Gujarati Sahitya Kosh Part 01

Author(s): Jayant Kothari, Jayant Gadit, Chandrakant Sheth, Raman Soni
Publisher: Gujrati Sahitya Parishad

Page 423

પ્રેમગીતા' (ર.ઈ. ૧૭૨૩) અને “લંકાનો સલોકો' (ર.ઈ. વલ મકુશલ ઈિ. ૧૮મી સદી પૂર્વાર્ધ] : તપગચ્છના જૈન સાધુ. ૧૭૧૪)ને “ગૂજરાતી હાથપ્રતોની સંકલિત યાદી આ કવિની ધીરકુશલની પરંપરામાં સુંદરકુશલના શિષ્ય. “શ્રેણિક-રાસ' (ર.ઈ. રચના ગણે છે, પરંતુ “લંકાનો સલોકો વલ્લભ–૧ની કૃતિ હોવાની ૧૭૧૮/સં. ૧૭૭૫, કારતક વદ ૧૩, રવિવાર), ૧૦ ઢાળની દુહાસં ભાવના પણ વ્યકત થઈ છે.
| ચોપાઈ બંધમાં રચાયેલી વર્ણનાત્મક ઐતિહાસિક “હેમચન્દ્રગણિ-રાસ | કૃતિ : ૧. વલ્લભ ભટ્ટની વાણી, સં. મંજુલાલ મજમુદાર, ઈ. રિ.ઈ. ૧૭૩૬/સં. ૧૭૯૩, માગશર સુદ ૨, મંગળવાર; મુ.) કૃતિના ૧૯૬૨ +સં.); ] ૨. અંબીકાકાવ્ય તથા શકિતકાવ્ય, પ્ર. બુકસેલર કતો. સાકરલાલ બુલાખીદાસ, ઈ. ૧૯૨૩; ૩. કાદોહન : ૧ (સં.); ૪. કૃતિ : જૈઐકાસંચય. પ્રાકામંજરી (સં.); ૫. બુકાદોહન : ૧, ૨ (સં.), ૪, ૫, ૮; ૬. સંદર્ભ : ૧. જૈનૂકવિઓ: ૨; ૨. હેજેજ્ઞાસૂચિ : ૧. કી.જો. શ્રીમદ ભગવતીકાવ્ય, પ્ર. દામોદર દાજી માઈ, ઈ. ૧૮૮૯.
વલમજી-૧ [સં. ૧૮મી સદી]: પુષ્ટિમાર્ગીય વૈષ્ણવ કવિ. તેઓ સંદર્ભ : ૧. વલ્લભ મેવાડો : એક અધ્યયન, જયવંતી ઘ, શાહ, ‘કાકા વલ્લભજી’ને નામે જાણીતા હતા. સં ૧૭૨૬ પછી ઔરંગઈ. ૧૯૫૯] ૨. અકારરેખા, સુરેશ દીક્ષિત, ઈ. ૧૯૭૪, ૩. કવિ- ઝેબના વ્રજ પર થયેલા આક્રમણને કારણે શ્રીનાથજી મેવાડ પધાર્યા ચરિત્ર; ૪. ગુમાસ્તંભો; ૫. ગુલિટરેચર, ૬, ગુસાઇતિહાસ : ૨; ૭. એ ઐતિહાકિ પ્રસંગને વિષય બનાવી રચાયેલા કાવ્ય તથા ‘મગગુસામધ્ય; ૮. ગુસારૂપરેખા : ૧૯. ગુસારસ્વતો; ૧૦. ને મોવિહાર, વદીયનામમણિમાલા’ કૃતિના કર્તા. રામનારાયણ વિ. પાઠક, ઈ. ૧૯૬૧-“વલ્લ મ મેવાડો અને ગરબી- સંદર્ભ : સાહિત્યકારો.
રિ.સો.] પ્રવાહ; ૧૧. નર્મગદ્ય, ઈ. ૧૯૭૫ની આવૃત્તિ: ૧૨. પ્રાકૃતિઓ;
] ૧૩. વ્હાયાદી; ૧૪. ડિકૅટલૉગબીજે; ૧૫. ફોહનામાવલિ : ૨; ૧૬. ફૉહનામાવલિ, ૧૭. મુપુગૃહસૂચી.
રિ.સી.] વલ્લભજી–૨સિં. ૧૯મી સદી]: પુષ્ટિમાર્ગીય વૈષ્ણવ કવિ. પંચમ
પીઠના ગોસ્વામી બાળક. વલમ-૩
]: બીલ પરગણાના મહિસાના સંદર્ભ : પુગુસાહિત્યકારો. વતની. જ્ઞાતિએ મોઢ બ્રાહ્મણ. આ કવિને નામે ‘ભકતમાળ(નાની) નામની કૃતિ મળે છે. ગુજરાતના સારસ્વતો આ કવિને ઈ. ૧૯મી વલ્લભદાસ-૧ સિં. ૧૭મી સદી]: પુષ્ટિમાર્ગીય વૈષ્ણવ કવિ. સદીના ગણે છે.
ગુસાંઇજી વિઠ્ઠલનાથજી)ના ભકત. પદો (૧ મુ.)ના કર્તા. સંદર્ભ : ૧. ગુસારસ્વતો;[] ૨, ગૂહાયાદી. રિ.સો.] કૃતિ : પુગુસાહિત્યકારો (ર.). વલમ-૪|
