena vartitavyaM-vRttiH kAryA, tathA | yadapi ca auSadhAdi tadapi sannidhikRtaM na kalpata ityakSaraghaTanA, kasya na kalpata ityAha-zramaNasyasAdhoH suvihitasya-apArzvasthAdeH, turvAkyAlaGkAre, kasmin satItyAha-rogAtako-rogo jvarAdiH sa cAsAvAtazca-kRcchrajIvitakArI rogAtaGkaH tatra bahuprakAre-vividhe samutpanne-jAte 'vAyAhika'tti vAtAdhikyaM // 155 // "pittasiMbhAirittakuviya'tti pittasiMbhayoH-vAyuzleSmaNoratiriktakupitaM-atirekakopaH pittasimbhAtiriktakupitaM tatheti tathAprakAra auSadhAdiviSayo yaH sannipAto-bAtAditrayasaMyogaH jAtaH-sampannaH tathA tatpada ACAAAAAAA ~313~ Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: NCA prata sUtrAMka - [29] - dIpa anukrama [45] trayasya dvandvakatvaM tatastatra ca sati, anena ca rogAtaGkanidAnamuktaM, tathA udayaprApte-udite sati, ketyAhaujjvalaM-mukhalezavarjitaM balaM-balavat kaSTopakramaNIyaM vipulaM-vipulakAlaveyaM tritulaM vA-trIn manAprabhRtIna tulapati-tulAmAropayati kaSTAvasthIkarotIti vitulaM karkazaM-karkazadravyamivAniSTaM pragADhaM-prakarSayat yahuHkha-asukhaM tattathA tatra, kiMbhUte ityAha-azubhaH asukho vA kaTukadravyamivAniSTaH paruSaH-paruSasparzadravyamivAniSTa eva caNDo-dAruNaH phalavipAkA-kAryaniSThA duHkhAnubandhalakSaNo yasya tattathA tatra, mahadbhayaM yasmAttanmahAbhayaM tatra jIvitAntakaraNe-saveMzarIraparitApanakare na kalpate-na yujyate, tAhaze'pi-rogAtayAdI yAdRzo na soDhuM zakyate 'tahasi tena prakAreNa puSTAlambanaM vinA, sAlambanasya punaH kalpata eva, yata:-"kAhaM achittiM aduvA ahIhaM, tavovahANesu ya ujjamissaM / gaNaM vaNIIeNu sAracissaM, sAlambasevI samuvei mukkhaM // 1 // " [kariSyAmyacchittimathavA'dhyedhye tapaupadhAnayocodyasyAmi / gaNaM vA nItyA pravarttayiSyAmi sAlamvanasevI samupayAti mokSaM // 1 // ] Atmane parasmai vA nimittaM auSadhabhaiSaja bhaktapAnaM saca tadapi na sannidhikRtaM-saJcayIkRtaM parigrahaviratatvAt yadapi ca zramaNasya suvihitasya tuzabdo bhASA-15 mAtre patagrahadhAriNa:-sapAtrasya bhavati bhAjanaM ca-pAtraM bhANDaM ca-mRnmayaM tadeva upadhizca-audhikaH upakaraNaM ca-aupagrahikaM athavA bhAjanaM ca bhANDa copadhizcetyevaMrUpamupakaraNaM bhAjanaM bhANDopadhyupakaraNaM, tadevAha-patagrahaH-pAtraM pAtravandhana-pAtrabandhaH pAtrakesarikA-pAtrapramArjanapotikA pAtrasthApana-patra kamba ru 4314~ Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] zrutaskandha: [2], mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka20 zrIabhayadeva0 vRttiH // 156 // praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [5] lakhaNDe pAtraM nidhIyate paTalAni - bhikSAvasare pAtrapracchAdakAni vakhaNDAni 'tinneva'tti tAni ca yadi sarvastokAni tadA trINi bhavanti, anyathA paJca sapta ceti, rajasrANaM ca pAtraveSTanacIvaraM gocchakaH- pAtra vastrapramArjana hetuH kambala kalarUpaH traya eva pracchAdA dvau sautrikau tRtIya UrNikaH rajoharaNaM pratItaM colapaTTakaH- paridhAnavastraM mukhAnantarka-mukhavastrikA eSAM dvandvaH tata etAnyAdiryasya tattathA, etadapi saMyamasyopabRMhaNArtha - upaSTambhArtha na parigrahasaMjJayA, Aha- "jaMpi vatthaM ca pAyaM vA, kaMbalaM pAyapuMchaNaM / taMpi saMjama4 laTThA, dhAraMti pariharati ya // 1 // paribhuJjata ityarthaH, 'na so pariggaho vRtto, nAyaputtreNa tAiNA | mucchA pariggaho butto, iti taM mahesiNA // 2 // " ammadguruNetyarthaH [ yadapi vastraM ca pAtraM vA kambalaM pAdaprochanaM / tadapi saMyamalajjArthaM dhArayanti paribhuJjate ca // 1 // na sa parigraha ukto jJAtaputreNa tAyinA / mUrcchA parigraha ukta ityuktaM maharSiNA // 2 // ] tathA vAtAtapadaMzamazakazItaparirakSaNArthatayA upakaraNaM-rajoharaNAdikaM rAgadveSarahitaM yathA bhavatItyevaM pariharttavyaM paribhoktavyaM saMyatena nityaM evamaparigrahatA'sya bhavati, Aha ca - " ajjhatthavisohIe uvagaraNaM bAhiraM pariharato / apariggahotti bhaNito jiNehiM telokadaMsIhiM // 1 // [ adhyAtmavizodhyA bAhyamupakaraNaM paribhuJjana aparigraha iti bhaNito jinaitrailokyadarzibhiH // 1 // ] tathA pratyupekSaNaM-cakSuSA nirIkSaNaM prasphoTanaM-AsphoTanaM AbhyAM saha yA pramArjanA-rajoharaNAdikriyA sA tathA tasyAM 'aho ya rAo yatti rAtrindivaM apramattena- apramAdinA bhavati satataM nikSeptavyaM moktavyaM Education International For Para Use Only ~315~ 5dharmadvAre parigrahaviratau saMva rapAdapaH bhikSAtra sannidhi rbhAvanAca sU0 29 // 156 // Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [5] mUlaM [29] zrutaskandha: [2], muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH grahItavyaM ceti, kintadityAha - bhASaNabhaMDovahiuvagaraNaM, evaM anena nyAyena saMyataH -saMyamI vimukta:tyaktadhanAdiH