________________
૧ જીવતત્ત્વ પર્યાપ્તિનું સ્વરૂપ.
પર્યાપ્તિની સખ્યા તથા સમાપ્તિકાળના કાષ્ટકના ખુલાસાઃ—
૩૩.
અહિં હેલી પર્યાપ્તિની સમાપ્તિના કાળમાં બીજી પર્યાપ્તની સમાપ્તિના કાળ ઉમેરવા. બીજીમાં ત્રોજીને, ત્રીજીમાં ચેાથીનેા, ચેાથીમાં પાંચમીને ને પાંચમીમાં છઠ્ઠીને સમાપ્તિકાળ ઉમેરવા; કારણકે દરેક પર્યાપ્તિને પૂર્ણ કરવામાં, પૂર્વ પૂર્વની પર્યાપ્તિ કરતાં ઉત્તર ઉત્તરની પર્યાપ્તની સમાપ્તિના કાળ પૂની પછીના જ લેવાના છે.
દેવતાની છેલ્લી એ પર્યાપ્તિએ એકી સાથે એક જ સમયમાં પુરી થાય છે,માટે તે બન્નેનુ એક ખાનુ રાખેલ છે. પૂજ્ય શ્રીભગવતીજી આદિ સૂત્રોમાં દેવતાએ છેલ્લી એ પર્યાપ્તએ એકી સાથે પૂરી કરે છે, તે અપેક્ષાએ દેવતાને પાંચ પર્યાપ્તિએ કહી છે. છ જ પર્યાપ્તઓ માનવાનું કારણ— જીવને જીવન નિર્વાહ માટે છ કાર્યો અવશ્ય કરવા પડે છે. જેમકે,~~ સમયે સમયે આહાર લેવા, તે તે ધાતુઓની રચના કરવી, ઇંદ્રિયાદ્વારા વિષચેનું ગ્રહણ કરવું, શ્વાસેાવાસ લેવા મૂકવા, ખેલવું તથા વિચારવું. આ છ કાર્યો કરનારી, જે છ પ્રકારની જીવનશક્તિએ. તે છ પર્યાપ્તએ કહેવાય છે.
