________________
૨. અજીવતવ. છાયાના પુલોની સાબિતિ
૧૬૭
સમય જળના ફુવારાની માફક, તદાકાર–તેવાજ આકારવાળ સૂક્ષ્મસ્કંધ સમૂહ વહ્યા કરે છે. આ હેતે સૂમસ્કંધ સમૂહ સૂર્ય આદિના પ્રકાશમાં (પ્રકાશરૂપ નિમિત્ત પામીને) કૃષ્ણવર્ણરૂપે પિડિત-એકત્રિત થાય છે, જેને લેકમાં “છાયા પાડી, પડછાયો પડયે, તથા શીળું પડ્યું” એમ કહેવામાં આવે છે. વળી આ હેતે સૂક્ષ્મસ્કંધ સમૂહ આરિસા તથા જળ આદિ જેવી નિર્મળ વસ્તુઓમાં નિર્મળતાનું નિમિત્ત પામીને, સાક્ષાત્ તદાકારે પિડિત થઈ જાય છે, એટલે કે-જેવું સ્વરૂપ સામે હોય તેવું જ બીજું સ્વરૂપ તે જ આકાર અને તે જ વર્ણ યુક્ત સાક્ષાત્ તે (જળ-દર્પણાદિ સ્વચ્છ પદાર્થો)માં ખડું થાય છે, જે લેકમાં પ્રતિબિંબ કહેવાય છે. સાર એ આ કે– છાયા કે પ્રતિબિંબ એ બાદર પરિ
એ પુદ્ગલને ધર્મ હેવાથી છાયા પૌગલિક છે એ નિઃસંદેહ સિદ્ધ થાય છે.”
પરમપૂજ્ય સૂરિપુરંદર શ્રી મલયગિરિજી મહારાજશ્રીના પ્રજ્ઞાપના (પન્નવણ) નામના ઉપાંગની વૃત્તિના ઉપર્યુક્ત ઉલ્લેખથી, તથા તેનેજ મળતા દ્રષ્યલોકપ્રકાશ આદિ ગ્રંથોના ઉલ્લેખથી, ફોટોગ્રાફની શોધખોળથી તેમજ અનુભવથી પણ સાબિત થાય છે કે– છાયાના પુદગલો છે અર્થાત છાયા પિદુગલિક છે.
