Gujarati Sahitya Kosh Part 01

Author(s): Jayant Kothari, Jayant Gadit, Chandrakant Sheth, Raman Soni
Publisher: Gujrati Sahitya Parishad

Page 441

વિનાયક [
]: ‘રાધાના દાસનો ગરબો'ના કર્તા. સંદર્ભ: ૧. શોધ અને સ્વાધ્યાય, હરિવલ્લભ ભાયાણી, ઈ. ૧૯૬૫ સંદર્ભ : ૧. ગૂહાયાદી; ૨. શાહનામાવલિઃ૨. [8.ત્રિ.) –સલોકા સાહિત્ય;]૨. જૈન સત્યપ્રકાશ, સપ્ટે. ૧૯૪૬–“સલોકા
નો સંચય', હીરાલાલ કાપડિયા;]૩. જૈનૂકવિઓ : ૨, ૩(૨); ૪. વિનીતકથલ [ઈ. ૧૬૬૬માં હયાત]: તપગચ્છના જૈન સાધુ. સુમતિ- મગહસુચી; ૫. રાહસૂચી : ૧; ૬, લીંહસૂચી. પિા.માં.] કુશલશિષ્ય-વિવેકકુશલના શિષ્ય. વિજયપ્રભસૂરિ (જ. ઈ. ૧૬૨૧અવ.ઈ.૧૬૯૩)ના સમકાલીન. કવિએ ઈ. ૧૬૬૬માં શત્રુંજય- વિનીતસાગર ઈ. ૧૭૩૨માં હયાત]: જૈન સાધુ. ૭ કડીના “સિદ્ધતીર્થયાત્રા કરેલી. એ વિષયને લઈ ૧૫ કડીનું ‘શત્રુંજ્ય-સ્તવન’ ચક્ર-સ્તવન” (૨.ઇ. ૧૭૩૨)ના કર્તા. જૈન સાહિત્યનો સંક્ષિપ્ત (૨.ઈ. ૧૬૬૬ના અરસામાં, મુ.) અને ૭ ઢાલની ‘શત્રુંજ્ય-તીર્થયાત્રા’ ઇતિહાસમાં ભાવસાગરશિષ્ય વિનીતસાગરનો નિર્દેશ મળે છે, તે (૨.ઇ. ૧૬૬૬ના અરસામાં, મુ.) કૃતિઓ તેમણે રચી છે.
આ છે કે અન્ય તે નિશ્ચિત થઈ શકતું નથી. કૃતિ : પ્રાતીસંગ્રહ.
સંદર્ભ: ૧. જૈસાઇતિહાસ; ] ૨. મુપુગૃહસૂચી. [પા.માં.] સંદર્ભ: ૧. જેસાઇતિહાસ; [] ૨. જૈનૂકવિઓ: ૨.[પા.માં.]
વિબુધવિજ્ય-૧ [ઈ. ૧૬૭૬માં હયાત]: તપગચ્છના જૈન સાધુ. વિનીતવિજ્ય: આ નામે “વિહરમાણ જિનગતસૂરપ્રભાદિ આઠ-સ્ત- વિજયદેવસૂરિની પરંપરામાં કવિ વીરવિજયના શિષ્ય. વૃદ્ધિવિજ્યના વન’ (લ. ઈ. ૧૭૯૨), ૭ કડીનું ‘શાંતિનાથ-સ્તવન’ (લ.સં. ૧૮મી ગુરુભાઈ. ૬૬૮ કડીના ‘મંગલલશ-રાસ’ (ર.ઇ. ૧૬૭૬/સ. ૧૭૩૨, સદી અનુ) ૭ કડીનું ‘આદિનાથ-સ્તવન” અને ૨૧ કડીની ‘વિજય- વૈશાખ–બીજ, બુધવાર)ના કર્તા. પ્રભસૂરિ-સઝાય' કૃતિઓ મળે છે. તેમના કર્તા કયા વિનીતવિજય સંદર્ભ: જૈનૂકવિઓ: ૨, ૩(૨).
[પા.માં.] છે તે સ્પષ્ટ થતું નથી સંદર્ભ : ૧. લહસૂચી; ૨. હજૈજ્ઞાસૂચિ : ૧. [પા.માં.] વિબુધવિજ્ય(પંડિત)-૨ [ઈ. ૧૭૨૫માં હયાત]: તપગચ્છના જૈન
સાધુ. હીરવિજયસૂરિની પરંપરામાં ચતુરવિજયના શિષ્ય. વિજયવિનીતવિજ્ય-૧ (ઈ. ૧૬૭૬માં હયાત]: તપગચ્છના જૈન સાધુ ક્ષમાસૂરિ જ.ઈ. ૧૬૭૬-અ.વ.ઇ. ૧૭૨૯)ના સમકાલીન સુરવિજ્યાનંદસૂરિની પરંપરામાં પ્રીતિવિજયના શિષ્ય. વિજયમાનસૂરિ
સુંદરી-રાસ' (ર.ઇ. ૧૭૨૫/સં. ૧૭૮૧, મુનીસર માસ સુદ- સોમ(જ.ઈ. ૧૬૫૧-અવ. ઈ.૧૭૨૪)ના સમકાલીન. ૧૨૫ કડીના ૧૨૪ વાર)ના કર્તા. અતિચારમય શ્રી મહાવીર-સ્તવન” (૨.ઇ. ૧૬૭૬/સં. ૧૭૩૨, આસો
સંદર્ભ: જૈનૂકવિઓ: ૩(૨).
