Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२५ उ.२ सू०३ असंख्येये लोके अनन्त द्रव्यसमा नि०५७३ poori परमाण्वादीनां तथाविधपरिणाम सामर्थ्येनावस्थानात् अनन्तानामपि तेषां जीवपरमाण्वादिद्रव्याणामवस्थानं भवतीति न कचिद्विरोधः । असंख्यात लोके यद् अनन्तद्रव्याणामवस्थानं कथितं तदेकैकस्मिन् प्रदेशे तेषां चयापचयादिमवेन भवतीत्यतश्चयापचयादि प्रदर्श्यते- 'लोगस्स णं' इत्यादि, 'लोगस्स णं भंते' लोकस्य खलु भदन्त ! 'एर्गमि आगासपए से' एकस्मिन् आकाशप्रदेशे 'कइदिसि पोग्गला विज्जंति' कतिदिशमाश्रित्य कतिभ्यो दिग्भ्य आगत्य पुत्रकाः परमाण्वाauratयन्ते लीयन्ते ? हे भदन्त ! लोकस्यैकस्मिन आकाशपदेशे कतिदिग्भ्य आगस्य परमाणवः, लीनाः भवन्तीति प्रश्नः । भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि, 'गोमा' हे गौतम! 'व्याघारणं छद्दिसि' निर्व्याघातेन षड् दिशम् अभिव्याव्य, षड् दिग्भ्यः, यदि आगमने कश्चित् प्रतिबन्धो न भवेत् तदा पम्पोऽपि - से असंख्यात प्रदेशों वाले भी लोकाकाश में उन २ प्रदेशों में परमाvaifee aort का तथाविध परिणाम के सामर्थ्य से अवस्थान होता है । इसलिये अनन्त भी उन जीव परमाणु आदिकों का वहाँ अवस्थान होने में कोई विरोध नहीं है । असंख्यात प्रदेशात्मक लोक में जो अनन्तद्रव्यों का अवस्थान कहा गया है वह एक प्रदेश में उनके चय और अपचयवाले होने के कारण से कहा गया है। यही बात सूत्रकार प्रदर्शित करते हैं-'लोगस्स णं भंते! एगंमि आगासपएसे कहदिसिं पोग्गला चिज्जति' गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है-हे भदन्त ! लोक के एक आकाश प्रदेश में कितनी दिशाओं से आकरके परमाणु आदि पुल एकत्रित - इकट्ठे होते हैं ? लीन होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं गोयमा ! निश्वाघाएणं छद्दिसिं' हे गौतम! यदि व्याघात प्रतिबन्ध -न हो तो वे छहों दिशाओं से आकरके वहां इकट्ठे हो जाते हैं
હાય છે. એજ રીતે અસખ્યાત પ્રદેશાવાળા લેાકાકાશમાં પણ તે તે પ્રદેશેામાં પરમાણુ વિગેરે દ્રવ્યાનું અને તેવા પ્રકારના પરિણામના સામર્થ્યથી અવસ્થાન —રહેવાનું થાય છે. તેથી અનંત પણ તે જીવ, પરમાણુ વગેરેનુ' ત્યાં અવસ્થાન હોવામાં કોઈ પણ પ્રકારના વિરોધ આવતા નથી, અસખ્યાત પ્રદેશ વાળા લેાકમાં જે અનંત દ્રવ્યેનુ અવસ્થાન કહ્યુ' છે, તે એક પ્રદેશમાં તેના ચય અને અપચયવાળા હાવાના કારણથી કહેલ છે. એજ વાત સૂત્રકાર પ્રગટ ४३ छे- 'लोगस्स णं भंते ! एगंमि आगासपए से कइदिसि पोगला चिज्जंति' ગૌતમ સ્વામીએ પ્રભુને એવુ' પૂછ્યું છે કે હે ભગવન લેાકના એક આકાશ પ્રદેશમાં કેટલી દિશાએથી આવીને અનંત પરમાણુ એકઠા થાય છે? ટ્વીન थाय छे ? या प्रश्नना उत्तरमा प्रलु - गोयमा ! निव्वाधारण छद्दिसि'
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