________________
૨. અજીવત. ૬ દ્રવ્યમાં ૧૨ દ્વારની ઘટના. ૧૯
–જેમાં વર્ણ, ગંધ, રસ અને સ્પર્શ હાય મૂર્તિમંત કે રૂપી) કહેવાય છે. છ દ્રવ્ય
૨ ગતિપરિણામ-કોમાં ગતિક્રિયા ઉપજવી યાને તેઓનું
સ્થાનાંતર થવું તે. (૨) ૩ સંસ્થાનપરિણામ–
પુનું અમુક આકારમાં ગોઠવાઈ જવું તે (૫) ૪ ભેદપરિણામ-પુકલોનું સ્કંધથી અલગ થવું તે. (૫) ૫ વણુ પરિણામ- પુમાં ત આદિ પાંચ (પૈકી હરકેઈ)
વર્ણ પરિણમન થવું તે. ૬ ગંધપરિણામ- , સુગંધ કે દુર્ગધરૂપ , ૭ રસ પરિણામ- ,, મધુર આદિ પાંચ રસો પૈકી
હરકોઈ રસપણે પરિણમન થવું તે. ૮ સ્પર્શપરિણામ- , શીત આદિ આઠ સ્પર્શ પછી
હરકોઈ સ્પર્શપણે પરિણમન થવું તે. ૯ અગુરૂ લઘુપરિણામ-પુત્રોમાં ગુરૂત્વ, લઘુત્વ, ગુરૂલઘુવ,
કે અગુરુલઘુત્વનું પરિણમન થવું તે. ૧ ગુરૂત્વપરિણામ અધગતિનું કારણ છે, જે લોઢા ને
પત્થર આદિ ભારે પદાર્થમાં હોય છે. ૨ લઘુત્વપરિણામ ઉર્ધ્વગતિનું કારણ છે, જે ધૂમાડા ને
વરાળ જેવા હલકા પદાર્થોમાં હોય છે.
