Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 676
________________

प्रमेषयन्दिका टीका श०२५ उ. ३ सु०४ द्रव्यार्थत्वेन प्रदेशनिरूपणम्
६६१
भंते! संठाणे० ' चतुरस्त्रं खलु भदन्त | संस्थान - किं कृतयुग्मप्रदेशावगाढम् ? योज प्रदेशावगाढम् ? द्वापरयुग्मन देशावगाढम् ? कल्यो प्रदेशावगाढं वेति प्रश्नः । उत्तरमाह - 'जहा वट्टे तहा चउरंसे वि' यथा वृत्त संस्थानं कथितं तथा चतुरस्र संस्थानमपि स्यात् कृतयुग्म देशावगाढं चतुरस्रसंस्थानम् स्यात् योजम देशाव गाढम् नो द्वापरयुग्मप्रदेशावगाढम् स्यात् कल्पोजपदेशावगाढम् इति । एवं वृत्तसंस्थानातिदेशेन चतुरख संस्थाने व्यवस्थाऽवगन्तव्येति भावः । 'जहा वह त्ति' तत्र यत् - प्रवरवर संस्थानं चतुष्पदेशिकम्, घनवतुरस्रं च संस्थानम् - अष्टपदेशिकं कथितम् तत् चतुः शेयत्वात् कृतयुग्ममदेशाव गाढम् । तथा यद् घनचतुरस्रं संस्थानं सप्तविंशतिपदेशिकं कवितम् तन्त्रशेषखात् ज्योमदेशावगाढम् । तथाकल्पोज प्रदेशावगाढ है ? इस प्रकार गौतम स्वामी के प्रश्न के उत्तर में प्रभु कहते हैं - 'जहा वट्टे तहा चउरंसे वि' हे गौतम! जैसा कथन वृत्तसंस्थान में किया गया है वैसा ही कथन चतुरस्र संस्थान में भी जानना चाहिये । इस प्रकार चतुरस्त्र संस्थान कदाचित् कृतयुग्मप्रदेश वगाढ है कदाचित् त्रयोजमदेशावगाढ है, कदाचित् कल्योजप्रदेशावगाढ है वह द्वापरयुग्मप्रदेशावगाढ नहीं है । इस प्रकार वृत्तसंस्थान के अतिदेश से चतुरस्र संस्थान में व्यवस्था जाननी चाहिये । प्रतरचतुरस्रसंस्थान चार प्रदेशों वाला कहा गया है और घनचतुरस्र संस्थान आठ प्रदेशों वाला कहागया है । इन दोनों में चार की शेषना से कृनयुग्मप्रदेशावगाढता है तथा जो घनचतुरस्रसंस्थान है वह २७ सताईस प्रदेशों वाला कहा गया है। चार के घटाते २ अन्त में यहाँ ३ बचते हैं इसलिये यह योजप्रदेशावगाह है।
ગાઢ છે ? કે કલ્પેજ પ્રદેશાવગઢ છે ? શ્રી ગૌતમ સ્વામીના આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં प्रभु श्री छे ! - 'जहा वट्टे तहा चउरंसे त्रि' हे गौतम! वृत्त संस्थानना સબધમાં જે પ્રમાણેનું કથન કરવામાં આવ્યુ છે, એજ પ્રમાણેનુ કથન ચતુરસ સંસ્થાનના સંબંધમાં પણ જાણવુ જોઇએ. આ રીતે ચતુરસ સંસ્થાન કોઇ વાર કૃતયુગ્મ પ્રદેશાવગાઢ છે, કેાઈ વાર યેાજ પ્રદેશાવાઢ છે કાઇ વાર કલ્ચાજ પ્રદેશાવગાઢ છે. તે દ્વાપર યુગ્મ પ્રદેશાવગાઢ નથી. આ રીતે વૃત્ત સસ્થાનના અતિદેશ-ભલામણુથી ચતુઃસ્ર સંસ્થાનના સબંધમાં કથન સમજવું. પ્રતર ચતુરસ્ર સંસ્થાન ચાર પ્રદેશેાવાળુ` કહેલ છે. અને ઘન ચતુરસ સથાન આઠે પ્રદેશેાવાળુ કહેલ છે, આ ખન્નેમાં ચાર શેષ રહે-મચવાથી કૃતયુગ્મ પ્રદેશાવગાઢ પણ' થાય છે. તથા જે ઘનચતુસ્ર સંસ્થાન છે, તે ૨૭ સત્યાવીશ પ્રદેશેાવાળુ કહેલ છે. ચારને ઘટાડતાં ઘટાડતાં આમાં છેવટે ૩ ત્રણુ ખચે છે, તેથી Àાજ પ્રદેશાવગાઢ છે તથા જે પ્રતર ચતુસ્ર
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫


Page Navigation
1 ... 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969