niHsaGgaH- abhiSvaGgavarjitaH nirgatA parigrahe ruciryasya sa tathA nirmamo-mametizabdavarjI niHsnehabandhanazca yaH sa tathA, sarvapApavirataH, vAsyAM- apakArikAyAM candane ca upakArake samAna:- tulyaH kalpaH| samAcAro vikalpo vA yasya sa tathA, dveSarAgavirahita ityarthaH, samA-upekSaNIyatvena tulyA tRNamaNimuktA yasya sa tathA, leSTau kAJcane ca samaH upekSakatvena tulyo yaH sa tathA tataH karmadhArayaH, samazca harSadainyAbhAvAt mAnena pUjayA sahApamAnatA tasyAM zamitaM-upazamitaM rajaH pApaM rataM vA ratirviSayeSu rayo vA autsukyaM yena zamitarajAH zamitarataH zamitarayo vA zamitarAgadveSaH samitaH samitiSu paJcasu samyagdRSTi:samyagdarzanI, samazca yaH sarvaprANabhUteSu tatra prANA-dvIndriyAditrasAH bhUtAni - sthAvarAH, 'se chu samaNetti sa eva zramaNa iti vAkye niSThA, kiMbhUto'sAvityAha zrutadhArakaH RjukaH - avakraH udyato vA analasaH saMyamI, susAdhuH suSThu nirvANasAdhanapuraH zaraNaM trANaM sarvabhUtAnAM pRthivyAdInAM rakSaNAdinA sarvajagadtsalaH sarvajagadvAtsalyakarttA hita ityarthaH, satyabhASakazceti, saMsArAnte sthitaca 'saMsArasamucchiNNe' tti samucchinnasaMsAraH satataM sadA maraNAnAM pAragaH sarvadaiva tasya na bAlAdimaraNAni bhaviSyantItyarthaH, pAragazca sarveSAM saMzayAnAM chedaka ityarthaH pravacanamAtRbhiraSTAbhiH samitipaJcakaguptitrayarUpAbhiH karaNabhUtAbhiraSTaka3 rUpo yo granthistasya vimocako yaH sa tathA aSTamAnamathanaH - aSTamasthAnanAzakaH khasamayakuzalazca-kha Education International For Parts Only ~316~ Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [5] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [29] prazvavyAka- siddhAntanipuNazca bhavati sukhaduHkhanirvizeSo-harSAdirahita ityarthaH, 'ambhitaravAhire'tti abhyantarasyaiva ra0 zrIa- zarIrasya karmalakSaNasya tApakatvAdAbhyantaraM-prAyazcittAdi SaDvidhaM vAhyasyApyaudArikalakSaNasya zarIrasya tApa-dI parigrahavibhayadeva. dUkasvAdu bAhya-anazanAdi SaDDidhaM anayozca dvandvastata AbhyantaravAho sadA-nityaM tapa eva upadhAna-guNopaSTa-II | ratau saMvavRttiH mbhakAri tapaupadhAnaM tatraNa suTuktA-atizayenodyataHkSAnta:-kSamAvAn dAntazca-indriyadamena 'hiyaniraetti rapAdapaH // 157 // AtmanaH pareSAM ca hitakArItyarthaH, pAThAntare dhRtinirataH, 'Irie'tyAdIni daza padAni pUrvoktArthaprapaJcarUpANi | bhikSAapratItArthAnyeva, tathA tyAgAt-sarvasamasyAgAt saMvinamanojJasAdhudAnAdvA 'lajutti rajjuriva rajjuH srltvaat| sannidhidhanyo-dhanalAbhayogayogyatvAt tapasvI prazastatapoyuktatvAt kSAntyA kSamate na vasAmayAditi kSAntikSamaH jitendriya iti vyakta zobhito guNayogAt zodhido vA zuddhikArI suhRdvA sarvaprANimitra anidAno sU029 nidAnaparihArI saMyamAt na bahirlezyA-antaHkaraNavRttiryasya so'bahirlezyaH amamo-mamakAravarjitaH a-12 kizcano-nidravyaH chinnagranthaH-truTitasnehaH pAThAntare 'chiNNasoyatti chinnazokaH athavA chinnotAH, tatra zroto dvividha-dravyazrotobhAvotaca, tatra dravyazroto-nadyAdipravAhaH bhAva zrotava--saMsArasamudrapAtyazubho lokavyavahAraH sa chinno yena sa tathA, nirupalepaH-avidyamAnakarmAnulepaH etacca vizeSaNaM bhAvini bhuutvduH| pacAramAzrityocyate, suvimalavarakAMsyabhAjanamiva vimukto yaH zramaNapakSe toyamiva toyaM-sambandhahetuH bhAlehaH zaGkha iva niraJjana:-avidyamAnaraJjanaH sAdhupakSe raJjana-jIvakharUpoparaJjanakAri rAgAdikaM vastu, ata dIpa anukrama [45] bharbhAvanAzca ANSARENDOCOCK ~317~ Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] evAha-vigatarAgadveSamohaH, kUrma iva indriyeSu guptaH yathA hi kacchapaH grIvApaJcamaizcaturbhiH padaiH kadAcid gupto bhavatItyevaM sAdhurapIndriyeSu, indriyAnAzrityetyarthaH, jAtyakAJcanamiva jAtarUpaH rAgAdikudravyApohAllabdhakharUpa ityarthaH, puSkarapatramiva-padmadalamiva nirupalepo bhogagRddhilepApekSayA, candra iva saumyatayA pAThAntareNa saumyabhAvatayA-saumyapariNAmena anupatApakatayA sUra iva dIsatejAH-tapastejaH pratItya acalo-nizcalaH parIpahAdibhiH yathA mandaro girivaro meruriyarthaH akSobha:-kSobhavarjitaH sAgara iva stimitaH bhAvakallolara- hitaH tathA pRthivIca sarvasparzaviSahaH zubhAzubhasparzeSu samacitta ityarthaH, 'tavasAviya'tti tapasA'pi ca hetuzAbhUtena bhasmarAzicchanna iva jAtatejA-vahiH, bhAvaneha-yathA bhasmacchanno bahirantarvalati bahimlAno bhavatI-II ityevaM zramaNaH zarIramAzritya tapasA mlAno bhavati antaH zubhalezyayA dIpyata iti, jvalitahutAzana iva tejasA jvalan sAdhupakSe tejo-jJAnaM bhAvatamovinAzakatvAt, gozIrSacandanamiva zItalo manAsantApo pazamanAt sugandhizca zIlasaugandhyAt idaka iva-nada iva sama evaM samikaH khabhAvo yasya sa tathA, yathA| sahi vAtAbhAve