Gujarati Sahitya Kosh Part 01

Author(s): Jayant Kothari, Jayant Gadit, Chandrakant Sheth, Raman Soni
Publisher: Gujrati Sahitya Parishad

Page 397

તો ‘આબુજીનો છંદ' (લે. સં. ૧લ્મી સદી), ૧૧૨/૧૧૩ કડીનો ૪. જોધપુસ્તક: ૧; ૫. જૈસમાલા(શા):૩; ૬. જૈસસંગ્રહ(ન); ગોડી પાર્શ્વનાથ-છંદ' (લે.ઈ. ૧૭૫૪), ૮ કડીની ‘રહનેમિની સઝાય’ [] ૭. જૈન શ્વેતાંબર કૉન્ફરન્સ હેરડ, ઑગસ્ટ ૧૯૧૪-મહાવીરનું (મ.) અને ૮ કડીની હિંદી કૃતિ નેમિનાથ-ધમાલ (મુ.) એ જૈન પરોપકારી જીવન”, કાપડિયા નેમચંદ ગી; ૮. એજન, ઑકટો. કતિઓ મળે છે. આમાંની ૮ કડીની ‘રહનેમિની સઝાય’ને કેટલાક નવે. ૧૯૧૪સંદર્ભે રૂપવિય–૨ની માને છે પણ એ માટે નિશ્ચિત આધાર નથી. સંદર્ભ: ૧. મસાપ્રકારો;] ૨. જહાપ્રોસ્ટા; ૩. ડિકેટલૉગબીજે;
આ બધી કૃતિઓ કયા રૂપ/રૂપોની છે એ વિશે નિશ્ચિતપણે કહી ૪. ફૉહનામાવલિં; ૫. મુમુન્હસૂચી: ૬. રાપુસૂચી : ૪૨; ૭.રાહસૂચી : શકાય તેમ નથી,
૧; ૮. લહસૂચી; ૯હેજેજ્ઞાસૂચિ: ૧.
રિસો.] કૃતિ : ૧. ચૈસ્તસંગ્રહ : ૩; ૨. જૈકાપ્રકાશ : ૧, ૩. જૈuપુસ્તક : ૧; ૪. શ્રીમદ્ ભગવતીકાવ્ય, પ્ર. દામોદર દાજીભાઈ, ઈ, ૧૮૮૯૯ રૂપચંદ–૧ : જુઓ દયાસિહશિષ્ય રામવિજય. ૫. સસન્મિત્ર (ઝ).
રૂપચંદ્રપાઠક)-૨ [ઈ. ૧૮મી સદી]: ખરતરગચ્છના જૈન સાધુ. ૯ સંદર્ભ : ૧. આલિસ્ટઑઇ : ૨; ૨. જૈનૂકવિઓ: ૩(૨); ૩.
કડીના “જિનલાભ-સૂરિ-ગીત (મુ.)ના કર્તા. જિનલાભસૂરિ (ઈ.૧૭૨૮મુમુગૃહસૂચી; ૪. રાજુહસૂચી :૪૨; ૫. રાહસૂચી : ૧; ૬. હજૈજ્ઞા
ઈ. ૧૭૭૮)ના સમયને આધારે આ કવિ ઈ. ૧૮મી સદીમાં હયાત સૂચિ: ૧.
[.સો., કી.જો.] હોવાનું કહી શકાય.
કૃતિ : જૈન સત્યપ્રકાશ, ફેબ્રુ-માર્ચ ૧૯૪૧- કેટલાંક ઐતિહાસિક રૂપ-૧ (ઈ. ૧૮૩૨માં હયાત] : નાગોરી લોકાગચ્છના જૈન સાધુ..
પદ્યો', સં. કાંતિવિજય (સં.).
રિ.સી.] ‘૨૮ લબ્ધિ-પૂજા' (ર.ઈ. ૧૮૩૨/સં. ૧૮૮૮, માગશર સુદ ૧૨)ના કર્તા.
રૂપચંદ(બ્રહ્મ)-૩ [ઈ. ૧૭૪૫માં હયાત] : પાáચંદ્રગચ્છના જૈન જૈન ગૂર્જર કવિઓ’એ આ કવિ રૂપચંદ–૩ હોવાનું અનુમાન
સાધુ. અનુપમચંદના શિષ્ય. ‘કેવલ સત્તાવની' (ર.ઈ. ૧૭૪૫સં. કર્યું છે.
૧૮૦૧, મહા સુદ ૫), બંગલાદેશ-ગઝલ અને હિંદી કૃતિ ‘લઘુસંદર્ભ: ૧. ગુસાઇતિહાસ:૨; [] ૨. જૈનૂકવિઓ : ૩(૧).
બ્રહ્મ-બાવની'ના કર્તા. ર.સી.] સંદર્ભ: ૧. ગુસાઇતિહાસ:૨; ૨. જૈનૂકવિઓ : ૩(૧).
રિસો.] રૂપચંદ/રૂપચંદ્ર : આ નામે ૯ ઢાલ અને ૪૭ કડીમાં નેમરાજુલકથાના મુખ્ય પ્રસંગ-અંશોને ટૂંકમાં પણ પ્રાસાદિક અને રસાવહ રીતે આલે
રૂપચંદ(મુનિ)-૪ ઈ. ૧૯મી સદી પૂર્વાધ : ગુજરાતી લોકાગચ્છના ખતી “નેમિનાથ નવરસો’ (લે. ઈ. ૧૭૮૯; મુ.), ૫ કડીની ‘નમોજીનો
