Gujarati Sahitya Kosh Part 01

Author(s): Jayant Kothari, Jayant Gadit, Chandrakant Sheth, Raman Soni
Publisher: Gujrati Sahitya Parishad

Page 489

કૃતિ: ૧. કાઠિયાવાડી સાહિત્ય: ૨, સં. કાનજી ધર્મસિહ, મુશ્કેલ છે. ‘મુનિરાજશ્રી પુણ્યવિજ્યજી સંગ્રહગત ગુજરાતી હસ્તઈ. ૧૯૨૩) ૨. સતવાણી.
[8.ત્રિ] પ્રતસૂચી’એ પ્રસ્તુત કૃતિના કર્તા ‘ગૂજરાતી હાથપ્રતોની સંકલિત
યાદીમાં નોંધાયેલા રણછોડદાસના શિષ્ય સારંગદાસ હોવાનું અનુમાન સામદાસ [ ]: પદોના કર્તા.
કર્યું છે. જો આ કર્તા એ હોય તો તેઓ અર્વાચીન કરે. પરંતુ પ્રસ્તુત કૃતિના સંદર્ભ: ગૂહાયાદી.
[8.ત્રિ] .
કર્તા અને રણછોડદાસશિષ્ય સારંગદાસ એક હોવા માટે કોઈ ચોક્કસ સામલ [ઈ. ૧૭૦૪ સુધીમાં : રાધાની વિરહવ્યથાને નિરૂપતા ‘બાર- પ્રમાણ નથી. માસ’ (લ. ઈ. ૧૭૮૨થી ૧૭:૪; મુ.)ના કર્તા. કૃતિમાં આલેખાયેલો
સંદર્ભ : ૧. ડિકૅટલૉગભાવિ; ૨. મુપુગૃહસૂચી; ૩. હજૈજ્ઞાસૂચિ:૧. વિપ્રલંભશૃંગાર એની ઉક્ટતાથી ધ્યાન ખેંચે છે. કૃતિના કર્તા
કી.જે.] જૈનેતર છે. કાવ્યને અંતે આવતી પંકિત “ભૃગુભમાનંદમેં નેહ
સારંગ(કવિ)(વાચકો-૧ [ઈ. ૧૬મી સદી ઉત્તરાઈ–ઈ. ૧૭મી સદી ગાયો, સામલેં સ્નેહ કરી બાંહ સાહયો”ને આધારે કૃતિના કર્તા સામેલ
પૂર્વાધ] : મહાઇડગચ્છના જૈન સાધુ. જ્ઞાનસાગરસૂરિની પરંપરામાં અને પિતા ભુગુ મમા(?) હોવાનું અનુમાન થયું છે.
પદ્મસુંદરના ગુરુભાઈ ગોવિંદના શિષ્ય. ૪૧૨ કડીની ‘બિલ્ડણપંચાકૃતિ : બુદ્ધિપ્રકાશ, જૂન ૧૯૩૦ – ‘સામલકૃત બારમાસ', સં.
શિકા-ચોપાઈ' (ર.ઈ. ૧૫૮૩/સં. ૧૬૩૯, અસાડ સુદ ૧, ગુરુવાર), મોહનલાલ દ. દેશાઈ (+).
[8.ત્રિ].
૪૬૬ કડીની ‘વીરંગદગૃપ-ચોપાઈ' (ર.ઈ. ૧૫૮૯), ‘માતૃકાપાઠસામલિયાસુત : જુઓ મામલિયા/સામલિયાસુત.
બાવની' (ર.ઈ. ૧૫૮૪), ૪૫૮૪૭૫ કડીની ‘ભોજપ્રબંધ/મુંજ
ભોજપ્રબંધ-ચોપાઈ' (ર.ઈ. ૧૫૯૫/સં. ૧૬૫૧, શ્રાવણ વદ ૯), સામંત [ઈ. ૧૬૧૬માં હયાત] : જૈન. રાજસ્થાની-ગુજરાતી ભાષામાં ૧૮૦૦ ગ્રંથ:ગની ‘શ્રીવલીટીકા સુબોધમં જરી' (ર.ઈ. ૧૬૧૨), રચાયેલી પ્રતિમધિકાર-વેલિ’ (લે.ઈ. ૧૬૧૬) ના કર્તા.
૪૦ કડીની ‘ભવ ત્રિશિકા-દોધક' (ર.ઈ.૧૬૧૯) એ કૃતિઓના કર્તા. . સંદર્ભ: ૧. પ્રાકારૂપરંપરા; ] ૨. રામુહસૂચી : ૪૨, ૩. રાજસ્થાનીમિકા ગુજરાતી ભાષામાં માતાજીનો છંદ' નામની કૃતિ રાહસૂચી ૧.
કિી.જો.| કવિ સારંગને નામે મળે છે તે પ્રસ્તુત કવિની હોવાની સંભાવના છે.
