Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२४ उ.२३ सू०१ ज्योतिष्केषु जीवानामुत्पत्तिः
४३७
बोद्धव्यम् असुरकुमारप्रकरणे पृथिवीकाथिकोद्देशकस्यातिदेशः कृतोऽनः पृथिवीarrested यथा यथा कथितं तथा तथैव इहापि ज्ञातव्यम् । किन्तु यदंशे असुरकुमारापेक्षया वैलक्षण्यं विद्यते तद्दर्शयति- 'नवरं' इत्यादि । 'नवरं ठिई जहन्नेणं अहभाग लिओ मं' नगरम् - केवलं स्थितिर्जघन्येत अष्टमागवल्योपमस्, पल्योपमस्याष्टमभागप्रमाणा जघन्यस्थितिरित्यर्थः 'उक्कोसे' तिन्नि पलि ओमाई' उत्कर्षेण त्रीणि पल्योपमानि पल्योपमत्रयप्रमाणोत्कृष्टा स्थितिरित्यर्थः । ' एवं अणुबंधो वि' एवं स्थितिवदेव अनुबन्धोऽपि जघन्यतः पल्योपमाष्टभागप्रमाण उत्कृष्टतः पल्योपमत्रयममाणो ज्ञातव्य इति 'सेसे तहेब' शेष सर्वं तदेव - असुरकुमारमकरणोदीरितमेव अवगन्तव्यमिति । काय
तिष्क प्रकरण में भी वह जानना चाहिये । असुरकुमार देशक में पृथिवी. कायिक उद्देशक का अतिदेश किया गया है। इसलिये पृथिवीकायिक प्रकरण में जैसा जैसा कहा गया है । उसी प्रकार से वह यहां पर भी जानना चाहिये । किन्तु इस प्रकरण में जिस अंश में असुरकुमारों की अपेक्षा विलक्षणता है उसे सूत्रकार ने 'नवरं ठिई जह नेणं अट्ठभागपलिओवमं' इस सूत्रद्वारा प्रकट करते हुए कहा है कि यहां स्थिति जघन्य से एक पल्य के आठवें भाग प्रमाण है और उत्कृष्ट से वह तीन पल्योपम की है । 'एवं अणुबंधो वि' स्थिति के अनुसार अनुबन्ध भी जघन्य से एक पल्य के आठ वे भागप्रमाण है और उत्कृष्ट से वह तीन पत्योपम की है। 'सेसं तहेव' इस प्रकार स्थिति
કહેવામાં આવ્યુ છે, એજ પ્રમાણેનું કથન આ જ્યાતિષ્ઠ દેવાના ઉદ્દેશામાં પશુ તે સમજવું, અસુરકુમારના ઉદ્દેશામાં પૃથ્વિકાયિક ઉદ્દેશાને અતિદેશ (ભલામણ) કહ્યો છે. તેથી પૃથ્વીકાયિકના પ્રકરણમાં જે જે પ્રમાણે
હ્યુ છે એજ પ્રમાણે તે અહિયાં પણ સમજ્યું પરંતુ આ પ્રકરણમાં જે અશમાં અસુરકુમારના કથન કરતાં વિલક્ષણપણું આવે છે. તે સૂત્રકાર 'नवर' ठिई जहन्ने अठ्ठभागपलिओदम' मा સૂત્રપાઠ દ્વારા પ્રગટ કર્યુ છે, આ સૂત્રપાઠથી સૂત્રકારે એ સમળ્યુ છે કે-અહિયાં સ્થિતિ જઘન્યથી એક પચેપમના આઠમા ભાગ પ્રમાણુની છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી ત્રણ પલ્યાપમની છે. ' एवं अणु वि' स्थितिना उथन प्रमाणे अनुबंध यागु धन्यथी પલ્યના આઠમાં ભાગ પ્રમાણના છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી તે ત્રણ પત્યેાપમના છે. 'सेस तद्देव' स्थिति भने अनुसंधना अथन शिवायनुं जी साळु उथन
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫
