Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 741
________________

भगवतीसूत्रे धिकाः, द्वीन्द्रियापेक्षया-अनिन्द्रियाः, अनन्तगुणाः, अनिन्द्रियापेक्षया अपि-एके. न्द्रिया अनन्तगुणाः, एकेन्द्रियापेक्षया सेन्द्रिया विशेषाधिका भवन्तीति गाथार्थः ।
'सकाइय अप्पाबहुगं तहेव-भोहियं भाणिय सकायिकालाबहुत्वं-तथैवी. पिकं भणितव्यम् सकायिक-पृथिव्यप्तेजोवायुवनस्पतित्रसकायिकानां यथाल्पबहुत्वं समान्यतः प्रज्ञापनाया स्तृतीयपदे उक्तम् तथैव इहापि भणितव्यम् इत्यर्थः । ___प्रज्ञापनायामेवमधीतम् 'तस१ तेउ२ पुढवि३ जल४ वाउकाय५ अकाय६ वणस्सइ७ सकाया८ । थोव१ असंखगुणा२ हियतिथि उ ३-४-५ दो गंतगुण ६-७ अहिया८ ॥१॥ सा स्तैजसाः पृथ्वी-जलं-वायुकाया-अकाया: वनस्पतयः सकायाः। जीव हैं। द्वीन्द्रिय जीवों की अपेक्षा अनिन्द्रिय जीव अनन्तगुणें हैं। अनिन्द्रियों की अपेक्षा भी एकेन्द्रिय जीव अनन्तगुणे हैं। एकेन्द्रिय जीवों की अपेक्षा सेन्द्रिय जीव विशेषाधिक हैं । इस प्रकार से यह गाथा का अर्थ है। ___'सकाइय अप्पाबहुगं तहेव ओहियं भाणियन्वं' सकायिकों का भी अल्प बहुत्व औधिक यहां कहना चाहिये । सकायिकपद से पृथिवीकायिक, अप्कायिक, तेजस्कायिक, वायुकायिक, वनस्पतिकायिक और त्रसकायिक इनका ग्रहण हुआ है। प्रज्ञापना के तृतीयपद में इसका अल्पबहुत्व जैसा कहा गया है-वह वैसा यहां पर भी कहना चाहिये। वह वहां इस प्रकार से कहा गया है-'तस तेउ पुंढवि' इत्यादि । इस गाधा का अर्थ इस प्रकार से है-सब से कम अस कायिक जीव हैं। બે ઈદ્રિયવાળા જીવે છે. બે ઇંદ્રિયવાળા જીવો કરતાં ઈન્દ્રિય વિનાના સિદ્ધ જી અનંતગણું છે, અનીન્દ્રિય-ઇંદ્રિયવિનાના જીવે કરતાં એક ઇંદ્રિયવાળા છે અનંતગણ છે. એક ઈન્દ્રિયવાળા છ કરતાં ત્રણ ઇદ્રિયવાળા જ વિશેષાધિક છે. આ પ્રમાણે આ ગાથાને અર્થ છે.
_ 'सकाइय अप्पाबहुगं तहेव ओहिय भाणियव्वं' सयिनु भ०५ બહુપણું ઓધિક–સામાન્યથી અહીંયાં કહેવું જોઈએ. સકાયિકપદથી પૃથ્વીકાયિક, અષ્કાયિક, તેજસ્કાયિક, વાયુકાયિક, વનસ્પતિકાયિક, અને ત્રસકાયિકે ગ્રહણ કરાયા છે. પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના ત્રીજા પદમાં તેઓનું અ૫ બહપણું જે રીતે કહેલ છે. તે રીતે અહીંયાં પણ કહેવું જોઈએ, તે ત્યાં આ प्रभार युं छे. 'तस तेउ पुढवी' त्याहा थाना अयाप्रमाणे छસૌથી ઓછા ત્રસકાયિક જીવે છે. તેઓ કરતાં તેજરકાયિક જીવ અસંખ્યાત
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫


Page Navigation
1 ... 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969