Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 633
________________

भगवतीला च यत्र प्रदेशे एकं याकारनिष्पादकं वृत्तसंस्थानद्रव्यं तत्र यत्रचतुरस्रायतानि संस्थानानि अनन्तानि भवन्तीति। 'एवं एक्केकेणं संठाणेणं पंव विचारेयवा' एषम्-एकैकेन संस्थानेन सह पश्चापि संस्थानानि चारयितव्यानि यथा यवाकारनिष्पादकपरिमण्डल संस्थानपदेशे सदन्यपरिमण्डलसंस्थानानि अनन्तान्येव विद्यन्ते इति चारितं तथैव वृत्तादि प्रत्येकसंस्थानेन सह स्वातिरिक्तद्रव्यमुक्तस्य स्वसंस्थानस्य नदतिरिक्तसंस्थानचतुष्टयस्य च चारणं कर्तव्यम् । नथा च परिमण्डलसंस्थानपदेशे परिमण्डवृत्तव्यस्त्रचतुरस्त्रायतसंस्थानानि अनन्तान्येव वर्तन्ते एवमेव वृत्ताधा. यतान्तसंस्थानेनु चारणा कर्तव्येति भावः। पूर्वोक्ताव संस्थानमरूपणां रत्नपभादिभेदेनाइ-'जस्थ णं इत्यादि 'जत्थ णं भंते ! इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए' यत्र खलु कार निष्पादक वृत्तसंस्थान द्रव्य हैं यहां पर व्यस्र, चतुरस्र और आयत संस्थान अनन्त होते हैं । 'एवं एक्केकेणं संठाणेणं पंच विचारेयम्या' इस प्रकार एक एक संस्थान के साथ पांचों ही संस्थानों का सम्बन्ध है ऐसा जानना चाहिये। जैसे-यवाकारनिष्पादक परिमंडल संस्थान प्रदेश में इससे अन्य परिमंडलसंस्थान अनन्त ही मौजूद रहते हैं ऐसाविचारित किया गया है उसी प्रकार वृत्तादि संस्थान के साथ अपने २ से भिन्न द्रव्ययुक्त अपने संस्थान का तथा इससे भी भिन्न अन्य चार संस्थानों का सद्भाव रहता है ऐसा विचारित करना चाहिये। तथा च परिमंडल संस्थान के प्रदेश में परिमण्ड - संस्थान, वृत्तसंस्थान, यससंस्थान, चतुरस्रसंस्थान और आयत संस्थान ये सब संस्थानअनन्त ही होते हैं। इसी प्रकार से वृत्तसंस्थान आदि आयतान्त संस्थानों में भी चारणा करनी चाहिये । 'अब सूत्रकार पूर्वोक्त संस्थान નિષાદક વૃત્ત સંસ્થાન દ્રાવ્યું છે, ત્યાં અસ્ત્ર, ચતુરસ, અને આયત સંસ્થાન मानत 31य छे. 'एवं एक केकेणं स ठाणेण पंच विचारेयवा' मा रीते । એક સંસ્થાનની સાથે પાંચે સંસ્થાનોને સમ્બધ છે. તેમ સમજવું જોઈએ. જેમકે–ચવાકાર નિષ્પાદક પરિમંડલ સંરથાન પ્રદેશમાં તેનાથી બીજા પરિમં. ડલ સંસ્થાન અનંત જ વર્તમાન રહે છે. એ પ્રમાણેને વિચાદ નિર્ણિત કર્યો છે. એ જ પ્રમાણે વૃત્તાદિ સંસ્થાનની સાથે પોતપોતાનાથી જુદા દ્રવ્યવાળા પિતાના સંસ્થાનનું તથા તેનાથી પણ જુદા બીજા ચારે સંસ્થાનનો સદુભાવ રહે છે. તેમ સમજવું જોઈએ. તથા પરિમંડલ સ સ્થાનના પ્રદેશમાં પરિમ. ડલ સંસ્થાન, વૃત્ત સંસ્થાન વ્યસ્ત્ર સંસ્થાન, ચતુરસ સંસ્થાન, અને આયત સંસ્થાન એ બધા સંસ્થાને અનંત જ હોય છે, એજ રીતે વૃત્ત સંસ્થાને વિગેરે આયત સુધીના સંસ્થાનના સંબંધમાં પણ ચારણ કરવી જોઈએ.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૫

Loading...

Page Navigation
1 ... 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969