________________
૨. અવતત્ત્વ. વર્ષાં॰ અધ॰ નું સ્વરૂપ.
અસ્તિ=પ્રદેશ. કાય=સમૂહ. અસ્તિકાય=પ્રદેશેના સમૂહ. દ્રવ્ય=ગુણ અને પર્યાય જેને હાય તે.
૧૩૧
ધર્માસ્તિકાયગતિક્રિયા કરતા જીવા અને પુàાને ગતિમાં સહાય કરનાર એક દ્રવ્ય. જો કે જીવા અને પુàા પેાતાની શક્તિથી ગતિ (ગમન) કરે છે, છતાં ધર્માસ્તિકાયની સહાયતા વિના ગતિ કરી શકતા નથી, એટલે કે- ગમનક્રિયા કરવાની પેાતાની શક્તિને ક્ારવી શકતા નથી. જેમ પાણીમાં માછલું પેાતાની શક્તિથી ચાલે છે, પાણી કાંઇ ચલાવતું નથી, પરંતુ તે પાણી વિના ચાલી શકતું નથી. તેમ જીવ પેાતાની શક્તિથી ગમન કરવા છતાં પણુ ધર્માસ્તિકાયની સહાય વિના ગતિક્રિયા કરી શક્તા નથી. *=ગતિસહાયક ગુણ, અસ્તિ=પ્રદેશ, કાય=સમૂહ. એટલે કે– ગતિસહાયકગુણના પ્રદેશેાના સમૂહ ધર્મોસ્તિકાય કહેવાય. જે જીવ અને પુલની ગતિમાં અપેક્ષા કારણ(દ્રવ્ય) છે. ધર્માસ્તિકાય એ પ્રદેશના સમૂહસ્ત્રપ હાવાથી અસ્તિકાય કહેવાય છે. આ રીતે દરેક અસ્તિકાયમાં સમજવું
અધર્માસ્તિકાય-સ્થિતિક્રિયા કરતા જીવા અને પુલાને સ્થિર રહેવામાં સહાય કરનાર એક દ્રશ્ય.
૧. જે ક્રિયા ન કરે છતાં કારણ તરીકે હેાય તે અપેક્ષા
