________________
પદ્યાનુવાદ–વિવેચનાદિયુત નવતત્ત્વ પ્રકરણ.
શંકા—લબ્ધિઅપર્યાપ્તા કે લબ્ધિપર્યાપ્તા જીવે માટે અનુક્રમે અપર્યાપ્ત કે પર્યાપ્તનામકર્મ જેમ સ્વતંત્ર મનાય છે, તેમ કરણઅપર્યાપ્તા કે કરણુપર્યાપ્તા જીવા માટે સ્વતંત્ર નામકર્મ છે કે કેમ ?
૪૬.
સમાધાન-કરણઅપર્યાપ્તા કે
કરણપર્યાપ્તા જીવા માટે સ્વતંત્ર કાઇ નામકર્મ નથી. કારણ કે કરણુઅપર્યાપ્તપણું કે કરણુપર્યાપ્તપણું કાઈ સ્વતંત્ર કર્મના ઉદયથી મળતું નથી, પણ લબ્ધિપર્યાપ્તની જ ભિન્ન ભિન્ન અવસ્થાએ છે, માટે તેમાં પર્યાપ્ત નામકર્મીની અપેક્ષા નથી અને તેથી જ લબ્ધિપર્યાતજીવ, અવસ્થાની અપેક્ષાએ કરણઅપર્યાપ્ત કે કરણપર્યાપ્ત પણ કહી શકાય છે. ॥૬॥
સાતમી ગાથાનું અવતરણ
પ્રાણાને ધારણ કરે તે જીવ કહેવાય છે. પ્રાણાના મુખ્ય બે પ્રકાર છે. ભાવપ્રાણ તે દ્રષ્યપ્રાણ. અનંતજ્ઞાન અને તદ્દન અનંતચારિત્ર ને અનંતવી એ ભાવ પ્રાણ છે, જે દરેક આત્માઆમાં હાય છે. પાંચ ઈંદ્રિય આદિ દ્રવ્યપ્રાણા છે, તે સંસારી તમામ જીવામાં સંખ્યાની અપેક્ષાએ આછા વત્તા હૈ!ય છે. અહિં દ્રવ્ય પ્રાણા કેટલા ? કયા ક્યા ? અને કાને કેટલા હેાય ? તે કહે છે—
