________________
૧૨
પદ્યાનુવાદ-વિવેચનાદિયુત નવતત્ત્વ પ્રકરણ.
એકેદ્રિયથી અસંક્ષિપંચેંદ્રિય સુધીના તમામ જીમાં અને નારકીના જીમાં નપુંસકદ, દેવતાઓમાં પુરૂષ ને સ્ત્રી એમ બે વેદ અને સંસિ તિર્યંચ તથા મનુષ્યમાં ત્રણે વેદ હોય છે. સ્ત્રી આદિના ભોગની અભિલાષા, બ્રહ્મચર્યને નાશ કરનારી છે. અર્થાત સ્ત્રી આદિના ભેગની ઇચ્છા અને બ્રહ્મચર્ય એ બને એક વ્યકિતમાં કઈ રીતે હેઈ શકે? કેમકે જ્યાં બ્રહ્મચર્ય હોય ત્યાં ભોગની ઇચ્છા સરખી પણ ન હોય અને ભોગની ઈચ્છા હોય ત્યાં બ્રહ્મચર્ય પણ ન હોય?
સમાધાન–છટ્ટાથી નવમાં ગુણઠાણું સુધી જીવોમાં પણ, ભલે ઇચ્છા૫ વેદને ઉદય હોય, પરંતુ તે ઘણોજ મંદ પરિણામી હોવાથી, બ્રહ્મચર્યને ખંડિત કરી શકતું નથી. જેમ સેમણ પાણીની કડાઈ હોય, તેની નીચે એક દી રાખ્યો હોય, તો પણ તે દીવ, વિશાળ પાણીની કડાઈમાં તથા પ્રકારની ઉષ્ણતા લાવી શકતા નથી,-પાણુની સહજ શીતળતાને નાબુદ કરી શકતો નથી, તેમ અહિં પ્રસ્તુતમાં પણ સમજી લેવું. ( ૨ શંકા- નવમા ગુણઠાણુ સુધીના જીવો માટે, ભલે મંદ પ્રમાણુના કોઈ પણ એક વેદની અપેક્ષાઓ, સંસારી જીવોમાં, ત્રિવિધ વેદ ઘટી શકતો હોય, તો પણ આગળના ૧ મા થી ૧૪મા ગુણસ્થાનકે વર્તતા મહાત્માઓમાં તે, લેશ માત્ર પણ ઇચ્છા વિશેષરૂપ વેદનો ઉદય હેતું નથી,
