________________
જી
પદ્યાનુવાદઃ—
[નવતત્ત્વનાં નામ અને ક્રમથી દરેકના ભેદોની સંખ્યા ] જૈવ અવ પુણ્ય પાપ આસવ, તેમ સંવર નિર્જરા, મધ ને વળી મેાક્ષ એ, નવતત્ત્વને જાણેા ખરા; ચૌદ્ન ચૌદ બેતાલીસ ને, બ્યાશી જ ખેતાલીસ છે, સત્તાવન્ન ખાર જ ચાર ને નવ, ભેદ ક્રમથી તાસ છે, (૨) વિવેચન—
૧. જીવતત્ત્વ-જેનામાં ચેતના (=જ્ઞાન) અને સુખદુઃખની લાગણી હાય તે.તે ચેતના એકેદ્રિયથી માંડીને પંચે દ્રિયસુધીના સકલ જીવામાં આછા કે વત્તા પ્રમાણમાં હેાય છે. (એટલેકે,-“ ચેતના રક્ષળો નીવઃ ’” ચૈતન્ય એ જીવનું સ્વરૂપ છે.) અથવા પ્રાણાને ધારણ કરે તે. ૨. અજીવતત્ત્વ-જે ચેતના રહિત (=જડ) હૈાય તે. ૩, પુછ્યતત્ત્વ-જેના ઉદયથી માહ્ય સુખ આદિ અનુભવાય, તેવા કમ ના શુભ પુદ્ગલેા. અથવા જેનાથી સુખ આદિ પ્રાપ્ત થાય તે.
૪. પાપતત્ત્વ-જેના ઉદયથી દુઃખ આદિ ભાવાના અનુભવ થાય, તેવા કર્માંના અશુભ પુદ્ગલે. અથવા જેથી દુ:ખ વગેરે પ્રાપ્ત થાય તે.
