Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेन्द्रका टीका श०२४ उ.२० सू०३ तिर्यग्भ्यः ति०जीवोत्पत्यादिकम् २४९ नवर' कालादेशेन जघन्येन द्वे अन्तर्मुहूर्ते उत्कर्षेणाऽष्टौ अन्तर्मुहूर्त्ताः, एतावन्त कालं यावत्कुर्यात् ५ । स एवोत्कर्षकालस्थितिकेषूत्पन्नो जघन्येन पूर्व कोटा | युष्केषु उत्कर्षेणापि पूर्वकोयायुष्के पूत्पद्यते, एषैव वक्तव्यता ! नवरं कालादेशेन जानीयात् ६ । स एव आत्मना उत्कर्षकालस्थितिको जातः सैव प्रथमगमवक्तव्यता | नवरं स्थितिर्जघन्येन पूर्वकोटिः उत्कर्षेणापि पूर्वकोटिः शेषं तदेव । काळादेशेन जघन्येन पूर्वकोटिरन्तर्मुहर्त्ताभ्यधिका उत्कर्षेण पल्योपमस्य असंख्येयभागं पूर्वकोटिपृथक्त्वाभ्यधिकम् एतावन्तं कालं यावत्कुर्यात् ७ । स एव जघन्यकाल स्थिति केषृत्पन्नः, एषैव वक्तव्यता यथा सप्तमगमके । नवरं कालादेशेन जघन्येन पूर्वकोटिरन्तर्मुहूर्त्ताभ्यधिका उत्कर्षेण चतस्रः पूर्वकोटयश्चतुर्भिरन्तर्मुहुर्तेरभ्यधिकाः, एतावन्तं कालं यावत्कुर्यात् । स एवोत्कर्षस्थितिकेषूत्पन्नः, जयन्येन पल्योपमस्यासंख्येयभागम् उत्कर्षेणापि पल्योपमस्यासंख्येयभागम् एवं यथा रत्नप्रभायामुत्पद्यमानस्यासंज्ञिनो नवमगमके तथैव निरवशेषम् यावत्काला देश इति । नवरं परिमाणं यथा एतस्यैव तृतीयगम के शेषं तदेव ९ ॥ ०३॥
टीका- 'जर तिरिक्खजोणिएहिंतो उववज्र्ज्जति' हे मदन्त । यदि पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकजीवाः तिर्यग्योनिकेभ्य आगत्योत्पद्यन्ते तदा किं एर्गिदियतिरिक्खजोणिए हिंतो उववज्जंति' किमेकेन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्य आगत्योत्पद्यन्ते
इस प्रकार से यहां तक नारकयोनि से आकरके पश्चेन्द्रियतिर्य ग्योनि में जीवों का उत्पाद कहा, अब तिर्यग्योनि से भाकरके जीवों का पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिक में उत्पाद दिखाने के लिये सूत्र कहते हैं- 'ज तिरिक्खजोणिएहिंतो उववज्जंति' इत्यादि
टीकार्थ-- इस सूत्रद्वारा गौतमने प्रभु से ऐसा पूछा है- हे भदन्त ! यदि तिर्यग्योनिक से आकर के पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिक जीव उत्पन्न होते हैं, तो क्या वे 'एगिंदियतिरिक्खजोणिएहिंतो उववज्जंति' एकेन्द्रियतियं
આ પ્રમાણે નારઐાનિકામાંથી આવીને પચેન્દ્રિય તિયચયેાનિમાં જીવના ઉત્પાત કહીને હવે તિય "ચાનિમાંથી આવીને જીવના પંચેન્દ્રિય તિય ચર્ચાनिडेाभां उत्थात अताववा भाटे सूत्रभर नाथ प्रमाणे सूत्र हे छे. 'जइ तिरिक्जोणिएहि तो उववज्जंति' इत्यादि
टी अर्थ - —આ સૂત્ર દ્વારા ગૌતમસ્વામીએ પ્રભુને એવું પૂછ્યું છે કે-હે ભગવત્ જો તિય ચચાનિકામાંથી આવીને પ ંચેન્દ્રિય તિય ચાનિવાળા જીવ ઉત્પન્ન थाय छे, तो शु तेथे। 'एगि 'दियतिरिक्खजोणिएहि तो उववज्जति' ये द्रियवाजा
भ० ३२
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫
