Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
३७४
भगवती सूत्रे
तिर्यग्योनिकेषु समुत्पद्यते इति कथितं तादृशस्थाने उत्पादद्वारे इह मनुष्यम करणे जघन्यतो मासपृथक्त्वस्थितिकेपूत्वद्यते इत्येव वक्तव्यमेतावदेव उमयो वैलक्षण्यमिति । एवं परिमाणद्वारेऽपि बैलक्षण्यमस्ति तदपि दर्शयति- 'परिमाणं' इत्यादि । 'परि माणं जहन्ने एक्को वा दो वा तिन्निव।' परिमाणं जघन्यतो एको वा द्वौ वा यो वा 'उक्को सेणं संखेज्जा उनवज्जंति' उत्कृष्टतः संख्याता उत्पद्यन्ते, जघन्यतः परिमाणमुभयत्रापि सममेव उत्कृष्टतांशे पञ्चेन्द्रियमकरणे संख्याता वा
वह असुरकुमार जघन्य से मासपृथक्त्व की स्थिति वाले मनुष्यों में उत्पन्न होता है ऐसा कहना चाहिये । यही विशेषता पञ्चेन्द्रिय तिर्यगू प्रकरण से इस मनुष्य प्रकरण में है । इसी प्रकार से परिमाण द्वार में भी जो विलक्षणता है वह 'परिमाणं जहन्नेणं एक्को वा दो वा तिभि वा, उक्को सेणं संखेज्जा उववज्जंति' इस सूत्र द्वारा प्रगट की गई है जो असुरकुमार पञ्चेन्द्रिय तिर्यञ्चों में उत्पन्न होने के योग्य होते हैं ऐसे वे असुरकुमार जघन्य से एक अथवा दो अथवा तीन होते हैं और उत्कृष्ट से वे संख्यात अथवा असंख्यात होते हैं ऐसा कहा गया है पर यहां ऐसा नहीं कहा गया है, यहां तो जो असुरकुमार मनुष्ध गति में उत्पन्न होने के योग्य होते हैं। वे जघन्य से एक अथवा दो अथवा तीन होते हैं पर उत्कृष्ट से वे संख्यात ही होते हैं असंख्यात नहीं होते है । इस प्रकार से यह परिमाण द्वार में दोनों प्रकरणों में
ઉત્પન્ન થાય છે, એ પ્રમાણે કહેવુ જોઈએ. આજ વિશેષપણું પચેન્દ્રિય તિયચના કથન કરતાં આ મનુષ્ય સબંધી કથનમાં છે. આજ પ્રમાણે પરિ सायु द्वारमां यासु ने नुहायागु हे, ते 'परिमाणं जहन्नेणं एक्कोवा दोवा तिन्निवा, उक्कोसेणं संखेज्जा उववज्जति' मा सूत्रपाठथी प्रगट उरेल. અસુરકુમાર પંચેન્દ્રિય તિય ચામાં ઉત્પન્ન થવાને ચેાગ્ય હાય છે. એવા તે અસુરકુમારે જાન્યથી એક અથવા બે અથવા ત્રણ ઉત્પન્ન થાય છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી તે સખ્યાત અથવા અસ`ખ્યાત ઉત્પન્ન થાય છે. તેમ કહ્યુ છે. પણ અહિયાં તે પ્રમાણે કહેલ નથી અહિયાં તે જે અસુરકુમાર મનુષ્ય ગતિમાં ઉત્પન્ન થવાને ચાગ્ય હાય છે. તેઓ જઘન્યથી એક અથવા એ અથવા ત્રણ ઉત્પન્ન થાય છે. પરંતુ ઉત્કૃષ્ટથી તેએ સંખ્યાત જ હાય છે. અસંખ્યાત પણાથી હાતા નથી. આ રીતે આ પરિમાણુ દ્વારમાં બન્ને પ્રક
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫
