Gujarati Sahitya Kosh Part 01

Author(s): Jayant Kothari, Jayant Gadit, Chandrakant Sheth, Raman Soni
Publisher: Gujrati Sahitya Parishad

Page 465

રુકિમણીવેલ પરનો (ર.ઈ. ૧૬૩૩) તથા જિનરાજસૂરિષ્કૃત ૧૯ કડીના ‘ગુણસ્થાનમિજિન-સ્તવન પરનો બાલાવબોધ (૨. ઈ. ૧૬૩૬),
બાલાવબોધ ઉપરિત ૧૪ કડીની ‘બકુમાર રાઝ', 'ચૌમસી-સંભાવના છે. વ્યાખ્યાન અને જેમાં ૨૮ વિધિવિધાનોનું સસ્ત્ર વિવેચન છે તે ‘વધુવિધિપ્રય પર્સન વિધિ વીદીક્ષાવિધિપ્રકાશ' કૃતિઓ પણ તેમણે
રચી છે.
[ા.ત્રિ.]
સંદર્ભ : ૧. ચિંદ્રસૂરિ; [...] ૨. જૈનૂકવિઓ : ૩(૨); ૩. મૃત્યુ ગૃહથી ૪. હે જૈશ સૂચિ : ૧ ‘શિવપુરાણ' [.ઈ. ૧૭૧૮ સ. ૧૭૭૪, શ્રાવણ સુદ ૫, ગુરૂવાર) ઉપાસક અંબા નો મારૂદ ઉપર મન એવા મળની ઇચ્છા મધ્ય શિવની શકત્ય, જગત જનેતા જાયો જગત’ અને ‘જડ ચેતન તવેલ કે ફૂલ, મહાદેવ સકળ સૃષ્ટિનું મૂળ' એવા મહાદેવ શિવના, તેમના પૂજનન, પિંચકાર મંત્રની, બીલીપત્ર અને વિભૂતિનો મહિમા વાર્તાઓ દ્વારા ગાતી અને ‘શિવ પૂજો, શિવ શિવ કહો'ની શીખ ધ્રુવપદ પેઠે સંભળાવતી, છપ્પા, શોષાઈમાં નિબદ્ધ ૨૨ સાય ધરાવતી ‘બ્રહ્મ તર ખેડ’ નામથી પણ ઓળખાયેલી ધાર્મિક રચન(મું) વાર્તાઓમાં વચ્ચેવચ્ચે કામ, ર, પાપ, દરિદ્રતા, પરીની પ્રીત મૃત્યુ, સદ્વિદ્યા, દાતા, કરપી, જાચક વગેરે પર બોધક અનુભવવચનો શામળની આ પહેલી મનાતી કૃતિમાં પણ આવે છે. એ નોંધપાત્ર છે. એવાં સામાન્ય કાન નાં ઊંચા સ્તરની મહરું તાહારું હું તું ટળે, જીવ શિવ બે એક’, ‘કારણ સઘળે મન તણું હર્ષ શોક સંસાર' અને 'શિવને દેખા સર્વમાં' જેવી કયારેક ડોકાઈ જ્ઞાનવાણી શામળ માટે આદર ઉપજાવે એવી છે. [અ.રા.] શિવમાણિકય [ 1: જૈન પ૧ કડીના 'સમ્યકત્વચોપાઈ (લે.સં ૧૭મું શતક અનુ.)ના કર્તા. સંદર્ભ : પ્રેઝ સૂચિ : 1
ની
શિવરત્ન |
[31. [a.] ]: અચલગચ્છના જૈન સાધુ - કીતિરત્નના ાિ. ૯૮ કડીના 'ચર્દિશ ણસ્થાનક ચિંતતિયસ્તવન માના કો
કૃતિ : જૈન પ્રાચીન પૂર્વાચાર્યો. વિરચિત સ્તવનસંગ્રહ, પુ. મોતીચંદ રૂ. ઝવેરી, ઈ. ૧૯૧૯, [ા.ત્રિ.]
]: ન. ૪ કડીની કમળની
શિવરાજ [ હારી (મુ)ના કર્તા. કૃતિ : ઔકાપ્રકાશ : ૧.
[..] શિવરામ [ઈ. ૧૮મી સદી ઉત્તરાધ] માતાજીના ભક્ત. ૨૯ કીનો ‘ભવાનીનો ગરબો” (૨.૪, ૧૭૭૪. ૧૮૩૬, આસો સુદ ૨, શુક્રવાર; મુ), ૨૧ કડીનો 'જગતગમાયાનો ઘરબ' (ઈ.૧૭૮૩/ સં. ૧૮૩૯, આસો સુદ ૩, ગુરુવાર;મુ.), ૨૨ કડીનો ‘અંબાનો