hadaH samo bhavati animnonnatajaloparibhAga ityathaiH tathA sAdhuH satkAranyatkArayoranunnatAnimnabhAvatayA samo bhavatIti, uSTamunirmalamivAdarzamaNDalatalaM prakaTabhAvena-nirmAyatayA anigahita bhAvena sukhabhAvaH-zobhanakharUpaH zuddhabhAvo veti zoNDIra:-cArabhaTaH kuJjara iva parISahasainyApekSayA vRSabha KAiva jAtasthAmA-aGgIkRtamahAbatabhArodvahane jAtasAmarthyaH siMho vA yathA mRgAdhipa iti kharUpavizeSaNaM ~318~ Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka dharmadvAre parigrahaviratau saMvarapAdapaH bhikSAasannidhi [29] praznavyAka- bhavati duSpradhRSya:-aparibhavanIyo mRgANAmiva sAdhuH parISahANAmiti, zAradasalilamiva zuddhahadayo yathA ra0zrIa- zAradaM jalaM zuddhaM bhavatItyevamayaM zuddhahRdaya iti bhAvanA, bhAraNDa iva apramattaH yathA bhAraNDAbhidhAnaH bhayadeva0 pakSI apramattazcakito bhavatItyevamayamapIti, khagaH-AdavyazcatuSpadavizeSaH sa okazRGgo bhavatItyucyate khavRttiH sAiviSANamivaikajAto rAgAdisahAyavaikalyAdekIbhUta ityarthaH, sthANurivolakAyaH kAyotsargakAle zUnyAgAra- dAmivApratikarma iti vyaktaM 'muNNAgArAvaNassaMto'tti zUnyAgArasya zUnyApaNasya cAnta:-madhye vartamAnaH, ki||158|| miva kiMvidha ityAha-nirvAtazaraNapradIpadhyAnamiva-vAtavarjitagRhadIpajvala namitra niSpakampo-divyAzupasargasaMsarge'pi zubhadhyAnanizcalaH 'jahA khure ceva egadhAre'tti cevazabdaH samucaye yathA kSura ekadhAra evaM sAdhurutsargalakSaNakadhAraH 'jahA ahI ciba egadihisi yathA ahirekadRSTri-baddhalakSaH evaM sAdhumakSisA-1 dhanakadRSTiH 'AgAsaM ceva nirAlaMvetti AkAzamiva nirAlambo yathA AkAzaM nirAlambanaM-na kiJcidAlambate evaM sAdhu madezakulAdyAlambanarahita ityarthaH, vihaga iva sarvato cipramukta, niSparigraha ityarthaH, tathA parakRto nilayo-vasatiryasya sa parakRtanilayo yathoragaH-sarpa, tathA apratibaddhaH-prativandharahitaH a. nila ica-vAyuriva jIva iva vA apratihatagatiH, apratihatavihAra ityarthaH, grAme grAme caikarAvaM yAvat nagare 4Inagare ca paJcarAtraM 'daijate iti viharavetyarthaH, etacca bhikSupratimApratipakSasAdhvapekSayA sUtramavagantavyaM, kuta evaMvidho'sAvityAha-jitendriyo-jitaparISaho yata iti, nirbhayo-bhayarahitaH 'vi'tti vidvAn-gItArtha: bhIvanAzca dIpa anukrama [45] sU029 SS ~319~ Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] pAThAntareNa vizuddho-niraticAraH sacittAcittamizrakeSu dravyeSu virAgatAM gataH saJcayAdvirataH mukta iva muktaH laghukA gauravatrayatyAgAt niracakAGka:-AkAGkSAvarjitaH jIvitamaraNayorAzayA-vAJchayA vipramukto yaH sa tathA, niHsandhi-cAritrapariNAmavyavacchedAbhAvena niHsannidhAnaM niNaM-niraticAraM cAritraM-saM-12 yamo dhIro-buddhimAn akSobho vA kAyena-kAyakriyayA na manorathamAtreNa spRzan satataM-anavarataM adhyA-3 tmanA-zubhamanasA dhyAnaM yattena yukto yaH sa tathA nibhRtaH-upazAntaH eko rAgAdisahAyAbhAvAt caredanupAlayet dharma-cAritralakSaNamiti / imaM cetyAdi rakkhaNahayAe' ityetadantaM sugarma, navaraM aparigraharUpaM |viramaNaM yattattathA 'paDhamati pazcAnAM madhye prathama bhAvanAvastu zabdaniHspRhatvaM nAma, tacaivaM-zrotrendriyeNa zrutyA zabdAna manojJAH santo ye bhadrakAste manojJabhadrakAstAna 'kiMtetti tadyathA caramurajA-mahAmardalA: mRdaGgAmardalA eva paNavA-laghupaTahAH 'daDuratti durduraTaH carmAvanaddhamukhaH kalazaH kacchabhI-vAdyavizeSaH vINA vipazcI vallakI ca vINAvizeSAH baddhIsaka-vAdyavizeSa evaM sughoSA-ghaNTAvizeSaH nandIdvAdazatUryanirghoSaH tAni cAmUni-"bhaMbhA mauMda maddala huTukka tilimA ya karaDa kaMsAlA / kAhala vINA vaMso saMkho paNavao ya baarsmo||1|| tathA sUsaraparivAdinI-vINAvizeSa eva vaMzo-veNuH tUNako-vAdyavizeSaH parvako'pyevaM ta bI-bINAvizeSa eva talA-hastatAlAstAlA:-kaMsikA talatAlA vA-hastatAlAH etAnyeva tUryANi-vAdyAni &AeSAM yo nirghoSo-dAdaH tathA gIta-geyaM vAditaM ca-vAdyaM sAmAnyamiti dvandvaH tataH zrutveti yogAt dvitIyA, ****5*5****555 ~320~ Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata praznavyAka ra0 zrIabhayadeva. dRttiH sUtrAMka [29] // 159 // dIpa anukrama tathA naTanarIkajallamallamauSTikaviDambakakathakaplavakalAsakAkhyAyakalaMkhamakhatUNaillatuMbavINikatAlAcaraiH pUrva- dharmanAre vyAkhyAtaH prakriyante-vidhIyante yAni tAni naTAdiprakaraNAni, tAni ca kAnItyAha-bahUni anekAni parigrahavimadhurakharANAM-kaladhvanInAM gAyakAnAM yAni gItAni sukharANi tAni zrutvA teSu zramaNena na saktavyamiti / ratau saMvasambandhaH, tathA kAzI-kaTyAbharaNavizeSa: mekhalApi tadvizeSa eva kalApako-grIvAbharaNaM pratarakANi praheraka:- rapAdapaH AbharaNavizeSaH pAdajAlaka-pAdAbharaNaM ghaNTikA:-pratItAH kiMkiNyA-kSudraghaNTikAH tatpradhAnaM 