સંદર્ભ: ૧. ગુસારસ્વતો; ૨. જૈસાઇતિહાસ; ૩. મસાપ્રવાહ; સાર(કવિ) [ઈ. ૧૬૩૩માં હયાત]: ‘સાર-બાવની' (ર.ઈ. ૧૬૩૩)ને [૪. આલિસ્ટઑઇ : ૨; ૫. જૈનૂકવિઓ : ૧, ૩(૧); ૬. ડિકેટકર્તા.
લૉગભાવિ; ૭. મુપુગૃહસૂચી; ૮. રામુહસૂચી :૪૨, ૯, રાહસૂચી : સંદર્ભ: પાંગુહસ્તલેખો. [.ત્રિ.] ૧; ૧૦. હેજેજ્ઞાસૂચિ: ૧.
[કી.જો.] સારથિ મારથી ઈ. ૧૭૧૮ સુધીમાં : “ભ્રમર-ગીતા’ (લે.ઈ. ૧૭૧૮) સાલિગ/શાલિગ [ઈ. ૧૫૨૭ સુધીમાં]: જૈન. ૨૫/૨૮ કડીની ના કર્તા.
‘દ્વારિકા-સઝાય/શાલિભદ્ર-વેલિ’ (લે. ઈ.૧૫૨૭), તથા ૨૪ કડીના સંદર્ભ: ૧. (કવિ રત્નેશ્વરકૃત) શ્રીમદ્ ભાગવત, સં. કેશવરામ
‘ગજસુકુમાલ-રાસ’ એ કૃતિઓના કર્તા. કા. શાસ્ત્રી, ઈ. ૧૯૩૫; ] ૨. ગૂહાયાદી. [8.ત્રિ] સંદર્ભ : ૧. જૈમગૂકરચના, ૨. મુપુગૃહસૂચી, ૩. હેજેશાસારમુતિ(મુનિ) [ઈ. ૧૩૩૪માં હયાત]: ખરતરગચ્છના જૈન સાધુ. ૧• •
.જો.] જિનચંદ્રસૂરિના શિષ્ય. અપભ્રંશ ભાષાની અસરવાળી ગુજરાતીમાં સાલિગ(ઋષિ)શિષ્ય [ઈ. ૧૫૪૧માં હયાત]:વિધિગછના જૈન સાધુ. રચાયેલી ૨૯ કડીના ‘જિનપદ્મસૂરિ ૫ભિષેક-રાસ (ર.ઈ. ૧૩૩૪ ૧૪૨ કડીની ‘પિડેષણા-ચોપાઈ' (ર.ઈ. ૧૫૪૧/સં. ૧૫૯૭, શ્રાવણ સં. ૧૩૯૦, જેઠ સુદ ૬ પછી; મુ.)ના કર્તા.
સુદ ૧, રવિવાર)ના કર્તા. ખરતરગચ્છના સારમુનિને નામે ૨૧ કડીનું પાર્શ્વનાથ-સ્તોત્ર
સંદર્ભ: મુમુન્હસૂચી.
[કી.જો.] મળે છે જે પ્રસ્તુત કવિની જ કૃતિ હોવાની સંભાવના છે. કૃતિ : ૧. ઐશૈકાસંગ્રહ (સં.); ૨, રાસ ઔર રાસાન્વયી કાવ્ય, સાલેશાહ(સૈયદ)[
]: ખોજા કવિ. ઇમામશાહના દશરથ ઓઝા, સં. ૨૦૧૬.
વંશજ. ૫ અને ૧૦ કડીના ૨ ‘ગીનાન (મુ.)ના કર્તા. સંદર્ભ: ૧. આકવિઓ : ૧; ૨. ગુસારસ્વતો; ૩. મરાસસાહિત્ય: કૃતિ : સૈઇશાંગીસંગ્રહ: ૪.
રર.દ.] [] ૪. જૈનૂકવિઓ : ૩(૧); ૫. મુપુગૃહસૂચી. [કી.જો.] સાહિબ [ઈ. ૧૯૧૯ સુધીમાં] : વિજયગચ્છના જૈન સાધુ. ગણસારવિજ્ય [ઈ. ૧૬મી સદી] : જૈન સાધુ. ૮ કડીના “નવપલ્લવ
સાગરસૂરિના શિષ્ય દેવચંદના શિષ્ય. સાહિબ કર્તાનામ હોવાનું પાર્શ્વનાથ-ગીત' (ર.ઈ. ૧૬મી સદી)ના કર્તા.
થોડુંક શંકાસ્પદ છે. એમની ‘સંગ્રહણીવિચાર-ચોપાઈ'ની ર.ઈ.૧૬૨૨ સંદર્ભ: જૈગૂકવિઓ : ૩(૧).
(સં. ૧૬૭૮) આપવામાં આવી છે તે લે.ઈ.૧૬૧૯ (સં. ૧૬૭૫)
સાથે વિસંગતિ ઊભી કરે છે. તે ઉપરાંત ‘રચનાસંવતદર્શક શબ્દો સારંગ: આ નામે ૨૮/૨૯ કડીનું ‘જગદંબા-વંદન/સ્તોત્ર/ભવાની- “લા ઉદધિ વાન અને વિત્ત”નો અર્થ પણ સંદિગ્ધ છે. સ્તવન’ મળે છે. તેના કર્તા કયા સારંગ છે તે નિશ્ચિતપણે કહેવું સંદર્ભ : જૈનૂકવિઓ: ૩(૨).
[કી.જો] ૪૬૦: ગુજરાતી સાહિત્યકોશ
સામદાસ; સાહિબ