રાસ (મુ.), ૧૦ કડીની ‘આદ્યશક્તિની સ્તુતિ (.ઈ.૧૭૮૪ સ. ૧૮૪૦ આસો સુદ ૩ ગુરુવાર; મુ.), ૨૫ કિતની 'માતાજીની સ્મૃતિ' (ઈ. ૧૭૯૫૬ મુખ્ય ૪૫ કીનો ‘અંબાજીનો ગરબો (રાઈ. ૧૭૯૩|સ. ૧૮૪૯, શ્રાવણ સુદ ૧૪, બુધવાર; મુ.) તથા ૧૧, ૨૯ અને પટ કીના અન્ય ગમન કર્તા. ૪૩૬ : ગુજરાતી સાહિત્યકોશ
૪૪ કડીના કાચીંગણીનો ગરમ માં મકનસુત શિવરામ' એવી નામછાપ મળે છે. બધી જ કૃતિઓની લખાવટ અને વિષયનું સામ્ય જોતાં એક જ કર્તાની અને તે મકનસુત શિવરામની હોવાની
Jain Education Intemational
આ નામે ૧૮ કડીનો ‘આશાપુરીનો ગરબો’ (ર.સં. સત્તર એકતરી, આસો−૧૩, રવિવાર; મુ.) મળે છે જે સમષ્ટિએ મેળમાં નથી, પણ વિષયદષ્ટિએ તે આ કર્તાએ રચ્યો હોવાની સંભાવના છે.
કૃતિ : ૧. દેવીહાત્મ્ય અથવા ગ્રેબાસંગ્રહ : ૨, પ્ર. વિશ્વનાથ ગો. દ્રિવેદી, ઈ. ૧૮૯૭; ૨. નવરાત્રિમાં ગાવાન! ગરબ સંગ્રહ : ૧, પ્ર. અમરચંદ ભોવાન, ઈ. ૧૮૭૬; ૩. ભજનસાગર : ૨; ૪. સત
સંદેશ શકિત અંક
સંદર્ભ : મધ્યકાલીન ગુજરાતી સાહિત્યમાં તત્ત્વવિચાર, નિપુણ ઈ. પંડયા ઈ. ૧૯૬૮. [31. [a.]
] : ૪૩ કડીની 'મહાદેવ-વિવકા.)
શિવાય [
ના કર્તા.
કૃતિ ! કાઢ
[ા.ત્રિ.]
શિષી [ ]; સકવિ. આત્માની મુસાફરી વિશે કડીનું પમ્.) તથા અન્ય પર્દાની યિતા. ૬ કૃતિ : ૧. પ્રાકાપા : ૧, ૨
સંદર્ભ : ૧. આપણાં સ્રીકવિઓ, કુલીન ક. વોરા, ઈ. ૧૯૬૦; [] ૨. ડિકેટલોંગ વિ [ા.ત્રિ.]
શિવલાલ(ષિ) [ઈ. ૧૮૨૬માં હયાત]: પૂર્ણિમાગચ્છના જૈન સાધુ, અનૌપચંદ્નની પરંપરામાં પન્નાલાલના શિષ્ય રામમણ-સીતાવનવાસ-ચોપાઈ (ર.ઈ. ૧૮૨૬૨. ૧૮૮૨, મા વદ ૧) અને માયક-શ્રાવકનોપાઈના કા.
સંદર્ભ ૧. જૈનૂવિઓ ઃ (૧) ૨ મુગૃહસ્વી [કા,ત્રિ,] શિવવિ/મુનિ) [ઈ. ૧૬૫૬ સુધીમાં] શીલવિન્પના શિષ્ય. ૧૨ કડીની ‘આત્મશિક્ષો રિસાય’(૨. છે. ૧૬૫૬)ના ર્તા. આ નામે ૧૩ કડીનું આગમ-વન, ૯ કડીનું 'રંગાપાર્શ્વનાય-વન, ૧૬ કુંડનું “દાડો ક્ષણોને અને ૧૧ કડીનું ચિત્રસ્તવન એ કૃતિઓ મળે છે, સ્તવન’ એ કૃતિઓ મળે છે, જેમના કર્તા પ્રસ્તુત શિવવિય હોવા સંભવ છે.
સંદર્ભ : ૧. મુહચી; ૨. સૂર્યો [શ્રા.ત્રિ.] શિવશંકર [ઈ.૧૮૨૯ સુધીમાં] : ‘સીમંતિનીની કથા’ (લે. ઈ. ૧૮૨૯)ના કર્યાં.
સંદર્ભ : ૧. ગૃહાયાદી; ૨. ડિસેંટલોગબીજ [..] શિવસમુદ્રગણિ) [ઇ.ની ૧૫મી સદીના મધ્યભાગમાં વત]: તપગચ્છના જૈન સાધુ, સોમસુંદરસૂ(િ.ઈ. ૧૩૭૪-૫. ઈ.૧૪૪૩)ના શિષ્ય. ૧૭ કડીના ‘પાર્શ્વનાથજન્માભિષેક’ (લે. સં. ૧૭મું શતક
અનુ.)ના કર્તા.
સંદર્ભ : ૧. હઁગૂકવિઓ: ૨૨. સૂરથી [31. Ca.[ શિવસાગર [ ]: જૈન સાધુ. હર્ષસાગરના શિ. ૨૩ કડીની ‘જીવદયાની સુઝ યમુના કર્તા. કૃતિ : પ્રસ્તસંગ્રહ.
[ા.ત્રિ.] ‘શિવપુરાણ' : શિવાગર
www.jainlibrary.org