'rayaNa'tti bhikSAaratnasambandhI urbo:-bRhajjayorjAlakaM yattattathA 'chuDDiya'tti kSudrikA AbharaNavizeSaH nUpura-pAdAbharaNaM calana- sannidhimAlikA'pi tathaiva kanakanigaDAni jAlakaM cAbharaNavizeSaH etAnyeva bhUSaNAni teSAM ye zabdAste tathA tAn rbhAvanAzca kiMbhUtAnityAha-lIlAcaGkamyamANAnAM-helayA kuTilagamanaM kurvANAnAmudIritAn-sajAtAn lIlAsazcaraNa- sU029 saJjanitAnityarthaH, tathA taruNIjanasya yAni hasitAni bhaNitAni ca kalAni ca-mAdhuryaviziSTadhvanivizeparUpANi ribhitAni- svaragholanAvanti maJjulAni ca-madhurANi tAni tathA'tastAni, tathA guNavacanAni castutivAdAMzca bahUni-pracurANi madhurajanabhASitAni-amatsaralokabhaNitAni zrutvA, kimityAha-teSvityusarasyeha sambandhAt teSu anyeSu caivamAdikeSu-evaMprakAreSu zabdeSu manojJabhadrakeSu na, teSviti yojitameva, zramaNena saktavyamiti sambandhaH kAryaH, na raktavyaM-na rAgakAryaHna garddhitavyaM-aprApteSvAkAGkA na kAryAna mohitavyaM-tadvipAkaparyAlocanAyAMna mUDhena bhAvyaM na vinighAtaM-tadarthamAtmanaH pareSAM vA cinihananaM ApattavyaM [45] 2-6 ~321~ Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [29] dAna lodhavyaM-sAmAnyena lobho na vidheyaH na toSTavyaM-prAptau na toSo vidheyaH na hasitavyaM prAptI vismayena hAso na vidheyo na smRtaM vA-smaraNaM matiM vA-tadviSayaM jJAnaM 'tatyatti teSu zabdeSa kurthAta, punarapi ceti-|| zabdagataM prakArAntaraM punaranyadapi cocyata ityarthaH, zrotrendriyeNa zrutvA zabdAna amanojJAH santo ye pApakAste amanojJapApakA tAna kiMteti tadyathA Akrozo-mriyakhetyAdi vacanaM paruSaM-re muNDa! ityAdikaM khiMsanaM-15 nindAvacanaM azIlo'sAvityAdikaM apamAnaM-apUjAvacanaM yUpamityAdivAkaye svamityAdi yathA, tarjana-jJA8 syasi re ityAdi bacanaM nirbhartsana-apasara me dRSTimArgAdityAdikaM dIptavacanaM-kupitavacanaM trAsanaM-pheskA-1 dArAdivacanaM bhayakAri uskUjitaM-avyaktamahAdhvanikaraNaM ruditaM-azruvimocanayuktaM zabditaM raTita-AraTIrUpaM kanditaM-AkrandaH iSTaviyogAdAvica nighuSTa-ni?SarUpaM rasitaM-zUkarAdizabditamiva karuNotpAdakaM vilapitaM-ArtasvararUpamityeteSAM dvandvaH tatastAni zrutvA teSviti sambandhAt teSu-AkrozAdizabdeSu anyeSu caivamAdikeSu zabdeSu amanojJapApakeSu na, teSviti yojitameva, zramaNena roSitavyaM na hIlitavyaM nAvajJA kAryA na ninditavya-nindA na kAryA na khiMsitavyaM-lokasamakSaM nindA na kAryA na chettavyaM-amanojJahetodravyasya chedo na kAryaH na bhettavyaM-tasyaiva bhedo na vidheyaH na vaheyavvaM-na vadho vidheyaH na jugupsAvRttikA vA-jugupsAvartanaM labhyA-ucitotpAdayituM-janayituM khasya parasya vA, prathamabhAvanAnigamanArthamAha-evaM-12 uktanIyA zrotrendriyaviSayA bhAvanA-zrotrendriyaM niroddhavyaM anyathA anartha ityevaMrUpA paribhAvanA Alo dIpa anukrama [45] onasuramom ~322~ Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [5] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [29]] dIpa anukrama [45] praznavyAka- canA tayA bhAvito-vAsito bhavatti-jAyate antarAtmA, tatazca manojJAmanojJatvAbhyAM ye 'sunbhidumbhitti dharmadvAre ra0 zrIa- zubhAzubhAH zabdA iti gamyate teSu krameNa yo rAgadveSo tayorviSaye praNihitA-saMvRtaH AtmA yasya sa tathA parigrahavibhayadeva. sAdhuH-nirvANasAdhanaparaH manovacanakAyaguptaH saMvRtaH-saMvaravAna pihitendriyo-niruddhahaSIkaH praNihitendriyo| ratau saMvavRttiH vA tathAbhUtaH san careda-anucaredanupAlayet dhammai cAritraM 1 // 'biiya'ti dvitIya bhAvanAvastu cakSarindri- rapAdapaH yasaMvaro nAma, tacaivam-cakSurindriyeNa dRSTvA rUpANi narayugmAdIni manojJabhadrakANi sacittAcittamizrakANi. bhikSAaketyAha-kASThe-phalakAdau puste ca-basne citrakarmaNi pratIte lepye-(mRttikAvizeSe zaile ca pASANe dantaka- sannidhimaNi ca-gajaviSANaviSayAyAM rUpanirmANakriyAyAM paJcabhirvaNairyuktAnIti gamyate, tathA anekasaMsthAnasaMsthi- rbhAvanAzca tAni grandhirma-andhanena niSpannaM mAlAvat veSTima-veSTanena nirvRttaM puSpagendukavat pUrima-pUraNena nivRttaM puSpa- sU029 pUritavaMzapaMjarakarUpazekharakavat saMghAtima-saMghAtena niSpannaM itaretaranivezitanAlapuSpamAlAvata eSAMra dvandvaH, kAni caitAnItyAha-mAlyAni-mAlAsu sAdhUni puSpANItyardhaH, bahuvidhAni cAdhika-atyartha nayanamamAnasAM sukhakarANi yAni tAni tathA, tathA vanakhaNDAn parvatAMzca grAmAkaranagarANi ca pratItAni kSudrikA jalAzayavizeSaH puSkaraNI-puSkaravatI varculA vApI-catuSkoNA dIrghikA-RjusAraNI gujAlikA-vasAraNI sarasara paGkikA yatraikasmAtsaraso'nyasmin anyasmAdanyatra saJcArakapATakenodakaM saJcarati sA sara:- // 10 // sara-patrikA sAgaraH-samudro cilapatikA-dhAtukhanipaddhatiH 'khAiya'tti khAtavalayaM nadI-nimnagA saraH-kha ~323~ Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka -%85%- [29] dIpa anukrama [45] bhAvajo jalAzrayavizeSaH taDAgaH kRtakaH 'vappiNa'ti kedArAH eSAM dvandvaH tatastAn dRSTveti prakRtaM, kiMbhUtAn ?