Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
१४८
भगवतीसूत्रे
तत्र यत् प्रथमं तत् जघन्येन अंगुला संख्येयभागममाणकम् उत्कृष्टतः सप्तरहिन परिमितम् उत्तरवैक्रियशरीरं तु जघन्येनाङ्गुलस्य संख्येयभागप्रमाणकम् उत्कृतो योजनशतसहस्त्रप्रमाणकमित्युत्तरम् । तेषां जीवानां शरीरं कीदृशसंस्थानविशिष्टमिति प्रश्नस्य शरीरं द्विविधं भवधारणीयम् उत्तरखैक्रियं च तत्र भवधारणीयं समचतुरस्त्र संस्थानसंस्थितम् उत्तरक्रियं तु अनेकविध संस्थानसंस्थितमित्युत्तरम् एवमेव ज्ञानाज्ञानयोगोपयोगसंज्ञाकषायेन्द्रियसमुद्घातवेदना वेदादिकमपि असुरकुमारप्रकरणवदेव अवगन्तव्यमिति । यावदुद्भवादेशपर्यन्तं पूर्वप्रकरणत्र देव ज्ञातव्यमिति । पूर्वप्रकरणापेक्षया यद्वैलक्षण्यं तद्दर्शयितुमाह-'णवरं' इत्यादि, 'णवरं ठिई जहन्नेणं दसवास सहरसाई' नवरम् - केवलमेतावानेव भेदो यत् जघन्येन स्थितिर्दशवर्षसहस्त्रप्रमाणा, 'उक्कोसेणं देणाई दो पलिओनमाई' उत्कर्षेण देशोने के प्रश्न में उनके शरीर की भवधारणीय अवगाहना जघन्य से अंगुल के असंख्यातवें भाग प्रमाण होती है और उत्कृष्ट से सप्तरहिन (सात हाथ ) प्रमाण होती है, तथा उत्तर वैक्रिय शरीर की अवगाहना जघन्य से अंगुल के संख्यातवें भागप्रमाण होती है और उत्कृष्ट से एक लाख योजन प्रमाण होती है, संस्थान द्वार के प्रश्न में भवधारणीय शरीर का संस्थान समचतुरस्र होता है, तथा उत्तरवैक्रिय का संस्थान अनेक प्रकार का होता है। इसी प्रकार से असुरकुमार के प्रकरण के जैसे ज्ञान, अज्ञान, योग, उपयोग, संज्ञा, कषाय, इन्द्रिय, समुद्घात, वेदना और वेद आदि के प्रकरण भी भवादेश तक यहां कथित करना चाहिये, परन्तु पूर्व प्रकरण की अपेक्षा जो भिन्नता है उसे सूत्रकार 'नवरं ठिई जहनेणं दसवास सहरसाई, उक्कोसेणं
છે. અવગાહના દ્વાર સંબ'ધીના પ્રશ્નના ઉત્તરમાં તેએના શરીરની ભવધાર થીય અવગાહના જધન્યથી આંગળના અસંખ્યાતણા ભાગ પ્રમાણ વાળી હાય ૐ અને ઉત્કૃષ્ટથી સાત રત્નિ (સાત હાથ) પ્રમાણવાળી હેાય છે. તથા ઉત્તર વૈક્રિય શરીરની અવગાહના જઘન્યથી આગળના સઁખ્યાતા ભાગ પ્રમાણની ડાય છે, અને ઉત્કૃષ્ટથી એક લાખ ચાજન પ્રમાણુની હોય છે. સંસ્થાન દ્વાર સંખ'ધી પ્રશ્નના ઉત્તરમાં ભવધારણીય શરીરનું સંસ્થાન ચમચતુરસ હાય છે તથા ઉત્તર વૈક્રિયનુ` સંસ્થાન અનેક પ્રકારનું હેાય છે. એજ રીતે અસુકુમા २ना अ४२ प्रमाणे ज्ञान, अज्ञान, योग, उपयोग संज्ञा, उपाय, इन्द्रिय, સમુદ્ ઘાત, વેદના અને વેદ વિગેરે પ્રકરા પશુ ભાદેશ સુધી અહિયાં કહી सेवा हमे परंतु पलाना प्रारण उरतों ने सुहायागु छे ते सूत्रकार 'नवर'
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫
