Atma Siddhi Shastra Vivechan Part 1

Book Title: Atma Siddhi Shastra Vivechan Part 1
Author(s): Shrimad Rajchandra, Rakeshbhai Zaveri
Publisher: Shrimad Rajchandra Ashram

View full book textPrevious | Next

Page 386
________________

ગાથા-૧૬
૩૩૯
આજ્ઞાની બહાર પોતાના શ્વાસોચ્છ્વાસ સિવાય બીજું કંઈ ન ચાલે એવી તેની ભાવના હોય છે. આવી જેની તૈયારી હોય છે તેનો સ્વચ્છંદ સત્વરે વિલીન થઈ જાય છે. શ્રીમદ્ પ્રકાશે છે
‘જો જ્ઞાનીની યથાર્થ પ્રતીતિ આવી હોય, અને બરાબર તપાસ્યું છે કે ‘આ સત્પુરુષ છે, આની દશા ખરેખરી આત્મદશા છે. તેમ એમનાથી કલ્યાણ થશે જ', અને એવા જ્ઞાનીના વચન પ્રમાણે પ્રવર્તે, તો ઘણા જ દોષ, વિક્ષેપ મટી જાય. જ્યાં જ્યાં જુએ ત્યાં ત્યાં અહંકાર રહિત વર્તે અને તેનું બધું પ્રવર્તન સવળું જ થાય. એમ સત્સંગ, સત્પુરુષનો યોગ અનંત ગુણનો ભંડાર છે.'૧
આવા મહિમાવાન સદ્ગુરુના યોગનો આશ્રય મળતાં જીવ પોતાની સ્વચ્છંદી વૃત્તિઓનો જય કરે છે. જીવને સદ્ગુરુની યથાર્થ ઓળખાણ થતાં તેમના પ્રત્યે આશ્રયભક્તિ પ્રગટ થાય છે જે આજ્ઞા આરાધન કરવામાં સહાયરૂપ નીવડે છે. જેમ જેમ સદ્ગુરુ પ્રત્યે પ્રેમ અને શ્રદ્ધાનો વિકાસ થાય છે, તેમ તેમ અર્પણતાનું બળ વધતું જાય છે અને પોતાની ઇચ્છાએ વર્તવાના પરિણામનો ત્યાગ થાય છે. પોતે સદ્ગુરુને સર્વ પ્રકારે રાજી રાખી શકે અને પોતાના સર્વ ભાવ તેમને અર્પણ કરી શકે તેવી ભાવના સહિત તેનું આચરણ હોવાથી સદ્ગુરુને પોતાની સર્વ ઇચ્છાની સોંપણી કરે છે. સદ્ગુરુ પ્રત્યે યથાર્થ ભક્તિ પ્રગટ થવાથી તેમની આત્મચેષ્ટામાં જ તેની વૃત્તિ રહે છે, તેમના આંતર પુરુષાર્થનું નિરંતર બહુમાન રહ્યા કરે છે, તે જ નજરાયા કરે છે. તેમના અપૂર્વ ગુણ દૃષ્ટિગોચર થતાં અને તેમની આજ્ઞાનું પાલન કરતાં સ્વચ્છંદ મટે છે અને સહેજે આત્મબોધ પ્રગટે છે.
આમ, પ્રત્યક્ષ સદ્ગુરુના યોગમાં સ્વચ્છંદ રોકાય છે. પરંતુ જે જીવ પ્રત્યક્ષ સદ્ગુરુની આવશ્યકતા સ્વીકારતો નથી અને પોતાની મતિકલ્પનાએ સ્વચ્છંદ રોકવાનો ઉપાય કરે છે, તેનો સ્વચ્છંદ ઘટવાને બદલે પ્રાયઃ વધે છે. તે પોતાના સ્વચ્છંદને પોષવા શાસ્ત્રનાં કથનોનો દુરુપયોગ પણ કરે છે. આત્મા જ આત્માનો ગુરુ છે.'૨ આદિ શાસ્ત્રોનાં કથનોની અપેક્ષા સમજ્યા વગર તેવાં કથનોનું અવલંબન લઈને તે ૧- ‘શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર', છઠ્ઠી આવૃત્તિ, પૃ.૬૯૬ (ઉપદેશછાયા-૫)
૨- જુઓ : (૧) આચાર્યશ્રી પૂજ્યપાદસ્વામીકૃત, ‘ઇષ્ટોપદેશ', શ્લોક ૩૪
'स्वस्मिन् सदभिलाषित्वादभीष्टज्ञापकत्वतः I
स्वयं हितप्रयोक्तृत्वादात्मैव ગુરુનઃ ।।'
(૨) ઉપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજીરચિત, ‘સાડી ત્રણસો ગાથાનું સ્તવન', ઢાળ ૫, કડી ૮૦ તેહ “કહે ગુરુ ગચ્છ ગીતારથ, પ્રતિબન્દે કીજે રે? દર્શન-જ્ઞાન-ચરિત આદરિયે, આપે આપ તરીજે રે.”ક
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org


Page Navigation
1 ... 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790