Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२५ उ.४ सू०११ पुलाद्गनां कृतयुग्मादित्वम् ८८७ स्कन्धस्यैव ग्रहणं कृतं तत् अनन्तप्रदेशिकबादरस्यैव कर्कशादिस्पर्श चतुष्टयं भवति न तु परमाण्वादि सूक्ष्माणाम् इत्यभिमायेण तथोपादानादिति ।
'अणंतपएसिया णं भंते ! खंधा' अनन्तप्रदेशिकाः खलु भदन्त ! स्कन्धाःस्थूलावयविन:, 'कक्खडफासपज्जवेहि किं कडजुम्मा पुच्छा' कर्कशस्पर्शपर्यायः किं कृतयुग्मा स्च्योजाः द्वापरयुग्माः कल्योजावेति प्रश्नः । भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि । 'गोयमा' हे गौतम ! 'ओघादे सेणं सिय कडजुम्मा जाव सिय कलि. श्रोगा' ओघादेशेन सामान्यतः स्यात् कृतयुग्मा अनन्तमदेशिकस्कन्धाः कर्कशपर्यायैः यावत् स्यात् कल्योजा अपि । यावत्पदेन स्यात् ज्योजाः स्थान द्वापरयुग्माः इत्यनयोः संग्रहः । 'विहाणादेसेणं कडजुम्मा वि जाव कलिओगा वि' विधानादेशेन तत्तद् व्यक्तिरूपेण कृतयुग्मा अपि भवन्ति यावत् कल्योजा अपि शिक बादर स्कन्ध के ही कर्कशादि चार स्पर्श होते है परमाणु आदि सूक्ष्मों के नहीं होते हैं। इसी अभिप्राय को लेकर ऐसा विचार किया है। ___'अणंतपएसियाणं खंधा' अब श्री गौतमस्वामी प्रभुश्री से इस सूत्रद्वारा ऐसा पूछते हैं-हे भदन्त ! जो स्कन्ध अनन्त प्रदेशोंवाले होते हैं और उनकी जो कर्कश स्पर्शरूप पर्यायें होती हैं वे क्या कृतयुग्म रूप होती हैं ? अथवा योजरूप होती हैं ? अथवा द्वापरयुग्मरूप होती है ? अथवा कल्योजरूप होती हैं ? इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं'गोयमा ! ओघादेसेणं सिय कडजुम्मा, जाव सिय कलिओगा' हे गौतम ! सामान्य से वे कदाचित् कृतयुग्मरूप होती हैं यावत् कदा. चित् कल्योजरूप होती है। यहां यावत्पद से 'योज और द्वापरयुग्म' इन दो का ग्रहण हुआ है। तथा 'विहाणादेसेणं कडजुम्मा वि जाव અનંત પ્રદેશવાળા બાદર સકંધના જ કર્કશ વિગેરે ચાર સ્પર્શ હોય છે. પરમાણુ વિગેરે સૂમોના હોતા નથી. એજ અભિપ્રાયથી એ પ્રમાણેનો વિચાર કહેલ છે.
'अणंतपएसियाणं खंधा' शथी श्रीगोतमामी या सूत्रा॥ प्रभुश्रीन એવું પૂછે છે કે હે ભગવન અનંતપ્રદેશવાળા જે આંધ હોય છે અને કર્કશ સ્પર્શ રૂપ તેના જે પર્યાયે હોય છે, તે શું કૃતયુગ્મ રૂપ હોય છે? અથવા જ રૂપ હોય છે? અથવા દ્વાપરયુગ્મ રૂપ હોય છે? અથવા કાજ રૂપ હોય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમસ્વામીને
छे -'गोयमा ! ओघादसेण सिय कडजुम्मा, जाव सिय कलिओगा' 3 ગૌતમ ! સામાન્યપણુથી તેઓ કેઈવાર કૃતયુગ્મ રૂપ હોય છે. યાવત્ કોઈ વાર જ રૂપ હોય છે. અને કેઈવાર દ્વાપરયુગ્મ રૂપ હેાય છે. તથા કઈ पा२ ४क्ष्या ३५ डाय छे. तथा 'विहाणादेसेणं कडजुम्मा वि जाव कलिओगा
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૫
