Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२४ उ.२० सू०५ मनुष्येभ्यः पं. तिरश्चामुत्पातः ३०९ १४। शाताशातवेदनावन्तः १५ । स्त्री पु नपुंपकत्रिविधवेदवन्तः १६ । स्थिति जघन्येन अन्तर्मुहूर्तप्रमाणा उत्कृष्टाः पूर्वको व्यायुषः१७। अध्यवसायाः प्रशस्ता अपशस्ताश्च १८। अनुबन्धः स्थितिसमान एव १९ । कायसंवेवस्तु भवादेशेन जघन्यतो द्वौ भवौ, उत्कर्ष तोऽष्टौ भवाः एतत्सर्व मनसि निधाय आह-'जाव भवादेसोत्ति' परिमाणादारभ्य भगदेशपर्यन्तं सर्व प्रयागमकोक्तमेव अनुसन्धेय. मिति। कालादेशेन कायसंवेध स्वयमेव दर्शयन्नाह-'कालादेसेणे' इत्यादि। 'कालादेसेणं जहन्नेणं दो अंतो मुहुना' कालादेशेन जघन्येन द्वौ अन्तर्मुहूतौ तक की पांचों इन्द्रियां इनके होती हैं । छ प्रकार के समुद्घात इनके होते हैं। शातरूप और अशातरूप दोनो प्रकार की ये वेदनावाले होते हैं, स्त्रीवेद, पुंवेद और नपुंसकवेद ये तीनों वेद वाले होते हैं । स्थिति इनकी जघन्य से एक अन्तर्मुहूर्त की होती है और उत्कृष्ट से एक पूर्व कोटि की होती है। प्रशस्त और अप्रशस्त दोनों प्रकार के इनके अध्यक्ष साय होते हैं। स्थिति के समान ही यहां अनुबन्ध होता है । कायसं. वेध भवकी अपेक्षा जघन्य से दो भव रूप होता है और उस्कृष्ट से वह आठ भवरूप होता है यह सब मन में धारण करके ही सूत्र कारने 'जाव भवादेसोत्ति' ऐसा सूत्रपाठ कहा है। इस से उन्होंने यह समझाया है कि परिमाण से लेकर भवादेश तक सब कथन प्रथम गम के कहे अनुसार ही यहां ग्रहण कर लेना चाहिये । काल की अपेक्षा-'जहन्नेणं दो अंतोमुहुत्ता 'जघन्य से वह कायसंवेध दो अन्तर्मुहूर्त का है और 'उक्कोसेण तिन्नि પ્રકારના સમુદ્દઘાતે હેલ છે. તેઓ શાતા અને અશાતા એ બેઉ પ્રકારની વેદનાવાળા હોય છે. તેઓ સ્ત્રીવેદ, યુવેદ, અને નપુંસક વેદ એ ત્રણે પ્રકારના વેધવાળા હોય છે, તેમની સ્થિતિ જઘન્યથી એક અંતર્મુહૂર્તની હોય છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી એક પૂર્વ કેટિની હોય છે. તે બંને પ્રશસ્ત અને પ્રશસ્ત એમ બન્ને પ્રકારના અધ્યવસાય હોય છે. અહિયાં અનુબંધ રિથતિ પ્રમાણે જ હોય છે. કાયસંવેધ ભવની અપેક્ષાથી જઘન્યથી બે ભવ રૂપ હોય છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી તે આઠ ભાવ રૂપ હોય છે. આ તમામ મનમાં ધારણ કરીને १ सूत्ररे 'जाब भवादेसोत्ति' से प्रभागने। सूत्रा: ४८ छे. म। सूत्र પાઠથી તેઓએ એ સમજાવ્યું છે કે-પરિમાણુથી લઈને ભવાદેશ સુધીનું તમામ કથત પહેલા ગમમાં કહ્યા પ્રમાણે જ છે તેમ સમજવું. કાળની अपेक्षाथी जहन्नेणं दो अतोमुहुत्ता' न्यथी ते यस ३५ मे मतभुताना
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૫
