Gujarati Sahitya Kosh Part 01

Author(s): Jayant Kothari, Jayant Gadit, Chandrakant Sheth, Raman Soni
Publisher: Gujrati Sahitya Parishad

Page 438

કૃતિ : ૧. વિનયચંદ્ર કૃતિ કુસુમાંજલિ, સં. ભવરલાલ નાહટી, કડીની ૨ ‘આનંદવિમલસૂરિ-સઝાયર(મુ.)ના કર્તા. કૃતિમાં આનંદસં. ૨૦૧૮. [] ૨. ઐરાસંગ્રહ:૩ (રૂં.); ૩. પ્રવિસ્તસંગ્રહ, વિમલનું અવસાન ઈ. ૧૫૪૦ માં થયું એમ ઉલ્લેખ મળે છે તેથી
સંદર્ભ : ૧. જૈનૂસારત્નો: ૧; ૨. જૈસાઇતિહાસ; ૩. દેસુરાસ- કૃતિ ઈ. ૧૬મી સદી પૂર્વાર્ધમાં રચાઈ હશે એમ અનુમાન થાય છે. માળા; ૪. મરાસસાહિત્ય; [] ૫. જૈનૂકવિઓ : ૨, ૩(૨); ૬. હેમચંદ્રાચાર્ય જૈન જ્ઞાનમંદિર સ્થિત જૈન જ્ઞાનભંડારોનું સૂચિપત્ર: ડિકેટલૉગ માઇ : ૧(૨); ૭. મુમુગૃહસૂચી; ૮. હજૈજ્ઞાસૂચિ: ૧. ૧’ ભૂલથી આ રચનાઓને વિનયવિમલના નામે નોંધે છે.
[.ર.દ.] કૃતિ: જૈઐકાસંચય (સં.). સંદર્ભ: હેજેજ્ઞાસૂચિ: ૧.
[.ર.દ.] વિનયચંદ્ર-૪ [ઈ. ૧૮૧૪માં હયાત] : જૈન સાધુ. શ્યામ –ઋષિની પરંપરામાં અનોપચંદના શિષ્ય. ૬ ઢાળની ‘મયણરેહા-ચોપાઈ' (ર.ઈ. વિનયમાણિકય [ઈ.૧૬૫૮માં હયાતી: જૈન સાધુ. ‘શાશ્વતીશાશ્વત૧૮૧૪/સં. ૧૮૭૨, મહા-૧૩) તથા ૫ ઢાળની ‘સુભદ્રા-ચોપાઈના જિતસ્તવન' (રઇ, ૧૯પ)ના કર્તા. કર્તા.
સંદર્ભ: હે જૈજ્ઞાસૂચિ: ૧.
રિ.૨.દ] સંદર્ભ : જૈનૂકવિઓ:૩(૧, ૨).
[.ર.દ.
વિનયમૂતિગણિ[ઈ. ૧૪૫૩ સુધીમાં]: જૈન સાધુ. ૧૨૫૦ વિનયદેવસૂરિ) : જુઓ બ્રહ્મર્ષિ.
ગ્રંથાના ‘પડાવશ્યક-બાલાવબોધ' (.ઇ. ૧૪૫૩)ના કર્તા. વિનયધીર[ ]: જૈન સાધુ. ૨૩ કડીની “નમસંદર્ભ: જેહાપ્રોસ્ટા.
[...] નાથ-ભાસ’ (લે.સં. ૧૮મી સદી અનુ.)ના કર્તા.
વિનયવાચક) [ઈ. ૧૭મી સદી પૂર્વાર્ધ]: ખરતરગચ્છના જૈન સંદર્ભ : મુપુર્હસૂચી.
રિ.૨.દ. સાધુ. રાજસારની પરંપરામાં હેમધર્મના શિષ્ય. ૪૫૦ ગ્રંથાગનો
હંસરાજ-વચ્છરાજ-પ્રબંધ' (ર. ઇ. ૧૬૧૩), ૨૦ ઢાળ અને ૨૯૦ વિનયપ મ [ઈ. ૧૪મી સદી]: ખરતરગચ્છના જૈન સાધુ. જિનકુશલ
કડીની ‘કવન્ના-ચોપાઈ' (ર.ઈ. ૧૬૩૩) તથા ૨૫ કડીની ‘પન્નસૂરિના શિષ્ય. ઈ. ૧૩૨૬માં દીક્ષા. એમણે ૬ માસમાં વિભાજિત
વણા છત્રીસ પદ ગમત-સઝાય/મહાવીર-સ્તવન (૨.ઇ. ૧૬૩૬ રોળા, ચરણાકુળ, દોહરા, સોરઠા અને વસ્તુ છંદની ૬૩ કડીમાં રચેલો
સં. ૧૬૯૨, પોષ સુદ ૧૫) નામની રચનાઓના કર્તા. 'ગુજરાતી ‘ગૌતમસ્વામી-રાસ' (ર.ઈ. ૧૩૫૬/સં. ૧૪૧૨, કારતક સુદ ૧; મુ)
સાહિત્ય(મધ્યકાલીન)” અને “યુગપ્રધાન જિનચંદ્રસૂરિમાં કર્તાનું નામ જૈનસંપ્રદાયમાં ખૂબ લોકપ્રિય બનેલો છે. ગૌતમસ્વામીની તપસ્વિતાનો મહિમા કરતો આ રાસ તેની રચનાગત વિશિષ્ટતાથી અને