-phulla:-vikasitainIlotpalAdibhiH pajhaiH-sAmAnyaiH puNDarIkAdibhiH parimaNDitA ye abhirAmAzcaramyAste tathA tAn, anekazakunigaNAnAM mithunAni vicaritAni-saMcaritAni yeSu te tathA tAn, varamaNDapA:-pratItAH, vividhAni bhavanAni-gRhANi toraNAni-pratItAni caityAni-pratimAH devakulAni-pratItAni sabhA-bahujanopavezanasthAnaM prapA-jaladAnasthAnaM AvasathA-parivrAjakavasatiH sukRtAni zayanAni-zayyA AsanAni ca-siMhAsanAdIni zivikA-jampAnavizeSaH pArzvato vedikA upari ca kUdAkRtiH-:-pratItaH zakada-gantrI yAna-gantrIvizeSa evaM yugya-vAhanaM golladezaprasiddhaM vA jaMpAnaM syandano-sthavizeSaH naranArIgaNazceti dvandvastataH tAMzca, kimbhUtAna ?-saumyA:-araudrAH pratirUpA:-draSTAraM 2 prati rUpaM yeSAM te darzanIyAzca -manojJA yete tathA tAn, alakUtavibhUSitAn krameNa mukuTAdibhizca vakhAdibhizca pUrvakRtasya tapasaH prabhAvena yatsaubhAgya-janAdeyatvaM tena samprayuktA ye te tathA tAna , tathA naTanartakajallamallamauSTikaviDambakakathakAlavakalAsakAkhyAyakalajamahatUNaillatumbabINikatAlAcaraiH pUrvavyAkhyAtaH prakriyante yAni tAni tathA, tAni ca kAnItyAha-bahUni sukaraNAni-zobhanakarmANi dRSTveti prakRtaM, teSviti sambandhAt teSu anyeSu caivamAdikeSu rUpeSu manojJabhadrakeSu na zramaNena saktavyaM na raktavyaM yAvatkaraNAt na gativyamityAdIni SaTa padAni dRzyAni, na smRti vA matiM vA tatra-teSu rUpeSu kuryAt, punarapi cakSurindriyeNa dRSTvA rUpANi amanojJapApa 31525 ~324~ Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [29] + praznavyAka-kAni 'kiMtetti tadyathA-gaNDI'tyAdi vAtapittazleSmasannipAtajaM caturkI gaNDaM tadasyAstIti gaNDI-gaNDa-8/5dharmadvAre 20zrIa- mAlAvAn kuSThaM-aSTAdazabhedamasyAstIti kuSThI, tatra sapta mahAkuSThAni, tadyathA-"aruNo 1 duMbara 2rizya- parigrahavi. bhayadeva sAjiba 3 karakapAla 4 kAkana 5 pauMDarIka 6 dadu 7 kuSThAnIti, mahatvaM caiSAM sarvadhAtvanupravezAdasAdhyatvAceti. ratau saMvavRttiH ekAdaza kSudrANi, tathA sthUlamAruka 1 mahAkuSThai 2 kakuSThA 3 carmadala 4 visarpa5 parisarpa vicacikA 7 rapAdapaH sidhmaH 8 kidibhaH 9pAmA 10 zatArukA 11 saMjJAni ekAdazeti sarvANyapi aSTAdaza, sAmAnyataH kuSTha bhikssaaa||16|| sarca sannipAtajamapi vAtAdidoSotkaTatayA bhedabhAgbhavatIti, 'kuNi'tti garbhAdhAnadoSAt ikhaikapAdo nyUnai- sannidhikapANirvA kuNiH, kuMTa ityarthaH, 'udara'tti jalodarI tatrASTAvudarANi teSAM madhye jalodaramasAdhyamiti tadiha bhavanAca nirdiSTaM, zeSANi svacirotthAni sAdhyAni, tAni cASTAvevaM-"pRthaka 3 samastairapi cAnilAdyaiH 4, plIhodaraM sU029 baddhagudaM 6 tathaiva / AgantukaM 7 saptamamaSTamaM tu, jalodaraM 8 ceti bhavanti tAni // 1 // " 'kacchulla si kaNDatimAn paDallatti padaM zlIpadaM pAdAdI kAThinyaM yaduktaM-"prakupitA vAtapittazleSmANo'dhaH prapannA vaMkSaNorujavA-18 khavatiSThamAnAH kAlAntareNa pAdamAzritya zanaiH zanaiH zophamupajanayanti yattat zlIpadamAcakSate" "purANodaka bhUyiSThAH, sarva Su ca zItalAH / ye dezAsteSu jAyante, zlIpadAni vizeSataH // 1 // pAdayohastayorvApi, jAdAyate zlIpadaM nRNAm / koSThanAsAkhapi ca, kacidicchanti tadvidaH // " kunjA-pRSThAdI kubjayogAt pnggul:-18||161 / / paGguH caGkramaNAsamarthaH vAmanaH-kharvazarIraH ete ca mAtApitRzoNitazukradoSeNa garbhasya doSodbhavAH kuJjavAma + dIpa anukrama [45 ~325 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] nakAdayo bhavantIti, uktaM ca-"garbha vAtaprakopeNa, dohade vA'pamAnite / bhavet kuJjaH kuNiH paGguTko / manmana eva vA // 1 // " 'aMdhillaga'tti andha evAndhillako-jAtyandhaH, 'egacakkhutti kANaH, etaca doSadvayaM garbhagatasyotpadyate jAtasya ca, tatra garbhasthasya dRSTibhAgamapratipannaM tejo jAtyandhattvaM karoti tadekAkSigataM kA. NatvaM vidhatte tadeva raktAnugata raktAkSaM pittAnugataM piGgAkSaM zleSmAnugataM zuklAkSamiti, 'viNihayatti vinihatacakSurityarthaH, tatra yajAtasya cakSurvinihananenAndhakatvaM kANatvaM vA tadanena darzitamiti, 'sappisallagati saha pisAlakena-pizAcakena vartate yaH sa tathA grahagRhIta ityarthaH, athavA sarpatIti sI-pIThasappI saca garbhadoSAt karmadoSAdvA bhavati, sa kila pANigRhItakASThaH sarpatIti, zalyaka:-zalyavAn zUlAdizalyabhinna ityarthI, vyAdhinA-viziSTacittapIDayA cirasthAyigadena vA rogeNa-rujayA sadyoghAtigadena vA pIDito yaH sa tathA, tato gaNpAdipadAnAmekatvadvandvaH tadU dRSTveti prakRtaM, vikRtAni ca mRtakakaDevarANi 'sakimiNakahiyaM vatti saha kRmibhiryaH kuthitaya sa tathA taM vA