________________
૧૮૬ પદ્યાનુવાદ વિવેચનાદિયુત નવતત્વ પ્રકરણ ઉક્ત ૧૦કડાકડી (૧૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦) પઅમે એક સાગરેપમ થાય. (કડને ક્રેડથી ગુણતાં જે સંખ્યા આવે તે ઠાકડી કહેવાય. અહિં દસાડ ને દસક્રેડે ગુણવાથી જે સંખ્યા આવી છે તે દસ કેડીકેડી સમજવી આ રીતે સર્વત્ર કેડીકેડી માટે સમજવું)
૧૦ કોડાકડી સાગરેપમે એક ઉત્સર્પિણી અને ૧૦ કેડાડી સાગરોપમની એક અવસર્પિણ થાય છે. ર૦ કડાકોડી સાગરોપમ પ્રમાણ (અથવા ૧ ઉત્સર્પિણી ને ૧ અવસર્પિણ મળી) ૧ કાળચક થાય છે. આ ત્રણેય સુક્ષ્મ ને બાઇર એવા બળે ભેટવાળા હેવાથી કુલ છ ભેદ થાય છે. આ છે ભેદ પિકી પ્રસ્તુતમાં સૂક્ષ્મઅદ્ધા પલ્યોપમ” ઉપયોગી હેવાથી, તેનું પ્રમાણ ઉપર બતાવ્યું છે. વિશેષાર્થીએ કાળલોકપ્રકાશ, ચંદ્રપ્રજ્ઞપ્તિ, સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિ તથા તિબ્બરંડક આદિ ગ્રંથે આ વ્યવહારકાળના વિશેષ જ્ઞાન માટે અવઢોકવા.
* જેમ રથનાં બે ચક્ર-બે પડી હોય તેમ કાળરૂપી રથનાં ઉત્સર્પિણી અને અવસર્પિણી એ બે ચક્રો છે. વળી ચક્રને જેમ વચમાં આરાઓ હેય તેમ, કાળરૂપી રથચક્રના આરા સમાન છ છ આરાઓ છે. છ આરા એટલે ઉત્સર્પિણી કે અવસર્પિણી કાળના છ વિભાગો. તેના નામ અને પ્રમાણ નીચે પ્રમાણે છે
