________________
નામ પણ “સૂફમસં૫રાય” કહેવાય છે, કારણ કે ત્યાં સૂક્ષ્મ કષાયે વર્તતા હોય છે, જે ઉપશમ શ્રેણિએ ચઢતા વિશુદ્ધ મનવાળા અને પડતા
સંકિલષ્ટ મનવાળા મનુષ્યને હોય છે.) ૫૭. [૫] યથાખ્યાત ચારિત્ર-જ્યાં સર્વથા કષાયના
ઉદયને અભાવ હોય તે. (ઓપશમિકને ૧૧ મે ગુણસ્થાનકે, ક્ષાયિક છઘસ્થ આત્માને બારમે ગુણસ્થાનકે અને કેવળ જ્ઞાનીને તેરમે ગુણસ્થાનકે આ ચારિત્ર હોય છે.)
સાતમું નિર્જરાતત્ત્વ નિર્જરા તત્વના બાર પ્રકાર છ પ્રકારને બાહ્ય તપ અને છ પ્રકારને અત્યંતર તપ–મળી બાર પ્રકારના તપથી કર્મની નિર્જરા થાય છે, માટે નિજ રાને જનક જે તપ તે પણ (કારણમાં કાર્યને ઉપચાર કરવાથી) નિર્જરા કહેવાય છે. - નિર્જરાના મુખ્ય બે ભેદ છે. ૧. સકામ નિર્જરા = ઈચ્છાપૂર્વક કષ્ટ સહન કરવાથી
થતી નિર્જરા. ૨. અકામ નિજર = અનિચ્છાએ ફરજિયાત કે બળા
ત્યારથી કષ્ટ સહન કરવાથી થતી નિજ રા.