Gujarati Sahitya Kosh Part 01

Author(s): Jayant Kothari, Jayant Gadit, Chandrakant Sheth, Raman Soni
Publisher: Gujrati Sahitya Parishad

Page 403

નોંધાયેલી મળે છે, પરંતુ એના અંતમાં આવતી ‘લક્ષ્મીકુશલ શિવ- પટેલ, ઈ.૧૯૭૫;]૬, ફાત્રિમાસિક, નવે. ૧૯૭૭-મધ્યકાલીન પદ લહે, વિનય સફલ ફલી આશા હો’ એવી પંક્તિ મળે છે તેના ગુજરાતી સાહિત્યમાં જૈનેતર રામકથા’, દેવદત્ત જોશી; ૭. એજન, પરથી આ કૃતિ લક્ષ્મીકુશલશિષ્ય વિનયની હોવાની સંભાવના છે. નવે. ૧૯૮૩–‘લમીદાસકૃત દશમસ્કંધ', કુમુદ પરીખ; ૧૮. અલિ
સંદર્ભ : ૧. ગુસારસ્વતો; []૨. આલિસ્ટઑઇ : ૨, ૩. ગૃહો- સ્ટઑઇ : ૨, ૯. ગૂહાયાદી; ૧૦. ડિકૅટલૉગબીજે; ૧૧, ફૉહનામાયાદી; ૪. જૈનૂકવિઓ : ૧, ૩(૧); ૫. જૈહાપ્રોસ્ટા. [કા.શા.] વલિ.
[ર.સી.] લક્ષ્મીચંદ/લક્ષ્મીચંદ્રાપંડિત) [ ]: ૧૩ કડીની કલ્યાણ- લક્ષ્મીધર [ઈ. ૧૪૫૧માં હયાત]: પારસી, પિતાનામ બહેરામ. એમણે સાગરસૂરિભાસ’ (લે. સં. ૧૮મી સદી અનુ.)ના કર્તા. ઈ. ૧૪૫૧માં પારસીઓના મહત્ત્વપૂર્ણ આચારગ્રંથ “અવિરાફસંદર્ભ : ૧, લીંહસૂચી, ૨, હજૈજ્ઞાસૂચિ : ૧. [કા.શા.] નામા’નો ગુજરાતી અનુવાદ કર્યો હતો.
સંદર્ભ : ૧. ગુસાઇતિહાસ : ૨; ૨. ગુલિટરેચર, ૩. પારસી લક્ષમીતિલક ઈ. ૧૩મી સદી મધ્યભાગ : ખરતરગચ્છના જૈન સાધુ. સાહિત્યનો ઇતિહાસ, નોશાકરી પીલાં, ઈ. ૧૯૪૯, રિ.૨.દ.] જિનેશ્વરસૂરિના શિષ્ય. વિદ્યાગુરુ જિનરત્નસૂરિ. ઈ.૧૨૩૨માં દીક્ષા. અપભ્રંશપ્રધાન ગુજરાતીની ૬૦ કડીના ‘શાંતિનાથદેવ-રાસના લક્ષ્મીપ્રભ[ઈ.૧૭મી સદીનો પૂર્વાધી: જૈન સાધુ. અમરમાણિક્યની કર્તા. તેમણે ‘પ્રત્યેકબુદ્ધ-ચરિત્ર' (ર.ઈ. ૧૨૫૫) અને ‘શ્રાવકધર્મ પરંપરામાં કનકસોમના શિષ્ય. ૮૭ કડીની ‘ધર્મ-ગીત’ (ર.ઈ. બૃહદ-વૃત્તિ' (૨ ઈ. ૧૨૬૧) એ સંસ્કૃત ગ્રંથોની પણ રચના ૧૬૦૮ સં. ૧૬૬૪, અસાડ સુદ–), ૫૨૧ કડીની ‘અમરદત્તામિત્રીકરી છે.
નંદ-ચોપાઈ” (૨. ઈ. ૧૬૨૦? ), પુણ્યસાર-ચોપાઈ’ અને ‘મૃગાપુત્રકૃતિ : પ્રાગકાસંચય (સં).
સંધિ'ના કર્તા. સંદર્ભ : ૧. ગુસારસ્વતો; ૨. જૈમગૂકરચના: ૧. [કા.શા.] સંદર્ભ : ૧, ગુ.સારસ્વતો;] ૨. જૈનૂકવિઓ : ૩(૧); ૩. ડિકૅટ
લૉગભાવિ; ૪. મુપુગૃહસૂચી.
[કા.શા.] લક્ષ્મીદાસ [ઈ ૧૬મી સદી ઉત્તરાર્ધ–ઈ. ૧૭મી સદી પૂર્વાધ]: આખ્યાનકાર. મહેમદાવાદના વાલ્મીક બ્રાહ્મણ પિતાનું નામ ખોખા. લક્ષ્મી ભદ્ર(ગણિ) [ઈ. ૧૫મી સદી પૂર્વાર્ધ) : જૈન સાધુ. મુનિસુંદર
