Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
६१४
भगवती सूत्रे
द्रव्याणां मध्ये यानि यानि द्रव्याणि तुल्यमदेशानि - तुल्यमदेशावगाहीनि तथा तुल्यवर्णादिपर्यववन्ति च भवन्ति तानि तानि सर्वाणि द्रव्याणि कल्पनया एक पङ्क्तौ स्थापनीयानि, एकमेकैकपङ्क्तौ एकैकजातीयेषु द्रव्येषु ऊर्ध्वाधरूपेण निक्षि यमाणेषु क्रमेण अल्पबहुत्वभावात् परिमण्डळ संस्थानसमुदायो यवाकारो जायते, तत्र जघन्यमा देशिकद्रव्याणां वस्तुस्वभावतोऽल्पत्वात् प्रथमा पक्तिर्हस्वा भवति, ततः परं शेषाणां द्रव्याणां बहुबहुतस्त्वात् क्रमशो दीर्घदीर्घतरा पङ्क्तिर्मध्यभागे जायते, ततः परं परेषां क्रमशोऽत्यल्पतरत्वात् स्वह्रस्वतरा पङ्क्तिर्जायते, एवं हस्वत्वेन जायमाना यावदुत्कृष्टप्रदेशानामल्पमत्वेन अन्ते हस्त्रतमा पङक्ति ऐसा है कि यह समस्त लोक परिमंडल संस्थानाकारवाले द्रव्यों से पुद्गलस्कन्धों से निरन्तर व्याप्त हो रहा है इन परिमंडल संस्थानवाले द्रव्यों में जो जो द्रव्य तुल्यप्रदेशवाले, तुल्यप्रदेशावगाहना वाले और तुल्यवर्णादिपर्यायवाले होते हैं, वे वे सब द्रव्य कल्पना से एक पङ्क्ति में स्थापित करना चाहिये और उनके ऊपर एवं नीचे एक एक जाति वाले परिमंडल / कार वाले द्रव्य एक पक्ति में स्थापित करना चाहिये । इस क्रम से स्थापित करने पर उनमें अल्पबहुत्व हो जाता है इससे परिमंडल संस्थान का समूह यब के आकार जैसा हो जाता है। इसमें जघन्य प्रदेशवाले द्रव्यों की प्रथम पक्ति स्वभावतः अल्प होने के कारण छोटी होती है और बाकी की पङ्क्ति अधिक अधिकतर प्रदेश वाले द्रव्यों की होने के कारण बीच में मध्यभाग में दीर्घनर होती है इसके बाद की पङ्क्ति अर्थात् अन्तिम पंक्ति उत्कृष्ट प्रदेशों वाले द्रव्यों
પરિમ ડલ સંસ્થાનના આકારવાળા દ્રવ્યે યુક્ત પુદ્ગલસ્ક ધેાથી નિર′તર વ્યાપ્ત થઈ રહ્યા છે. આ પરિમ ́લ સંસ્થાન વાળા દ્રવ્યેામાં જે જે દ્રવ્ય, તુલ્ય પ્રદેશવાળા, તુલ્ય પ્રદેશાવગાહના વાળા અને તુલ્ય વધુ વિગેરે પર્યાયવાળા હાય છે, તે તે સઘળા દ્રવ્યા કલ્પનાથી એક પક્તિમાં સ્થાપવા જોઇએ. અને તેની ઉપર અને નીચે એક એક જાતિવાળા પરિમ’ડલના આકારવાળા દ્રવ્ય, એક એક પ`ક્તિમાં સ્થાપવા જોઇએ. આ ક્રમથી સ્થાપવાથી તેઓમાં અલ્પ બહુત્વ થઇ જાય છે. તેથી મિડલ સથાનના સમૂહ યવના આકાર જેવે થઈ જાય છે. તેમાં જધન્ય પ્રદેશવાળા દ્રવ્યેાની પહેલી પક્તિ તેએ ના સ્વભા વથી અલ્પ હોવાને કારણે નાની હોય છે. અને બાકીની પ ́ક્તિ અધિક, અધિક્તર પ્રદેશવાળા દ્રવ્યાની હાવાથી વચમાં એટલે મધ્યભાગમાં દીર્ઘ અને રીતર હાય છે. તે પછીની પંક્તિ અર્થાત્ છેલ્લી પક્તિ ઉત્કૃષ્ટ પ્રદે
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫
