Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
५४४
मगवत्तीपत्रे
भवेत् यो नारको विग्रहाभावे नागत्य आहारक एवोल्पन्नः असौ निरन्तराहारकस्वादुपचित एव, तदपेक्षया च यो विग्रहगत्या अनाहारको भूत्वा समुत्पन्नः स हीन:-हीनयोगः पूर्वमनाहारकत्वेनानुपचितत्वात् हीनयोगत्वेन च विषमयोगवान् स्यादिति भावः 'सिय तुल्ले' स्यात्-कदाचित् तुल्यः समानयोगवानित्यर्थः यो नैरयिको समानसमयया विग्रहगत्या अनाहारको भूत्वा समुरपनौ अथवा ऋजुगत्या आगत्य समुत्पन्नौ तयो योमध्ये एक इतरापेक्षया तुल्यः समानयोग धान् भवतीति भावः । 'सिय अमहिए' स्यात्-कदाचिदभ्यधिकोऽधिको भवेदिति अधिक होता है। तात्पर्य इसका ऐसा है-आहारक नारक की अपेक्षा अनाहारक नारक हीन योग वाला इसलिये होता है कि जो नारक विग्रह भाव से ऋजुगति से-आकर आहारक रूप से उत्पन्न होता है वह निरन्तर आहारक होनेके कारण पुद्गलों से उपचित होता है । इस. लिये वह आहारक नारक अधिक योग वाला होता है और जो विग्रह गति से अनाहारक होकर के उत्पन्न हुआ है वह हीन योग वाला होता है। क्योंकि वह पुद्गलों से उपचित नहीं होता है और इसी से हीनयोग वाला होने से वह विषमयोगवाला होता है 'सिय तुल्ले' जो दो नारक समान समयवालीविग्रह गति से अनाहारक होकरके उत्पन्न हुए हैं अथवा ऋजुगति से आकरके उत्पन्न हुए हैं उन दोनों के बीच में एक नारक इतर नारक की अपेक्षा से तुल्य होता है-समानयोगः वाला होता है 'सिय अमहिये' इसका तात्पर्य ऐसा है-जो नारक તાત્પર્ય તેનું એવું છે કે આહારક-આહારકરવાવાળા નારક કરતાં અનાહારકઆહાર નહીં કરવાવાળા જઘન્ય ગવાળા એટલા માટે હોય છે કેનારક વિગ્રહ ભાવથી જ ગતિથી આવીને આહારક પણથી ઉત્પન્ન થાય છે, તે નિરંતર આહારક–આહાર કરવાવાળા હોવાના કારણથી પુદ્રલેથી ઉપચિત–વધેલા પુષ્ટ હોય છે, તેથી એ આહારક નારક અધિક ચગવાળા હોય છે. અને જે વિગ્રહગતિથી અનાહારક થઈને ઉત્પન્ન થયા છે, તે હીન બેગ વાળા હોય છે. કેમકે તે પુલથી ઉપચિત–વધેલા હોતા નથી. અને એજ रथी डीन योग१७ पाथी ते विषम योगा डाय छे. 'सिय तुल्ले' જે બે નારક સરખા સમય વાળી વિગ્રહ ગતિથી અનાહારક થઈને ઉત્પન્ન થયા છે અથવા જુગતિથી આવીને ઉત્પન્ન થયા છે. એ બને પૈકી એક ના૨ક બીજા નારક કરતાં તુલ્ય હોય છે–અર્થાત સરખા ગવાળા હોય છે. 'सिय अमहिए' १४यनु तात्पर्य छ ॥२४ विशतिना
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