Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
७१२
भगवतीसरे -अधमण्डलाकारा, यया श्रेण्या अर्धमण्डलाकारं परिभ्रम्प परमावादिरुत्पद्यते सा अर्द्धचक्रवाला । स्थापना चैत्रम्- C७॥ ___अनन्तरं श्रेणयः कथिताः अथ ता एवाऽधिकृत्य परमायादिगतिः कथ्यते'परमाणुपोग्गलाणं' इत्यादि । 'परमाणुपोग्गलाणं भंते' परमाणुपुद्गलानां भदन्त ! 'कि अणुसे ढिं गई पत्तइ' किमनुश्रेणि गतिः प्रवर्तते-अनुकूला पूर्वादिदिगभिमुखा आकाशप्रदेशश्रेणी यत्र भवति सा-अनुश्रेणिः तां श्रेणिम् अनुसृत्य गतिः पव. तते ? 'विसेदि गई पात्तई विश्रेमि गतिः प्रवर्तते, विरुद्धा-चिदिगादिगता श्रेणी या सा विश्रेणिः तामनुसृत्य गतिः प्रवर्तगे ? इति प्रश्नः ! भगवानाह-'गोयमा' गोल भ्रमण कर के उत्पन्न होता है वह अर्धचक्रवाल श्रेगो है । (७) इसका आकार C इस प्रकार से है। इस प्रकार से श्रेणियों का कथन करके अब सूत्रकार परमाणु आदि की गति का निरूपण करते हैं-इम गौतम स्वामीने प्रसुश्री से ऐला पूछा है-'परमाणुपोग्गला णं भंते ! कि अणु सेढों गइ रवत्त' हे भदन्त परमाणु पुद्गलों की जो गति होती है वह क्या श्रेणी के अनुसार होती है अथवा विश्रेणी से होती है ? जिस गति में आकाश प्रदेशों की श्रेणि पूर्वादि दिशा के अभिमुख होती है। ऐसी वह गति अनुश्रेणी है अर्थात् आकाशपदेशों की जो पूर्वादि दिशाओं की ओर पङ्क्ति है वह श्रेणि है इस श्रेणि के अनुरूप जो गति होती है वही अनुणिति है। इस श्रेणि से विहीत जो गति है वह विश्रेणि है। अर्थात् विदिशामों में जो श्रेणि है वह विश्रेणि है। इस विश्रेणि के अनुसार जो गति है वह विश्रेणि गति है। રીતે છે. ૬ જે શ્રેણી દ્વારા પરમાણુ વિગેરે અર્ધગોળ ભમીને ઉત્પન્ન થાય छ, ते म°44a gी छ (७) ते २ (c) प्रमाणे छे. ॥ રીતે શ્રેણિયાનું કથન કરીને હવે સૂત્રકાર પરમાણુ વિગેરેની ગતિનું નિરૂપણ रेछे. तेमा श्रीगीतमाभी प्रभुश्रीन पूछे - पोग्गलाणं भंते ! किं अणुसेढिं गइ पवत्तइ' 8 भवन ५२मा पदसानी २ गति सोय छे. ते शु श्रेणी અનુસાર હોય છે ? અથવા વિશ્રેણી પણાથી હોય છે? જે ગતિમાં આકાશ પ્રદેશોની શ્રેણી પૂર્વ વિગેરે દિશાની સામે હોય છે એવી તે ગતિ અનુશ્રેણી કહેવાય છે. અર્થાત્ આકાશ પ્રદેશોની જે પૂર્વ વિગેરે દિશાઓની બાજુએ પંક્તિ છે, તે શ્રેણી છે. આ શ્રેણીની અનુરૂપ જે ગતિ હોય છે, તે જ અનુ શ્રેણી ગતિ છે. આ એથી વિપરીત જે ગતિ છે, તે વિશ્રેણી કહેવાય છે. અર્થાતુ વિદિશાઓમા જે શ્રેણી છે, તે વિશ્રેણી કહેવાય છે. આ વિશ્રેણી પ્રમાણે જે ગતિ હેાય છે. તેને વિશે ગતિ કહે છે. આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