________________
૧૦૮ પદ્યાનુવાદ વિવેચનાદિયુત નવતત્ત્વ પ્રકરણ
આયુષ્યના ભેદની સંકલના. આયુષ્યના મુખ્ય બે ભેદ, દ્રવ્યાયુષ્ય ને કાળાયુષ્ય. કાળાયુષ્યના બે ભેદ, અપવર્તનીય ને અનપવર્તનીય. અનપવર્તનીયના બે ભેદ, સપક્રમ ને નિરૂપક્રમ. તથા અપવર્તનીય છે કેવળ સોપક્રમ જ છે. આ દરેક ભેદના અર્થો બતાવી ગયા છીએ. તે ભેદેને નકશે સરળ સમજુતીની ખાતર બતાવીએ છીએ.]
આયુષ્યના ભેદને નકશે.
આયુષ્ય
વ્યાયુષ્ય
કાળીયુષ્ય
અપવર્તનીય
અનપત્તનીય
પક્રમ
સપક્રમ
નિરૂ૫ક્રમ આયુષ્યના ભેદોમાં ઘણું ગ્રંથકાર તથા સિદ્ધાંતકારે તે સેપક્રમ ને નિરપક્રમ એ બે ભેદો જ (આયુષ્યના) બતાવે છે, અને અપવર્તનીય તથા અનાવર્તનીય ભેદની મુખ્યતા બતાવતા નથી, પરંતુ તત્વાર્થવૃત્તિકારના મંતવ્ય મુજબ બને ભેદને પરસ્પર સંબંધ રાખવાથી વધુ સ્પષ્ટ બંધ થઈ શકે છે. માટે અમોએ અહિં પણ તેજ મુજબ ભેદ બતાવ્યા છે.
