Book Title: Gujarati Sahitya Kosh Part 01
Author(s): Jayant Kothari, Jayant Gadit, Chandrakant Sheth, Raman Soni
Publisher: Gujrati Sahitya Parishad
View full book text
________________
રિ.સો.
ઘણીખરી હસ્તપ્રતો કર્તાનામ મુનિ કેશવ આપે છે, ત્યારે મુદ્રિત કતિવિ-૪ |
] : તપગચ્છના જૈન સાધુ. પાઠ તેમ જ કોઈક હસ્તપ્રતમાં કીતિવર્ધન નામ પણ મળે છે. ખીમાવિજયના શિષ્ય ઉપાધ્યાય કાંતિવિજયના શિષ્ય. ૪ કડીની કૃતિનો રચનાસમય મુદ્રિત પાઠ તેમ જ મોટા ભાગની પ્રતોમાં ‘સુધર્મા દેવલોકની સ્તુતિ (મુ.)ના કર્તા. ઈ.૧૬૨૩/સં.૧૬૭૯, વિજયાદશમીઆસો સુદ ૧૦, સોમવાર કૃતિ : પ્રાચીન સ્તવનાદિ સંગ્રહ, સં. તિલકવિજયજી ગણિવર, મળે છે જ્યારે કોઈક પ્રત ઈ.૧૬૪૧સં.૧૬૯૭, વિજયાદશમી સં.૧૯૯૩
રિ.સી.] આસો સુદ ૧૦, રવિવાર બતાવે છે. જોકે, જિનહર્ષના આચાર્યકાળ (ઈ.૧૬૩૭ઈ. ૧૯૬૯) – જે દરમ્યાન આ કૃતિ રચાયેલી કીતિવિજય [
] : જૈન સાધુ. રુચિપ્રમોદના છે – તથા દયોરનના હયાતીકાળ (ઈ.૧૬૩૯) સાથ ૨ ઈ.૧૬૪૧- શિષ્ય. ૨ ઢાળ ને ૪૧ કડીની દુહાદેશીબદ્ધ ‘સમકિત ઉપર શ્રેણિક નો જ મેળ બેસે. દુહાચોપાઈબદ્ધ પણ વિચિત્ ચંદ્રાયણા, કવિ રાજાની સઝાય’ (મુ.)ના કર્તા. વગેરેનો વિનિયોગ કરતી ૪૦૦-૫૦૦ જેટલી કડી-સંખ્યામાં કૃતિ : પ્રાસ્તસંગ્રહ. વિસ્તરતી ‘સદયવત્સસાવલિંગા-ચોપાઈ’ સદચવત્સ અને સાવલિગાની લોકપ્રચલિત પ્રેમકથાને આલેખતી શૃંગારરસપ્રધાન કૃતિ છે. પરં- કીતિવિમલ : આ નામે ૫ કડીની ‘નવકારમંત્રની સઝાય” (મુ), ૪ પરાગત વર્ણનની છટા પ્રગટ કરતી આ કૃતિમાં અન્યોક્તિ, અર્થાતર- કડીની ‘ગોડી પાર્શ્વનાથની સ્તુતિ (મુ.) તથા ૮ કડીની ‘વિજયસિહન્યાસ વગેરે પ્રકારના સંસ્કૃત, પ્રાકૃત તેમ જ લોકભાષાનાં સુભા- સૂરિ-સઝાય’ મળે છે તે કયા કીતિવિમલ છે તે નક્કી થઈ શકે ષિતોની પ્રચુરતા ધ્યાન ખેંચે છે અને કંઠસ્થ પરંપરામાંથી કવિએ તેમ નથી.. કરેલા સંકલનની છાપ પડે છે. આ કવિનું રાજસ્થાની ભાષાની કૃતિ : ૧, અસંગ્રહ; ૨. પ્રાસ્તરત્નસંગ્રહ૨. અસર દેખાડતું ૫ કડીનું ‘જિનહર્ષસૂરિ-ગીત’(મુ.) પણ મળે છે. સંદર્ભ : હજૈજ્ઞાસૂચિ:૧.
| [.સો. જુઓ કેશવવિજય.
કૃતિ : ૧. ઐશૈકાસંગ્રહ(+સં.); ૨. (ભીમવિરચિત) સદય- કીતિવિમલ-૧ (ઈ. ૧૬૧૭માં હયાત : તપગચ્છના જૈન સાધુ. વત્સવીર-પ્રબંધ, સં. મંજુલાલ ૨. મજમુદાર, ઈ. ૧૯૬૧-(સં.). વિજયવિમલની પરંપરામાં લાલજીના શિષ્ય. ૬૨ કડીની સંદર્ભ : જૈનૂકવિઓ:૧,૩(૧).
