Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२४ उ.१२ सू०३ द्वीन्द्रियेभ्यः पृ. नामुत्पत्तिनिरूपणम् ८७ स्थितिघन्योत्कृष्टाभ्यामे कोनपश्चाशद्वात्रिंदिवप्रमाणा भवति इति भावः । 'संवेहो उप जिऊण भाणियबो' कायसंवेध उपयुज्य भणितव्यः । चरमगमत्रये भवादेशेन उत्कर्ष तः प्रत्येकमष्टौं भवनहणानि, कालादेशेन तु पश्चिमगमत्रयस्य प्रथमगमे तृतीयगमे सप्तमे नवमे गमे च उत्कर्ष तोऽष्टाशीतिवर्ष सहस्राणि षण्णवत्यधिकरात्रिदिवशताधिकानि द्वितीयगमे-अष्टमगमे तु षण्णवत्युत्तरं दिनशतमन्त. मुहूर्तचतुष्टयाभ्यधिकमिति ९।
'जइ चउरिदिएहितो उववज्जति' यदि पृथिवीकायिका जीवा चतुरिन्द्रयेभ्य आगत्य पृथिवीकायिकेपुत्पद्यन्ते तदा किं पर्याप्त केभ्य श्चतुरिन्द्र येभ्य आगत्य में भी जघन्य और उत्कृष्ट से स्थिति एक जैसी ही है अर्थात् उन चास ४९ रात दिवस की है। 'संवेहो उव जिऊण भाणियत्वों' कायसंवेध यहां भवादेश और कालादेश से उपयोग लगा करके जघन्य और उस्कृष्ट से कहना चाहिये अर्थात् चरम के तीन गम में भवादेश से कायसंबंध उत्कृष्ट रूप में प्रत्येक अन्तिम गम में आठ भव ग्रहणरूप है और कालादेश से वह पश्चिम गमत्रय के प्रथम गम में अर्थात सातवें गम में-और तृतीय गम में-नौवें गम में उत्कृष्ट से १९६ एकसौ छियानवे रात्रि-दिवस अधिक ८८ अठासी हजार वर्ष का है और हितीय गम में-८वें गम मे वह चार अन्तर्मुहर्त अधिक १९६ एकसौ छियानवे रातदिवस का है।'
'जइ चरिदिएहिंतो उववज्जति' अब गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं-हे भदन्त ! यदि पृथिवीकायिक चौइन्द्रियों से आकरके उत्पन्न होते ત્રણ ગમેમાં પણું જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટથી સ્થિતિ એક સરખી જ છે. એટલે है भन्नेमा ४८ मा ५यास २शत हिसनी छे. 'संवेहो उवजु जिऊण भाणियव्वो' महिया यस वध सवाहेश अन जशथी 6पये ५-विया. રીને અને જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટથી કહેવો જોઈએ. અર્થાત્ છેલ્લા ત્રણ ગામોમાં ભવાદેશથી કાયસંવેધ ઉત્કૃષ્ટ રૂપથી દરેક છેલલા ગમમાં આઠ ભવ ગ્રહણરૂપ છે. અને કાળાદેશથી તે છેલ્લા ત્રણ ગામના પહેલા ગામમાં અર્થાત્ ૭ સાતમાં ગમમાં અને ત્રીજા ગામમાં એટલે નવમાં ગમમાં ઉત્કૃષ્ટથી ૧૯૬ એકસે છનું અહોરાત્ર-રાત દિવસ અધિક ૮૮ અઠયાસી હજાર વર્ષને છે. અને બીજા ગમમાં એટલે કે આઠમા ગમમાં તે ચાર અંતર્મુહૂર્તથી અધિક ૧૯૬ એકસે છનું અહેરાત્ર-દિનરાતને છે.
'जइ चउहिदिएहितो उववज्जति' वे गौतमत्वामी प्रसुन मे पछे छ કે-હે ભગવન્ જે પૃથ્વીકાયિક જીવ ચાર ઇંદ્રિયવાળા જેમાંથી આવીને
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૫
