________________
(. પદ્ય નુવાદ વિવેચનાયુિત નવતત્ત્વ પ્રકરણુ,
એવા એ ભેદ પડે છે. વળી તે બન્નેના પણ અયતર ને બાહ્ય એવા બળે ભેદ પડે છે તથા ભાવેન્દ્રિયના લબ્ધિ ને ઉપયેગથી લબ્ધિભાવેન્દ્રિય ને ઉપયાગભાવેન્દ્રિય એવા બે ભેદો થાય છે. આ દરેક ભેદના પુન: સ્પશન-રસન-પ્રાણ-ચક્ષુ ને શ્રોત્ર એવા પાંચ પાંચ ભેદો પડે છે. આ રીતે ઇંદ્રિયાના ભેદોમાં ચેન્દ્રિયન ૧૯ ભેદ અને ભાવેન્દ્રિયના ૧૦ ભેઃ મળી, ઇંદ્રિયના કુલ ૨૯ ભેઢેપ્રકારા થાય છે.
ઇન્દ્રિયાના ૨૯ ભેદ્દાની ગણત્રી.પ્રકાર એ.]
ઇંદ્રિયાના ‘સ્પર્શીન(ચામડી),રસન(જીભ), વ્રણ(નાક), ચક્ષુ(આંખ), અને શ્રોત્ર(કાન)”-એમ મુખ્ય પાંચ ભેદ છે. તે દરેકના દ્રવ્ય ને ભાવ' એવા બબ્બે ભેદ પડે છે(જેમકે-દ્રવ્યસ્પર્શેન્દ્રિય તથા ભાવપશેન્દ્રિય વગેરે), વળી આ પાંચે વ્યેન્દ્રિયાના ‘નિવૃ’ત્તિ અને ઉપકરણ’થી બબ્બે ભેદો પડે છે (જેમકે, નિવૃત્તિદ્રવ્યેન્દ્રિય અને ઉપકરણન્યેન્દ્રિય). આ બન્નેના પણ બાહ્ય ને અભ્યંતર' એવા બબ્બે ભેદ પડે છે (જેમકે-ખાદ્યનિવૃત્તિદ્રવ્યેન્દ્રિય ને અભ્યંતરનિવૃત્તિદ્રવ્યેન્દ્રિય, તથા બાહ્યોપકરદ્રવ્યેન્દ્રિય અને અભ્યંતરાપકરણદ્રવ્યેન્દ્રિય). આ રીતે દ્રવ્યેન્દ્રિયના
