________________
૧૦૨
પદ્યાનુવાદ-વિવેચનાદિત નવતત્વ પ્રકરણ
૨. શ્વાચ્છવાસલબ્ધિ=શ્વાસે શ્વાસની કિયાને ઉત્પન્ન કરનારી શક્તિ.
૩. શ્વાસોશ્વાસપર્યામિ શ્વસેવાસ લેવા મૂકવાની શક્તિને ફેરવવાનું યા સફળ કરવાનું સાધન. અથવા શ્વાસોચ્છવાસરૂપ જીવનશક્તિની સહાયક યા સંચાલક શક્તિવિશેષ.
૪. શ્વાસોચ્છવાસપ્રાણું=શ્વાસ લેવા મૂકવાની કિયા.
આ ચારેમાં તફાવત એ છે કે,-શ્વાસ લેવા મૂકવાની કિયા તે પ્રાણ, તે ક્રિયાની સહાયક શક્તિ અથવા તે ક્રિયાનું સાધન તે પર્યાપ્તિ, તે કિયાને ઉત્પન્ન કરનારી શક્તિ તે લબ્ધિ , અને લબ્ધિને અપાવનાર કર્મ તે શ્વાસેદ્ઘાસનામકમ કહેવાય છે.
૧. પ્રશ્ન– આ શ્વાસોચ્છવાસપ્રાણ પણ કાયોગવિશેષ જ છે, તે મગ ને વચનગની જેમ અલગ વાસોચ્છવાસયોગ કેમ મનાતું નથી?
૧. ઉત્તરે– આ વાસોચ્છવાસપ્રાણમાં પુકાનું ગ્રહણ પરિણમન ને વિસજન, એ બધુંય કાયગથી જ થાય છે, પરંતુ મનેયેગ કે વચનગની માફક પુલગ્રહણમાં જેમ કાયાગ કારણ છે અને પરિણમન તથા વિસર્જનમાં જેમ મગ કે વચનગ