[પા.માં.] સુદ ૧૩), ૭૯ કડીના ‘ચોવીસ દંડક વિચારમયવીરજિન-સ્તવન (રે.સં. સાયર દ્રિજકર ગુણ નભમાસ, સુદ ૩, ગુરુવાર), અને પર્યુ- વિબુધવિમલસરિ)/લક્ષ્મીવિમલ(વાચક) [ઈ. ૧૭૨૪માં હયાત-અવ. વણપર્વને લગતાં ૩-૩ કડીનાં કેટલાંક ચૈત્યવંદનો(મુ.)ના કર્તા. ઈ. ૧૭૫૮/સં. ૧૮૧૪, માગશર વદ ૩]: તપગચ્છની વિમલશાખાના કૃતિ: સસં૫માહાભ્ય.
જૈન સાધુ. જ્ઞાનવિમલસૂરિની પરંપરામાં કીતિવિમલના શિષ્ય. સીતાસંદર્ભ : ૧. જૈકવિઓ : ૨; ૨, જીજ્ઞાસૂચિ: ૧. [પા.માં.] પુરના વતની. જ્ઞાતિએ પોરવાડ. પિતા ગોકલ મહેતા. માતા રેઇઆ. વિનીતવિજ્ય-૨ [ઈ. ૧૨૯૯ની આસપાસમાં હયાત]: જૈન સાધુ.
પૂર્વાશ્રમનું નામ લખમીચંદ. દીક્ષાનામ લક્ષ્મીવિમલ. સૂરિપદ ઈ. લાવાથવિજયશિષ્ય પંડિત મેરવિજયના શિક્ષણ, ચોવીસી' (૨છે. ૧૭૪૨માં. અવસાન ઔરંગાબાદમાં. તેમની કેટલીક કૃતિઓ ‘લામી૧૬૯૯ની આસપાસ; મુ.)ના કર્તા.
વિમલ’ એવી નામછાપથી પણ પ્રાપ્ત થાય છે. ‘૨૦ વિહરમાન જિનકૃતિ : ૧. અસ્તમંજુષા; ૨. જૈનૂસારનો : ૧(સં.). પિા.માં.] સ્તવન/વીસી” (૨.ઇ. ૧૭૨૪/સં. ૧૭૮૦, આસો સુદ ૧૦, ગુરવાર:
મુ.), સ્વરચિત સંસ્કૃત “સમ્યકત્વપરીક્ષા’ નામની દીર્ધ પદ્યકૃતિ પર વિનીતવિજ્ય-૩
]: જૈન સાધુ. પંડિત રત્ન- બાલાવબોધ (ર.ઈ. ૧૭૫૭/સં. ૧૮૧૩, જેઠ-) અને ‘ચોવીસી’ વિજયના શિખ. ૯ કડીની જીવને સંબોધીને રચેલી “વૈરાગ્યની સઝાય” (મુ.)ના કર્તા. (મુ.)ના કર્તા.
૬ કડીની ગૌતમસ્વામીની, ૫ કડીની જ્ઞાનવિમલસૂરિની, ૧૧ કૃતિ:સ્તિકાસંદોહ: ૧.
[પા.માં.] કડીની મહાવીરસ્વામીની, ૫ કડીની મુનિ સુવ્રતસ્વામીની, ૯ કડીની વિનીતવિમલ [ઈ. ૧૬૯૩ સુધીમાં: તપગચ્છના જૈન સાધુ. પંડિત વિજયસેનની, ૭ કડીની સામાન્યની અને ૯ કડીની સ્થૂલભદ્રસૂરિનીશાંતિવિમલના શિષ્ય. ૫૫ કડીના ‘અાપદ લોકો’, ૫૫ કડીના
આ બધી ગલીઓ(મુ.) પણ આ જ વિબુધવિમલની હોવાની ‘આદિનાથ-સલોકો/હષભદેવ-ગીત (ર.ઈ. ૧૬૯૩ પહેલાં, મુ.), ૧૧૧
શક્યતા છે. કડીના ‘વિમલમંત્રી/શાહ/સરનો સલોકો' (અંશત: મું). અને ૬૫ આ ઉપરાંત “વિબુધવિમલ’ના નામે પ્રાપ્ત થતી ‘છપ્પન દિકકડીના “નેમિનાથ-સલોકોના કર્તા.
કુમારી આદિ સ્વરૂપગર્ભિત મહાવીર જિનજન્મકલ્યાણક-સ્તવન', ૯ કૃતિ: ૧. પ્રાસ્તરનસંગ્રહ: ૨. સલોકાસંગ્રહ, પ્ર. શા. કેશવલાલ કડીનું ‘તારંગાજીનું સ્તવન (મુ.), ૮ કડીનું ‘પજુસણનું સ્તવન’ (મુ.), સવાઇ માઈ; ૩. જૈન સન્યપ્રકાશ, એપ્રિલ ૧૯૪૭—“વિમલશાહનો ૧૫ કડીનું પાજિન-સ્તવન (મુ.) અને ૫ કડીની ‘વિનયની સઝાય” સલોકો', સં. લક્ષમીભદ્રવિજયજી.
(મુ) કૃતિઓ પણ આ વિબુધવિમલની જ હોવાની સંભાવના છે.
૧૩ : ગુજરાતી સાહિત્યકોશ
વિનાયક : વિબુધિવિમલ(સૂરિ)/લક્ષ્મીવિલ(વાચા)