Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 742
________________

प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२५ उ.३ सू०८ नैरयिकादीनामल्पबहुत्वनिरूपणम् ७२७ स्तोका-असंख्यातगुणा स्त्रयोऽधिका द्वावनन्तगुणावाऽधिकाश्च ॥१॥ इतिच्छाया सर्वाऽपेक्षया-त्रसकायिकाः स्तोकाः, तदपेक्षया-तैजसा:-तेजस्कायिका जीवा असंख्यातगुणा, तदपेक्षया-पृथिवीकायिकाऽकायिकवायुकायिकाः उत्तरोत्तरं विशे. पाधिकाः, तदपेक्षया-अकायिका:-अनन्तगुणाः, तदपेक्षया वनस्पतिकायिका अन. सगुणा, वनस्पतिकायिकापेक्षयाऽपि सकायिका विशेषाधिका भवन्तीति गाथार्थः । ___ अल्प-बहुत्वाधिकारादेव इदमच्याह-'एएसिणं इत्यादि । 'एएसिणं भंते ! जीवाणं पोग्गलाणं जाव सपज्जवाणय' एतेषां खलु भदन्त ! जीवानां पुद्गलानां यावत्-सपर्यायाणां च । अत्र-यावत्पदेन-'समयाणं दवाणं पएसाणं' इत्येषां ग्रहणम् । 'कयरे कयरे' कतरे कतरेभ्यः स्तोका वा बहुका वा तुल्या वा इनकी अपेक्षा तैजस्कायिक जीव असंख्यातगुणें हैं। इनकी अपेक्षा पृथिवीकायिक, अकायिक और वायुकायिक ये उत्तरोत्तर विशेषाधिक हैं। इनकी अपेक्षा अकायिक जीव अनन्तगुणें हैं । इनकी भी अपेक्षा वनस्पतिकायिक जीव अनन्तगुण हैं । तथा-वनस्पतिकायिकों की भी अपेक्षा सकायिक विशेषाधिक है। __ अल्प बहुत्व के अधिकार से ही सूत्रकार ने यह भी कहा है'एएसि णं भंते ! जीवाणं पोग्गलाणं जाव सव्वपज्जवाण य कयरे कयरेहितो. जाव' हे भदन्त ! जीव पुद्गल यावत् समस्त पर्याय इनमें से कोन किनकी अपेक्षा स्तोक-अल्प हैं ? कौन किनकी अपेक्षा बहुत हैं ? कौन किनके बराबर हैं ? और कौन किनकी अपेक्षा विशेषाधिक हैं। यहाँ पर यावत् शब्द से 'समयाणं, दवाणं, परसाणं' इन पदों का ग्रहण हुआ है। इस प्रकार जीव, पुद्गल, पर्याय, समय, द्रव्य एवं प्रदेशों ગણું વધારે છે. તેઓ કરતાં પૃવિકાયિક, અષ્કાયિક, અને વાયુકાયિક જીવે ઉત્તરોત્તર વિશેષાધિક છે. તેના કરતાં અકાયિક જીવે અનંતગણ છે. તેના કરતાં વનસ્પતિકાય જીવ અનંતગણ છે. તથા વનસ્પતિકાયિકો કરતાં સાયિક જીવો વિશેષાધિક છે.
અલ્પ બહુપણાના અધિકારથી સૂત્રકારે આ પ્રમાણે પણ કહ્યું છે'एएमि णं भंते ! जीवाणं पुग्गलाणं जाव सव्वपज्जवाण य कयरे कयरेहितो जाव' है सावन् ७१ पुस यावत् सा पर्यायामाथी छ छीना रतi અલ્પ છે? કે કોના કરતાં વધારે છે? કોણ કેની સમાન છે ? અને કે होना ४२di विशेषाधि छ १ अडियो यात्५४थी 'समयाणं, दवाणं पएसाण' આ પદ ગ્રહણ કરાયાં છે. આ રીતે જીવ, પુદ્ગલ, પર્યાય, સમય દ્રવ્ય અને
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫


Page Navigation
1 ... 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969