૯ કડવાં અને ૧૯૦ કડીનું તથા ૭ વિવિધ રોગોના નિર્દેશવાળું સૂરિના શિષ્ય. વ્યાકરણશાસ્ત્રના પ્રખર વિદ્વાન. ૧૦ કડીની ‘શ્રી મુનિ ‘ગજેન્દ્રમ’ (રઈ. ૧૫૮૩/સં. ૧૬૩૯, જેઠ સુદ ૭, ગુરવાર), સુંદરસૂરિ-વિજ્ઞપ્તિ' (ર.ઈ. ૧૪૪૨; મુ.)ના કર્તા. ૪૫ કડવાંનું “ચંદ્રહાસાખ્યાન' (૨ ઈ. ૧૫૯૧/સં. ૧૬૪૭, શ્રાવણ આ ઉપરાંત, ગુરુએ રચેલી ‘મિત્રચતુષ્ક-કથા’નું ઈ ૧૪૨૮માં સુદ ૭, મંગળવાર), ‘લક્ષ્મણાહરણ” (ર.ઈ. ૧૬૦૪) અને ભાગવતના અને રત્નશેખરસૂરિકૃત ‘શ્રાદ્ધપ્રતિક્રમણ સૂત્રવૃત્તિ અર્થદીપિકા'નું દશમસ્કંધનો ૧૯૫ કડવાંમાં મૂલાનુસારી સંક્ષેપ આપતું પણ રસપ્રદ ઈ. ૧૪૪૦માં એમણે શોધન કર્યું હતું. કથાશૈલીવાળું દશમસ્કંધ' (ર.ઈ. ૧૬૧૮, અંશત: મુ)-એ લક્ષ્મીદાસ- કૃતિ : ઐસમલા : ૧. ની પ્રૌઢ આખ્યાનશૈલીનો પરિચય આપતી કૃતિઓ છે. કવિએ સંદર્ભ: ૧. જૈન પરંપરાનો ઇતિહાસ : ૩, મુનિશ્રી દર્શનવિજ્ય આખું ભાગવત તેમ જ મહાભારત પણ ગુજરાતીમાં ઉતાર્યા હોવાનું અને અન્ય, ઈ. ૧૯૬૪; ૨. જેસાઇતિહાસ. [કા.શા.] નોંધાયું છે. કર્ણપર્વ’ નામની, એક સ્થળે ‘લખ્યમીદાસ” નામછાપ દર્શાવતી, અપૂર્ણ કૃતિ મહાભારતનો જ એક અંશ હોવાની સંભાવના લોમભૂતિ-11
]: જૈન સાધુ. સલહર્ષસૂરિના છે.
( શિષ્ય. ૭૦/૮૪ કડીનું ‘શાંતિજિન સ્તવન (ભવસ્થિતિ વિચારગર્ભિત આ ઉપરાંત ‘જ્ઞાનબોધ (ર.ઈ. ૧૬૧૨), રામભક્તિનું ૧૦ કડીનું
કુમારગિરિ મંડન)/શાંતિનાથ-તવન’ (લે. સં. ૧૭મી સદી અનુ.) ઉપદેશાત્મક પદ(મુ) તથા વિવિધ રોગના નિર્દેશવાળાં અન્ય પદો તથા ૭૯ કડીનું કાયસ્થિતિ-સ્તવન (લે. સં ૧૮મી સદી અ.)ના (થોડાંક મુ.) પણ એમણે રચ્યાં છે. કેટલાંક પદોની ભાષા વ્રજની કતા.. અસરવાળી છે.
સંદર્ભ : ૧. જૈનૂકવિઓ : ૩(૨); ૨. મુપુન્હસૂચી કિા.શા.] આ સિવાય માલિની વૃત્તની ૨૬ કડીઓમાં ભકિતબોધ ને જ્ઞાન
લક્ષમીમૂતિ–૨/લક્ષમીભૂતશિષ્ય [ ]: આ બંને નામે ૪૭ બોધ આપનું ‘અમૃતપચીસી-રસ (મુ.) અને ભુજંગીની દેશીમાં
કડીની ‘સનકુમાર-ચોપાઈ/સનકુમાર ચક્રવતિ-સઝાય’ (લે સં. ૧૯મી લખાયેલું ૩૨/૩૬ કડીનું ‘રામસ્તુતિરક્ષા (મુ.) પણ આ જ લક્ષ્મી
સદી) મળે છે. દાસની કૃતિઓ હોવાની સંભાવના છે.
સંદર્ભ : હેજેજ્ઞાસૂચિ: ૧. કૃતિ : ૧. અપ્રગટ ગુજરાતી પુસ્તક, સપ્ટે.થી નવે. ઈ. ૧૮૮૫ (ફેક્સ); ૨. કવિચરિત: ૧-૨ (સં.); ૩. નકાદોહન, ૪. ખૂકાદોહન: લક્ષ્મીરત્ન: આ નામે ૧૮ કડીની ગૌતમ ગુરુ પાસે ઇમામુનિએ ૬; [] ૫. ભારતીય વિદ્યા, વર્ષ-૧, અંક ૪ (+સં),
કરેલા ચારિત્રગ્રહણ પ્રસંગને સંપમાં નિરૂપતી “અઇમત્તામુનિની સંદર્ભ : ૧. ગુસાઇતિહાસ : ૨; ૨. ગુસામધ્ય; ૩. ગુસારસ્વતો; સઝાયર(મુ.), ૧૦ કડીની બાવીસ પ્રકારની અભક્ષ્ય વાનગીઓન ૪. પ્રાકૃતિઓ; ૫. મધ્યકાલીન ગુજરાતી સાહિત્ય, બહેચરભાઈ ૨. ત્યજવાનો બોધ કરતી ‘અભક્ષ્ય અનંતકાયની સઝાય/અભક્ષ્ય-સઝાય
૩૭૪ : ગુજરાતી સાહિત્યકોશ
લક્ષ્મીચંદ/લક્ષ્મીચંદ્રાપંડિત) : લશ્મીરત્ન