________________
૧ જીવતવ. સૂમ બાદર વ્યાખ્યા.
૧૭.
ગમે તેટલા એકત્ર કરવા છતાં પણ, જેઓનાં શરીર ચર્મચક્ષુથી-આંખથી ન દેખાય, તેવા જ સુમ કહેવાય છે. આ જીવને ફકત એક સ્પર્શ ઈકિય જ હોય છે, તેથી તેઓ એકેદ્રિય કહેવાય છે. જે ચૌદ રાજલોકમાં સર્વત્ર રહેલા છે. કાકાશને એક પણ ઈંચ કે તસુ કે આકાશપ્રદેશ, તે સૂક્ષ્મ જીવ શિવાયને નથી. અર્થાત્ લેકમાં એવી કઈ પણ જગ્યા કે સ્થળ નથી, કે જ્યાં આ સૂકમ જી ન હોય. જેઓ અસ્ત્ર કે શસ્ત્રથી ભેદાતા કે છેદાતા નથી. અગ્નિથી બળી શકતા પણ નથી. મનુષ્ય કે કઈ પણ પ્રાણીના ઉપયોગમાં પણ આવતા નથી. અદશ્ય છે. એટલું જ નહિ, પરંતુ જેઓ કંઈપણ ઇથિથી પ્રત્યક્ષ કરી શકાતા નથી-સાક્ષાત્ જાણી શકાતા નથી. આ બધે પ્રભાવ તે જીવોએ ઉપાર્જન કરેલા સૂક્ષ્મના મકમને છે. આ જીને કેાઈ મારી શકતું પણ નથી. પૃથ્વી, જળ તેજ, વાયુ ને વનસ્પતિ, એમ પાંચેય સ્થાવરોના આવા સૂમ જ હોય છે. આપણે જેને નિહાળી શકીએ છીએ તે જ તે બાદર જ છે.
અસંખ્યાતા મળીને પણ, જેઓનાં શરીર દેખાય તે બાદર' કહેવાય છે. આવા જ બાદર નામ