]: અમદાવાદના વતની, જ્ઞાતિએ વલ્લભદાસ-૨/વલ્લભ ભાઈ ઈિ. ૧૭મી સદી]: પુષ્ટિમાર્ગીય વૈષ્ણવ વડનગરા બ્રાહ્મણ. આ કવિએ ‘નાગરની ઉત્પત્તિનો ગરબો’ અને કવિ. ભરૂચના વતની. પિતા ત્રિકમભાઈ. માતા લાંભાભી. ગોકલઅન્ય કેટલાંક ગરબા-ગરબી (મુ.), “મહાદેવજીનો વિવાહ (મ.), નાથજી (ઇ. ૧૫૫૨-ઈ. ૧૬૪૧)ને ભકત. ઈ. ૧૬૦૪ પછી તેમનો "શામળશાહનો વિવાહ,નરસિહ મહેતાના પુત્રનો વિવાહ” તથા જન્મ થયો હોવાનું અનુમાન થયું છે. વિવાહખેલનાં પદોની રચના કરી છે.
ઈ. ૧૬૧૬માં કોઈ ચિપ નામના સંન્યાસીના પ્રભાવમાં આવી
મોગલ બાદશાહ જહાંગીરે પુષ્ટિમાર્ગીય વૈષ્ણવોને ઊર્ધ્વપુંડ્રતિલક કૃતિ : અંબિકે દુશેખર,-. સંદર્ભ : ૧. ગુસારસ્વતો;] ૨. ગૂહાયાદી. રિ.સો.
અને તુલસીમાળા ધારણ ન કરવાનું ફરમાન કાઢયું તે વખતે ગોકુલ
નાથજીએ કાશમીરનો પ્રવાસ કરી જહાંગીર બાદશાહને મળી સમજાવ્યો વલમ–૫
]: સુરતના સલાબતપુરાના વતની. અને આ ફરમાન પાછું ખેંચાવ્યું એ પુષ્ટિમાર્ગીય વૈષ્ણવોમાં જાણીતા અવટંકે રાણા. પિતા ખુશાલચંદ. આ કવિએ લગભગ ૭૦૦ જેટલી પ્રસંગને આલેખતું વ્રજભાષાની અસરવાળું ૧૧૧ કડીનું “માલાગરબીઓ તથા ઘણાં પદો રચ્યાં હોવાની નોંધ મળે છે.
ઉદ્ધાર(મુ) કાવ્ય આ કવિએ રચ્યું છે. કાવ્યની જૂની પ્રત ઈ. ૧૬૯૪ સંદર્ભ : ફારૈમાસિક, એપ્રિલ-જૂન ૧૯૩૯-“સુરતના કેટલાક પૂર્વેની મળે છે. એટલે આ કવિ ઈ. ૧૭મી સદીમાં થઈ ગયા હોવાનું સંતો અને મુકતકવિઓ', માણેકલાલ શં. રાણા. વિ.સૌ.) કહી શકાય.
એ ઉપરાંત, ‘વલ્લભરાલય (નાનો મહોત્સવ), ‘શ્રી વલ્લભરસ', વલમ(મુનિ)-૬[
]: જૈન સાધુ. ૧૦ કડીની “શ્રી વલ્લભવેલ’, ‘વિવાહખેલ’, ‘માલાનો કરખો વાર્ષિક મહોત્સવ', રેવતી પ્રમુખ દૃષ્ટાંત-સઝાય' (મુ.)નો કર્તા. કૃતિ લોકાગચ્છ સંપ્ર- “શ્રી ભાગ્યરાસચરિત્ર', 'નવરસ તથા અનેક ધોળ-પદ (કેટલાંક મુ.)ની દાયના પુસ્તકમાં મુદ્રિત છે માટે કર્તા લેકાગચ્છની હોઈ શકે. રચના એમણે કરી છે. ગોકુલનાથજી–ગોકુલેશ પ્રભુનો મહિમા
૯ કડીની ‘રહનેમિરાજિમતી-ગીત’ વલલ મહષિને નામે મળે છે કરતાં વ્રજભાષામાં જે પદ મુદ્રિત સ્વરૂપે મળે છે તે આ વિનાં જે પ્રસ્તુત વલ્લ મમુનિની પણ હોય, પણ તે નિશ્ચિત નથી. હોવાની સંભાવના છે. કૃતિ: લોંપ્રપ્રકરણ.
કૃતિ : ૧. ગોકુલેશજીનાં ધોળ તથા પદસંગ્રહ, પ્ર. લલ્લુભાઈ છે. સંદર્ભ : ૧. મુપુગૃહસૂચી, ૨. લહસૂચી.
[કી.જો] દેસાઈ. ઈ. ૧૯૧૬; ] ૨. અનુગ્રહ, ફેબ્રુ. ૧૯૫૭–‘માલાઉદ્ધાર
૩૯૪ : ગુજરાતી સાહિત્યકોશ
વલ્લભ૩ : વલ્લભદાસ-૨/વલ્લભભાઈ
Jain Education Intemational