dravyarAzi-puruSAdidravyasamUha dRSTreti prakRtaM, teviti sambandhAt teSu gaNDyAdirUpeSu anyeSu caivamAdikeSu rUpeSu amanojJapApakeSu na zramaNena ropitavyaM yAvatkaraNAnna dAhIlitavyamityAdIni SaT padAni dRzyAni na jugupsAvRttikApi labhyA ucitA yogyetyarthaH utpAdayituM, nigamayannAha-evaM cakSurindriyabhAvanAbhAvito bhavati antarAtmetyAdi vyaktameva 2 / 'taiyaM ti tRtIyaM bhAva-| nAvastu gandhasaMvRtatvaM, tacaivam-prANendriyeNAghrAya gandhAna manojJabhadrakAn 'kiM tetti tadyathA jalajasthalajasara ~326~ Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [5] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata prazvavyAkara0zrIabhayadeva0 sUtrAMka vRttiH [29] // 162 // 1 sapuSpaphalapAnabhojanAni pratItAni kuSThaM-utpala kuSThaM 'tagara'tti gandhadravyavizeSaH parva-tamAlapatraM 'coya'tti||5dharmadvAre tvaka damanakaH-puSpajAtivizeSaH marukA-pratIta: elArasa:-sugandhiphalavizeSarasaH 'pikamasi'tti pakA- parigrahavisaMskRtA mAMsIti-gandhadravyavizeSaH gozIrSAbhidhAnaM sarasaM yaccandanaM tattathA karpUro-ghanasAraH lavaGgAni-pha-12 lavizeSAH aguru:-dAruvizeSaH kukUrma-kazmIraja kallolAni-phalavizeSAH ozIraM-vIraNImUlaM zvetacandanaM- rapAdapaH zrIkhaNDaM khedo vA-syandazcandanaM malayajaM sugandhAnAM-sadbhandhAnAM sArAkAnAM-pradhAcadalAnAM yukti:-yojanaM bhikSAazayeSu varadhUpavAseSu te tathA te ca te varadhUpavAsAzceti samAsaH tatastAnAdhAya teviti yogAt teSu 'uuya-51 sannidhipiDimanIhArimagadhiesutti RtujA-kAlocita iti bhAvaH piNDimo-bahalA nihIMrimo-dUraniryAyI yo bharbhAvanAzca gandhaH sa vidyate yeSu te tathA leSu anyeSu caivamAdikeSu gandheSu manojJabhadrakeSu na zramaNena saktavyamityAdikaM / sU029 kiM te ityetadantaM pUrvavat , tathA ahimRtAdInyekAdaza pratItAni navaraM vRkaH-IhAmRgaH dvIpI-citrakaH eSAM cAhimRtakAdInAM dvandvaH dvitIyAbahuvacanaM dRzyaM tata AghrAyeti kriyA yojanIyA, tatasteviti yogAt teSu kividheSvityAha-mRtAni-jIvavimuktAni kuthitAni-kothamupagatAni vinaSThAni pUrvAkAravinAzena 'kimi tti kRmivanti bahudurabhigandhAni ca-atyantamamanojJagandhAni yAni tAni tathA teSu anyeSu caivamAdikeSu gandheSu amanojJapApakeSu na zramaNena roSitavyamityAdi pUrvavat / cautthaMti caturtha bhAvanAvastu jihendriyasaMvaraH, // 162 // tathaivam-jihendriyeNAkhAdya rasAMstu manojJabhadrakAn 'kiMtetti tadyathA avagAhA-lehabolanaM tena pAkato nirvRtta dIpa anukrama [45] * * * 555 * ~327~ Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [29] t- R dIpa anukrama [45] mavagAhime-pakkAnna khaNDakhAdyAdi vividhapAnaM-drAkSApAnAdi bhojana-odanAdi guDakRtaM-guDasaMskRtaM khaNDakRtaM | ca-khaNDasaMskRtaM laDDukAdi tailaghRtakRtaM-apUpAdi AkhAdyeti prakRtaM, teSviti sambandhAt teSu bhakSyeSu-zaSkulikAprabhRtiSu bahuvidheSu-vicitreSu lavaNarasasaMyukteSu tathA madhumAse pratIte bahuprakArA malikA niSThAnaka-prakRSTamAmUlyaniSpAditam yadAha-"NihANaM jA sayasahassa" [niSThAnakathA yA zatasahasraM (vyayita)] dAlikAmla-2 iDarikAdi saindhAmlaM-sandhAnenAmlIkRtamAmalikAdi dugdhaM dadhica pratIte 'sara'tti sarako guDadhAtakIsiddhaM madhaM varavAruNI-madirA sIdhukApizAyane-madyavizeSau tathA zAkamaSTAdazaM yatrAhAre sa zAkASTAdazaH tatazcaiSAM - kA dvandvaH tataste ca te bahuprakArAceti karmadhArayaH tatasteSu, zAkASTAdazatA caivamAhArasya-"sUyodaNo 2 javaNaM 3|| tipiNa ya maMsAi6 goraso7 jUso 8 // bhakkhA 9gulalAvaNiyA 10 mUlaphalA 11hariyayaM 12 DAgo 13 // 1 // bAhoha rasALU ya 14 tahA pANaM 15pANIya 16 pANagaM ceva 17 aTThArasamo sAgo niruva hao 18 loio piMDo "tti 'tiSiNa ya maMsAIti jalacarAdisatkAni 'jUsotti mudgatadula jIrakaDubhANDAdirasaH 'bhakkha'tti OMkhaNDakhAdyAdIni 'gulalAvaNiya'tti gulapapeTikA lokaprasiddhA guDadhAnA vA mUlaphalAnyekameva padaM 'harita gati jIrakAdi haritaM 'DAgo'tti vastulAdirjikA 'rasAlutti majikA 'pANa'ti mayaM 'pANIpati jalaM || 'pANagaM'ti drAkSApAnakAdi 'sAgotti taRsiddhazAka iti, tathA bhojaneSu vividheSu zAlanakeSu manojJavarNagandharasasparzAni tAni bahudravyaiH sambhRtAni ca-upaskRtAni tAni tathA teSu anyeSu caivamAdikeSu manojJa 2rAjA AREauratoninternational ~328~ Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [5] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka E5% [29] % dharmaTAre parigrahAvaratau saMvarapAdapa bhikSAasannidhibharbhAvanAzca 29 // 16 // praznavyAka- | bhadrakeSu zramaNena na saktavyamityAdi pUrvavat, tathA punarapi jihendriyeNAkhAca rasAn amanojJapApakAna ra0 zrIa- kiMtetti tadyathA arasAni-avidyamAnAhAyarasAni hiGgvAdibhirasaMskRtAnItyarthaH virasAni-purANavena bhayadeva0 vigatarasAni zItAni-anaucityena zItalAni