જૈન સાધુ. મેઘરાજના માનસિઘશિષ્ય-કૃણમુનિના શિષ્ય. આ કવિએ ચોમાસો (મુ.), ૨૧ કડીની ‘વૈરાગ્યની સઝાય', ૨૦ કડીની ‘સાર
૪૧ ઢોલની ‘શ્રીપાલ-ચોપાઈ' (ર.ઈ. ૧૮૦૦/સં. ૧૮૫૬, ફાગણ વદ શિખામણ-સઝાય', ઋષભદેવ, મહાવીર, સુવિધિનાથ પરનાં કેટલાંક
૭, રવિવાર), “ધર્મપરીક્ષાનો રાસ' (ર.ઈ. ૧૮૦૩/સં. ૧૮૬૦, માગશર સ્તવનો(મુ.), ‘દોહા શતક' (લે. ઈ. ૧૮૧૫), ૮ કડીની ‘ભકતવત્સલ
સુદ ૫, શનિવાર), ૧૩ ઢાળની પંચેન્દ્રિય-ચોપાઈ' (ર.ઈ. ૧૮૧૭/સં. મહાવીર (મુ), ૭ કડીની ‘વીર નિર્વાણ-ગૌતમનો પોકાર (મુ.), હિંદીમાં
૧૮૭૩, વૈશાખ સુદ ૮, રવિવાર; મુ), ૩૪ ઢાલની ‘રૂપસેન-ચોપાઈ' આમલ કી ક્રીડા (મ.), ‘વૈરાગ્યોપદેશક-સઝાય (મુ.), નેમ રાજેલના (ર.ઈ. ૧૮૨૨/સં. ૧૮૭૮, શ્રાવણ સુદ ૪, ગુરુવાર), વિક્રમના હોરીનું પદ’, ‘પટ્ટાવલી’, ‘નિમિજીનો વિવાહ, ‘પંચકલ્યાણ પૂજાનું
સમયના, અદ્ભુતરસિક લોકકથાના અંબડ નામના પાત્રનું ચરિત્ર મંગલ’ તથા રાજસ્થાનીમાં લખાયેલી ૨ ‘આત્મબોધની સઝાય” (લે.
આલેખતી, ચોપાઇ બંધના ૮ ખંડમાં રચાયેલી “અંબા-રાસ' (ર.ઈ. ઈ. ૧૭૮૯) મળે છે.
૧૮૨૪/સં. ૧૮૮૦, જેઠ સુદ ૧૦, બુધવાર) તથા ‘સમ્યકત્વકૌમુદી ૫ કડીની ‘મનને શિખામણની સઝાયર(મુ) તથા ત્રઋષભજન,
કથા-ચોપાઈ' (ર.ઈ. ૧૮૨૬) એ કૃતિઓની રચના કરી છે. કવિની મહાવીર, પાર્શ્વજિન પરનાં કેટલાંક સ્તવનો ‘રૂપચંદ કહે નાથ
ભાષા પર રાજસ્થાનીનો પ્રભાવ ઘણો પ્રબળ છે. નિરંજન’ એ પ્રકારની નામછાપથી જુદાં પડે છે. ૧૧૯ ગ્રંથાગની
કૃતિ: જ્ઞાનાવલી: ૨. ‘પરમાર્થ દોહરા” એ રચના “પંડિત રૂપચંદ’ નામછાપ દર્શાવે છે.
સંદર્ભ: ૧. ગુસાઇતિહાસ: ૨; ૨. ગુસારસ્વતો; ૩. જૈસાઇતિપત બધી જ કતિઓના કર્તા કયા રૂપચંદ છે તે વિશે નિશ્ચિતપણે હાસ: ૪. દેરાસમાળા; ૫. મરાસસાહિત્ય | ૬. જે_કવિઓ: કંઈ કહી શકાય તેમ નથી.
૩(૧); ૭. રામુહસૂચી:૪૨. ‘મુનિરાજશ્રી પુણ્યવિજયજી સંગ્રહગત ગુજરાતી હસ્તપ્રતસૂરી’ ૭ કડીની “નેમ-પદ', ૨૦ કડીની નેમ રાજિમતી-ગીત', ૬ કડીની રૂપચંદ-૫ [
]: જૈન સાધુ. કલ્યાણજીના પુત્ર. ‘પારિજન(ગોડીજિન)-ગીત', ૩ કડીની ‘સંભવજન-ગીત’ અને ૩ વિયોગના બારમાસના વર્ણન પછી અધિકમાસમાં મિલનની કથાને કડીની “સુવિધિજિન-ગીત’ આ કૃતિઓને રૂપચંદ(મુનિ)-૪ને નામે આલેખતી ૩૦ કડીની નેમિનાથ-તેરમાસા (મુ.)ના કર્તા. ચચ્ચાર મકે છે પણ તે માટે નિશ્ચિત આધાર મળતો નથી.
પાસના વર્ણનમાં જુદી જુદી દેશીઓ તથા ધ્રુવપદોનો ઉપયોગ આ કતિ : ૧. ચૈસ્તસંગ્રહ: ૨; ૨. જેમાપ્રકાશ: ૧, ૩. જૈકાસંગ્રહ; કાવ્યમાં થયો છે તે આ કાવ્યની વિશેષતા છે.
રિસો.]
૩૧૮ : ગુજરાતી અહિત્યકોશ
રૂપ-૧: પર્યાદના