________________
૨૪. પદ્યાનુવાદ-વિવેચનાદિચુત, નવતત્ત્વ પ્રકરણુ,
વિવેચન— * પર્યાપ્તિ=શકિત,કે જેથી આહારાદિનાંપુદ્ગલેાનુ ગ્રહણ અને ખલરસાદિ રૂપે પરિણમન થાય તે.
તે શક્તિરૂપ પર્યાપ્તિ, કાના ભેદથી છ પ્રકારે છે, જે નીચે મુજબ છે. ૧. આહાર પર્યાપ્તિ= જે શકિત વડે આત્મા, આહાર (ના પુલા ) ને ગ્રહણ કરી તેને, ખળ
[અથવા આહાર આદિને યાગ્ય પુદ્ગલેા ગ્રહણ કરવામાં તથા આહાર આદિપે પરિમાવવામાં કારણુરૂપ એવી, શરીરમાં જીવનક્રિયા ચલાવવાની આત્માના જે શક્તિ તે પર્યાપ્ત કહેવાય. અથવા તે શકિતના કારણ કે આલંબન પ જે પુમલા તે, અથવા તે શકિતની નિષ્પત્તિ કે તે શકિતના કારણરૂપ પુદ્ગલ- સમૂહનીજે નિષ્પત્તિ તે, અથવા તે શકિતની પરિસમાપ્તિ કે તે શકિતના કારણરૂપ પુદ્ગલ સમૂહની જે પિરસમાપ્તિ તે પર્યાપ્ત કહેવાય. આ રીતે પર્યાપ્તિના અનેક અર્થી શાસ્ત્રકારાએ કરેલા છે. પરંતુ પર્યાપ્તિનેા શકિત એ અર્થે બહુસમ્મત તેમજ વધુ પ્રચલિત છે].
૧ પુદ્ગલના ઉપચયથી ઉત્પન્ન થયેલી જે શક્તિ વડે' એમ દરેક પર્યાપ્તિના લક્ષણમાં સમજવું. કારણકે, આ શકિત પુદ્ગલ સમૂહના અવલંબનથી ઉત્પન્ન થાય છે. ૨ ઝાડા પેશાશ્ત્ર વગેરે અસાર પદા.
