________________
૬૬.
પદ્યાનુવાદ-વિવેચનાદિયુત નવતત્વ પ્રકરણ
ઈદના ૨૦ ભેદાને નકશે– (૩)
ઈન્દ્રિય
કબેંકિય-૧૦
ભાકિય-૧૦
અત્યંતર- બાહ્ય- ] બાહ્યો- લબ્ધિભાવેંનિવૃત્તિ-૫ નિવૃત્તિ-૪ ! પકરણ-૫ દ્રિય-૫
અત્યંતરપકરણ-૫
ઉપયોગભાકિય ૫
સૂચના– લોક પ્રસિદ્ધિ પ્રમાણે સ્પર્શના, રસના ઘાણ, ચક્ષુ ને શ્રોત્ર એ પાંચ ભેદે ઈદ્રિના મુખ્ય ગણાય છે; તે મુજબ અહિં દરેક ભેદની પાંચ પાંચ સંખ્યા ગણેલી છે. અથત દરેકના પાંચ પાંચ ભેદો ગણાય છે. આમાં વિશેષતા એ છે કે, સ્પર્શનેન્દ્રિયને બાઘનિર્વત્તિ નહિં હેવાથી, બાહ્યનિવૃત્તિદ્રવ્યેન્દ્રિયના ચાર જ ભેદ ગણેલા છે, તેથી તેને એક ભેદ ઓછો થતાં કુલ ૨૯ ભેદો થાય છે. આ
* [વિધાર્થી વર્ગની અનુકુળતા માટે ઈકિયના ભેદની ગણત્રીના ત્રણ પ્રકાર તથા તેના ત્રણ જાતના નકશાઓ બતાવી, તે ભેદનાં ૨૮ અખંડ નામો ને કે તથા તે દરેક ભેદેના અર્થો આગળ બતાવવામાં આવે છે.]