rukSANi-ni:snehAni nijappitti niryApyAni ca yApavRttiH nAkArakANi nirbalAnItyarthaH yAni pAnabhojanAni tAni tathA'tastAni, tathA 'dosINati doSAnnaM rAtripa yupitaM vyApana-vinaSTavaNe kuthitaM-kothavat pUtika-apavitraM kucitapUtikaM vA-atyantakuthitaM ata evA manojJaM-asundaraM vinaSTa-atyantavikRtAvasthAprAptaM tataH prasUtaH bahudurabhigandho yena tattathA tata eteSAM dvandvo15/'tastAni tathA, tiktaM ca nimbavat kaTukaM ca zuNThyAdivat kaSAyaM ca vibhItakavat AmlarasaM ca takravat daliMdraM ca-azaivalapurANajalabat nIrasaM ca-vigatarasamiti dvandvo'tastAni AsvAdya teSviti yogAt teSvanyeSu caivamAdikeSu raseSvamanojJapApakeSu na zramaNena roSitavyamityAdi pUrvavat 4 / 'paMcamakati pazcamakaM bhAvanAvastu | sparzanendriyasaMvaraH, tacaiva-sparzanendriyeNa spRSTvA sparzAn manojJabhadrakAna 'kiMte'tti tadyathA-'dagamaMDava'tti | udakamaNDapAH udakakSaraNayuktAH hArAH pratItAH zvetacandanaM-zrIkhaNDaM zItalaM vimalaM ca jalaM-pAnIyaM vividhAH kusumAnAM trastarAH-zayanAni ozIraM-bIraNImUlaM mauktikAni-muktAphalAni mRNAlaM-padmanAlaM 'dosiNa'si candrikA ceti dvandvo'tastAH, tathA pehuNAnAM-mayUrAGgAnAM ya utkSepakaH sa ca tAlavRntaM ca-bIjanaka ca etAni |vAyUdIrakANi vastuni tainitAH sukhA:-sukhahetavaH zItalAzca-zItA yete tathA tAMzca pavanAn-vAyUna dIpa anukrama [45] saraAAACY 5 - 5 % % D163 15 ~329~ Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ----------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [29] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] STORY ka?-grISmakAle-uSNakAle tathA sukhasparzAni ca yahani zayanAni AsanAni ca prAvaraNaguNAMzca-zItApahArakatvAdIna zizirakAle-zItakAle aGgAreSu pratApanAH zarIrasthAGkArapratApanAH tAzca AtapaH-sUryatApaH rilagdhamRduzItoSNalaghukAzca ye RtusukhA:-hemantAdikAlavizeSeSu sukhakarA: sparzA aGgasukhaM ca nivRttiM camanaHsvAsthyaM kurvanti ye te tathA tAna spRSTvA iti prakRtaM, teSviti sambandhAt teSu anyeSu caivamAdikeSu sparzeSu manojJabhadrakeSu na zramaNena saktavyamityAdi pUrvavat / tathA punarapi sparzanendriyeNa spRSTvA sparzAna amanojJapApakAn 'kiMtetti tadyathA aneko-bahuvidho bandho-rajavAdibhiH saMyamanaM vadho-vinAzaH tADana-capeTAdinA aGkanaM-taptAyAzalAkayA'GkakaraNaM atibhArArohaNaM aGgabhaJjanaM-zarIrAvayavapramoTanaM sUcInAM makheSu pravezo yaH sa tathA gAtrasya-zarIrasya prakSaNanaM-jIraNaM gAtraprakSaNanaM tathA lAkSArasena bhAratailena tathA 'kalakala'tti kalakalazabdaM karoti yattatkalakalaM atitaptamityarthaH tena puNA sIsakena-kAlalohena ca yat secanaM-abhiSecanaM yattattathA, haDIvandhanaM-khoTakakSepaH rajjvA nigaDaiH saMkalanaM hastANDakena ca yAni bandhanAni tAni tacchabdarevoktAni tathA kumbhyAM -bhAjanavizeSe pAka:-pacanaM dahanamagninA siMhapucchana-zephatroTanaM udvandhanaM-2 | ullambanaM zUlabhedaH-zUlikApotanaM gajacaraNamalaNaM karacaraNakarNanAsauSThazIrSacchedanaM ca pratItaM jihvAJchanaM| jihvAkarSaNaM vRSaNanayanahadayAnadantAnAM yad bhaJjanaM-AmardanaM tattathA, yo-yUpe vRSabhasaMyamanaM latA-kambA kaSo-baIH eSAM ye prahArAste tathA padapANi:-pAdapANiH jAnu-aSThIvat prastarA:-pASANAH eSAM yo nipAtaH anditurary.com ~330~ Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [29-30] dIpa anukrama [45-46] praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [5] mUlaM [ 29-30] muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra - [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH praznavyAka 5. dharmadvAre - patanaM sa tathA, pIDanaM patrapIDanaM kapikacchU:- tIvrakaNDUtikArakaH phalavizeSaH agniH-vahniH 'bicchuka'tti ra0 zrIa- 2) vRzcikadaMzaH vAtAtapadaMzamazakanipAtazceti dvandvaH tatastAn spRSTvA duSTaniSayA-durAsanAni durniSIdhikAH-kabhayadeva0 STakhAdhyAyabhUmIH spRSTvA teSviti sambandhAt teSu karkazaguruzItoSNarUkSeSu bahuvidheSu andheSu caivamAdikeSu spa parigrahaviratau saMva vRttiH OM zaiSvamanojJapApakeSu na teSu zramaNena roSitavyamityAdi pazcamabhAvanAnigamanaM pUrvavat 5 / iha paJcamasaMvare zabdA- hai rapAdapaH 45 // 164 // bhikSAa sannidhibhavanAca sU0 29 | diSu rAgadveSanirodhanaM yadbhAvanAtvenoktaM tatteSu tadanirodhe parigrahaH syAditi mantavyaM tadvirata eva cApari5 graho bhavatIti, Aha ca - "je sadarUvarasagaMdhamAgae, phAse ya saMpappa maNuNNapAvae / gehI paosaM na kareja paMDie, sa hoti daMte virae akiMcaNe // 1 // " tti [ya AgatAn zabdarUparasagandhAn sparzAMzca manojJapApakAn saMprApya / gRddhiM pradveSaM ca na kuryAt paNDitaH sa bhavati dAnto virato'kiJcanaH // 1 // ] 'evamiNa mityAdi pazcamasaMvarAdhyayananigamanaM pUrvavaditi / atha