‘વિજ્યમેટુ’ ઉલ્લેખાયું છે તે ભૂલ છે. આલંકારિક વર્ણનોમાં પ્રગટ થતા કવિતા કવિત્વથી ધ્યાનપાત્ર બને
સંદર્ભ : ૧. ગુસામધ્ય; ૨. ગુસારસ્વતો;૩. યુજિનચંદ્રસૂરિ. ૪.
આલિસ્ટઑઇ:૨; ૫. જૈનૂકવિઓ : ૧, ૩(૧); ૬. મુપુગૃહસૂચી; છે. આ રાસ ઉદયવંત/મંગલપ્રભવિજયપ્રભ/વિજયભદ્ર/વિનયવંત
૭. હે જૈજ્ઞાસૂચિ: ૧.
[...] એવાં કર્તાનામોથી પણ મળે છે. પરંતુ વસ્તુત: તે આ કર્તાની જ રચના છે. એ સિવાયનું ૪૧ કડીનું “ચૈત્યપરિપાટી-સ્તવન’ એમણે વિનયરતન(વાચક) [ઈ. ૧૪૯૩માં હયાત]: વડગચ્છના જૈન સાધુ. રહ્યું છે. ૨૧ કડીનું ‘સીમંધરસ્વામી-સ્તવન તથા ૧૩ કડીનું ‘વિમલા- દેવસૂરિની પરંપરામાં મહીરતાના શિષ્ય. ૧૫૩ કડીની ‘સુભદ્રાચલ-આદિનાથ-સ્તવન’ એ આ કવિની કૃતિઓ ‘બોધીબીજ એવા ચોપાઈ' (ર.ઇ. ૧૪૯૩/સં. ૧૫૪૯, ભાદરવો-)ના કર્તા. અપરનામથી મળે છે.
સંદર્ભ: જેમણૂકરચના:૧.
[.ર.દ.] કૃતિ: ૧. ગૂસારત્નો: (સં.); ૨. પ્રાગુડાસંચય (સં.).
સંદર્ભ : ૧. આકવિઓ :૧; ૨. ઉત્તરઅપભ્રંશનો સાહિત્યવિકાસ, વિનયલા મબાલચંદ [ઈ. ૧૭મી સદી ઉત્તરાર્ધ]: ખરતરગચ્છના જૈન વિધાત્રી અ. વોરા, ઈ. ૧૯૭૬; ૩. જૈસાઇતિહાસ; ૪. પડિલેહા, સાધુ, સુમતિસાગરની પરંપરામાં વિનયપ્રમોદના શિષ્ય. ૪ ખંડમાં રમણલાલ ચી. શાહ, ઈ. ૧૯૭૯-‘વિનયપ્રભરચિત ગૌતમસ્વામીનો વિભાજિત ૬૨ ઢાળની ‘દેવરાજવછરાજની કથા/ચોપાઈ/વચ્છરાજરાસ; ] ૫. આલિસ્ટઑઇ:૨; ૬. જેમણૂક રચનાઓં: ૧; ૭. રાસ’ (ર.ઇ. ૧૬૭૪/સં. ૧૭૩૦, પોષ વદ ૨, સોમવાર), ૩ ખંડ ને જેહાપ્રોસ્ટા; ૮. ડિકેટલૉગબીજે; ૯. ડિકૅટલૉગભાઈ : ૧(૨); ૧૦. ૬૯ ઢાળની ‘વિક્રમ-ચોપાઈ/સિંહાસન-બત્રીશી' (ર.ઇ. ૧૬૯૨/સં. હેજેશસૂચિ: ૧.
રિદિ] ૧૭૪૮, શ્રાવણ વદ ૭) તથા ૫૬ કડીની ‘સવૈયા-બાવની'ના કર્તા.
સંદર્ભ: ૧. ગુસારસ્વતો; ૨.યુજિનચંદ્રસૂરિ;]૩. જેમૂકવિઓ: વિનયપ્રમોદ[
]: જૈન સાધુ. ૨૩ કડીના ૩(૨); ૪. ડિકૅટલૉગભાવિ ૫. મુમુન્હસૂચી. રિ.ર.દ.] ‘શત્રુજ્ય-સ્તવનના કર્તા. સંદર્ભ: હે જીજ્ઞાસૂચિ: ૧.
રિ.ર.દ] વિનયવિજ્ય: આ નામે ૨૨ કડીની ‘દ્વારિકાનગરીની સઝાયર(મ.)
મળે છે તેના કર્તા કયા વિનયવિજય છે તે નિશ્ચિતપણે કહેવું મુશ્કેલ છે. વિનય માવ [ઈ. ૧૬મી સદી પૂર્વાધી : તપગચ્છના જૈન સાધુ. હેમ- કૃતિ: ૧. ચૈતસંગ્રહ:૩; ૨. જૈકાસાસંગ્રહ ૩. સસંપવિમલસરિની પરંપરામાં આનંદવિમાના શિષ્ય. ૧૧ અને ૧૮ માહાભ્ય.
રિ.ર.દ]
ગુજરાતી સાહિત્યકોશ : ૪૦૯
વિનચન્દ્ર-: વિનાવિક ગુ. સા.-પર