રિ.સી.] ‘બારવ્રત જોડી” (ર.ઈ.૧૬૧૭સં.૧૬૭૩, ફાગણ વદ દ),
‘ગજસિહકુમાર-રાસ’ તથા ૩૨ કડીની ‘ચતુવિશતિજિન-સ્તવન કીતિવિજય : આ નામે ૭ કડીનું ‘આદિનાથ-સ્તવન', ૯ કડીનું એ કૃતિઓના કર્તા. ‘ઋષભદેવ-સ્તવન', ૭ કડીનું ‘ચિતામણિપાર્શ્વનાથ-સ્તવન’ અને સંદર્ભ : ૧. જૈમૂકવિઓ:૧; ૨. હજૈજ્ઞાસૂચિ:'. (ર.સી.] ૧૧ કડીની ‘વિજયદેવસૂરિ-સઝાય’ એ જ કૃતિઓ (લે.ઈ.૧૬૪૬) મળે છે તે કીતિવિજય–૧ની હોવાની સંભાવના છે પણ એ વિશે કીતિવિવલ-૨ ઈ.૧૭૧૦ સુધીમાં ] : જૈન સાધુ. વિદ્યાવિમલના કંઈ નિશ્ચિત કહેવું મુશ્કેલ છે.
| શિષ્ય. ૧૧ કડીની ‘જિનપ્રતિભાવંદનફલ-સઝાય’ (લે.ઈ.૧૭૧૦)ના ઉપાધ્યાય કીતિવિજયને નામે મળતું ૫૩ કડીનું ‘સપ્તતિશત- કર્તા. જિન સ્તવન” (૨.ઈ.૧૬૬૭) પણ કીતિવિજય–૨નું હોવાનું સંદર્ભ : મુપુન્હસૂચી.
રિ.સી.] નિશ્ચિતપણે કહી શકાય તેમ નથી. સંદર્ભ : ૧. મુપુગૃહસૂચી, ૨. હજૈજ્ઞાસૂચિ:૧. રિ.સી.] કીતિવિમલ-૩ (ઈ.૧૮મી સદી પૂર્વાધી : તપગચ્છના જૈન સાધુ.
ઋદ્ધિવિમલના શિષ્ય. ‘ચોવીસી (મુ) તથા ઈ.૧૭૪૫થી ઈ.૧૭૪૯ કીતિવિજય-૧ (ઈ. ૧૭મી સદી પૂર્વાર્ધ) : તપગચ્છના જૈન સાધુ. સુધીનાં રચનાવ દર્શાવતાં છૂટાં જિનસ્તવનો સઝાયો (મુ.) વગેરેના પંડિત કાનજીના શિષ્ય. વિજ્યસેનસૂરિના અવસાન (ઈ.૧૬૧૬) કર્તા. ‘ચોવીસી’નાં કેટલાંક સ્તવનોમાં તથા અન્ય બધાં સ્તવનપછી અને વિજયદેવસૂરિના રાજ્યકાળ(ઈ.૧૬૧૬-ઈ.૧૬૫૭માં સઝાયમાં ‘ઋદ્ધિ’, ‘કીતિ’ સાથે “અમૃત” શબ્દ પણ ગૂંથાતો હોઈ રચાયેલી ૪૭ કડીની ‘વિજ્યસેનસૂરિનિર્વાણ-સઝાયના કર્તા. કીતિવિમલશિષ્ય કોઈ અમૃતવિમલ કર્યા હોય એવી પણ સંભાસંદર્ભ : જૈનૂકવિઓ:૧.
રિ.સી.] વના થઈ શકે છે. વસ્તુત: છૂટાં સ્તવનાદિ પરત્વે ‘પ્રાચીન સ્તવનાદિ
રત્ન સંગ્રહ’ નામ ‘અમૃત નોંધે જ છે. જોકે “અમૃત’ શબ્દને કીતિવિજય-૨ (ઈ.૧૬૬૦માં હયાત) : તપગચ્છના જૈન સાધુ. સામાન્ય અર્થના વાચક તરીકે લેવો વધારે યોગ્ય લાગે છે. વિજયદેવ- વિયપ્રભના શિષ્ય. ૧૩૫ કડીના “ધર્મનાથ-સ્તવન’- કૃતિ : પ્રાસ્તરત્નસંગ્રહ:૨.
રિ.સી.] (ર.ઈ.૧૬૬૦)ના કર્તા. સંદર્ભ : મુપુગૃહસૂચી.
રિસો. કીતિવિમલ-૪ |
]: તપગચ્છ જૈન સાધુ.
કુંવરવિમલના શિષ્ય. ૧૧ કડીના ‘પાર્શ્વનાથજિન-સ્તવન'કીતિવિજય-૩ (ઈ.૧૭૧૦માં હયાત ]: જૈન સાધુ. ૧૨ કડીની (મુ.)ના કર્તા. ‘ગોડીપ્રભુ-ગીત' (ર.ઈ.૧૭૧૦ સં.૧૭૬૬, વૈશાખ-)ના કર્તા. કૃતિ : પ્રાસ્તરત્નસંગ્રહ:૨. સંદર્ભ : જૈનૂકવિઓ:૨. રિ.સો.]
રિસો.] ૫૮ : ગુજરાતી સાહિત્યકોશ
કીતિવિજ્ય : કીતિવિમલ-૪
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.ainelibrary.org