saMvarapaJcakasya nigamanArthamAha-etAni paJcApi he suvrata zobhananiyama ! mahAvratAni saMvararUpANi hetuzataiH- upapattizatairviviktaiH nirdoSaH puSkalAni - vistIrNAni yAni tAni tathA, yAni ketyAha-kathitAH pratipAditAH arhacchAsane-jinAgame paJca samAsena saGkSepeNa saMvarA:saMvaradvArANi vistAreNa tu paJcaviMzatiH prativrataM bhAvanApaJcakasya saMvaratayA pratipAditatvAditi / atha saMva| rAsevino bhAvinIM phalabhUtAmavasthAM darzayati-samitaH IryAsamityAdibhiH paJcaviMzatisaGkhyAbhiranantaroditAbhiH bhAvanAbhiH sahito jJAnadarzanAbhyAM suvihito vA saMvRtazca kaSAyendriyasaMvareNa yaH sa tathA sadA Ja Erato atra dvitiye zrutaskandhe paJcamaM adhyayanaM parisamAptaM For Penal Use Only ~ 331~ // 164 // Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) prata sUtrAMka [29-30] dIpa anukrama [45-47] praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [-] zrutaskandha: [ - ], mUlaM [29-30] muni dIparatnasAgareNa saMkalita... ..AgamasUtra [10], aMga sUtra [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH sarvadA yatnena prApta saMyamayogeSu prayatnena ghaTanena - aprAptasaMyama yogaprAtyarthaghaTanayA suvizuddhaM darzanaM zraddhAnarUpaM yasya sa tathA etAn uktaprakArAn saMvarAn anucarya - Asevya saMgataH - sAdhuH caramazarIradharo bhaviSyati punaH zarIrasyAgrahItA bhaviSyatIti bhAvaH, vAcanAntare punarnigamanamanyathA'bhidhIyate yaduta etAni paJcApi | suvrata ! mahAvratAni loka tivratAni zrutasAgaradarzitAni tapaHsaMyamavatAni zIlaguNadharavratAni satyArjavatratAni narakatiryamanujadevagativivarjakAni sarvajinazAsanakAni karmarajovidArakANi bhavazatavimocakAni duHkhazatavinAzakAni sukhazatapravarttakAni kApuruSaduruttarANi satpuruSatIritAni nirvANagamanasvargaprayANakAni pazcApi saMvaradvArANi samAptAnIti bravImIti / / samAptA zrIpraznavyAraNAGgaTIkA // Eucation International namaH zrIvarddhamAnAya, zrIpArzvaprabhave namaH / namaH zrImatsarakhatyai, sahAyebhyo namo namaH // 1 // iha hi gamanikA yanmayA'bhyUhayoktaM, kimapi samayahInaM tadvizodhyaM sudhIbhiH / nahi bhavati vidheyA sarvathA'sminnupekSA, dayitajinamatAnAM tAyinAM cAGgivarge // 2 // pareSAM durlakSyA bhavati hi vivakSA sphuTamidaM, vizeSAdRddhAnAmatulavacana jJAnamahasAm / nirAnnAyAbhiH punaratitarAM mAdRrAjanaiH, tataH zAstrArthaM me vacanamanaghaM dularbhamiha // 3 // tataH siddhAntatattvajJeH, svayamUhyaH suyanataH / na punarasmadAkhyAta, eva grAhyo niyogataH // 4 // tathaiva mAstu me pApaM samatyupajIvanAt / vRddhanyAyAnusAritvAt, hitArtha ca pravRttitaH // 5 // For Pale Only atra dvitiyaH zrutaskandhaH parisamAptaH ~ 332~ wor Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (10) praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [--], ---------------------- adhyayanaM [--] ---------------------- mUlaM [29-30] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata praznabyAka- ra0 zrIa- bhayadeva vRttiH granthakRtaH prastatiH sUtrAMka yo jainAbhimataM pramANamanaghaM vyutpAdayAmAsivAn, prasthAnairvividhairnirasya nikhilaM bauddhAdisambandhi tat / nAnAvRttikathAkathApathamatikrAntaM ca cakre tapaH, niHsambandhavihAramapratihataM zAstrAnusArAt tathA // 6 // tasyAcAryajinezvarasya madavadvAdipratispardinastadvandhorapi vuddhisAgara iti khyAtasya sUre thi / chandobandhanibaddhabandhuravAzabdAdisallakSmaNaH, zrIsaMvinavihAriNaH zrutanidhezcAritracUDAmaNeH // 8 // ziSyeNAbhayadevAsyasUriNA vivRtiH kRtA / praznavyAkaraNAGgasya, zrutabhaktyA samAsataH // 9 // nivRtikakulanabhastalacandradroNAkhyasarimukhyena / paNDitagaNena guNavatmiyeNa saMzodhitA ceyam / / 10 // [29-30] dIpa anukrama [45-47]] SUGUSTGACCUSESS EN iti zrIcandrakulAmbaranabhomaNizrImadabhayadevAcAryavihitavivaraNayutaM praznavyAkaraNanAmakaM dazamamaGga samApsimagamat / zrIpraznavyAkaraNaM sampUrNam // graMthAya 5630 GHERAR TRPFB mahAla hI FREFERGramBanks RELIGunintentATHREE munizrI dIparatnasAgareNa puna: saMpAdita: (AgamasUtra 10) "praznavyAkaraNa-dazA" parisamApta: / ~333~ Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo namo nimmaladaMsaNassa pUjya AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurubhyo nama: / pUjya AgamodhdhAraka AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvareNa saMzodhita: sNpaaditshc| praznavyAkaraNadazAGgasUtra" [mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH] | (kiMcit vaiziSThyaM samarpitena saha) muni dIparatnasAgareNa puna: saMkalita: "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM vRtti:" nAmeNa parisamApta: Remember it's a Net Publications of 'jain_e_library's' ~334~