Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
भगवतीसूत्रे असंख्येयवायुडकसंक्षिपश्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्य उत्पद्यन्ते ? गौतम ! संख्याताऽऽ. संख्यातवर्षायुष्केम्पो द्वयेभ्यः संक्षिपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्य आगत्य वानण्य. नारेपूत्पधन्ते इत्युत्तरम् । पुन गौतमः पृच्छति-असंख्यातवर्षायुष्कसंक्षिपञ्चे. न्द्रियपतियेग्योनिकः खलु भदन्त ! यो भव्यो वानव्यन्तरेणूत्पत्तुम् , स खलु भान्त ! कियत्कालस्थितिकेषु वानव्यन्तरेत्पद्यते इति प्रश्नः। भगवानाह'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'जहन्नेणं दसवाससहस्सहिइपसु जघ. न्येन दशवर्षसहसस्थिति केषु वानपन्त रेषु उत्पद्यते तथा-'उकोसेणं पलिओवमदिइएसु उपज्जई' उत्कर्षेण पल्योपमस्थितिकेयूत्पद्यते । नागकुमारप्रकरणे तु उत्कृष्टतो देशोन द्विपल्योपमस्थिति के पूत्पधन्ते' इति प्रोक्तमत उत्पादद्वारं सूत्रकारेण स्वयमत्र मोक्तम् । 'सेसं तं चेव जहा नागकुमारउद्देसए' शेषम्-उत्पाद द्वारातिरिक्तं परिमाणद्वारादिकं सर्वमपि तदेव यत् नागकुमारोदेशके कथितम् , पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिक जीव वानव्यन्तरों में उत्पन्न होने के योग्य है 'से गंभंते केवइयकालटिइएस्सु उववज्जेज्जा' वह कितने काल की स्थिति वाले वानव्यन्तरों में उत्पन्न होता है ? इस प्रश्न के उत्तर में प्रभु गौतम से कहते हैं-'गोयमा' हे गौतम ! वह 'जहन्नेणं दसवाससहस्सटिइएसु उक्कोसेणं पलिओवमटिइएस्सु उववज्जई' जघन्य से दस हजार वर्ष की स्थिति वाले वानव्यन्तरों में उत्पन्न होता है और उस्कृष्ट से एक पल्योपम की स्थितिवाले वान व्यन्तरों में उत्पन्न होता है। वहां नाग. कुमार के प्रकरण में देशऊन दो पल्योपमस्थितिवालों में उत्पन्न होने का कहा है अतः उत्पादद्वार यहां सूत्रकारने स्वयं षतादिया है किन्तु 'सेसं तं चेष जहा नागकुमारउद्देसए' उत्पाद द्वार से अतिरिक्त और सब परिપશેન્દ્રિય તિર્યંચ નિવાળો છવ વનવ્યન્તરમાં ઉત્પન્ન થવાને યોગ્ય છે, 'सेण भंते ! केवइयकालदिइएसु उववज्जेज्जा' a seal नी स्थिति ન્યતરામાં ઉતપન્ન થાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ ગૌતમસ્વામીને કહે
'गोयमा ! ७ गोतम त 'जहन्नेणं दसवाससहस्सदिइएसु उकोसेणं पलिओवमदिइएस उववज्जइ' धन्यी १० स०२ ११ स्थितियाणा વાતવ્યન્તરમાં ઉત્પન્ન થાય છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી ૧ એક પલ્યોપમની સ્થિતિ વાળા વાનવ્યતરમાં ઉત્પન્ન થાય છે. ત્યાં નાગકુમારના પ્રકરણમાં દેશ ઉન છે પોપમ સ્થિતિવાળામાં ઉત્પન્ન થવાનું કહ્યું છે. અને ઉત્પાત દ્વાર અહિયાં सारे वय 3 छे. परंतु 'सेस तं चेव जहा नागकुमारउद्देसए' ઉત્પાત દ્વાર શિવાય બાકીનું પરિમાણ વિગેરે સઘળા દ્વારા સંબંધી કથન એજ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