Gujarati Sahitya Kosh Part 01

Author(s): Jayant Kothari, Jayant Gadit, Chandrakant Sheth, Raman Soni
Publisher: Gujrati Sahitya Parishad

Page 440

ચલઉત્પત્તિ ચૈત્યપરિપાટી-સ્તવન' (ર. ઈ. ૧૭૮૬; મુ.)ના કર્તા. વિનયસાગર : આ નામે ‘હરિયાલી-સ્તબક (લે. સં. ૨૦મી સદી અનુ.)
કૃતિ: ૧. જૈન પ્રાચીન પૂર્વાચાર્યો વિરચિત સ્તવન સંગ્રહ, પ્ર. ‘અપ્રવચનમાતા-સઝાય/અષ્ટાપદ-સ્તવન (લે. સં. ૧૭મી સદી મોતીચંદ રૂ. ઝવેરી, ઈ. ૧૯૧૯; ૨. પ્રામબાસંગ્રહ: ૧. અનુ) એ કૃતિઓ મળે છે. આ કયા વિનયસાગર છે તે નિશ્ચિતપણે સંદર્ભ : ૧. જૈનૂકવિઓ: ૩(૨); ૨. હજૈજ્ઞાસૂચિ: ૧. કહી શકાય તેમ નથી.
રિ.૨.] સંદર્ભ: ૧. પાંગુહસ્તલેખો; ] ૨. મુમુગૃહસૂચી. રિ.ર.દ.] વિનયશેખર [ઈ. ૧૬મી સદી ઉત્તરાઈ] : અચલગચ્છના જૈન સાધુ. વિનયસાગર-૧ [ઈ. ૧૫૬૧માં હયાત]: ખરતરગચ્છના જૈન સાધુ. ધર્મમૂર્તિસૂરિની પરંપરામાં સત્યશેખરના શિષ્ય. ‘યશોભદ્ર-ચોપાઈ (ર.ઇ. જિનહર્ષસૂરિની પરંપરામાં સુમતિક્ષશના શિષ્ય. ૩૨૧ કડીની ‘સોમ૧૫૮૭/સં. ૧૬૪૩, મહા સુદ ૩, રવિવાર; સ્વહસ્તલિખિત પ્રત), ચંદ રાજાની ચોપાઈ' (ર.ઇ. ૧૫૬૧/સં. ૧૬૧૭, શ્રાવણ સુદ ૧૫, ‘શાંતિમૃગસુંદરી-ચોપાઈ' (ર.ઈ. ૧૫૮૮ સં. ૧૬૪૪, શ્રાવણ સુદ ૧૩, બુધવાર) તથા ‘ચિત્રસેન પદ્માવતી-રાસ’ એ કૃતિઓના કર્તા. રવિવાર), ‘રત્નકુમાર-રાસ’ તથા ૨ કડીનું “ધર્મમૂર્તિસૂરિ-ગીત’ (સ્વહસ્ત- સંદર્ભ: ૧. ગુસારસ્વતો; ૨. મરાસસાહિત્ય] ૩. જૈમૂકવિઓ : લિખિતપ્રત)-એ કૃતિઓના કર્તા. ‘ગુજરાતના સારસ્વતોએ ભૂલથી ૧; ૪. હેજીશાસૂચિ: ૧.
રિ.ર.દ.] કર્તાનામ વિજયશેખર મૂક્યું છે. સંદર્ભ : ૧, ગુસોરસ્વતો; ] ૨. જૈમૂકવિઓ : ૧,૩(૧).
- વિનયસાગર-૨ [ઈ. ૧૬૪૬)માં હયાત]: અંચલગચ્છના જૈન
વનસાગર-૨ [ઈ. ૧૬૪૬()માં હયાત]: અચલગચ્છ સાધુ. ‘અનેકાર્થનામમાલા” (ર.ઇ.૧૬૪૬) ના કર્તા. સંદર્ભ : જૈમૂકવિઓ:૩(૨).
(ર.ર.દ.] વિનયસમુદ્ર ઉપાધ્યાય)-૧ [ઈ. ૧૬મી સદી પૂર્વાર્ધ–ઈ. ૧૬મી સદી વિનયસાગર–૩ [ઈ. ૧૭મી સદી ઉત્તરાર્ધ : તપગચ્છની સાગરમધ્યભાગ]: ઉપકેશગચ્છના જૈન સાધુ. સિદ્ધસૂરિના શિષ્ય. હર્ષ- શાખાના જૈન સાધુ. રાજસાગરની પરંપરામાં વૃદ્ધિસાગરના શિષ્ય. સમુદ્રના શિષ્ય. ૨૪૮ કડીની ‘આરામશોભા-ચોપાઈ' (૨.ઇ. ૧૫૨૭ ૬૩ કડીની ‘રાજસાગરસૂરિ-સઝાય” (૨.ઇ. ૧૬૫૯ પછી)ના કર્તા. સં. ૧૫૮૩, માગશર; મુ),૬૯ કડીની ‘નમિરાજઋષિ-સંધિ' (ર. ઈ. આ ઉપરાંત રાજસાગરશિષ્ય વિનયસાગરના નામે ૧૭ કડીનું ‘શાંતિ૧૫૨૭ લગભગ), મુનિરત્નસૂરિકૃત મૂળ સંસ્કૃત ગ્રંથ “અંબડ- નાથ-સ્તવન’ મળે છે જે આ જ કર્તાની કૃતિ હોવાની સંભાવના છે. ચરિત’-આધારિત ૫૦૩ કડીનું ‘અંબડચરિત્ર/ચોપાઈ/રાસ” (૨. ઇ. સંદર્ભ : ૧. જૈનૂકવિઓ:૩(૨); ૨. મુમુન્હસૂચી. [૨..દ] ૧૫૪૩/સં. ૧૫૯, મહા સુદ ૨, રવિવાર), ૨૪૬ કડીની ‘મંગાવતી-ચોપાઈમૃગાંકલેખા-ચતુષ્પદી” (૨. ઇ. ૧૫૪૬/સં. ૧૬૦૨,
વિનયસુંદર: આ નામે ૮૫૦ ગ્રંથાગ ધરાવતી ગેય ‘સુરસુંદરીચરિત્રવૈશાખ સુદ ૫, સોમવાર), ૨૪૬ કડીનો ‘ચિત્રસેન પદ્માવતી-રાસ
રાસ/ચોપાઈ' (ર.ઇ. ૧૫૮૮સં. ૧૬૪૪, જેઠ સુદ ૧૩) તથા માનપાચરિત/સીતા સતી-ચોપાઈ” (૨.ઈ. ૧૫૪૮/સં. ૧૬૦૪, શ્રાવણ),.
તુંગસૂરિકૃત ૪૪ કારિકાના સંસ્કૃત ‘ભકતામર સ્તોત્ર' પરનો બાલાવરોહિણી આચારમુનિ-ચોપાઈ/રાસ” (૨. ઇ. ૧૫૪૯), “સિહાસન
બોધ-એ કૃતિઓ મળે છે. આ કયા વિનયસુંદર છે તે નિશ્ચિતપણે
મા એ બત્તીસી-ચોપાઈ' (ર.. ૧૫૫૫), ૩જી કડીની નલદવદતી-ચરિત્ર” કહી શકાય તેમ નથી. (ર.ઈ. ૧૫૫૮), ૨૯૭ કડીનો ‘દ્રપદી શિયળ-રાસ’, ‘ચંદનબાળા
સંદર્ભ: ૧. દેસુરાસમાળા; ] ૨. જૈમૂકવિઓ:૩(૧); ૩. રાસ' (ર.ઈ. ૧૫૨૭) તથા ‘સંગામસૂરિ-ચોપાઈ –એ કૃતિઓના કર્તા. હજય :
રિ.ર.દ.] કતિ: સ્વાધ્યાય, ફેબ, મે, ઓગસ્ટ ૧૯૭૮-'વિનયસમુદ્રવાચક- વિનયસંદર(પંડિત)-૧ (ઈ. ૧૬મી સદી ઉત્તરાધી: તપગચ્છના જૈન કૃત આરામશોભા ચઉપઈ', સં. નવીનચંદ્ર એન. શાહ,
સાધુ. ૨૭/૨૯ કડીની ‘તપગચ્છ ગુર્નાવલી-સઝાય” (ર.ઈ. ૧૫૯૪ સંદર્ભ : ૧. આરામશોભારાસ(જિનહર્ષકૃત), સં. જયંત કોઠારી, અનુ, મુ.)ના કર્તા. કીર્તિદા જોશી, ઈ. ૧૯૮૩; ૨. ગુસારસ્વતો; ૩. જેસાઇતિહાસ, ૪, કૃતિ : પસમુચ્ચય: ૨. દેસુરાસમાળા; ૫. પ્રાકારૂપરંપરા; ૬. જૈન સત્યપ્રકાશ, જાન્યુ.- સંદર્ભ:મુપુગૃહસૂચી.
[.ર.દ.] ફેબ્રુ. માર્ચ ૧૯૪૪–‘વિક્રમાદિત્ય સંબંધી જૈન સાહિત્ય', અગરચંદ નાહટા; ૭. ફાત્રિમાસિક, જાન્યુ.-જૂન ૧૯૭૩-ગુજરાતી જૈન
વિનયસોમ: આ નામે ૫ કડીનું પોષીના પાર્શ્વનાથ-સ્તવન’ મળે છે સાહિત્ય : રાસસંદોહ', હીરાલાલ ર. કાપડિયા; D૮. જૈનૂકવિઓ:
એ વિનયસોમ-૧નું છે કે અન્યનું તે નિશ્ચિતપણે કહી શકાય તેમ ૧,૩(૧); ૯, જેમણૂકરચના એ : ૧; ૧૦. ડિકૅટલૉગભાવિ; ૧૧. મુ
નથી. ગૃહસૂચી; ૧૨. હજૈજ્ઞાસૂચિ: ૧.
સંદર્ભ: જેહાપ્રોસ્ટા.
| [.ર.દ.] વિનયસમુદ્ર(વાચક)-૨ [ઈ. ૧૬મી સદીખા મધ્યભાગ]: ખરતરગચ્છના વિનયસોમ-૧T
]: ખરતરગચ્છના જૈન સાધુ. જૈન સાધુ.જનમાણિજ્યસૂરિ (જ. ઈ. ૧૪૯૩-અવ. ઈ. ૧૫૫૬)ના જિનમાણિજ્યસૂરિના શિષ્ય. ૧૭ કડીના ફલોધી પાર્શ્વનાથ-સ્તવન'ના શિષ્ય. ૨૨ કડીના ‘ઋષભ-સ્તવનના કર્તા. સંદર્ભ: ૧. જૈસાઇતિહાસ ૨. યુજિનચંદ્રસૂરિ. વિ.ર.દ. સંદર્ભ: યુજિનચંદ્રસૂરિ.
રિરદ.]
વૈશાખ સીતા સતી-ચોપડારાસ -
[...]
કર્તા.
વિનયશેખર : વિનયસોમ-૧
ગુજરાતી સાહિત્યકોશ : ૪૧૧