________________
૧ કવિતત્વ.
શ્વાસો છવાસનું વરૂપ.
.
રૂપે પરિણામ તેમજ અવલંબનપૂર્વક વિસર્જન ક્રિયારૂપ વ્યાપાર થઈ શકતો નથી, માટે વાસોચ્છવાસની લબ્ધિ અને પતિરૂપ ઉભય શક્તિથી (અથવા પર્યાપ્તિરૂપ સાધન દ્વારા લબ્ધિથી) વાક્વાસપ્રાણ ઉત્પન્ન થાય છે. એ રીતે શ્વાસે શ્વાસ લેવા મૂકવાની ક્રિયારૂપ પ્રાણોની ઉત્પત્તિ શ્વાસોચ્છવાસની લાિથી અને પર્યાપ્તિથી (ઉભયથી) થાય છે, એ વાત નિઃશંક છે. દાખલા તરીકે, ઢામાં પણ છેડવાની શક્તિ છે, છતાં ધનુષ્યગ્રહણાદિ કિયાના સહારા વિના, તે શક્તિને જેમ એદ્ધો ફેરવી શકતા નથી કે સફળ કરી શકતો નથી, તેમ આ આત્મા શ્વાસ લેવા મૂકવારૂપ જીવનશક્તિને (લધિને પર્યાપ્તિના સહારા વિના ફરવી શકતો નથી કે સફળ કરી શકૉ નથી, માટે શ્વાસ લેવા મુકવાની ક્રિયામાં લબ્ધિ ને પર્યાતિ એ બનને ઉપયોગી છે. શ્વાસોચ્છવાસ સંબંધી નામકર્મ, લબ્ધિ, પર્યાપ્તિ ને પ્રાણની વ્યાખ્યા ને તફાવત.
૧. શ્વાસેક્વાસનામકમધાસ ને ઉશ્વાસ લેવા મૂકવાની જીવનશક્તિરૂપ શ્વાસોચ્છવાસલધિને અપાવનારૂં કર્મ.