Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
ममेयचन्द्रिका टीका श०२४ उ.२० सू०३ तिर्यग्भ्यः ति जीवोत्पत्यादिकम् २६३ पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकेषु उत्पद्यते एतावता असंक्षिपश्चेन्दियतिर्यग्योनिकानाम् असं. ख्यातवर्षायुष्कपश्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकेषु उत्पत्तिः प्रतिपादिता भवतीति १ । 'ते गं मंते ! जीवा एगसमएणं केवइया उववज्जति' ते खलु भदन्त ! पश्चेन्द्रियतिर्यग्योनिका जीवा एकसमयेन कियन्त उत्पद्यन्ते इति प्रश्नः । भगवानाह-'अवसेसं जहेव' इत्यादि । 'अबसेसं जहेव पुढवीकाइएसु उबवज्जमाणस असन्निस्स तहेच निरव. सेसं जाव भवादेसो ति' अवशेषं यथैव पृथिवीकायिकेषूत्पद्यमानस्य असंजिन स्तथैव निरवशेषं यावत् भवादेश इति द्वादशोद्देश के असंझि पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकस्य पृथिवीकायिके सपुत्पद्यमानस्य यथैव परिमाणादिकं कथितं तथैवेहापि ज्ञात ख्यातवें भाग प्रमाग स्थितिवाले पञ्चेन्द्रिय तिर्यों में उत्पन्न होते हैं इस कथन से यहां यह समझाया गया है कि जो असंज्ञी पश्चनिय तिर्यग्जीव हैं उनकी उत्पत्ति असंख्यात वर्ष की आयुवाले पश्चेन्द्रियः तिर्यश्चों में भी होती है। 'ते ण भंते ! जीवा एगसमएणं केवड्या उवध ज्जति' इस सूत्र छारा गौतमने प्रभु से ऐसा पूछा है कि-हे भदन्त! ऐसे वे जीव एक समय में कितने उत्पन्न होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभुने उनसे ऐसा कहा है-'अवसे सं जहेव पुढवीकाइएस्तु उथवज्जमाणस्स असनिस्स तहेव निरवसेसं जाव भवादेसोत्ति' हे गौतम! इसके सम्बन्ध में १२वें उद्देशक में पृथिवीकायिक में उत्पन्न होने योग्य असंज्ञी पश्चेन्द्रिय तिर्यश्चों की जैसी परिमाण आदि रूप वक्तव्यता कही गई है उसी प्रकार की वक्तव्यता यावत् भवादेश तक यहाँ कह लेनी चाहिये।
ચમાં અને ઉત્કૃષ્ટથી પલ્યોપમના અસંખ્યાતમા ભાગ પ્રમાણની સ્થિતિવાળા પંચેન્દ્રિય તિર્યચોમાં ઉત્પન્ન થાય છે. આ કથનથી અહિયાં એ સમજાવ્યું છે કે-સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ જે જીવ છે, તેની ઉત્પત્તિ અસં. ज्यात पनी मायुष्यवाणा पयन्द्रिय तिय यामां थाय छे. ते णं भते । जीवा एगसमएणं केवइया उवधज्जति' मा सूत्रथी गौतमस्वामी प्रसुन से પૂછયું છે કે-હે ભગવન્ એવા
એક સમયમાં કેટલા ઉત્પન્ન થાય छे १ । प्रश्न उत्तरमा प्रभुमे ते माने मे घुछ है 'अवसेसं जहेव पुढवीकाइएसु उववज्जमाणस्स असन्निस्स तहेव निरवसेसं जाव भवादेसोत्ति' है ગૌતમ ! આ વિષયમાં ૧૨ બારમા ઉદ્દેશામાં પૃથ્વીકાયિકમાં ઉત્પન્ન થવાને
ગ્ય અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચોના સંબંધમાં પરિમાણ વિગેરે સંબંધમાં જે રીતે કથન કરવામાં આવ્યું છે, એજ રીતનું કથન યાવત્ ભવાદેશ સુધીનું
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૫
